장음표시 사용
251쪽
conati fuerant,funditus perirent,atque interim istadseuerissimum n Achan statueretur exemplum, ob foederis religionem es sanctit tem violatam. Itaque viri que partis testimonia atque documenta manifesti ima conblecta sunt misericoraia se benignitatis in eos qui diuinis promisiis crederent iusiris obedirent: rursius vero diuini iudici seueritatis in eos qui contra agerent: S. S. E.'ui per a Dgelos dictus e P sermo factus est firmus, ct omn/s praeuaricatio es
, inobedientia accepit iustam mercedis retributionem. His itaque rebus omnibus constabat, iam aperti ime Dei prouidentiam , tum in omni calorum atque terrarum orbe essicacissime, tum apud Israel ra in omnemparasm singulariter valere.
Tunc aedificauit Iosue altare Domino Deo Israel in monte Hebri
RE RUM a nobis 'perius commemoratarum obseruationi atque . aestimationi locorum etiam notatio accesiit, quae pietatis rationem curandam, o consolidandam confirmauit. Siquidem Iericho diruta atque deuota, Deum totiuου terrae Dominum principem atque iud cem testata eis. Ha' expugnata, atque in Israelitarum et in direpta, deinde in eorundem visionem destracta es perdita, promi orum atque donorum Dei veritatem se constantiam probauit aperti ime. Demum locorum praenotatorum occupatio, viris . iam expositae rei
es ossicis commi si Ionielitas admonuit, cuius curam diligenter suscipiendam commendauit. Cum enim Iosue Hebal montem a rea' πη-
be non longe si si videret, tunc vero iusii a Deo per Mosem recorda tus,aedificauit altare Domino Jec. Hic vero loci ad eam rem Grais notis a D eo per Mosem fuerat iam antea in lege indicatus. S. S. E. a Cum vero introduxerit te Domini Deus tuus in terram ad quamai pergis habitandam, pones benedictionem sit per montem Garizim, D maledictionem super montem Hebal, qui sunt trans Iordanem, i post viam quae vergit a Solis occubitum in terra Chananaei,qui ho i bitat in campestribus contra Galgalam, quae e II iuxta vallem t en-ον dentem O intrantem . Itaque rerum, locorum, atquq temporum concordi ista constantia obseruata, tunc aedi cauit Iosue altare Domino Deo Israel, in i o iam ipsis praefinito monte, cuius aediscatioris causampaido astius ex sege repetuam cognoscere Uc precium
252쪽
fuerit. Consueuere, ut iam antea significabamus , ij quiprouinciam
regionemve aliquam, vel primi occuparunt, vel ab alys obtentam armorum atque se i υi expugnarunt, constructu arcubus ,
m idibus, vel turribus, vel aris, vel alijs operibus, rei gestae gloriam ad posteritatis monumentum incisis literis alioue signorum gene re adscribere, ut plerumque hominum ingenium fama quam
sectitur ipsam Praemia si tostas i manc gloriae cupiditatem homi
num pectora vehementer tentantem cum probe cognosseret Guo
sis, in eo quem instituebat populo lege lata coercuit: ciuippe rerum omnium quae erga se agerentur auctoritatem se laudem Deo tribuere adscribereque ius it , in quocunque exemplorum genere, singulari monitu in hoc etiam de monumentis ob regionem ob lentam ponendis. Atque Mosis locus sic habet: Cum transieris Io DEui. irridanem,in terram quam Dominus Deus dabit tibi, eriges ingentes lapides se calce levigabis eos . Atque versus hic non videtur nobis praeceptum continere, sita communis ac pubsicae consetudinis praedictionem. Vuamobrem totum hunc locum breuiter obiterque exponi expedierit. Scio, inquit Moses, te occupata iam regione post Iordanem transmilsum lapides magnos arte paratos erecturum esse, ceterarum gentium more, quibus huiusmodi locorum occupationes sibi arrogare ad cribereque Humne est Atque quod ad erectionem ,
attinet , non tantum ego tibi permitto, verὴmetiam imponor id tamen non tuaegoriae causa fieri volo, sed diuinae erga te prouidentia, . tutelae, beneficentiae, atq. tu , cuius foedere.haec tibi coli uut, prae- , dicandae ps 'ris seculis comemorandae studio.' subiuncto υer seu exponitur, Vt po sis in eis scribere omnia verba legis huius Io dane transmisso Crc. uam legemboc loco non uniuersam quiNIue librorum scripturam sterpretatamur , sed hanc eandem ipsam de qua hermo fit, nempe expositionem praecepti huius, quo iubentu lapides quidem fatuere, iis essum in regionem commemorare, sed i um non ibi ad cribere, verum auctori ac promotori Domino 'misericordi,atrue Deo gubernatori singulari: Haec namque s Mun- position ententia est; Vt introeas terram quam Dominus Deus tuus dubii tibi.Scribe inqua,terrae ingressum diuino beneficio
253쪽
tibi contigissse terram lacte es messe manantem cui iurauit patrL bustuis. Haec itaque huius pnedicIionis atquepracepti summa est, quam deinde si mularum rerum praescriptione L egi gator explicat. Nam cum plures monumentorum formae ac figurae ex magnis lapiadibus flexipossunt, ut arcus, porticus, pyramides, obelites, po ij, columnae, turres, portae, o quae multa generis huius a gentibus excogitata sunt , quae vel diuinae naturae, vel hominibin poni possisunt, id laotum genus elegit UMoses , quod Deo solummodo to-bui, dicari or sacrari, hominibus autem sapienter adscribi nanpositi. namque nustas unquam homini sapienter constrea' uir, nisi plane insanus se adulandi portentose cupidus, cum Imperatores aut Reges caelum ipsum stultitia, ut isti notabat, petere Hoc b. i. contenderent. Igitur ne usiam sibi monumento struendo gloriae pamtem Israelitae arrogarent, se omnem Deo debitam tribuerent,aliud operis genus omnet ter altare reiecit Cato es: IPado evo tranieritis Iordane , erigite lapides,quos ego hodie praecipio vobis in monte Hebal , or levigabitis eos calce: or aedificabis ibi altare Domino D eo tuo de lapidi ου quos ferram non tetigit, or de saxis informiabin or impolitis, or offeres super eo holocausta Domino Deo tuo,o immolabis hostias paci cas: comedes ibi or epulaberas coram Domino Deo tuo, or scribes super lapides omnia verba legis huius plaώλo dilucide. Ita intesiuimus volui sis: Mosen huius ingressin occupationi a regionu es expugnationis urbium praedictarum atque cet rarum omnium laudem Deo auctori unico tribui, eidem non aliud
monumentum quam coram dicari sacrificis factis consecratum, orpacificorum solemnipro tone celebrata, addita deinde inscripti
ne ad monumentum ornatum. Verba autem legis huius qαam recita- mus interpretamur, quae post dedicationem istam DOMINO DEO ISRAEL, plane ac dilucidὸ erant describenda in hanc sententiam
Q. V I A IORDANE TRANSMisSO TERRAM LACTE ET MELLE MANANTEM IvXTA IvRAMEN TvM PATRIBVs NOSTRIS F A CT v M NOBIS DONA vi TALTARE IN G HEBAL Ru D I LAPIDE EX Mosas FA MVL i DOMINI Pκ AESCRIPTO EXTRvC. e tque
254쪽
sicut praeceperat Moses famulus Domini filiis Israel: Alta-xe de lap:dibus impolitis quos serrum non tetigit: δί obtulit sti per eo holocaustum Domino, immolauitque pacifi-
V r C Tibi AR v Mes paciscorum sacra procuratio praeterquam quod ad accepti benefici, pro sepionem refertur, iatitiam et tu blectat
publice celebrandam ob regionem iam obtentam - ita quod apud alias gentes praeter hanc rationem fieri consueuit, ad hanc tantum rei sum voluerit lex. 'uod vero Hcitor sicut praeceperat Moses di omnes rerum es inscriptionis pertinet partes, nempe lalidum matenam ct naturam, operis formam se levigationem, sacrificia, δε- dicationem , ct cetera: atque adeo ad indicundum alios fuisse hos lapides ab istis , qui eadem die, qua Iordanis res transemifus, fuere Eocati: ciuippe de istis nihil a Mose in libris Legum fuerat prae- scriptum, sed eodem tempore quo transibaturfuit conni tutum.
Et scripsit super lapides Deuteronomium legis Mosi, quod
ille digesserat coram fili)s Israel. . ALTARE Egud ex lapidibus magnis extructum , et nico Deo dicandum se consiecrandum curauit Iosue, monumentum perpetreum futurum bene cj Israesitis a Deo accepti , qui eodem quoque monumento communicabant, non ad ipsorum , sed ad Dei laudemo gloriam , ipsorum vero obligationem se pro tonem obseruandae legis,divinorum iEorum aliorami beneficiorum conciliandorum atque conservandorum causa: ciuine hoc pacto illius region spo spe io atque usus constabat, quamobremna cum diuini beneflcij commemoratione legis etiam exemplum describi oportuit. I uod vero Deuteronomia legis Mosi lapidibuου inocriptu legimus, quamquam sunt qai totam Legem, sunt etiam qui alias se legis partes descriptas putent, nos tamen verborum, quibus haec dicuntur, ob seruata significatione, eam pariem interpretamur, quam Molles ipse descressittaqαum praceptorum omnium repetitam summam. Namq. Hebraiia ita nobis locus hie signi cat: Et scripsit ibi super lapides dii plicatiouem siue repetitionem legis Mosi,quam scripsit ad iacies filiorum Israel. Chaldaice sic: Et scripsit ibi super lapides exemplum siue cxpositionem legis Mosis, quam scripsit ante silios
255쪽
Israel. Graece vera: Et scripsit Iosue super lapides Deuteronomio:a legem Moysi quam icripsit coram filijs Israe ts omnes hae lectiones exemplum indicant lego, non totius , sed repetitionis cuiusdam a Mostfacrae ,ab eodemi descriptae, Israelitu omnibus praesentibuN or audentibus. Ea autem in Deuteronomj libro reperitur , parct est i ius grauissimae atque celeberrimae concionas quam δε omni hac ratione promissae a Deo, atque inposses ionem iam acceptae regionis traco es habuit, cum commemoratione , se commendatione tum ceterorum promi sorum, tum ver. legis diuinae, quam colentia. bus se ob eruantibus, ista omnia atqust multa alia bona propria perpetua ἱ fore promittebantur' contra ver) ne eligentibus o contemnentiIus graues poenae,calamitates atque misertae praedicebatur. Con- . . i. tinet r. vero repetitio ista ab isgo Ioco , Vocauits Uno es omnem Israelem, se dixit ad eum: Audi I ruel ceremonias atque iudicia quae ego loquor in auribus vestris: hodie discite ea es opere complete circ. que ad istam, Haec verba locutus est Dominus. Namque istat ctio legis a Deo pronuntiatae, repetitionem habet a Mose conuocato. mpulo recitatam ac descriptam: ideo lectio haec Mosis, Legis Deuteronomium, hoc est repetitio dicitur, quod illi digesserat,sive, ut Hebraice, Chaldaice σ Graecὸ legimus, scrip erat coram liuise Iisrael. ciuippe Legis praecepta in tabulis tradita non a Mose, sed a Deo lcripta fuere; ijs I prael minime videntibus: ae merb Dei de
medio igne loquentis vocepronuntiata siunt , ea scripta dici non possunt saga ver primum pronuntiata publice decreta fuere, quae dein de In tabulis relata sunt, atque ex tabulis in hiseoriae descriptionem a Mose inducta,rimum a b eo omni raelipraesenti es audienti recitata es conscripta. Totam vera concionem istam a quinto Deuteronom, capite au medium usique sieptimio quem ad huius loci explicationem relegere non piguerit, operae in legendo positae misime pro- fecto paenitebit. Itaque omnia haec eo referebantur, ut Deus bene
curum omnium auctor nicus crederetur et agnosceretur,idem lego
obseruationeat anctitudine coleretur: ideo . dum a Mose instituta sunt, unicum Domini nomen est a tantum,atve idem hic etiam
Et obtulit super eo holocaustum Domino Ic ιTvRopportuni atem hoc iam loco quamprimum sibi capiendam i
256쪽
cipientes,Israelitae ossici' faciendi se con eruandi admonerentur , ' propositis hinc promisiis,atq.inri rumin paruis es minis praedicts,
ut a Mose uerat institutu; quani opportunitate recenspuniti Acha empta augebat: consecrata itaq.atque dicata iam ara legi d inscripta summa, cetera etiam curata sunt quae fuerant a UMose decrcta. Omnis autem populus om nes maiores natu, duces'; ac iudiccs stabant ex utraq. parte arca, in conspectu sacerdotum qui portabant arcam foederis Domini; ut aduena, ita& indigena. Media pars eorum iuxta montem Gari Zim, Mmedia iuxta montem Hebal,sicut praeceperat Moses famu-
lus Domini. Et primum quidem benedixit populo Israel.
FuiT haec veluti quaedam foederis instauratio, benedictione atque sanctiscationepraeeunte;deinde lege omni recitata atquepostremum diui gratia muneribus propositis,obseruantiam diuinae rursus minis se diris imprecationibus praediictis, ob contemptionem se negligentiam colendae legis. Oportebat vero hoc loco atque tempore huius modi actiones curari se celebrari cum Uraelitae in promisitonem
inducerentur, ubi iam se rempublicam ouum constitui omnino, se Deum sibi vi summum gubernatorem singulari erprouidente agno- ebant. Nam si iter agentes, es nondum ad promissa productos diuinam legem accipere se colere decuit , perductos iam se inductos
maxime id agere oportuit. Igitur arca Domini inter duos montes constitutasacerdotum g humeris imposita, omne I raetis totim concilium μὴ ordinibus inde constiterunt, ita ut nullus qui is in rivitatis communione contineri vesiet, tam exaduenu se ascitis ad cripti is in societatem, quam ex ipsis qui ex Ise eos genere propagati Uent, is legi audienda es celeris bene lictionum atque imprecationumsi uepraedictionum aduersarum actisvibis non intereset, omne a stupraesentia repetitum foedus coormare ι. Pra cantatam eratur solemnem istam benedictionem per acerdotem es leuitam, quos munus hoc ilectabat: Benedicat tibi Dominus es custodiat te, en- Nun A. dat Dominus faciem suam tibi , or misereatur tui: Convertat Do- minus vultu suum a te, or detrui pacem ista deinde sunt consecuta '
257쪽
Post haec legit omnia verba benedictionis, & maledictionis
& cuncta quae fuerant scripta in Legis volumine. BENE Di CENDI actio Levitarumsuit, ut annotauimur: haec vero Iosue, qui uos primi Legi putoris loco siuccesserat, atq. Prophetae munus fuerat auisore Deo sortitus. αuod vero legimus, cuncta quae scripta fuerat in legis volumine: expositionis, non additionis habent signiscatione Legit, inquit, benedicriones o I dictiones; non priuata interpretatione, vel additione, vela notatione adiuncta. nec alio orationis genere est usus, sed ane ac diligenter omnia recitauit quae in libro Legis scripta erant, qua in re' nρn fisum proprium aut singulare consilium, sed Mosis iussum omnia, no est oecutu , nusia temporum, locorum vel personarum ratione habita.
Nihil ex his quae Moses iusserat reliquit intactum, sed vitia. uersa replicauit coram uniuersa multitudine Israel mulieribus ac paruulis, & aduenis qui inter cos morabantur.
OMNEM Ugam te Arionem hoc loco indicari exictimamus quae a vigesimi sexti Deutero mi' capitis initio ad trigesimi em com Deucis. 1 . tinentur. Id autem resectum Dis omni multitudini; hoc eis , -i- - uersae ecclesiae praesinti atque autenti, inclusis etiam V aelitarem
paruulis es aduenis qui lassi sese adscripserant populo, diuisa multis
dine in duas partes, sinis in utraque tribubus, cum locum infimum, hoc Hr,et sum inter duos montes intercedentem teneret arca:namg. hoc pacZo pulcherrimum, commodissimum se refert imum the trum constabat. Atque actionis huius narratio amns magnam M. . bet expositionem ad Christi Iesu virtutem, est icientiam se regni. calorum rationes pertinentem, a quibus neque paruuli neque ad umae excluduntur e Latet enim magnum oub hac imagine mUGrium, quod Novi Teitamenti contemplatoribus. explicandum re lugu s ...
258쪽
Vibus augitis cuncti Reges trans Iordanem qui versabantur in montanis & in capestribus, in maritimis ac littore M ni maris; hi quoque qui habitant iuxta Liba
num , Hethaeus& Amorrhaeus, Chananaeus, PhereTaeus,& Hevaeus,&Iebusaeus, congregati sunt pariter Vt pu-narent contra Iosue&Israel, uno animo, eadem ij sen
H v MANORVM consiliorum duo ligustria exempla hac lectis-xe describuntur, quae dissicissimis temporibus plerumque edi con-ἴ icimus: QAlterum in Regibus cir Principibus: alterum in populo vulgoque oe Zatur. Duplex namque besio graui imo inuante aeclinandi alit Iallem minuexdi periculi ratio iniri solet:aut enim vis vir e itur, aut arte etiam Or deditione , velpacto se foedere compescitur. Propugnationem se vim Reles plerumque deligunt, utpote quibus deditiones ignominios Ecantur se damnose, maieBaiemque minuere existimentur. At vero populus,qui praeter damnaratque detrimenta caedes se calamitates quae bella adferri solent nihil cogitat , pacta atque deditiones frequenter optare solet , utpote quem ignominiae minimum attingat cura. Regibus enim si ex animi sententia vidiori r succedanι, gloriae atque opum ampli icatio , que populorum sumptibus comparata, constat: sin vero calamitas a feratur, amisso regno nihil omnino restat commodi, alio principe in regionem in Aro. Populus autem si victor euadat, praeter damna sim caedes nihil ab hostibus utile reportat is vero vincatur, sun dum perit. ideol sub qγou is domino iugum citra periculum sierre, quam sub uno aliquo certe perire mauuli: nisi talem forsitan nari s fuerit principem, quem propter virtutem se innocentiam,cetera i optimi Gubernatoris dotes se patras loco habeat, ct omnibus com- , modis es incommodis praeponendum exi timet. 223am quidem ob raem, curandum omnίque studio agendum ect , ut optimis Principibus cum bamo populo quam maxime conueniat. Igitur Regum in primis consillia cir mores atque actiones apposit ima imagine nobιs h
259쪽
floria sacra exprimit, quibus cum pace atque tranquillitate secun disii rebus uti licet, Aufere societas inusia concordia, raque adeo fides se amicitia intercedit, neque etiam periculi or incommodi unim sensus alium tangit, nisi cum propri, periculi metus se LAt vero in communi malo atque discrimine, magna animorum consensio or liberat ima opum communicatio initur. Ipuamqua enim Cananaei omnes, tam Reges quam populi, Uraelitarum aduentum timuerant, ut ex Rabhab ratione intestiximus , nunquam tamen incommune aut conuenerant, aut consuluerant, exictimantesfortasse hoste qualibet regionis portione occupata, contentos fore, o quissuros; interdum vel alio etiam migraturos o transituros,or huiusmodi multa,quae homines non adeo proxime presii agitare animos lent. Nunc vero cum reges omnes qui ultra Iordanem ab occasu habitant, certiores facti fuerint, Uraelitas extructi altaris lapidibus aduentus sui auctoritatem, or causas atque leges inscripsi se, deinde certis concionibus se pro unibin suam riuitatem suam i rempublicam, atque adeo sua communia consilia confirmasse, Mi non tam tum a Iosue o principibuου procuratum et priuatefactum Ita ab omni Istaeis fui se celebratum: adeo ut communem c.tusam se rationem singuli tanquam propriam seu ceperinlprofessas Afrint: iste Iexere plane illas animo atque consilio omnia loca occupandi ingressosxo studiose reges occidisse,se communem aram struxi se, ineat i se omnes ad rem strenuὸ gerendam troposititaque urgendum
voto publico obligasse, neque incepto, quod monumentis ante omnia emectu confirmatum fuerit: esse destituros: ideo rem tempusique exta gere, ut tantae tami concordi se pertinaci hominum multitudini, Fummum eorum quibus periculum creabatur, concordia se opum atque virium communicatione obsisteretur, id ipsis tum utili si imum cunctis, tum etiam expedient imum fore hoc pacto;quippe nono-lum copiae copi' opponebantur, verum opes longepraestantiores, vopore multiplices simplicibus opibus obj ciebantur: Nam si humanis oconsuetis artibuου ac viribus agenda res esset in regione vario locorum situ,va risi carii solique ingentopraedita,vni genti,unis mori et vitae consuetudini per annos quadraginta usitatae,longe excessere opor tuerat exercitus multiplices hominum, quipartim montanis,se ast
260쪽
ris artim planis se campestribus, partim maritimis, partim etiami uoralibus locis versati assuetis essent. Hi enim tum propter consuetudinem se peritiam, tum propter communem consensionemsese mutuo pro temporum se rerum opportunitate iuuare, docere se promovere,atque adeo Israelitis praebere superiores poterat um in si ris locis Hi meliuspraecurrere, accurrere, illi in campestribus ob st .re,aciras instruere melius nossent, illi arenosa or in maritima locat aestui ct caloribus vere, hieme vero imbribus o voraginibus atque oto obnoxia certius peruadere- alij, si res exigeret, nauigiorum copia Vportuna quaeque mari onueherepossent. Neque multi Reges variserebin se copin instrucriaduersus unicam gentem et consilium se 1 - άus ineunt, is quamuis alias diducti dis identesifuerint, ut reges esse solent, nunc in communem causam magna animorum se studi
rum consensione conueniunt: id quod Gentilium nominum appellationes arguunt r. Hethaeus, Amorrhaeus, Chananaeus, Pheremus, Euaeus,& Iebutaeus. Nam tametsi in singulis his gentibus multi roges enumeraretur, omnes tamen inter se cognati,propinqui atque ne
cessarν habebantur, utpote qui unim patris Chanaan posteri essent, cuius diuisam haereditatem tueri, mutuisii auxili s conseruare defenderes deberent. God vero hic explicatur, hi quoque qui habitabant iuxta Libanum, ad signi cationem dictum eorum, qui in
maritimis se littore magni maris erant nimirum Sidoniorum,qui primi Chami ij fuerunt,o Hemathaeo , ceterorumi qui ex Chamo oriundi, sicundum Libanum habitabant, quos Antilibanenses . Graci dicebat,ut ex Graeca huius loci laectione constat. Cum vero nos Reges audisse legimus seq. quid audierint explicatu reperimus, audita intelligimus quae proxime fuerint narrata, . nempe quae de Ieri-
unie ct Gho dirutis, de ara struicta lapidibin inscriptis, des om
ni ista celebritate indicabamus. QAtque hoc consilium se pactum a regibus ipsis tantum initum tegimin, populias ad eam rem minimὸ conuocatis aut ane is . ciuippe de Regia dignitate, amplitudineo salute defendenda io agebatur,or quovis vel commodis vel incommodo populor u , quouis sumptu imicandum sibi esse censebatur, coniunctat potentia populos, vespersuadendos, vel etiam nolentes cogendos: ita ut si cui quam populus laborem, vel sumptum , vel besii molestias declinare tentaret, ceterorum Regum armis se poteni a tua ur