장음표시 사용
161쪽
minem illu Antichristu no habitabit diabolus personaliter, sicut Dei filiis habitauit homine christum, ut ait Damascenus in libro de fide orthodoxa. Sed dicetur filius diaboli ope
ratione,quia operatione diaboli generabitur, aut per fornicatione, quq eu Opus diaboli a diabolo inuetu, vel procuratusicut dicit Damascenus, aut ut dictum est) procurati seminis illusione, quia poterit diabolus, faciendo se Succubum , semen alicuius viri procurare, & postmodum faciendo si incubum in specie alicuius viri, cum muliere aliqua cubando, & semen procuratum in eam transfundendo. Vnde non
solum Antic hristus, sed omnes sic generati possunt dici filii
diaboli, non quidem persen ali unione , sed operatione . Nam,ut dicit Ambrosius super illo verbo Ioan is sexto: Vos ex patre diabolo estis,& desideria patris vestri facere vultis , Cuius opera quisquis facit, eius filius vocatur. Tertio, naturae a sumi latione. Nam sic generati, deberent vocari, α nominari filii eorum, quorum semine generati sunt, quia planum est quod sic generati non assimilantur in natura daemonibus, sed hominibus, quia homines sunt & non da mones . Et hoc est de ratione filii qubd saltem in substam tialibus genitus assimiletur genitori. Quamuis ergo di holus illusione, & operatione semen a tali, vel a tali viro, fuerit procuratum, & eius illusione, vel procuratione in v se mulieris fuerit transfusum, per cuius transfusionem alia quis generatus.est, eo tamen ipso, quod talis est homo, non diabolus, filius illius debet nominari, cuius semine, diaboli illusione generatus est.
162쪽
De rei nunciatae certificatione ex Dei immediata operatione .
Spiritus sanctus superueniet in te , cse virtus Alii simi obumbrabis tibi. Ideoq. se quod nascetur ex te famctum , vocabitur filius Dei. Arrata certificatione Angei e nunctationis ex Virginis diligenti inquisitione, in pario ista, . ut dicebatur, ponitur certificatio eius ex Dei immediata operatione . Quaesierat enim beata Virgo modum 'mirabilem sibi per Angelum declarari, & manifestari sui partus,& sui comceptus sicut factum mirabile sibi narrauerat. Ideo Angelus triplicem modum miraculosum Virgini nunciat in hac conceptione, & parturitione esse futurum. Nam ex Pari operantis, a quo iste conceptus formabatur, fuit Spiritu sancti superuentio. Ex parte vero Dei filij,qui in utero Vidi ginis corroborabatur , fuit Dei virtutis obumbratio. Ex parte hominis C hristi, qui ad unitatem persenae diuinae aD sumebatur, fluit gratiae sanctificatio. Spiritus ergo sancti superuentionem tangit Angelus , quando dicit : Spiritus sanctus superueniet in te. Nam virtus Spiritus sancti conceptum in utero sormauit tamquam semen diuinum non humanum . Vnde dicit Gregorius quod tabulas nostrae n AI et . turae,
163쪽
LECT. TvI. IN SALvTAT. ET A vNC. ANGEL. Is turae, quas .culpa confregerat , denuo verus legissator de terra nostra sibi dolavit absque concubitu maris,& feminae, corpus suae diuinitatis creas, non quod matrimonium prinphanum putaret, sed quia virginitas potior erat coniugio. Nam communem omnium Dominum in sua natiuitate decebat nobiseum participare , & ab ea discrepare, quod sic
factum est. Nam quod ex utero seminae nasceretur, habuit commune nobiscum: quod autem absque concubitu nasceretur, plus a nobis obtinuit. Dei virtutis obumbrationem tangit, cum addit: Et virtus Altissimi obumbrabit tibi . Ac Greg. M. si diceret secundum Gregorium: Incorporeum lumen diu, .initatis in te Virgine, & in tuo utero corpus humanitatiS ac--I .cipiet : ita, ut lumen incorporeum in tuo utero corporetur.
Sed geniti sanctificationem tangit,cum ait: Ideo quod nasce-3ur ex te sanctum, vocabitur filius Dei. Quod est dictum ecun tidum Gregorium, ad differentiam sanctitatis nostrae. Nam nos effcimur sancti, sed non nastimur sancti, immo omnes
nastimur natura filij irae. Nullus enim umquam natus est, nec nascetur sine peccato originali. Solus autem Christus natus est sanctus, quia solus sine carnalis copulae coniumctione conceptus est, dc natus, dc hoc ideo fuit, quia naste- .hatur ex Virgine. Vniendum erat personaliter Dei filio imita, ut filius Virginis vocari deberet deinceps filius Dei. E- conuerso, filius Dei debebat appellari filius Virginis, non tamquam duo filij, sed unus filius,ut dicit Bernardus. Dicat s. . d. . ergo, &respondeat Angelus Virgini: Quaeris Virgo singu. Iariter beata : αuomodo siet sad ρ Dico, quod si quaeris quin
modo, & a quo formatio tui conceptus emcietur: Fiet per Spiritus iancti superuentionem . Si vero quaeriS, quomindo Dei filius in te incarnabitur: erit per Dei virtutis obumbrationem. Sed si quaeris, quomodo illud,quod ex te n stetur,ad virtutem diuinae personae assumetur: erit per Dei gratiae sanctificationem. Tina ergo Trinita simul tuum
Conceptum, tuum partum operabitur. Sic ergo fiet. Sed
hic possitnt elle quinque dubitationes. . Prima . utrum formatio corporis Christi in utero Vir,
164쪽
rss LECTIo xv I. IN SALvTATION ari lginali, facta fuerit per Spiritum sanctum . Secunda, virum Spiritus sanctus pcssit dici pater Christi, in utero Virginali concepti. Tertia, utrum Spiritus sanctus possit dici pater Dei , i utero Virginali incarnati. Quarta , virum negandum sit, Virginem fuisse matrem Dei, ex hoc quod naturam diuinam Dei filius ab ea non accepit. Quinta, virum virtus Alti stimi in utero Virginali sit o
An formaIio corporis Christi in utero Virginali facta fuerit per Spiritum sanctum.
AD primam est dicendum , secundum Augustinum, ,
quod quidquid Deus operatur in creatura, toti Trinitati conuenit, & a tota Trinitate efficitur, quia indiuisa est operatio Trinitatis, sicut indiuisa substantia. Vnde dicit ibidei : Tota Trinitas simul operata fuit carnem Filii, vocem Patris, & columbam Spiritus sancti. Quae ergo causa est quod formatio corporis Christi dicitur esse facta singulariter per Spiritum sanctum ρ Nam in symbolo Ap
stolorum dicitur: Conceptus est de Spiritu sancto, ex M ria Virgine. Istius ergo triplicem rationem assignat H go de Sancto Vctoreia r Prima est propter Virginem comcipientem . Secunda. propter Deum Patrem,Filium in ca ne mittentem. Tertia . propter ipsum Dei filium carnem humanam personaliter assumentem . Prima talis est : Nam Spiritus sanctus est amor,quem habet Pater in filiu,& Filius in Patrem, & quo se inuicem, & nos diligunt. Tota autem causa quando Virgo beata substantiam illam, unde corpus Christi formatum est, administrauit, non fuit amor viri. quo naturaliter concipiens, substantia administrat ad coωceptionem prolis, propter quod solus amor ,& consensus voluntarius amoris facit copulam coniugalem viri, & vx
ris, ex quibus proles est generanda: sed fuit amor Spiritus. sancti
165쪽
sancti, quo ardore accensa, substantiam conceptioni admia '- nistrauit, sicut vera mater, & administrando concepit .
Vnde dicit Hugo ibidem , quod quia in corde Virginis Nuta s. amor Spiritus sancti singulariter ardebat i ideo incarn eius virtus Spiritus sancti, qui amor est, mirabilia facie- aa. bat. Attribuitur ergo conceptio Christi Spiritui sancto propter Virginem concipientem , quia sicut aliae mulieres
naturaliter ex amore viri praeparant materiam,vel substantiam administrant, unde formetur proles, sic Virgo beat solo ardore Spiritus sancti praeparauit , & substantiam ex virtute illius amoris administrauit, unde Corpus Christi in
utero formatum fuit. Quare Angeliis ante conceptionem, eius liberum & voluntariu consensum ab ea habere voluit. Secunda ratio talis est: Sicut dicit Apostolus: Propte Rom. r. nimiam charitatem , qua Deus nos dilexit, misit filium suum in similitudinem carnis peccati: quia hoc non eX merito alicuius,nec ex aliqua necessitate processit, ut Deus pater filium in carnem mitteret. Quod enim filium traderet pro genere humano redimendo, ex solo amore factum est.
Et quia, ut dictum est, Spiritus sanctus amor est, ideo inca natio ,& conceptio Christi Spiritui sancto singulariter a
Tertia ratio talis est: Nam natura humana de limo te Te formata, per incarnationem Christi ad unitatem perso. nae assumpta, ita, ut una per na sit Deus & homo, terra de caelum, creator, & creatura: hoc autem fuit donum supeGomnia dona facta, & possibilia fieri in natura humana, ut Deus tantum se inclinaret, s tantum seipsum ςxinaniret,& minoraret, Vt naturam nostram tam vilem, & tam inmmam , ad tantam dignitatem elevaret. Cum igitur Spiritus sanctus sit primum donum, in quo omnia alia dona n bis a Deo donantur, ut dicit Augustinus de Trinitate: ideo aut ariconceptio, & Incarnatio fili j Dei, attribuitur singulariter Spiritui sancto. Assignatur autem ab alijs quarta ratio, scilicet propter carnem Christi conceptam, Verbum inuisibiale visibiliter demonstrantem. Nam secundum Augustinum de
166쪽
expositus ea dicitur uir Uelut
16o LECTI xvi. IN sALvTATIONEM de Trinitate: Vox ipsa exterior, quae est Verbum siris si nans, signum est interioris Verbi, quod intus latet . Sicut ergo vox nostra exterior mediante spiritu formata, manifestat verbum latens in corde, ita caro Christi concepta in utero Virginali visibilis a virtute Spiritus sancti, manifestauit nobis Verbum aeternum de inuisibile ipsius Dei Patris: quia post hoc in terris visus est, & cum hominibus conue satus est. Unde propter hanc similitudinem, conceptio,d incarnatio Christi singulariter ex Spiritus sancti superue tione dicitur esse facta. An Spiritus sanctus dici possit Pater Chraei in utero
AD secundam est dicendum quod si Spiritus sanctus di
citur pater Christi secundum quod homo, tribus m dis potest intelligi. Primo, propter naturae assimilationem, de ratione filii est, quod assimiletur patri in natura. Secundo, propter conceptionem, ut sicut Christus secundu quod homo conceptus esse dicitur de Spiritu sancto,& corpus eius de Spiritu sancto formatum est, sic filius Spiritus sancti esse dicatur. Tertio, propter sanctificationem, quia sicut famctificamur spiritualiter, ut simus fit ij adoptiui, ita Christus dicitur esse praedestinatus, ut sit filius Dei per Spiritum famctificationis, ut dicitur. Vnde statim cum Angelus dixit: Spiritus sanctus superueniet in te,adiunxit:quod enim ex te nascetur sanctu,vocabitur filius Dei. Nullo autem istorsi modorum Spiritus sanctus debet dici pater Christi secundum quod homo. Non per assimilationem, quia planum estis quod Christus secundum quod homo', non assimilatur Spiritui sancto in natura, cum ille sit Deus, & creator, & illa
humanitas fuerit creata. Nec per conceptionem , qui a s cundu Damascenum, in conceptione Christi Spiritus iam ctus fuit quasi diuinum semen ,eo quod sicut uirtute seminis uirilis corpus formatur in utero feminae : sic uirtute Spiri
tus sancti corpus Christi ex purissimo sanguine beatae Vi ginis
167쪽
ginis in eius utero fuit formatum, organiZatum , & compaginatum . Sed est planum, quod nullus dicitur filius seminis, sed illius, a quo procedit semen, & deciditur: e go similiter Christus non dicitur filius Spiritus sancti locum seminis in conceptione Christi tenentis, sed dicitur filius Patris, a quo tale semen, puta Spiritus sanctus procedit, &deciditur. Nec per sanctificationem,quia Christus non fuit sanctificatus , ut esset filius Dei adoptiuus, sed naturalis Glius fuit. Vnde sicut naturalis filiatio est ipsi Christo essentialiter, & substantialiter ex Patre, filiatio vero, quae est ex sanctificatione, conuenit secudum quandam similitudinem ei: sic Christus secundum quod homo, essentialiter,.& su stantialiter non debet dici filius Spiritus sancti. Spiritus sanctus dici possit Pater Dei in utero e .
AD tertiam est dicendum quod filius ad patrem tri
plicem habitudinem habet. Primo, ut ab eo accipiat esse, & suam entitatem. Pater namque dat esse filio, non econuerso . Secundo, ut habeat ab ipso unitatem. Quamuis enim unus pater haberepossit plures filios, unus tamen filius non debet habere nisi unum patrem. Tertio, ut ab eo recipiat persbnalitatem. Non enim omne, quod habet esse ab eo, est filius eius: manus enim habet esse ab homine , & tamen non est filia hominis. Oportet igitur quod sit persona subsistens, vel quod recipiat esse persenae subsistentis, ut filius possit nominari. Christus autem, secundum i quod Deus, non recipit a Spiritu sancto esse, vel suam entitatem, sed magis econtrario. Vnde in Ioanne,cu loqueretur de Spiritu sancto,ait: Ille me clarificabit,quia de meo accipiet,& annuciabit vobis. Suam autem entitatem recipit ab
ipso patre, & ideo filius patris esse dicitur, non Spiritus sancti . Nec ab ipQ potest recipere unitatem, Ptia eX quo Christus secundum quod Deus est unus latum filius, unum
solum patrem debet habere,& cum sit filius patris ut dictu
168쪽
16a LE TIo xv I. IN IALvTATIONEM est mn potest habere alium patrem,qui sit Spiritus sanctus: nec per nalitatem . Quamuis enim secundum quod destinatus, vel secundum quod creatura Christus posset dici eL se a Spiritu sancto, quia est tertia in unitate persona , & esse creatum est a tota Trinitate inseparabiliter I tamenis, quia Christus nominat personam subsistentem, non potest dici filius, nisi Dei patris, & ab ipis Deo patre esse habere. Quia licet in Christo sint duae naturae, non est tamen in i sonisi una per na Verbi, quae aeterna est. Nec igitur sis
eundum aeternitatem, nec secundum unitatem, nec secundum personalitatem Christus secundum quod Deus, potest dici filius Spiritus sancti, sed solum Patris aeterni. Eeata Maria semper Virgo debeat dici Maser Dei, esiam si ab ea diuinitas simpliciter non fueris visumpta
AD quartam est dicendum quod Nestorius beata Vi
ginem nullo modo voluit confiteri fuisse matrem D mini, quia Christus non recepit ab ea diuinitatem ipsam , , sed carnem solam. Et, ut dicebat, non debebat appellari mater, nisi eius, quod de ea sumptum erat. Ex quo ergo diuinitas non fuit sumpta de ipsa, sed caro, concludebatis,
quod mater hominis Christi poterat dici, sed non Dei. Sed
hoc expresse haereticum est, quia in utroque symbolo striptum est: Dei filium conceptum, & incarnatum ex Maria Virgine: nisi eius mater posset appellari, frustra diceretu natus, vel incarnatus ex Maria Virgine. Ad rationem igitur Nestorij potest dupliciter responderi. Primo, ut negetur dictum eius. Cum enim dicebat diuinitatem non esita assumptam ex Virgine, falsium est. Nam diuinitatem non nudam ted incarnatam, & corpoream Christus assumpsi de utero Virginis Expresse enim dicunt Damastenus, &Augustinus in libro de jmbolo quod beata Virgo genuit personam diuinam, non nudam sed incarnatam, & incorporatam . Vere enim potest dici, istud scutum factum
169쪽
est a tali artifice, dato quod non fecerit signum scuti, sed statum picturam, & paraturam. Ita vere potest dici magis proprie quod B. Virgo fuit Mater Dei,quia licet ex ipsa non
fuerit auumpta persona diuina, vel Dei secundum se temporaliter , sed aeternaliter a Patre, fuit tamen assumpta persona Dei filij, incarnata, & corporata,& carne Virginis vestita. Secundo dicatur non esse necessarium, ut quidquid est in filio, Sumatur ex matre: componitur namque homo exanima, & corpore, & principalius est in homine anima , , quam corpus, quia homo est magis intellectus, quam sensus,ut dicitur: & tamen anima non assumitur ex matre,sed creatur a Deo immediat . In ijs autem animalibus, i quibus anima non creatur, educitur virtute patris, & non matris. Et tamen physici numquam negauerunt, quod mulier dicatur mater hominis 3 & femella, mater animalis.
Non obstante quod anima non est a semina', sed vel creatur in homine, vel educitur virtute patris, sicut in alijs. Conmiendum est igitur, quod Virgo beata fuit Mater Dei, no obstante quod diuinitas ex ipsa non fuerit simpliciter assumpta, cum Christum genuerit, qui in instanti conceptionis fuit Deus & homo in unitate personali. An virtus Actissimi in utero Virginali fuerite obumbrata .
AD quintam est dicendum quod obumbratio filij
Dei, quem, dicente Apostolo, praedicamus Dei virtutem , & Dei sapientiam in utero Virginali, ad duo potest referri. Primo, ad ipsum Dei filium, & ad ipsam cliuin,
talem umbram recipientem. Secundo, ad Virginem, vinhram virtute Christi recipientem . Primum quattuo modis potest intelligi: Obumbrabit tibi. Primo sic: Virtus o umbrabit , tibi, idest umbram tibi matri suae dabit, ut scilia cet tua facies non cognoscatur, lucis radio obumbrat . Et isto modo expones Glossa illud verbu: Non cognouit ea,
donee peperit filiu suum primogenitum,dicit quod Ioseph,
170쪽
post Spiritus sancti superuentionem,& Dei filii in utero Viesus su- ginali conceptionem. EX tunc formaliter, & personalite z Virginem non cognouit radio diuinς lucis obumbratam , Secundo sic: Obumbrabit tibi, id est umbram tibi dabit, ut, Omnis ardor originalis peccati in te extinguatur . Poterat enim in Virgine ex hoc, quod fuerat in originali peccato concepta, aliquis motus sensualitatis insurgere, non praeordinatus, & praeuisus per ordinem rationis. Sed non contra rationis iudicium, quia ligatus fuit per virtutem gratiae sanctificantis ipsam in utero. In secunda vero sanctificatione, quando Spiritus sanctus superuenit in ipsam, & Dei filium concepit, talem umbram sibi dedit virtus Spiritus lancti, vel Altissimi , ut talis motus non solum esset ligatus, verumetiam totaliter eXtinctus, &eXtirpatus. Tem' tio sic : Obumbrabit tibi, id est, umbram tibi dabit,ut fructus ex te sine omni macula nalcatur i. Videmus enim quod quantumcumque persona sit munda,& sancta,in se autem fructum , & filium producit cum macula: Beata igitu Virgo sic fuit Dei virtute obumbrata , quod filius si macula ab ea nasteretur . Quarto sic : Obumbrabit tibi , id est, umbram dabit tibi, ut tua inextimabilis pulchritudosorporalis numquam ab aliquo concupistatur . Quamuiso enim esset Mater Dei pulchrior omni creatura in tantum , ut diceret Dionysius: Si diuinis litteris eruditus non essem, . & fide illuminatos oculos non haberem, aliud lumen no - esse crederem : numqua tamen ab aliquo potuit concupisci, Dei virtute obumbrante ipsam,& Omnes respicientes in ea. Si vero ista obumbratio referatur ad ipsum Dei m lium umbram suscipientem, similiter quattuor modis potest exponi. Primo sic: Virtas Altissimi obumbrabis tibi, laestobumbrabitur in te, ut lumen clarum in te obscuretur,non suam claritatem perdens, sed obscuritatem in te suscipiens Secundo modo sic: Obumbrabit tibi, id est ut incorporeum corporetur i. Tertio sic: Obumbrabis tibi, id est sic obumbrabitur in te, ut quod est inclausibile, in te includatur. Et, quod caelo, di terra capi non potest, in tuo utero claudatur