장음표시 사용
371쪽
353 Suspicatus sit, eSSe in natura et boni principium et mali, et honesti et turpis, et decori et indecori nam si quis, inquit, non verba, Sed Seu Sum Empedoclis sequatur, Amicitiam boni principium, mali Discordiam ab co dici intelliget: εἰ γαρ τις ακολουθοιηκάὶ λαμβάνοι προς την διανοιαν καὶ μη πρὸς ac ψελλίIεταλεγων 'Dχπεδοκλῆς , ευρι ει την - θν φιλιαν εἰναι τῶν ἁγαθαν, το δε νεῖ ος τύν κακ ο' ωστε δετις φαη τροπον τινα G λξγειν καὶ πρώτον λεγειν τὸ κακον καὶ τὸ αγαθὸν ἁρχ χρ 'Elχπεδοὐ ae, αν λέγοι καλῶς, ειπερ τὸ τί ν αγαθών απαντων δ ον αυτὸ τὸ Εστι , και τί ν κ Iν τὸ κακον δ*9. Itaque et alibi sine haesitalione Amicitiam vocat τὸ ἀγαlὸν, item τὸ αρις τον, DiSCOrdiam την του κακου φυ γ λδ ' sed in eo tam Empedoclem quam Anaxagoram reprehendit, quod principiis suis nec commode neC COUgruentEI
ουτ is τουτοις ευρισκει τὸ ὁμολογουμιενον δβ DNon Commodo sive non susscienter, quia in mundo rebusque formandis Empedocles interdum quidem principiis suis e D stet certamque rationem λογον Sequatur, plura tamen vel ipsis elementis vel necesSi tati aut casui relinquat δῖ '; non congruentCV, quia
Propriam utriusque formam τὸ εἶδος) sive propriam
is9J Aristot. Metaph. I, 4. p. 646 F G. V ιλίαν et τεῖκος hoc Sen Suουμβολικως ab Empedocle Pythagoreorum more usurpatum esse, judicat Asclep. in h. l. in Scliol. Arist. p. 538.
i 3 i) Ibid. I. 4. p. 646 II. Cas. ed. male: πλέον μεν TOUT- i Ju) Cs supra dicta p. 332; de necessitate et casu accuralius 3 1 I.
372쪽
actionem parum accurate definierit, mimo vero utriusque Vim confuderit: quippe quum secundum Empedo clem Discordia, unum in partes discernens, Singula elementa componat et formet, et vicissim Amicitia, elementa in unum Constringens, proprias cujusque qualitates SeCernat; quo seri, ut utraque, tam Amicitia quam Discordia, et componat et dirimat ἔδδJ His similia sunt quae alibi Aristoteles ei objicit dicens: DDiscor diam Empedocles facit interitus caussam; attamen etiam haec ex se gignere videtur nihilo minus quam
Amicitia sive unum: e Discordia enim omnia eXStitere, CXCesto Summo Deo Sive uno: quocirca haeCnon magis interitus quam vitae auctor est, SiCut
vicissim Amicitia, vitae illa et Salutis auCtor, res in unum Cogendo interimit omnia fl)q. Quippe Discordia
373쪽
355 elementa, divinas naturas, quasi gignit; eadem dirimit et miscet Amicitia, ex immortalibus Daturis mortales reddens J3S. V Alio denique loco reprehendit, quod Discordiam aeque atque Amicitiam immortalem
ἄφθαρτον dixerit δ' q. Itaque Aristotelis reprehensio in his praesertim posita, partim quod Empedocles iis
quae induxit movendi principiis parum USUS Sit, Partim quod, quum duo et contraria discerneret prin cipia, alterum boni essiciens, alterum mali, amborum naturam et poteStatem confuderit, ita ut utrumque tam boni quam mali, tam vitae quam interituS CauSasit ἔβη. Quod ad prius horum attinet, in eo omnes Cum Aristotele Consentiunt interpretes, ThemiStius,
Simplicius, Philoponus δὴ ': et iure, ut mihi videtur;
διακρυνει - ου To 'νευκος, ἀλλ' η φιλια, τα φ σευ προτερα του θεου. Quo Sensu τα στοιχεpα dicat προ Γερα που θεου , i. e. Του ἐνος, CXPli euimus Supra P. 32 i. Aristotelis sententiam latius commentatur Philop.
de Gen. et Corrupi. ΙΙ, f. 59 A i36 Metaph. XI, io. p, 7 b G. Αlex. Aphrod. Metaph. in p. SePul V f. I 83; item f. I9u B, quae partim Graece edidit Brandis. Schol. Arist .
374쪽
alterum vero non minus in Aristotelis interpretatione quam in Empedoclis sententia positum videtur. Aristoteles enim φιλιαν et νεικος interpretatis το αγαθὸν et τοκακον, bonum et malum postulat esse talia, quae sibi omni ex parte opposita Sint et contraria neC quidquam habeant commune, ut alterum Sit per Sebonum, alterum per Se malum; Amicitia vero et Discordia, ut dissensio et ConsenSio, SeCretio et Con cretio, et Si inter Se OppoSitae, Sunt tamen ejusmodi res, quarum altera Separari ab altera nequeat. Nam si diversa in unum Conciliantur, ea quae singulis his propria erant Secernuntur; ac vicissim si utium in
multa dirimitur, quae singuliS partibus Communia
sunt Congregantur: SiC ergo φιλια et νεικορ alterum Cum altero De SSario CODDOXa Sunt, nec mirum, Sisit inter ipsa aliqua actionum necessitudo. Hanc tamen Decessitudinem ille non animadvertit, siquidem ambas illas vires sibi invicem contrarias et Seoi Sim agentes facit. Caeterum Amicitiae longe praestantiores, Discordiae deteriores tribuit partes. Amicitia cuncta in unum concilians, perfectam illam eiu it universi harmoniam ; Discordia hanc divellit et in diversas quasi
factiones distrahit; illa rursus diversa elementa Componens, mundi ordinem esicit; haec composita divel lens, ordinem disturbat. Itaque etsi ambae quasi partita opera et conjunctis viribus laborant ad mundum fabricandum, tamen Amicitia tam in rebus divinis quam humanis omnia meliora reddit, Discordia deteriora; illa concilians cuncta communicansque diviniora
facit, haec alienans et singula ad se rapiens, debili-
375쪽
bonum et malum stricte appellari non potest, tu men si ambo inter Se Comparentur, alterum boni,
alterum mali principium non immerilo habeatur. Si interpretatur etiam Plutarchus dicens: 'Eμ πεδοκλhς την μεν αγ'ου ργ ον αρον καὶ Φιλιαν, πολλάκως δε 'Αρμονιαν καλει θεμερῶπιν, τὴν δε χεὶρονα
NEικος ουλομενον καὶ Δῆριν αἱ χοιτοεσπαν δ β'. Porro uti Empedocles, quemadmodum supra VidimuS, COI PUS et animum, materiem et mentem, ad eadem reducit elementa, Sic quoque tam animorum quam Corp0rum et pulcritudinem et deformitatem ad ambo haec principia revocat. Amicitia est illi sanctitatis et honestatis, Discordia impietatis et libidinis auctor. Illa tam homines inter se quam homines cum Diis Conjungit, animos cupiditatum sordibus purgat, ad coelestia erigit; haec homines a Diis alienat, sibi mutuo infestos reddit, cupiditates omnia ad rapientes incitat, ad prava quaevis et abjecta dux est. Hinc quod Amicitia ab Empedocle vocatur 'Αρμονιη θεμερω
πις, ηπιόφρων Γλλοτης, Discordia Vero Δρρις αἱματοεσσα, NEικος μανομ ενον, ουλομενον, λυγρον δ'' ; quae Cogno mina utriusque vim haud obscure significant.
Ex iis quae exposuimus Empedoclei placiti Sensus et ratio jam clarius nobis patebit. Sensit, in rerum
universitate duas cerni vires inter Se OppoSitas, quae per uni Versum mundum singulasque mundi partes
376쪽
DE EMPEDOCLIS pateant et tam in rerum Datura quum m animnntium et hominum genere dominentur, CODSenSionem et dissensionem. Per alteram diversa elementa in unum Coalescere, naturas bene Compositas tam animo quam Corpore formari, omnia in ordinem redigi, denique universum mundum harmonia Contineri; per alteram diversa inter se alienari, unumquodque Sui appeten S fugere alterum, rerum CODCentum turbari, universum in Oppositas factiones divelli; mutua vero illarum virium actione omnem rerum naturam, Or' tum , interitum variasque mutationes emci. Has ergo mente informatis Daturas finxit aeternas et divinaS, mundi moderatrices, quarum altera Cuncta in unum divinumque concentum redigere, altera diSSi-Ρare et in contrarias partes rapere nitatur; alteram
fecit boni rectique, alteram mali pravique auCtorem. Comparari potest hoc Empedoclis placitum partini cum Zoroastris doctrina de duabus divinis naturis,
altero boni, altero mali principio Ormundo et Ahrimano), aut cum simili Manetis sa quo Manichaei orti sunt) placito, quem Empedocleae philosophiae
aemulum quidam putarunt μδ; partim Cum Sertorum placitis de naturae actionibus centripeta et Centrifuga. Est in illo utriusque aliquid, Deutrum Vero Plane. Nam quamquam Amicitia praeSertim boni, Discordia mali sit essectrix, tamen Don in his
proprie utriu8que Daturam et actionem positam ESSe Supra ostendimus. Quod autem ad vim centripetam
377쪽
et centrifugam attinet, quamquam earum virium altera contrahendi, altera dissipandi vim habeat, tamen hae unice ad materiem pertinent; illae contra tam ad divina quam humana, tam ad naturales motuS quam ad hominum studia et mores referuntur. Unde intelligitur, ambo illa, etsi sit inter ea aliqua similitudo, multis tamen partibus distare.
Supra vidimus Empedoclem, ut alios physicorum, ab Aristotele reprehenSum esse, quod principiis Suis
non apte sufficienterque utatur: Nam quamquam Amicitiam et Discordiam faciat naturae auCtorOS, Cum tamen pleraque in rerum natura ad materiam reser re, quaSi per elementorum miXturam res sponte sormentur variaeque figurae exsistant. Similiter culpa tur Empedocles, quod multa Casu, multa ne CeSSitate fieri dixeriit: de quibus hoc loco, quum de naturae viribus agimuS, non alienum erit quaerere. Quod ad fortunam sive CaSum attinet, multa Empedoclem fortuito facta puta8Se, indicant ipsius Verba, Veluti quum de elementorum motione dicit λ- :ουτω γαρ συνεκυρσε θεων τοτε, πολλακι δ' αλλως. aut de membrorum figura per elementorum miXtiOnem facta:
I42 Emped. vss. 204, 193, 3iu. cf. Simplicius Pbys. f. 74 B; qui et ali 08 citat v8s. 236, 2 i5, 23 I, 3I4, in quibus του τυχοντας notio ineSt.
378쪽
η δε φλοξ ιλαειρα lat νυνθαδιει τυχεν αἴσης. aut de intelligentia:
τηθε μEν ουν ἰοτητι τυχης πεφρονηκεν απαντα. Ex his apparet, Empedoclem naturae reS, quarum rationes aut non videret aut quaerere parum Curaret, ad Casum retuli SSe, Secutum in hoc vulgarem fere Veterum physicorum opinionem, quam Plato his verbis perstringit δ' ': πυρ και υδωρ καὶ γην κριι αερα φυροσει παντα εἰνα και τυχη φασι, τέπη δε ουδον τουτων .... φερομενα τη της δυναμεως ἔκραττα ἐκα-στων, η ξυ μπεπτ ωκεν αρμοττοντ ρου οἰκξιως πως θερ μοι ψυχροις η ξηροι προς υγρα καὶ μαλακα προς σκ ρα , καὶ πιαντα οποσα τη τών Eναντιων κρασει κ ατα τυχίην ἐξ αναγκης ξυνε; ερασθη, ταυτη καὶ κατα ταυτα γεγεν
νον, και IIae αυ καὶ φυτα ξυμιπαντα, ώροὴν πατών Εκ τουτων γενομενων, ου διοι νουν, φασιν, ουδε διοι τινα θεὸν ουδε δία τοί νην, αλλα, ο λεγομεν, φυσει καὶ τυχη. i. e. Dignem, Bquam, terram, aerem, Omnia haec non providentia et arte divina, sed suapte natura et Casu exstitisse aiunt; quae quum sorte ferrentur quo quidque Sua ViS raperet, coaluisse inter se naturali quodam modo calida cum frigidis, arida cum humidis, mollia cum duris, ceteraque Contraria ContPR-rii S caeca quadam Decessitate mixta, eaque miXtione omnem mundum Omniaque coelestia et terreStria peperisse. Ηuec tum in veteres universe tum iu Empedoclem ma Xime conveniunt, qui etsi Amicitiae et
379쪽
Discordiae praecipuas tribuit partes, multa tamen necessitati et casui reliquit δ' - . Fortuna autem sive casus quid aut quale Sit non quaesivit, nec ipsam
innquam CauSSam agentem Vel Deam naturae arbi tram induxit J S.
Quod ad Decessitatem attinet, hujus item apud Empedoclem saepius mentio sit. Illa est quae Amicitiae et Discordiae vices regit, quae mundi Ordinem et mutationem, quae rerum mortalium vicissitudines certa lege moderatur. Deorum decreta appellat fati iussa, mutuo iure iurando Sancita, quibuS Omnes Obtemperant ἔ- Τ. Hinc placitum Empedocli tributum, Domnia fato fieri ita, ut id fatum vim necessitatis asserret, ut Cicero dicit, qui et alios veterum physicorum idem sensisse tradit, ut Heraclitum et Demo critum J 7. Simplicius Necessitatem una cum Ami citia et Discordia inter emetentes Caussas numerat ἔθη. Quae autem sit illius natura et Vis, purum ConStanter definiunt. Stobaeus aliique την ουσίαν τῆς αναγκης secundum Empedoclem hanc esse dicunt: ατιαντια ν ται καὶ τῶν στοιχειων δ 9. i. e. CauSS3m quae naturae Viribus et elementis utitur, sive ea regit:
i 443 Praeter locos Aristotelis et Philoponi citi. supra p. 332 Sq. cf. Aristoteles Phys. II, 4 et 8, p. 266 et 269 sq. Simplic. Phys. II, f. 83 B, aliique.
380쪽
unde sequitur illud summum esse principium, cui cetera Omnia sint subjecta. Plutarchus Empedocli dicit esse φιλίαν ομου καὶ νεικος δ βψ . Ergo in utriuSque consensione necessitatem ponit. Idem fortasse vult Simplicius, alicubi dicens: Empedoclem Amicitiae et Discordiae Vires contrarias colligasse εἰς μοναδατην τῆς ἀναγκης καὶ αυτη addit, ώς εν, το δε νεικος κραη φιλια ώς δυο - ἔβy. Nisi fortasse hic necessitatem idem intellexerit atque unum S. Sphaeram; quod
falsum; nam neceSSIta S non magis Sphaera est quam quatuor elementa. Istas autem definitiones Satis, Opi
nor, patet ab interpretibus potius quam ab ipso Empedocle profectus esse. Ille fatum, quale sit, non defini visse videtur; intellexit vero nihil aliud nisi Daturam,
φυσιν, ut Plato appellat: i. e. tam Propriam Cuiusque elementorum Daturam quam mutuam inter ipsa necessitudinem , quibus et Singulorum potestas et omnium inter se ordo totiusque mundi harmonia Servetur. Hanc appellavit DeCessitatem λβ , Secutus
poetarum et philosophorum morem, qui illam domi nam universi praedicabant ), eamque poetice insor
151) Simplic. Phys. I, f. 43 A. Locum tetigi supra, P. 326. 152 Themist. Phys. ausc. II, L 27 B: πάντες Οχεδον οἱ περι φυσεως διαλεχθέωτες. ε την ἀνάγκην ἀνάγονοι τὰς αἰτίας, Ουδεν αλλο τὴν ἀτάγκητ η πὸτ υλην εἰναι τομίζοωτες. cf. Philopon. Phys. ΠΙ, L, 2 sq. η) Notum illud Menandri: δουλι ... ὁ βασὰλεους θεῶν, ὁ θεις ἀτάγκης. De qua sententia plura Meinelie in Menandri Beli. p. 367. Etiam Parmenides saepius ἀνάγκην memorat, de quo disputavi in Parmen. Beli.