장음표시 사용
141쪽
H ET ANNUNC. ANGELICAM. 7 13sstringi, facile & citissime recipit omnem impressionem, di formationem sigilli. Cum igitur ut dictum est in corpore feminae abundet humiditas , quamuis in utero existens talis humiditas liquida, & fluxibilis multum indiguerit di
tempore ad constringendum , extra uterum tamen posmquam est iam spissata, & constricta , citius est extensibilis, quam quantitas masculi, quae est magis dura, & sicca . Tertia ratio talis est: Sicut enim est in arte, sic in naturata, quia ars naturam imitatur . Videmus autem, quod artusices plus apponunt de tempore in perfectione, & complemento operis, quod est sibi magis.cordi, & quod magis reputat charum: quia preciosius,& magis Vtile,ut plus appor . . nunt de tempore in complendo annulum aureum,quam de Mit . alio metallo. Sic natura non tantam diligentiam apponit 'in persectione feminae, quam masculi, ideo indiget plus de tempore ad complementu masculi, quam seminae: quia de ea non est sibi tanta cura, cito se expedit, nec curat multum tempuS apponere. Quarta ratio talis est: Nam a sim alia, quae citius senescunt, oportet quod citius ad complementium perueniant, femina autem citius senescit, communiter loquendo, quam masculus, quia humidum , quod in eis su, F imn perabundat, frigescit, & fit negmaticum, quod est dispoi s hese, , tiuum ad canitiem, & seniles rugas ad generandumta. 2 vj. Ideo sicut in femina acceleratur tempus senectutis magis, 'quam in masculo, sic citius debet perfici, & ad complementum peruenire semina, quam masculus.
t si conceptus magis patri, quam matri, vel econuerse i .
ei. AD quintam est dicendum quod Philosophus in libroti de animalibus hanc quς stionem diffuse pertractat,d,
142쪽
I36 LECTIO XIII. IN SAL TATIONEM cens quod conceptus quandoque assimilatur patri , quandoque matri , quandoque alicui progenitorum , quandoque autem nulli, sed magis alicui extraneorum. Ad c ari εἷ.3, ius intellectum est sciendum quod ut dicit Philo lius zi. . . semen emissum a patre ad formationem conceptus, est vir--mm. O tualiter omnia membra patris interiora, & exteriora. Est . . virtualiter cor,hepar,& nasus,& oculi,& cetera. Sic,& su aii: Gmε stantia, vel materia illa, quam administrat mater, est virtualiter omnia membra matris. Quando ergo semen patris
ω.ι ali- est sic forte & calidum, quod potest perfecte dominari illi --. . materiae, vel sebstantiae administratae per feminam ad se o simiti mationem Detus, assimilabitur patri, & sic perfecte domi- nabitur in omnibus: sicut tale semen est virtualiter omnia , ' membra patris,assimilabitur sibi in omnibus,quia erit masculus sicut ipse, albus sicut ipse, fortis sicut ipse,ingeniosus sicut ipse, & sic de omnibus. Et quia in membris patris λrte aliqua conditio relucet suorum progenitorum interius, vel exterius I si huiusmodi semen non ut tantum potens, ut possit dominari perfecte, ut assimilet sibi conceptum quantum ad conditiones suas, assimilabit forte ad conditiones suorum progenitorum, vel in omnibus vel in aliquibus. Si autem praedictum semen in nullo possit sibi conceptum asi milare, tunc conceptus talis assimilabitur matri, & quam doque in omnibus, quia erit femina sicut ipsa . Vnde, ut arist. Γ.ν in pluribus, dicit Philosophus, quod masculi assimilantur
σε - patribus, & feminae matribus, & erit pulchra sicut ipse,vel . f., 4. Parua, aut magna sicut ipsa, quandoque vero istum uia.. - Vna conditione , non tamen in alijs. Quandoque assimit is i. bitur non matri, nec conditionibus matris, sed sorte alicui
de Progenie suae matris, quia sui dictum est illa substantia,
. quam administrat femina ad formationem foetus, est vi I tualiter omnia membra , & relucet forte ibi aliqua condi- tio suorum progenitorum. Quandoque autem ut ait fit assimilatio alicui extraneorum. Quod potest continger , . vel propter fortem impressionem, sicut Philosephus recitat quandam dominam multum intense respexisse quendam Aethi
143쪽
=Aethiopem, quem depictum habebat in camera sua, quae postmodum concipiens de viro sed peperit filium totum nigrum . Vel propter loci, aeris, vel cibi variationem. Nam variatio in Omnibus praedictis multum potest facere ad variationem similitudinis. Tettio Propter materiae omnimodam indispositionem, quia forte materia, vel substantia ibia , quam semina administrat, sic est indisposita, & semen sic fuit forsan debile . quod disponere non potuit, ut assimilatio fieret, vel membrorum augmentatio, sed dimin tio fieret: quia forte generabitur monstrum aliquod, quod erit dissimile parentibus,& omnibus progenitoribus. Comis muniter tamen si non fit ex parte feminae indispositio, etiex parte viri debilitatio, & inordinatio, & ex parte loci, aeris, vel cibi non fit mala complexio, vel variatio, vel aliqua vehemens impressio, semper assimilatio debet fieri matri,vel Patri, vetalicui progenitorum utriusque propter
rationem 1uperius assignatauia.
144쪽
LECTIO XIIII. o De rei nunciatae certificatione ex
Et voeabis nomen eius Iesum: hic eris magnus, ct filius Asti simivocabisur. Et dabit illi Dominus Deus sedem Dauid patris eius, cr regnabit in domo Iacob maternum . Et regni eius non
erit tris. Ertificata salutatione Angelica ex rei nunci tae particulari expressione, in parte ista, ut sise pra dicebatur, ponitur eius certificatio ex eius magnifica nomination . Et ponit Angelus quinque praerogatiuas, quas decebat habe iste conceptus, & iste filius, quem pronunciauit Virginem
Concepturam, & parituram. Prima , quantum ad nomin tionem. Secunda, quantum ad sublimationem. Terti , quantum ad diuinam filiationem. Quarta , quantum ad regalem dominationem. Quinta, quantum ad aeternam durationem. Nominationem autem tangit, cum dicit: Et vocabis nomen eius Iesem, quod interpretatur Saluatoo Conueniebat enim tali nomine Christum vocari, quia, ut
dicitur: Ipse saluum faciet populum suum a peccatis e rum, quod Mne fuit figuratum in Genesi,ubi habetur quod vendito
145쪽
vedito Ioseph in Aegypto, qui figurabat Christu, Aegypti
verterunt nomen eius,& vocabant eum lingua Aegyptiaca, Saluatorem mundi: nec mirum, quia,ut dicit Petrus in Actibus Apostolorum, non est aliud nomen sub caelo datum lio. M. minibus, in quo oporteat salvos fieri, nisi in nomine Iesu.
Sublimationem vero tangit, cum ait: Hic erit magnus, nam
ut Glossa dicit,de Ioanne Baptista dictum fuit: Hic erit ma-guus, sed ille filii quasi homo magnus, hic vero quasi Deus magnus . Multum enim fuit sublimatus, quando ipse homo Christus vocatus est Deus. Et planum eu, ut dicit Ambrosus, quod late funditur Dei virtus , & caelestis substantiae Imagnitudo late porrigitur, quia non loco clauditur, appositione non comprehenditur, extimatione non coneluditur, aetate non variatur. De cuius sublimatione scribitur: Ecce I . ια
intelliget seruus meus, & exaltabitur, & eleuabitur, & s hii miserit valde. Diuinam autem sublimationem tangit, cum dicit: Et lius Altissimi vocabitur. Secundum enim Augustinum voluit Deus pater Christum non alium haber Patrem, quam ipsum, ne nomen filij ad alium transireta, qui non esset aeternus natiuitate filius , propter quod idem filius fuit Dei patris per aeternam generationem , & Virgianis matris per temporalem incarnationem, iuxta illud: Dominus dixit ad me, filius meus es tu, ego hodie genui te. PFl. 1. Regalem autem dominationem tangit cum addidit: Da- ιιι ei Dominus Deus sedem Daui airis eius. Sic enim dictum fuit David:De fructu ventris tui ponam super sedem tuam. Psiar. Deinde aeternam durationem tangit, cum postponitu : Et regnabit in domo Iacob in aeternum, o regni eius non erit sinis. Nam regnum Christi non fuit temporale, sed aeternum . Vnde dicitur: Potestas eius potestas aeterna. quae non aufe- DU.I. Tetur, & regnum eius, quod non corrumpetur. De istis igitur quinque praerogatiuis,quinque dubitationes esse possut. Prima, virum hoc nomen Iesus, contineat sub se omnia nomina scripta de Christo in veteri testamento . , .
- Secunda,virum Christus fuerit magnus secundum quod homo, vel secundum quod Deus.
146쪽
IU LECTIO Xm L IN &ALUTATIONEM Tertia,utrum Christus secundum quod homo & secunda quod Deus, fuerit filius, vel duo filij. Quarta, Vtrum verum sit, quod ipse Christus sederit imo sede David, & regnauerit in domo Iacob. Quinta,utrum latum regnu Christi debeat esse sternum,& non aliud. An Iesus contineat sub se omnia nomina scripta de Chrino
Quaest. r. A D primam est dicendum quod multi in veteri Testat mento Iesus vocati sunt. Fuit enim Iesus Naue, su cessor Moysi, fortis in bello . Et fuit Iesus filius Syrac, qui . . composuit librum Ecclesiasticum. Et multi hoc tali nomine appellati sunt propter aliquam particularem salutem i, quam operati sunt in populo. Sed Christus vocatus est I
sus, ut Saluator, propter uniuersalem salutem non unius gentis, vel in uno tempore, sed propter salutem omnium populorum, tam praesentium, quam praeteritorum, quam etiam futurorum. Nam salutem omnium populorum, &hominum quattuor modis possumus considerare. Primo, quantum aci nostram salutem operantem . Secundo,quantum ad nostram salutem impedientem. Tertio, quantum ad nostram salutem ostendentem . . Quarto, quantum ad nostram salutem terminantem. Igitur propter nostrae salutis operationem vocatus est Christus Emmanuel,iuxta ibisa. . lud: Ecce Virgo concipiet, & pariet filium, & vocabitur nome eius Emmanuel,quod interpretatur nobiscum Deus.
Et planum est quod propter hoc Deus operatus est nostram, salutem, quia humanam naturam secum assumpsit ad unitatem persbnae, quia aliter non fuisset nostra natura saluata , dc curata eo quod secundum Damascenum : Quod est stabo u. inassumptibile, est incurabile, & insanabile. Vnde si Deus non fuisset singulariter nobiscum , assumendo nostram naturam ad unitatem per nae sitae, non fuisset operatus sal tem nostram. Emmanuel igitur est vocatus propter nostrae
147쪽
salutis operationem . Propter vero nostram salutem impedientis remotionem, & debellationem, vocatus est Ac - Mi. 8.lera, festina, praedare, iuxta illud: Voca nomen eiuS accelera, festina, praedare, spolia detrahe. Nam diabolus, qui nostram salutem impediebat, per Christum est debellatus, &expoliatus. Non tarde, sed faciliter, & celeriter, ipsis da monibus attestantibus, & dicentibus: Venisti ante tempus ν- torquere nos . Vnde dicit Apostolus, quod Christus tuli diabolu inimicum nostrum de medio, assigens illum cruci, P. MN expolians principatus, & potestates, transduxit nos con- sit 'fidenter in regnum suum. Propter vero nostrae salutis ostensionem,& demonstrationem, vocatus est Admirabilis, Con- p. s. siliarius, Deus, Fortis. Nam mirabili diuinitatis consilio,&forti, atque potenti virtute factum est quod homines suo peccato damnati ad infernum: ad hereditatem caelestis regni perducantur. Propter nostrae salutis terminationem, vocatus est Pater futuri saeculi, princeps pacis. De utroque nomine dicitur: Vocabitur nomen eius admirabilis, Deus, sim Fortis. Consiliarius, quantum ad primum. Pater futuri fe- . oculi, quantum ad secundu . Princeps pacis, secundum ad Ptationem temporis. Possumus dicere quod nostrae salutis operatio facta est in Christi incarnatione, quia tunc fuit Emmanuel, & signanter nobiseu, quando verbum caro fa- IMη. I. Etum est , & habitauit in nobis. Nostram vero salutem im- Pedientis remotio, expoliatio, & debellatio facta est in eius Passione, quia tunc princeps huius mundi eiectus est foras, ipQ dicente: Et cum exaltatus fuero a terra,omnia traham A mri. ad me ipsum . Vnde tunc signanter conueniebat ei vocari Festina, praedare, spolia detraho. Nostrae autem salutis ostensio, & demonstratio facta est in eius resurrectione,quia tuc, ut ait Ambrosius, notam fecit nobis viam vitae,quae ante habebatur ignota . Vnde tunc conueniebat ei vocari Asmirabilis , Deus, Fortis. Sed nostrae salutis terminatio fa
148쪽
i a LECTIO v III1. IN sALUTATIONEM cta est in eius Ascensione,quia tunc in persona omnium LN uandorum assumptus est in caelum , & sedet a dextris Dei. Vnde conueniebat ei vocari, Pater futuri saeculi,& princeps pacis. In natiuitate ergo Christus fuit Emmanuel,quia tunc nostram salutein per eius praesentiam inchoauit. In passi ne fuit: Praedare,spolia detrahe , quia tunc nostram salutem impedientem debellaui . In resurrectione fuit mirabilis consiliarius, Deus, Fortis, quia tunc nostram salutem demonstrauit , . Sed in A scensione fuit Pater futuri saeculi, &princeps pacis, quia tunc nostram salutem finiuit, & terminauit. Recte igitur vocatus est Iesus,quia omnes modi nostrae salutis importati per nomina ei imposita in veteri Testamento , uniuersaliter in hoc nomine Iesu inclin
Christus fuerit magnus quatenus homo, vel
Quaest.1. Α D secundam est dicendum quod Christus sit magnus, de sublimis secundum quod Deus, mirum non es ,
quia magnus una magnitudine cum Patre, & Spiritu sa cto, cum omnium personarum sit una magnitudo, non
quidem magnitudo corporalis sed virtualis. Vnde dicit Aug. s..e Augustinus de Trinitate: Intelligamus Deum,si possumus, quantum possumus, sine qualitate bonum, sine quantitate magnum, sine indigentia Creatorem,sine situ praesentem , sine habitu omnia continentem, sine loco ubique totum, sine tempore sempiternum, sine sui mutatione ulla mirabilia facientem, nihilq. patientem. Sed quod sit magnus secum Hebr. . dum quod homo, Apostolus ad Hebreos ait: Magnitudines ei attribuit, quae non conueniunt alicui creaturae. Prima est, diuinae personae unitatis. Secunda , eiusdem honoris aequalitatis. Tertia, capitis dignitatis ..Quarta, iudiciariae potestatis. Nulli namque naturae humanae, vel ang Iicae collatum est, quod sit assumpta ad unitatem personae diuinae, ut vocetur Deus, sicut collatum est homini Christo.
149쪽
ET AN MvNC. ANGELICAM. I 3Vnde dicit Apostolus: Tanto melior Angelis, 3c maior , Isis effectus est,quanto differentius pro illis nomen hereditavit. Nam nulli Angeloru dixit aliquando :Filius meus es tu,ego νι Mhodie genui te. Secundo, nulli creaturae debetur ille honor, qui debetur Christo homini: quia honor latriae, qui quidem honor debetur soli Deo, debetur homini Christo. Honoris namque, & reuerentia debetur per nae, & hypostasi . Sicut igitur est una persona subsistens in duabus naturis, diuinata scilicet & humana, sic unus & aequalis honor Deo, & illi homini Christo debetur . Vnde dicit Apostolus ibi: Ad
rent eum omnes Angeli Dei. Tertio, nulli creaturae con- Hebri Guenit dignitas capitis, sicut homini Christo, quem, dicente Apostolo, dedit caput super omnem Ecclesiam, & omniata E . r. subiecit sub pedibus eius . Quod exponens Apostolus dicit: si . In eo, quod ait omnia subiecta pedibus eius, nihil dimissum est non subiectum ei. Quarto, nulli creaturae concessa eta Hebri a iudiciaria potestas sicut homini Christo, de quo dicit Euan- I n. s. gelista, quod omne iudicium dedit filio, quia filius hominis est. Et Apostolus dicit quod thronus eius erit in saeculunia Heb. r.' saeculi, & virga aequitatis virga regni eius. Magnus ergo fuit Christus secundu quod Deus, & eius magnitudinis non est finis. Et magnus secundum quod homo ista quadruplici magnitudine superius dicta non conueniente alicui nat rae Angelicae, vel humanae. Chrissus quatenus homo, se quatenus Deus fuerit unus
filius, vel duo M.f. AD tertiam est dicendum quod aliud est quaerere Christum fuisse alium filium secundum quod Deus, dc s cundum quod homo. Et aliud est quaerere Christum habuisse aliam filiationem secundum naturam diuinam, e aliam secundum naturam humanam. Nam primo Christum fuisse alium filium secundum quod Deus, dc alium s cundum quod homo, omnino est negandum , auctoritate , α ration . Auctoritas quidem est Damasceni, de Au-
150쪽
344 LECTIO Jtro I. IN 'sALUTAT IGNEM Damas. gustini: expresse nam dicit Damascenus: Confitem uo .. 3. f. Christum ipsum unum filium Dei. Post humanitatis as ' - sumptionem etiam filium hominis eundem unum Ie--r. d. sum Christum . Augustinus vero in libro de jmbolo dicitatare. . Genitri X Virgo suum genuit genitorem: filium portauit, achum uo quo portabatur: ostendit filium, quem Pater aeternaliter si- ' bi aequalem, Virgo temporaliter generauit, quia non hinminem nudum sancta Virgo genuit, sed Deum verum, non tamen nudum, sed incarnatum: hoc expresse dicit Apost GH. . lus: Misit Deus filium suum natum ex muliere. Eundem ergo filium confiteri debemus natum esse de muliere Virgiane, quem Deus pater nobis misit, quia Deus pater misit λ' lium, qui erat verus homo,& verus Deus. Ideo idem ilius fuit Christus secundum quod Deus, & secundum quod homo. Ratio vero talis est: Nam esse filium , est esse n se, 9 tum, iuxta illud: Paruulus filius natus est nobis. Sed nasci, vel esse natum non conuenit naturae, sed personae, sicut D mηρ- dicit Damascenus: Unde ibidem ait quod sancta Dei ge-ρ nitrix hypostasim,& personam genuit. Ergo cum Christus non fuerit nisi una persona, quia una in duabus naturis,pe sona via vitae manifestius demonstrauit, ut dicitur extra de D fide catholica. Manifeste sequitur quod Christus secundum Tot '. quod homo, & secundum quod Deus, non fuit nisi unus fi- --.ς r. lius , quia licet secundum quod reduelicationem ,& praecia .-z-ώ sionem faciat supra personam, non supra naturam diuina , 'f' & al am seeundum naturam humanam, puto conuenieWrD' 's --ἐici, potissime, quia Damascenus dicit quod duas
natiuitates in Christo veneramur: unam ex Patre ante si cuia , & super causam, & sermonem, & tempus ,& naturam : alteram in ultimiS eX matre, & tempore concepti nis , propter nos, secundum nos, & super nos, non humano
semine, sed ex Spiritu sancto. Sicut ergo confitemur duas natiuitates in Christo , ita non videtur negandum, in eo duas esse filiationes.