장음표시 사용
151쪽
o Christus sederis in solio David, o regnaueris in idomo Iacob.
AD quartam est dicendum quod Bernardus istam du- Quaest.
bitationem mouet in homilia super Missus est,dicens: Quaero,quomodo Deus dederit Christo sedem David. Pla- a. nuin est enim quod ipse in Hierusalem non regnauit, iconstat David regnasse: immo turbis volentibus ipsum ra- 'pere, & facere Regem, praesciens hoc, fugit in montem, pore in sicut habetur. Qualiter autem regnauerit in domo Iacob, ς' .maius dubium est, cum illa domus negauerit ipsum coram facie Pilati,dicens: Non habemus Regem nisi Caesare. Ad Dan. Imhoc igitur respondet Bernardus dices: Saepe in sacra Scriptura figura ponitur pro figurato, &significans pro significa- eo. Illa igitur terrestris significabat, & figurabat Hierusa. lem caeseitem, de qua dicit Apostolus, quod illa Hierusale, quae sursum est, libera est,quae est mater nostra. Similiter , David figurabat, & significabat Christu,quia David, manu D uia fortis,& vultu desiderabilis interpretatur. Et ipse Christus manu sortis fuit, Goliat,idest Diabolum ipsum debellando. quid Et vultu desiderabilis suos electos reficiendo, quia in eum idesiderant Angeli prQspicere. Sedem igitur David figura tam , & signatam per illam Deus dedit ipsam Christo ii
Hierusale casesti. Vnde cum Pilatus quaereret ab eo,an Rex
esset, respondit: A te ipsb hoc dicis, an alij dixerunt de me
Et cum ille diceret: Ego iudaeus non sum, sed gens tua, & Ioan. 19. Pontifices tui tradiderunt te mihi: tunc Christus respondit: Regnum meum non est de hos mundo: nam si de hoc mu do esset Re num meum , ministri mei decertarent, ut non traderer i uaceis . Vnde quia Regnum suum , dixerat non esse de hoc mundo: Pilatus conatus est ipsum liberare,quia de hoc sibi cura erat. Dubitabat enim ne regnaturuS esset . in illa Hierusalem terrestri loco David, audierat maximo .
Per prophetas istud esse scriptum. Et sic ne regnum iterum rediret ad iudaeos, maxime de hoc erat solicitus. Ad secunae dum
152쪽
cr 6 LECTIO A TII. IN SALvTAT PNEM dum similiter soluit per Apostolum. Nam verum est,quod
iudaei, qui Christum negauerunt, ex Iacob descenderunt . Sed, ut ait Apostolus, differt esse iudaeum occultum confitentem Christum corde r & iudaeum manifestum, qui negat Christum, vel esse iudaeum circumcisum carne, & ci cumcisum spiritu . Christus ergo regnabit in domo Iacob, & in iudaeis circumcisis spiritu, quales sunt credentes in eum, non in iudaeis circumcisis carne solum eum n gantibus .
ri solum Christi Regnum debeat esse aternum, senon aliud.
Quaest. s. Α D quintam est dicedum quod ad regnandu Christumiax post diem iudicii, tres differentias habebit:a regimine
aliorum regii, a suo mei regimine, modo quo nuc regnat in mundo: & in uniuersalitate, quia nullius uniuersaliteo regnat super omnes, saltem de facto. Licet enim Papa, vel Imperator deberet de iure regnare super omncs, de s cto tamen videmus contrarium, quia multi sunt rebelles, non solum pagani, verum etiam qui Christiani censentur. Similiter Christus uniuersaliter non regnat nunc sum omnes, quia multi, vel in eum non credunt, vel si crodunt , eius praecepta contemnunt . Secundo, in iustitiae
aequalitat . Quia iustitiae regum temporalium quasi Via. pannus menstruatae sunt: immo dicente Propheta omnes a iustitia declinauerunt, non est qui faciat bonum, non est usque ad unum , . Ipso similiter Christo permittente, a iusto suo consilio multa mala, & aduersa sunt fidelibus. multa bona,& prospera suis aduersariis, sinit
euenire , quod non videtur aequalitatem iustitiae importar . Tertio, in aeternitate, quia nullum regnum ei . Perpetuum, & modus etiam , secundum quem Deus nunc xesnat , non est aeternus , quia mors non sinit homines esse aeternos , super quos iple Christus dicitur regnaro.
Regnum namque Christi eius fideles sunt . In fine igi'
153쪽
ET AN Ninue. ANGELT CAM. Grtur mundi regnum Christi habebit uniuersalitatem , quia super omnes regnabit ivelint, nolint , . Vnde dicit Apo- 1.Coris stolus: Oportet illum regnare donec Ponat inimicos icam ps ibri hellum pedum eius . Sic iustitiae aequalitate, quia merces sua secum erit , dare unicuique iuxta opera sua, ut dicitur. Et in durationis aeternitate, quia ut dicitur: Inimica nouissima destruetur mors, & scribitur, quod mors, Apo. 1o.& infernus missi sunt in stagnum ignis. Regnabit ergo in illa Hierusalem caelesti, cum omnibus electis suis, uniuersaliter, aequaliter , & aeternaliten .
De rei nunciatae certificatione ex
uomodo fra istud , quoniam virum non : cognosco. ' ill . Osita certificatione Angelicae nunciationis ex Christi magnifica nominatione, in parte ista, ut supra dicebatur, ponitur certificatio eius, ex modi fiendi diligenti inquisitionG. Ad cuius intellectu est sciendum, quod quia Angelus dixerat Virginem Dei filium esse, concepturam, & parituram : Ecce inquit Concipier, sep rara fitium. Hoc, ut Ambrosius ait, Virgo non debuit omnino non credere, nec tamen temere debuit usurpare, no T a credere
154쪽
LECTIO xv. IN SALVTATIONEM eredere Angelo, usurpare diuina, Ut cum quadam proterviatate,& temeritate diceret: Istud omnino fiet, & volo, ut fiat. Sed sicut beata Virgo, quando fuit dubia , qualis esset mma 4. ista salutatio prudenter tacuerat, ita nunc, ut dicit Bernar- .ur dus,confortata per Angelum, & iam bene praemeditataia , M. duo breuiter in sua responsione tangit. Primo modi fendi possibilitatem, cum dicit: tauomodo μι HIud 3 Secundo, sui propositi firmitatem , cum ait : Gonsam virum non cognosco iAliquando enun res ipsa certa est, se d modus fiendi non est certus: nam qui libet certus est, quod debet namri , sed utrum gladio, vel febre, utrum longa, vel subita infirmitate , noo est certus, quia omnes isti modi sunt possibiles. Inquirere ergo possibilitatem modi fiendi de re,quam homo veraciter credit, masnae prudentiae est. Unde Iob di- ω. '- cebat: Causam , quam nescieba, diligentissime inuestiga hamis. Beata igitur Virgo non dubitauit de facto, quod
Angelus dicebat, std possibilitatem, & ordinem fiendi mo- . di requisiuit, dicens : Modo Glisad 3 ac si diceret, vox.-Ἀνά. Bernardus ait: Cum sciat Dominus meus constientiae mea super Mis votum esse ancillae suae non cognoscere virum, qua lego ,
ui quo ordine placebit sibi, ut istud fiat 3 Nam si oportebit memo ι- α fiangere votum, ut pariam talem filium, & gaudeo de filio , dc doleo de proposito, tamen fiat voluntas eius. Si vero concipiam ,& Virgo pariam , & sibi placuerit, non impossibile, tunc scio quod respexit Dominus humilitatem ancillae suae. Quaero ergo: αuo modo fiet istud 3 Sed hic possunt esse quinque dubitationes. Prima, virum dubitare de omnibus sit bonum, & utile. Secunda, virum beata Virgo dubitauerit de verbis Am
. . Tertia, virum beata Virgo fecerit votum,virum non co, gnoscere antequam esset desponsataia . - . Q Quarta, utrum aliqua mulier possit concipere, absquO ',' eo quod cognoscatur a viro.
. Quinta, virum sic natus, vel conceptus deberet dici sim - Patre, xes cuius filius deberet nominari.
155쪽
o . ET ANNUNC. ANGELICAM. An dubitare de omnibus si bonum, o utile. '
AD primam est dicendum quod dubitare duplicite aest-
contingit. Primo, per modum cuiusdam desperati
nis, & dissidentis, Secundo, per modum inquisitionis, &rationis syllogisticae. Primo modo si homo dissidat ,& desperet de creatura spem , & fidem suam in ea non ponendo, est bonum,& utile: Quia maledictus homo qui sperat in ho- μὸν m.
mine. In hoc enim consistit tota peruersitas humanae na. gr. 'turae, ut spreto bono incommutabili, constituatur finis in , .
bono creato. Sed si homo diffidat, & desperet de Deo, 6c de ipsb Creatore, est peruersum, & damnabile, quia beatus homo qui sperat in Domino, & est in Domino riducia eius. PFL 33. Et isto modo Augustinus exponit illud verbum: Tentatio vos non apprehendat, nisi humana, quia ste ut dicit dinbitare de Deo, perniciosum est, eo quod ira Dei venit in a Cor. ro. filios disside ntiae, ut dicit Apostolus. Sic dubitare de homine, saluberrimum est. Igitur dubitatio per modum diffi- νεβ. .pp. dentiae,uno modo utilis, & salubris est, alio modo est inuti- 0--Dlis, & perniciosa . Si vero sit dubitatio per modum inquisitionis, & rationis syllogisticae s tunc aut talis quaerit de sacra Scriptura a Deo immediata , reuelata, & fundata super operibus miraculosis , & super ijs, quae transcendunt intellectum , & rationem, & sc est inutile, quia secundum Augustinum super illo verbo: Ecce eris tacens, pro eo quod non credidisti verbis meis, quod non censetur sacerdOS Za- Ga.υλιν. charias dignus fore venia,quia allegauit impotentiam eius, β' & uxoris, dicens: Ego sum senex, & uxor mea sterilis est, quia quandocumque Deus indicat aliquid esse fiendum , , operationem in Dde oportet suscipere, & non rationem quaerere. Nam super talibus decertare, contumacis animae est. Sed in scientia humanitus inuestigata , & fundata i rebus naturalibus, utile est de omnibus dubitare : rati nes item pro,& contra ad omnia adducere, ut veritas quinsita magis inueniatur, & abundantius declaretur , quia
156쪽
rso LECTI xv. IN sALvTATIONEM isto modo sumus apti scientiam adinvenire per rationis discursum. Isto namque modo de hac veritate. virum nix sit alba dubitare, rationes pro, & contra adducere inutile non est, quia per hoc veritas magis declaratur. An beata Maria semper Virgo dubitauerit de verbis Angeli.
Λ D secundam est dicendum quod aliter respondet Amian.: αxbrosius ad istam dubitationem, & aliter Augustinus: Nam Ambrosius dicit quod beata Virgo non dubitauit de
facto, sed de modo flendi. Unde ait, quod temperatior fuit inquisitio Virginis, quam Zachariae sacerdotis. Ille enim dixit: Vnde hoc sciam, quasi alium quaerens actore, quam Angelum nunciantem, propter quod tam de facto, quam de modo fiendi Tacharias dubitauit, cuius signum fuit , - quod Angelus sibi dixit: inia non credidisti verbis meis, ecce tacens eris,& non poteris loqui quousque haec impleantur. Sed beata Virgo , factum quidem credidit, modum autem quaesiuit: qui enim modum fiendi quaerit, factunia
non dubitat: modo Angelus ea nec taciturnitate percussit, nec, quod verbis eius non credidisset,improperauit. Inquisitio ergo Virginis secundum Ambrosium non fuit dubitationis, & infidelitatis de facto, sed de modo fiendi solum . Augustinus vero in libro de jmbolo dicit: Beata Virgo nec , T 'n qngelica annunciatione,nec in Christi incarnatione, nec nisue i. . in eius passione dubitauit aliqua dubitatione haesitationis, ..... . . dubit tione cuiusdam stuporis, & admirationis. Vndeniis,,uri eXponens illud verba Augustinus: Tuam ipsius anima re ε . transibit glidius,dicit: Beata Virgo in paruone Domini stu- , pore cuiusdam admirationis dubitauita . Considerabatis namque, ut dicit in libro dejmbolo, quae ab Angelo audi
Hamenti rat, ν3. dieit qua infra ponuntur. Augustinus enim in lib. de me. Θgrat.ea .H.ιom.ν. dicisoam fuisse immunem ab omni pecoro, quod etiam sentit Doctor noster Aegid Rom. lib. a.
157쪽
rari quae in conceptione senserat, quae in eius incarnatione Magis adorantibus, & pastoribus nunciantibus viderata, quomodo in eius adolescentia ipsum in medio Doctorum idisputantem inuenerat, qualiter ad sui petitionem, aquam in vinum mutauerat. Et postmodum videns eum pati tam abiecta, & tam uilia, in qu0dam mentis stupore, & admiratione ponebatu . Sic quando audiuit ab Angelo quod deberet Dei filium concipere, & parere, non dubitauit dore, vel de modo, quia dictum Angeli credidit esse verum,&modum fiendi,quod Virgo existens pareret,credidit Deo fore possibile, maxime cum non esset ignara propheticae Scripturae, qua dicebatur eXpresse: Eece virgo concipies. Inqui-quisiuit. ergo: tauomodo fiet istud 3 non dubitando, sed st pendo, & admirando,ac si diceret, totum credo quod dixisti, sed ego votum meum tibi manifesto, quia virum noris cognoscere disposui . Vnde sicut factum mirabile mihi narrasti, quod ego sum illa Virgo, quae Dei filium lania conceptura, sic modu fiendi mihi peto, per te declarari, α demonstrari. Inquisitio ergo Virginis nunc, & sempe . non fuit dubitatio haesitationis in ea, cum ipsa semper fu rit anchora fidei , sed fuit inquisitio cuiusdam stuporis, α admirationiS.
Beata Guaria semper Virgo votum emiseris de non cognoscendo viro antequam esset δε-
sponsata. AD tertiam est dicendum quod ista quaestio est dubia , Quaest.ι.
propter duo. Primo quidem si Virgo beata,antequam esset desponsata,votum fecit virum non cognoscere, contra praeceptu legis videtur fecisse: scribitur enim in Deuter.Non ααλ nerit apud te sterilis utriusque sexus. Quaelibet autem Vi go naturali ordine cogitur esse sterilis, quia nec ordine naturet mater effici potest,nisi corrumpatur.Si vero postquam desponsata fuit, dicatur vovisse, tunc aut inter ipsam, eo
Ioseph verum matrimonium non fuit , quod non est dicem dum
158쪽
IsE LECTIO XV. IN sALvTATIONEM MAEu. t. dum cum Matthaeus narret senealogiam Saluatoris usque ad Ioseph virum Mariae, vel si verum matrimonium fuit inter eos,non erat licitum alicui eorum vovere Virginitatem, aut continentiam sine consensu alterius. Dicendum ergo
est quod beata Virgo, antequam desponsata esset, votum, fecit, virum non cognoscere. Aliter secundum quod dicit Glossa, si causa carnalis copulae Ioseph desponsari voluisset, ,. non fuisset posita in admirationem, quando Angelus sibi conceptum,& partum Dei filii nunclauit, dicens: Ecce concipies, o paries Uium. Ex quo enim virum praestolabatur ad tempus, mater effici volebat, ac per hoc non dixisset: tauo modo fiet istud, quoniam virum non cognosio ' EX quo sponsum, quem acceperat, se cognituram di sponebat. Ante igitur desponsationem votum secit, se virum numqua cognituram. Cum tamen votum sit voluntaria promimo
facta Deo, in omni voto, in omni dicto, & facto, dc prinmisso , quod Deo vovemus, vel ad eius laudem dicimus, &facimus,debet subintelligi semper illa conditio, qua beatus
raeis. in Iacobus ponit in sua Canonica, pro ut scilicet si Dominus f voluerit , aut si Domino placuerit, sic, vel sic faciemus. Stultum namque esset credere, vel opinari, quod aliquis intenderet aliquid Deo offerre, vel aliquid Deo promittere,
quantumcumque bonum , contra eius voluntatem, vel b
neplacitum. Et isto modo sub tali conditione vovere,virum, non cognoscere, non erat contra praeceptum legis, quia
praecepta sunt signa ,& indicia voluntatis Dei. Qui ergo
non intendit facere contra volutatem Dei, non facit contra Praeceptum eius. Post desponsationem tamen B. Virgo, pari
consensu cum sponso suo Ioseph votu virginitatis emisit, sicut manifeste dicit Augustinus in libro de consensu Euagelistarum. Ait enim Euagelista Matthaeus Ioseph a coniugio
Mariae separadu fas esse non putauit ob hoc quia no ex eius lib. concubitu, sed Virgo peperit Christum. Hoc enim exem- ' plo magnifice insinuatur fidelibus coniugatis,& seruata pari consensu continentia posse permanere, vocari q. coniugium, non permixto corporis sexu, sed custodito mentis affectu.
159쪽
affectu. Verum igitur coniugium fuit inter Mariam & I et '. seph, quia non separatim, sed communi consensu ambo votum continentiae post despensationem emi serunt. si δήμιε. An aliqua virgo concipere possis abrique viri
AD quartam est dicendum quod si quaeratur,an mulier Quaest.
aliqua possit concipere absque eo quod cognoscatur a viro personaliter ipsam corrumpente, an absque eo, quod cognoscatur a viro, seme viri administrante, & infundente. Primo modo est dicendum quod sic: secundo autem modo naturali ordine, quod non. Hoc autem probatur auctoritate sacrae Scripturae, Augustini, & exemplo. Nam illud verbum in Genesi: Videntes filii Dei filias hominum quod es sim. c. sent pulchrae, acceperunt sibi uxores ex omnibus, quas elegerant et illaeq. genuerunt, & conceperunt ,& geniti fuerunt potentes a iaculo viri famosi Gigantes. Exponit Glosis a de daemonibus,qui fuerunt filii Dei per naturam, qui facientes se incubos, per procuratum semen mulieres cognouerunt , & illae sic cognitae per semen receptum , conceperunt , & genuerunt. Et quia daemones stiunt optime dispositionem mulieris, & semen viri procuratu, & administrati fortitudinem, & vigorem, & caeli ordinatam constellati nem, quibus concurrentibus geniti isto modo fuerunt viri potentes in taculo. Vnde in textu subditur quod gigantes era nitan diebus illis. Et satis est credibile quod illi sic fuerunt generati, quia hoc fuit dictum propinquante diluuio, quando multa malitia hominum fuit in terra, & omnis ca- i ro corruperat via suam. Hoc expresse ponit Augustinus de Ciuitate Dei, dicens: Multi de quorum fide dubitandu non sin ta
est, asserunt,& confirmant, Silvanos & Faunos,quos vulgo 'in' incubos vocant, improbos fuisse mulieribus, & eorum ap- - nmisc
. π tur, inrubi qui ureo viris, muliebria patientes membi vocitantur. Hane Uteriam Augustinus temere dramninare nora e Mς 2Didem in in huiusnimii concubitum fieri non polle per semen eorum, sed per sem : hoc conmbim genitus non tamonis, sed illius hominis: cuius est est, ut Theologi assicinant, di habetur intia in quanta dubitatione. Hune αρδι- . ialiter' ες - imum in Angi a nς Nn g ἀ mea. I . ab Augiistinoi nec alli alvi,
160쪽
In legenda B. Macharij. Quaest. s.
Is LECTIO xv. et N s ALvTATIO MEMappetiuisse, peregisse concubitum , & quosdam daemones, quos Dusios Galli nuncupant.. Possunt igitur angeli mali, quia de bonis non est credendum in specie mulieris illud re viris supponendo se eis:& accipere semen ipsorum, & in
specie per modum viri illudere mulieribus, cubando cum eis, & semen procuratum in vasa earum apponere, & sic illae mulieres possunt concipere. Vnde dicit ibidem Augustis nus: Multi daemones hanc immunditiam procurant:Et a tot ut ait hoc dicitur, ut negare impudentiae videatur. EXemplo multorum similiter hoc appare . Nam multi viri dicunt se copulam carnalem sensibiliter peregisse cum muliere, & multae mulieres cum viris: qua eXpleta , inuenerunta se illusos, & delusas, quia nihil circa se inuenerunt. In logenda etiam beati Macarij legitur, quod semel daemonia in specie cuiusdam mulieris Romanae sibi apparuit, quam per ea,quae narrabat,credes esse illa,quae sibi fuerat desponsata. Videns eam vehementer lacrymantem, signo crucisse munire oblitus fuit, simul cum illa lacrymari coepit, α in cellam introducens, inuenit se carnaliter ipsam cognouisse: nihil tamen completo opere circa se inuenita, . Sin viro igitur mulierem persenaliter cognoscente mulier P test concipere. Sed naturali ordine sine semine virili admianistrante & transfundente mulier non potest concipere. - conceptus, o natus sne concubitu debeas dicisne patre.
AD quintam est dicendum quod filius alicuius,quantuad praesens spectat,potest quis tribus modis appellari.
Primo,perscinali unione. Secundo,operatione. Tertio, naturae assimilatione. Primo modo, solus Christus dictus est filius Dei, quia hominem illum Dei filium personaliter sibi uniuit, dando sibi per hoc nomen, quod est super omne n men , ut vocaretur Dei filius. Secundo modo Antichristus dicetur filius diaboli, non quidem personali unione, sicu Christus dicitur filius Dei,quia humanitatem illam,vel li