장음표시 사용
411쪽
teneret, inimica a reliquiS Se Segregarunt; quae in Amicitiae ditione essent, paullatim inter se conciliata in unum coire coeperunt β ; partim similia cum similibus se congregantia, dulcia cum dulcibus, calida Cum Calidis, aSpera cum a Speris '; partim diversa cum diversis temperie quadam mixta β: Sic aer in terrae Viscera penetravit, ignis in maris profunda se immersit β. Hae mixtione e divinis naturis exstitere
mortales, eXOrta Sunt mundi Corpora et varia rerum
genera tam Coelestia quam terreStria p, alia puriore, alia crassiore temperie, alia meliora, alia deteriora, pro uti vel sors vel naturae vis ea ffingeret '. Horum multa prius manca et deformia paullatim Veneris ope in hunc ordinem sunt Composita 'Τali fere modo Empedocles rerum ortum adumbrasse videtur, quae nunc latiuS eXplicanda. Primum ConSiderabimus, quibuS rationibus et modis universe res naturae formentur Et SuStententur; porro,
quae de mundi descriptione et de Singulis rerum generibus ab illo memorata accepimuS, eXPOSituri.
412쪽
. De mutua clementorum communione ; de similium appetitione; de poris; de Nacuo. Superius, in elementorum naturam Considerando, videbamus Singula per se tolin et individua μ; Dunc vero videbimus misceri eadem et variis modis com poni. Quomodo haec quadrant Explicatio, ni fullor, haec est. Principio Empedocles Considerabat rerum elementa ipsa per se, SiVe elementorum notioneS qua Ies Cogitatione informantur; nunc Vero ea proponit talia, qualia in rerum Datura sese ostendunt. Hic ergo immortalia rerum elementa apparent mortalibuSindutu formis Αφ, non amplius aeterna, integra, lociS disclusa, sed caduca, fracta, in partes et atomos di ViSa, Confusa inter Se Omnia. In haec quadrat quo lquidam, ut Superius iam memoravimus, Prodiderunt, Empedoclem elementa e tenuissimis particulis quuSimon adibus seu atomis conflare δ*; item quod alii retulere, elementa Don perpetuo Constare lOCis disclusa, Sed Communione inter se contineri λδ. Etsi ipse quidem de hac elementorum partitione nihil dixit,
413쪽
395 tamen in naturae descriptione iis velut particulis
ulitur L 3. Ex thac autem elementorum mi Stione quomodo Varia rerum genera nascuntur Censuit Dimirum, Varias elementorum qualitates et partes alias COD-gruere inter se, alias discrepare: quemadmodum, ut ipsiuS utar exemplo, aqua Cum tDO Optime miSCetur, Cum Oleo non Vult δ , sic in tota natura et consensionem rerum et dissensionem cerni. Haec est mutua elementorum αναλογία a veteribus appellatu, qua Variarum rerum genera apta temperie essiciuntur. Sic de Empedocle Stobaeus Jβ: εκ τεσσαρων ρυνστοιχείων το πίον, τῆς τουτων φυσεως Eξ Eναντιων συνεσθτ-Tης, ξηροτητός τε κίοι υγροτητος κίει θερμιοτητος καὶ ψυχροτητος , υπο της προ ς αλληλα. αναλογιας καὶ κρασεως ἐξαπεργα ομιEνης το παν. Hac elementorum vel convenientia vel repugnantia
efficitur illud, quod ut alii veteres sic Empedocles quoque in natura maximi esse putavit: ut similia appetant similia, fugiant contraria. Cujus placiti testis est Aristoteles dicens: 'Hρακλειτός φη τι το
414쪽
ό μο ἱου εφίεσθαι Τ q. In his manifesto Empedoclis
sententia Opponitur Heraclito: quemadmodum hunc per discrepantiam et contentionem, sic illum per Si milium conserisionem et amicitiam pleraque essici voluisse. Ad Empedoclem quoque Spectare videntur quae Ρlato in Lyside hac de re disputatis dicit: ουκ-
αεὶ φιλον εBαι; εἰσὶ δε που ουτοι οἱ περὶ φυσεως τε καὶ του ολου διαλεγομενοί τε κω γραψοντες Αἶ. Latis si me certe ex Empedoclis mente Vis illa per rerum naturam patet: quippe qui non solum similia cum Similibus congregari, sed etiam similia similibus assciet rursus agere in similia docuerit. Hac Consensione fieri ut et terra terrena appetat et aether aetheria et similiter reliqua; eadem affectiones, SODSIIS, Om Uem' que animi et Corporis perceptionem estici; hac denique vi Corporum formationem, generationem, in Cre menta, Victum Contineri. Sed haec Dunc quidem strictim; de singulis infra suo loco aCCuratiuS. Neque Solum statuit esse inter elementa Vel Coti venientiam quandam vel discrepantium, etiam rationem VIamque eXplicuit qua ea in Se in ViCem ligant. Adhibuit tum meatus quosdam Si VC ποθους, tum 1lu XuS Sive απορροάς, quibuS COrpora et Cor Pol Umelementa mutuo inter se commeent. Celebre apud
i63 Aristoteles Ethic. Niconi. VIII, 2. p. 75 G. cf. idem EudCm. VII. I
i in Plato Lys. p. et i 4 B. Chalcid. in Τim. Platon. p. 13r, Pythagoricum hoc dogma appellat.
415쪽
397xeteres liou Empedoclis placitum, de quo locus P08-tulat ut diligentius diSseratur.
Utrumque vOCabulum ποροι et απορροα ab Em pedocle hac Sigui sicutione usurpalum CSt; alterum occurrit in ipsius quodam Versu: παντων εἰσὶν απορρο αι οσσ Eγενοντο δη; Blterum quamquam in ipsius VerSibus non repetitur, tamen tribuitur ei ab Aristotele J9; licet interdum eadem aliis quoque vocabulis designaverit, altera πυκνα sive στερεα, altera κοῖλα
appellan S, ut inferius videbimus. Empedoclis illud placitum primus turigit Plato in Socratis cum Menone Colloquio, unde et sensus ejus Cognoscitur et simul intelligitur, eo tempore salis pervagatum illud fuisse: Σ. Ουκουν λεγετε απο ρ ρ ρ ίους τινας τῶν οντων κατ' 'Elu πεδοκ 2 α; M. Σ ποδρα γε. Σ. Και πυ- ρους, εἰς ους και δι' ων ad απορροαι πορξυονται; M. Πανυ γε. Σ. Καὶ τών απορρούν τοις ψεν αρ μιοττεινενέοις τῶν πορων, τας δρ ελαττους xj ME: ους εἰναι; M. 'Eστι ταυτα *Q. Apparet inde Empedoclem censuisSe,
Daturae Corpora tenuiSSi maS OXhalare elementorum
particulas, et vicissim parvuliS i Structa esse meatibus, per quos tum effluere tum intrare essi uentia possint; hOS autem poros pro CujuSque Corporis Datura et si gura in aliis majores eSeS, in aliis mitiores, quo fieri ut unumquodque Corpus tales receptet exhalationeS,
quales cuj usque indoli et figurae congruant. HOS
416쪽
autem πορους et has απορροας Omnium naturRE COI Porum, terrae, Coeli maris, animantium, PlantarUm, lapidum, Ceterarumque rerum Communia eSSe; per haec fieri omnes rerum assectioneS, mutationeS, Ortum,
interitum; per haec agere et pati, misceri et formari omnia. Exponit hoc plaCitum Aristoteles, quaeren S
πρὸς ἁλώλους εἰσίν. Videmus inde, quam multa Empedocles hac ratione eXplicuerit: viSum, auditum, OmDOm Sela SuUm perceptionem per poros essici; po-1 Oruna discrimine fieri ut alia corpora sint pellucida, alia Crassiora; denique illorum vel convenientiu vel diversitate essici ut alia coalescere possint, alia Donpossint. Postremum hOC, μύγνυσθαι οσων οἱ ποροι συμ μετροι πρὸς αλδηλους εἰσιν, praesertim ad CODCubitum Spe-Ctat, Ceteriim eodem redit atque id quod modo dixit Plato: τλ απορρο ν τίους μθν αραοττειν Eνιοις των πορων, τας δε ελαττους η μείζους δεινα. Nam quorum ποροι
2 i) Aristot. de Gener. et Corr. I, 8 princ. p. 395 F.
417쪽
congruunt, horum etiam ἀπορροας Sibi mutuo re- Spondere neCesse CSt. De SinguliS vero rebus suo loco dicturi sumus; haec Satis ad declarandum, qua ratione Empedocles elementa variis modis inter se misceri et corpora tam agere in Se in Vicem quam
pati docuerit. 3 19. Empedoclis sententiam cum Leucippi et Democriti placitis comparat Aristoteles cum quibus ille partim concinit, partim discrepat. Utrique, etsi diversis usi
elementis, ConCul Su tamen elem elatorum res formari, et eorundem exhalatione Corpora mutari v a meque assici statuerunt; sed illi per V aeuum quoddam particulas istas influere volunt, Empedocles per PorOS. Ita distinguit Aristoteles: ωσπερ 'Elχπεδοκλης κίοι τών αλλων τινες φασι πάσχειν δια τών πορων, ουτω AEυκιππος φησι) πάσαν αλλοι-τιν καὶ παν το πασπιν τουτον γἱ νεσθωτον τροπον , δια του κEνου - γιγνομάνης τἡρ διαθλυσεως και τῆς φθορας , ομοιως δε καὶ τῆς αυξήσεως υπει σδυ ο luci νων σ τ ερ Ecii ν δ . De VaCuo Notum est quanta fuerit inter Veteres physicos et philosophos contentio, aliis ratione duce Vacuum το κενον tanquam non eras plane tollentibu S, aliis sine hoc nullam vicissitudinem sore Contenden-
22) Aristoteles l. l. p. 396 D. I ltima verba sic jungenda sunt:
οεως in parenthesi posita. Vult, omnem naturae mutationem eo fieri, quod, quando res crescant Vel occidant, solidae particulae per Vacua spatia intrent.
418쪽
tibias. Illorum suit Empedocles, qui disertis verbis
tuentium; ab iisdem vero in eo discessit, quod illi idem continens brυνε ς) statuebant, hic po
ros adhibuit, qua reS naturae Commeare inter SepOSSetit, Spreto inmen Vacuo. SiC medium quodam modo tenuit inter Eleaticos et Leucippi Se Ctatores. Aristoteles vero etsi Leucippi rationem minime prObat, Empedoclis tamen placitum ut prorsus in Con sentaneum repellit, dicens: Dillum, Si corpora in se invicem Commeare Velit, oportuisse sicut Leucippum et solida atque individua corpuscula inducere et inane his interspersum: si enim non sint in divi dua quaedam Curpora, fore ut Continua eXistat po-rorum serieS et V a Cuum Sit Uni Vel Sum; si inane noti
Sit, PorOS plane Super Vacaneos esse, Si quidem pleni Sint, neque adeo per eos intrare magis quid possit quam si nulli sint δ' ' Haec breviter; qui longiora
ουδε ρπερισ0oνV Vs. i 83.). οἱ ἀgro Θαλεω sunt Ionici philosophi. qui ad Platonem extenduntur ideo quod hujus magister Socrates ab Archelao Ionico physica acci pit, ut recte explicuit Corsin. in h. 1. Dissert. I. p. 14. Thales autem et Plato junguntur quoque alibi, ut apud Galenum, Pliit. His t. cap. 38. De Empedocle idem referunt StobaeusFcI. Phys. I, 19. p. 378 Sq. et Galenus I l. cap. 1Ο. 24) Aristot. de Gen. et Corr. l. t σχεδον δε καὶ 'Eμπεδοκλεῖ ἀναγκαζον λέγειν, ἄσπερ καὶ Λευκώπ2τος φησιν' εἶναι γαρ α ιτα οπερεὰ, ἀδιαιρετὰ δε, εἰ μη παντη ποροι συνεχεῖς εἰσίν τουτο δ' ἀδυτατον ovctis γὰρ
419쪽
401 velit, adeat Philoponum, Aristotelis verba in com
mentariis fuse, ut Solet, eXplanantem*β. Empedoclis tamen sententiam, nihil va Cuum eSSe, omnia poris obsita, perque hos mutuum fieri Corporum inter se Commet Cium, Sprelam ab Aristotele, Sertorum physicorum inventa egregie confirmarunt; etsi fatendum, illum pororum naturam et rationem minUS Clare Perspectam habuisse: Veluti, qualis sit in diversis ele mentis rebusque inde Confectis purorum diversitas num sint in aliis crebriores, in aliis rariores quo discrimine levia et gravia inter se disserant Τ haec aliaque intaCta fere omisisse videtur. Ultimum hoc diserte memorat Aristoteles, dicens: eos qui inane inducant, leve et grave intersperso illo distinguere; qui negent, ut Empedocles, amborum discrimeD non
ουδὲν διώρ ισα ν περὶ ac ουφου καὶ β α ρ εο ς, oi γ'Aναξαγορας καὶ 'Elχπεδοκλης Rq. Licet autem Empedocles plura parum juste explicuerit, quis Non admiretur tamen illius sagacitatem, qui dudum ante ingenio duce ea praeceperit, quae diligens seriorum investigalio Confirmavit
25) Philopon. in Aristot. de Gener. et Inter. f. 35 Sq. de Gener. Anim. II, f. 59 A. cujus verba partim assert Sturg. P. 344 4qq. I6ὶ Aristot. de Coel. IV, 2. P. 379 E.
420쪽
Ex his iam clarius apparere arbitror, qualem EmpedocleS rerum generationem adumbraverit. Elementa universum complentia sinxit partim naturali Suoque motu, partim Amicitiae impulsu incitata coisse et mundum formaSSe SiCut unum Daturae cor
pus, undique foraminibus Per Vium, per quae Variae eius partes velut membra libere inter se commeare possent *7. Sic Communione facta, congruentia in unum coaluisSe; iude noVa genera, BOVAS SpecieS,Dovas figuraS et corpora exstitiSse, ex his paullatim mortalia omnia , plantaS, beStias, homines, formata. Propter insitam autem Vim et Daturalem vigorem ea perpetuo moveri, huc illuc agi; alia esiluentia foras elabi, alia rursus intrare; ea ratione agere et pati
Omnia, Variari, CreSCere, Vetera interire, nova oriri, totam denique rerum Daturam perpetua vicissitudine agitari. Sic quidem secundum eum εκ φοράς τε καὶ κπωεως και κρασεως προς αλλιλα γενεται παντα, ut Ρlato dicit '; res ipsae non mutantur, Sed mutatur earum compositio et figura, quae modo Congregata erant, nunc dissipantur, mox in alias formas reversura; ipsa tamen elementa integra et inlaeta manent *9.