장음표시 사용
241쪽
o fraudum rationem habentes, victoriam omnem ita sibi iam par tam persuadent, ut praeter caedem es praedam nihil sibi negoci, esse miniment idem ingenti brequentis tumultu, perinde atquest vinctos omnes hostes haberent, nihil aliud cogitantes vel communiter conferentes; namque omnem conferendi copiam se importunitatem iste communis se infantu clamor auferebat,omnes pariter tam ignaui quam fortes urbem apertam relinquentes erumpunt, atq. uo cla more Bethelae urbess etiam ciues vicinos admodis, eadem caedis es t Horum oe impulsos,asticiunt. diuippe Bethelitae ciues Hoen clo moreprimum excitati, deinde Uraelitarumsibi visafuga, animati, omne nusio sieruato ordine, sua etiam urbe prodierui: erat autem omnium una communis' vox, ut ex Hebraica emone intes imus, i sectar ueprosequi Uraia; qua mente se voce impulpi,ita ceterarum omnium rerum o rationum fuere immemores,ut neque primi, neqnepost remi suas urbes custodiendasputarint, neque etiam po
Dixit Dominus ad Iosue, Leva clypeum qui in manu tua est contra urbem Hay, quoniam tibi tradam eam. H AR v M victoriarum omnium consilium auctoritatem non adducis felicitatem,non ad horarum atque temporum V cientiaF, v Him ad Deum ipsum referre,nos aperte docet lectio haec: um indicat, Iosue a Domino monitu, num certum dis qui in insidi s erant coί euri, dedisse,quo tempore urbem inuadere o capere fuit opportuni simum. Namque bellica artis ratio positulat, ut intestigamus certos obseruatores inter Oraelitaru exercitum, or eos, qui in insidiis lat
bant,fuis se conuitutos, qui quid apud Ipraelitu , quid apud oppidanos ageretur,certis indicerentsignis. Per huiusnoat itaque viros, id
quod Iosue dare signum iubetur, js qui urbi insidiabantur,monstratum expositum' fuit. Chpeum autem leuare iubetur Iosue,ut nostra. Graecas lectio habet: sublatus autem fuit A peus Age haua ipsa duc is,
ut procul obseruanti ου aliceretur; sic namque Hebraica, Chalda e verba exponunt. Hebraice legimus,ex de iNCHi DON 'Mi in manu tina . Atque C HIDO N genus mi fias teli erat,quod a ducibus. manvectabatur, imgeneris invidetur Di se, quam Romani suo Romulo tribuunt, ris vocitatam, ex qua ipsum ciuirinum dictum volunt. Opremit a tem hoc signum non ab alio quam ab imperatore
242쪽
CAPUT OCTA M. 233 dari , tutus certa auctoritau apud omnes erat; cuiusii voluntas ac
ius ex constituta cum insitos rationestinguiariter accipi 'sicique 'poterat. Ide. ipse leuare iubetur clypeum quem in manr sua gelaabat sta autem sublatio, vi Ioriae si num erat,ducis manu, aHYe auctoritate datum, quam vicZoriam a Deo essectam Dux ipse exequi iubero, qui actione ista Dei mini strum agebat, ut praetorum se toresor minisuri, vel hastis , vel virgis , vel fascἰbus, vel si uribus sublatis, vel gladise striclis, interim dum de damnatis supplicium
sumitur. Cumque elevasset clypeum Iosue ex aduersio ciuitatis insidiar
quae latcbant, surrexerunt confestim & pergentes ad ciuitatem silccenderunt eam.
O p Fi C I v M diligenter atque celeriter ab ijs qui co ocati in D si ijs fuerant , facitum est, quibus quies maiores vires addidit: essenim beassica di ciplinae ilia overuatio, ut qui rem aliquam Glerrime sint confecturi, vel quiescant ante rem gerendam, vel non ni mium exerceantur es lassentur: ideol huiusmodi vel quanto tempo re antequam incipiant praestoparati hesse iubentur, se instructi amintenti vel si non tantum oti, res tempusii concedunt, tamen ad locum in quo conficienda est res, lento gressu deducuntur, i is no Iuplerumque sit,ne ab hostibus praeuideantur, neue diurno feriantur Ovexentur ora. Hoc significat nobis lectio Meansidiae quae latebant
stirrexerunt confestim. Fuit vero tanta celerit .as,ut antequa quicquam ab oppidanis esset praesentitum, se urbem i i tenuerint, se multis partibus incenderint. Namque Hebraice, Graecὸ ct Chaldaice magna celeritate incendium carptum essesigni catur. Euod vero Hebraice, Graece se ChaGaice dicitur υrbs incensa in igne, indricat non solam struibus lignorum, lino se aliae materiae quae facilip --cendi arderes potest, sed domiburi sed Muris ipsis, turribusi ignem fis seisiatum.
Viri autem ciuitatis qui persequebantur Iosue, respicientes S videntes fumum urbis ad caelum usque conscendere, non potuerunt ultra huc illucque diffugere: pr sertim cum hi qui . timulauerant fugam,& tendebant ad solitudinem contra persequentes,sortissime restitissent. PRAECIPITATIONE insectationis dementati ciues m, non'
243쪽
23 COMMENT. IN LIB. I SVE, ante in urbem suam oculos conuertere, quam fumus alti mὲ sultitus urbem penitus ardentem argueret: indicat autem lectio, diei illius aura aure lenem fuisse, ut na in vehemeus ventus , Nu a pluuia,nusia n absum densitis vel bumiditas Uraelitis obfecerit, quo minus res pro animi sententia con heretur . namque inccndijs omnia haec obstaret olent, etiam ventus vehemens,qui quanquam famma Dccitet, tamen aliquandυ extinguit: quod si non extinguat, in aaue
sam 8artem protrudit, atque eam tuetur, unde ipse flat, fumumsin opposita loca impellit, in quibus nibit per homines vel extinguere, 'vel incendere aventes agipotest. iust vero serenitas , o aurae lenitas opportunitatem commoditatemi praebet igni,in quemlibet locum inferendo fumo nihil impediente, ut non venti vi in aliquam pamtem inclinatur se propestitur , Oedipsa caloris est icientia in altum tostitur. Itaque ex essectu ipso naturam tempestatem, illim diei cognoscere se intestigere licet, Deum'. Uraelitu tyam opportunita- . te eo die creasse, eundemi ciues Ha' omni ου modis et ex se. viri ci- u itatis, nempe ua' , ut Hebraea, Chaldaea se Graeca lectio explicat, non potuerunt ultra huc illucque diffugere. Cingula verba suam sententiam dissinctam indicant. non potuerunt: isios animo et Drib que defeeros signi cai: id quod verbum diffugere exponit. Maqui toti ad insecrandum Israelem intenti erant, iam nunc de fuga omnino cogitant; tam exiguo temoris stacio, tanta animi consi*i mutatio fuit. amiὸdvero additur, huc illucqi,non solum an mum se vires, verum se locum istis omnino atque tempus praeclu- , sum ostendit: a tergo ,urbem incensam , a Dictra, alteram insidiarum partem habentes , a fronte vero se a Zextera, Israelitas alios qui ab ortu . tu meridiem distensi fugam simulabant. Vt vero circui- tionib. se ambagibin hostis interturbaretur se fallaretur, locus non sinebat, quippe vastas erat inter duos montes inclusa, quae ab Egis tueoccusabatur; nempe ea quam diligenter superim discriptam legimin: ideos Hebraice scriptum est, non fuere in illis manus ad fugien- Lib. roseph. dum huc illucq;. UManuum vero nomine Vires significari in sa-ptiles. cro Apparatu docebamus, o locum etia atqueoacium: vi, Hoc mare magnum σβaciosum manibus . neque vero locorum tantum atque
temptris angusi s conclusi isti fuerunt, se praeter resisterium Israelitarum copias, solem habuere aduersum. Siquidem idi ortum versus
244쪽
Ista litas sectabantur, conuersis vero in se Maelitis commodissimus a tergo sol erat, ipsis vero incoanta iram oculo i per pringebat. Vidensque Iosue S omnis Israel quod capta esset ciuitas, Afumus ignis asccnderct, reuorsus percussit viros Hay. EXERCietv M tripartitum fuisse mominimus;triginta misita, primas insidias tetendisse: quinque vero mi alia, propius ad urbem accesiisse oppidanos prouocatum ; ceteras copias omnes ex aduerso
Pe sese videndus praebuisse: prodeuntibus oppidanis, i sios quin Pie miste primum, deinde Iosue cum alijs omnibus fugam simulasse: postea vero oppidanis iam consistentibus atque trepidantibus, eos qIi propinquiores erant, rectitise , Vos i a quinque mistia fuis inte luimus, qui oppidanorum trepidationem se formidinem senti e certius potuerunt, de quibus in proximo superiore versu Hotum est;
in hoc vero de ceteris copijs omnibus agitur, qui cum diui num beneficium aperte viderent, captam videlicet et Hem,iis incendi) fum manifeIte argueret , eodem tempore conuersi, impetum in oppidanos ' fecerunt,antequa aliqua elabi sinerent. Plurimum enim inter est oblata Deo opportunitate uti seire, quam omnes tunc Israelitae di
Siquidem Sc illi qui ceperant, & succenderant ciuitatem, egressi ex urbe contra sitos, medios hostium ferire coepertit. Cum ergo cx utraque parte aduersarij caederentiir, ita ut nullus de tanta multitudine saluaretur. MAGNAM ciuibus Ha' undique astatam cladem describit historia, tum loci nat,ra es situ um Israetitarum exercitu oppresiis, ita ut nustus euadere potuerit mortem, vel deditione, se statu misericordiaei postulatione , vel etiam fuga. Namque duo Hebrarca
nomina, SA R i D o P A L IT, utramque euasionis ration signi cant, quam verbum Latinum saluaretur complectitur. Regem quoque Hay apprehenderunt viventem,& obtulerunt Iosue.
QvAMQvA M in praeli' aliquando accidat , ut Reges capiatur, id tamen adeo rarum est , ut cum contigerit, ista rem se plenam alterius partis victoriam probet. Siquidem , Reges maiori consilijor opum vi, ubi suos exercitus fusos vident, sese recipere, crIu- g. δ
245쪽
D sibi consulere commo impossunt, se solent aut si aliquando ab hostibus cognoscuntur, suum suorumi stipatorum virtutem experiri
ante consueuere, quam sese sanos incolume . dedant: magis enim decorum sibi ducunt ubi oppresii fuerint, vel cum comitum se familiarium sxorum phalange regis obtento nomine perire, et elsi is noliceat, saltem pugnantes strenues agentes se saucios capi. Adeo vero Histar hoc in praelio Israelitarum Gr mycnsium virtus es conditio fuit , ut Rex ab Uraclitis o cognosci es notari, se nusto accepto vulnere capi potuerit, qui oumen alias se fortis es besto strenum usrat . Verbum H HAI Hebraicum, viventem atque sanum signi cat, atque ita istius diei victoriam integram se plenam Ista litis constitisse docemur; adeo ut resin agro confecta, ad urbem delendam nunimpedimento reditum fuerit. Igitur omnibus intersectis qui Israelem ad deserta tendentem fuerant persecuti, dc in eodem loco gladio corruentibus, teucrii fili j Israel percusserunt ciuitatem. Erant autem qui in codem die conciderat, a viro usque ad mulierem duocie-cim millia hominum, omnes urbis HasEx hac summa istestigimus, plures propugnatores habuisse urbem iliam, quam ab exploratoribus fuerat existimatum. Namque ex duodecim mistibus hominum , si non dimidiam partem , saltem tertiam viros fuisse oportet: de infantibus vero nusia nunc mentiost. Σuoniam vero ista omnia Dei nutu es monitu gerebantur,
id per prophetam Uraelitis est indicatum se significatum,ut ubiun-
icto offenditur versu: Iosue vero non contraxit manum quam in sublime porrexerat, tenens clypeum donec interficerentur omnes habitatores Hay. NAMQUE, ut exponebamus, iustitiae diuinae ministrum se iste pretem Iosue agebat,ideos quoad diuina ista vitio absolueretur gna ab Imperatore sublatum constani, id quod prospicientes Uraesitae, caedi operam dabant. Iumenta autem & praedam ciuitatis diuiserunt sibi silij Israel, is sicut praxes crat Dominus to suo. I N Ciues es Re M omnemque populum Var, irim exemplum
246쪽
in Iericho fuerat editum aluit Deus, qui tamen praedam omnem Uraclitis addixerat : utramque rem a Iosue diligenter acceptam, atque a populo obseruatam ectio haec signi cat,offendiis optime ijs cedere omnia, qui diuinae voluntati iose obsequuntur. Qui succendit urbem, & sccit eam tumulum si pi ternum. VLT i o Ni s triginta or sex Uraelitarum apud II occisorum ememplum et monumentum ceteris esultatibus omnibus Deus istam v
bem incensam, or perpetua ruina damnatam e se voluit: urbe alias nec magnam, neque ad habitationem Israelitarum adeo necessariam, quibus innumerae aliae capiendae se habitandae supererant. A/id aurem tumuli sempiterni nomina proprie signi carent, non plane ais quebamur donec superiori anno C Id la IXXu ,cum scri iubilei causa Romam secundo ex Belgio venissemus , montem illum visimus quem mulus Testaceumvocat: namq.isie apert imu nobis exemplumpraebuit, quo locum hunc Iosue plane intestigeremui. tque nostram de Testaceo apud Romam monte sententiam, hoc in commentario exponere opportunum profecto videtur. Est nunc Romae Petrus Ciac nus Toletanus, vir integerrimus se pietate solida , iudicio etiam acerrimo, eruditione autem omnibus quibus notus fuerit a miran- , antiquarum vero rerum se lectionum peritia incomparasiti
hunc cum a iuuentute in studijs adiutorem diligent imum es saepe praeceptorem habuerim: in Romanis ruinis es locis visendis es cognoscendis ducem certi imum, es hoc quem notaui anno, or ante quatuor annos cum iterum Romam primo petiysem, habui ia quo
nunc estaceum istam montem inner cetera antiquae urbis monu -
nenia visere se ascendere monituου fui : quem cum ascendisem, miratus iniel: exi plane ab istas antiquis Romanis consulto fuisse congestum in perpetuum monumentum se testimonium Romanae quondam magnitudinis es amplitudinis. Constat enim omisis ista maxima es incredibilis ijs quibus visa non fuerit moles, exiguis hydriarum, urnarum, se cantharorum fragmentis, nusta praterea alia materia, ne . tenuibus pate aram te, fissuras quippe huiusmodi quamus, pluribus locὰ so si sicalperemus, et sic obes vario ab iis qui corioie est odi sent facta viseeremus , reperis mus nunt autem te i .e omnes pirae, atque ex ipsa figulorum fornace i ac dilataeg 3 ex
247쪽
exiguae magnitudinis, quae manifes te indicant, nihil aliud sis eotim quam locum in quem vasa ea quae postquam suum opus figuli coxerant fractu cir nulla usiui habilia deprehenderent ', rejciebant ; ea vero comminuta, publico uti videtur edicZo, in istam locum compo tabantur ; ex quibus tantae magnitudinis mons fuit tandem congestus, qui quanta Roma fuerit: utpote cuius reiectorum vasorum quae minima pars e se solet fragmenta , ad tantam excreuerint molem: atque monumentum hoc perpetuum aeternum' fore necesse erat: siquid in humanis rebus aeternum esse posset, utpote quod ea materia constabat, quam nec incendia, nec sae culorum se diuturni temporis vitia atque vices corrumpere possent ex tectis inquam fornace coctis, in quibus id siemel est ecit ignis, quod nusta naturae mutare valuerit vis, neque innatae etiam plantae aut arbores dissipare aut occulere. uippe in ipsis marmoribus es alijs lapidum generibus arbores es plantas innasci, se crescere videmus: in testacea vero materia nihil nasci aut ali poteu. Omnia porro maximorum monumentorum opera se aedificia ruinis , vel oonte facZo vitio , vel
hostium impetu es manu edendis, vel propter rerum se studiorum
atque et suum mutationes, dirutionibus tandem obnoxia sunt, cuius rei innumera pasiim cum alias plurimo in locis, tum Romae visuntur exempla : ex ruinarum vero atque dirutionum saxis, lat ribuου Atiaque materia, noua opera publice etpriuare con sciuntur, ortandem monumenta abolentur. His etiam accedit inciam se contentio , vel hostilium infe Zariamque nationum atqur gentium, vel
eiusdem etiam gentis posterorum, qui alijs religionum se sentcntiarum, vel commodorum etiam stud capti, quae a progenitivibus mel hontibus inuituta eremi fuerant, demoliri, perdere se abolem re conantur. Hinc enim es Romana opera a Parbaris diruta, o quae iam inutilia erant, ut Theatra, Thermae, es Canira quamquam non funditus euersa, tamen Angulis etiam lapidibus iasis,
structas es contaminatis corrupta cosiciuntur; hinc antiqua vi norum Deorum signa marmorea, an ea, atque aurea, cum ceteris Ita tuis confractu, di ipata, or maximam part in calcem redacta Funt At vero tela aceum montem, integrum totum s ad non tempora conseruatum, visere est; utpote cuim materia nusti omnis
no et M apta, in aedificia, nouas opera usurpari non poterat, neque ab in
248쪽
as inimisugentibus , vel alio transferri, vel di pari .nam quocunstransferretur, id quod ab sique magnis operarum ac temporis impensis fieri non poterat, tamen tumulum sempiternum qficeret; si verodisi aretur, idem etiam eueniret , ut maiore occupato loco, atque in sterilitatem redacto, perpetuum praeberet monumentum immenissitatu operarum gulinarum,ex quibuου tam multa testaru fuerit re tecta coria. Iuod vero montis i ius nulta apud auctores reperiatur mentio, qui vel minima quaeque publica opera literis consignata monumentis mandarunt,id etiam ad rei aeternitatempertinere arbitramur: ciuippe multarum rerum inuidia nusia esset, nisi gloria se celebritatu aemulatione excitaretur. Volui se itaque nolis videntur primi Egi Pop. Rom. patres,qui testarum eo loci congerendaru aucto res fuere , neque praehentibus neque posseris indicara causam quamobrem idiuberetur, ut ea ignorata, contentionis ansam omnem Romanae famae aemulis praecideret: atque ita opus istud rude e ncomptum , ac veluti negligentia magna facium, cetera omnia quae seu ma industria atque diligentia es arrogante famae pro tone absoluta fuere , ratione se magnitudinis specie,atque etiam Romani nominis praedicatione superaret. Hanc nostram de tentaceo monte sententiam cum Petrus Ciacconus se e o una conferremus, ct ipsa mo-ias contemplatione comprobaremus,hoc apud Iosue loco qui subito mihi in mente venit confirmamus. Iurne Imperator isse quanquam Ierichunta urbem incendis si, et Istasset,se diruisset, ex cuim ruinis tumulum excrescere nece se Vat, non tamen sempiternum tumulum fecisse aut constitui se is dicitur, sed ne urbs restitueretur di sprecibus se praedictionibus cauisse. Euenit vero,ut ex eadem into a lapidum atque laterum materia ,pore aliquot saecula , a viro isto ambitiose rursus aedi caretur. t vero rea' urbem, quam iudici, diuini monumentum perpetuum esse Iosue voluerat , on solam incendendam funditus s euertendam curauit, sed saxis, lapidibus, lateribus, o ligneis trabibus, ac portis penitus exus sis es comminutis locum omnem aedificationi in tum reddidit , or a fortandae et Pius materiae copiam substulit, atque hoc pacto tumulum sempiternum reliquit , materia videlicet omni primum disiipata es comminuta,deinde in montem testaceo similem congesta, cuius carbones
249쪽
14ό co MMENT. IN LIB Ios VE, et cineres Dei aduersius impios seueritate visentibus praedicaret. His etiam rationib. illud accedit, quod carbones a . cineres, maxime autem lapidum, quamuis terra defo i coitisi fuerint,perpetuo durant, exusto per igne es expulso humore omni,quo alias corrumpi aliquando possent, quamobrem mos apud antiquos erat, agrorum o praedio rum limitibus statuendis defossos carbones sub cere, qui quamuu diruto , quamuis emoto Cr a 'ortato lapide, quaesiti tamen or cfosii, quo loco terminus destosfuerat, certi ime indicargi. Al. si Troia a Graecs, excisam or dirutam fuisse credendum est, quod non poenia tendi auctores ideo negant , quod nustu Troianarum ruinarum vestigium extare dicant, quamobrem neque Troiam et Eam fui se fatentur : existimare posiim istum a Graecis longi imae obfidionu ta-dio assectis incentam primum,deinde vero penitus euersam se comminutam , atque lapidum se cinerum reliquise longe latet dister sis fulse disiipatum, tantums superfui se campos ubi Troia fuit. Atq.
hac de tumulo sempiterno annotatu digna visa sunt, cuius Hebraea nome T HAL CHOLAM, Hsanica lingua, Moton de siem pre,vtὶ vertipolin, Belgica vero altoos ducti. Hocperpetui excidi, urbes exe-plum, iudicium etiam in Regem 'ipsum exercitum, eu consecutum perinde atque fuerat diuinitin decretum in principem homicidam, cuius consilium secuti ciues Israeli exitium cupierant, se quatenuae
Regem eius suspendit in patibulo usque ad vesperam &s
lis occasiam, praecepitque Iosue, &deposuerunt cadauer eius de cruce, proieceruntque in ipsi, introitu ciuitatis coim gesto super eo magno aceruo lapidum, qui permanet usq. . in praesentem diem.
Ruc ε M singulari supplicio afficiendum decernit Iosite, τι tyum Regem fuisse se Uraclitis se gentibus ali s constaret, utpote publice constectum pendere in aliorum Regum, qui aduersus Deum insanire tenderent, exemplum. Vesseri vero deponendam p ' curauit ex praesicripta a Deo lege. rauando peccauerit homo quod ' morte plectendum ea, o adiudicatus morti appensus fuerit in D patibulo, non permanebit cadauer eius in ligno . hed in eadem die sepelietur; quia male iam a Deo caqai pendet in ligno, or ne
250쪽
CAPUT O CYAVVM. 2 Inequaquam contaminabis terram tuam quam Dominus Deus dederit tibi in posse sonem. i Atque hanc expiationis terrae rationem ista Jectat, quod apud Edchielem legimus t Et vocabitur valgis 'muli tu inis Gog , Cr sepelient eos domus Israel, ut mundent te ram septem mensi bus . Sepeliet autem eum omnis populus terrae , es. .
erit nominata dies in qua gloris catus sum . 'dvcr. Regu istim cadauer proiectum se se legimus,nusio siepulturae honore asectum, sed defossa humo temerὶ proiectum nudum, veluti si cnsum esse
contigit, interpretamur: quod ignominiae magis quam honori adscribendum est, cuius ad perpetuum monumentum, ut olim Regibus sit pulchra, ct Pyramides, atque Mausolea ad gloriam or po steritatu memoriam ergebantur; ita huic ad opprobrium, lapidum aceruus, non temere , sed studiose, congenus eis compositis saxis; ita ut certo consilio constructusagnosciposset, se regem sub ipso iacentem indicaret: ids in ipso introitu ciuitatis , qua parte antea urbs adibatur, quaque postea ruinam visenti ου commodior con stabat accessus. 2 ceruum vero istam ad sua et que tempora extitisse , eo ectum fuit se, historiae huius scriptor testatμr. Nobilium
hominum sepulabra se monumenta in publicis vjs non longὸ ab oppidis olim ponebantur. Idem hoc loco a Iosue curatum est, diuini iudiei, in Regem istam editi commemorandi causa. P omen C A LHebraicum, quod Latinus in ceruum vertit, ad eam quam emposuimus rationem eu explicandum; id quod etiam Hebraeum verbum I A C H I M V confirmat, quod Erigere, statuere se fige re significat. Oportuit vero lapides magnos esse, atque ad eam rem ex ruina sepostos , ex quibus magna consticuάque strues componeretur, se ad posseritatis memoriam duratura constabiliretur . . que hὼ rebus omnibus per Iss ac conjectis, plura o maria, salutemque suam oectantia, Urael edoctus fuit. Primum omnium, Dei promisorum constantiam es veritatem, cu- iin singulari prouidentia effectum esset, ut Regio ista tot praeeuntibus se coniunctis miraculis obtineretur: Deinde, ut Ieria
cto sola atque unica Dei virtute citra vagam humanam operam c peretur, o anathemate damnaretur : Praeterea, ut Has urbs cum
ciui atque Aege suo , qui besio aduersum Istraelitas experirib conati