Philosophorum Graecorum veterum praesertim qui ante Platonem floruerunt operum reliquiae

431쪽

PHILOSOPHIA,

Si cau88a quaeratur qria factum sit ut in mundo innumera haeC generum ac naturarum multitudo et varietas eXstiterit, Empedocles nullam aliam assertia isi elementorum inter se mistionem: τίν δέ τε μισγομιενων , T is εθνεα μυρία θν τυο ποιωτοὶς ἰδεν ν αρηροτα, θαυρια ἰδέσθαι β Τ. In erat enim, ut Supra Vidimus, in ipsis elementis vitalis vis, quae Sponte Sua esseCit, ut Variae animantes variaque Corpora prinCipio eXSi Sterent, Donob utilitatem aliquam Deo certo consilio condita et formata, Sed ultro ac naturali quodam instinctu, prouti Variae elementorum partes variis modis inter

etiam ea ipsa, in quibus certum agnoscit Compositionis modum Certamque Stru Cturam, veluti in Sanguine , Carne, o88ibus describendis, tamen forte coiisse arbitratur; ut ipsa quibus utitur Vocabula, συνεκυρσε, Maera, τυχοντα, indicant β'. Itaque uni ei se Donratio, non provida mens, Sed naturalis instinctus, fors vel necessitas, secundum Empedoclem suam cuique generi naturam siguramque tribuit β'. Quae vero ita ultro ac temere eXStiterunt, ea porro varie singunt et tractant ambae illae mundi moderatrices, Amicitia et Discordia. Eaedem enim Vires, quae

432쪽

DE EMPEDOCLIS

elementa mOVent inundumque moder9utur, ultera

concentUS et harmoniae, ultera discrepantiae et di versitatis essectrix, in SinguliS quoque naturis rebusque insunt et vim suam ostendunt q*. Amicitia diversas cujusque Corporis parteS, membra et artus apte Consociat, repugnantia inter Se conciliat, ad

harmoniam componit; DiScordiu contrarias partes distrahit, alterum ab altero divellit et in diversa rapit. Itaque ut in mundi exemplo describendo Amicitiam singit omnia in Sphaerae modum et SpeCiem Composuisse, Discordiam in diversa membra dilacerasse; sic in singulis corporibus illa unumquodque essicit totum et integrum, haec disturbat et in atomos divellit βδ. Ipse in carmine mutuam utriusque vim in rebus mortalibus testatur, quum alteram Vitae, alteram necis auctorem dicit si *; illa partes sociabiles inter se temperanS in Consensum redigit, haec dissociabiles ad contentionem impellit si . . Amicitia et in cordibus hominum amorem, conjunctionem pacemque alitq'; huius denique cura pulcerrimum quidque in rerum Datura Componit et ornat. Quid, exempli gratia, pul- Crius in humano corpore, quid admirabilius oculis, qui praecipue Veneris sive Amicitiae opus sunt qβ.

433쪽

PHILOSOPHIA.

E quibus effici p0test, ex Empedoclis sententia Amicitiam cum pulcri bonique studio arcte conjunctam CSSU, e3mque non qualemcumque essicere elementorum mistionem τἰ1ν τυχουσαν sed Simul Spectare quod Aristoteles dicit το ευ καὶ το αγαθον, ut res bene et pulchre componat et formet. Quo quidem illius vituperatio, si non tollitur, multum tamen minuitur. Hactenus de elementorum ac principiorum vi et actione in rerum natura; porro ad mundi ornatum et Singulorum generum conditionem describendam progredimur.

434쪽

Mundum hunc, qualem CernimUS, Coelum, mare, terraS, Coelestiaque Ona Diu et terrestria Don Subilo ac divina virgula, ut aiunt, Empedocles formatum voluit; sed quemadmodum a primo rerum CXOrdio aliud ex alio exstitisse, primum SpllaCrnm, CSphaera elementa, ex elementis Daturae molem sin-xit, ita porro ex indigesta illa mole non subito ουκαφαρ qq) mundum effectum putavit, sed a rudibus coeptum initiis paullatim compositum esse in hunc

ordinem quem Cernimus. Itaque, quantum e dispersis indiciis colligi licet, mundum reSque naturae tali fere modo orta et formata CeCinit. DQuum elementa suum quodque locum Sortita Amicitiae in medio sedentis vi misceri coepissent q7, primum deformis fuit Daturae facies: terra humore perfusa ; coelum promiscue igni et aere consatum. Nec Sol neque luna nec reliqua sidera fulgebant; nullum diei et noctis, Dullum anni temporum diS crimen. Tellus item nullas ferebat animantes, niSi herbas et virgulta, quae Sponte sua nullo solis Calore

emorescebantq'. Paullatim vero aetheris CircumaCtu et elementorum motu eX ista Confusione ordo natUS.

435쪽

41 Coelum in orbes divisum, alium SpiSSiorem, alium ui dentiorem; emicuere sidera; illuxit Sol, primum

lentiore gradu Coelum CraSSO aere ObSeptum Permeans, dein celeriore motu incitatus q*. Tellus partim aetheriS compreSSione, partim Solis , Calore CODden Sala et siccata, ab Oceano secreta est η'; deinceps quasi fecunda mater gremio suo fudit varia animantum genera, haec ipsa quoque primum inchoata et trunca, Paullatim Vero aucta et perfecta ad eam Speciem et saguram, quae deincepS cujuSque propria permansit'. HaeC Summatim; porro, quae de Singularum rerum natura prodita sunt, singulatim eXp0

I 24.

IIo coeli forma, descriptione , Halura, Silu. A mundi et corporum Coelestium descriptione Ordiamur. Empedocles, uti Atia Xagoras et alii quidam , mundum StatuiSSe proditur unum eumque sinitum p . Et recte: licet enim id non diserte docuerit, Congruit tamen ejuS Sententiae. Quod unum putaverit mundum, esset potest ex eo quod in Da turae origine describenda dicit: παντα συνS-ἴνμ ονον εἶνα7', item quod elementorum mistione omnia

tarch. ceterique citi. not. 7: .

436쪽

tam divina quam humana orta dicit 7. . Quod eundem finitum censuerit, inde colligi potest, quod

ipsum sinito constare elementorum numero et praeCipuas mundi partes, terram et aetherem, Certis fini bus circumscriptas diXit, increpans eos, qui haec infinita auderent praedicare 7 . Attamen multi placitorum scriptores ex Empedoclis sententia muri dum ab universo distinguunt, dicuntque eum

αρχ, sive υληνηβ. i. e. Bunum quidem mundum, hunc tamen non nisi eXiguam esse uni Versi partem; reliqua materiem si Ve elementorum parteS non miX-tas.' Haec Vero Opinio temere effecta est ex Empedoclis versu, quo dicit, principio rerum, quum Amicitia diversa elementa conglutinaret, multa tamen Separata mansisse, Discordiae Vi a coitu retenta pπολλα δ' αμιικτ εστηκε κεραιομυρνοισιν εναλλαξ

743 Ideinvss. I99-uoi . Quaestionem hanc tangit Plato Sisypla. p. o89 A, Empedoclem nomine citans. 7M Ita Plutarctius Plac. phil. I, 5; Stobaeus Ecll. Pbys. p. 494; Galenus Hist. Phil. c. VII. Duo posteriores υλσην, ille ἀρχαγω, in qu0 haerendum erat criticis, quum utrumque idem valeat, pariter ut GTOOZ ευ ο et ἀοχαὶ promiscue appellari solent. Ex hac appellationis diversitatenala est lectio Eusebiana Praep. Eu. XV, 33, p. 84i D: το δἐ λοιπον ἀργην εἰναι τγην is λρὶν - quam immerito plerique interpretes amplexi sunt. 76) Emped. vs. 372 aqq. Declarant id Simplicii verba de Coelo ΙΙ, s 128, in Schol. Aristo t. p. 507, quac memoratis his versibus subjungit:

437쪽

419 At hoc dictum ad naturae primordia tantum SpeClaro, quum Discordia Dondum in extrema S Orbis oras rete gula eSset, ipSe docet, superioribus haec addens ου γαρ αμιεμψεως

Unde simul intelligi potest, deinceps, in Valescente magis magisque Amicitia et repulsa Discordia, paul

latim cuncta in mundi Ordinem COD stri Cta esSe. Mundus ergo seCundum EmpedoClem unUS, omnia tam divina quam humana Complexus, isque finitus forma autem rotunda, quod apparet tum aliunde, tum eX eo quod aether, ultimus coeli orbis, ab eo dicitur σφιγγων περὶ κυκλον α παντα, omnia Clymum Coer Ens 77. Stobaeus vero refert illum Putasse, coeli majus esse latitudinis spatium quam altitudinis

mundumque adeo ovi formam habere, παρα πλησίως τον κοσμον κεισθαι 7'. Num Empedocles revera

mundum ωοειδή dixerit, merito dubites. praeSertim quum Aristoteles in secundo de Coelo demonstrans, Coelum CSse tantum σψριιροειδές, non φακοειδὲς Vel ωοειδες, nullum Veterum physicorum memoret cui tale quid placuerit 79. Pariter silent interpretes. Neque ideo tamen absonum, Empedoclem, mundi ambitum solis orbe metientem 'φ, in istam opinionem incidisse.

438쪽

DE EMPEDOCLIS

Haec de mundi sorma universe. Quod autem ad mundi partes attinet, harum quaeque eum obtinuit

locum, quem vel sors vel Sua cuique natura tribuisset. Quum enim ignis elementum Sublime erumperet, terra deorSum vergeret, eo factum ut aether Summam sive eXtimam, terra et quae terrae Cognata, aer et aqua, imam Sive mediam OCCupaverint mundi sedem . . Ut terram immotam in medio universi Consis tere, ita Coelum maxima celeritate circumagi voluit, et celeri hac motione essici, ut et terra firma maneat et Coelum ipsima non corruat. Memorat hoc placitum Aristoteles dicens ' : την γῆν παντες οσει τον ουρανον γεννα)σιν , ἐπὶ το μξσον συνεφασιν οτι δρ μιθνει O'

φερετα κατω , πεφυκος φερεσθα, δία την αυτην Αἰτίαν. Censuit igitur celeriore coeli circumactu vim terraOdeorSum Vergentem vinci, ipsamque in Statu Suo contineri. Similitudo vasis aqua repleti et circumacti, quam Aristoteles addit, Empedoclis Consuetudini plane consentanea est 'δ. Eadem ratione tolum quoque mundum contineri voluit, ut alibi dicit

439쪽

421 Aristoteles ' : λα τὴν δίνησιν θαττονος τυγχανοντα φορορας της ob είας ροπῆς, ἔτι σώζεσθα τοσουτον χρονον, καθαπερ 'Elχπεδοκλης φησίν. i. e. D quod mundi circumactio ipsius nutum celeritate Superet, eo Per tantum tempus incolumen servari. V Idem alii testantur 'β. Quae sententia indicat Empedoclem jam Sensisse, Vim

centripetam ad mundi conservationem plurimum Valere. Caeterum animadvertendum quod Aristoteles dicit, Eo τοσουτον χρονον, Per tantum iEmporiS S a tium Ser Vari, non somper. EX Empedoclis enim ut et aliorum opinione motus ille non eSt ueCeSSarius AC Sempiternus, Verum nihil obstat quominus Cesset Aliquando eoque cessante mundus hic collabatur quod

placitum tangit alicubi Aristoteles dicens: ου φοβερον μιη ποτε ζο ουρανος) στῆ , o cI οβουντα οἱ περὶ φυσεως.

quibus verbis Empedoclem praesertim intelligi, jam

Vetus interpres animadvertit η

bli) Aristo t. de Coll. II, i. p. 354 Α. 85) Placitum de terra brevius Aristo t. de Coel. III, 2, p. 37O FSic refert: Γην γῆν υgro τῆς δίνης ηρεμεῖν. Idem tangit Plato Phaed. P. 99 B: ἡ μέν τις δίνην Vπεριτιθεὶς τὴν γῆ υπι 10υ ου ανου μετειν δ'7 π0ιεῖ τὴν γε s. I bi Empedoclem significari monuit iam Wytteub. 4 in Ol. in Phaed. p. 96i ; memorat idem Theniist. de Coelo II, f. 35 Η Utrumque diserto tangit Simplic. de CoeIo li f. 91, in Scliol. Aristol.

440쪽

DE EMPEDOCLIS

De coeli natura quae existimasse traditur Obscuriora sunt, credo, quia de lais poetice nec subii liter exposuit, quae postea interpreteS in Certas plu-citorum formulas redigentes facile perverterunt. Ρlutarchus aliique hanc ejus dicunt fuisse sententiam: 'Elχπεδοκλgς στερεμνιον esναι τον ουρανον ερ αερος συμ πα γεντος υνο πυρος κρυσταλλοειδώς, το πυρωδες κω το αεραουες is ἐκατε ρω τυο ηρυισφαιριων περιεχοντα '7. ου' ρανὸς hic vocatur Supremus coeli orbis, qui idem ab Empedocle vocatur α ηρ σφιγγων περὶ κυκλον απαντα, vulgo ο απλανὴς dictus, Stellarum fixarum sedes, ut mox videbimus. Hunc στερεον Sive στερεμινιον, frmum esse voluit, quippe ambitu suo Omnia Continentem; Conflatum autem ex aere sive aethere '' ignis vi conglaciato. Glacia tum Empedoclis coelum plures memorant Scriptores, Achilles Tatius his usus verbis: Elχ7r. κρυστ αλλώδη τουτον τον ουρανὸν εἰναί φησιν, εχ του παγετώδους i. e. et γεντος αερος) συλλεγεντα β'.EX aethere conflatum voluerit ideo, quia levis est et pellucidus; igne conglaciatum, quia huic elemento universe Congelandi vim tribuit μ', idemque superam Coeli regionem praecipue obtinet. Pari modo et alios Coelestes globos conflatos esse voluit, veluti solis et