장음표시 사용
341쪽
323του σφαιρου )7. Hic ita disserit, quasi Empedocles sormarum discrimen a prima et Simplici materie, quam Vocavit σφαρον, disjunxerit. Alibi vero refert,
Empedoclem dicere, D τω σφαιρ' παντα, τα εἴδη μεθ' m, in Sphaera mixta esse omnia, neque solum di Versa elementa, sed etiam diversas animantum membrorumque Species, ώς δε μ' μιονον τω στοιχειων Dαλληλοις luc u ιγμενων Eν τω σφαιρ', αλλὰ και τῶν μιοριωντών ζ ωων δ'. Istius vero ambiguitatis culpam in ipsum Empedoclem consert ώς ἀσυμ φωνα υποτ Eμενον, quippe qui unum aliquatenus 1 Ciat materiem elementis subjectam, aliquatenus ipsorum elementorum con Cretionem: quocii Ca αλλον, inquit, ποιαν χρη τιθε τρο
Apparet iam, quae Philoponus in Empedoclis Sen
tentiam disserit, nihil esse nisi explicationem eorum, quae prius varie disputata erant ab Aristotele. Interdum tamen diversam ingreditur viam, σφαρον interpretatis intelligibilem mundum jοητον . adspectabilieX elementis conflato αισθητωὶ oppositum; quae interpretatio a Neo-Platonicorum sontibus ducta inferius OXPOnetur μ'. Ista autem l γ τος notione Semel recepta, deinceps argumentando eo PPOCeSSere, ut Empedocleam rationem plane deflecterent. Sic enim
3 ) Philop. in Aristo t. de Cener. et Corr. I, L 5 Α. 38 Idem in Aristot. Phys. II, lit. Η, i 3. Utrumque Philoponi locum totum exscripsit Sturg. Emped. p. 283 et 374. cf. Philop. ibid. lit. C, 5. 39 Philoponus in Aristo t. Gener. et Corr. I, s. 5 B.
342쪽
ratiocinabantur: misturam illum constat Amicitia, dissipat Discordia; ergo ita e ambae ut estiolentes vires illo tanquam materie prioreS Sunt. Hinc Empedocli placuisse dixerunt, DEργειαν i. e. GClum Sive agentes ires) priorem esse quam δυναμ ιν i. e. Dolentiam Sive materiem)μδ: qua ratione in diversum Plane Sensum ejus placita detorserunt. Ergo illa, quam exposui, Aristotelis et Aristoteli corum explicatio huc fere redit: Empedoclem principium omnium Statuisse Sphaeram, ut naturne nanteriem inchoatam et iuertem, diversarum Semina rerum
complexam , in hoc autem PraeCipue peccasse, quod unum et concors illud faciat, et tamen discordes qualitates formasque ei attribuat. Eundem interpretationem ComplureS Sertorum ampleXi Sunt, Sphaeram nil nisi chaos interpretantes, ut MOShemius, Bruckerus, Sturgius, aliiq*. Profecto quidem satetidum, Sphaeram principium eSSe unde Cun Cta eXSistant, et eatenus materiae locum obtinere; at idem est per sectum, idem Deus: quocirca Empedocles majus Sane quid et celsius cogitaverit quam in ei S pondus ins Ormenive materiem, ut illi appellant.
Ab aliis vero unum explicatur το ποιητικόν, Voluti
4 i) Alex. Aphrod. in Arist. Metapli. p. 383 et 384, Schol. Arist. Brand. p. 803 a; ducem secuti ipsum Aristotelem, Metaph. XI, 6, p. 74Ι F, Varie de hoc disputantem. 42ὶ Moshem. ad CudWorth. Syst. Inteli. T. I. P. 2IO Sq. Brucher. ad Scipion. Aquil. de Plac. philos. P. 145. Stiaret. Emped. P. 25 I, 28 I Sq.
343쪽
σφαιρον intelligit caussam naturae essicientem . pari ter oti νουν Anaxagorae. Eandem interpretationem
alicubi proponit Simplicius, ambigens tamen , Dum caussa emciens potius habendae sint Amicitia et Discordia, utraque Suo ViCissim tempore regnans μ' . Sane quidem σφαιρος, quatenus Curi Cta eX CO Oriuntur, priDCePS et auctor naturae appellari potest, non. t3men το ποιητιαον, Sicut νους Anaxagorae; hic materiae Oppositus est quam fingit forna atque, ille utrumque tam materiem quam vim agentem in Se
continet. Alii etiam altius quiddam cogitarunt, Empedoclis σφαιρον idem intelligentes atque monadem Pythagoreorum, unum iani verSOrum principium, de
Similiter Cedronus Jβ. Postremum hoc ad σφαῖρον Spectare manifestum est. In his autem facile seriorem Pythagoreum deprehendimuS, qui το νοερον πυρ HSur pabant ad subtilissimam et prae omnibus excellentem naturam adumbra Ddam ; quocirca inde essici nequa
433 Themist. in Aristot. Ρhys. Auge. I, L 18 Α 44 Simplic. Phys. I, L 33 Α. cf. Brandis. Schol. Arist. P. 335. 453 Origenes, qui fertur, Philosophum. c. III. Cedrenus Synops. IIist. T. I, P. I 57. Paris.
344쪽
quam potest, Empedoclem σφαρον ignea feciSSe natura,
sicut quidam putarunt ); significat id nihil aliud,
nisi monadem et Deum. Simplicius vocat τνυν μοναδα τῆς αναγ ς 'q; quo vocabulo Si Significaverit, unum illud suapte Datura ac nece8Sario eSSO et 3gere, pro '
betur ; Si vero ipsam Necessitatem intellexerit de qua inferius , minus potest probati. Simili fere sensu
a Syriano Vocatur unum universorum Prin Cipium 'r; a Proclo dicitur ὁ σφαρος τὴν μιαμ ενωσιν περιεχειν τίν θε- μ', i. e. ex illius loquendi modo, Sphaeram universitatem Continere elementorum et naturae virium. Denique Theologumenon scriptor Empedoclis , uti et Parmenidis, eandem ac PythagoreOrum facit sententiam statuentium, ut dicit, την μ ονα δικην φυσιν ἐστιας τροπον is μεσφ ἱδρυσθω, καὶ δια τοἰσορροπον φυλασσειν αυτην ξδρ- μ' . Vult, ab Empedo-Cle Summum numen, unum Omnia continens, in medio universi collocatum esse, sicut a Pythagoreis ignem, quam Vestam nuncupabant. Num Empedocles tale quoddam numen finxerit, incertum; in unum Sive sphaeram certe id minime quadrat: fortasse scriptor iste NeCeS-
sitatem 'Aνα vel mentem divinam spectaverit β'; probabilius tamen, eum Pythagoricis placitis imbu-
, Uti Sturg. in Emped. p. 973-275. E salsa hac interpretatione manavit placitum illud Empedocli tributum: ex igni orta esse omnia ei in ignem interitura; de quo infra g 14. 46 Simplic. Phys. I. f. 43 A, qui locus exponetur inferius h II. 474 Syrian. in Aristo t. Metaph. II, L 3u B, qui locus infra exponetur g i 3. 48 Proclus in Plat. Τim. I, P. 6. 49 Theolog. Script. p. 7, ed. ASt. bo) De quo inserius *II.
345쪽
32 Ttum, tu σψαρον Empedoclis traxistulisse quae de Ρvthagorica monade praedicari solerent )Jam diversas attuli veterum interpretum de Empedoclis sphaera sententias, quibus inter Se col latis, facilius jam poterimus illius mentem perSpicere. Naturae principium Statuit tale quod ipsum per se
CSSet, CUDCta compleXum, sua vi contentum atque perfectum; sinxit illud unum et simpleX, e quo tamen diversae naturae vires et diverSa elementa, Variis indula formis, deinceps exstitissent. Ergo erat quasi universitas quaedam, tam naturae materiem quam vim divinam uno CompleXu, una CODSen Sione Constricta tenens; quae quidem globi forma optime Sig Dificatur βδ. Hoc principium quantum ab A naXagoreo distet, manifestum est. AnaXagorae homoeo-mCI IRO Sive παντα ὁμου erant discors et indigestu moles Carens mente divitia, quam a materie Secretam huic tamquam fabricatorem praeposuit; Empedoclis Vero σφαιρος eSt ConcorS Datura et perfecta, amicitiam divinamque vim in se Continens. Forma autem Cougruit plane cum Eleaticorum principio, qui Supremam omnium Daturum item Sphaerae similem finxerunt: παντοθεν SUκυκλου σφαιρης Λαλυκριον ογκω β
) Haud majori jure Stumus p. 75, ει ετ ab Empedocle Apollinem dictum putat, quia videlicet Pythagorei monadem ita appellare solerent Unum Empedoclis et Pythagoreorum monas haud similia sunt, ut supra Aristotelis verbis Ostendi, p. 3IT. 5 i) Philoponus in Phys. I, lit. Α, f. 5 Α: σφαῖροι ε καλεο λα το πρὸς εαχ Σιν ἐπεστράφθαι καὶ προς ico ε τι εὐναι. Cf. infra g I3. 5V id. Ρarmen id. V8. lo2.
346쪽
328 Sed eatenus ambo disserunt, quod Eleatue formu illuComprehenderunt ipsum eras, αυτὸ τὸ ὀν, quod ianum Verum statuebant, liberum ab omni contagione elementorum, qui ppe quae o pi n a b ili a tantum ducerent; Empedocles unum illud ad rerum naturam reduXit, Verum divinumque statuens tale, quod simul mundi CSSet materies et principium, idque expressit ea forma, quae Summae perfectionis et harmoniae exemplar haberetur. Ratio autem hujus sententiae in promptu Videtur. Intellexit Dimirum, in maxima hac mundi varietate perpetuoque rerum fluxu, tantum illum ordinem
et Consensionem obtinere non posse , DiSI ESSet una quaedam Vis tanquam commune vinculum diversa Ista Continens. Ideo rerum elementa retulit ad unam
originem stirpemque divinam, quem σφαρον diXit. Quali autem natura hanc sphaeram Constare voluerit , num subtilissima quadam materie, spiritu, igne, an anima et mente, nolimus quaerere. EmpedocleS PSe, quantum eX interpretum vel silentio vel dis
Sensione judicari potest, de hoc nihil docuit; sed
rem magis poetice adumbravit quam subtiliter ex posuit. Nec mirum. Notio enim illa divitiae omnium rerum harmoniae mentis humariae Captum excedit, quam si Suspicari fortasse celsiori ingenio liceat, alexponere et demonstrare homini Doti datum: το δε ουλον ε υχ επω ευρεῖν αυτως' ουτ ἐλδερκτα ταδ' ανδροι ιν, ουτ ἔλαιουστα
347쪽
Principium ergo Omnium secundum Empedoclem unum erat; Certo autem tempore et fatali necessitate
exstitit in eo generum partiumque dissidium, quod paullatim gliscens totum quasi corpus occupaVit, quo cuncta Dei membra tremefacta sunt, ut dicit β', et ex
uno multa ac diversa naturarum genera prodierunt. Sic exstitere mundi elementa, quae non nata Sunt
Secundum Empedoclem, Sed quasi explicuerunt Sese et eX una illa consensione in diversas sectiones dis- COSSerunt, Haec universi discretio per Discordiam facta initium τῆς κοσμοποιίας, i. e. mundi fabricae, haberi solet si S. Neque enim, Omnibus in unum Con Cretis, Construi mundus potuisset; diversa requirebantur elementa, e quibus illa rerum varietas et vicissitudo posset exsistere. Huc spectat Aristoteles dicens: διο και 'Eμπεδοκλῆς παραλειπει ) τὴν επὶ τῆς Φιλοτητος ίταξιν ' ουδὲ γαρ αν ηδυνατο συστρσαι τον
348쪽
σθα εξ ενὸς καὶ συγκε ιμένου β q. Quae verba latius exposita hunc habent sensum : BQuum mundus coiastet e diversis elementis uno ordine compositis , Oportere et diversa eSse et unum e quo illa Orta sint. Ideo Empedoclem unam illam omnium rerum harmoniam , quam initio posuit, interrupi8Se , quoniam aliter non potuisset mundi ordinem e diversis elementis in unum componere ' ΡOrro quaeramuS, quomodo ex Empedoclis sententia illa elemento rum discretio 1 Cta sit. Plutarchus rem hoc ordine factam narrat: Eμπε
δευτερον δε το πυρ, ὼ την γῆν, εξ ης αγαν περι σφιγγομενης τη ρυμη τής περιφοροις αναβλυσα τὸ υ δωρ, εξ ου θυφαθηναι τον αερα καὶ γενεσθαι τον ψρν ρυρανὸν Εκ του αἰθερος, τον δε ἡλιον Εκ πυρορ, πιληθῆνα δε h των ριλλων τοι πEριγξια βη. Ergo Secundum Ρlutar chum primum Se explicuit aether, tum i g n i s , dein t e r r a, aqua et aere adhuc permixta ; deni que, terra orbiS rotatione CirCumaCtu, eXCretam esse aquam, POStremo eX aqua aerem. Si diligens esset haec interpretatio, Empedocles quinque statuisset elementa, quum tamen non nisi quatuor statuerit. Sed ista dissicultas itide explicanda videtur, quod ille haec ambo, aetherem et aerem, interdum parum distinC- te uSurpaverit, aetherem modo appellans aerem quem
56 Aristot. de Coelo, III, 2. p. o i C. Locum non intelleXit Sturg. p. 249, n. II 6. et P. 322 Sq. D. I P. 5 Plutarch. Plac. phil. II, 6. et ex hoc Euseb. Praep. Eu, XV, 37, levi Iectionis varietate.
349쪽
331 ducimus, modo tenuiorem illum spiritum in quo sidera volvuntur si '. Ρlato primus aethera tanquam quintum elementum vulgatis illis addidisse legitur β': quocirca in Empedocle aether universe significat coeli
naturam mundum cingentem. Cum illa autem descriptione concinit fere Plutarchus, qui in Stromatibus Scripsit: 'μπεδοκλης . . . . Eκ πρώτης φησὶ τῆς τώνστοιχείων κρούσεως b. e. του μιγματος S. σφαιρου)ὰποκριθέντα τον α έ ρ α περιχυθῆναι κυκλφ' ριξτα δε τον αερα το π υ ρ εκδραμον καὶ ουκ εχον ετεραν χώραν, ανωεκτρεχειν υπὸ του πEρὶ τον αερα προυγου q*. Hic primum aerem excretum eSSe dicit eundem quem modo aetherem Vocatum Vidimus mundumque cinxis-
Se ; porro ignem, perrupta frigidiore aeris plaga,
superius evola8Sei ultimuS ergo locus terrenae materiae relinquitur si . Igni vero superiorem tributam esse regionem, cum per Se probabile eSt,
tum ex Empedoclis dicto quodam colligi potest, quo
ignem dicit καρπαλίμως ανοπριιον, Cum impetu Sublimelendentem si . Atque ejusdem impulsione Sphaeram primo labefactari coeptam. idem Plutarchus memorat: την δε αρ 1ν τῆς κινησεως συμ βηνα Maro του τετυχηροκάνω, κατα τον αθροισμον i. e. τον σφαρον) επιβρίσαντος
58) Vid. Commentar. in Emped. Vs. I 84 sq. P. 2I7. 59) Ita saltem Xenocrates apud Simplic. Ρhys. f. 268 Α. cf. Brandis. Schol. Arist. p. 427 a ubi Simplicii pagina perperam notata est). 6o Plutarch apud Euseb. Praep. Eu. I, 8. P. 24 C. 61 De aere idem testatur diligens auctor Simplic. de Coelo II, f. I 28 B:
350쪽
του πυρος qδ. Quodsi probabile est. Empedoclem
elementorum ortum ad eundem sibi ins Ormasse modum , quo in rerum natura alia ex aliis exsistere et converti putaret q- , rem ita sibi informaSse videtur: sphaerae impulsione per ignem facta , primum tenuem et aeriam materiem se ex plicuisse ; qua compressu, igni S Semina CXCreta esse et sublime evolasse; reSed isSe autem CraSsiorem materiem terrenamque faecem; qua per Celeriorem motum Circumagitata , postremo aquam et VaporemeXpressa eSSe. Talis vero rerum descriptio etsi naturae CODSentanea habeatur, tamen, iudice Aristotele, physico non licet in ea acquiescere ; postulantur ab eo rationes, Cur ita ordinatum eSSe CeDSeat, qua caussa fiat, ut ignis sublime, terra deorsum feratur.
i. e. SeCUndum Empedoclem aether sursum serebatur, non per COUtentionem s. discordiam, sed modo dicit quasi casu ita factum: tum Sic forto cucurrit, SamCooro aliter; modo ignem sua Datura sursum ferri,
633 Plutarch. ap Eus. l. l. Verba ἀπο του, quae uncis inclusi delenda Plato 64) De quo infra. Illa autem descriptio, quae exstat apud Lucret. I, V82sqq. minime Empedoclea est, sicut Putabat Sturg. p. i73 et 308. 65 De Gener. et Corr. II. 6. p. 405 B. cf. Emped. vss. 2O3 et 2O4.