장음표시 사용
71쪽
Iri Sculchan Acheseph, quod rarissimum MS. ab
iis, qui Hebraicas Bibliothecas consuerunt I), non memoratum in celebri hac nostra Taurinensi Bibliotheca custoditur a). - Optimum argumentum a nemine Judaeorum pertractatum, nec eruditis adhuc
detectum juvat illis pandere ipsis Auctoris Verbis, quibus suum Sculchan auspicatur, & pretiosi simul MS. quoddam veluti specimen aptissimo hoc loco
is Ahen Caspi. Intentio in hoet libro est dilucidarais quaestionem unam: & haec est, quid confirmet, A vel stabiliat legem nostram , & reliquos librosis scripturae ex parte dispositionis linguae, & disposi-ἡ tionis scripturae, idest linguae Hebraicae, & ordi-
i) Scilicet Buxtorsio, Hottingero, Plantavitio, atque a recentiore Wolfio in T. I. & III. Eius autem argumentum memorare videtur Wolfius Τ.IV. p. 8s . ex notitia, quam accepit ex Abbate Bencini, ut ipse in Praef. ad eund. Tom. IV. testatur. Hallucinantur tamen utrique, dum agero Caspi asserunt de Heta ling. excellentia. 1 V. Catal. MSS. Taurin. Cod. XCvII. A. II. 2 a. sol. codicis Iss. Argum. hoc de maj. dignit., & emol. Hebr. sontium prae versionib. agit Caspitota Par. I. Sculchan a sol. I 6s. usq. ad I 78., ubi alteram prob discilicet Prophetae quaestionem ingreditur.
72쪽
6 ais nis scriptionis, quo dispositi sunt, & laeti prae ullari versione, quae fiat ex lingua nostra in aliam linguam; is donec illuliretur, vel explicetur, quod ex hac parteis est emolumentum maximum ad intelligentiam sem,, suum, vel rerum in ea forma orationis prae intelliis gentia, quae extra illam Consequi potest, ex relbis 'uis gentibus, quae student, vel perscrutantur in is illis libris versis maliam linguam, sive Christianies sint, & Turcae, sive consimiles stulti. Et ego v is cavi hunc librum Sculchan Acheseph, seu Μensanies argenteam. is Paullo dein inferius exponit occasionem , quae eum ad opusculum hoc suscipiendum
Ir N es Dixit: una vice interrogavit me Episcopus
73쪽
is clarissimus ex terra nostra, qui erat exercitatus in is libris scripturae: quare exquiritis vos a Regibus,
A & Pontificibus, & Episcopis, ut glorificent, &is honorem tribuant libro legis Mosaicae, quum Vos,, producitis illum ante eos, dum in urbem conve- niunt, ut eduCimus etiam nos illis nostra' exemis plariat Ecqua ratione tenemur nos honorificare, is vel aestimare librum legis Μosaicae, qui est inm, is nibus vestris, aut unde sane edocemur nos onusis nobis incumbere deferendi honorem, & gloriam is libro legis Mosis, & post hanc omni libro scripis turae, quem Composuerunt prophetae sequentes le-
is gem Mosaicam ' Sed lex ista, & tota scripturais ecce nobiscum est, ut vobiscum, & si Reges no- is stri, & Μagnates nostri volunt, ut educatur ipsis is liber legis Μosaicae, aut universa scriptura, nosis ea educemus; quia libros illos habemus nos, ut is vos habetis. Num sorte, quia sunt libri legis Μο-ἡ saicae scripti lingua , & scriptura Hebraica, est ip- ,, sis aliquod emolumentum, vel utilitas, aliqua sanis ctitas, & excellentia prae libris nostris ex ipsa ea- ,, dem scriptis lingua Romana, & Romana, vel la- is tina scriptura, unoquoque ipsorum' ,, Ita sentiebat, si Iosepho Caspi credimus, A non, mus ille Episcopus, ut nostri homines sentiunt, nullum Versiones inter, & Hebraicum fontem discrimen interesse, nec maiorem ullam sonti prae versionibus dignitatem, aut ad rerum intellectum utilitatem sin
74쪽
peresse, adversus quem demonstrare conatur Caspi ex parte etiam mutationis idiomatis, quo sacer quondam codex scriptus est, translationes deficere, nec apte satis Hebraicorum verborum vim, & sensum exprimere potuisse, Vulgatam nostram in exemplum
modo ubri versi ex libro dejiciunt insentione, re perfectione prae libris noris ex parte mutationis linguae, ex parte mutationis dispostionis scripturae, re commem rabo de hoc exemplum unum, aut duo tantum. Dixit: in, tium legis es: Bereschith bara Elohim ed hascamaim,veed haaretZ. Ecce interpres chrisianorim vertis: In prisi- Pio creavit Deus tZelum, & terram. Putasne ignis carum horum merborum, virumquodque per se, esse, sicut es signis carus nominum, quae nos habemus, quae tradiit Deus
benedictus Mos servo suo ἰ Verum non est sc . Atque omissis, quae fusa ipse oratione dis erit de prima voce Berescith, quod nomen FIUD aequivocum este putat , de verbo Bara sentit Caspi I ndi 'rara bon
75쪽
n dy comprehendere in Hebraeo plures significatus,liacque dictione intendi juxta eius sententiam N, ni v nTar formationem rei
formatione perfecta, non formatione tantum.
cνimen maximum es inter HasCah, . inter Iat Zar, aut
Bara, quia Hascab ex seipso tantum cadit in multis locis freper exisentia materiae, aut formae imperfectae . Aut Iotetar cadit super existentia formae . Et hactenus intelligetur eis e materiam , aut formam imperfectam sed Bara cadit super exisentia accepta cum furma, o materia, oe. cum proprietate perfectionis. Non es culem creavit eiu modi. Sane Hieronymus ab oleastro i , aliique nostrorum interpretum jam dudum observarunt, simplicem, non perfectam, aut ex nihilo productionem frequentius, si ipsis credimus, hoc verbum denotare; quod allatis Tullii testimoniis confirmant. Quamobrem ad vocem creavit asserere non dubitavit Ludovicus I stella a): apud latinos non Theologos creandι verbum pro eo, quod es quocumque modo producere, semper fuit in us . Verum etsi lioc loco, quod nobis
i in Comm. in Pentat ad h. I. ij Ccmui. in Sacr. Genes. in h. I.
76쪽
probabilius videtur, aptissime Interpres notar hebraici verbi Bara vim omnem expresserit, non ita tamen de LXX. Interpretibus dicendum puto, qui
non εκτισε verterunt, sed . Du fecit Contra vim he-hraicae vocis, ut olim a Procopio etiam animadversum est. Nam praeterquamquod Hascali, seu λο-ri Creaturis etiam competit, Bara vero soli Deo, innuere sic visi sunt universum hunC . non ex nihilo , sed ex praeextante quadam materia Conditum a Deo fuisse; unde Basilius, & nonnulli Graeci, ut Simonius notat r ), mundum alium invisibilem huic nostro
praeerillentem ostendebant. Uerosi milius, quod docet Caspi de tertia voce
ctiam hebraice plures significatus Comprehendere, atque aliquid maSis significare, quam latinum voca- hulum Detιs, pluribus nostris interpretibus, & Theo- .logis visum est ex ea divinarum personarum pluralitem adversus Iudaeos ipsos arguentibus, quod ex no-itra quavis versione non poterant. Quapropter he-hraica verba Bara Elobim stricte sonare censuerunt creavit Dii, quod quum de Deorum Copia, cui obstat singulare Bara, intelligi nulla ratione queat, de pluribus hypostasibus videtur necessario intelligendum. Utut tamen infirmum hoc nonnulli existimarint, qui obiecerunt pluralem formam nominis Elohim non ullum mysterium, sed peculiarem idio
si in Hist. Crit. v. T. Lib. I. Cap. V.
77쪽
tismum fovere, illud jugiter Verum erit, peculiarem hunc idiotismum translationes nostras non referre. In ceteris Vero scripturarum locis nomine Elohim non Deus solum, 1ed & judices, principes, primates designantur. An adeo dissicile eu unum pro altero in versionibus obtrudi t Equidem, ubi translatio
nostra legit filios Dei vidisse filias hominum, quod essent pulchrae, sunt, qui ibi Elohim non Deum, sed Principes significare contendant, atque apposite admodum, ut ipsis videtur, de filiis principum, &filiabus hominum vulgarium interpretentur. Huius sententiae est clarissimus Maimonisses, qui, postquam statuit non homines tantum, sed vulgum insuper, homines idiotas, & plebem vi sua innuere, in eXemplum, atque eius, quod dixerat, illustrationem Commemoratum scriptum locum assumpsit ci). Ut autem ab Elohim ad cetera divina nomina tran stamus, illud certum est variis, quae in scriptura eL feruntur, Dei adpellationibus El, Ieoah, Elohim, Scadat, Adonat, Tetur &c. Varia Dei ipsius attributa, & adfectiones denotari, unde eius natura Colligitur. Atqui tamen interpretes plerumque Vertunt ubique Deus, aut D6minus. Annon aliquid excellentius se praestitisse Mosi demonstrat Deus, dum ait se ei revelare nomen suum Jeoah, quod prioribus Patribus non indicaverat' Audi, si lubet, Commem.
78쪽
cincta nomina Dei excelsi, quae reperiuntur in libris, singula derivantur ab eius actιonibus, vel operibus ad extra, seu ab eo, quod non es in eo absconditum, sed nomen unum,
unicum ipsus Dei excelsi Agnificatione clara citra ullam ambiguitatem. Non Hebraei solum maius mysterium, maioremque virtutem Tetragrammato huic nomini attribuerunt , quod non audent propriis eius vocalibus pronunciare, sed christiani etiam illud ineffabile plane jugiter habuerunt, D TEDI et Nomen eXpansum, Nomen Dei. prorsus peculiare, eiusque naturam, seu constitutivum, ut scholailico Vocabulo utar, eXpre sius evolvens; quippe quod emanat a rad. Pen Ha-jah, quae significat esse, & singula quoque tempora complecti videtur. Unde tamen ex versonibus dignoscimus, ubi voluerit Deus usurpari nomen Ie-oah sibi proprium, vel Jah, aut alterum Adonat, quum unius Domini nomine, & sensu singula plerique saltem ci) interpretes transtulerint i Mul-
si) Nam S: nonnulli reperiuntur , qui, quod multum hoc interesse arb trarentur, nomen hoc in suis translationibus immutatum servarunt. Ita praeter Pagninum, & aliquos recentiores Franciscus Forerius retinuit iugiter Ieoah , suique consilii hanc eandem in Praef. ad Comm. Ic attulit rationem. Nam eum nomen id I ah lli errato eonvenire possis , non parvi momenti rem esse judicaνi i si lector intelligeret, usι id nomen esset.
79쪽
tum autem interest scire , num habeatur Ieoah, aut Adonat; & Theologi, qui advertunt Hierem. XXIII. s. Messiam in textu Hebraico Vocari nomine non Adonat, sed Jeoah, urgent Hebraeos ad agnoscendam Messiae divinitatem, quod tamen ex nostris translationibus non obtinent. Quid vero, ubi .utrumque in textu occurrat & I ah, S R donat
Coguntur interpretes aut utrumque Vertere, ut dixi mus, vocabulo Domini, aut, ii nolunt geminare, alterum reticere, quod Vulgatus noster interpres fe
Adonat Preab dedit mihi linguam eruditorum Vertit ille Dominus dedit mihi linguam eruditam. Versiculis autem s. & T. , ubi rursus reperitur utrumque Adonat Jeoah, transtulit Dominus Deus, ac si extaret in textu Adonat Elohim. Item Deut. XXXII. 3o. Moses post memorata Dei erga populum Israel beneficia iubdit v. is.) incrassatum esse dilectum , & turpitudine affecisse um nx TZur dipem, & fon-.tem salutis suae. Enumerans autem mala ingrato populo obventura: quomodo, inquit, persequetur uaus mille, & duo fugabunt myriadem, nisi quia zPraxtra ID Teturam rupes eorum, eorum Petra, qui antea erat eorum firmamentum, fortitudo, & propugnaculum mendidit eos ' Scilicet hoc nomine Tgur innuere Μoses voluit, ut ipsi impinguati eum Deum dereliquerant, qui tot ei beneficia praestiterat , sic hunc eundem Deum eorum rupem eos inimicis suis
80쪽
TO traditurum. Vulgatae tamen Auctor vocabulum Tetur vertit utrobique unius Dei nomine, & significatu. Jamvero u de allusionibus, & analogiis hebraicarum vocum in sacro codice extantium loquimur,
unde scis, quia Eva possederit filium a Deo , appel
lasse ipsam eum sp Cain, ni simul intelligas sp a
rad. pp possessionem innuere, & legas in Hebraic textu Ti et chi chanidi Odo i Aut vidisse Ieremiam Amygdalam, quod vigilaturus esset Deus super verbis suis, ni analogiam legas in eodem textu, quae est inter pD Scacbed, &-Scocted ' Quod si quispiam est, qui id velit in Versione exprimere, ut fecit Hieronymus, quid quaeso nomine Virgae Vigilantis intelligis, quod ille usurpat ' Et Adam de 'Tecens efformata muliere Vocabitur, inquit Istah, quia ab sumta est; quod frustra item Hieronymus significantiori Viraginis vocabulo, aut alii barbara plane virae, & latinis inaudita Voce ex- . primere Contiti sunt I ). Atque hinc duo ad rem nostram ex hoc interpretum conatu deduci queunt; primum multum referre allusiones has, atque analogias intelligere, quas Deus, sacrique Auctores Con-1ulto adhibuerunt. Alterum Vero non sat commode ab interpretibus servari eas in eorum translationibus
Quandoquidem autem plures extant ex Hebraeo , Codice elaboratae translationes, dc saepe etiam inter