장음표시 사용
151쪽
Haec certa, tuta & jucunda, & ea de causa optatissima, imo radicalis curandi ratio mihi videtur. At, cum Venenum. in Continuis, & Mesignis Febribus, nullis Antidotis, quae nobis innotescunt, superari potest, Medici est rem gerendam Naturae committere, &, ubi non minus periculum intenditur ab incendio in humoribus, ex inselita sipirituum expansione, quam a Veneno, pro vario statu morbi, atque sympicinatum inde natorum, Na- iturae si iccurrere ; sive Enematis. VeniaE- sectioηibus, Emuponibus, Optatis, alasive medicamentis orgasmum silaguinis compescendum, sive Vigiis m, Dolores immanes, Insammationes, Excretiones, aliaque hujusmodi praesentis incendii pericula pnevenienda judicet. Ideoque per totum Cursum morbi, jam hoc, vel illo modo, Indicationes curativae, pro re nata, Varbandae fiant. Verissirnum quidem est Spiritus, Veneno non valde maligno oppresses, sese ita aliquando expandere, ut hostem prima luctatione vel sugent, vel
antur, donec, a veneni reVirescentia, no-Vum certamen instituatur, quod in Pe- Iribis Diermittentitus, imo qua lantellit' Febriare in Remittentibus seu
licet. Atque hujus Veneni modo tura sibi ipsi non iubveniat, absque sup
152쪽
petiis medicinalibus) Antidotus Herculea, iere omnibus nota in promptu est, sic. Cortex Peruvianus, a cujus juita dosi rem
pestive exhibita, illicd Ager in statum sanitatis reduci selet. Sin Vero, prae gradu veneni summe deletery, vires hujus Febrifugi plane superentur quod in febri- . bus vere & malignis quotidie
exdum eum contingit) Natura, continuata spirituum AE ti qtμi vibratione indies magis mirasque ad eX- barit. tremum usque gradum aulia, venenum sive intus natum, sive ab extra, contagione communicatum, eliminare molitur,
in eo morbi stadio, quod Augmentum Vocatur. Quo durante, sicut flamma se-brilis, parili gradu, in sanguine intensior indies accenditur, ita Cephalalgia, Sitis, Vigiliae, Tinctura diriniis, & in Petritus
benignis, Fortitudo Pulsus, una cum TC- liquis symptomatis a calore aucto proUenientibus sensim crescunt; Nec non, ab Insammatoria humorum acrimonia ulterius exaltua, Apthae suppullulant ALVel, pro genio veneni magis deleterio, Nigrae, prout salivam e sanguine magis
minusve venenato secerni contingit. Eadem acrimonia, dum ventriculum vellicat, singultum, dum musculos, membranas, Vel partes glandulosas impetit, D Ares Rheumaticos, Pleuriticos, Phreneticos, Anginosos producit.
153쪽
dicantur ea omnia, quae humorum omgasmum contemperare possint, yalapia admodum temperata, diaeta tenuissima, summa quies in lecto stragulis paucis cooperto in loco tenebricoso, quae tamen caute admodum administrari debent, ne inde repressi Spiritus in posterum impares Veneno eliminando reddantur.
Sin e contra, Spiritus jam succumbere contingat, atque Febris cum praepropero subsultu Tendi um, Delirio, Comatos affectu, aliisque beneni Esseratioris Symptomatis, Malignitatis speciem induerit; vis
spirituum expansiva Spiritilus volatililus C C. Sal. Armou. Cardiacis & Alexiph macis, praesertim Suppedaneis acribus, &frequentibus e batoriis excitanda est ;D ta quadanteriis ditior indulgeatur, viti jussculum pulli,Sc. AEger e lecto nonnunquam tranSseratur in aerem cubiculi clarum &apricum, ut Spiritus latius expandantur,
sese a sym plomatis malignis liberent. Ubi vero. Spiritus jam sensim, ultimis conatibus, se dilatarunt Status Morbi incipit, que in Apenumero per plures dies
protractum conspicimus, antequam Natura vel Vincat vel vincatur, calore se-brili una cum omnibus symptomatis, uno tenore, fluentibus. Ideoque non multum nunc a Medico,absque urgente necessitate, moliendum est, velum totum negotium Naturae
154쪽
Naturae soli, & Patiens regimini debito. committendus est, nisi quod temperatis cardiacis jam vis spirituum fovenda sit, non optatis & refrigerantibus, multo
minus Venaesectione opprimenda. Quamprimum vero Natura Venenum intus delitescens excutere & subigere, in agone ultimo, semel tentaverit, non diu res manet in aequilibrio, verum Crisis in- i. stat, Natura quam citissime triumphatura vel triumphanda. SiquidΘm, cum prum im a subactione Veneni incoepta, Natura quadaniensis superior evaserit, calor
flabrilis illico mitigari incipit, atque symptomata inde provenientia diminui, uti Vigiliae, Deliria, &c. Pulsus sortior, &minus celer sentitur, atque Respiratio liberior thae decrescunt aut saltem colorem in melius mutant, Emunctoria comporis calore prius constricta reserantur,
atque lympha inutilis & estata, in habitu
corporis prius congesta, qua data porta, libere emuit: Cum per Renes excernitur, Urina prius pauca, tenuis & straminea; jam copiosa redditur, contentis saturata, vel saltem livosios aut eraeorema dimittens : Cum per poros cutis emittitur, Sudores sunt universites, iique calidi &' satis copiosi, & cum Epo6α, tolerati.
Cum e ductibus Salivalibus , Rivulus Lymphae sanae os colluit, Aphthae absterguum
155쪽
sterguntur, brevi sanescunt, & sitis extinguitur. Nonnunquam Crisis fit per glandulas Intestinorum, siaperveniente Diarrhae, miti, & cum nullis torminibus sociata. Quae quidem Crisis, in Febribus Benignis & mere , sicuti cum agone evidenti, & agitatione extrema totius Machinae accidit quod a yaa tione, Angustiis pectoris, Scintillatione
Oculorum, Haemorrhagia narium profusa, praecedentibus concludere licet, ita brevi finitur, agro spatio paucarum horarum cum placidum. Conanum capessente. Sudores in hoc morbi stadio erum penteS non Criticos, Verum reapse E ffectum & Signum Criseos incoeptae rite aestimo, quippe primum somitem morbi, non in massa humorum sensibili, sed crasi
spirituum morbosa delitescere ex antedictis sitis constat, Atque uti ex usu Remediorum Diaphoreticorum & calid rum, Vigente adhuc febre, perperam e hibitorum, pori cutis a calore aucto plus
constringuntur, ita uri malignis febribus,& maxime periculosis ubi prae gradu veneni intensi, Spiritus oppressi flammam
in massa humorum accendere nequeant, qua pori constringantur ) non raro conspicimus agrum, per totum cursium morbi , sudoribus colliquativis, Diarrhina, aliisque
156쪽
aliisque evacuationibus consectum, Quae inde symptomaticae apud veteres audire solent, & parili gradu, quo augentur, ruinam praesentem minantur. Et quidem in articulo Mortis, ubi jam a veneno prinvalente Spiritus enecantur, & expansiva sua facultate privantur, cum flamma nativa, aeque ac praeternaturalis extingui incipit, solutis poris calore prius constrictis, quam immanis sudoris rivo ager madefactus animam emat Z Unde concludendum est, Sudores, cujuscunque generis fuerint, immediate dependere a laxitate pororum; sive Spiritus a veneno diminuti sicut accidit in symptomaticis & colliquativis sudoribus) poros amplius
constringere non possunt, sive Febrili calore in ordinem redacto, pori ante. constricti naturalem laxi tatem recuperant,
quod ante sudores criticos evenire solet;
qui non inde Critici aestimari debent, ac si per eXcretionem lymphae cujusdam qua ltotus habitus corporis adhuc insercitur) lCrisis fieret; verum quatenus sunt Criseos, per Spiritus ipsos esse 2 ae,signa Diagnostica. Cutis nimirum horum sudorum, instr
mentum est nervea membrana, & ad nutum spirituum animalium poros suos facillime contrahit & dilatat, sicut in sudo- .ribus subitaneis perturbationes animi in- fgnes comitantibus, videre est. Et in qHavis
157쪽
quavis parte corporis sudore madida si frigido aeri exponatur, statina enim cutis instar anserinae pellis contrahitur. Nec frigus tantum, verum etiam nimius caloris gradus horum pororum constrictionem spasmodicam inferre valet; sicut reporast.
enim liquorum frigidorum ingurgitatio
sudores non raro provocat; ita e contra,
spiritus vini & calidorum potatio eosdem temperat ac diminuit. Spiritus enirn temperamento moderato,inter calidum &frigidum medio praediti ab utriusque qualitatis extremo gradu in spasmos aguntur,& inde pori cutis a calore & frigore eX- tremo pariter constringuntur. . Febrium malignarum Crisis uti sensim crisi, F ct sine notabili apparatu fit, ita tardius procedit, & tandem, plurium dierum circuitu absolvitur. Sub initium vix percipitur, nisi ex Urinae copia & Tinctura aucta, una cum Hypostasi aliquali, sudoribus levibus indies recurrentibus, miti Diarrhaea, vel Salivatione, quippe prout venenum intus delitescens a spiritibus adhuc quadanterius oppressis sensim subigitur : Ita calor febrilis una cum deliriis, spasmis, subsultibus Tendinum, Se. sensim diminuitur, atque liquor eficetus, prius congestus, per Cutina, Renes, He- par, ductus Salivatis, glandulas Intestinorum, protruditur.
158쪽
si id ages- Durante Crisi, utrum illa suerit Acuta,c tarda squae etiam Veterum sentemtia fuit) absque urgente necessitate, nil moliendum est. Expansio justa spirituum unice Iulapiis Cordialibus admodum temperatis, diaeta quadanterius ditiori e jus culo pulli tenuiori, atque regimine in cae- reris debito fovenda & sustentanda est.
Sicut enirn a cardiacorum quantitate nimia, vel qualitate incongrua, modo ea perperam jam exhibeantur, Spiritus prius nimis expans, jamque ulterius incitati serociter in vire solent, Atque Haemorrh giis, Sudoribtu immanibus alli que id genus colli quationibus A grum p ius dei, lem assi gere, aut calorem Heianum accendere, quo poenas erroris diuturnas, post Crisin Febris acutae patiens luat ;jta ab Opiatis, Catharticis, mi 'S Vero ab Emul μηibus, yulapiis vel Apoetentatis r frigerantibus, & maxime a Vens seVione, absque urgente necestitate, celebrata, nonraib contingit Morbum illico recrudes cere; Cum enim G pansio spirituam hoc modo inium pestive, & perperam praepediatur, Venenum si se in tantum recolligit, ut Natura, jam debilitata, victor
am pene partam ViX aut ne ViX reportare possit. Quo nomine Vehimenter Oro obtestorque omnes artem medicinalemeλercentes, ne, in hoc articulo Morbi,
159쪽
absque urgente necessitate, proprii lucri, vel famae causa, quicquam moveant, vel quidem tentent, imo, quoties necessarium videatur vel fraeno vel calcacibuS uti, ut, cum summa cautela, & parca manu, id faciant, satius enim est Agros a morbo quam a Medico trucidari. In ultima harum Febrium Scena, ubi Natura Veneno victa manus datura est. ubi adsunt dirissima nervosi generis symptomata , cum Respiratione suspiriosa, pulsu tremulo, urina clara & straminea,& madore frigido per totam machinam diffuso praeter caput, quod jam intense incalescere sistet, modo quicquam ad hilo
tentandum restat, unice indicatur copiosus usus Alexipha macorum, Spiritui Volatilium, acrium Suppeaeaneorum, atque frequentiUm V catoriorum, ut, eX inflammatione artificiali, spiritus animales languentes & oppressi tandem resuscitentur, quo modo plurimos ab Orci sere faucibus
Haec doctrina magis illustrabitur, cum ad particularium febrium explicationem descendemus, quam statim aggrediemur, descripto prius schemate generali omnium Febrium de quibus in Puretologia nostra tractaturi sumus.
160쪽
De Febre Ephemera sive Diaria.
Upervacanea forsan videatur de Me Febre disiertatio, utut succincta, Cum . ultro, absque artis nostrae auxilio, spatio dixiv horarum finiri soleat. Quando- quidem vero Puretologia in genere; atque praesertim hypothesis nostra de cau5a sobris Continente & immediata, inde qua- dante iis illustrari possit: Necnon, quia ex Venenatis principiis prius in spiritibus
deluescentibus,& jam in actum erumpentibus, vel ex malo regmine, haud raro contingit Febrem Ephemeram in Inter, mittentem, Continentem, aut malivam ipsem transmutari; operae pretium erit brevi, de genio & eventu hujus Febris observationes nostras subnectere. ebris Ephemera est, quae immediate a meia agitatione, & motu spirituum animalium nimio, ab evidenti aliquo externo accidente, sine apparatu Venenato, producitur, ideoque, legitime tractata, spatio xxiv horarum sponte tapenumero terminatur. Spiritus nimirum diu agitati, sese, pro tempore, more febrili expandunt, ac si a veneno aliquo intus nato perciti; indeque massaiam humorum tandem