장음표시 사용
331쪽
que ulceri magis naturalem reddidisse Videatur. Post id fomentum, si late plaga non patet, imponi protinus emplastrum debet, maximeque, si grande VulnuS est, tetrapharmacum: si in articulis, digitis, locis cartilaginosis, ρυπῶ . At si latius hiat, illud emplastrum liquari ex irino unguento oportet , eoque illita linamenta disponi per .plagam rdeinde emplastrum supra dari, & super id lanam succidam ; minusque etiam, quam primo', fasciae adstringendae sunt.
28. Curationes propria. articulorum.
Proprie quaedam in articulis visenda sunt. In quibus si praecisi nervi sunt, qui continebant, debilitas ejus partis sequitur. Si id dubium est , &ex acuto telo plaga est, ea transversa , commodior est : si ex retuso & gravi est , nullum in figura discrimen est : at visendum est , pus supra articulum, an infra nascatur. Si sub eo nascitur albumque & crassum diu fertur , nervum praecisum esse credibile est : inagisque, quo majores dol Cresinflammationesque, tu quo maturius excitatae sunt.
Quamvis autem non abscissus nervus est tamen .s1 circa durus tumor diu permanet, necesse est, &diuturnum ulcus esse, de sano quoque eo , thimo rem permanere : futurumque est , ut tarde membrum id vel extendatur, vel contrahatur. Major tamen in extendendo mora est, ubi recurvat O articulo cirratio adhibita est, quam in recurvando
eo , quod rectum continuerimus. Collocari quoque membrum, quod ictum est , ratione certa debet.
332쪽
Si glutinandum est, ut superius sit : si in instam maintione est, ut in neutram partem inclinatum sit: si jam pus profluit, ut devexum sit. Optimum etiam medicamentum, quies est. Moveri, SI ambulare, nisi sanis, alienum est. Minus tamen periculosum his est , qui in capite vel brachiis, quam qui in inferioribus partibus vulnerati sunt. Minime ambulatio convenit, femine , aut crure , laut pede laborante. Locus, in quo cubabit, tepidus e 1se debebit. Balneum quoque, dum parum Vulnus Purum est, inter res infestissimas est. Nam id & humidum & sordidum reddit. Ex ovibus ad cancrum
rransitus esse consuevit. Levis frictio recte adhibetur sed his partibus , quae longius absunt a Vulnere. 29. Vulnus quomodo purgandum es.
Inilammatione finita , vulnus purgandum est. Id optime faciunt tincta in melle linamenta ; supraque id emplastrum vel τετραφαρμακον Vel επεαφαρ κον landum est. Tum demum Vero purum ulcUS est, Cum rubet, ac nimium neque siccum , neque humidum est. At, quodcunque sensu caret; quod Don naturaliter sentit; quod nimium aut aridum, aut humidum est; quod aut pallidum , aut albidum , aut lividum , aut nigrum est; id purum non est. 3O. Quomodo vulnus implendum est. Purgato, sequitur, ut impleatur; jamque calida aqua eatenus necessaria est, ut sanies remo Veatur. Lanae succidae supervacuus usus est : lota melius
333쪽
circumdatur. Ad implendum autem Vulnus pron-ciunt quidem etiam medicamenta aliqua: itaque ea adhiberi non alienum est; ut butyrum cum rosa , exigua mellis parte ; aut cum eadem parte mellis,
linamenta. Plus tamen proficit balneum rarum ;cibi boni succi, vitatis omnibus acribus; sed jam plenioribus. nam &avis, & venatio, & suilla elixa dari potest. Vinum omnibus, dum febris , dum inflammatio est, alienum est : itemque usque ad cicatricem, si nervi, musculive Vulnerati sunt; etiam, si alte caro. At, si plaga in summa cute generis tutioris est, potest non pervetus, modice tamen datum , ad implendum quoque proficere. Si quid
molliendum est, quod in nervosis locis musculosisque necessarium est, cerato quoque super Vulnus utendum est. At, si caro supercrevit, modice reprimit siccum linamentum vehementius, squama aeris. Si plus est, quod tolli opus est, adhibenda sunt etianisum Vehementiora , quae corpus exedant. Cicatricem, post omnia haec , commode inducit lycium ex passo aut lacte dilutum , vel etiam per se imposuit in siccum linamentum.
3I. De ulceribus , qua extrinsecus per νulnera incia
Hic ordo felicis curationis est. Sed quaedam tamen periculosa incidere consuerunt. Interdum enim vetustas ulcus Occupat, induciturque ei callus, &circum orae crassae livent. Post quae, quidquid me- Corn. Cestio. V
334쪽
dicamentorum ingeritur, parum proficit; quod fere negligenter curato ulceri supervenit. Interdum Vel ex nimia inflammatione , vel ob aestus immodicos, Vel ob nimia frigora, vel quia nimis vulnus adstrictum est , Vel quia corpus aut senile , aut mali habitus est , cancer occupat. Id genus a Graecis diductum in species est ; nostris
vocabulis non est. Omnis autem cancer non solum id corrumpit, quod occupavit, sed etiam serpit : deinde aliis aliisque signis discernitur. Nam
modo super inflammationem rubor ulcus ambit, isque cum dolore procedit; ερυσι ελας Graeci nominant : modo ulcus nigrum est, quia caro ejus corrupta est idque vehementita S, etiam putrescendo intenditur. Ubi vulnus humidum est, & ex nigro ulcere humor pallidus fertur, malique odoris est, corruptae carunculae, interdum etiam nervi ac membranae, resolvuntur, specillumque demisium deicendit aut in latus, aut deorsum , eoque vitio nonnunquam os quoque assicitur. Modo Oritur ea, quam Graeci γαγγραιναν BPPellant.
Priores in qualibet parte corporis fiunt : haec in prominentibus membris, id est, inter ungues, SI alas, vel inguina fereque in senibus , vel his , quorum corpus mali habitus est.. Caro in ulcere vel nigra, vel livida est, sed sicca & arida; proximaque cutis, plerumque subnigris pustulis impletur; deinde ei proxima, vel pallida, vel livida , fereque rugosa S sine sensu est; ulterior in inflammatione est, omniaque ea simul serpunt : ulcus, in
locum pustulo sum: pustulae, in eum, qui pallet, aut
335쪽
livet: pallor aut livor, in id, quod inflammatum est: inflammatio, in id, quod integrum est, transit. Inter haec deinde febris acuta oritur, ingensque sitis: quibusdam etiam delirium accedit: alii, quamvis mentis suae compotes sunt, balbutiendo tamen vix sensus suos explicant: incipit assici stomachus: sit foedi spiritus ipse odoris. Atque initium ejus quidem mali recipit curationem : ubi vero penitus insedit, insanabile est. plurimique sub frigido sudore
moriuntur. 32. Curatis veteris ulceris.
Ac pericula quidem vulnerum haec sunt. Vetus autem ulcus scalpello concidendum est, excidendaeque ejus orae , &, quidquid super eas livet, aeque incidendum. Si varicula intus est, quae his sanari Prohibet, ea quoque excidenda. Deinde, ubi sanguis emissu S , no Vatumque Vulnus est, eBdem curatio adhibenda, quae in recentibUS Vulneribus exposita est. Si scalpello aliquis uti non Vult, potest fanare id emplastrum, quod ex ladano sit : & cuinulcus sub eo exesum est, id, quo cicatrix inducitur. 33. curatis elys elatiam. Id autem, quod ἄρυσμελας vocari dixi, non solum vulneri supervenire, sed sine hoc quoque oriri consuevit: atque interdum periculum majus assert; Utique, si circ3 cerviceS aut caput constitit. Oportet, si vires patiuntur, sanguinem mittere, deinde imponere simul reprimentia & restigerantia; maximeque cerussam solani succo, aut cimoliam
336쪽
Cretam aqua pluviali exceptam; aut ex eadem aqua subactam farinam cupresso adjecta , aut, si tenerius Corpus est, lenticulam. Quidquid impositum est hetae folio contegendum est, oc su per linteolui frigida aqua madens imponendum. Si per se refrigerantia parum proderunt, miscenda erunt hoc modo : sulphuris P. I. ' cerusae, croci , singulorum P. X. eaque cum vino conterenda sunt, & id his
illinendum : aut, si durior locus est, solani folia contrita suillae adipi miscenda sunt, & illita linteolo superinjicienda. At, si nigrities es, neque dum serpit, imponenda sunt, quae carnem putrem lenius exedunt; re purgatumque ulcus sic , ut cetera, nutriendum est.
Si magis putre est, jamque procedit ac serpit, Opus
est vehementius erodentibus. Si ne haec quidem evincunt, aduri locuS debet, donec nullus ex eo humor feratur. nam quod sanum est, siccum est, cum aduritur. Post ustionem putris ulceris, superponenda sunt, quae crustas a Vivo resolvant; Graeci EBS ει χαρας Vocant. Ubi e X ciderunt, purgandum ulcus, maxime melle dc resina est. Sed aliis quoque purgari potest, quibus purulenta curantur, eodemque modo ad sanitatem perducendum est. 34. Curatis gaΠgraΠoe. Gangraenam Vero , si nondum plane tenet, sed
adhuc incipit, curare non dissicillimum est; utique in corpore juvenili: & magis etiam, si1 intl-sculi integri sunt; si nervi vel laeli non sunt, vel leviter affecti sunt; neque ullus magnus articulus
337쪽
nudatus est; aut chrnis in eo loco paulum est, id coque non multum , quod putresceret, fuit; consistitque eo loco vitium ; quod maxime fieri in digito potest. In ejusmodi casu primum est si vires Patiuntur , sanguinem mittere. Deinde, quidquid aridum est, & intentione quadam pro X imum quoque locum male habet, usque ad sanum corpus
Medicamenta vero, dum malum serpit, adhibenda nulla sunt, quae pus movere consuerunt; ideoque ne aqua quidem calida. Gravia quoque, quam Vis reprimentia, aliena sunt: sed his quam levissimis Opus est. superque ea, quae insammata sunt, utendum est refrigerantibus. Si nihilo magis malum constitit, uri id , quod est inter integrum ac vitiatum locum , debet. Praecipueque in hoc casu petendum , non 3 medicamentis solum, sed etiam a victus ratione praesidium est. Neque enim id malum , nisi corrupti vitiosique corporis est. Ergo primo , nisi imbecillita prohibet, abstinentia utendum. Deinde danda, quarper cibum potionemque alvum, ideoque etiam cor pus adstringant; sed ea levia. Postea, si vitium constitit, imponi super vulnus eadem debent, quae in putri ulcere praescripta sunt. Ac tum quoque plenioribus cibis uti licebit ex media materia; sed tamen non nisi alvum, corpusque siccantibuS : aqua vero pluviali frigida. Balneum, nisi jam certa fiducia redditae sanitatis est, alienum est : siquidem emollitum in eo vulnus cito rursus eodem malo a Dficitur. Solent vero non minquam nihil omnia au-
338쪽
3io A. CORN. CELSIAllia proficere, ac nihilominu S serpere sub his cancer. Inter quae miserum , sed unicum, auxilium est, Ut cetera parS corpori S tuta sit, membrum, quod paulatim emoritur, abscindere. 3 3. Curatio vulnerum , ubi quid collisum es, aut detritum , aut infixum. Hae gravissimorum vulnerum curationes sunt. Sed ne illa quidem negligenda, ubi, integr3 cute , interior pars collisa est; aut ubi derasum, attritumve aliquid est; aut ubi surculus corpori infixus est; aut ubi tenue, sed altum vulnus insedit. In primo casu commodissimum est: malicorium ex Vino coquere, interioremque ejuS partem conterere , & cerato miscere ex rosa facto, idque su-Perponere : deinde, ubi cutis ipsa exasperata est,
Inducere lene medicamentum, qudie λιπαρα est.
Deraso vero, detritoque, imponendum est emplastrum , minuendusque cibus & vinum subtrahendum. Neque i l, quia non habebit altiores ictus, eontemnendum erit: siquidem ex ejusmodi casibus saepe cancri fiunt. Quod si levius id erit, & in parte exigua, contenti esse poterimuS eodem leni medicamento. Surculum vero, si fieri potest, oportet vel manu, vel etiam serramento ejicere. Si vel praui ad ius est, vel altius descendit, quam ut ita fieri possit, medicamento evocandus est. Optime autem educit si perimposita arundinis radix ; si tenera est, protinus contrita; si jam durior, ante in mulso decocta.
cui semper mel adjiciendum est, aut aristolochia
339쪽
cum eodem melle. Pessima ex surculis, quia aspera est. Eademque offensa etiam in fiuce est. Sed usu cognitum est, utramque adversuS Blteram medicamentum esse, si contrita superimposita e Facit autem idem in omnibus surculis, quodcunque medicamentum extrahendi vim habet. Idem altis tenuibusque vulneribus aptissimum est. Priori rei Philocratis; huic Hecataei emplastrum maxime con
venit. 36. Quomodo cicatrix vulnera anducenda, Purganda
Ubi vero in quolibet vulnere Ventum ad inducendum cicatricem est quod perpurgatis jam, repletisque ulceribus necessarium est primum ex aqua frigida linamentum, dum caro alitur : deinde , cum jam continenda est, siccum imponendum est, donec cicatrix inducatur: tum deligari super album plumbum oportet, quo & reprimitur cicati ix, &colorem maxime sano corpori similem accipit. Idem radix silvestras cucumeris praestat. Idem compositio, quae habet elaterii P. 1. spumae argenti P. II. unguenti pondo IV. quae eXcipiuntur resin A terebinthina, donec emplastri crassitudo ex omnibus fiat. Ac nigras quoque cicatrices leniter purgant , paribus portionibus mixta, aerugo, plumbum elotum , eademque resina cocta; sive eo ungitur cicatrix, quod in facie fieri potest; sive id ut emplastrum imponitur, quod in aliis partibuS commodius est. At, si vel excrevit cicatrix, Vel concava est,
340쪽
milium est, decoris causa, rursus tu dolorem &medicinam sustinere: alioquin res utrique succurri patitur. Siquidem utraque cicatrix exulcerari scalis pello potest. Si medicamentum aliquis mavult, idemessiciunt compositiones hae, quae corpUS eYedunt. Cute exulcerata , super eminentem carnem exeden tia medicamenta conjicienda sunt: super concavam, implentia; donec utrumque ulcuS sanae cuti aeque. tur, & tum cicatrix inducatur.
De vulneribus, qua per morsus inseruntur , eorumquocuratioΠibus.
Dixi de his vulneribus, quae maxime per tela inseruntur. Sequitur, ut de his dicam, quae morsu fiunt, interdum hominis, interdum simiae , saepe canis, nonnunquam ferorum animalium , aut ser-Pentium. Omnis autem fere morsus habet quoddam
Itaque, si vehemens vulnus est, cucurbitula a d. movenda est : si levius, protinus emplastrum injiciendum, praecipueque Diogenis. si id non est, quodlibet ex his, quae adversus morsus proposui. si ea non sunt, viride Alexandrinum : si ne id quidem est, quodlibet non pingue ex his, quae recen tibus vulneribus accommodantur. Sal quoque his, Praecipueque ei, quod canis fecit, medicamentum est, si aridus vulneri imponitur, superque id duobus digitis verberatur. exsaniat enim. Ac salsamentum quoque recte super id vulnus deligatur.