장음표시 사용
441쪽
423 lunae, qui item κρυσταλλώδεις Vel χαλαγδεις appel
lantiar, ut mOX memorabitur 'I. Porro, ut narrat Plutarchus, Coelestis Orbis compleo litur το πυρῶδες κω το αερώδες εν Εκατερω τών ημιισφαιροριων. Quae verba hoc significant: Omne aeris Spatium, coelum et terram interjectum, divisum esse in duas regiones hemisphaeria vocat Ρlutarchus , alteram candentem et lucidam, alteram OpaCam et humidam, non puram tamen utramque, Sed temperatam. Quo Spectet haec opinio, ostendit praesertim Plutarchi locus in Stromatis, ubi inter Empedoclis placita hoc quoque memoratur: Elam δὸ κυκλφ περὶ την γῆν φερομενα δυο ηl σφαιρια, το ψεν καθολου πυρος, το δε μυικτὸν εξαερος και ολιγου πυρος , οπερ ριετροι τὴν νυκτα Εἰναι' . Finxerit ergo duos orbes, igneum et aerium, Sibi invicem oppositoS, per coelum CirCumaCtOS, quorum alter solem et diem advehat, alter Contra tenebras et noctem. Quale Commentum et Lucretius sequitur, Canens Coeli orbes
alium supra suere, atque intendere eodem Quo Volvunda micant aeterni sidera mundi -Αst alium subter, contra qui subvehat orbem 9 3.
Pari ratione anni quoque temporum Varietatem eX-
plicuit, ut in Ρlacitis philosophorum legimus:
442쪽
θερείαν δε του πυρος, οταν εἰς το κατωτερω βια τα β'. i. e. n hiemem oriri, quando aer CraSSitUdine sua Vincit ignis calorem et in superiorem regionem enititur; aestatem, quando ignis vincit et aerem deorsum premit. V Quae modo appellubantur ν1lυσφαρια πυρὸς et α ρος , laic simpliciter πυρ et ἁηρ Vocantur. Ambo quasi luctantur inter Se et Suo quodque tempore regUat, e qua Contentione oritur aestatis et hiemis vicissitudo. Ab eadem aut simili caussa diversas quO-que ventorum flatus repetiit, ut infra videbimus PG. Ex his ossici potest Empedoclis talem fuisse senteu tiam: diei et noctis annique temporum mutationes effici non tantum solis motu, aCCeSSu et diSCeSSu, Sed ipsum quoque coelum diviSum esse in orbes diver SOS, aerios et igneOS, ill0S CraSSOS et opacos, hos Serenos et lucidos, qui pariter ut Sol circum terram volvantur ac statis temporibuS Dunc diem, nunc te nebraS, nunC Calorem, Dun C frigus advehant. Eo Spectare videtur quod Empedocles in Carmine de ele mentis dicit MO: D δε μιρρει κρατεουσι περιπλομEνοιο κυκλοιο quam Sententiam fortasse in alia carminis parte latius exposuerit. Geminum huic est Ρythagoreorum
Phys. I, p. 262 ambo POSteriores legunt ανουτερον et κατώιερον. Caeterum dictio parum concinna est; βιαζεσθαι enim primo loco neutra, altero activa potestate Positum: εἰς το ἀνωτερω βιαζομενου, i. e. quum Sursum enitatur; οταν εἰς To κατωτερω βιαζηται τον ἀερα ) , quum deorSumnogat aerem; aut si mavis passive: tri ἱέ ι- ὁ ἀὴρ, deorSum 60gatur aer.
443쪽
425 placitum, quod ita refert Laertius 'r: ἰσομοιρα ευα Dτφ κο υμφ φώς και σκοτος, κρει θερμὸν κροι ψυχρον, καὶ ξηρὸν καὶ υγρον quae omnia reduci possunt ad duo haec Empedoclis: το πυρώδες και το αερώδες) , ων κατ επι κρατειαν θερμυου lui θν θερος γωεσθα, ψυχρου δὴ χειμῶνα κτλ.Caeterum haec leviter potius adumbra SSe quam enucleate explicuisse Empedoclem probabile est. Porro de mundi situ et inclinatione haec ejus
fertur Opinio μ': του αερος δεξαντος τῆ του ηλίου ορμη, ἐγκλιθῆνα το ς αρκτους, κρα τοι lauεν βορεια καθ' ο κριι τον ολον κοσμον ἐγκεκλισθα). Istud εγκλι- θ m τας αρκτους ad borealem terrae polum referen dum esse recte animadvertit Corsinus 99; itaque sen
sus hic est: quum principio rerum mundi polus polo
terrae e regione Opp0SitUS CSset, POStea, CXOrto Sole, terrae borealem polum meridiem Versus depreSSum eoque simul coeli partes horealeS elevatas eSSe, BuStrales contra depressas; proinde totum mundum
inclinatum videri y ς Q. Porro id factum dicitur eo quod aer Solis impetu cederet, quod enodatius sic eAplicandum: quum primo mundi vere, sui poetice
loquar) Titan δ φδ curriculum suum ingreSSUS OSSOt,
973 Diogen. Laert. VΙΙΙ, 26. Ambo haec placita jam comparavit Menag, Obss. Laert. p. 364. 98) Plutarch. Plac. plail. II, 8; Euseb. Praep. Fu. XV, 39; Calen. Ilist. phil. XI, p. 35; Stob. Ecli Ρbys. I, p. 358. 99) Perperam Sturgius p. 33b de sidere Ursi accipit. ioo) Similiter fero hanc rem sibi informarunt Anaxagoras, Democrit Saliique veteres: vid. Plutarch. l. l. et III, iq; Schaubach Anaxag. Beli, P. 175 sq. Cf. Virgil. Georg. I, vs. 240 sq. Dionys. Halic. I, p. 8i Syll, ' i Hi) Sic 50lem appellat Empedocles Vs. i 85
444쪽
aerem illius impetu cedentem septentrioneS Versus refugisse, quo ingruente borealem coeli polum eleva
tum, terram contra reclinatam esse'' ης . Solem au
tem initio prius septentrionalem mundi Orbem per Currisse atque adeo a tropico aestivo i. e. veris tem-Ρ0re) eXortum esse, communis fuit veterum opinio ἔψ δ hinc quod septentrionalem mundi partem, quae CStCirca tropicum aestivum, dextram appellabant nam δεξιον Εκαστου λεγομεν οθεν η αρχὴ κατα τοπον M νωεως, ut Aristoteles ait ἔς μ), australem Contra Si Di S tram. Sic et Empedocles statuisse traditur: 'Eμπεδοκλης δεξιοι μεν τοι κατα τον θερινὸν τροπικόν, αριστεραδε τοι κατα τον χειαερινον δ*β; et similiter ante Em
pedoclem Pythagorei, qui istam opinionem ab Aegyptiis mutuati esse dicutitur O .
Praeter Coelum s. aetherem in Carmine memorat
io2 CL Corsin. Diss. Plui. I, p. XIX, qui simili fere modo hoc placitum interpretatur.
ἀριστεριν , καὶ Ἱμὰς ἐν πω ἄνω εἰναλ sicut haec verba legit Alexander apud Simplic. de Coelo, in Schol. Axistot. Brand. p. 492 b, sch Achilles Tati Isag. in Arat. c 28, p. 88: οἱ Πυθαγορειον δε α μεν Tu, βορεια, αριστερὰ δὲ τα τοτ ι καλουσι ' ὁ δε ' Os 7ρος δεῖιὰ ιιεν καλεῖ τὰ αναύο - λ ια , αριστερα δε τὰ δυτικά. vid. Iliad. μ, 239. Plutarchus tamen l. l. alii suo placitorum scriptores Pythagoreos cum Homero consentientes faeiunt. De Aegyptiis Plutarch. Is. et 0sir. c 32, citi Sturg. Emped. p. 336 Multa super hoc Fabric. ad Chalcid. in Tini. p. 3i 2.
445쪽
etiam Olympum δ' ', ut τοπον υπερουρανιον, pur0 candore, terrena caligine immunem, quo videtur beatorum indicare domicilium; de hoc tamen silent in terpretes. Caeterum pleraque horum, quae de coelo relata sunt, Empedoclem Strictim potius tetigisse et poetice adumbrasse quam subtiliter disputasse probabile est: quocirca talia in astronomicum quoddam SVStema velle redigere, Vereor ne ineptum, Saltem a
poetico Empedoclis ingenio alienum sit. I 25. De muricli corporibus, solo, luna, stellis;
Progredimur ad praecipua mundi corpora, Primum globos coelestes et quaecumque in coelo fiant, describendum: de quorum Singulorum Origine, natura, motu quae EmpedocleS memoraverit, Singulatim eXplica bimuS. Inter coeli sidera primum locum obtinet Sol, quem coelesti ex igne conflatum putavit, πυρος ἁθροισμα μεγα, ut dicit Laertius δ*'; neque tamen ipsum tan quam mundi focum Suo aeternoque Splendore fulgere, sed acceptam a coelo luCem Speculi instar refundere. Sic Plutarchus in Stromatis ἔψ': ὁ ὁθ ηλιος την
446쪽
τῆ αφ' υδατος γινομενη. Et alibi δὲ ψ : του 'Eμιπεδοκλόμους . . φάσκοντος, τον ἡλιον τον) περὶ γυν ἀνακλάσει φωτορουρανιου γενομενον. Hinc quod duos soles si xisse traditur, illuna primigenium puro candore, hunc languidiorem ab illo derivatum; quae sententia latius eX- ponitur in Ρlacitis philosophorum his verbis ἔλλ Ela
chus aliique. Hi scriptores rem ita sibi informasse videntur, quasi putaverit Empedocles, duo esse he-
ii ο) Plutarcii. de Pyth. Orac. p. 4 30. Vol VII, p. 574. τον ἡ λιον περὶ γῆν h. e. τὸν λ. τιν περὶ γῆν, Oppositum Sequenti φωτος ουρανίου. Non assentior Wyttenbachio emendanti τιν ἡ λιον grεριαυγῆ. 1 m) Vid. Stobaeus Euli. Phys. I, 26. P. 53ο; Plutarch. de Plac. phil. 1Ι, uo; Euseb. Praep. Eu. XV, 23. p. 836; Galen. IIist. phil. XIV, p. 37.
447쪽
420misphaeria, unum primigenio igne repletum, alterum illi oppositum ex igne et aere mixtum ; in hoc sola
rem esse orbem, ipSum natura Sua κρυσταλλοει , i. e.
e Congelato aere conflatum, pellucidum R, igneo illi globo e regione oppositum; ambo pari motu Coelum circumvehi, eoque fieri ut sol, Oppositi ignis radios semper excipienS, repercuSSO lumine Splendeat: quem admodum sere, si sol et luna pari Celeritate moveren-tur lunaque Soli perpetuo opposita foret, haec illius
repercuSSO lumine Semper speculi instar luceret II 3. Talis sententia quam inepta et ridicula Sit, quis non videt 2 Nam, ut unum hoc memorem, si ambo istu hemisphaeria e regione pOSita Coelum CircumVeherentur, necesse videlicet foret, ut noctu, quando Sol infra terram est, igneus ille globus Supra terram appareret atque adeo DOX Claritate Sua diem obSCuraret. Surdus et
caecus sit qui tale quid statuat 2 At ipsos illos enarra tores rem parum liquido cognitam habuisse, vel illud arguit quod ipsi sibi non constant, modo dicentes,
l. e. modo oppositi hemisphaerii vi per coelum trahi, modo orbe ipsum cingente cogi. Sed totum hoc Commentum nihil est aliud nisi amplificatio Versus Empedoclei, quo de sole dicit:
itu Quemadmodum aether. ut modo vidimus p. 422; item lima, ut mox videbimus p. 432. 113) CL Corsin. Diss. Plutarch. I, p. XXlV sq. t i 4) Emped. Vs. I 88.
448쪽
poetice et praeclare; Signifiean S, Solem quem Cernimus non nisi simulacrum esse purioris illius lucis quae in Olympo Splendet, cujus velut reperCuSSO lumine sol noster reluceat. Similia his alii quoque tam antiqui quam seriores sin Xenant δὲ S. Olympus autem ille qualis sit, quomodo lucem suam in solis globum transfundat, aliaque ejusmodi non unXie quaerenda: poetica haec sunt neque ad subtile rationis examen revoCanda. Illud non dubium, quod ipsa verba indicant, quin Olympum ille vocaverit summum Coelum, purissimo Candore, locum mortali COD-lagione immunem. Similiter Parmenides et alii λδ 6. Sed seriores placitorum scriptores, ad poetiCum Sensum duriores, eX hoc dicto ανταυγεῖ προς ' Oλυμπον essecerunt, solem hunc Speculi in Star eSSe κ ρυσταλλο Eιδ Olympum autem soli oppositum et pariter Cum eo CirCuma Ctum; Confundentes cum his duas illas mundi regiones, lucidam et opacam, mulatis vicibus diem
ob) Cujusmodi est quod poetae etiam in beatorum locis puriorem
soΙem lucere singunt, ut Pindarus Olymp. II, 67. cf. quae annotavi in Specim. Pindar. P. Iou sq. Cum Empedocle concinit fere Philolaus apud Plutarcii. I. l. qui item solem Olympi Iuco illustraliam facit: de cujus sententia Corsio. in Plutarch. de Plac. phil. Diss. I, P. 33 sq. Boech h. Philol. p. I 23 sqq. Item quod de sole et περ κοσμίω Neoplatonici praedicarunt, ut Proclus in Platon. Tim. p. 964 : διχῶς αρα θεωρησ0μεν
σιν' ἐκεῖ γαρ ὁ ηλιακος κόσμος καὶ go o os φως, ως αὶ ι ε Aαλδαίων φῆμαι λέγουσι καὶ ἐγω Eandem doctrinam ille ad Platonem quoque et Orpheum transfert.
449쪽
431 noctemque advehentes, quas Supra descripsimus δὲ p. Hinc ineptum istud commentum Videtur Constatum. De solis cursu dixisse traditur, eum juXta extremam mundi Oram circumvehi, quod satis con Cinit cum ipsiuS quodam versu yyy; porro Certo adstri Ctum orbe
prohiberi quominus recta progrediatur ευθυπορειν , et
intra tropicos coerceri δδ'; etSi ipsum τροπιῶν κυκλων vocabulum ipsi ignotum fuisse videtur. Distantiam Solis a terra mox notabimus λ Q. Magnitudinem ejus terrae aequalem putasse fertur L L. De lucis quoque natura et motu Sententia eius tangitur ab Aristotele: 'Eριπεδοκλgς φησὶ, , αφικν θαπροτερον το απο του ηλιου φώς εις το μιξταξυ πρὶν πρὸς τηνοψιν ἡ επὶ την γῆν Α*'. Itaque lucem censuit moveri, naturali ratione fretus: nam ut eX Omnibus corpori bus, Sic eX igni quoque particulas ei luere statuit; has απορρορις lucem eSSe δ' δ; ergo moVeri eum et proxima quaeque loca prius attingere. Agnovit autem tantam esse hujus motus celeritatem ut sensum fugiat Τ - .
124) Cf. idem de Anim. II, 7. p. 49o B. Latius explicant Aristotelis intpp. in b. l. Themist. f. 79 A; Phil0p. l. l. Alex. Aphr0d. de Sens. f. ii 6 B.
450쪽
De luna, ut scripsit Plutarchus in Stromabis, ita
Pro του ηAου. Lunam igitur ipsam sive lunae orbem dixerit esse aeris globum circumsu So igni congelatum, quemadmodum grandinem quoque formari putavit: quod facile in tet liget, qui legerit quae modo de aethere disseruimus I Eodem sensu alibi Plutarchus refert δ*': lunam ab Empedocle habitam esse παγον
δι ιοειδῆ δε τῶ σχηματι , quod idem multi alii tes
latitur Jδφ, Dimirum quod luna, quando plena eSt, disci formam habere videtur L 3 3. Quum tali sit Datura, facile intelligitur ex illius Sententia lunam non propria luce, Sed reperCuSSO solis lumine Ditere, ἀνακλάσει τινι του ηλιου πρὸς την σελην ν , ut alio loco dicit Plutarchus et indicant ip-
iub) Plutarcii. apud Euseh. Ρraep. Eu. I, p. 24 D. i 26) απολ Toc. Seripsi pro vulgato απολειφθέντος, quod nullum habet sensum. Sic ἀρτολαμβάνεσθαι et ἐταπολαμβάνεσθαι infra P. 436. Idem fere valet quod mOX περιεχομετον.