장음표시 사용
511쪽
singulae partes nunC nobiS Singulatim explicandae. Primum igitur universe statuit, ut modo ex Aristotele quoque audi Vimus, φρονειν τω ομοίω το ομιριον arbi tratus nimirum, res divinas et liumanas a nobis Cogitari et perspici non posse, nisi in nobismetipsis earum rerum principia insita sint: hinc iudicavit, intelligi a nobis ea, quorum in ingenio nostro Semina insint; quae contra aliena sint nobis sive dissimilia, ea non intelligi. Posterius hoc spectare videtur Aristoteles, iis quae modo attulimus haec subjiciens 307:διο αναγκη τουτους λεγειν , ητοι , Iσπερ ενιοι λεγου ,
Quum autem Empedocles omnia tam divina quam
humana ad quatuor elementa Sicut radiCes referat, ideo eorundem elementorum Communione DOS quo que CunCtu DOSCere arbitratUS eSt, ut animus, ex universi principiis constans, quaSi testes in se habeat Cognoscendarum rerum δ' ': SiC aethere noscimus aetherem resque aetherias nobi S Objectas, terra terram et quae terrae cognata, pariter singulis singula illis respondentia. Hoc ipse in versibus suis praedi-
3ο Aristot. de Anim. I. I p. 5ost B. 368, Ut eleganter dicit Philoponus in Aristot. de Anim. III, B, II:
512쪽
DE EMPEDOCLISCat; quOS Commemorans Aristoteles addit: Empedo clem, ut alios veteres, arbitratum e SSe, animum, in tellectum praesertim et Sela Sum, OX Omnibus Constare
elementis, et unumquodque etiam horum, ignem, terram, reliqua, esse animum φυρον δ''; quippe quum unumquodque Sui Similia CognoSCat, quod autem cognoscit animus sit. Eodem spectans Sextus Empiricus dixit, Empedoclem tot statuisse veri Cri teria, quot rerum principia: Ἐμπελ Gge JS ὁ 'Aκρα-
εξηγεῖσθα, ρξ κριτηρια της αλ είας παραδίδωσι ' δυο γαρ δραττηριους τύν ολων ἀρχυας υποθέμενος, φιλίαν κω νελορ, αμια τε τῶν τεσσάρων μιν σθεὶς c)ς υλικών, γῆς τε καὶ υδατος κ μ αρρος καὶ πυρος, πασας ταυτας εφη κριτηριατυ χανειν ' R. Si id, quo noscimus quid et percipimus, Veri criterium appellare placet, non male; tamen et vocabulum istud et Dotio Empedocli aliena. Porro docuit etiam, qua hominis parte intellectus praeCipue contineatur: collocavit in Sanguine, prae-
χ είων ποιεῖ κτλ. Bepetunt haec interpretes in libros de Anima: Themistius f. 66 B, Simplicius f. 6 B; Philoponus I, C, I , et Passim; qu0 m excerpta dedit Sturg. p. 443 sq. Theodoreti Therap. Serm. 5; T. IV, p. 545 Ddicit: 'Eμπ. κεκληκε ψυχὴν) ι γμα εο αἰθερωδους καὶ αερώδους ουσίας. Hic quatuor elementa ad duo redigit, ut saepius sit, πυρ et ἀέρα. 3io Sext. Empir. adv. Math. II, ii 5-iui ; his addit alteram Empedocleae sententiae interpretationem, quam exposui supra g i.
513쪽
495sertim qui cordi sussus us est, ut dicit Cicero. Α, et
sic ipse in carmine, αμα περικάρδιον, inquit, eSi νοη μα βδ λ; nisi περικαρδιον de sanguine universe dictum accipias. I heophrastus et plerique interpretes sim pliciter sanguinem nominant δ). Vetus Opinio, re
petita jam inde ab Homero, orta facile eX eo, quod SanguiS tam ad corporis, quam ad animi ingeniique
3 ii) Cicero Tusc. Qu. I, 9; cs. I 7 e Xtr. 312 Emped. vs. 317; de cujus tamen dicti auctore dubitatum est: nam non solum Philoponus, ut in Comment. p. 258 notavi, Critiae tribuit, sed etiam Tertullianus de Anim. c. i5 dubitanter dicit: sille versus O r phe i
vel Empedoclis: Namque hominis ganguis circumcordialis est sensus.'' Utrumque tamen errasse Puto.
α ατος συοτάσει. Macrob. Somm. Scip. I, ili; Pollux Onomasti II. 226; Elymol. cit. ad calcem v S. 3I5-3I7, et in Comment. p. 258. Α vulgata opinione nonnihil deflectunt Theodoretus Τherap. Serm. V, p. 546 C, et Chalcidius in Tim. p. 305 dicentes, Empedoclem το ηγεμονικον in corde constituere, et quidem in cordis Sanguine. Ambo tamen haec, cor et sanguis cordi offusus, non magno intervallo secernuntur. Caeterum idem placitum non nominato auctore tangit Plato Phaedon. p. 64 Wytt. Aristoteles autem de Anima I, 2, postquam et aliorum et Empedoclis sententiam attigit spaullo ante memoratam, deinde ita pergit p. 479 G: φορτώκωτέρων καὶ ου δωρ τινες ἀπεφὴναντο την φυχητ) , καθαπερ Ἱππων' . . . ετεροι δ' αδέα, καθάπερ Κριτίας,
et o αἰσθανεσθαι τῆς 'pυχῆς oris ειοτατον υπολαμβάνοντες, τουτο δ' υπάρχειν διὰ τvν του αἴ ματος φέgis. Miretur quis inter φορτικωτέρους istos Empedoclem non memorari; Verum Empedocles non simpliciter, ut Critias, dixerat animum esse sanguinem, sed animum sive intellectum et sensum constare elementis, elementorum autem temperiem maXime in sanguine ineSSe.
καὶ ' Ομηρος, καθα καὶ πλεῖστοι των ε τ' αυτον i/πέλαβον, ἐν τῶ
514쪽
habitum plurimum valet 3 δ q. EmpedOCles autem ita statuit rationi suae congruenter, quia Prae CCteri S Corporis partibus Sanguis sit omnium elementorum temperie constatus. Deinde ab eodem principio variam ingenii indolem et mentis habitum repetivit: ut enim in visu explicando, mutata CCulorum CompOSitione, Vi Sum mutavi, similiter variata Salaguinis temperie, intellectum variari judicavit. Sapientissimos et acutissimos dixit eos, quibuS Sangui S esset aequabiliter e diversis ole menti S temperatus, ita ut nec nimium quid esset nec parum; dein, quo propius ad hoS accederent, eo acrioreS esse; quo longius di Scederent, eo hebetiores. Porro, quibus Sanguini S elementa eSSent tenuia atque rara μιανα καὶ αραια , COS tard0S et triSteS esse; quibus densa ac minuta πυκνα και κατα μικρα τεθραυσθμιενα) , Celeres, impetia0SOS, leVUS. Altera, μανα κααραια , dicere videtur in quibus Sit temperies αρρωδης, altera contra, in quibuS πυρωδες. Nam, ut vetus quidam interpres dicit δ β, D Empedocles tarda ingenia frigido circum praecordia sanguine impediri V di-
λεγων VSS. 3 i5-317 . Duo hic notanda: primum, Porphyrium haec intelligere de prudentia περὶ τα θνητα; deinde sanguinem oppellareώς οργανον προς συνεο , non ipsam cυνεσιτ. Utrumque Senserit fortasse Empedocles, non tamen dixit; sequentia id declarabunt. De uri χ θ e Sententia Homeri disseruit E. H. W. V6lcher: vid. Jahrb. f. Philol. V. Jalin. I 827. IV, 2, p. 146. 3153 Horatii Intp. Cruq. in Art. Poet. vs. 465; cum quo Stiaret. P. 447 comparat Versus Maronis Georg. II, 483.
515쪽
492xit, contra velocia calido sanguine incitari. Sed praeter illud ingeniorum discrimen variae sunt artium facultates: alii mutiu dextri, alii lingua; alii artifices, alii oratores. Hanc diversitatem eo essici putavit, quod
aliis in lingua, aliis in manu sit η μιεση κρα τις, ut VOCat Theophrastus, i. e. media sive aequalis Clementorum tem EriCS , quae Optima, ut vidimus; pro quo Plutarchus minus apte ponit το ηγεμονικον, dicen S: τὸ
θώρακι, αλλ' D Hlχατι, οθεν κw ο τι- μιθρος του σώματος πλεῖον ,1 παρεσπαρμ ον το ηγεμιονικάν , OsEτω κατ εκεινοπροτερειν τους ανθρώπους δ δ q. DA Dimi praecipuam vim in Sanguine posuit: quocirca in qua corpori S parte haec vis magis insit, ea homines valeritiores eSt. Haec Sunt, quae de animi natura, praesertim de
intellectu, ab Empedocle eXplicita leguntur. Quae
placita, etsi consentanea sunt ipsius rationi, Omnia tam divina quam humana ex elementis orta et Conflata statuenti, tamen in multas inciderunt reprehensiones: Deo immerito. Nam, ut alia omittam Jyr, si similia similibus noscantur, quomodo fit ut non omneS
3i6 Plutarch. Strom. apud Euseb. Prae P. Eu. Ι, 8. P. 24 D. Ii 7 eluti quod animadvertit Aristoteles Metaph. II, 4, p. 662 E:
mum Deum Concordiam) minus intelligentem esse reliquis animalibus, quippe qui Discordiae exsors hanc non noscat, quum similia tantum similibus Noscantur.' Idem dicit de Anim. I, 5, p. 484 K Repetunt interpretes AleX. in Metaph. Schol. Aristot. p. 628; Philopon. de Anim. F, 3; alii. Hoc tamen argutius, ut judicat Ι it ter. in Wolfii Lit. Αnal. IV, p. 442.
516쪽
corporis partes sui similia sentiunt et noscunt Cur animalia magis quam quaevis aliae res Sensu et intellectu praedita sunt cur homines magis res eXtertias noscunt, quam hae illos δ δ' At senserit fortasse Empedocles, animum P0Situm eSSe non in ipsis ele mentis, sed in certa elementorum temperie sive certo compositionis modo. Hanc SuSpicionem iam movit Aristoteles, alicubi dicens. ': απατήσειε δ' αν τις
χ γῖα ελεγεν Elam την xl υχήν, αλλα τους τουτων λογους δ ινριι εν αυτη. B Manifestum ait, non dici ab eo, ipsa ele menta animum esse, Sed elementorum notiones in animo
inesse. '' Α quo non multum discedit Porphyrius dicens, Sanguinem Empedocli esse non intellectum, sed intellectus instrumentum οργανον προς συνεπιν δ η δ. Subtilius vero Iamblichus idem placitum sic inter
517쪽
sententia quorundam sinter quos Empedocles Censendus) constare vult ex individuis et rotundis Corpusculis, qua Si elementorum elementis. Verum liae omnia sunt seriorum philosophorum interpretationes, non ineptae quidem illae, tamen subtiliores quam pro Empedoclis mente, qui ut sensum sic intellectum simpliciter ad naturae elementa redegit; attendit corporis fabricam, manus, linguam, pectUS, ipSam Veromentis Vim Ut motus principium non attendit. Ex hac Sententia porro Sequitur, ipsum verum Cerni non posse. Nam si intellectus et judicium a sanguinis temperie, SenSuum habitu, rerum eX ternarum vi pendeant, neCesse est, his varialis et mutatis, judicium quoque et intellectus Varientur et mutentur; proinde nihil constans esse, sed quale cuique videatur, tale putandum; Vera omnia, Vel, quod eodem redit, nihil verum esse. Hoc placitum Aristoteles Empedocli
γ Tetigi hoc superius p. 338.13233 Aristo t. Metaph. IV, b. p. 67i F
518쪽
πεδοκλξο μεταβαλλοντας την ἔξιν μεταβαλμειν φησὶ τηνφρονη ν. Quod deinceps declarat ipsius versibus,
quorum Sensum supra eXplicuimus 3 q.
Haec Empedoclis ratio si humilior videatur, tri buendum id magis principiis ejus quam Sententiae.
Namque e terra et igni et Concordia reliquae res Daturae oriri potuerint, mens et ratio non potueruDt. Caeterum sera Sit ille praeclarius quam docuit, ut testantur passim illius versus, quibus de Sensuum; nguStiis queritur, - mente, non OCulis, utendum praecipit β β , divini numinis instinctum ut omnis sontem sapientiae praedicat δ *q, - de quibus initio hujus disputationis egimus δ*7; testantur item, quae de divino hominum ortu et immortalitate VatiCinatur, quae infra exposituri sumus: in his Omnibus mentem ut diviniorem hominis partem considerat. Unde non nulli existimarunt, Empedoclem, Sicut Parmenidem, duplicem distinxisse cognitionem, alteram mentiS, Blteram Sensuum, alteram divinum, alteram mortalem Sed hoc si senserit fortasse, tamen in animi natura
3243 id. Emped vss. 3i8 32o. Aristotelis interpretationem sequitia vAleXander in Metaph. l. l. Schol. Aristo t. p. 669 b); contra ab illo discedunt Simplicius de Anim. III, f. 56 B, cujus explicationem attigi ita commentario ad us. 318, p. 259, et Philopontis de Anim. III, P, 3 sq. quem ibidem attigi ad us. 3i9. Hujus verba excerpsit Slurg. Emped.
P. 49 , Sq. Uterque coacta ratione essicere studet, Empedoclem τὼ αἰο- et TO ωοηToν, T b αλογον et τι λογικιν , distinxisse. 32 53 Hinc Empedocles censetur inter eos qui statuerent τας αἰσθη ις, a Jo. Damasc. in Append. Slobaei Gaiff. p. 7r; quod testimonium addatur supra relatis P. 309.
519쪽
50s explicanda non animadvertiti De J Veio potuita nisi ipse principiis Suis repugnare voluisset. Sed de ani
Jam quaecumque ad vitae actionem tam corporis quam animi pertinent, ortum, ita Crementum, Pro Pa gationem, Sensum, intellectum, Singulatim ex Empedoclis sententia eXplicuimus. Vilae autem sunt variae vicissitudines et sata: quotidiana vicissitudo Doctis et vigiliae, morborum Ca Sus, mortis denique fatum. De his pauca dicenda. De leto et imagine leti somno haec ejus placitus eruntur a * β: 'Eμπεδοκλης ελεγεν) τον θανατον γεγενῆσ 'θα-του πυρωδους in η συγκρισις τί ανθρώπω συνεσταθη' ωστε κατα τουτο κοινον εινα τον θλανατον σώματος κραι ψυχει' υπνον δε γίνεσθα διαχω- ρατμιον τινα του πυρωδους. i. e. D mortem esse totam
dissipationem igneae partis elementorum, e quibus hominis compages ConStituta eSti SOmDUm Vero mo
Ju83 Plutarch. Placit. Phil. V, 25; Galen. Hist. Plii l. XXXVII, p. 57s ) του πυρωδους, ων- liberior constructio, ut interdum in hoc si iii Ptore, Pro Toυ πυρώδους των si ο χείων, ων χιτ A. διαχ0λρισμον Ου ρτυρώδους caloris dissipationem dicit, eodem serasu ac paullo utilo Θανα voν dixit apυχῆς δ χ- ιον, animas dissipationem. Reishius tamen conj. legendum: διαχωρισμὸν του πυρωδους καὶ γεώδους, ε0ωConjectura, etsi non improbabilis, mihi tamen minus placet, quia etiam in sine sententiae repetitur istud λαχωρισμον et u wου πυρωδους, idque Plane respondet alteri quod m0X legitur, κατα νυξ θερμ/0V,
520쪽
dicum dissipationem. V Quibuscum concinunt haec ab eodem auctore prodita: 'Mχπεδοκλῆ. τὸν ψεν υπνον κατα ιυξει του is τω αῖματι θερμυου συμιμετρco γίνεσθαι, παντελεῖ δὐ θανατον δ*9. DSomnum estici sanguinis refrigera tione moderata, tota Vero mortem.' Haec placita non
incongrua sunt Empedoclis rationi, siquidem igni et calori praecipue actionem et vigorem tribuit. De
vitae vero morti8que diScrimine sententia ejus clarius cognoscitur eX ipSius Carmine. Ut universe rerum ortum CODCretionem elementorum, interitum dissolutionem appellat . . ', sic vitam et vigorem contineri
dicit diversis corporis partibus et elementis Amicitiui unctis apteque Sociatis, contra iisdem Discordia turbatis ac divulsis aegritudines, morbos, denique mortem pari .. Morte tamen res non in nihilum redi gi, sed diversas partes ad suum quamque genuS
reverti, ut deinde in novus f Orma S DOVaque Corpora coalescant. Quod autem Plutarchus addit, secundum hoc placitum morte tam Corpus quam animum dissolvi, id consequens est sane illius rationi, mentem
iisdem quibus corpus principiis constare putantis; aliter
tamen Sensit, docens, animas hominiam nec, quum naSCantur, tum primum oriri, DeC, quum moriuntur, evanescere δ δ' Sed permanere et in varia deinceps Corpora migrare: quam Sententiam mox eXplicabimUS.