Petri Tatareti ... In Summulas Petri Hispani exactae explicationes. Per R.P.F. Saluatorem Bartol. ... accuratissime recognitae, candorique pristino restitutae. ... Cum triplici indice dubiorum, sophismatum, & rerum memorabilium

발행: 1581년

분량: 463페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

61쪽

Summul Petri Hispan.

g Ista propositio est in materia remo- est: quod si una est salta, retia

ta; climaera est chimera' & tamen qua e T vera , o non econuersio.

in materia remota, homo est albe Τοmβ ΠΦΠ albus. nde lex ubdo: & tamen praedicatum potest je- covir iurum contrario modo

amrmari desubiecto eum albeia se habet seri contrariarum. Lex, do possit vere inesse homini. Ad pri siM natura contradictoriarummum dicitur: qu3d praed eatum po talis est quod si una est vera, r test bene adesse subiecto eapiendo liqua est Gya, ct ecqnuerso. In V adesse, & abes prime intentiona nulla enim matreia possunt Hliter , sed non capiendo secunde in--mal esse verae. aursimul falsa. tentionaliter . Ad si cudum dici tur, omnis homo ea animal, quidam quod illa est salsa, chimera est chi- homo non est animal. Leu, siue

mera. Et ad imorobationem dicitur, natura subalternarum talis est,

do alterum extremum impuriat in

serationem impollibilem ut DL Vera, is non coon ξ sam: de quo in igis alias vides bitur. ηΠρ pMeit mιm particularis tertium dicitur, quia licet alia ω ζ a, sua vulvere ab existen

Lex promna quid .

bedo possit inesse homini: ista tu ut omniae homo eit a men est impossibilis: homo est alia bus iasi particularis sese falia, bello: & hoc propter renuynan - uuiuersalis eius erit falsa: is no . tiam modorum significandi, & prae ecoquerso. dicandi. QRκr Mo sciendum . quod lex Art. t. Contraria Lem siue natura contrariarn I secundum quod hic capitur noesis, tam est,iuod si una est vera, re- est aliud quam regula per quam coctione,. bqua erit falsa; se nou econuem gΠOctina, qualitiar ppositioncs opso. Possunt enim amba simul esse paside dicun se habere in veritate, Dira in materia continetenti: υ i ritate: Pm cuius declaratione omnis homo est albi, nulli h sypp00 tur Primo quod lex contra

. est duas contrarias csse simul uerasti ' e jHTξ in quacunq; materia. Secundo se est vera reliqua falsa: N om' - ddali iis proposition homo est animal nu tu homo est dieuntur contrariae dupliciter. Vno T animas: omnis homo ect asinus, modo de lege: alio modo de imo enu 44 ἡ nullus homo est asintas. Lex, siue esandi, quanti latiuo & qualitativo. m. natura subcontraraarum talis Vnde ad hoc , paliquae propositi

62쪽

Tractatus Trimus. 2 ci

A nes sint contrariae de lege, tria sussiciunt. I Primo, quod sint cathegoricae de inesse. Secundo, quod sint, utroque termino participantes ordine codem. I Tertio, quod serinaliter repugnent in veritate. Ex quo sequitur. I Primo quod omnes propositiones hypotheticae proprie, no habent legem contrariarum , nec prO- insitiones mixtequalitatis, vel quaitatis . neque propositiones moda-

es. ' Secundo sequituri quod duae ingulares diuersae qualitatis habet

mem cociariarum. & smiliter una uniuersalis: & alia singularis. Pri mupatet de istis: omnem equum videt series: nullum c quum videt series. Exemplum secundi: omnis asinus est albus: iste asinus non est albus.

I Tertio supponitur quod duae conB trariae simpliciter de luesse, nunqua, possunt simul esse verae: quia tunc dreae contradictoriae essent simul v ranquod est impossibile. possunt ramen esse simul salsae in materia contingenti: & in materia naturali: quado est praedi ratio in directa:& etiam quando praedicatio est directa: luango tales sunt exponibiles: ut istae sui salsae t omnis homo praeter rtem , eon est animal. η Quarto supponitur: trariard θuod duplex est lex contrariarum, uplex, sitieet sormalis, dc materialis. γmal is qudd si una est vcra; reliqua

est salsa: vi bc ne sequitur, istae sunt contrariae: & una est vera: ergo ait

ra est salsa. Sed lex materi is est, quod si una est salsa ; reliqua est vera: & dicitur materialis : quia non quaelibet talis eonsequentia est

bona a

subcontrariarum talis est. qudd nun Art. a.

quam duae subcontrariae possunt simul esse salsae: quia tunc duae con-IAE tradictoriae essent simul falsae. Unde ' Σ'

aliquae propolitiones dicuntur esse 'subcontrariae dupliciter. Vnomodo de lege:aliomodo de modo quan latiuo, & quali tativo. Vnde illae dicuntur subcontrariae de lcge, quae participant utroque termino oriuine codem: Sc impossibile est,illas simul esse salsas. Sed ille opponuntur sv contrariae de modo. quae participat

utroque termino ordine eodem: de ambae sunt indefin: G. vel particul res , affrmativae, vel nepatiuae. Ex

quo sequitur, si ista consequetia est bona. istae sunt subcontrariae, &vna est falsa. ergo altera est vera,& est cosequentia tormiis.Et aduerte. Pin Din teria contingenti duae subcontrariae possunt simul esse verae, ve quida homo currit quidam homo no currit sed non in materia naturali, vel remota: saltem de Dieatione dire. m. Et*non possint esse simul verae in materia naturali de predicatione directa .patet. quia tunc duae contradictoriae essent simul verae. Nam si particularis in materia naturali severa, ita&uniuersalis sua, si Brin tur,cum tales aequi ualeant in veritate , & salsitate. Et intelligitur ista lex in propositionibus cathegoricis simpliciter de subiecto sinistes, deno de quatitate,& qualitate mixta. Taxrto scicndum Plex cori Amy- traductoriarum talis est, i non possunt simul esse vcnae neque salsae: &no potest ista lex probari, cum surH

63쪽

Summus Petri Hispan.

E detur in primo principio. Et sunt non possitnt simul esse verae. Secun- G duplices contradictoriae. s. de lege, do sic . Istae sunt contradictoriae, S de modo quantitativo, & quasi- promitto tibi equum: non promittativo. De lege sunt duae propositio to tibi equum ,& tamen sunt simul

nes utroque termino participantes verataquia ista est vera,non proini

ordine eodem: quas imposibile est to tibi equum 1 quia aequi ualent esse simul veras vel falsas, ex quo se isti, nullum equum hibi promitto. quitur,m duae indefiniis possitnteia quae est vera Tertio se : Ista est

se contradictoriae de lege. Sed con- vera : omne animal, quod non est tradictoriae de modo sunt uniuersa- irrationale est homo : & tamen sualis assirmativa. & particularis nega- particularis non est vera, & hoe d tiua,& econtra .vel uniuersalis nega scendendo subly, irrationale, nam titia,& particularis a stirmativa, vel ista est salsa omne animal. quod noecontra,vtroq; termino participan- est hoc irrationale . st homo. Adtes ordine eodem. Ex i stis patet, si, primum dicitur, quod illae propo ista consequentia est bona;istae sutit tiones non sunt contrariae, sed con- duae contradictoriae & una est vera. traria illius r omnis homo animal ergo reliqua est salsa. Etiam bene se est, est ista, omnis homo nullum quitur: istae sunt contradictoriae, & animal est. Ad secundum dicitur, una est falsa, ergo reliqua erit vera. quod ista propositio, notὲ promitto Sed lex subalternarum talis est. φ tibi equum. non aequi ualci isti, nul-F possunt limul esse verae. & eti4 simul luin equum tibi promi tru quia ly Hsalsae qa si particularis est falsa uni- equum, non stipponit eodum in uersalis erat salsa si formeturietiam do in ambabus: quia in prinui sup- si uniuersalis sit vera particularis ponit confuse , & distributive di- erit vera, & hoc si formetur. Vnde stributione persectae sed in alia suim de ista dantur duae regulae . quarum ponit distributione imperfecta. Ad

prima est, bene sequitur, uniuersa- tertium dicitur, quod non oportet

lis est vera: ergo particularis est vG sic descedere: sed sic, omne animal, ra,si formetur. secunda si particula- quod non est hoc,vel hoc irration ris est salsa, uniuersalis est salsa. & le, est homo. lhoc, si formetur: ut si ista sit salsa, est, & sunt in materia naturali de accidens, is per contrapositione. num tri-

praedicatione directa & tamen sunt Conuersio simplex est quando sis P simul vcrae: igitur male dicitur, si, de subiecto praedicatu, is depra-

.luae contrariae in materia naturali dicato subiectum , manente ea

64쪽

zractatus Prim .

a IA dem qualitate, se quantitate: Θhoc modo conuertitur uniuersatis negativa in seipsam, se partiacularis affirmativa in se ipsem, mi nussus homo e Z lapis, nullus lapis HE homo: quidam homo est animal, auoddam animal est ho.

ur.3 crtio siquitur, 'consequentia Cmaterialis non est conuersio. scd s la consequentia formali, quae est cosequentia bona: quae sic est bona, ilibet sibi similis i forma, ct e bona. S L C v M D o sc; eduini ip triplex Arva. est conuertio: ut patet in textu. Proculus declaratione suppon it, τ dissi λ - - DRimosci edum siste terminus, nitio conuersionis simplicis sic est in δυblidi iei cou GD, potest capi dupliciter . relliscnda. Couersio sinapi cx est duae,pi iti t. Vnomo prime in ictionaliter,&hoc rii propositionum cathegoricam, sia Idem pra- modo capitur,cum dicitur: 'malu milium qualitatum ,&quantitatu, m. pG in conuertitur in bonum. Alio mos vimq; termino participantrum orditu HI eunde in tetionalitin & hoc duplici- ne econuerso unius ad aliam formay tenVnomo: ut est passo termini.& lis consequcntia:& ponitur, forma sic tantum valet, sicut uniuersaliter iis consequentia loco generis.&t veriscari: iueadmodu dicitur. p isti tum rei id uia ponitur ad disteretiam termini. homo & risibile conuertim conuersionis per accidcias.& P contur. i.uniuersaliter de in uice pridi traposit onem.Supponitur secundo, DB cantur,vel verificatur. Alio mo acci- φ coucrso simplex dr io simplex, eo chvero

pitur, ut est pastio amo sitionu, & est i fit pcr solam transpositioncm ter- Σύρε.

duplex .c in oppositam qualitate, si minorum, remanente cadcm quali- ω.'. sim propositionibus de contingen- tate,& quantitate. R non quia non ti ad virulibet. dc quibus alias vide- fiat ex proponibus. Tcrtio supponit, C5uersis bitur in primo priorum, tractatu . v duplex cst conuersto . s. p ria & dur: . Alia est in terminis propositionis, i impropria seu directa di reduectiva. solet se distaniri. est mutatio praedi- Propria cli qn de subiccto conuers cati in subiectum:& econtra. qu sic fit praedicatum convcmntis & depdebet intelligi. Conuersio cst duaru dicato conuersae sit subiectum couerpropositionii cathegoricarii, vimq; tentis . nihil addendo & nihil rem termino participantiu ordine econ- uendo: ut homo est animat: ergo aniuerso, unius ad alteram formalis co mal est homo.Sed impropria est, qii sequentia: ex qua dissinitione sequii aliquid additur vel remouetur a partur aliqua corollaria. Primum, ' co te subiecti .vel prsdicati :ut nullus houerso est passio propositionum, vel mo est mulier. ergo nulla mulier est yropositionis in ordine ad alia. Secu aliquis homo. TERTIO sciendum, fiscelidit Ar

conuersionem simplicem convcrru-tur duo genera propositionum .ssvni

propositioncs de subiecto mixto, vel uersalis negativa, & particulariscopula mixta, non proprie conuertu firm ti ua. Et debet intestigi M vni uersali

65쪽

Summul Petri Hispan.

E uersaline aliua demo loquendico

sucis: quia uniuersalis negativa demo loqvcndi inconsueto. non conuertitur simplicitin ut no sequitur, omnis sol planeta non cst: ergo om-o 'nis planeta sol non est . cuans possit esὶ verum. & cosequcns falsum. Debet et intelligi de prsdicato coi quia

propositioncs depraedicato singulari non sic conuertunturi ut nullus hoest brundisius q sic conuertitur: ergobrianellus nun est ho. Debet etia intestigi. in ex parte Dicati non poniturali ia syncaste rema ' quia tuc in convcriete oportet aliquid add re .uci remouere: ut nullus homo estolarne animat: ergo nihil, quod estoe animal est homo. Debet et intelligi de terminis rectis. quia de tem ' minis obliquis, aliqua lo oportet ali F quid addi. ut nullus panis eis in sumno: e o nullum cns in furno cli pa- ε dones nis Et aduerte. pali sc5ditioncsr limi ici qu: n irasi bcne conuertendu proier esinet. pono. Prima I tarmini t neantur tensarii. aequeam pic: io ista quaedam muli cr

suit merc trix non det conuerti: c

in merctrix fuit muliensed sic. ergo quod fuit meretrix est, vel fuit mulier. Secunda. termini supponantsin ide genus supponis. Tertia, vrermini ahqn dcbtnt resolui. ante

conuertantur. ut homo curriti debet

rc solui currcns est homo. GARG v I Tua primo: Nosequitur .m Lius homo est salse animes: ergo nullum animal salsδ est homo:cuans sit verti S consequens falsum:ereo univcrsalis ncgatiua non conuerritrix simpliciter. si cudo sic: No sequitur domus fit: ergo quod fit, est domus: quia antecedins est veru,& G consequens salsum: ergo indefinita affirmati ira non conuertitui simplieiter. ITertio sic: Non sequii. mo tuu est homo. ergo ho est mortuus: quia argξ a minus amplo ad magis amplum' igitur. Ad primum rfidei. r non debet sic conuertit sed sic det conuerti: erso nihil, quod est sal LEanimal. est homo. Ad secundu dr, 'non debet sc conuerti. sed se. ergo uod fit. est, vel crit, vel potest esse

omus. Ad tertium dicitur,ldu bus modis valemus arguere a minus amplo ad magis amplit. Vnomo sine distributione magis ampli & sic est bona consequentia Aliomo cum distributione masis ampli. & sic novalet consequcntia: ut non sequitur, nullum mortuu est homo: ergo nullus homo est mortuus. si

Com ersio per accidens est facere de potet D pr dicatum, π quid.

de predicatosubiectum, manenteeade qualitate sed mutata quantitate: is hoc modo conuertitur uniuersalis assismativa in particularem affirmativam: is unia uersalis negati M in particulare ne at tuam: ut omnis homo est Mnimal emo quoddam animal est homo: nulliu homo est lapis:ergo quidam lapis non est homo.Com C6uerso uersio per cotrapositionem est si P mn

cere de subierito praedicatum, is

de praedicato tuli lum, manem te eadem qualitate, is quantitate sed mutiis terminis finitis,interminos infinitos : is hoc modo

66쪽

Tractatus cramus. 2 2

A conuertitum uniuersalis a lama- . tiua in uniuertate affirmat m ,

, particularis ne latiuit in fe0

DVN. ut omnis homo est animat: emo omne non animal est no homo: quidam homo non ea lapis :ergo quidam non lapis non est nohom9 unde versus. Simpliciter feci, conuertitur

eua per acci.

ε to per contra , sic sit con

uersio tota.

uersaliter ambae.

Jerit L negat Osunt parti

culariter ambae.

Et sciendum est. esignum positum in subieriti proponis, ' deth conmerti, debet poni supra totum pdicatum, is totum reduci ad sem

bis tum in conuertente. P terea

eadem est conuersio propositionis particularis, indesiniis, Osim

laris. Arz1. Ri Mo sciendum , ' disso conL uersionis per accii cc est intelligcnda.Est duarum proponum cathegoricarum eiusdem qualitatis, & divcrsae quantitatis, utroque terminossi E ses', parricipiti u ordine eco uorso. unius Orsie di s altera seralis consequentia: & de -- conuersio per accias i eo ci, ibi mutat quantitas. Et secundum nane fouersionem conuertuntur duo gna propcnum. s. uniuersalis a stirmativa &uniuersalis negativa. Et est aduerte dum. lista duo gna non m ouertumTer accns in particularem. vel indefinitam conuersione propria & dir cta : sed aliquando oportet ali- C quid addere. vel remouere a parte subiccti vel pdicati: ut omnis mer trix crit uirgo: sic conuertit: irpo qscrit uirgo est vel erit im rctrix.Similiter de illa nullus homo est omne animal si det sicco uerti: ergo quoddam cns, quod est omne aiat no est ho Vnde .p maiori dcclaratione ponuntur ali a resuta. I Prima:oes ' Regula

pones de verbis impersonalibus. li- promna ue activae vocis . liue passiuae vocili,d bcnt resolui in propositionci de ei devi. 'verbis psonalibus & obliqui debintresolui in rectos: ut dit animam inca uitae Πν ae . det rcsolui: aia mea laab. t taedium de uita trica . & dcbet

iis conuerti: ergo quod habet tediude uita mea, est anima loca: Similiter campana pulsatur di bi t sic resolui campana pulsatur ab al: quo & de Dbet sic conuerti: ergo quod pulsatur ab aliquo. cst campana.φSecunda regula propositioncs de obliquis. Scvcrbrs personalibuS conuertuntur Peasiacm regulas, sicut propositiones de vcrbis rectis, ut cuiuslibet hominis asipus currit. sic conuertituri e go currcns est asinus hominis. ITertia regula. ypolitiones de verbis primae. & secundae personam Sc de verbis exempte actionis si ponantur ne supposito txnrc so ante eoue tantur debcto tundi suppositum: ut pluit debet resolui diccndo. natura est pluens de potica conuerti.

Sacuvi, o scicndum, P circa Art. a. conuersionis incidunt aliquae disti- Ninclo cultates. Prima qualiter conuerti n α μtur ut a proponno ad equitandu r quiri tur c quus. R. spodetur, i non

67쪽

Summul. Petri Hispan.

conuertitur in istam, equus requiritur ad equitandum: cum antre

dens sit verit & consequens falsum: scd sic conuertitur: equus possibiliter habcrur ad equitandum. Secuda est de conuersione huius propositionis Parisius &Romet venditur piper. Dicitur primo. quod resoluitur in ista, utroq; istorum locoru vendit piper & postea sic conuertitur: ergo quod vcnditur altero istorum locorum. est piperis Tertia est de cove sone propositionum de propositi nibus primae.& secundae personaru, puta de ista rogo sum Petrus. Respo-

detur pro nunc probabiliter. l con-ucrtuntur a quocunq; eodem mo, sicut aliae:&hoc suppon do ante cc dins S consequens alicuius bon pconsi lucianae fiant ab colem. Quarta de covcrsione istius ppositionis, nullum a cstynaedicatum posito casu la in nulla propositione praedicetur non potest dies, fit couertatur in istam , nullii praed)catum est ar quia ibi ba cst praedicatum, & sic coseques esset sil sum & an cecidi ias verit. Rc- 'On dctur. 7 consequens non est salsum quia non est . Et siquis dicat 'consi ituns est illud nullum nraedicarum cst a. eitur non est coc

dendum tale conscquens poni quia

est regula obligatoria ' illud quod

repugnat casui, no est admire 'ndii. TER Tio scicndum. pd nitio conuersonis per ei trapositione,

se est intelligenda. Est duarum propositionum cathegorica Ium manete eadem quali rate &qualitate . sed mutatis tcrminis finitis in terminos insititos, unius ad aliam consequc ntiar sim quam conuertuntur duo ge- Gnera propositionum. s. uniuersalis asfirmati ita, & particularis negatiuae vi omnis homo est animal; ergo omne non animal est non ho. Et adue

te,ci, talis couersio non est cons quetia formalis quia non sequitur omnis homo est existens: ergo omne noexistens est non homo, cum antec dens sit verum & consequens falsu, quia Antichristus est non existens,& tamen non est no homo. Unde in sco. in t . illa spositiom,omnis homo est exi--δm.

stens subiectum puta homo suppo- i init tantum nro hominibus existenti iij bus. quia taliter supponui subiecta, qualem suppositioncm permittunt,

sua pnaedicata. Et aduerte pro regula, i, quanto terminus fini tus p pluribus supponit. tanto terminus infinitus pro paucioribus supponit. &quanto terminus finitus pro paucio Hribus supponit. tanto terminus ins-nitus pro pluribus supponit. Finaliter aduerte, Petrus Hispanus p nit duo notabilia. Primitus signusubiecti propositionis conuerse conuersionis simplicis det addi vel squivalens subiecto uertcntis finexi-gcntiam congruitatis. Secundum ne bis

est in quo videtur desectile quod ea Pe ti Hidem est conuerso particularis inde sp/finitis,& singularis . quia de rigore sermonis est salsum quia ly eadem,

diceret identitatem numeralem &non specificam & sic est sal facii singularis negativa conuertatur simpliciter & non particularis, vel inde

nita negativa.

Aa svi Tun primo sic.Ista neuter istorsi est albus est uniuersalis ne

68쪽

Tractatus Primus. 2 I

A gatiua, ic tamen non conuertitur paccidens, quia tunc conuerter turin illam quoddam album no est ali uis istorum quod est falsum, cude

ubiccto non fiat Dicatu .sSc dosc: Ista est inluersat s negatara nullus homo est mulier. Sc tamen non conuertitur per accidcns, quia conuerteretur in diam, quodam mulierno est homo, quae est falsa. Tertio sic. Illa est particularis negativa:quq dam chimera non est homo S tameno conuolatur per contrapolitione, Fata couerteretur in illam, quoddanon ho non est non chimera, id est salsum cit ant cedcns sit veru, dcconsequens salsum: cum. n. chim era ipnullo supponat, non chim cra supponit pro omnibuS. Ad primum dr, ldebet sic conuerti: ergo quoddam 2 album no eli homo de num cro istorum.Ad secundum dicitur, quod sic dcbet convcrti: crgo quaedam musco. li. t. lier non est aliquis homo. Ad tcrtiuic, 3 idicitur, quod bc ne probat, quod co uersio percontrapositioncm non est cons. qu. ntia formalis & hoc maxime, quando praedicatum est trasecndens. secundo quando subicetu pro nullo supponitur vel quando importat rationem imposiabilcm, cuius modi in chimaa: ctiam univcrsalis negativa non formalitar nuc tit in particulare ncrativa de ic riuinis traspositis, licctbc ne inserat ci.

P 6 hy Sequitur de propositione h ροας hi ' pothetica. Propo sitio hypothestrica esti' a, qtia habet duas cath gorica. propositiones, tanquam principales parui sui .: si homo currit, homo mouetur. Et dicitur Chypothetica ab hypos, quod Hi Grasub, ct thesis,cluod est politio .qua τHHM.

si suppositio,pue suppositiva locu

tio : quia una pars eius supponiatur alteri. Propositionum hypo- , 'theticarum alia conditionatis, diuisio.

alia copularisa, alia disius ti . Conditionatis est ista in qua coniunguntur aera cathegorica per hanc comunemonem i, visio tes currit,sortes mouetur: cr illa cathegorica, cui immediate praeponitur ista coniun tio ,si, dic

tur antecedenstretiqua vero consequens. - veritatem condiation adis exigitur, quod antec

dens non possit esse verum με consequente : visse homo est, anis D

mal HI: unde omnis conditionalis vera est necessaria: is omnis falsa eii impossibilis. e d D sitatem conditionato su icit , quod antecedens possit eue et Frum, consequente emi lente salse: ut si homo est, album et t. P Ri Mo sciendum quod postquam detcrminatum est de propositione cathegorica: consse lucriter dcterim nandum est de proposi' ii tionc hypothetica. Pro cuius de- ii 'I' it clarationc supponitur quod propis' mimo iasitio hypothetica potest capi dupli- : liciter ea citcr. Vno modo tiricte, sic dilfi- Pi v nitur: propolitio hypothetica est, quae explicite. vel implicite, siue ind

69쪽

Summul Petri Histo.

E les sui. coniunctas per es iquam coniuctionem. vel per aliquod sibi aequitiaicias. & sic cepit Petrus Hispan. Alio modo accipitur laue quae diffinitur sic: thopolitio synothetica ell, quae explicite, vel implicite, siue rheralitor habet duas propositiones, vel

plures: vel duo complexa: propo tionabilia duabus .ppositionibus iuncta per aliquam coniunctionem.

vel per aliquod sibi aequivalens.Dicitur notant r. implicite quia illa propositio: magistro legcnte, pueri proficiunt est hypochetica,&ram inexplicite non habet plures propositiones.& talis resoluitur in unam coditionalem temporalem, vel causalem . D citur notanter, a spr

positiones, non addendo cathcgOricas quia multae sunt propositiones F hypotneticae, in quibus non coniunguntur duae cathegoricae : supple , tanquam principales partes sui: sed aliquando cathcgorica, & hypoth

tica, vis homo currit, animal cumrit.&Deus et .Dicitur notanter.vel

duo complexa quia aliqua est hypothetica . quae nec explicite, nec implicite componitur in duabus propositionibus viii fusi asinus volaret, asinus haberet alas cuius partcs non sunt propositiones: cum non sint verae neque falsae. Dicitur notantcr,

tanquam principes in partes sui, ad disterentiam propositionis catlicet ricae in qua non coniunguntur guae propositiones, tanquam principales partes sui. Attia. S E C v KDo sciendum, stipsius proponis hypotheticae comuniter astignantur tres spes. s.coduionalis,copulata ua &disiunctiva: non negado Glii quin sint plures siue reducantur ad litas siue non: sicut rationalis causalis de explitiua.Pro cuius dcclar tione supponitur, i sicut hypothetica poteti capi dupliciter .f. stricte, &large: ita & conditiones S. unde conditionalis stricte capta sic distinitur,

est quae explicite, vel implicite habet duas .ppositioncs cathegoricas, coniunctas per illam coniunctioneis si, vel per aliquod sibi aequi ualens. taquam paries principales sui: & de ista loquitur Petrus Hispa. Sed conditionalis large sui ripta eit, 1 qua explicite, vel implic te coniunguntur duae propones,vel duo compic Xa . portionabilia duabus propositionibus per is am coniunctionem, si,vel per aliquod sibi aequiualcns.Sure

natur secundo et, conditionalis vera Hest bona consequetia: Iohet antecedens,&coseques : ita si illa propositio, cui additur. si vocat antccedes,& alia consequens. capiedo mant cedens nominaliter, & non participiali ter. ITertio suppon i tur, τ ad .vcritatem conditionalis itricte sumptae & affirmativae, de qua loquitur Petrus His . rcquirit, P antccedens no possit tae vcru sine cosequete. . &hoc, si coseques sormet. Ex quo se Mtur m codonalis no est io vera. et an-tccedes & coseques sint vera qa stat codonale esse vera, cuius ta antec

des. v cosequens sunt impossibilia, ut si ho est asinus ho est rudibilis. Secundo, i conditionalis non dicitur eo salsa, quia antecedcns sit falsum. vel costqvcns, sed sta antecedes notesse veru, cosequente existete falso. TERTIO

70쪽

Tractatus Primus. aq

A Tx R et i o sciendum,2 ista coniu- Artis. ctio si pi capi tripliciter. Vnomodosi, triplici pure codonalitcri ut si herem libros, libentcr studere.Aliomodo promi iasue: ut si vencris ad me, dabo tibi equii.Et istis duobus modis illa coniunctio si non facit condonale. proprie dicta, sed im large capti. Tertio

modo capit illative.& tunc dcnotat, costquens sequi ex antecedete: ut sasinus volaret, asinus heret alas. Et . aduerte. quatuor modis solet ficti

argum etatio Icodi cionali. Primo

modo. a tota condonali, a positione antecedentis ad positione consequetis & tunc est bona costquetia: ut si homo curest: animal currit: sed homo curriti. ergo animal currit. Unde - ponere anteced s. non est aliud, ustu, ubi ipsum accipi in minore sicut in ma- modi, a, tore. IS cudo modo a destructione suitur in cose luciatis ad destructione antece--nditio. dentis: visi ho currit, animal currit:

i . sed nullu animal currit: ergo nullus homo currit. Vnde destruere cons quens, si accipcre suit corradictoria&etia isto modo in bona cosequentia. I Tertio mo a d structione antecedetis ad destructione consequetis visi hocurrit animal currit: sed nullus homo currit. ergo nullu animal curri t. t Quarto mo a positione coliquetis ad positione ani ced cntis :ut si ho currit alat currit: sed animal curri zerso hocurritiEt istis duobus modis no est bona cosiquetia salte. rmalis: l cc tali in postitisse materialis ut in te in s cb: rcibilibus.

positio est hypo hctica: sortes est ita

euius speciei hypotheticae sit. Secun Cdo sic: Ista propositio silio currit animal currit. & si ho est asinus, hocitrudibilis est hypothetica, & in non habet duas .ppositiones cathegorifcra, tanu partcs principales. igit dis finitio spositionis hypotheticae no

cst condonalis; si asinus volaret. 2λnus habcret alas. & m ibi non conuiguntur duae .p n s. cum nultu ill rum significEt versi vel salsum. Ad primum dr, et reducitur ad copulatiuam sicut oes*positiones de aduerbio similitudinis tuis, loci quantitatis & qualitatis. Ad secadu dr, p bnSbat. P non cit .ppositio hypotire ti- ea. specialiter capta: tricli bene .ppositio hypotholica large capta. Ad ter

ditionalis stricte capta. de qua loquitur Petrus Hy sp. innat n b ne est conditionalis large capta, ut visum est Din notabilibus.

Copulatilia in illa,m qua cor rie f6 iunguntur duae cathegoraca perpulitiva hanc conivntilione, Θ: ut sortes quid & qcumrit,is Plato disputatisum Atiua HE illa, in qua coniunguntur duae cathegoricae hanc comiunctionem, vel, visortes cstris,

vel Plato disputat. veritate

copulatius exigit, utroque re rem esse veram it homo est an

macis Deus est. vi falsitatem eius Iuscit altera parte ese Gab

SEARCH

MENU NAVIGATION