장음표시 사용
81쪽
Eiu, in Hinc magna cura olim extoIuerunt ventorea Eleates , ad quem originem huius scien
tiae vulgo reseciint, irest ii l. f. LXXXIV. γ
LXXXVII. Sed dum plerique horum non lain inveniendae veritatis qtiam disserendi disputandique anethodum ostenderunt i post tantam messem magnum recentioribus spicia legium supersuit '
'mine lanea nova se quas tamen parum commendant principia da dubitatione pristia Phil. g. x , de fallacibus sensibus &sim, lic. Add. Thomas aniel. ixea praecogniatur cap. X. f. r. seq. Dicendum quoqus, . de Arte uitandi is disina mentis, Mermiae,auloemandi, 'riano Logica curio, Iibelli smilibus . g. L. christium m ad operam dabimus, ut optima quae noli rum vi praecepta , quae e experiundo didicimus, vel ab aliis tradita accepimus, eo Ddine proponamus. qui narum huju displi- nobis videtur quam convenientissimus Quam eommodissimum autem videtur, Pri- - eoinderare naturam INTELLECTURhumani , deinde naturinn, VERITATIS , a demum , --d ea INUENIENDA PR PONENDAque sit, disquirere Q A
82쪽
s VII CIre veritatem INTELLECTUM; In C hae deca bonum voluntas magis occupata est 'Nudi Quum ergo Iogica tradat rationem Invemem sita
di proponendique veritatem et g. 3 facile Patet , eam doceri non posse, nisi vires ii set Iectus humani eiusque operationes PrQbo perspectas habeamus. g. VIII Experientia docet, nos cognitionis omnis 24 Uα opertes in hoc mundi theatrum prodire, cal
postea nobis adqvirere sensim rerum v giarum materialium deas, a vibus deinde conceptus rerum immateri iuni abstrahi, Quid enim de Platonliorum , Cartesian rum aliorumaue deis rinatis sentiendum
fit, infra in philosophia morali g. XXIV
exponemus stri eas ideas innatas in se tam clare de evidente sinciunt , exponane mihi velim, cur earurn sib eonscii notasrnt squi inter feras edulati , ve surdi a mutinatura. postea cum liotanibus lami , suas . que pristinas cogitatrones , si quas habu fine, cum aliis omminicare didreerunt Exempla huiusmod ex Bern. Conno Evan- νιι Med floria eademiae serensi νum ania eV De III deprompta habes AEL Exuia a Pi 7. p. sor.
83쪽
8 Elem. Logis P. L Cap. II. Sin I. s. IX. iae rum Eadem experientia nos conVincit,
i. - es, ubi paulatim adolescunt, binas harum idearum , sibi sensione vel abstractione aia
quisitarum , inter se comparare , ac paulatim eo pervenire ut Iuter tres ideas i stituta comparatione , novas veritate reperiant. -
'ra erintellectus se habet, tanquam arAh-eleus . Quemadmodum enim in disciplina imbuendus primum numeros simplices comprehendere, eloqui discit per num varionem , deinde quo modo bini numeri inter se comparandi sint , ex adrisionem subtractionem , multipliearionem ae ἐν ο-nem, oeetur , ac demum eo pervenit , ut per regnιam de tνibus tres numero inter se comparare ex quantitate nota aliam ignotam elicere seia r ita intellectus primum ideas simplices percipit , e ideam ianae , tham μυ , deam soli , ideam eorporum, sibiliamine deinde binas inter se comparat, eos lux eorpora reddi visibilia, μι ιώ- or , c. denique miribus inter se compa- -j ideis discit , Meem eo Nara,eddere ausibilia, adeoque solem vel lunam, quae idem faciant, Meem ess . Id vidit Hom. Hobb. nibeti de eorpore Parro ab nis.
s. X. Tres inteI Quando Moas simplica adquirit intelis
ctus , PERCIPERE ; quoties inter se
comparat , IUDICARE ; denique , dumam inter se consert, inos in seu RA
TIOCINARI dicitur. Unde tres, nec pi ies , sunt inteliactu operationes , ' a quibus rectu
84쪽
II iastolle s operastioribus ex recte definitur, quod sit facultas mentis , sua percipi , Iudicat, ratiori fur. . Nee otIoia hare est quaestio, sed utilissim, immo totius logices sundamentum.
g. XI. PERCEΡΤIO itaque est adquisitio Idea sarum deorum simplicium t IUDICIUmidearum bi finitio. narum i ΛΤIOCINATI trium comparatio. g. XII. Neque tamen omnes idear ad intellectum Quid im referuntur , sed quoties mens ideam objecti guratis materialis absentis contemplatur , id per
1ΜAGINATIONEM fieri dicitur. g. XIII.
Imaginatione ideas varias componi midiud mus , discernimus , revocamus, retinemus. vi' in
nomine venit. 'Mine facultates quatenus diverse gradu Iahomine mixtae sunt, non unam dant homi- mim INDOLEM , quae praedominante i diei erudita rufi in istilleain milisaris: memoria , vulgaris non incommode a n-- nullis vocari solit.
s. XIV. Et ea quidem , quae componit Agenium, An omnia, non semper re ipsa exsistunt. Possem enim mn facile in mente coniungere ideas auri rami montis is mihi formare imaginem montis A re , qui tamen extra cogitationem non D s exta
85쪽
exsistit . Rusmos ideae vocantur m --
L XV . uuae sint Ex quo tamen patet , haec entis rationis minentia nota confundenda esse cum NON ENTNBUS , quae plane non sene objecta mentis de quibus quippe nihil cogitari potest Sio circulus quadrnrus est non en quia deis' ne cogitari quidem quidquatrii potestv XVI: Quisophi suus itaque , quae componit ingenium indo nota semper vere exsistant: c g. XIV. γν-
cu nom temere saltant axiomator Magnae .ngenia habent aliquid admiarum βωltitia Item e Memorra nimis apax raro es cum indicio aeeurato onjuncta. Sum tamen qui omnibus facultatibus pollent i grada. eminentiore , quibus veteres ingenia. heroicari tribuebant a.
Cunt iret Quamvis itaque intellectus permuliis, i ix que egregiis , polleat facultatibus ac op rationibus. id est, rationes: ilist phil. s. kquatve IL negar tamen nequit . eum non semper reperire veritatem , cujus rei caussa sane non ire intalectu. sed in voluntate quaere 4 est . L XVuI,
86쪽
XM AM,Iussus operationitas L XUIII.. Quum enim raro velit homo res, de qui Praeivarubus cogitat, accuratius contemplari sed veΙ aliorum auctoritate totus nitatum, vel vaga, S superficiaria meditatione contentus sit acilem intellectus praestringunr γ udicia AmCTORITAΤIS PRAECIPITANTIAE quae rectae rationi vel uti tenebras offundunt ..
ς. XIX. P a Iudicium AUCTORITATIS est falsi Quid sinistopinio qua ursu sententiam, qua ris nunquam expensam, ob personae qualitates recipimus , alterius rejicimus Praejudicium
PRAECIPITAN E est falsi opinio , qua
sententiamne accurate, nec ordine a nodis expensam, tanqiuini eram adsumimus, rejucimusve ..
Praecipue huc pertinet praeiudicium νεΓgώ-nis, amiquitatis, bonoris , famae, probitatis, quibus plerumque a puero iis buimur Huc reseras etiam praeiudicium recepta Θpotheseos veritatis quasi possesse quo maxime pontificii turgent, spirarus conιra 4. Anis incis
Haec autem praejudiciae non temere mitias omodis quam evelle animo, nisi ordine instituaret.luhaiae meditatibnem, , idque aga praecipue , ut claras . distinctas , adaequataS, rerum ideas. fibi formet. Quod quo pacto fia , paulo accuratius erit considerandum.
87쪽
IDE est obiecti cuiusvis genuina imago ,
quam mens immediate contemplatur vel est quaelibet de re quavis cogatatio g. XXII. Otupli Quum autem res sint vel materiales 3
F - ma istalis illarum ideas SENSIONE, ha&ABSTRACTIONE , S: CONSCIENTIA
adquirimus SI e. g. si quis vis tactoque adamantes, qui in Magni Hetruriae Duet tiara sulget maginem istius adamantis mente circum-krt, ideam istam adquisivit sensianc si deinde ex illo cogitationem format de adamantum figura , magestudine , elandore , durities, vel de a)amant generatim , iamideam hane sermasse sibi diretur per abstrarcta Onem Contra uba quis aliquando sentieetristitiam , ex eaque sensione interna bῖuleam istius adfectus sormati hane conseismνα adquisivisse diretur
L XXIII. Quia .ri ripit ergo cognitio .mnis a sensione
perientia qua rerum modos, attributaque addisthmis , ac discernimus accurate . a , ubi saepe, sub diversis vircumstantii est repetita , E PERIENTIA uocatur, quae nihil aliud est, quam sensionμm semper sibi milium memo-
' Itaque experientia non demonstratur , oh
88쪽
ne pereeprone, vel ideis l, sensione constat; at si qes ex hae experiem ita aliquid concludit , probare tenebitur se recte esse ratiocinatum . Ita e g. stimaliquando maeulis ab e. , probare non e neor , sed cassim tantum narrare , quo Me
observatum sit. At si quis inde eolligeret, solem esse metallum aliquod liquidum, Misa fora. aliquando emergentes a maeula in sve ei e iam, demonstratio illi ineumberet, se recte esse ratiocinatum . .
Ne ergo tillat experientia, ea adhibeti x de
da est cautio , ut senseria organa sena sint, deseut, quod medium est iote organum is jectum, recte se habeat , ut attenta sit mens , ω rem in iusta distantia vel adhibiatis idoneis instrumentis axploret . Quibus observatis , tenenda regulari Sensus is ita
' Maritaque opinione fallantur; qui Ita in serunt Sensus aliquando fallum et ergo sempe fallune. Prona enim ad epticismum via est persuasio, quod sensibus decipiamur L XXV. Ex hac itaque experientia sermamus no Quot Pyibis ideas, quae vel CLARAE, MI OBSCU ς ideae fiunt. Cura , quando ita rem coibet ut . cepi , ut, quotie ea mihi iterum occurrit , τῆ eam statim agnoscam , de ab aliis disternam facillime . Obscura , quoties ideae meae non
ita comparatae sunt, ut res iterum occurre
te statim agnoscere, distinguere ab aliis possim
89쪽
P Iunae Iaram ideam unusquisque etiam es e plebe habet, non item I.vis, Veneris Rrtis, Sammἰ, quas Misas plebeius Dei eum stelIis fixis consuule . Ersc hanσideam obseuratu admodum esse lacile patiet
aea concep , lac certa indicia vel certas notas , quibus illas occurrentes distinguere ab aliis possim, in numerato habeam . C.UM, res occurrente distinguere , at indicia se vesnotas, quibus distinguam, ostendere ac enu merare non possimr Si quum seἰam , clangulum ab alas figi ris numero linearum , quibus inclusum est, distingui possem eius non modo elaram sic in disiactam habere ictam eseo AT. Olbrem flavum a nigro, satis quidem mos 'm distinguere , non autem essendere inindicium, pes quod distinguam itaque να- sta elara quidem, sed eonissa est. YYMI.. mar mnique ideae ADAEQUATA, dia uti Cuntur, quocies non modo rem es usque novas in i erato habeσ, sed Miarum ipsarum notarima', quae illam distinistam notio-
nem thgrediuntur, ideam distinctam habeo iaQuoae ubi secus se habet idea distincta qui dem, sed INAPAEQVψA est
Eie σα notar, quibus Ignem ab aliis ma te iis discerno, unc lux, calbr, potentia in-oendendi , solvendi &c. Harum rerum omni-
iam si miti, habet deam distinctam , noH-
90쪽
ne pere nune veniris aernem ignis ad uatam habebit: si minum..inadisquatam . Debemus hanc doctes natis
quibus nihl meme di videre possumus -πἱππ
tim sere omnes perceptiones colorum , - , norum Midbrum , cte vel COMPOSITAE ,, in quibus vasia separare, dividere licet per abstractionem menti si XXIL De. g. in idea adamantis separatim considerare possum figuram duritiem, i Ditudinea , splendor-
Quum itaque i deis simplicibus mente Eam dividere nihi possimus S. XXVIII. ycon xv sequens est, I tu nec notas', quibus agnoL-cL4 ab aliis rebus distiirgui possilit, e merare liceat , adhinn My ill r ideae clarae quidem, sed non distinctm sint. 6 XXVI. 13. Ut haret omni, secus se habeatit, in ideis, compositiS 62 XXXI. Praeterea tu, vel sun SUBSTANΤIA, ouMMetet
NUM . Substani iunt, quae per stadi seor disium sumtaubsistunt ' Miai , adsectione &at relatio e tributi, quae in substantia oceurrant , ,& eXziis mente abstrahuntur. Relationis quarum una ad alteram se reser ,- alteria