Augustini Triumphi Anconit. ... In salutationem, et annunciationem angelicam Deiparae praestitam commentarius a M.F. Angelo Roccha a Camerino e tenebris erutus, auctus, & illustratus. ..

41쪽

ET ANNUNC. ANGELICAM. I xi Virginem, quae in dubijs nos certificat, & iuuat postquam certificauit: unde dicit Bernardus super Missus est: Sivemti tentationum insurgant, si iracundia , auaritia, luxuriaia, sis .a . vel tristitia nauiculam tuam concutiant , respice ad Mariam , & in angusti js,&'rebus dubijs Mariam cogita.Maria

inuoca, non recedat ab ore, nec a corde, ut i mpetres eius . orationis suffragium mon deseras eiuS conuersationis eXem re plum: ipsa tenente, non corruis, ipsa protegente, non me

tuis, ipsa duce,non fatigaris: ipsa propitia, peruenis,ipsam sequens, non devias. Et sic in teipQ experieris : quam morito dictum sit: Et nomen Virginis ram υ Tertio, confertis temporis distinctionem , ante ortum Virginis & ant quam oriretur stella ista, non poteramus videre diem, sed semper eramus in nocte. Sed orta ista stella , statim scius. mus esse nos prope diem: unde de ipsa exponit Augustinus super illud Psalmi: Haec dies, quam fecit Dominus, eXub ii=.rant

temus & laetemur in ea. Quarto, confert tenebrarum eX-

uisionem,quia cum non sit comparatio lucis ad tenebras,atim tali stella illustrante cor, & mentem nostrorum peccatorum, tenebrae effugantur. Vnde de istis duobus auxiiijs,quae ista stella nobis confert, dicit Apostolus ad Roma- Rom.rs nos: Nox praecessit, dies autem appropinquauit, abiiciamus ergo opera tenebrarum, & induamur arma lucis . Sugnanter igitur beata Virgo nominata est, Maria, id est ma- ris stella , ut de ortu istius stellar intelligatur illud,quod scribitur: Noua lu* oriri visa est, quantum ad eius ortum g nerosum : gaudium , honor ,& tripudium apud Omnes pin se,. . AT pulos, quantum ad eius fructum gaudiosum. sumptio

Beata Maria comper Virgo fuerit amarum mare. . t iam. Ot in . Eustochia

'Α D quartam est dicendum, quod Hieronymus in ser: Noim ta xmone de Assumptione,hanc dubitationem determinat dicens,quod Beata Virgo fuit amarum mare plusquam al, mare mimquis martyr, amaritudinem doloris, & amictionis patiem

, quod probatur tripliciter .6Primo Propter filii amissi timis

nemi

42쪽

nem. Secundo propter eius passionem . Tertio propte eius ascensionem , & absentationem: dicitur enim quod

Virgo sanctissima inuento suo filio in medio doctorum d Disa ,. xit: Fili quid fecisti nobis sic pater tuus & ego dolentes quaerebamus te, super quibus verbis dicit Origenes, quod .is a. bene sciebat praxiicta Virgo Ioseph patre Chri iti non fuisse, MM . sed ne aliqua suspitio posset in cordibus Iudaeorum

suboriri, patrem eum nominauit, nec filium amissum putauit, cum firmiter sciret eum esse Deum. Cur ergo doluit dicens, dolentes quaerebamus te 8 Et respondet, quod vehementer doluit, quia vehementer amabat. & plus doluit de eius amissione, quam aliquis martyr dolorem sentiat d animae a corpore separatione .hPrimo, quia materno affectu , cum lamentis , dolorosam inquisitionem faciebat , non enim fides, qua sciebat ipsum esse Deum , tolle- ..A...i bat ab ea maternam affectionem. Secundo, quia dubitauit ne caelos ascendisset unde venerat,eX quo oporteret eius praesentia carere. Tertio, quia dubitauit, ne ab Herode in- uetus fuisset , qui eu in eius pueritia ad perdendum quaesi .rat. Igitur propter maternam affectionem,& propter eius' .hi .c absentationem,& propter Hςrodis perditionem,beata Vi go fuit amarum mare in filii amissione. Secundo fuit ama-υς rum mare in eius passione: nam super illo verbo: Tuam

2 L . is ipsius animam pertrassibit gladius, dicit Origenes,quod nul. nii in ta historia docet beatam Virginem gladii occisione migras- se, praesertim cum non anima, sed corpus soleat intersi-- ei: unde restat intelligi gladium Dominicae Passionis eius animam pertransisse: quae etsi Christum, utpote Dei filiu ,

non dubitaret sua voluntate moriturum, & sua potentia ipsam mortem victurum, ex sua tamen carne procreatum

non sine doloris affectu potuit videre crucifigi, & sic crudeliter a Iudsistractari: immo iste dolor,' dicit Hieronymus,

vis. ιν. &DamascenuS,eXcessit omnes dolores omnium martyrum

iripliciter. Primo, quia in ea parte passa est, quae impassibialis est, ut in anima per compassionem, alii Sancti solum imcorpore passi sunt: ideo atrocius passa est gladio quam alia

43쪽

. D OR E TU AN NU N C .. ηS EI. PC AM TIII a aquila martyr . Secundo, quia plus quam aliquis mactyr lexit, ac per hoc plus doluit, quia ut dicit Augustinus i In amissione rerum tantus erit dolor , quantus inhaeseravi amor: Tertio, quia passionem filij, omnino suam fecit Meviscerosa compassioneia , Fuit ergo amarum mare in filii passione l. Tertio fuit amarum mare, in Hy AscensionG:. Dicit enim Hieronymus: P sate fratre4,quibuβ, beata Viis misis. λgo afficiebatut doloribus post Clixisti in cinis asteosum, exfi et u rpletis illis, quae de ipso erant ab Angelis praedicta, a Pr Phetis praefigurata, virtutibus ,& miraculis decorata , . Et subdit, quod quidquid cordis qst k quidquid mentis ι quid-, quid virtutis humanae adhibeas in m suificio crestare, quato cremabatut desiderio, puri initim praesentia tibi gaud re , absentia vero contristari, maximelcym iam nihili esse in ea mundani affectus, quod vitam eius delectare posset, mori igitur ibi erat in desiderio, de vivere in languore Recto ergo beatae Virgo nominata est Maria, id est amarum .ma- m mare propter filii perditionem, propter eius Passionem, & pr pter eius ascensum in caelos & absentationem,ut ipsae vereia, possit dicere quod scribitur: Nolite vocaremst Noemi, idcii I h. i. Pulchra, propter affluentiam consolationi sed Mara, id est

amaram, vocate me: quia amaritudine repleuit me Dominus : propter abundantiam doloris, & passionis. Deipara Virgo o hominum , O ngelorum Domina dicenda A.

AD quintam est dicendum, quod Maria lingua syra in- Quaest. 1.terpretatur Domina. Possumus ergo dicere quod Virgo beata rationabiliter nominanda est Domina propter tria. Primo propter filii dignitatem, ipsa enim meruit generare Dominum caeli, & terrae: unde ipsa hominum , &Αngelorum Domina dicenda est , quia priuilegio viri &sponsi , sponsa gaudere debet . Vnde in digestis dici-Uq, qu*d 4ugustus legibus subiectus non est . Augusta Ili Di Vero subiecta: tamen dignitate & reuerentia Augusti legi b. 'f'E bus

44쪽

Dan. 8.

34 LECTOΠI. IN SALOAT. ET ANNUNC. ANGre bus subijcienda non est: ipsa autem Virgo beata, di mater Imperatoris , & aeterni Regis est et ideo Domina uniuersaliter omnium est appellandata. Secundo pro. pter peccati immunitatem e nam dicente Ioanne et Qui facit peccatum , seruus est peccati : sicut nullus umquam fuit nec erit immunis ab omni seruitute : Qta autem Virgo Maria ex toto fuit immunis ab omni peccator ac per hoc ex toto Domina appellanda est. Tertio propter progenitorum nobilitatem & libertatem,quia ex nobilibus progenitoribus orta est. Et ex tribu nobilissima processio& ex semine Patriarcharum: unde cantat Ecclesia,quod fuit ex semine Abraae, Orta de tribu Iuda, clara ex stirpe David. Ex regali progenie Dauidica orta refulsit. Merito ergo nominanda est Maria, id est,Syro sermone, Domina,& propter filii dignitatem, & propter peccati immunitatem, & pr pter progenitorum Mobilitatem. Vnde recte cuilibet seruo Gen. I 6. peccati couenit illud dicere quod stribitur in Genesi: Reue tere ad Dominam tuam, id est, ad beatam Mariam per pe catorum contritionem: & humiliare sub manu eius, per eius

misericordiae implorationem . :

45쪽

LECTIO IIII.

De Angeli ad Dei param Virginem

ingr

Et ingressis ngelus ad eam, disis. Ostquam Euangelista posuit persbnae salutantis conditionem, &i loci, in quo facta est sal

tatio, notificationem , necnon personae sal tatae dignam nominationem. In parte istata,

ut supra dic aturia Euangelista ponit ipsius Angeli ad Beatam Virginem ingressiim, & apparitionem. Et primo ponitur Angeli ad Virginem ingrestio. Secundo

ponitur.eius salutatio, quando dicitur : t ue gratia plena. Ad intellectum autem primae partis est sciendum quod antiquitus valde erat magnum, quod Angeli appareren*ν hominibus, & quod ingrederentur ad eos, & loquerenturia eis,& adimagnam laudem hominum reputabant; quod Αngelis possent reuerentiamimpendere. Vnde. ima imam laudem ipsius Abraae recitatur in Genesi, quod Angelos ho- λη. it. spitio recepit, eos adorando pronus in terra, des lauando,& reuerentiam eis exhibendo. Sed quod ipsi reuerentiam L .facerent hominibus,nunquari est auditum, nisi postquam salutauit Virginem a repostmodu passi sunt coniuetam reuerentiam ab hominibus, di mulieribus deinceps recipere. Vnde in Apocalypsi scribitur; quod cum Ioanes cecidisset ad A ανι pedes Angeli,qui sibi futura mysteria reuelabat,ut eum adoraret, & reuerentiam pristinam exhiberet, Angelus non pe E a misit.

46쪽

misit. Sed ait: Vide ne feceris,conseruus enim tuus sum,&fratrum tuoruns. Ingrestus Jrposuit Angelus ad Virginem cum magna reuerentia, quando eam salutauit, & quando

ribus, o lenedictus fructus tentris tui .. Cirta cuius ingresisum quasi in eius 'ex io quaeiς ae sunt dubitationes quinquo. Prima est,utrum in Angelica salutatione sex verba solum

contineantu .

Secunda,virum Angelus in serma hominis Virginem salutaueri .

Tertia, utrum Angelus per ostium clausum ad Virgu

Quarta, utrum corpus, in quo Angelus apparuit Virgini, silerit verum corpuS. I A l il Ii -s,' Qtiinta trum illust cornip. fuerit sermatum de igne, vel

Quis. r. - , Α . D primam est dicendum, quod secundum Augusti, num opus nostrae redemptionis initiatum est per A gelicam salutationem i: illa autem, quae fuerunt in nostra r demptio Te, debent trespondere illis, quae fuerunt in mun- Greg. re dita ration uia cum omnia facta sint propter hominem, , ἱρο ' do nihil obivnasti prosuit nisi redimi profuisset, proporti d ais A nabiliter L era redemptionis, operibus creationis responde-- - re debent. Opus autem creationis sex verbis, & sex diebusta' - .factum est: nam in septimcidie nullum opus Deus fecit, sed νυς νμr requieuit ab omni opere suci. Verum est, quod creatio caeli&terrae acta est ante omnem diem ,&ante omne tempus, . cui partes sunt dies, mensis: & annus unum de quattuori coaevis ponitur. Nam cstum empyreum, natura Angelicata, - materia prima, & tempus dicuntur esse simul creata: unde - creatio illorum non in die, sed ante omnem diem facta est: Π α In

47쪽

In primo igitur die, di primo verbo facta est lucis productio, . . t φα eius a tenebra diuisio. In secundo die, & secundo Verbo, seeundo Fiat, factum est firmamentum, & aquarum superiorum ab di inferioribus separatio . Tertio autem dje, & tertio Verbo, Tertio Fiat,iacta est terrae demonstratio, & omnium aquarum in , diς unum locum congregatio. Quarto autem die , & quarto Quarto

verbo, Fiat, facta est luminarium in caelo positio, &situa- 4 ς tio. Quinto die, & quinto verbo, Fiat, facta est herbarum Quinto germinatio , & omnium aliorum ex semine propagatio . diς Sed sexto die, & sexto verbo, Fiat, facta est hominis forma- sextotio. Sicut ergo sex diebus, & sex verbis factum est opus creat MI tionis, ita decens erat, quod sex verbis fieret opus nostrae buq &sex redemptionis. Nam per primum dictum,quod dicitur, Aue, Lbi vel alue, intelligitur Virginis tanquam lucis productio, di opu ere,

eius ab Eua , tanquam a tenebra diuisio. Sicut enim, Aue,so- rionis, aenat salutationem & benedictionem,sic Eua interpretatur, Vae s. iaut calamitas, & senat tristitiam vel maledictionem: undo debebae.

dicit Augustinus,qubd maledictio Euc in benedictionem mu 2'

tatur Mariae, cui dicitur Aue, & pro inobedientia eius, obe- dempti dientia commutatur, fides pro perfidia compensatur. uia 'i'

mater nostri generis poenam intulit mundo: genitriX verbum.

Domini nostri, salutem attulit mundo: haec igitur fuit mu' pal ,δtatio dexterae excelsi. Propter secundum vero dictum in sa- seeundalutatione, quod dicitur, Maria, intelligitur firmamenti im 'ςxbRMIstitutio, & aquarum ab aquis separatio. Nam Maria fuit, firmamentum, vel fundamentum omnium sanctorum, &per ipsam solam facta est diuisio aquarum ab aquis, quia ante institutionem fundamenti omnes erant commixti nube densa peccatorum, boni & mali, saluandi & damnandi, fideles & infideles , eo quod nullus poterat apparere saluamdus, cum omnes damnarentur. Per Mariam igitur facta , est, tanquam per firmamentum,separatio aquarum inferi rum a superioribus. Propter tertium vero dictum, Gratia TehiIum plena, intelligitur aquae congregatio, quia ideo Virgo bea- νςτνην ta fuit plena gratia, quia omnes aquae, & omnes virtutes P

triarcharum, & prophetarum, di omnium patrum veteris testamenti

48쪽

as L Eer Io Iri I. IN s v TATIONEM testamenti in locum unum, scilicet in utero Virginali sue

runt congregatae. Et tunc apparuit esse terra illa, quae de- .ibisti dit fiuctum suum . Propter quartum vero dictum, Dominus' tecum, intelligitur luminarium productior fuit enim Dominus cum Virgine propter duo luminaria, luminare minus, sicut luna quantum ad humanitatem, & luminare maius quantum aci diuinitatem. Quia Christus secundum veram diuinitatem , & secundum veram humanitatem, quae duo luminaria intelliguntur, fuit personaliter in utero Virginis. v. b.is Propter quintum autem dictum, Benedicta tu in malleribus . ' intelligitur volatilium animalium ex se inuicem propagatio . Ex hoc enim Virgo sanctissima secundum Augustinum fuit benedicta inter omnes mulieres, quia Dei genitrix diagnitatem obtinuit, & Virginalem pudicitiam non amisit . Per igitur benedictionem Virginis, omnes incoeperunt se ipsos generare & propagare spiritualiter, quia per ipsam acce-Dan.i. Pimus potestatem Dei filios fieri. Ante istam salutationem nulla erat generatio spiritualis, sed solum carnalis. Sed data Virgini ista benedictione, Baptismus iam incoepit initiari , per quem homines se ipsos generant spiritualite . Sed

Sextum propter sextum dictum, Bened Ius fructus ventris tui, intel-Vς hvm ligitur hominis Christi in utero Virginali formatio, qui fuit . fructus ventris benedictus, in quo benedictae sunt omnes genso. 11. tes terrae. Sicut dictum est Abraae: In semine tuo benedicentur omnes gentes: tunc ergo persecti sunt cassi, & terraia,& omnis ornatus eorumis . Sex igitur verbis positis in

Angelica salutatione, facta est humani generis redemptio, sicut sex verbis, in sex diebus facta est totius mundi creatio, quia, Aue, respondet lucis productioni. Maria, firmamenti

institutioni, vel fundationi. Gratia plena, aquarum congregationi. Dominus tecum , luminarium productioni. Benedictatu in mulieribus, animalium seu rerum propagationi. Et be- ι; -T nedictus fructus veniris tui, hominis formationi. Verunta, ' tamen scire debetis quia omnia ista sex verba non expressit

Angelus,quando Virginem salutauit,quia non posuit Maria in salutationis principio: quod sorte ideo fuit, quia nondum

49쪽

i ET ANNvNC. ANGELICAM. I 32. Angelus familiaris factus erat Virgini in principio salut tionis, & ideo nomen tunc eius non expressit. Sed infra in familiari locutione nominauit ipsam, dicens: Ne timeas Ma,ria. Ita etiam nos consueti non sumus nominare personas, nisi iam sibi familiares facti. Maria ergo positum est in salutatione Angelica per Ecclesiam, quia nos iam sumus facti ei familiares. Similiter, & vltima dictio: Benedictus fructus τentris tui, posita est per Helisabeth matre Ioannis Baptis q. Sed quia Spiritus sancti reuelatione, ex illis sex verbis, sal ratio est integrata: patet quod sex verba in salutatione Angelica continentur, de quorum quolibet auxiliante Deo faciemus unam lectionem. An Angelas in forma hominis Beatam incariam semper Virginem salutarit. AD secundam est dicendum , quod communiter Din res dicunt in forma hominis Angelum Virgini apparuisse. Nam Augustinus in persona Virginis loquens, dicit: Venit ad me Gabriel Archangelus facie rutilans,veste coruscans, incessu mirabilis. Hoc idem dicit Bernardus supella Missiis est. Et Hieronymus in sermone de Assumptione.Possumus autem dicere quod multum rationabiliter factum est, ut in forma hominis Angelus Virginem salutaret, propter quattuor. Primo propter Dei filium, a quo Angelus mittebatur: missio namque ministri debet esse conformis Domino mittenti: sed Dei filius, qui est naturae inuisibilis , se mam hominis visibilem veniebat assumere, & visibiliter inhumana specie apparere, cum hominibus conuersari,iuxta illud Baruch : Post haec in terris visus est , & cum hominibus conuersatus est; ergo Angelus minister eius in tali se .ma eius aduentum debuit nunciare. Secundo propter hominem , ad quem saluandum mittebatur . Et quia primum hominem Diabolus non veniebat saluare sed perdere, non instruere, sed decipere, ideo in ea forma visus est apparere ei, quae perditioni & tentationi conueniebat, ut puta informa

50쪽

o LECTIO Ir i 1. IN SALvT ATTONEM forma serpentis. Sed quia Angelus hominem perditum per

Dei filium saluandum, & redimendum nunciare venerato, congrue in forma hominis, per quam saluandus erat, an rere debebat. Tertio propter Virginem, ad quam salutandam mittebatur . Nam debebat Virgo beata concipereo Christum in mente per fidei illuminationem, & ventre petas eius corporis ex suo benedicto sanguine formationem: ideo Congruum erat, ut interius in mente intellectuali visione Angeli illuminaretur quod factu fuerat ante, pluribus vicibus: ta se . secundum Hieronymum crebris visitationibus Angelis usum=ρ. cis Virgo fuerat visitata,vi exterius per corporis sensus codiporali visione Angeli laetificaretur, quia erat Dei filium

ιam corporaliter cinceptura. Quarto propter certitudinem rei, λημμ- quae annunciabatur. Nam inter omnes sensus visus certior

Tu.- est dicitur enim in Metaphysica, quod hic sensus, scilicet via HVς ε' sus,maxime nos cognoscere facit,& multas reru differentias demonstrat. Vnde Apostoli Christum corporalibus sensi- . - bus videntes,dicebant postea: Non possumus quς vidi mus,&i. D. i. audiuimuS non loqui.Et Ioanes in sua canonica dicit:Quod vidimus, & audiuimus,& manus nostrae contrectauerunt de Verbo vitae, annunciamus vobis. Beata igitur Maria, v pote iusta,& naturalis, atque corporalis mater Christi,certu. uicanda erat de eius conceptione, α nutritione,quod scilicet veru corpus non imaginarium ex ipsa Dei filius erat assumpturus. Vnde congruum erat quod inuisibili & corporali' specie hominis ipsam salutare .

Angelus per ossium iusim ad Beatam Mariam semper Virginem fuerit ingressus.

Λ D Tertiam est dicendum, quod sicut dicit Bernardussisse , t α' super Missius est, ostium clausum tenebat Virgo,qua sui ess, ... Angelus eam salutauit, & hoc ut ait) Angelo conueni bat salutanti,&Virgini salutatae. Nam Angelus sic Virgi--ni apparebat, ut se Angelum monstraret, non hominem . . Si autem octium apertum inuenisset,intrasset, cum in formaz hominis