장음표시 사용
301쪽
amicis vel sumulis una sacrificantibus. Quis porro ὁ V αυη κουστος item pater silium mactans. At istud ανήκουστος manifesto oppositum est praegresso λισσόμενοι , quae ambo igitur ad eandem personam pertinere absurdum. Si αυηκουστος dicitur
de patre, λίσσεσθαι in filium dici debuit. Stephantis scripsit,
approbante SturZio, οἱ πορ. λισσομενον θυοντες - quod Prae stat sane Vulg. lectioni, nee tamen Satisfacit. Nam quam durum est illud ο ἱ, quum praecesserit πατhρ; qualis QSi autem iste Verborum neXUS: πατηρ υἱου σφά ι, οἱ αμφι τὸν πατερα πορευνται θυοντες, ὁ os πατἡρ)-κτλ. Ne Cessarium eSt , pronomina ista οἱ δS et ὁ , quae sibi opposita sunt, Non ad eandem, sed ad diversas personas spectare. Denique θυοντες sacrificandi notione primam habet brevem, quae hic produ- Citur; quo CirCa non mactare, Sed furere significat. Emendandi viam monstravit Scaliger, qui in m s. pro λισσόμενοι legit λMy-σόμενος, et Verbis οἱ πορευντ ιι in margine Conje C tiaram BPPOUit : ος πορεῖται. HOC Secutus sum, et dein Ceps, flagitante Sensu, θυουτες in θυοντιι furentem) mutavi. Restabat vitiosum ανηκουστος, CujuS prima syllaba perperam producitur; metro SUCCurri scribendo ανηκουστησεν, et Post σφάἴας tu Serui Conjunctionem Video tamen leniore medicina emendari sic
potuisse: ὁ ανηκουστος ὁμοκλείων s. ὁμοκλάων , σφάξας ἐν μεγ. Syllaba -τος ob arsin produci potuit, quod saepius sit, quum
tres breves deinceps sequutitur. Jam Sententiae membra
opte sibi respondent: ΜΡater filium ad aram trahit; hic supplicat saevienti; ille Don motus precibus victimam Caedit. Quod silius fingitur supplicans patri mactanti, elegaDS est et Sela Sui Pythagoreorum conveniens; simile est illud quod de Pythagora fertur, relatum a Menagio Obss. Laert. VIII, 50,
Pra tetigi ad x s. 269. Caeterum comparentur haec Ovidii l. LVS. 130:
302쪽
COMMENTARIUSVictima labe carens et praestantiSSima forma . . . . Sistitur ante aras, auditque ignara Precantem.' S. sit 5. θυμον απορραισαντε , Scripsi pro Vulg. θυμ. απορροώ σαυτα, quod Caret Sensu; dualis Dumerus recte ponitur, quum reseratur ad ambo quae praecedunt: υἱος πατορι ἐλων et παῖδες μητέρα ὁλόντες. Caeterum Cf. Supra Vs. 32 P.
s. 416 sq. ου παυσεσθε κτλ.) Pro φονοιο Bergilius corrigit p. δυσηκεος, ad similitudinem us. 400, ubi vulgo legebatur ευηκεα βάξιν. Utrumque, ni fallor, Vitiosum: ευηκεα potius in ευηχεα mutandum SUpra OStendi, ubi utriusque vocabuli sensum explicui. Cum his concinit plane Ovidius, ibid. x s. 174:Ρarcite, vaticinor, cognatas caede nefanda I xturbare animRS.
tibi notanda idem quod hic δυα χήρ; eitur hare animaS reSPOndet Verbo απορραisis θυμον. Item Vs. 141 sq. Cumque boum dabitis caesorum membra palato, Mandere vos vestros scite et Sentite coloDOs. VS. 418. κυάμ. - - εχεσθε.) GCDPOD. εχεσθε, Gellius εχεσθίει, antiqq. edd. ἔλεσθm. M ab a abstinendum vetus est prae-Ceptum, PerVulgatum tamen magis quam explicitum ; pertinet
quippe ad mysteria; de quo vellem idem posse dicere, quod
in talibus solet parens hiStoriae, τουτου ἴχοι περι ευστομα κεισθω lSed locus explicationem postulat. Multi de hoc placito scripserunt, tam antiqui quam recentiores: ex his praecipue no
Lobech. Aglaoph. p. 249 sq. aliique ab illis citati. Veterum scriptorum loci, in quibus hac de re mentio sit, hi potissimum consulendi: Diogenes Laert. VIII, 24 et 34, testem adhibens Aristotelem; Gellius N. A. IV, 11, Aristoxenum laudans
ot Callimachum fragm. 128; Cicero de Div. I, 30, et ΙΙ, 58; Plinius II. N. XVIII, 12; Didymus in Geopon. II, 58 ed. Niel.
303쪽
Il. v , p. 948. Tangunt praeterea Clemens Alex. Strom. III, p. 435 B; Chrysostom. Hom. II in Joh. c. 2; Gregor. Nag. Or. XXIII, p. 535 C; Lucian. Diat. Mort. 20, et Vitar. auci. 3 6. Iam fontes indicavi; de sententia pro re breviter agam. Sunt in eo plura, de quibus dubitatur: Dum κύαμος sit idem qui vulgo faba appellatur, an ab illa diversus; num praeceptum illud Pythagorae tribuendum sit necne; denique utrum proprie an symbolice intelligendum. De quibus, quae maXime Probabilia sint, summatim exponam. Κυαμος intelligendus videtur non Vulgaris faba, sed ἡ Αἰγλτιος κυαμος, secundum SpreΠ-get. Hist. rei herb. I, 30; cf. Nicias in Geopon. I. l. Hesych. in V. et ibi intpp. Ipsum quoque illud praeceptum ex Aegypto repetendum: Aegyptiis enim sacerdotibus κυαμον tangere nefas habitum, teste Herodoto, ΙΙ, 37; cf. Ρlutarch. Symp. VIII, 8.Vol. VIII, p. 908. Hinc in Graecorum et Romanorum mySteria et religiones dimanavit. Sacrum his erat praeceptum, teste Pausania VIII, c. 15, in cultu divino a faba abstineridum: Eleusinii sacerdotes et omnino mysteriorum antistiteSeam detestabantur; similiter Romae, ut tradidit Varro, Flamini Diali nec tangere Deo nominare fabam fas erat; contra in parentando et coenis funebribus adhibita. Vid. Ρlinius I. I. et quos citat Lobeck. p. 253 sq. Idem mos fuit in sacris Orphicis, unde etiam praeceptum illud vulgo Orphicum solet haberi. Ad Pythagoram vero et Ρythagoreos quod attinet, Communis
est omnium Veterum opinio, eos a sabis abstinuisse; unus obstat Gellius I. l. contrarium ostendens ex Aristoxeno qui scripsit, Pythagoram nullo legumento lubentius uSum: Πυθαγορ ς των ὀσπρίων μαλιστα τον κυαμον ἐδοκιμασε , λιαν κ -
304쪽
COMMENTARIUS τικόν τε γαρ εἰυπι κάι διαφορητικόν δίο κῶ μάλιστα κεχρηταιιυτA. Addit Ρlutarchi testimonium ex Aristotele ductum: 'Αρισατο τέλης δε μητροις καὶ καρδίας καὶ ακαληπης καὶ τοιουτων ριλλωνα τέχεσθαι φησι τοὐς Πυθαγορικορς, χρῆσθαι δε τοις αλλοις, i. e. abstinuisse ab animantium corde et vulva, ab urtica squod est animal marinum) aliisque ejus geDeris; Ceteris vero rebus pro alimento usos. His Vero opponatur testim ODium non minus grave, item ab Aristotele depromtum, apud Diogenem Laert. VIII, 34, qui scribit: φησὶ δS 'Αριστοτελης ἐν τω περὶ
των κυάμων , παραγγέλλειν αυτον Πυθαγοραν) απεχεσθου των κυάμων , ητοι οτι αἰδοίοις εἰσὶν ομοιοι addit et alias explicationes,
quaS mox memorabo. illud περὶ κυάμωυ pars fuisse videtur libri Aristotelis de Pythagoricis s. de Ρythagorica philosophia. Ex his autem effici posse censeo, Pythagoram fabae quidem te
gumen non aVersatum, Praeceptum tamen illud κυαμ- απέχεσθm e prisca religione retinuisse, arcano Scilicet sensu ; Sequentes Vero Pythagoreos, cum Orphicis sere congruentes, inservando hoc ritu fuisse religiosiores: hinc vulgari fama placitum illud ut Orphicum idemque Pythagoricum de Cantatum esse. Quod Vero ad sensum attinet, plurimi praeceptum illud λατητιάθu fuisse tradunt, Valetudinis caussa praescriptum: quoniam e Communi veterum medicorum judicio faba mag-Dam habeat inflatioDem, mentis tranquillitatem impediat, Corpoream Voluptatem incitet, ideo ea interdictum fuisse. Ita Cicero,
Plinius, Didymus, Laertius VIII, 24.), scriptor vitae Pythag.
apud Photium, Apollon. Byscolus, alii, existimant. Cf. Nicias. in Geopon. II, 35, p. 180. Ρlerique Vero arcanum quendam ei tribuunt sensum, cujus praecipuas explicationes breviter memorat Laertius I. l. eX Aristotele: ἡ τοι οτι αιλίοις sisAωοιοι, ἡ οτιαδου πυλαις ἀγονατον γλρ μονον ' η ρτι τη του ολου φυσει ομοιον, οτι ολιγαρχικόν κληρουνται γουν αυτ, ις. Singula haec interpretari longum foret; consulantur de eo interpretes, quos supra lauda i-mus; addunt et alias explicationes: quod semen oleat Lucian.), quod in ejus flore literae lugubres reperiantur sΡlin. Didym.),
305쪽
alia , ad quae explicanda Oedipo opus foret. Caeterum haud
dubium, utramque rationem, et valetudinis illam et alteram quandam magis reconditam, in hoc praecepto Conjunctam fuisse. Nam quum κυαμος vile esset legumen et cui is parabile, hinc facile in parentationibus usurpatum et Orci symbolum habitum; cumque idem corpus animumque gravet, facile Corporeae item libidinis symbolum haberi potuit et των αδοίων signum: ut κυάμων απεχεσθαι idem fere Valeat atque a Venere temperan dum s In hanc sententiam multi veteros Empedoclis VerSum interpretati sunt, teste Gellio l. l. qui dixere, κυάμους hoc loco testiculos significare, eosque Pythagoreorum more Sym bolice ita appellatos, quia sint το κυελ δεινοὶ κρει ά mτου κυεῖν. Itaque Empedoclem in hoc versu homines Donproprie a fabulo edendo, sed a rei Venereae proluvio voluisse deducere. Haec Gellii interpretatio haud sane improbabilis est. Berivatio enim Vocis κύαμος a κυειν non alieDa a Phil OSO-phorum illius temporis ita genio; quin etiam vulgari usu κυοι- dicuntur puellae quasi turgescentes s. Viro maturae. Ab eadem Vero illa του κυάμου significatione etiam alia hujus praecepti explicatio duci potest, non moralis illa, sed Data-ralis , quae nescio an Empedoclis menti magis conVeniat. Maneat, κυαμους Symbolice testiculos significare; jam testiculi sunt vitae origo: idcirco igitur nefas duxerit Empedocles κυάμους tangere, quia hos edendo quasi vitae nostrae originem insultemus et perdamus. Ob eandem rationem multi Orphici
et Pythagorici ab ovis quoque, item ab animalium Cerebro, medulla, corde, aliisque partibus, in quibus praecipue vitae is insit, abstinere jusserunt. Quo spectat Plutarchi locus Symp. II, 3, Princ. p. 519, ubi narrat, se aliquando ab ovis abstinentem convivis in suspicionem Venisse, λέχεσθαG δογματ 'Oρφικοῖς ἡ Πυθαγορικοῖς, καὶ το ωον , ω-ερ ενιοι καρδίαν καιἐγκΣφαλον, αρχην ηγουμενος γενε σεως, ἀφοσιουσθm. Quibus deinceps haec addit: και προυφερευ 'Aλἴξανδρος ο 'Eπικουρειος επι γελωτι το n7σον τοι κυάμους εσθειν κεφαλάς τε τοκ ν, ' ως
306쪽
COMMEΝΤΑΗΙUS δὴ κυάμους τὰ ὼ ἁ διά τ89 κυησιν αDιττομένων των ανδρων. Haec interpretalio a nostra parum discrepat, siquidem testiculi et ova in hoc similia sunt, quod utrumque Vitae principium Contineat, et utrumque symbolice usurpatum sit. In versu autem hocce, ἶσον τοι κυάμους εσ& κεφαλάς τε τοκ. manifestum, κυάμους esse Vitae Symbolum, quando comedere eos idem sit atque parentum capita seu Vitam perdere. Idem Versus aliqua lectionis varietate a multis ut Orphicus Vel Pythagoricus me
moratur: a Clemente Alex. Didymo, Athenaeo II, p. 65 F.),
Lustathio; eundem tangunt Chrysostomus, citatus ad Vs. 380, p. 274; Gregorius Nag. Sextus Empir. Lucianus, locis supra indicatis. Propter ejus similitudinem cum Empedocleo illo versu, Sturrius aliique hunc quoque ipsi Empedocli tribuerunt.
Quod si ita esset, mirandum sane, eX tot testibus neminem veterum diserte auctori suo vindicasse. Neque Vero tutum,
omnia Empedocleis similia huic vindicare. Ρotius credam, dictum istud, in mysteriis tam late divagatum, sacrum fuisse Praeceptum, laρὸν λογου, ut Eustathius et Pausanias VIII, 15 appellant, cujus quis auctor fuerit, jam antiquitus ignoratum sit. Perperam autem Sturgius istum ιερου λογον intelligit notum hoc titulo carmen, Ρ3thagoreis vel Orphicis tributum; quod jure reprehendit Lobeck. Aglaoph. p. 252.
s. 4l9.-φ. ἀπο πάμπ. Versum hunc vel potius versus partem elicui ex his Plutarchi Verbis: ου μόνης, εοικε, κατ' 'Eμπεδοκλέα ς δάφνης των φυ λλων α ποπάμπαν εχεσθι -, κτλ. Sturgius inde hunc versum essecit: χρη- δάφνης των φυλλων απο πάμπαν ἔχεσθαι. Haud numerose sanet Lauro magnus honos ab a aliquis habitus, cum alias ob caussas, tum quia in ea inesse credebatur divinandi is, ut supra ad vs. 382 monui. Hinc quod vaticinandi facultatem mandendis lauri soliis augeri putabaDt. id. Creueter. Symbol. Vol. ΙΙ, p. 162 not. Eo spectaverit sacile hoc Empedoclis praeceptum, quo a lauri soliis abstinere
307쪽
jubet. Ratio ejus cum metempsychoseos doctrina videtur esse Conjuncta. Cf. Supra Vs. 382 sq.
s. 420 sq. τοι γάρ τοι χαλεπησιν κτλ.) Bictum ad improbos Vel αμυητους, qui iura divina et humana contemnant vel Degligant. ἀλυ τες hac secundam Syllabam habet productam, ut in Homeri Od. ι, 398. --λωφωρτε θυμον κατα θυμου), Sic Thucyd. VI, 12 princ. 9όσου μεγάλης και πολεμου βραχυ τι λελω-
Vs. 422 sq. κρηναων απο πεντ κτλ.) Theon SmyrnaeuS, unde hie versus petitus est, postquam eXposuit, quinque initiationis esse partes sive gradus, deinceps hoc ad disciplinam et institutionem transfert, his Verbis: κατοι ταυτα ταυτM )καὶ η των πολιτικων λογίον παρώοσις το μεν πρωτον εχει καθαρ- μον τινα, ο ιον η λ τοῖς προ ἡκουσι μαθήμασιν ἐκ παιδων συγγυμνασια ο μεν γαρ Eμπεδοκλῆς ν κρηνοιων απο πεντ ανιμωντα,
φησiu, ατειρεῖ χαλκοῦ δεῖν ριποζυπτεσθαι V ο δε Πλάτων απὸ πεντε μαθηματων δεῖν φησὶ ποιεῖσθαι τῆν καθαρσιν ' ταυτα, δε ἐσπιν αριθμητική, γεωμετρια, στερεομετρία, μουσικη, αστρονομία. quae Sic
interpretor: Ut sacra,) sic civilis quoque institutio primum
quasi purgationem quandam habet, quas continetur earum quiabus pueri emercentur artium disciplina. Uti enim Empedocles praecipit, ne quinquo fontibus haurientem puro aere purgari oportere ,'' sic Plato quinque disciplinis adolescentum an mos quasi purgandos eSse doset, quae Sunt arithmetice, ceti. Haec ille. Quod ad verba attinet, ατειρε i χαλκω Pro ατηρεῖ vel ακειρ a recepi ex emendatione Bullialdi; cf. Gelder. ad h. I. Ρorro metri gratia pro Vulg. απορρυπτεσθα Seripsi απορυπτ. et pro δεῖν, χρη, quod poetis usitatius. Relinquitur hiatus in verbis ανιμωντοι ατειρεῖ, qui tolli facile queat legendo: αν μωυτ' ἐυατειρεῖ, - quo Sensu Praepositio ἐν Saepe ad instrumentum
vel modum, quo quid fiat, indicandum adhibetur. De sententia autem multa disserit Sturgius, explicans, quid quinque illi fontes significent. Putat, aut quinarium numerum ab
Empedocle intelligi, quod justitiae symbolon; aut quinque III. 19
308쪽
COMMENTARIUS hominum aetates significari, infantiam, Pueritiam, adolescentiam, virilem aetatem, senectutem; aut denique qua tuor elementa, et quintum aether em; quae permeatalem hominem purgari mortali saece oporteat. Sed omnia haec ουδεν προς Διονυσον. Theon Smyrnaeus, si Verba ejus bene intelligo, Empedoclis placitum opponit Ρlatonicae sententiae: ut hic quinque statuit disciplinae partes, ita illius dictum adhibet ad declarandum id quod paullo ante dixerat, quinque initiorum esse partes, quae Vocantur ab eo κάθαρσις, τελετῆς παράδοσις, εχτοπτεία, αναίδεσις - ἐπ θεσις , ευδαιμου ια. Ergo Empedoclis quinque κρυας intellexit de quinque illis initiationis gradibus. Sed quinque partita haec descriptio, quum praeter Theonem a nullo veterum scriptorum memorata sit, merito in dubium vocari potest; Lobeckio certe in Aglaoph. p. 38-42 commentitia videtur. Etsi vero fateamur, istam divisionem non in Eleusiniis, non in praecipuis Graeciae mysteriis oblinuisse, tamen quum tanta fuerit tam privatorum quam publicorum ejusmodi saerorum in Graecia multitudo et Varietas, quidni Empedocli licuit in initiando suum arbitrium sequi et quinque quasi gradus sive partes Constituere 2 Hoc certum, versum illum ad καθαριχοις Si Ve τελεταr spectare: eo refertur το ἀπορρυπτεσθαι, eo item illud ατειρsi χαλκω ; aenea enim supellex puritatis
signum jam apud Aegyptios Ilexo d. II, 3 i), inde item apud
Graecos: cf. Bulliald. ad Theon. I. I. A mysteriis item petita est di Ctio απο κρ ηναωυ ἀυ ι μ ω 9 τ α - sontes etaim lactis, mellis, vini, in his Don deerant, ut docet locus Platonis Ioia. p. 534, ubi poetas cum bacchantibus comparans dicit: ἐπειχυ εμβωσιν ευ την αρμονιαν και εις τον υωον, βακχευουσι και κατεχόμενοι, α τερ αἱ βάκχαι κρυτονται ἐ κ τ ω ν ποτάμιων μελι κιῶ γάλα κατεχομεναι - Η in C, addit, etiam poetae dicere solent:
ημῖν ρερουσιν. Illorum sontium meminit Euripidos Bacch. vs. 142, ubi chorus, ad Bacchicos καθαῖμους excitans, inter alia haec dicit: γαλακτι πέδον, φεῖ δ' ο7νω, ρεῖ δε μελιπσαν νεκταρι.
309쪽
et paullo post Vs. 694- 00, Nuntius, Bacchica orgia describens,
narrat se vidisse, ut virgula divina prosilirent fontes aquae et τini et lactis et mellis. Quid igitur mirum, si Empedocles in καθαρμοῖς, hac in parte Bacchica sacra imitatus, Pariter aquae, ini, mellis, Iactis, fortasse et olei, fontes adhibuerit Z idque eo facilius creditu, quod Pythagorei multa Bacchicis sacris habuerunt similia. Vid. Creuger. Symb. III, p. 169 sqq. FOΠ-les autem illi habebant arcanam quandam significationem: Veluti aqua vitiorum purgationem significat, unde in lustra tionibus adhiberi solita ; lac et mel frugalitatis et sanctitatis
signum Creun. ibid. IV, p. 365 sqq.); oleum sapientiae Jamblich. Protrept. Symb. 1 T.); vinum λθουσιασμου et beatitatis. Tale quid Empedoclem voluisse suspicor, quum dicit, quin quo e fontibus haurientem purgari oportere: ut quincuplex illa
lustratio significet, animum per sacra illa vitiorum sordibus ablutum paullatim emendari, confirmari, ad Coelestia eVehi. Numerus quinarius Non temere positus: sic quinquennale fuit Pythagoreorum silentium, quinque item annis Consummari solita Eleusiniorum sacrorum institutio. Vid. Tertuli. adv.
Valentin . princ. cf. Lobeck. Aglaoph. p. 32 sqq. Num tamen quinque illae κφῆναι plane respondeant quinque mysteriorum partibus a Theone descriptis, hoc quidem valde dubitandum. Vss. 424-432. Φάρμακα ν οσσα - ανδρος) Versus hos, quos e Satyro prosert Diogenes, Sturgius inter Καθαρμοῖς posuit; mihi potius ex Ιατρικωυ carmine desumti videDtur. Argumentum his optime convenit, ut supra animadverti p. 21; sed praeterea animadvertendum, Empedoclem his versibus ad certam perso num loqui ut indicant illa, ἐπιὶ μουbω σοι -), quod mira IIS COD Venit Καθαρ χοις, qui Non certi alicujus hominis, sed cujusvis aut
multorum usui destinati. Cf. an Dot. ad us. 389-400. Ergo aut ad Physicorum aut ad Medicorum carmen rescreti di sunt, quorum
hoc mihi probabilius visum. Eodem spectare puto, quod in codice quodam Matritensi, quo hi versus servatitur, steste Iri- arte Catalog. p. 450, cit. 8tura. Emped. p. 85.) adscripta haec 19'
310쪽
COMMENTARIUS sunt: 'Εμπεδοκλῆς Παυσανία υφηγωατο το περὶ τὴν απνουν. Titulus hic, quamvis non magnae auctoritatis, Significat, agi his versibus de muliere illa exanimi ab Empedocle, ut traditur, in vitam revocata; cujus rei rationem ille Ρausaniae explicuisse fertur. Jam etsi de hoc parum Constat, ut supra p. 25 monui, tamen non improbabile, sactum illud ab Empedocle in 'Ιατρικῶς Commemoratum, atque adeo hoc Carmen, pariter ut Physica, Pausaniae dicatum fuisse, ad quem illud μουνω σοι spectare Potest. s. 424 sq. Φάρμακα μοι κτλ.) TZetres omittit Verbum κρανεω Hesychius intpr. επιτελέσω , sortasse h. l. spectan S ; est futurum Pro κρανω , quemadmodum κρανέεσlat Pro κρανερως, futurum medium passiva potestate, apud Homer. Ιl. ι, 626. VS. 426 sqq. παυσεις eo ακαμάτων κτλ.) Magnifica Promissa: spirant illa, ut jam Satyro videbatur, Magorum superstitionem qui incantati ODibus suis omDia se consequi et es ficere posse jactabant. Hos Versus spectat Iamblichus Vit. Pyth.
135, ubi similia de Ρythagora fabulatus haecce addit: θείων
Pyth. s. 29. liis modestiora quidem, satis ampla tamen sunt, quae de vatibus canit Horatius Epist. II, 1, vs. 135: Coelestes implorat aquas docta prece blandus, Avertit morbos, metuenda pericula pellit, Impetrat et pacem et loCupletem frugibus annum; Carmine Di superi placantur, Carmine Manes. pro ανεμων μένος Suidas habet kν. βιας, adversus metrum Pro αρουραν Laertii codex Vindob. αρουρας, super ς tamen scripta litera u. At ουρας habent item TZetpes et Clemens
operarum xitio Sytb. Clem. ed. αρουσας.); utrumque Te Cte. Vs. 428. καὶ πάλιν ευτ εθέλησθα κτλ.) Ρarticulae και πάλιν
in Clemente, Suida, Eudocia, ab Empedoclis Verbis separatae sunt, quasi a scriptoribus illis insertae, quo diversi Empedoclis versus connecterentur. Recte Vero Stumus, quamquam