장음표시 사용
251쪽
MEDICINAE LIB. IV. 223 est. Sed hic quidem morbus & acutus est, & inter intestina stomachumque versatur sic , ut, cujuSpotissimum partis sit, non facile dici possit. CAPUT XII.
N ipsius vero ventriculi porta consistit is, qui
& longus esse consuevit, & κοιλιιι ος a GraeciS nΟ- minatur. Sub hoc venter indurescit, dolorque ejus est : alvus nihil reddit, ac ne spiritum quidem transmittit: extremae partes frigescunt: dissiculter spiritus redditur. Commodissimum est inter initia calida cataplasmata toti ventri imponere, ut dolorem leniant. Post cibum vomere, atque ita Ventrem eX inanire. Proximis deinde diebus cucurbitulas sine ferro ventri & coxis admovere. Ventrem ipsum liquare dato lacte,& vino salso, frigido; si tempus anni patitur, etiam viridibus ficis; sic tamen, ne quis aut cibus, aut humor universus detur, sed paulatim. Ergo per intervalla temporis sat est cyathos binosternosve sumere, & cibum pro portione hujus: commodeque facit cyatho lactis cyathus aquae mixtus, & sic datus. Cibique inflantes acres utiliores sunt: adeo ut lacti quoque recte contritum allium adjiciatur. Procedente Vero tempore, opus est gestari; maximeque naVigare; perfricari ter aut quater die sic, ut nitrum oleo misceatur; perfundi aqua calida post
252쪽
cibum ; deinde sinapi imponere per omnia membra, excepto capite, donec arrodantur & rubeant; maximeque si corpus durum virile est. paulatim deinde faciendus est transitus ad ea, quae Ventrem comprimunt. Asia caro danda, valens, de quae non facile corrumpatur: potui vero, pluvialis aqua decocta; sed quae per binos ternosve cyathos bibatur. Si vetus Vitium est, oportet laser quam optimum ad piperis magnitudinem devorare: altoro quoque die vinum vel aquam hibere; interdum interposito cibo, singulos vini cyamos sorbere: ex inferiori parte infundere aquam pluvialem egelidam; maximeque, si dolor in imis partibus remanet.
De tenuioris intestini morbo. INTER ipsa vero intestina consistunt duo morbi: quorum alter in tenuiore, alter in pleniore est. Prior acutus est : insequens esse longus potest. Diocles Carystius tenuioris intestini morbum ρδαψον, plenioris σι ιν nominavit. A plerisque video nunc illum priorem εἱλεὸν , hunc κολιλον nominari. Sed prior modo supra umbilicum, modo sub umbilico dolorem movet. Fit in alterutro loco inflammatio: nec alvus, nec spiritus infra transmittitur. Si superior pars affecta est, cibus : si inferior, stercus peros redditur. Si utrumlibet vetus est, adjicitur periculo vomitus biliosus, mali odoris, aut varius,
253쪽
22yRemedium est, sanguinern mittere; vel cucurbitulas pluribus locis admovere , non ubique cute incisa : id enim duobus aut tribus locis satis est: ex ceteris spiritum evocare abunde est. Tum anim- Bd Vertere oportet, quo loco malum sit. solet enim contra id tumere. Et si supra umbilicum es, alvi ductio utilis non est. Si infra est, alvum ducere , Ut Erasistrato placuit, optimum est; & saepe id auxilii satis est. Ducitur autem percolato ptisanae Cremore, cum oleo & melle sic , ut praeterea nihil adjiciatur. Si nihil tumet, duas manus imponere oportet supra summum Ventrem , paulatimque de ducere. invenietur enim mali locus ; qui necesse est renitatur; & ex eo demum deliberari poterit, ducenda , necne alvus sit. Illa communia sunt: calida cataplasmata admo Vere, eaque imponere a mammis usque ad inguina.& spinam; ac saepe mutare et brachia, cruraque Perfricare: demittere totum hominem in calidum oleum Si dolor non quiescit, etiam in alvum ex parte inferiore tres aur quatuor cyathos calidi olei dare
Ubi per haec consecuti sumus, ut jam ex inferiore parte spiritus transmittatur, offerre potui mulsui
tepidum non multum: nam Bnte magna cura Vit3ndum est, ne quid bibat: si id commode cessit, adjicere sorbitionem.
Ubi dolor de febricula quierunt, tum demum uti cibo pleniore ; sed neque inflante, neque duro , neque valido, ne intestina adhuc imbecilla laedantur. potui vero nihil praeterquam puram aquam. Nam si ve quid vinolentum, sive acidum est, id listic Corn. Cessus. P
254쪽
morbo alienum est. Ac postea quoque vitare oportet balneum, ambulationem, gestationem , ceterosque corporis motus. Nam facile id maluin redire consuevit; & sive cum frigus subit, si ve aliqua jactatio, nisi bene jam confirmatis intestinis,
De morbo intestini plenioris. Is autem morbus, qui in intestino pleniore est, in ea maxime parte est, quam caecam esse proposui. Vehemens fit inflatio, vehementes doloreS, dextra magis parte : intestinum, quod verti videtur, prope spiritum elidit. In plerisque post frigora cruditatesque oritur, deinde quiescit; & per aetatem saepe repetens sic cruciat, ut vitae spatio nihil
Ubi is dolor coepit, admovere sicca & calida fomenta oportet; sed primo lenia, deinde validiora; simulque frictione ad extremas partes, id est, crura brachiaque materiam revocare. Si discussum non est, qua dolet , cucurbitulas sine ferro de fi gere. Est etiam medicamentum ejuS rei causa com- Paratum , quod κολικον nominatur. Id se reperisse Cassius gloriabatur. magis prodest potui datum. sedam positum quoque extrinsecus , digerendo spiritum , dolorem levat. Nisi sinito vero tormento , recte neque cibUS
neque potio assumitur. Quo victu sit utendum iis,
255쪽
227 qui hoc genere tentantur , jam mihi dictum est. Consectio medicamenti, quod κολοιον nomin3tur , ex his constat. Costi, anisi, castorei, singulorum P. III. petroselini P. ' IV. piperis longi, & rotundi, singulorum P. ' v. papaveris lacrimae , junci rotundi, myrrhae, nardi, singulorum P. VI. quae melle excipiuntur. Id autem & devorari potest, &ex aqua calida sumi.
ROXIMA his inter intestinorum mala torminaessie consueverunt. J-ε ρια Graece vocatur. Intus intestina exulcerantur: ex his cruor manat; isque
modo cum stercore aliquo semper liquido, modo cum quibusdam quasi mucosa S excernitur; interdum simul quaedam carnosa descendunt. Frequens dejiciendi cupiditas, dolorque in ano est. Cum eodem dolore exiguum aliquid emittitur : atqtie eo quoque tormentum intenditur; idque post tempus aliquod levatur, exiguaque requies est, somnus interpellatur , febricula oritur , longoque tempore id malum, cum inveteraverit, aut tollit hominem, aut, etiamsi finitur, eX cruciat. Oportet inprimis conquiescere; siquidem omnis agitatio exulcerat : deinde jejunum sorbere vini cyathum, cui contrita radix quinque solii sit adjecta: imponere cataplasmata super Ventrem, quae reprimunt; quod in superioribus ventris in Orbis non ex
256쪽
pedit: quotiesque desidit, subluere aqua calida, in
qua decoctae verbenae sint: portulacam vel coctam, vel ex dura muria edisse; cibos potionesque eas, quae adstringunt at Uum. Si vetustior morbus est, ex inserioribus partibus repidum infundere vel ptisanae cremorem , vel lac , vel adipem liquatam, vel medullam cervinam, Vel oleum, vel cum rosa butyrum , vel cum eadem album crudum ex ΟVis, Vel aquam, in qua lini semen decoctum sit; vel, si somnus non accedit, vitellos Cum aqua, in qua rosae floris folia cocta sint. Levant enim dolorem haec, & mitiora ulcera essiciunt; maximeque utilia sunt, si cibi quoque secutum fa- .sidium est. Themison muria dura quam asperrima sic utendum memoriae prodidit. Cibi vero esse debent, qui leniter ventrem Bdstringant. Et ea, quae urinam moveant, si id consecuta sunt, in aliam partem humorem avertendo,
prosunt: si non sunt consecuta , no XBm 3Ugent.
itaque nisi in quibus promte id facere consuerunt, non sunt adhibenda. Potui, si febricula est, aqua pura calida, Vel ea, quae ipsa quoque adstringat, dari debet : si1 non est, vinum lene, austerum. Si pluribus diebus nihil remedia alia juverunt, Vetus que jam vitium est, aquae bene frigidae potio assumta ulcera adstringit, Sc initium secundae valetudinis facit. Sed ubi venter suppressus est, protinus ad
calidam potionem revertendum est. 'Solet autem interdum etiam putris sanies, pessimique odoris descendere : solet interdum purus sanguis profluere. Si superius vitium est, alvus aqua
257쪽
MEDICINAE LIB. IV. 229 mulsa duci debet; tum deinde eadem infundi, quae
supra comprehensa sunt. Valensque est etiam aci-Versus ulcera intestinorum, minii gleba cum silis hemina contrita : si minus , mixta his aqua in alVum
datur. At, si sanguis profluit, cibi potionesque esse
I LX torminibus interdum intestinorum laevitas Oritur; qua continere nihil possunt, & quidquid
assumtum est, imperfectum protinus reddunt. Id interdum aegros trahit, interdum praecipitat. In hoc utique adhibere oportet comprimentia . quo facilius tenendi aliquid intestinis vis sit. Ergo& super pectus ponatur sinapi; exulcerataque cu-ie , malagma, quod humorem evocer : & ex verbenis dococta in aqua desideat; & cibos potionesque assumat, quae alvum adstringunt, & frigidis utatur perfusionibus. Oportet tamen prospicere, ne, simul his omnibus admotis, Vitium contrarium per immodicas insationes oriatur. Paulatim ergo firmari intestina debebunt, aliquibus quotidie adjectis. Et cum in omnis uore ventris, tum in hoc praecipue necessarium est, non quoties libet desidere , sed quoties necesse est, ut haec ipsa mora in consuetudinem ferendi oneris intestina deducat. Alcerum quoque, quod aeque ad omnes silmiles
258쪽
affectus pertinet, in hoc maxime servandum est: ut . cum pleraque utilia insuavia sitar, qualis est plantago, & rubi, & quidquid malicorio mixtum est, ea potissimum ex his dentur , quae maxime aeger volet. Deinde, si omnia ista fastidiet, ad excitandam cibi cupiditatem, interponatur aliquid minus utile, sed magis gratum. Exercitationes & frictiones huic quoque morbo necessariae sunt: & cum his sol, ignis, balneum, vomitus, ut Hippocrati visum est; etiam albo veratro, si cetera parum proficient,
De lumbricis nisum occupantibus.
ONNUNQUΑΜ autem lumbrici quoque Occupant alvum ; hique modo ex inferioribus partibus, modo foedius ore redduntur. Atque interdum latos eos , qui pejores sunt; interdum teretes videmus.
Si lati sunt, aqua potui dari debet, in qua lupinum, But cortex mori decoctus sit; aut cui adjectum sit contritum vel hyssopum, vel piperis acetabulum , scammoneae paulum. Vel etiam pridie, cum multum allium ederit, vomat. Posteroque die mali punici tenues radiculas colligat, quantum manu comprehendet; easque contusas in aquae tribus sextariis decoquat, donec tertia pars supersit; huic adiiciat nitri paulum, & jejunus bibat. Interpositis deinde tribus horis, duas potiones sumat aut aquae , vel muriae durae sic adjectae; tum desideat, subjecta calida aqua in pelve.
259쪽
Si vero teretes sunt, qui puero S maxime e Xercent, & eadem dari possunt, & quaedam leviora ;ut contritum semen urticae, aut brassicae, aut cumini cum aqua, vel men tha cum eadem, vel absinthium decoctum, vel hyssopum ex aqua mulsa, Vel nasturtii semen cum aceto contritum. Edi11e etiam& lupinum , & allium prodest; vel in alvum oleum subter dedisse.
De tene sino, antefinorum morbo.
Esae autem aliud levius omnibus proximis, de
quibus supra dictum est, quod τεινεσμὸν Graeci Vocant. Id neque acuti S neque longis morbi S annumerari debet, cum & facile tollatur, neque unquam per se jugulet. In hoc aeque atque in torminibus frequens desidendi cupiditas est; aeque dolor, ubi aliquid excernitur. Descendunt autem pituitae muci iaque similia; interdum etiam leviter subcruenta; sed his interponuntur nonnunquam ex cibo quoque recte cocta. Desidere oportet in aqua calida; saepiusque ipsum anum nutrire. cui plura medicamenta idonea sunt ebutyrum cum rosa; acacia ex aceto liquata; emplastrum id , quod τετραφάρμιιμον Graeci Vocant , rosa liquatum; alumen lana circumdatum , dc ita appositum. eademque ex inferiore parte indita, quae torminum auxilia sunt: eaedem verbenae decoctae, ut inferiores partes foveantur. Alternis vero diebus
260쪽
aqua, alternis leve & austerum vinum bibendum est. Potio esse debet egelida frigidae propior: ratio victus talis, qualem ad tormina supra PraecepimuS.
De Mentris fluxu. I. EVIOR etiam , dum recens, dejectio est, ubi &liquida alvus, & saepius, quam ex consuetudine, fertur, atque interdum tolerabilis dolor est, interdum gravissimus; idque pejus est. Sed uno die fluere alvum saepe pro Valetudine est: atque etiam pluribus , dum febris absit, & intra septimum diem id
conquiescat. Purgatur enim corpuS, &, quod in tu SLesurum erat, utiliter effunditur. Verum spatium periculosum est. interdum enim tormina ac febriculas excitat, Viresque consumit.
Primo die quiescere satis est; neque impetum ventris prohibere. Si per se desiit, balneo uti, paulum cibi capere : si mansit, abstinere non solum a cibo , sed etiam a potione. Postero die , si nihilominus liquida alvus est , aeque conquiescere; paulum adstringentis cibi sumere. Tertio die in balneum
ire; Vehementer omnia praeter Ventrem perfricare ad ignem lumbos, scapulasque admoVere; cibis uti, sed ventrem contrahentibus; Vino non multum meraco. Si postero quoque fluet, plus edisse, sed vomere etiam. Ex.toto, donec conquiescat, contra siti. fame, vomitu niti. Vix enim fieri potest, ut, post hanc animadversionem, alvuS non contrahdtur.