장음표시 사용
131쪽
tio, per medi; colorationem, quia potest medium,per quod
videmus,varijs coloribus colorare, ratione cuius nobis illa apparent non talia,qualia nobis videntur. Sicut sol quandoque nobis videtur rubeus, vel luna propter vapores exustentes in medio. Quarto, potest contingere propter ipstarum daemonum operationem, quia possunt personas, quas volunt sic transformare, & in aliquo remoto loco seruare,& sensius eorum sepire, ut eis videantur esse aues, &equi . Et formam, & speciem talium animalium alii daemones possunt assumere, & aspectibus sociorum, & familiarium praedictarum persisnarum se demonstrare, ut videatur eis quod illae personae in speciem talium animalium sint comversae.
An Beata Maria semper Virgo pro omnibus gratiam apud
AD quartam est dicendum quod Bernardus in home- Quaest.
lia super Missiis est, dicit tria lingulariter fuisse in Vise s. --gine, propter quae triplicem gratiam apud Deum inuenit , pro omnibus. Primo habuit singularem humilitatem. Licet enim,ut ait, Virgo beata Deo placeret virginitate, et a mil. a. humilitate , tamen quod virginitas eius esset placita, hoc eius humilitas fecit. Secundo,singularem potestatem, quia licet per naturam ipsa fuerit inferior Angelis, per gratiamia tamen accepit dominium potestatis super omnes Angelos 'tam ibonos, quam malos. Et quia superioris est inferioriabus impexare, ad praeceptum, & imperium Virginis dae- 'mones, & Angeli mali compescuntur, ne nobiS noceant a. - . a.
Et Angeli boni eius imperium ad nostrum adiutorium vem niunt, ita, ut de omni tribulatione, & mortis periculo eius protectione liberemuG.-Tertio, singularem pietatem a Phitis Quamuis enim in quantum femina Virgo naturaliter fu i ''
rit pia, & plena misericordia , eo quod feminae, senes, &, ι: et Pueri, secundum Philosophum, hoc habeant naturaliteris, α sint misericordes: licet non ex eadem causa, quia pueri . habent
132쪽
Ia6 LECTIO XII. IN SALvTATIONEM habent propter eorum innocentiam. Senes,quia voIunt, alios eis compati, feminae vero propter mollitiem complo Tionis : per gratiam tamen, & cnaritatem Virgo beata sim gulariter fuit pia, & compassiua . Per ista ergo tria,beata Virgo triplicem gratiam singulariter pro omnibus apud Deum inuenit. Nam per eius humilitatem inuenit Dei, α
hominum pacis unionem. Per eius potestatem inuenit mortis destructionem i. Et per eius pietatem inuenit vitae re-Pro. I I. parationem. Nam si sermo mollis,& humilis frangit iram, ut sacra Scriptura testatur, quotiestumque a Deo auert,
mur, nostris demeritis,& sibi inimicamur, humilitas Vim ginis nos sibi reconciliat, & pacem inter Deum , & nos ipsa facit. Si vero mors nostra daemonum insidi js fuerit comspirata , rogemus ipsam , & duodecim martyrum legiones Angelorum in nostrum adiutorium mittet. Sed si vitati stra spiritualis fuerit perdita, sua pietate ipsa nobis illum Σινη νή. ostendet, qui est via, veritas, & vita. Hoc est igitur quod ait Bernardus super isto passu: Inueniat gratiam apud Deum: ε- Quam,inquit,gratiam 3 & statim respondet: Dei, & homi- - ε' num pacem , mortis destructionem, vitae reparationem . An proprium fuerit Virgini gratiam apud Deum
ηst. s. A D quintam est dicendum quod Origenes determinat τ' ae, hanc dubitationem super hunc passum: Inventui gra-μι νβ. tiam apud Deum', dicens : Multi sancti patres , Patria ' ehae , & Prophetae inuenerunt gratiam apud Deumia . q. D. Nam Moysi citctum est: Inuenisti enim gratiam apud me,& te ipsum noui ex nomine. Per talem tamen modum, ut
ait, Virgo beata inuenit gratiam apud Deum, per quenis aliqua creatura ante ipsam, vel post ipsam non inuenit . Dan. r. Nam gratia Dei est ipse Christus, quia gratia, & veritas per Iesum Christum facta est. Ista autem gratia bene mopatres veteris testamenti fuit prophetata, & figurata, sed non corporaliter, & realiter generata. Vnde Moyses, de
133쪽
quo dictum est quod inuenit gratiam apud Deum, ut patet Exodi capitulo supra gllegam . Si inueni gratiam in ,
conspectu tuo, ostende mihi te ipsum, ut videam te manis M. Cui responsum est: Ego ostendam tibi omne honum. Dixit: ostendam, non ostendo. Fuit per hos etpectata, &praestolata, non inuenta s bene enim dicebat: Domine pra stolamur aduentum tuum, ut cito venias, non quod iam venisset. Similiter per eos fuit vehementer desiaerata, non tamen obtenta,quia bene dicebant: Veniet desideratus cum μctis gentibus: nos iam desideratum obtinemus. Sed beata Virgo gratiam prophetatam, & figuratam generauit,gr tiam expectatam corporaliter praesentauit: oc gratiam deinsideratam visibiliter aemonstrauit. Igitur per. hunc modum gratiam inuenire apud Deum, ipsam corporaliter Fener re , corporaliter praesentare, & omnibus visibiliter aemomstrare, fuit proprium Virgini gloriosae, non alicui sanct
134쪽
De rei nunciatae particulari ex.
Luci iustis sioa iosita certificatione Angelicae nunciationis ex Mariae admiratione, & ex Angeli ast curatione, hic, ut supra dicebatur, certificatur nunciatio Angelica ex ipsius rei nuncia tae particulari expression . Nam ex supe- rioribus dictis Angelus Virginem solum a tentam , & beneuolam fecerat, ipsam in quandam admirationem traxerat,insistens circa laudes eius,& magnificentiam eius. Sed nunc iam attenta facta, & in admirationem posita, rem,quam vult nuciarnibi particulariter, exprimit, dicens : Ecce concipies, ct paries stium. Duo namque sibi nunciat. Primo conceptum miraculosum, cum ait: Ecce concipies in utero. Secundo partum gaudiosum, cum adiungis : Et panes fluum. Fuit autem conceptus nunciatus Virgini miraculosus tripliciter. Primo propter temporis breuitatem, quam notat Angelus, ut dicit glossa cum ait: E ce , ac si diceret celeriter, & in instanti fiet iste conceptus in utery tu ,Son per interualla temporum , sicut fit in alijs mulieribus. Secundo propter formativae virtutis fescunditatem,quam notat,cu dicit: Concipies. Glossa: Spiritu sancto '. Decun-
135쪽
LECΥ. xΠL. IN SALvTAT. ET A vNC. ANGEL. IasDecundante, non homine operant . Concipies ergo tu
Virgo & de tuo , sed conceptionem ipsam non homo, sed Spiritus sanctus foecundabit, & formabit. Tertio propter
personalem unitatem,quam notat cum dicit: In utero. Nam
non extra, sed in utero Virginali conceptus iste benedictus fuit Dei filio , & Dei verbo personaliter unitus. Nunciauit ergo Angelus primo Virgini conceptum miraculosum, cudicit: Ecce concipies in utero. Secundo nunclauit sibi partum gaudiosum , dicens: Et paries stium. Redditur autem ali- quando partus tristis, & vituperosus ex duobus, primo ex eius perditione. Nam sepe foetus bene concipitur, sed non paritur, immo perditur ante partum, vel in ipso partu, quod ex multis potest contingere, ut dicit Philosophus inis Arinis. libro de animalibus. Secundo ex eius diminutione, qui , dato quod foetus conceptus per partum nascatur, & non , '' ' erdatur in partu, vel ante partum , nascitur tamen non fi-ius, sed monstrum aliquod. Nam filius dicit similitudinem
in natura cum pariente. Monstrum autem, ut si nascatur
foetus habens duo capita, vel faciem ad modum canis, &alia membra ad modum leonis, vel hominis, sicut aliquando accidit, non habet similitudinem cum pariente. Partus ergo iste gloriosus fuit gaudiosus, quia sine perdition , quod notauit Angelus quando dixit: Paries, ac si diceret , non perdes eum ante partum, vel in partu . Sed paries sine aliqua perditione . Secundo fuit gaudiosus, quia sine aliqua diminutione, quod notauit Angelus cum adiunxi r Filium, similem tibi in omnibus hominibus in natura, quia
decebat ipsum per omnia fratribus assimilari, filium inqua non monstrum, sed speciosum forma prae fili s hominui . mi. Sed hic possunt esse quinque dubitationes. Prima, virum beata Virgo in pariendo Christum, fuerit
Secunda, utrum conceptum & incarnatum esse Christuex Maria Virgine, sit articulus fidei. Tertia , utrum conceptus masculinus citius formetur in utero, quam femininus.
136쪽
Quarta , Utrum eXtra uterum conceptus femininus c,
tius perficiatur quam masculinus. Quinta , virum conceptus semper assimiletur patri vel
matri, vel cuI magiS. iii Beata Maria semper Virgo fuerit vera o nasuralis mater
pariendo Christum. ' Quas . t. Α D primam est dicendum quod sic fuit in parturitione 1 Christi sicut in eius conceptione, quia materiae administratio unde corpus Christi formatum est, naturalis fuit. Vere namque beata Virgo materiam illa, de substatiam ex qua sanctissimum corpus Christi formatum est,administrauit, sicut vera, & naturalis mater. Sed illius corporis formatio non fuit naturalis, quia ad formationem illius co poris non fuit virtus humana, sed diuina, sicut in parturiatione , quia quantum ad loci determinationem unde fanctissimum corpus exivit, beata Virgopariendo, fuit vera mater, & naturalis, quia vere corpus Christi in partu illo sanctissimo exivit de utero Virginis, non aliude portatum, sicut Manichaei dixerunt illud corpus de caelo fuisse allatu,& per uterum virginalem transijsse, sicut radius solis pe aerem , Vel per vitrum . Sed quantum ad uteri virginalis clausionem , partus talis non fuit naturalis, sed virtute di. uinitatis operatus.Quod ipsa pariedo Virgo permanserit,&apertionem claustra pudoris non senserit nec habuerit, hoc totu virtute diuina factum est: & talem partu, ut dicit Ambrosius, decebat Deum , in quo ostenderetur vera humani- . l. taF,dcvera diuinitas. Et quia partus ille de utero seminae exiuit, Verus homo demonstratur esse qui nascebaturis. Sed quia clauso utero Virginali exiuit, virginitate matris integraliter seruata, monstrabatur esse verus Deus: Vera ergo,
α naturalis mater fuit beata Virgo in pariendo Christum, quantum ad corporis exitum, sed non quantum ad exitus
modum, quia Virgo fuit in partu, &post partum Virgo
Permansit, quod subterfugit modum naturae .
137쪽
An conceptum se incarnatum esse Christum ex Maria semper Vi gine ,st Articulus Dei.
AD secundam est dicendum quod Christum esse conc
pium , & incarnatum ex Maria Virgine , est articulus fidei, tam secundum symbolum Apostolorum,quam secundum *mbolum patrum . Nam in jmbolo Apostolorum
dicitur: Conceptus de Spiritu sancto, natus de Maria Vi gine . In *mbolo patrum dicitur: taui propter nos homiane ', O ipropter nonram salutem descendit de catis . Et incarnatus ea de Spiritu sancto ex Maria Virgine , ct homo
factus ea . Sex ergo ponuntur in symbolo patrum sub G dei articulo, per quae excluduntur sex errores, qui tunc pullulabant ante Christi incarnationem,quando illud symbolum fuit editum . Primum est praecisa hominum saluatio. Secundum est, legalium exclusio. Tertium est Dei filii ex Virgine carnis assumptio. Quartum est corporis miraculosa formatio. Quintum est illius corporis cum humano corpore assimilatio. Sextum est Dei & hominis vera, & personalis unio. Fuerunt autem aliqui dicentes Dei filium esse incarnatum, non soluna propter nos homines , verum etiam propter daemones damnatos liberandos&saluandos. Et hic error excluditur per hoc, quod praemittitur in articulo : raui propter nos homines. Α liqui vero dicebant solam Christi incarnationem,& passionem non sissicere ad nostram salutem sine legalium obseruatione,&impletione. Et hic error excluditur per hoc quod additur: Et propter nostram salutem. Aliqui autem dicebant Dei filiunon descendisse ad terram per carnis ex utero Virginali aD sumptionem 3 sed magis Christum tanquam purum hominem existentem, aliqua bona operatum fui me in terris, ex quibus dicebant, eum meruisse caelum astendere . Et hic error excluditur per hoc, quod adiungitur: Desenδι de caelis. Aliqui vero dicebant per operationem virilis sanguinis, vel seminis Christum in utero beatae Mariae fuisse con- . R a ceptum,
138쪽
Iaa LRCTIO TIII. IN IALvTATIONEM ceptum, & incarnatum. Et hic error excluditur per hoc quod annectitur: Et incarnarus est de Spiritu sancto . Aliqui autem dicebat Corpus Christi non fuisse verum corpus, nec eiusdem naturae cum corpore humano. Et hic error excluditur per hoc, quod dicitur: Ex Maria Virgine . Sed aliqui dicebant humanam naturam Persbnaliter non fui
unitam Dei filio, & ipsi diuinitati: sed per ipsum Dei filium
fuisse habitata, modo quo inhabitat sanctos viros. Ex quorum dicto non erat verum dicere r Deus factus est homo, sed magis Deus habitat hominem . Et hic error excluditur per hoc, quod ultimo ponitur: Et homo factus ea. Ergo quantum ad hominum praecisam saluationem, dicitur: Propter nos homines. Quantum vero ad legalium exclusionem dicitur: Et propter noIIram salutem. Quantum vero ad Dei filij ex Virgine carnis assumptionem, additur : Descendit decalis . Quantum vero ad corporis eius miraculosam so mationem dicitur: Et incarnatus ea de Spiritu sancto. Qiyam tum vero ad nostrae naturae veram assimilationem additur: Ex Maria Virgine. Sed quantum ad Dei, & hominis pers nalem unionem, subditur: Eι homo factus est. Omnia enim ista, ut dictum est, sub fidei articulo clauauntur . . An conceptus masulini sexus citius quam feminini in
AD tertia est dicendu quod Philosophus in libro de ani
malibus , quattuor rationibus probat, quod mares in utero citius formantur, & complentur, quam feminae.Vna ratio sumitur ex loci aptitudine. Secunda ex agentis fortit dine . Tertia, ex qualitatis spissitudine. Quarta , eX Pe mixtae quantitatis magnitudine. Prima quidem secundum Philosophum sumitur ex loci aptitudine: Formatur enim
secundum Philosophum, ut in pluribus, in dextra matricis masculus: & semina in sinistra . Vnde ait quod si fuerit impregnatio masculi, apparebit motus Iactis in dextra mamilla. Si vero feminae, apparebit motus lactis in sinistraci
139쪽
mamilla, quod est intelligendum , ut in pluribus, quia ali,
quando apparet contrarium. Cum igitur dextra pars sita calidior, & aptior sinistra, & calidi sit digerere, & maturare, & citius operari,quam frigidi, formabitur ex ista causa , masculus citius, quam femina. Secunda ratio est ista, quia semina generatur ex debilitate agentis, & ex defectu viri tis formativae: quia cum semen emissiam ab agente fueritis calidum, & forte generabitur masculus eo quod natura intendit semper quod nobilius est, & semper intendit assim, Iare sibi passum. Sed cum fuerit debile, & frigidum, quia non potest in generatione, & formatione masculi, facito quod potest, & generat seminam . Quia igitur agens sese
te, & potens citius, & perfectius complet suam operatione, quam debile, & impotens, isto modo citius in utero formabitur masculus quam femina . Tertia ratio talis estor Nam materia, & siabstantia, ex qua formatur masculus,est spissa & constricta. Materia vero,& substatia, eX qua maturatur, siue formatur femina est fluxibilis, humida,& labilis ' siue sparsa. Planu est autem,quod plus apponitur de tempore ad formandum , & constringendam materiam humida ,
liquidam, & fluxibilem,quam materiam spissam,& constrictam. Sicut videmus quod citius formatur panis ex pasta debito modo spissa, & constricta quam ex pasta Iiquida,flu.
xibili, & aquosa. Quarta ratio est talis: Nam quantitas illa, quae intrat compositionem corporis masculini,est pura non permixta impuritati, quia ex virtute caloris seminis virilis, materia & substantia fuit magis digesta, per quam in . ν. digestionem impurum separatur a puro. Illa vero quant, ii taS , quae intrat compositionem corporis feminae, est magis Ita impura, & magis permixta impuritati. Cuius signum est, με ut Philosophus dicit, quod mulieres habentes in utero feminas, sunt ut plurimum mali coloris, & graues , & tardi m tuS: habentes vero masculos . sunt boni coloris, & leues, & t hmotus facilis. Et quia quantitas pura, & impermiXta ci- semina etius formatur, quia citius, & facilius obedit agenti, quam
quantitas impura & permixta. Ideo ex hoc sequitur quod
140쪽
t 34 LECTI x III. IN SALUTATIONEM A In auis masculus in Viero citius sormatur & completur quamis., mina . Nam physici dicunt quod masculus formatur in die xlvj. sed femina in duplo tempore.
: Mares faetus magna ex parae circa quadragesimum diem dextro potiara latera m .entur. femina siniaro . ιι rotes nonagesimum. Quaest.
An conceptus feminini sexus citius quam masculini extra uterum perficiatur.
Α D quartam est dice dum quod in libro de animalibusaeo Philosbphus propter quattuor rationes ostendit quod
eXtra uterum femina citius perficitur, & citius peruenit ad suum complementum , quam masculus. Primo proptem materiae abundantiam. Secundo, propter materiae ob dientiam. Tertio, propter naturae diligentiam . Quarto, propter temporis conuenientiar . Prima ratio est, quia . materia, siue substantia, unde formatur corpus humanum,
est humida, quia humidum est aptum, & di spolitum ad generationem, ut dicit ibi Philosoplaus. Et quia femina in ge
neratione dat materiam , & administrat substantiam tale, unde formatus masculus dat formam, oportuit quod femina plus abundaret in tali humiditate , ut posset administrare ipsam ad talem formatione corporis humani, quam masculus. Et quia abundantia humiditatis multum facit ad citam perfectionem, & crementum, sicut ad sensum via demus , quod arbores, & herbae, in quibus est abundantia aquae, citius crescunt quam aliae, ideo feminae, in quibus ut dictum est talis abundantia humida est, citius crescunt,& citius perueniunt ad complementum, quam masculus. Secunda ratio talis est: nam verum est, quod materiam, &quantitatem liquidam,& fluxibilem difficile est formare,&formationem aliquam in ea imprimere, & ibi multum ain
ponitur de tempore. Sed postquam incipit spissari, citius& facilius formatur, quam quantitas aliqua stricta, vel spiosa, seu sicca . Sicut cera postquam incipit spissari, & con-