장음표시 사용
201쪽
l88 Lia. I. C p. X. In VET. TEAT. TFPos FUISSE PROBATdlltiones mirentur , emque minus Ialiuas putent, quam illas, quas in scripfuris didicerunt, neque in Iatinae linguae auctoribus reperiuntur fa=. Quum itaque scriptores eliristiani et oracula scriptura rum , ut notum est, aliis diversisque rebus accommodarent, et ipso seri plurarum sermone interdum scriberent, atque etiam loquerentur ,
disseile Delu non suit, ut quandoque utrumque eontingeret, id est, ut simul oraculorum sensum accommodarent rebus aliis , simulque id sacerent usurpata illa ipsa dicendi forma , quam seriptores sacri in ora culis transcribendis atque explicandis usurpare consueverunt ; idque eo vel maxime, quod rerum similitudo sermulam illam dicendi suggereret, quum revera id factum esset, quod scriptum est in oraculo, illud, inquam , quod oraculi verba a reliqua oratione et libri eontextu divulsa ac seorsum accepta sonare possunt, etsi non id factum esset, de quo illud editum et seriplum est. Τotum vero id confirmatur ea ratione, quod καταχρηστικος iste usus verbi impleri ut ut reperiatur, licet raro, apud veteres seri plores christianos, atque adeo apud illos, qui graeee scripserunt, puta , apud Clementem Romanum tbὶ, numquam lamen apud alios; quibus e eontrario haudquaquam incomperta suit illa huius verbi notio, quam defendimus, nam apud Herodotum haec legimus: 'Ωστε
Us impleretur oraculum de hac navali pugna prolatum svi , apud Tullium vero : Ne aut id prosteri videar, quod non possim
implere My. Lege Lexieon Foreellini let.
3li. Si igitur ista vis est ae significatio loquutionum illarum, argumento ex iis deprompto ad nostram de typis sententiam comprobandam robur suum integre perstat. Quamobrem nemini iam , qui divinam veteris ae novi testamenti auctoritatem stispiciat, quantum hactenus disseruimuς, integrum est lypos respuere atque explodere, aut inter eos et inter rem, quam significabant, nil deprehendere, nisi tirluilam quamdam similitudinem. Cui rei eommode faciunt haec verba unius ex Protestantibus huius aetatis, M. Christiani Walilii: Probe tenendum est
202쪽
ex mente scriptorum novi testamenti nihil eoenisse vel evenire potuisse Iesu et rei christianae, cuius Destigia et lineae primae non inoeniantur in veteris testamenti libris inst. Τalemque seriptoribus illis sententiam suisse, quam resert Walii, neque ii negare ausi sunt, quos aerius in typos inque spiritalem scripturarum sensum inve-elos esse novimus ibl.
312. Quaenam vero patribus vel omnium vetustissimis sententia suerit de typis, sive pro elicis, sive anagogicis, sive tropologicis, neminem latet, qui aliquot plagulas perlegerit ex eorum commentariis. Non itaque operae pretium est, quae patres hae de re habent, in nostram disputationem eongerere, nisi sorte, qui prista aetate vixere, quo ple nius appareat doctrinam de typis ab ipsis apostolis in eeelesiam suisse invectam, quod lamen nemo adversariorum ausus hue usque est in dubium revocare.
313. Primus nobis Oeeurrit Barnabas, qui in sua epistola lci plures typos eommemorat, ut qui significarent personas, res, atque gesta ad novum foedus perlinentia; nolabile autem est illud ipsius Barnabae: Ut impleretur Aura facta in Isaac, qui super altare fuit Obi tus My. Clemens Romanus in laniculo eoeeineo, quem Rachab Hi riehun lina senestrae appendit, ut narratur in libro Iosuae se , agnoscit typum propheticum significantem, quod per sanguinem Domini futura esSet redemptio omnibus credentibus et sperantibus in Deum LN. Iustinus in dialogo eum Τryphone doeel, in vetere foedere multa arcane aut in parabolis dicta, aut 'steriis et actis-Πum quarum m Vmbolis adumbrata, a prophetis Post eos , qui haec dixere, aut egere, exortis fuisse explicata fra. Item,
203쪽
190 Lia. I. cap. X. IN vET. TEAT. TYPOS FGISSE PROR1TER Omnia . . . . a MOXSe instituta .... imagines, et signa, et
praenunesationes fuisse Christi et novi testamen ii sal, atque illius Vmbolum fuisse ... ea, quae Omnibus iustis eventura erant my. Interdum enim Spiritus sanctus siciebat, ut clare aliquid et aperte fieret, quod quidem imago esset futuri, interdum autem et sermones Pronunciaoit de futuris rebus scy. Ae demum pluribus typis explanatis ita concludii: Vesvi res Omnes his Umbolis praesignificabantur My. Irenaeus haec geribit: Per typos et parabolus Ghristiau designabatur sty. Oportebat enim quaedam quidem Praenuntiari ρaternaliter a patribus, quaedam autem Pra figurari legaliter a prophetis, quaedam Gero deformari secundum formationem Christi ab his, qui adoptionem Perceperunt,
Omnia pero in uno Deo Ostenduntur. Quum enim unus esset Abrahaam in semetipso praefigurabat duo testamenta VP. Haec Irenaeus, qui et lypos eomplures in suis libris deelarat fgl. Clemens Alexandrinus enumeralis atque illustralis aliquot lypis fM haee su dit: Hic est ergo iratis et figura legis et Prophetarum, quos fuit usque ad Dannem, . . . . 'uu eam, quae a longinquo ira
apertum oeniebat, indicando Praesentiam reperta soloit fnem eloquiorum de di*ensatione carnis detecta notione Vmbol rum si'. Tertullianus etiam plura in sententiam nostram pronuntiat ,
summa lim vero figurata fuisse vetera in Christum tu, ae plurimos passim typos producit im , quorum πλορωαα deprehendii in novoles lamento, id vero praestat potissimum in libro adversus Iudaeos, sul, euius finem ita seri bii: Primus Christu adoentus et plurimis f-graris obscuratus et omni inhonestate prostratus canebatur 'I. Hippolytus his nos admonet verbis: Ne modo, qui Deo credimus, ea, quae nunc in ecclesia sunt, tamquam n a ac peregrina H S. 12.
eὶ Haeres. L. IV. e. 26 al. 45. S. l.
204쪽
ART. II. Ρλτadu AdcTolliTATEs 19 lexistimemus, sed cuncta haec Olim per Patriarchas fgurata credamus, quemadmodum etiam vostolus ait: Haec autem in 'gura contingebant illis fa=. Nec minus aperte loquutus est Cyprianus : Inυenimus denique et Patriarchas, et Prophetas, et iuStos
Omnes, qui fguram Christi imagine praeeunte Portabant fM ;
lyposque nonnullos et ipse commemorat lo . Missum faciam Origenem, qui in typis defendendis ulterius progressus esse sertur, ac rei veritas
serrei. Imo, ne in comprobanda re adeo perspecta, ut est patrum de typis sententia, operam abulamur, eorum, quos citavimus, agmen claudat Augustinus, qui de Christo ita seripsit: Cui prophetando pentum gens una deputata est, cuius reipublicae tota administratio prophetia esset illius regis penturi et cisitatem caelestem ex Omnibus gentibus condituri μν. Lege etiam Hieronymi episto
314. Verum praetereundum non est testimonium ecclesiae romanae, quod vetera monumenta nobis conservarunt. In his selecta qua didam ex iis, quae in bibliis narrantur, sculpta aut picta conspicias, simulque ea permixta, quae in vetere testamento, quaeque in D0vo, descripta sunt. Hoc autem non ad ornatum solummodo decoremque pertinuisse, sed et ad morem, qui penes priscos Christianos oblinebat, ut nostrarum religionum ac duci rinarum mysteria documentaque his veluti symbolis ob legerent, non una ratio est, cur credamus; cui quidem rei edisserendae nunc Iocus non est. Est tamen e re nostra illud, quod quaedam deprompta ex historia veteris testamenti eum aliis, quae sunt in testamento novo in monumentis praedictis coniuncta ac veluti comparata serme ternantur, atque ita, ut nullam aliam coniunctionis et comparationis huius caussam divinare sit, quam quod priora piisleriorum τυπους artifex esse pulaverit. Cuius rei specimen luculentissimum, nisi fallor, habes, ubi Moyses conspicitur aquas eliciens e rupe, ae pro pe ipsum Petrus a satellite comprehensus; hae enim duae hist0riae ima
a) De Susanna v. 17. b) De bono patientiae p. 250 ed. Balvati. e) Ιb. et ad Magnum op. LXXVI.
205쪽
prope aliam exprimi serme solent, ut videre est in sareophago ad divi Pauli dudum eruto inque aliis apud Bollarium la , quodque caput est, ambae imagines Moysis et Petri eamdem plane vultus atque habitus formam praeserunt, adeoque illam ipsam, qua sunt vetustae imagines Petri. Reperias imo historiam utramque unica essigie expressam, ita, inquam, ut unus idemque, dum aquas elicit, a satellite eomprehendatur, quem lamen lacies ipsa prodit eadem omnino, ae aliarum Petri imaginum, quae in ipso monumento visuntur sb . Denique, quod dubitationem omnem procul amandare nos togit, fundus cuiusdam vaseuli vii rei, a Boldeilio reperti in coemeteriis, exhibet Moysis a inas e rupe elieientis essigiem ea vultus forma, qua Petrus effugi solet, post lemn m autem huic essigiei adseriptum legitur: PETRUS se . Sed ei hoc aliud non levis momenti esse videtur. In monumentis praedieliseernere frequenter est Christum coram Pilato, qui pro tribunali in eum sententiam dicit. In sarcophago autem Iunii Bassi praesedit Urbis triinque alio huius serme simili apud Bollarium iis altera extremitas iudieium illud marmore exseulpium exhibet, altera sacrificium Abraha- mi, ita ut appareat ex situ ipso alteram historiam alteri respondere.
Utramque autem, quod sane nequeas non mirari, simul coniunctam ac veluti commixtam reperies in alio quodam sarcophago, quem Bollarius
idem tibi ostendet is , alque ita ut eoram Pilato non Christus sit, sed Isaac flexis genibus, quem supra Abraham gladium attollit. Huic non absimile est illud, quod subdimus. Arcam Noae baptismi lypum suisse, Petro Igὶ testante, religio est dubitare. Arca haec inque ea Noe, ad
quem columba revertitur rostro olivae ramusculum gestans, saepe essi ela eernitur in praedictis monumentis hi, essiciam autem in his esse, ut quae typus fuerit salutis per baptismum sperandae manifesto demonstrant picturae eoemeleriorum, in quibus et aream et columbam videas,
hi Bottari Ih. Tav. XXXVII. XL. XLI. LIX. LXXII.LXXXVIII. CI. CXVlli. CXXXI. CXLII. CLXV. CLXXI. CLX .cXCIII. CXCV.
206쪽
ART. II. PATEufi AucTORITATEs 193 in area tamen, non ipsum Noem, sed Christianum manibus sublatis pre- eantem la ; his nimirum imaginibus Grisv et ἀντιτυπον simul eoniuneta ecquis non pervideat i qua de re si sorte adhuc dubitas, inspice sarcophagum Iulianae, qui in aedibus valicanis bibliotheeam in ter et musaeum visitur, inque eo, non ipsum Noem nec Christianum, sed seminam
in area preeantem manibus item sublatis reperies. Haec aulem, quae r tuli, debeo ex parte sodali meo Iosepho Marchio, viro horum monumentorum scientissimo.
Auctorum onagogae. 3l5. Sed iam ipsos Israelitas testes ei temus. Quos, ut eallide animadvertit Ioannes Marehellius, si caussam roges, cur tota pita Messiam Suum opperiantur , videas eos producere ex bibliis ea ipsa testimonia , quibus nos ipsi utimur. Haec tamen, sise Vaticinia 3int , nos typi, si in eos retorqueas, atque demonstres in Christo impleta fuisse, oideas eosdem ipsos singula haec aliis personis accommodare atque aliis epentis , quibus in vetere historia Iocus est. Qua agendi ratione eo sese adigunt, ut simul pincere conentur υix quidquam ad futurum redemptorem spectare in illis scilicet libris, quos totos de eo scriptos esse contendunt. At, si ratione se sacere putant, quum ita agunt, saleantur, oportet, quae de Messia scripta sunt, et de aliis scripta ea esse , quod tamen fieri nequit, nisi alia haec Messiae symbola suerint ae typi. 316. Verum neeesse non est huius rei veritatem aut vi ex Iudaeorumore extorquere, aut eorum aberrationibus comprobare , quum plura, quam opus sit, argumenta iidem ipsi nobis suppeditent. Rem quippe ita se habere firmissime credunt, diserteque docent, quod etsi non sacerent, quaenam tamen ipsis ea de re sententia sit, ipsorum eommentarii cuivis patefaciunt. Quum enim passim praeter literalem sensum, quem verum
vi Id. ib. Tav. LXV. CIII. LXX. XIII. CLXXXIII.
Il erisitanos o di mos trabile s pra i suoi libri ete. P. II. S. 19.
207쪽
194 Lia. I. cap. X. In vET. TEgT. TYPos FLIssE PROBATUR esse minime dubitant, sensus alios ex seripturis exsculpaul, quos ipsa verba , ut sunt in solido et eontexto sermone bibliorum, nequaquam re
serunt, dieendi sunt putare sensus illos ipsi bibliorum materiei rebusque ipsis inesse atque ex ea in verba derivari. Ex innumeris paucissimos, qui elarias loquuntur, et quorum in hae quaestione auctoritas pluris est laetenda, allegemus. In libro Iosephi Albo, eui titulus est Sepher ikk
rim, ista legimus: Rκperiuntur in lege multa, quae sapientes Omnes fatentur signa esse rerum inclytarum, sublimium, rerumque Useritualium, qualis est descriptio horti Edenis et quatuor fluoiorum, et cetera , non tamen negant rerum eorum exsistentiam Iecundum literalem sensum, oertim dicunt res illas, quae sic emstant reNera, signa esse praeterea rerum praestantiorum suste riorum . . . . Similiter dicunt Ierusalem inferiorem Auram esse Ierusalem Superioris . . . Quemadmodum neque neg-ω
exstitisse Ezechielem et per se spectasse Mem prae4tantiari mutn , sicut alii prophetiae, quia de eo scriptura ait: Et erit vobis Ezechiel in parabolam fa=. Sic intelligimus esse in lege res,
quae Sunt signa rerum aliarum praestantiorum et sublimiorum, quae tamen revera exstarit secundum sensum literviem . . sHinc poca tur lex Testimonium, ut diximus, ad significandum illa, quae exhibet, re ra exsistere secundum literalem Iemum, neque Auram illis tribui, qua simplex ueraque eorum exstanti dedi Motur μ'. Inter plurima , quae suppeditani eommentarii Salomo nis laretii et Davidis tametii, pauea liaee seligamus ex eommentariis de psalmis. De psalmo II ita Iarehius: Doctores nostri exposuerunt μω um 9salmi huiuo de rege Messia. Et secundum literalem seu Fum, et ad re*ondendum mereticis, id est, Christianis, convenit illum interpretari de ipso D ide ; et psalmum LXXI, quem ipκ exponit tamquam seriptum de Davide ei Salomone , ait a doctoribus ut ad Messiam pertinentem lolum, quantus est, enarrari. Κimchius vero item de psalmo Il haee sub eius finem loquitur: Unctus bH est rex Mes fias, et sic exponunt magistri nostri bonae memoriae, et Per
208쪽
ART. III. Aucroaiτ1s svn cocha l93 spicuus est Psalmias hac ratione. Sed probissitas dixit EIum David Ere seipso , sicut interpretati sumus ; et psalmum LXXI do-eet seriplum esse de Davide et de Salomone, sed addit: Quidam e nunt hunc psalmum de rege Messia, sicque vocant eum in Iibro
Cantici canticorum Salomonem etc. Abarbanel, unus ἐκ των ωρινο τατ- Iudaeorum , doeel inter eetera egressionem Israelitarum ex Α gypto esse testimonium clarum redem ionis fiaturae μ', huius que argumentum magnum, et redemptionem futuram cum egres-rione ex Aegrato esse colligatam fM. Idem ille plures affert paseha- iis signifiea ius ici; de labernaeulo antem haee seripsit: si opere tabe naculi et ceteris praecipua intentio fuit, ut sint tamquam Iiber svientiae altioris et rei gloriosae, ad quam ipsa diriguritur My. Mendelfflion, quem, lieet Iudaeus seret, suspieio lamen est ne Pseudosophistis huius aetatis, adnumerare debeamus, obstupente lyporum hoste Banero se , in praefatione ad ecclesiasten', quem tir ibus notis dialecto hebraeorabbinica explicuit, illam si HIogiam tuitus est. Cui quidem popularium suorum sententiae daiypis refragatus Aben Erra sy lateri tamen eogitur in quibusdam seri plurarum locis mysteria abdita esse, quin et psalmos nonnullos ait aeque pertinere ad Davidem ae ad Messiam; ita enim seribit de psalmo Il: Mihi quidem Oidetur psalmum hunc composuisse unus ex cantoribus sver Daoidem eo die, quo uinctus est, propter quod scriptum est: Ego hodie genui te, aut sver Messiam fra ei de psalmo XLIV: Iste ρsaImus dictus sver Davidem avi super Messiam filium eius, quia sic nomen eius : Ee Dota semus
meus princeps ipsis in saeculum fM ; et, quae in psalmo LXVIII sub finem leguntur, ea ait sutura suisse in diebus D idis aut in diebus Messiae su ', de psalmo LXXI autem : Et iste psalmus dictus est
209쪽
196 Lia. I. C p. X. In vo. TEAT. TYPos PrisAE PROBATUR s er DaDidem aut super Messiam, quia sic est nomen eius: ra Damia servus meus princeps ipsis in saeculum fast. Celer m, quin modo nonnulla ex veterum seripturarum testimoniis in sensum spiritalemae τυπικου aecepta a seriptoribus novi testamenti in eumdem sensumaeeeperint scriptores quidam Iudaei, videre est apud Io. Devolsinium ibi. Ex quibus Iudaeorum anetori talibus ita in rem nostram coneludimus. Si, quae de personis, aut de rebus, aut de eventis quibusdam, seripta sunt in lege et prophetis, ea scripta quoque esse de Messia rebusque suturis Iudaei illi arbitrantur, hi sensere prolieto posteriora haec per priora illa praesignifieata suisse , nimirum ut Ararima δια --.317. Ne vero quis suspicetur sententiam hane apud Iudaeos no viliam esse, obstant monumenta ac testimonia luculentissima lum eorum
Iudaeorum, qui aliqua aetate post Christum vixere, lum eorum, qui Christo suppares suerunt aut etiam aequales, tum denique eorum, qui Christo vetustiores pluribus etiam sareulis habentur. 318. Ex iis, qui aliqua aetate post Christum vixere, praesto nobis est auetoritas doelorum gemari eorum, qui sic pronuntiant : Dedit nobis Deus formas tabernaculi, sanctuarii, et Omnium υasorum eius, candelabri, mensae, et altarium, ta Ha )rc, in s pos rerum intellectuaIlum, et ad intelligendum ex his Derita tes supernas scy. Hos vero ita sentientes pone sequutos esse magistrorum suorum vestigia, doetorum, inquam, mischniaeorum seu δευτερω- των, comperimus ex his, quae seripsit Eusebius: Similiter Hebraeis id moris est, ut hominibus animo adhuc infantibus dioinae scripturae historias, fabularum quarumdam instar, si licius nudiusque tradant. Iis vero, quibus mentis habitus fuerit exercita tione robustior, altius illud doctrinaeque plenum contem lati nis genus tractare concedunt, quod illa, quam υocant, δε-ρωτι et illustriore quadam ignotorum oulgo sensoriam explicatione
-προγικοῦν agnoscit in toto opere atque instrumento labernaculi et in aὶ In Ps. LXXII , 2
dὶ Praep. ov. L. XII. c. d. Vide et L. XI. e. 5; L. XII. e. l.
210쪽
Αar. III. Ascroarias sus soc1E 197 vestibus Meerdotum. Seribit enim haee: Si quis lassiernaeuli fabricam animo contempletur, et sacerdotis υestimenta reviciat et vasa, quibus in sacro ministerio utimur , legislatorem nostrum pirum divinum fuisse comperiet, fiasoque nobis imρietatis c lamniam is aliis impingi. Nam et horum unumquodque ad imaginem alicuius in rerum universitate et similitudinem factum inpenset quisquis, procul habens invidiam et iudicium adhiwens, singula expendat fri. In universum autem de legibus a Deo per Moysem latis haee proseri: omnia summa concinnitate iuxta uin
Verri naturam sunt disposita .... mrum causas si cia in animo
est singilla tim perpendere, ei multa suborietur contemplatis et patri philosophica, quam quidem ego in Praesens omitto, Deo autem tempus nobis suppeditante , Opere hoc absoluto, ad illa quoque perscribenda aggrediar 'ν. 320. Quid porro de typis senserint Iudaei Christo aetate aequales, is solum ignorare potest, qui libros novi foederis nee semel perevolverit. Neque enim modo horum librorum auctores, iique Iudaei, typos agnovere l302-306 , sed, neque ipsi Iudaeorum genii de typis de-- que horum signiseatione aliam ea, quae nobis est, sententiam suisse, ex illis iisdem libris manifesto eolligimus. Saepius quippe in iis videas l305 , ut scile animadvertit Io. Marehetlius , Christum atque
apostolos in Iudaeos a ersarios contestari typos hosce, MPIA care , homines concincere ; neque fαmen ab his semel saltem vel minimum de argumenti veritate dubitatum esse. Non raro reperies
perpersum ab H fuisse sensum oerborum , quae in sacris υ luminibus sunt, idque etiam in illis, quae potissimum habemt -- mentum , ut inter cetera apparet ex illo Redemptoris emto dic rar Amiosis μν ; verum intelligentia huius adterius signiscationis, qua res atque eoenta Christum significare credebantur, adeo obria pu O atque omnibus veluti familiaris fuit, M satis esset eam popuIO in mentem reducere , quo ille continuo assentiret μν.