Philosophorum Graecorum veterum praesertim qui ante Platonem floruerunt operum reliquiae

41쪽

Crepent, temporum Computatione patebit. Hiero SyracuSis rerum potitus est Olympiadis Io. a'. 3; inter hanc igitur et 4o Olympiadem centum et quadraginta anni intersunt uia de facile apparet Xenophanem, Si po8trema huc Olympiade natus fuerit, Don modo aequalem Hieroni non fuisse, Sed ne attingere quidem hujus aetatem potuisse. In hoc testimoniorum dissensu Ceteri partim hunc partim illum sequuntur. Cum Apollodoro congruit gravis item auctor Sotion apud Diogen. Laert. IX. 18, qui aequalem illum statuit Anamimandro, qui Olymp. 42 Datus est; tum etiam Sextus Empiricus

Bd V. Mathem. I, C. ΙΩ. Sec t. 2DI. qui inter dissi ciliores grammaticorum quaeStioneS hoc tanquam pro batum ponit, οτι Ξενορανγ ς Θ Κολορώνιος ἐγένετο περὶ et

dere videtur Eusebius, auctor non admodum locuples, in Ρraepar. Eu. XIV. p. 757 , CXtr. αενο λάνης - λε-γSTON I ακμic Ioci τοῖς ἀμm ΠυΘαγοραν και Αναξαγοραν 'Non luculentum profecto testimonium Siquidem ' thagora8 et Anaragora*, quos ille Veluti aequales con jungit, tantum aetate distabunt, ut priuS paene altermortuus esset quam natus alter; nisi hoc sortasse voluerit, Xenophanis aetatem ita inter utrumque intercessisse , ut illum natu majorem adoleScens, hunc Bdolescentem senex viderit. Qua interpretatione Eusebii ratio cum Timaeo prorsuS CODVCni ΓCt. Jam ut eos omittam , qui Xenophanem Empedoclis

Idem repetit Praepar. Eu. X, p. 5o . C. Synceil. Chron.

p. I90, 2O3. quod testimonium repudiavit jam Schaubach. Ana-Xagor. fragm. p. 5. Caussa ejus erroris haec videtur fuisse, quod tres illos philosophos, ut doctrina et ratione inter se amnes, Si Caetate etiam pareS esse putarunt.

5ὶ Hermippus apud Diogen. L. VIII, 56. Umpodociam cum

42쪽

XENOPHANIS

rum Sententia omnis temporum ordo pervertitur uterque enim Anaxagora etiam posterior fuit); explicanda sunt ea quae in Eusebii canone chronico notata reperiuntur , ubi duobus locis Xenopha Dis mentio sit :primum ad Olymp. 56 , a. 4. ΞενοIάνης ο ΚολοΘωνιος

θυο ρι ro. iterum ad Olymp. 6Ο , R. 2. και Ξενοῖάνης Pυσικὸς τραγυ. ποῖος ἐγνωρίζεῖο '. Postremum hoc etiam Diogenes Laertius Comprobat

tempus e philosophis Pythagoraδ , e poetiS Anacreon floruerunt, dum Polycratos Samiorum tyrannuS PO-tentia maxime iuvates obat. Quibus omnibus Xeno phanem aequalem fuisse ait auctor I heolog. Arithm. p. 4 O , ed. Boechh. c γαρ και ὀ ετη εγγιστα απο τῶν Τρωι -

Xenophane dicit esse versatum : quo etiam dictum quoddam refertur , quod infra memorabimus. Ipse etiam Diogenes prooem. Seci. I 5. refert Xenophanem successisse Telaugae Pythagoreo , quem eumdem Empedoclis magistrum quidam fecerunt; ibi d. VIII. 43. De Archelao memorat idem IX, I 8. διήκουσι δε- ως τως, Αρχελαου. Lucia n. in Macrob. l. l. Σεν. δε o Aetίνου μεν υἱος, Aρ

6) Duplici hac mentione quidam in errorem inducti sunt, ut putarent , priori loco Xenophanis annum natalem significari, ut Brucher Τ. I, p. 11 44. Fortasse pro ἐγνωρίζετο legi hic putavite γενετο ; quod probabile p0sset videri , nisi saepius ille canonis chronici auctor soleret in notandis temporibus diversa proferre testimonia : veluti de Bacchylide ad OlJmp. 78, a. et Olymp. 82, 2. In altero autem loco Hieronymus Latine hanc exhibet lectionem :si Simonides Lyricus et Phocylides clari habentur, et XenophaneSPhysicus scriptor tragoediarum. D Simonidis nomen e Graeco cou- textu potuit excidere, ut putat Cl. Van Goens de Simonide. p. 20. Quamquam ea aetate hic juvenis adhuc esset.

43쪽

pagi eX peditio adversus Iones et Phocaeensium fuga facta est Olymp. 50, a. Polycratea autem Samius maxime soruisse videtur Olymp. 62: Unde apparet, haec cum Eusebii et Diogenis testimoniis plane CODgrUOI Q. Hoc quidem tempus , quo Xenophanis Summa ingenii gloria determinatur, medium quodammodo tenet inter aetatem ab Apollodoro et a Timaeo designatam. Nam si, ut ille Statuit, quadragesima Olympiade Da tuS eSset, jam Octogenarius suisset tum, quum mali ima ingenii fama floreret quod, etiamsi ad sum Innm SE Dectutem vixit et viguit, tamen non est probabile; neque magiS Congruum eSt, Si Sexagesima Olympiade Xenophanes in Claruerit, eundem, ut Timaeus prodit, sub Hierone, qui sexaginta post annis Syracusi S re gnavit, adhuc floruisse aut inter aequaleS ejus potuisse haberi.

Haec de antiquis videamus jam recentiorOS, 'IUO' Tum non minus diversae sunt rationes. Quidam Xenophanem etiam antiquiorem fecerunt quam Sta tuit Apollodorus quae quamvis literatissimorum hOminum fuerit Opinio Τ, tamen cum nulla Veterum auctoritate, nullo probabili argumento nitatur , Omit tenda est. Plerique imaeum potissimum secuti eum multo aetate inferiorem arbitrati sunt, testimonio uSi

in quo Medici sive Porsiei belli facit mentionem M.

) Ita Scaliger Animad. ad Euseb. chron. can. p. 96. cen Set iidem suspicabatur Corsinus F. A. T. ΙΙΙ, p. 59, qui tamen tutius arbitratur Apollodori auctoritatem Sequi.

8, Vid. infra fragm. XVII.

44쪽

Hoc testimonium plerisque persuasit, ut Xenophanem post pugnam Salaminiam aut certe Marathoniam superstitem fuisse putarent quarum haec Olvmpiade

72, illa Olymp. 7 5 facta est. Unde collegerunt, il

lum Certo non ante quinquagesimam Olympiadem , sed potius aliquanto postea Datum esse , ut reCte diceretur a Timaeo Hieronis aetate vixisse. Ita Casauho nus , DodWellus , BaeliuS, Feuerti DUS , BruCLCI US , Harlesius arbitrati sunt ' nemo suspicabatur , alium posse Medorum invasionem intelligi quam eam quae , Dario vel Graeo regnante , in Graeciam facta eSSet. Id vero redarguit Dia per Clar. Victor Cousin , lite ratissimus inter philosophos '' , qui probat Xenopha

Dis dictum ad superiorem potius spectare Medorum expeditionem, Harpago duce, adversus Graecos ΑSiam inCOlentes SUSCeptam , qua plerique Persarum imperio subjecti, nonnulli vero praesertim I hocaeenSOS ,

relicta patria, Davibus profecti sunt partim in Galliam , ubi Massiliam frequentarunt incolis, partim in Italiam , ubi condiderunt Veliam ; in quam civitatem postea ipse Xenophanes habitatum concessit. Quid ergo memorabilius ei hac expeditione poterat haberi, quae tam publicis ejus quam privatis rebus esset Conjuncta P Eaque rerum mutatio in ipsum illud incidit tem

pus , quo florui SSe Xenophanem veteres memorant quocirca non videtur de huc interpretatione posse du-

9) Casaubon. Animadv. ad Athen. p. Iio. DodwelL de veteribus Graec. et Roman. cyclis Diss. III, p. 134. qui non solum Xenophanem, sed alius quoque, ut Epaminondam et Pythagoram, facit seriores. Bayle Diction. in Xenophan. qui tamen in constituenda ejus aetate suctuat. Feuertinus Dissert. hist. philos . de Xenophane; cujus disputationis summam refert Hartes. in Fabricii Biblioth. Gr. T. II. p. 614. Brucher Hist. crit. philos. Τ. I, p. II 3. 10) N0uveaux Dogmens philoS. Ρ. Ι2- 5.

45쪽

bitari. Quid autem si recentiores hoc errore falsOS idemus , Donne idem veteribus accidisse credibile est , ut bella a Dario et Xerxe Graeciae illata Cum Superiore bello, quo Cyrus Ionicas civitates OppreSSit, confuderint inde natam esse quori indam opinio nem , Xen0phanem Hieroni, qui Xerxe regnante so- ruit, fuisse aequalem Simili quoque errore factum est, ut Massiliam , quam Cyri temporibus incoluerunt PhocaeenSes, quidam regnante Dario DystaSpiS COI1ditam retulerint f in quo similiter prorSuS CODfuSaSunt tempora M.

Haec satis valent ut Timaei auctoritatem relinquamus , ProbemuS autem eos, qui Xenophanis florem in sexagesimam fere Ol3mpiadem incidisse tradunt. Quod quidem testimonium cum Apollodori sententia facillime conciliari putat Clar. Cousin '', atque Sta tuit, Xenophanem io olympiade natum, quum maXi'mam aetatis partem peregrinando tran Segi SSet, Pro 'Vecta jam Senectute atque Octogenarium maXime

inclaruisse, et ad 64 Olympiadem, qua Darius regnum

occupavit, fui Sse SuperStitem. Haec tamen Opinio vereor ut possit omnino pro bari. Nam quamvis vegetam ille et gloriosam habueritSCI CClutem , vix tamen est probabile eum tam grandi demum natu inclaruisse : tum potius videtur, Cum ii) Vid. Vossius ad Justin. XLIII, 3, 4. Pari modo Eusebius in

chron. canone 'thagoram ponit Dario Hystaspis aequalem, Olymp. 65, A. I. ia) Opere laud. p. 11. Similiter arbitratur Fabricius ad SeXt. Empir. adv. Mathem. I, p. 2 O. A.

46쪽

XENOPHANIS

Graeciam perluStraret, Domen ejus factitandis carminibus illustratum esse. Sed alia quoque Sunt in dicia. Primum commemorant ipsius quoddam testimo inium de Epimonido apud Diog. Laert. I, SeCt. III. ,

menidem non multo post Olymp. 46 mortuum CSSeprobabile est ergo, aiunt, si Xenophanes id a natu majoribus se audivisse dixit, apparet eum pOSteri IIS demum vixisse ' . At cum Diogenes eum D OD a natu majoribus id accepisse, sed tantum audivisse dicit,

quidni possunt aequales ejus intelligi, qui Epimenidem ipsi vidissent 3 Itaque hoc quidem levioris est momenti. Gravius illud , quod de Pythagoras

ae tale relatum est; cujus placita et doctrinam aemu latum CSSe Xenophanem, vulgo creditum eSt. Quod, etiamsi non audiamus Diogenem Laertium , qui Te laugae Pythagorei eum dicit auditorem , Sed eOS PO-tius Sequamur , qui ipsi Ρythagorae aequalem faciunt 'si, Satis tamen declarat, eum non Superiorem

Pythagora , Sed natu potius inferiorem fuisse. Quid Zquod ipsius fer utitur Xenophanis versuS , quibuS Celebratum illud metempsyclioseos placitum tangit, et de Pythagora sic prodit, veluti hominum fama de

13) Hoc argumento utitur Dod ell. de Veter. Graec. et Roman. cyclis p. 134. Epimenidis aetatem hic facit etiam seriorem, quem statuit Olymp. 5έ, a. 4. esse mortuum, quod merito Cl. Heinrich. Epimmid. p. 24 improbavit. D0dwelluin laudat et sequitur HarleS. in Fabric. Bibl. Gr. Τ. II, p. 6l5. Diogen. L. pr00ein. seci. i5, Italicae sectae hanc Seriem

fudit. Aequalem Pythagorae Xenophanem facit auctor Theolog. l. l.

47쪽

eo accepisset ''. Iam Pytthagoram circa Olympiadem 6o et postea in Italia floruisse, inter plerosque COI1- venit : quod si Xenophanes jam tum fuisset Octoge nariuS , quiS eum novae hujus disciplinae aemulum fuisse credat 3 Et si verum sit, quod multi proba bili ratione arbitrantur, Pythagoram non ante Olym P. 69 esse mortuum, quomodo potuerat XenophaneS, si viginti jam antiis ante decessisset, SiC de eo Com memorare Ex his apparet quam incongruum sit , quod non animadvertit Clar. Cousin , Xenophanis placita ad Ρythagoream doctrinam referre '', ipsum tamen aetate illo superiorem facere. Ergo nisi probari pos sit, Pythagoram ejusque doctrinam priUS, quam Ple rique arbitrantur, in Italia soruisse , Concedendum

est , Xenophanem non ad Olympiadem 64 vixisse ,

sed multis annis fuisse inferiorem. Praeterea alia his accedunt indicia. Medorum im Petus, cujuS in versu quodam meminit, factus erat Olymp. hunc ide memorat tanquam rem dudum Antea geStam ' ut appareat, id multis annis postea ab eo Scriptum esse. Porro Helia Italiae urbs condita a Phocaeensibus Olymp. 61 , quam conditam habitavit deinde et versibus celebravit Xenophanes unde Colligi potest a condita hac urbe ad ejus mortem haudeXiguum annorum intervallum fuisse. Satis haec Omnia videntur probare Xenophanis aetatem , non ut Apollodorus statuit, intra quadrageSimum et Se XBge Simam quartam Olympiades contineri, sed aliquanto inferiorem esse ponendam. i5) Vid. infra fragm. XVIII.

16) Quod saepius ille et recte dicit, Vel uli p. ai. - lye cole Pytilagoricien ne qui rensermait te germe de recole d'Elge et qui

peut en etre considecree comme la mere. D

48쪽

XENOPHANIS

Ergo si ejus tempora diligenter determinare velimuS, quanta in rerum obscuritate et opinionum dis-SenSu Vel Semur , apparet. Nimirum Cum veteres in rerum hominumque temporibus, iis praesertim quae bella Persica praecesserunt, notatidis parum fuiSSentdiligentes, pleraque a posterioribus probabili conjec tura definita sunt ea multorum errorum CauSSa fuit. Quamobrem Deo I imaeum in memoranda Xenophanis notate peCCasse mirandum est, neque Apollodoro , in

natali anno definiendo, fides sacile habenda. Quid vero

annum quaeramus , Cum aetaS Ojus Si non arcte de

finiri, probabiliter tamen designari possit 3 Flos ejus in Olymp. 6o incidit, ut veteres testantur ; et quantum

CX rerum temporumque monumentis colligi potest, probabile est, eum Don ante Olymp. Io deceSSisse; ergo nec ante 45 olym P. uulum CSse, Cum Vita ejuSCentum sere annis completa fuerit : itaque vixerit ferea. Clu 6oo-5Oo. In hanc aetatem pleraque Cadunt, quae a Veteribus notantur : sic puer ille aut insans adhuc fuerit, grandi jam natu Epimenide; Anaximandrum natu majorem adolescens viderit; porro Pythagorae fuerit paene aequalis; denique eXtrema CjIS SODCC-tus cum ineunte Hieronis adolescentia Congruat. Haec de Xenophanis aetate , in quibus disserendis longiores fuimus tam propter multorum diSSenSioneS, quam praeSertim propter ipSius rei momentiam ,

quod haec quaestio valet ad ipsam philosophi doctri

nnm et rationem, quae Cum temporum ordine re rumque opportunitatibus arcti SSime ConjunCta eSt, explicaudam.

De vita autem rebusque ejus non nisi pauca Sunt memoriae prodita. Natus , ut diximus, Colophone ,

49쪽

IlJuveni S Jam reliquit patriam, non tam Sua voluntate quam publicarum rerum rationibus, ut videtur, impulsus 'Τ. Nam cum adolescentia ejias in ea rerum

tempora incidisset , quibus pleraeque Ioniam civita teS , ac praeSertim Colophonii, tam divitiarum luxu

ria quam Lydorum consuetudine fracti et corrupti, a majorum virtute et disciplina prorsuS degeneraSSent, non mirum, Xenophanem perditos civium moreS EXO- Sum vel sponte sua vel principum invidia coactum discessisse ''. Deinde peregre prosectu S DOD Certum habuisse videtur vitae domicilium , sed variis Graeciae civitatibus perlustratidis maximam aetatis partem tranSegiSSe. Erat autem poeseos studio deditus et non tantum factitabat carmina, sed, ut illis temporibus mOS erat, is Se rhapsodorum modo ea publi e recitabat , ut Diogenes Laertius dicit : αυγος θροοφήθει mla υτου 8'. Cui studio quum apud Graecos , illa prae Sertim aetate, Deque honos Deque praemia dee8Sent, Xenophanem hac facultate et victum et famam sibi pura8Se probabile est. In quibus autem civitatibus fuerit VersatuS , non plane proditum est. DiogeneS IDC- morat eum Zanclae et Catanae, quae erant Ioniam in Sicilia Coloniae, esse commoratum. Si nonnullo rum famae credendum sit , etiam Athenis videatur

verbum ἐκπίπτων de iuga aut de exsilio dici solet. 18ὶ Colophonioruin luxuriam et libidinem notat in Elegiae fragm. XX.

is) Wolf. pr0leg. ad Η0merum p. XCVIII, de rhapsodorum arte dicit : si fuit diu haec unica via publice prodendi ingenii, ut

etiam Xenophanem poemata sua ipsum fῆσαι legamuS, in apud Diogenem L. IX, 18; quem locum, ut annotat, BOSSiUS iu Comment. Laert. non melius accepit, quam Feuertinus in Diss. de Xenophane, P. 2I.

50쪽

XENOPHANIS

CSSO Versatus : Dam et Lotoni* cujusdam Athenien sis etsi hu)us De nomen quidem constat '' ) eum auditorem fuisse ferunt, et dictum ejus quoddam me

sicum, qui Athenis apud Hipparchum vixit. Plutarchus Vero etiam dictum ejus ad Amyptio* refert Unde colligi posset, hanc quoque regionem fuisse ab illo perlustratam ''. Sed hujusmodi testimonia , quae incerta et fallaci hominum fama nitaniar, quam Parum atque udeo nihil habeant auctoritatis res ipsa indicat. Probabilius est, Xenophanem in Magna Graecia poti88imum eSSe Versatum, quae regio Iouum CODSUetu dine et coloniis tum maxime frequentata erat. Harum Civitatum nonnullae quum a tyranni S tenerentur , quorum Sicilia semper fuit feracisSima , non mirum , horum quoque mores et Studia Xenophanem CSSe e X Pertum : eo Certe refertur dictum quoddam a qui busdam ei tributum, quo jubet τοῖς τυραννοις ἐνζυγ' ἡνξιν , γὶ ως ἐχιτα, ή ως ''. Hinc facile factum videtur, ut nonnulli, qui tempora Confunderent, Cum apud Hier onom Syracusis versatum et Cum Agrigentino Empedoclo collocutum putarent ' ΡοStea Vero

21ὶ Utrum que dictum infra retuli in fragm. XXXIV et XXXVI. et a Ibid. XXXIX.

23) Hieronis dictum mox memorabitur. Quam multa in hoc genere a Scriptoribus partim ficta partim confusa sint , nemo ignorat. Unum tantum exemplum memorabo, huic non dissimile. Stesichori tabulam, quam ille in Phalari in tyrannum fecit, auCtore Aristotele Rhet. II, po , in Gelonem transfert Conon , darrat. 42. qui multis annis fuit serior. Rerum similitudo temporum confusioni locum dedit. Xenophanis dictum ad Empedoclem retuli

in fragm. XXXVII.