장음표시 사용
101쪽
so ac M TECH PS MV suo sine causa iustificaui cor meum: O laui inter
innocentes manus meas: et fui stagellatus tota dieret castigatio mea in matutinis. Atque haec freques querela multorum fuit. Ergo necesse erat, ut generale iudicium exerceretur ; ne forte homines di- Iob cerent , Deum circa carines cili perambulantem
non curare terrena. Haec autem ueritatis formula , iure una ex duodecim fidei Christianae articulis constituta est, ut, si quorum animi in prouidentia, et iustitia Dei nutarent, huius doctrinae ratione corasirmarentur. Praetcrea, proposito iudicio pios recreari , impios terreri oportebat, ut, cognita Dei iustitia, illi ne deficerent, hi a malis, at emi supplicii metu , atque expectatione, reuocarentur. Mat. 14. Quare Dominus , O Saluator noster, cum de extremo die loqueretur, declarauit futuram aliquando generale iudicium; signaque aduentantis eius temporis descripsit; ut, cum illa uiderimus, finem seculi prope este intilligamus. ac deinde in caelum ascendens angelos misit, qui apostolos, eius absin- 'tia maerentes, his uerbis consolarentur: Hic Iesus, qui assumptus est a uobis in crium , sic ueniet, ch sau, quemadmodum uidistis eum euntem in caelum. eur iudex Verum, Christo domino non solum ut Deo ,sed γ' id'ἡἡ etiam ut homini hoc iudicium datum esse Sacrae lit- praecedenti ter a declarant . quamuis enim iudicandi potestassehizdEil omnibus sanctae Trinitatis persionis communis sit tmrma ,sen- praecipue tamen filio eam tribuimus ; quod ipsi ' ' quopιesipientiam couenire dicimus. Q Hod alitim,
102쪽
ι PARO HOS rut homo, mundum iudicaturus sit, Domini testimo, nio cosirmatur,qui inquit: Sicut pater babet uitam Ιφ- -
in si et ipse, sic dedit et filio babere uitam in siemetipso, et potestatem dedit ei iudicium facere, quia selius hominis est. Decebat autem maxime a Christo domino hoc iudicium exerceri, ut, cum de hominibus decernendum esset, illi corporeis oculis iudicem uidere, in auribus siententiam, quae pro erebatur,
audire possent, O omnino iudicium illud sensibus
percipere. Ac praeterea aequissimum erat, ut homo ille, qui iniquissimis hominum siententuir cou-demnatus fuerat, omnium deinde iudex siedere ab omnibus conspiceretur. Q Jamobrem apostolorum Princeps, cum in Cornelii domo summa Christianae religionis capita exposuisset, docuissetque Christum a Iudaeis in lignosulensium, atque occisium , tertia uero die ad uitam resurrexisse , ubiunxit: Et praecepit nobis , praedicar epopulo, σ testim ri, quia ipse est, qui constitutus est a Deo iudex Ast. immuorum, in mortuorum. Sed tria haec praecipua signa iudicium antecessura esse, sacrae litterae declarant, praedicationem euangelii per uniuersium ombem , discesssionem , Antichristum : inquit enim
Dominus: Praedicabitur hoc euangelium regni in uniuerso orbe in testimonium omnibus gentibus, in tunc ueniet contiummatio . oe Apostolus nos a
monet , ne ab aliquo seducamur, quasi instet dies Domini: quoniam, nisi uenerit disicessio primum, a. draec xo reuelatus fuerit homo peccati, iudicium non siet.
103쪽
Parochis ex Danielis oraculis, tum ex sanctorum euangeliorum, Apostoli doctrina facile erit c gnosicere. Praeterea, siententia, quae a iudice pronuntianda sit, diligentius hoc loco expendenda erit christus enim saluator noster, laetis oculis pios a dextera stantes intuens, ita de illis iudicium fum-MM- s. ma cum benignitate pronuntiabit: Venite benedi-Lti patris mei: possidete regnum, quod paratum est uobis a constitutione mundi. Qt ibus uerbis ni
hil iucundius audiri posse illi intelligent, qai ea cum
impiorum damnatione contulerint, ac cum animo suo cogitauerint , iis uerbis pios oe iustos homines a laboribus ad quietem, a lacrymaru- ualle ad summum gaudium, a miserib ad perpetuam beatitudinem, qua illi charitatis oscηs pro- meriti fuerint, uocari. Deinde ad eos, qui a sini stra stabunt,conuersus ,suam iustitiam in eos effusMM.zy. det his uerbis: Distedite a me maledicti in ignem aeternum, qui paratus est Diabolo, O angelis eius. Trioribus illis uerbis, Discedite a me, maxima poena significatur , qua impii plectendi erunt, cum a Dei sectu quamlongisme ejcientur: neque ulla ' stes eos consolari poterit , fore aliquando, ut tanto bono perstuantur z atque haec quidem a theologis poena damni appellata est, quod sicilicet impii apud. inferos diuinae uisionis luce perpetuo carituri sint.
uJod uero additur, Maledicti; mirum in modum
auget illorum miseriam, oe calamitatem . si enim, '
104쪽
AD PAROCHO S. 93e In a diuina praesentia expellendi essent, aliqua saltem benedi tione digni haberentur; hoc prost tomagno eis solatio esse potuisset . at quoniam nihil
eiusmodi ipsis expellandum est, quod calamitatem leuiorem faciat; iure optimo , cum expellentur, di uina iustitia eos omni maledi Itone persequetur. Sequitur deinde ; In ignem aeternum. quod quidem Mihalte m poenarum genus, poenam siensius ibeologi uocarunt: propterea quod ensu corporis percipiatur , ut in uerberibus, O flagellis , alioue grauiore seuppliciorum genere; inter quae, dubitari non potest , ignis tormenta summum doloris siens
dicere . cui malo cum accedat, ut perpetuum tem
pus duraturum sit; ex eo ostenditur, damnatorum poenam omnibus suppliciis cumulandam esse. atque hoc magis declarant uerba illa , qμs in eo
trema siententia parte posita sunt: Qui paratus
est Diabolo, O angelis eius. Cum enim ita comis paratum sit , ut omnes molestias leuius feramus, si calamitatis nostrae socium aliquem, O consio tem habeamus, cuius prudentia, atque human tale aliqua ex parte iuuari possimus: quae tandem erit damnatorum mistria , quibus in tantis aerumnis a perditissimorum daemonum societate diuelli numquam licebit ψ haec quidem siententia in impios iustissime a domino Saluatore nostro referetur; ut , qui omnia uerae pietatis opera neglexerint, O esurienti, ac sitienti nec cibum, nec potum m mnrauerint, hostilem non exceperint , nudum
105쪽
non operuerint, aut in carcere inclusium, aegrumq. non visitarint. Haec fiunt , quae Pastores fidelis populi auribus sepiissime inculcare debent. nam huius articuli ueritas fide concepta maximam uim habet ad frenandas prauas animi cupiditates,atque a pectatis bomines abstrabendos . Quare in Ecclesiasti-
Acci. q. co dictum est: In omnibus operibus tuis memorare nouissima tua, coe in aeternum non peccabis. Ac
profecto uix quisquam adeo praeceps in scelera feretur , quem illa cogitatio ad pietatis studium noureuocet , fore aliquando, ut ei apud iustissimum iu
dicem omnium nonsolum factorum, distorumque, sed occulti simarum etiam cogitationum ratio reddenda , oe pro meritis poena persoluendast. Ιusus uero ad colendam iustitiam magis ac magis incitetur, ac summa utitia efferatur, necesse est, quamuis etiam in egestate, infamia, cruciatibus nitam degat, cum animum ad eum diem refert, quo, post aerumnose huius uitae certamina, victor uniuersis hominibus audientibus declarabitur, e diuinis, atque illis quidem aeternis honoribus, in caιestem patriam receptus, ascietur. Quod igitur reliquum est, hortari fideles oportet, ut optime uiuendi rationem comparent, ad omne pietatis Rudium se exerceant, quo posnt aduentantem magnum illum diem Domini, maviore cum securitate animi expectare, atque adeo , ut filios decet, cum summa cupiditate expetere.
106쪽
, Da tenus, quG ad primam, O fecundam sanctaeis Trinitatis personam pertinebant, quantum pro- illa positi argumenti ratio postulare uidebatur, expo- sita siunt r. sequitur nunc, ut illa etiam, quae in Symi, bolo de tertia persona, boces despiritu sancto traici duntur, explicentur. Qua in re declaranda omnes sudium, et diligentiam Pastores adhibebunt, cumili. homini Christiano non magis liceat hanc partem dis ignorare , uel de ea minus recte sentire, quam de iv. alijs superioribus articulis exist Dum sit. Φια- Ast. i
re Apostolus non permisit Ephesios quosdam spiria
is tus an ili personam ignorare: a quibus cum quae- Q-
, Hset ,-s iritum sanctum accepissent, cum illi, ne is, s stiritui sanctus quidem esset e scire respondis
serit, statim rogauit: In quo ergo baptiRati estis ξώ, quibus uerbis significauit, distinctam huius artia culi notitiam fidelibus maxime necessariam esse: B ex qηa eum pracipuefructum capiunt, quod cum; θ Mitente cogitalit , sie, quidquid habent, spiritus sau it m munere, O beneficio consecutos esse: tum ue- ii ro dese ipsis modestius, ct humil,ssentire, O in is Deipraesidio omnem spem ponere incipiunt: qui pri
mus homini Christiano gradus adsummam sapienis. tiam, O felicitatem esse debet. iiii H mi igitκr articuli explanationem a ui, O De propes. ia ηοtiove, qμα hoc loco spiritus sancti uocabulo sub- : μεμψiecta eri, Oxordiri oportebit. nam cum AJud Qtibae' ''
, , o patre ,.silio rectissime dicatur a cuterque
107쪽
96 CATECOSMVs enim spiritus es, O sanctus e siquidem Deum stiritum esse confitemur deinde uero hac uoce angeli etiam , oe piorum anima significentur ; cauendum est, ne populus uerbi ambiguitate in errorem inducatur. Quare docendum est in hoc articulo , stiritus sancti nomine tertiam Trinitatis personam intelligi; quo modo in sacris litteris tum ueteris nonnumquam, tum noui tenamenti frequenter a Psal. so. cipitur . nam Dauid precatur: Et spiritum sanctum tuum ne auferas a me. in libro sapientiae is- ia p. s. gimus: Sensum tuum quis siciet, nisi tu dederis sapientiam,et miseris stiritum sanctum tuum de altis Reetesiaci simis e et adibi: Ipse creauit illam in stiritu sancto. In nouo uero testamento iubemur bapti ari in nο- Mare. , . mine patris, O filii, O stiritus sancti. oe fa My ctissimam uirginem de stiritu sancto concepisse i Iom . i gimus . tum uero a sancto Ioanne ad Christum mistimur, qui nos stiritu sancto baptiVt: ac pluria' mis praeterea aliis in locis ea uox legentibus occurrit . Verum nemo mirari debet, tertia personae, quemadmodum prima, ct secundae, pro prium nomen tributum non esse . nam secunda persona ideo proprium nomen habet, o filius dicitur , quia eius aeternus a patre ortus proprie generatio uocatur, ut in superioribus articulis exi ei plicatum est. Vt igitur ortus ille, generationis no-
mine significatur: ita personam , qua manu , '' proprie filium appellamus a qua emanat, patrem . Nunc cum tertia personc productioni, proprium
108쪽
procesio appellatur;sequitur, ut etiam perfossa, quae producitur, suo nomine careat. Nullum au. tem proprium nomen eius emanatio habet; ρropterea quod nomina, qκα Deo tribuuntur, si reo creatis mutuari cogimur: in quibus quoniam nut iam adiam naturae, essentiae comm nicandae r tionem , quam generandi uirtute, agnoscimus , ob eam causam sit, ut rationem, qua st ipsium totum Deus ui amoris communicat, proprio uocatato e primere non posmus. Quare communi SPIRI Tvs SANC τι nomine tertia persona gnesia- .
ra est. quod quidem illi maxime conuenire ex eo intelligimus, quia spiritualem uitam in nos infundit, ac sine eius sanctissimi numinis afflatu nititue gusta dignum escere possumus. Verum, explicata uocabuli significatione, do- viri si sescendus in primis erit populus, stiritum sanctum prir&MM ac patrem Ofilium Deum e se, eidem aequa- Filio in omlam, que omnipotentem, aeternum, O infinitae ita.'perfectionis, siummum bonum, ac sapientissimum, eiusdemq. cum patre,et filio naturae. Quod quidem illius uocis, I N , cum dicimus, Creta in spiritum sanctum, proprietas satis indicat, qus , ad exprimendam Dei nostrae vim ,singulis Trinitatis personis apposita est. Atque id etiam aperta sacrarum
litterarum te stimonia confirmant, nam cum seu-ctus Petrus in Actis apostolorum dixisset: Assa- Adt. s. via cur tentauit Satianas cor tuum, mentiri te u iritui
109쪽
φη CATECHIS MVS spiritui sancto ; mox inquit: Non es mentitur hominibus, sita Deo : quem prius spiritum sanctum appellauerat, eundem statim Deum uocat. postolus etiam ad Corinthios , quem Deum dixerat,stiritum sanctum esse interpretatur. Di-x ia Cor in visiones, inquit, operationum sunt , idem uero Deus, qui operatur omnia in omnibus. deinde 'biungit: Haec autem omnia operatur unus , atque
idem stiritus, diuidens sit uiis prout uult. Praeterea in Actis apostolorum, quod uni Deo propheta tribuunt, ille stiritui sancto adsicribit. dixerat entina . Isaiais: Audiui uocem Domini dicentis, Quem mittam ζ et dixit mihi: Vade, et dices populo.huic, Excaeca cor populi huius, σ aures eius aggrava. oculos eius claude: ne forte uideat oculis suis , O auribus suis audiat. abus uerba cum Aposto-' ,1 Ius citaret: Bene, inquit , seritus sanctus locutus est per Isaiam prophetam. Deinde uero cum scri-
plura spiritus sancti personam cum patre oe silio
. coniungit, ut cum patris, oesit , oe stiritus sau Cti nomen in baptistmo adhiberi praecipit, nullus nobis de huius msteris ueritate dubitandi locus reti quitur . nam si pater Deus est, oe filius Deus ;omnino fateri cogimur, etiam stiritum sanctum ,
qui cum eis pari honoris gradu coniungitur, Deum esse. Accedit autem, quod is, qui in nomine cui uis rei creatae baptiRatur, nullum ex eo fructumi .ad cox.i. cgequipote st. Thumquid in nomine Pauli, inquit,
baptizati estis ut ostenderet hoc eis nihil ad compa
110쪽
AD P AROCHO S. 99randam salutem profuturum esse. Cum igitur baptiremur in nomine spiritus san Ii, eum esse Deum
fateri oportet. Sed hunc eundem trium persionarum ordinem,quo spiritussancti diuinitas comprobatur,. licet animaduertere tum in epistola Ioannis: Tres sunt qui testimonium dant in caelo, pater, uerbum, s.
O spiritus san tus, ct hi tres unum sunt i tum ex praeclaro illo sanctae Trinitatis elogio, quo diuina laudes O psalmi concluduntur, Gloria patri, Osilio, o spiritui sancto. Postremo, quod ad eam
ueritatem confirmandam maxime pertinet, quaecumque Deipropria esse credimus, ea liritui sancto conuenire sacra litterae testantur. Quare illi templorum honorem tribuunt, ut cum Apostolus
. ait: An nescitis , quoniam membra uestra temptu r .ad Coris.
sunt lyiritus sancti Item an tificationem, O ui , ad risiuificationem O scrutari profunda Dei; O per prophetas loqui ,1 O ubique esse: quae omnia diui. 1 no tantum numini tribuenda sunt. Sed illud praete- 1. ad Cor 3. ret fidelibus accurate explanandum est, spirit sau i ta cohesu ita Deum esse, ut eum tertiampersonam in diuina natura a patre, et filio distinctam, et uoluntate productam confiteri oporteat. nam, ut aliasicriptu Mat. 18.ram testimonia omittantur, baptismi forma,quam Saluator noster docuit,apertissime ostendit spiritum sanctu tertia esse persona, quae in diuina natura per
se conet,et ab aliis distincta sit. Quod etia Apostoli
uerba declarant, cum inquit: Gratia domini nostri d rusu Christi, et charitasDecet communicatio sancti