장음표시 사용
261쪽
quidqnid nova ars Io ea Rationalislarem seeus praecipiat. Num enim , quidquid utilitatis Deus aliqua in re esse cognoscit, id nobis aeque palere neeesse silp Prius itaque, an Deus aliquid fecerit, scire oportet; lum vero, quid in hoe utilitatis sit, quum reapse, an sit, nemini iam lieeat dubitare , si sorte lateat, ea disquirendum. Verum decur spiritalis illa sive rerum sive verborum signifiealio inutilis dieatur p Quia , inquiunt, non erat , quo eam discerent veteres Israelitae , et quia interpretum magnus est dissensus, ut fere in singulis commatibus evianandis a se inuicem di ferant fast, quia denique ex vasta illa typorum eongerie, quae lolo vetere testamento eontineri sertur, vix ullos eerto eompertos haberemus, illos, inquam, solummodo, qui in novo testamento eommemorantur. Quarum rationum priori , quid Ialin reponat, audiamus: Symbolicis autem his substitutionibus victimarum in locum transgressoris aliqua m signiscari veram substitutionem Messiae in locum peccatorum, Hebraeorum qu dem antiquorum vix unus alterae propheta pervexit, D. LIII; id tamen signi ationem msam non magis i edit, quam να- ticiniis obest, quod prophetae ipsi ea sibi non esse pereia fatentur. Etsi enim illo quidem tempore hanc sacrisciorum signiscationem non intelligebant, ad illam tamen adiquando perciapiendam praeparabantur my. Eadem quippe, quae prophetiarum , typorum quoque ratio erat idemque finis, ut tune plene innotescerent, quum ipsorum πληρω χ iam haberetur , significationemque Christus et apostoli Iudaeos doeerent. Minime lamen in his latini verbis aecipimus vix unum alterumve prophetam perspexisse spiritalem typorum significationem. Argumentum, ut vocant, negatioum, quod ex Seripturis depromi posse euidam fortasse videatur , huic rei comprobandae salis non est. Quid vero quod in scripturis momenta non desunt, quibus eontrarium eredibile omnino fit p Nam praeter Isaiam, cuius me minit Iahn, nonne seripior Sapientiae, quosnam tum tabernaculum i302ὶ
tum manna 290 typieos signifiealus haberent, nos docuit Z Nonne et Oseas ici , ei Ieremias id , et Ereehiel se , agnoverunt Davidem
262쪽
Christi lypum suisse , perque Davidis regnum regnum Christi fuisse signifieaium 8 Nonne Abraham, teste Paulo, filium Isaaeum in parabolam accepit fri 8 Quare Origeni omnino assentiendum esse arbitror hare seribenti: Per nerunt enim et itii a Spiritu manuducti, postquam introducti fuissent atque exerciti in Muris, ad o ritatis Oisionem . . . . Arbitror Nero ego eos , qui perfecte et sincere Uii Abra m exstiterint, flios esse actionum ipsius Abra e , quae intialiguntur esse Spiritales , atque etiam filios rase sciemtiae manifestatae imi Abrisae, quoni- , quae ipse
cognorit , ee fecit, ingenita fuerunt illis, qui filii sunt patriam
eiae my. Dissensus vero interpretum , quem nobis exprobrant adversarii , quique subinde est in unius eiusdemque sententiae significatione spiritali definienda , quid mussae nostrae noceat, non video, ium quia et in eoiligendo sensu literati scripturarum interpretes diserepant quam saepissime, tum quia unius eiusdemque rei, ac proinde eorumdem etiam verborum , spiritalis signifiealio ad plura atque diversa porrigere sese potest, neque unica , uti literatis , semper est, sed quandoque etiam mnitiplex. Id leetis patrum eommentariis liquido perspieimus. Quare neque satis proprie dissensus vocari ille potest, quum potius sit varietas interpretationum , quae ex significationibus multiplieibus eonsequitur neeessario. Quod si in libris novi foederis typos
Ron adeo multos prae illorum numero, quos in vetere suisse novimus, sommemoratos explanalosque reperis , memento ap0stolos non omnia tripsisse , sed longe pIura, quam seripserint, viva voce tradidisse tum multorum quoque vatieiniorum eliam ex praeclarissimis, non m do signifiealio non exposita , sed neque mentio saltem aperta in no vo laedere iniecta est. 403. Neque hoc alterum animadvertere omittam. Etsi nulli un-q'am fuissent typi, neque ullus esset proinde spiritalis verborum se bus , iniuria tamen, nec nisi pro mala adversariorOm mente maloque Raimo , quo in sanetos ecelesiae patres esse solent, mystieae horum dierpretationes tamquam absonae atque inutiles acriter adeo, ut fit,.b illis earperentur. Nemo enim Aesopum carpit aut Phaedrum ob im'
263쪽
250 Lia. I. C p. XV. Co TahRIA ARGU ENTA REFELLL μυθια, quae fabulis suis subdidere, quin nemo hoc eorum opus noneommendat, Eeeur igitur patres sanctissimos tamquam ineptientes adinlatrare impuro ore non vereantur Rationalis lae, quod, non ex fabulis rebusque ludieris, sed ex ipsis Dei oraculis atque ex θεοπιωσmvhistoriarum voluminibus peropportuna vitae reele instituendae doeumenia eolligere studuerint 8 Quandoquidem, vel Τullio teste, historia est lux peritatis, . . . magistra ouae fri, imo, teste Spiritu saneto, ounis scriρtura dioinitus inspirata utilis est ad docendum, ad arguendum , ad corristiandum, ad erudiendum in iustitia , ut perfectus sit homo Dei ad omne opus bonum instructus hM.
RefeIluntur argumenta prolata contra testimonia scripturarium. 404. Rationem , qua adversarii sese extricare tonantur ex argumentis, quae typologiae ac spiritalis sensus veritati eomprobandae seri- plurae suppeditant , aures eliristianae audire vix serant. Quum enim scripturarum hae de re testimonia manifesta sint, ea recusare aut d torquere nequeunt, ultroque dant scriptores novi test enti nonis
numquam allegoricam interpretandi rationem sectari se'. At fixum illis est typos ae sensum spiritalem respuere. Quid igitur saeiani p IIoe unum sellieet super ipsis est, ut , quamvis seriptoribus
saeris ea suerit sententia, lamen, idcirco a irmandum esse sensum mysticum esse Oreum et a sacris auctoribus peteris testamenti intentum , nosque vostolorum exempla sequi et molimiorem
sensum scrutari debere fM, praefrae te atque impie negent, ae pedinegent. Ubicumque enim , inquit Bauerns, apostoli allegoricam ex licationem proferunt, aut ad fracts Proo sint, quiΘus res futurae adumbrMae sint, ad inter retandi rationem illo te re inter Iudaeos recutam sese accommodant, . formulam explicandi in iudaicis Ictris consuetam sequuntur; quae, Cum
264쪽
per se improbabilis et prorsus arbitraria ιit, merito repudia
mendatione digna est, qui, ne illum quoque impetere videretur ea calumnia , quam apostolis instruere non est veritus , eius inter typologiae patronos meminisse, quod tamen omnino sacere oportebat i304. 305 , seeurus omisit. Celerum, siquidem typologia sensusque spiritalis quid commentilium ae fietum foret, id sane Christum non laluisset. Qui igitur fieri potuit, ut, non modo scripturas μυστικως exponeret, sed etiam ex his ita expositis argumenta duceret 8 Dieerent, ni usui et gustui Iudaeorum obseeundaret. Αt oppido praepollens rationis momentum hoe fuit, cur, qui ipsa sapientia voearetur, atque haberetur,
salsum seripluris sensum assingeret, ac veluti vera argumenta ignorans feta haec veritali eomprobandae usurparet, alque obtruderet, saltatemque ae ludieram exponendarum Seripturarum ac dogmatum comprobandorum rationem exemplo suo apostolos atque eccilesiam doleret.
406. Quod vero attinet ad apostolos , utrum hoe die eui adve sarii, illos probe novisse spiritalem sensum eommentilium esse, an igno rasis p Si alterum hoe sibi sumant , dicant quoque neeesse est seri- plurarum seientia apostolos suisse destitutos; at, si res sic habet, non equidem assequor, quid illa sonent, quae legimus apud Lueam : Tunc veruit illis sensum, ut intelligerent scripturas fM , imo neque ipsos assequi arbitror Rationalistas , quum unus ex horum primori bus Rosenmlisserus senior ea in suis eommentariis vel attingere veritus sit , indietaque ae veluti intacta transili verit. Sin autem noverant apostoli sensum spiritalem , in quem aeeepta scripturarum verba enarrabant, esse fietum et eommentilium , dicendi sunt nos sesellisse, dum eum nobis tamquam verum ae germanum Ohirudebant. Si di eas ita eos egisse, ut eonsuetudini morem gererent, os libi obstruentea , quibus modo parem calumniam a Christo propulsavimus. 407. Opponunt deinde nobis paries quasdam scripturarum, qui bus sensus spiritalis subesse dieitur, quin tamen aliquid reapse praeserant , quo non inepte illud dieatur. Hi ne omnem vim adimi argu -
265쪽
252 Lia. I. cap. XV. CONTRARIA ARGUxENTA REFELLON Emento desumpto ex notione atque usu verbi impuri 306-310. 357 , quod verbum in allegandis huiusmodi seripturarum capitibus usurpa lum est ab apostolis atque evangelistis. Opposita autem haee melius diis luemus, si illas ipsas scripturarum paries examinemus. 408. Equidem non dissiteor dissicullatem aliquam nobis laeessere Matthaeum narrantem, oraculum quoddam Ieremiae iaὶ impletum sui se, quum Herodes pueros Bethlehemitas neeari iussit ibi. Ieremias enim verba, utrovis modo illa accipias, sive in literalem sive in spiritaIem sensum, rem hanc significare minime videntur. Putant quippe nonnulli sensum literalem ad eos pertinere, qui Hierosolymis vieiniaque in Chaldaeam abdueendi antea Ramam eongregabantur sc . Hieronymusatilem haec seripsit de illis verbis Ieremiae: Quaeritur itaque, qu modo Matthaeus eoangelista testimonium prophetae ad iste e-ctionem TRANsTuLERIT Pamulorum, quum Pervicue de decem re bubus scriptum sit My. Hos vero typos suisse puerorum, quos Herodes interemit, quo verbis illis spiritalis sensus subesse possit, aut priore illa ea lamati late iam grandi alteram hane longe minorem pra significatam esse, nemo, ut eredat, facile in animum induxerit. Quid ergo superest, nisi ut dicamus Matthaeum Ieremiae verba in sensum,
ut vocant, accommodatum aeeepisse p409. Ego vero libens dabo oraeulo Ieremiae nullum subesse sen- Sum spiritalem, at non aeque dabo oraculum hoe a Malitiaeo illi puerorum internecioni suisse accommodatum , sed eontendam nihil repugnare , quominus in sensum lileralem aeceptum de interneeione illa d Helum suisse assirmemus. Nune quidem locus non esset huic rei demonstrandae, sed, ne dissicultatem deelinare videamur , hoe omnino pra standum est. Nemo, puto, mihi illud assirmanti obluelabitur, qui tria quaedam ex hactenus disputatis in mentem revocaverit. Quorum unum est, quae typorum sunt, quaeque rerum per typos designatarum, ea
subinde a prophetis permixte ediei l84 . Alterum, praeeipuae vaticiniorum materiei alia quandoque, etsi disparata, intermiseeri l401 . D nique tropos etiam ex rebus vere gestis desumi i224 . Iam vero capi
266쪽
kar. II. REPELLEIT. Amull. PROL. colur. NANE. scar T. 253 vitas Israeli larum , quaeque eos post eaptivitatem fausta ac selieia m nebant , in Muria facta sunt nostri , quibus duriore pressis servitute longe polior selieitas a Christo tandem asserenda parabatur; uir que autem haec, tum, inquam, quae ad lypum , tum quae ad antitypum pertinebant, simul ae permixte edisserit, atque praedieit Ieremias f84. 87 tola illa oratione, quae eapitibus XXX et XXXI eontinetur. Quin maxima illa Israeli larum selieitas prae priore, plena illa,
non ludaeorum modo, sed gentis totius restitutio, enius meminit propheta , nullo paeto, si in proprium sensum aecipiantur , eohaerent eum rerum eventibus eumque saetorum veritate la . Quare, etsi de solvenda eaptivitate babyloniea et de gente restituenda loquatur propheta, non lamen haee, sed Christus, eiusque regnum, ac novum lestamentum, esse praeeipua pars argumenti dieenda est, quae iam propriis
verbis Ibὶ praenuntiatur, iam autem translatis ic , metaphora, ut m do animadvertimus, ex typis ipsis etiam desumpta id . Praeeipuae huic vatieinii materiet eaedem illam puerorum inserit propheta idoli, quod tamen neque alieno prorsus loeo positum diei potest, neque a reliquo argumento disparatum. Quid enim tale deprehendas in hoc, quod prior illa ea lamitas filiorum Raehelis typi eis eventibus illustris Oeeasionem Prophetae praebuerit praedirendi aliam ea lamitatem eirea Baehelis ipsius Sepulerum, id est, in Bethelehem et in omnibus fnibus eius fey, suturam ae lale illa, qua ea fieri debebant, quae typi eis illis eventihus praesignificabantur p Atque eo etiam magis hale quoque praedicen dae loeus erat, quia , lieet Bethlehemum, non regni Israelitarum , sed Iudaeorum urbs olim fuerit, post eaptivitatem lamen pars eeterarum tribuum eum tribu Iudae habitatione permixtae erant; quare Bethlehe mum teteri Israelitae ineoluisse putandi sunt, non secus ac Iudaei at que ex aliis quoque tribubus orti j Hierosolyma incolebant, quae iam Iudaeae urbs habebatur, etsi Beniamitarum olim esset, nec Seeusae illi ipsi, qui, origine Bethlehemitae quum essent, in Galilaea dege bant la . cladem autem belli lehemitieam praedixit Ieremias sermone quo
267쪽
dam poeileo et translato, ducta metaphora a 'priore illa Israelitarum calamitate i224 , euius rei specimen aliud exhibet Ieremias hoe ipso in ea pile, quum suturam ecclesiae amplitudinem praenuntiat metaph ra ducla a protracto Hierosolymorum pomoerio, adhibitisque nominibus propriis aedificiorum et locorum, quae in ea erant aut prope tu . Quod vero praedictioni huic ea subdat eontinuo ibi, quae dumtaxat ad reditum Israelitarum pertinere videntur , nihil impedit nostram interpretationem , quandoquidem tota hac oratione , prout iam animadvertimus, non secus ae fit in pluribus aliis vaticiniis, ex improviso transit propheta a typis ad res per lypos designatas, aut ab his ad illos vieissim , eaque permiscet, quae perlinent ad typos , id est, ad eaptivitatem atque ad liberationem Israelitarum, eum iis, quae pertineat ad antitypa , ad Christum , inquam, et ad novum testamentum.
410. Quidam opinantur diras, quas legimus in psalmo CVIII lo ,
non proserri ab ipso psalle, sed referri tamquam in ipsum prolatas ab eius inimicis. IIuie sententiae eonfirmandae saeere existimant illud, quod , quum psaltes de pluribus conqueratur , diris huiusmodi ullus aliquis agitur, quodque post illas eontinuo haec idem subdat : mo opus eorum, qui detrahunt mihi μγ. Quae si ita serent, manifestum est verba huius psalmi: Et episcopatum eius accipiat alter se=, quδη Petrus dixit in Iudae easu implenda is , ab eo aeeepta suisse in sed
sum accommodatum, ac proinde verbo impleri nequaquam subesse nytionem illam , quam defendimus i306 - 310. 357 .
4il. Verum, eur eo pacto diras istas exposuerint nonnulli, ideo suit, ut psallen erimine Iiberarent , quo is , mala haee inimicis imprecatus, obligari visus est. Sed ratio ista nullius est momenti iis, qui norunt haec et similia , . quae in seripluris reperiuntur, plerussi que diras non esse , sed rerum adversarum praenuntiationes , dira autem Sapere solum , ut sunt in interpretationibus graeca et latina bi bliorum, in quibus enuntiantur modo optativo, dum in hebraico Vae lumine enuntiantur per verbum suturum. Lege exempli gratia Genti
268쪽
IX, 25 - 27 ; XLlX, 4. 7 ; Deuter. XXVIII, 15 seqq. Numerum singularem pro plurali, in psalmis praesertim et in prophetis, passim adhibitum videmus. Verba autem illa : Hoc opus eorum, qui detr hunt mihi, quia interpretationem istam eonfirment, eam convellunt Potius, nam vias, numquam verbum aut sermonem signiscat, ut signifieare ponunt interpretes illi, subinde vero mercedem
operi debitam fast. Qui denique attente quaedam alia perpenderint iusermone illo ib , facile intelligent totum psaltae ipsius esse. 4l2. Haec quoque alia nonnihil negotii lacessere quibusdam videntur. Matthaeus lcὶ ut de Christo die ia resert verba Isaiae ldi, quae revera dicta de uno Christo sunt, quare diei nequit in iis latere sensus
spiritalis. At literatis eorum sensum in Isaia alius videtur esis eo, Se cundum quem Matthaeus ea exponit. Quare dicendus est in sensum ae-eommodatum illa usurpasse, ideoque loquutionem ut adimpleretur,
quam verbis illis praeposuit, meram κολλησtu sonare. Simile quid do prehendere est in alio Matthaei ea pile, in quo legimus : Et adimpletur in eis prophetia Bariae dicentis' Auditu audietis, et non in-DIligetis etc. fu, quae Isaias de Iudaeis suae aetatis pronuntiavit γ . Quanam denique ratione verbo impleri notionem, quam volumus, Sub esse probabimus in illa Iacobi sententia: Et suppleta est scriptura dicens: Credidit Abraham Deo etc. fra, quum verba geneseos ibia Iaeobo producta sonent rem gestam antequam illa seriberet Moyses f413. Itaque , quod attinet ad ea , quae ex Matthaeo deprompta primo loco sunt, iam habes, quid sentire oporteat; de his enim superius loquuti sumus i 34 . Quae vero seeundum ea proponuntur, ne seio, eur putari debeant de Iudaeis aequaevis ab isaia fuisse pronuntiata , quum contrarium prorsus sentiendum esse videatur. Attamen ,
etiamsi de Iudaeis illis dieta suisse putanda essent, altende, Christum haec reserentem non adhibuisse verbum πληρσυσθαι, sed πιο αλοροντος, quod proprie est sumtere, ita ut , quum vaticinium editum reipsa
269쪽
256 Lia. I. Chr. XV. CONTRAllix Alla d ENTA REFELLΓN Rsuerit de Iudaeis, verbi notio ulique illa esse possit, quam male Grotius aliique nodnulli l307 ipsi verbo πώγρουσθω assingunt, dixeritque Christus, Iudaeis plenius eontingere ea, quae olim Isaia valleinante iam ex parte contigerant. De verbis autem Iacobi pereontamur adversarios Bostros , an aliud ea sonent, quam fastum suisse Abrahae, quod dictum seu scriptam a Moyse est y Atqui haec notio ipsa est, quam verbo impleri esse assirmamus.
Reseuuntur argumenta prolata contra patrum auctoritatem. 414. Typologiam et mystieam interpretationem primis rei ebri stianae aetatibus late adeo obtinuisse , ut ecelesiae universae tori munis fuerit ea sententia , quam tuemur , euiquam fortasse videatur non satis patrum testimonio confiei posse. Nam , etsi plurimi patres illam Melati sint , suere tamen quoque , qui illam respuerent, ui
a uelor Recognitionum inj et Methodius sη, et quibus, nil Clementi
Alexandrino ic , mystiea expositio seripturarum eodem loco esset, at que illa , qua et mythologiae et poetarum sabulas interpretari moris erat, ita ut quaedam , quae in scripturis commemorantur, puta, eae remonias legis, indumenta sacerdotalia , hisque similia, nil praeterea esse crederent, quam mera symbola, ex quibus signifieatum aliquem elieerent apium atque opportunum ad mores insormandos. Fuere prae terea etiam inter patres, qui aeriter inveherentur in Origenem, rationem illam damnantes, qua is in seri pluris explanandis utebatur, prout 0' rigenes ipse conqueritur id . Nonne denique a patribus ipsis, qssi , quamvis nimietalem in Origene carperent, lypologiae tamen favebadi quam maxime, discimus doctrinae livio qualibet aetate plures esse ad
versatos p Lege later alios Hilarium se , Hieronymum f , et ἀν' gustinum fg .
M Conviv. decem virginum orat. III. p. 5l edit. Possint. e) Stromat. L. V. S. 4.
270쪽
4 i5. Verum ea, quae de auctore Recognitionum seribit Iahn la Rosenmulierum seniorem ibi sequutus, illum allegoricam seu -- Sticam interpretationem , utpote ex philosophia gentilium t a Platonicis et Stoicis I ad Iudaeos delatam reprobare , tonficta esse patebit et , qui locum integrum in Recognitionibus perlegerit. Narratur quippe Clementem, quum mythologiae fabulas earperet sc , his exeepisse Nicetas: Horiam ωOetα ω scripta in duas partes
intelligentiae dividuntur, id est, secundum lueram et secundum allegoriam My , earumque mystieum sensum exposuisse te . Quibus auditis Petrus dicitur ea loquutus suisse, quae nobis opposita putantur, illaque integre, ut sunt, transcribimus, quum et alia contineant , ex quibus, liquet, quid emolumenti atque auxilii exspectare possit Protestantium maxime reeentiorum exegesis. Multas, ut UAGO , ingeniosi homines ex his , quae legunt, Derisimilitudines Cuiunt, et ideo diligenter Obseroandum est, ut lex Dei, quum Legitin, non secundum promit ingenii intelligentiam legatur. Sunt enim multa verba in scripturis dioinis, quae possunt trahi Suum sensum , quem sibi unusquisque Nomte praesumpsit;
quod feri non oportet. Non enim sensum, quem extrinsecus at ruderis, alienum et extraneum debes quaerere, quem eae Scr tu ra m auctoritate confirmes, sed ex ipsis scripturis sensum ca
Pere Ueritatis; et ideo oportet ab eo intelligentiam discere scri-Pturarum, qui eam a maioribus secundum peritatem sibi traditam seroat, ut et ipse possit ea, quae recte sussuit, com
Petenter asserere sty. Quid ex his extorqueas , quo spiritalem scri Plurarum sensum impetere possis p Adde, seriptorem illum in unctione Aaronis imaginem cognovisse unctionis Christi fg . 416. Verba Methodii , quae adversarii in suam detorquent Sen tentiam , iam a nobis superius transcripta l332 , quicumque legerit, nihil praeterea eolligere ex illis poterit, ni i Methodium reprobare nimietatem in quaerendis signifiealibus mysticis, sive potius damnare eos,