장음표시 사용
71쪽
-. ram, ut ho egi animai,vel equus in lapis . Tamen permittrtur , τψr uir vera ,sed non ita proprie, ut ho est animal. vel equnsent hinnibilis. seu falsitate eius eximi utraq; parte esse falsam: O ho Hi asta', vel u' est lapis. P Ri Mo sciedum 'propositio
copulativa potest capi duplicitcn o modo large,& sc dissi nitur. Propos tio copulatrua est, quae explicite'. vel implicite habet duas .ppositiones.vel plures, vcl duo complexa .pportionabilia duabus .ppositioni. bus coni unctis v istam coniuctions, Sivel P aliquod sibi ae uiuales. At id modo ea pit stricte',& nc distinit in xj explicite,ves implicite, habet duas
ypositiones cathe ricas, conluctas; rista coniunctione. & vel per aliqd sibi aequi ualens: & isto modo coepit Petrus Hyspanas. Et aduerte , P ad copulativam reducitur ipalis, cuius copula principalis est adverbiu inis, ut Petrus currit. qn Ioannes dii putat.& localis citius copula principalis est adverbiu loci, ut ri trus currit ubi Ioanne, legit:& ad carii veritate requiritur, ut partes copulativae, ad ua reducuntur sint simul verae: Vne sensus huius Petrus curru quando Ioannes disputat est istes: Pctrus currit in aliquo tre S in illo tepore Ioannes disputat. Aducrte etiam . I inultae aliae Ipositioncs roducuntur ad eopulatiua: ruta, ista sortes Ast talis Nualis est Plato: sortes currit,scut Plato disputat: Et propositiones de, nisi d um modo capiatur exccstis ueciqiua si tenemur illative t ictu-dit ista coniunctione, si ,&negati
ncm. tune esset condonalis: vincia
legit Parisis, nisi si magister: &a st sensus, si nullus sit magister, nullus legit Parisi S. Aduerte ulterius, tr ad veritatem copulat tuae, speci liter captae, & amrmativae requiritur . P Vtraque pars principalis eiussit vera. Dicit notanter, specialiter captae. quia hoc sorte no r quirit ad copulativa large capta. Di et . amrmati uae quia hoc sorte non requirit ad veritate copulatiuae negati .Drctia pars principalis .qa minus principalis pi esse salsa .ubi tota copulatiua erit vera: ut ista, sortes est asinus, vel sortes est homo.&Deus est. Sa cv Nno scienda. 9, ad falsitate copulativae, specialiter captae.&amrmativae, rcquirit quod una pars eius principalis sit salsa Dr notanter assirmati uae quia ad salsitate nc gatiuae hoc no requirit. sed magis et, una pars eius sit vera. De qua iacgati uaest magna dissicultas, v tria ae luiualeat disiunctivae astitanatiuae de partibus contradicctibus . vel vim sit ne
satiua simpliciter. Ad pollibilitate
copulatiuae amrmati uae requiritur
Vir Mi; parte principale csse postibile,& copossibile alifra:& ideo suscit u partes sin t possibiles: Et ad eius contingcntia susticit altera parte princi
pugnet alteri parti: quia tuc cssc timpostibilis.Sed ad eius nccessitate, requirit, Vtraq; parte eius principes c messe necessaria:Et ad eius i mpossibilitatem lassicit eius partes principales cssie incompossibiles adinvice.Et
72쪽
tota copulativa ad qualibet eius parte principalem est bona consequentia:vt bene sequitur. series currit,&rlato disputanergos . curris cunda regula est: a parte copulati eam atruae ad dota copulativa non valet 'consequetiar ut non sequitur, Drtes currit. ergo rtes currit, &fato disputat. Jertia regula a veritate copulati uar afirmativae ad veritate cuiuslibet partis eius principalis est bona cosequentia: ut bene s quitur, ista est vera:Petrus currit, &fato disputat: ergo ista est vera,plato disputatis Quarta resula: a veritate unius partis copulatiuae Virmativae ad veritatem totius copulatiuae ammatiuae no valet consequentia: - ut non sequitur ista est vera, Petrus' currit: ergo ista est vera, Petrus cuseri lac plato disputat. A ii. T i R τ I o sciendum, , propositio disiunctiva pol capi dupliciter. Disiuncti Vnomodo large .& sic est spositio,
in dupli- in qua explicite, vel implicite conium et sapi si itur duae .pposition es , vel duo co- μ' plexa proportionabilia, duabus propositionibus per istam colunctione
belJ vel per aliquod sibi aequivales,tanoua partes principales sui. Ni modo capitur stricte.& sciest propositio, in qua explicite, vel implicite coniunguntur duae categoricae per istam coniunctionesve tanqtia partes principales sui.Et aduerte, Padueritatem disiunctiue,stricte capis, di inirmativae, requirit, 'Vna pars eius principalis sit vera. Et ad eius possibilitate requiritur, P una eius
pars principalis sit possibilis. Et ad
eius necessitate requirit, I una pars Ceius principalis sit necessariar vel φ ponatur ex partibus, trad icentibus sibi ad inuice. Sed ad eius impossibilitate requiritur, utranq; partem.
ei principale esse impossibilem:Et
ad eius contingentia requirit, vir que eius parte esse con insente, non
contradicentes sibi inuice.Sed ad Blsitatem eius requiritu utrinq; par tem eius principalem itae salsam.Et aduerte, de ipsa disiumstiua ponu Regulatur dus reges ' Prima rima qualibet parte principali disiunctius,ad tota disiuncti est bona consequentia:vt bene sequitur, ries curriti προ sortes currit. vel plato disputati Secunda regula:a tota disiuncti cum destructione unius partis pri cipalis ad positione alterius est bona consequentiae ut bene sequitur, somtes est no,vel sortes e asinus: sed so res non est asinus: ergo sortes est ho. Potest poni alia regula, ' a veritate
unius partis principalis ὁisiunctius,
ad veritate totius clisuctivae, e bona sequetia: sequit,ista e vera: Petrus currit ergo ista est vera Petrus currit
vel deus e diabolus: & finaliter Prostio det destrui p sua cotradictoria. IARGvi Tu κ primo sic: Ista est copulativa:Petrus currit, qui disputati& ibi no coi sutur duae propositiones per ista colunctione,&, igit. lSecundo sic. Ista propositio est copulatim: sortes currit,& plato disputat,vel asinus curri n& tamen ibi noconiungiatur duae cathegoricae per istam coniunctione,&, itur. I Tertio sic: Ista propositio in disiuncti- , Petre lac ignem , vel Petre lege:
73쪽
E &m mea non coniungunt duae pro quidam ho no currit. Et ditJa, G. pones: cu nullum illorum sit verum, gule in his uersibus continentur: salsum, itur.Ad primu dicitur, - Prae contra dic post contra, p, ei quado istud Matiuum,qui ,q4, postis subalter. ponit inter duas copulas verbal ,S Non omnis quidam non: om- reseresubiectu ves praedicatum, νς - non uuasi nutas. Hudse tenens ex parte subie Myri Notitiustas, quidam: sed nus ridicati: tuc exponit perre, Si ἰς, hirunc non exponit per&, R ille, neq; iam non, ualet omnιs. secum latitat. visertes, qui currit Non alter neutera . neuternon, disputat.Adsecundum dr, ii illam praestat uterque. sis. l.
aui mo,& potest Oecopula princi- Ex istis regulis infert regulavs .dc luceti copulatiuM vel minus sest talis. Si duosigna uniuersa principalis,&tuc est disiactiva. Et si Ea negativa ponant reade locu inliter dicatur deomnib. in Quibu riis ne ita φ unsi sit in subiecto, is ponit duplex coniunctio,vel duplς heliriuum in Micato: primu equi atqueses:Ad tertiit dr, bene ipbax, ο cotrario per secuta reir non est disiunctiva p Hidam issecundu suo cotradicto ra
lent sicut omnis Eo, is nullus : θ
quidam ho non currit.Secuda re . i
sis contrario,ut 11 α dra Qt pqi pi optinum, utrocu termino partici lent,omnis homo non cu rit, νηρ paritium xeunaem ordine, Unius lus homo currit. Tertia requia ad alia sormalis consequentia, pro e,psi abcui signo uniuersal , t ci pter negationem prepositam tantus particulari pponatur, is p ρ .el postpolita tiri vel pirosita & postrat negatio :eqi spoliet suo seba posita simul. Pro cuius declaratione' terno: uti,dus aequipollent, non stipponi , et duplex est inpollentia: λomnis ho non currit, Gho cu seu eqpollentia capitur dupliciter. i Elia dirith uel nonnullas ta reo i currit: Vnomo primornictionaliteri vicis- ple .
74쪽
A venit rebus:quemadmodii dicimus. 9, vinum arquipollet blado. Aliouiodo capitur. ut est passio a positionii, Proculus declaratione cit ad uertenditiab et aliquae propositiones dicunvide γα tur Mollere dupliciter.Vno modo in x. dist insignificado: lilia sub ordinantur is ' , ni poni in En tali, vel plutib. no. ninus. Sc sc .epositiones si nomin e
.diei tur qui pollere: ut Marcus curri Tullius currit.Secundo modo in inferedo,& hoc dupliciter. Vnomodo: quia inferunt se inuicem in consequen tia materiali:& sic istae dicuntur equipollere:oinnis homo et tri- sibilis:omne nisibile est homo.Secu- domodo: quia inserunt scin uice in consequentia sorinali, aducntu Pegbno: quemadmodu est hic ad Spositu. Et aduerte, p quatuor sunt B re gulae squi pollentiarum.
Reguli duaru prima est,u, si alicui signo uniuersali,vel particulari pponatur ner5 qui pollet suo cotradictorio. i.
plotu aggregatum ex Spone, cui additur negatio, & neSatione,Yqui- pollet illi,cui propositio fine tali ne Eationet contradicebat, ut non quili
Det homo currit, quipollet illi, quidani homo non currit. t.2. I SECvNDo sciendum, Psecunda regula. qpollentiam talis e, s si alicui sgno uniuersali postponatur
nego,e Ollet suo con trario. i. datis duab. st sitionib.cotrariis,s viri carum polip inatur nego immediate post totu distributua parte subiecti, iacit tu aggresatu ex illa negone,
dc Spone e pollere illi,cui Ipositio
procedens sine tali negatione cotrariabaturi ut quilibet ho non currat,
aequipolletisti, nullus hocurrit Di C
notant, immediate postposita, post totu dii tributu,qa si non poneretur immedia te,no saceret inpollere.desectu cuius lite no inpollent: cuiuslibet hois oculus e dexter,de nullius h ominis, oculus est dexter: sed oportet sic dicere,cuiuslibet hominis.
ERTI A regula inpolletiarit,etalis , s alicui signo uniuersali, vel particullari pponat nego & postponatur, qpollet suo subalterno. i. datis duab. pponi b. subalternis,si uni eam pponat nego toti ppositioni,& et postponat toti subiecto, cades supra totu sequens facit tota aggregatu ex illis duab. negon ib. R illa sponeri. pollere illi sponi, cui tali, PPO, cui: addui neg5nes, subalternabat vel sponcs sui subalterne u libet ho cur orit, ada lio curri ideo, si in una earupponat nego,&postponat toti subiecto, facit totum aggregatum ex illis.
n Omb.& illa .ppone equipollere illi propositioni,cui propositio illa si
ne negationibus subalternebatur, - TERTIosci edit, lex pdidim re Α,
gulis regula sequit, I, si i aliqua Ppone ponant duo signa negatiua,ne. eiter capta unu a parte subiecti & aliud artei dicati:posita in ante copula: pri mu estpollet suo con trarior
la Ppo, i qua pol ut sic illa duo signasqpollet viri alteri Sponi i quacu su- /biecto ronit signu, contraii si signo vni uertati negativo,& cu Dicato signia cotraditiori u signo vii negativo ut illa eqpollent, nihil nihil et iaquod ibet ealied. Adurne, R in .
75쪽
R tanter dr, ante eopuli, quia istae n6 liud est adiectivum verbi: mi Gaequipollerenn nihil est nil, ii,& qs adueHia. Secundum. n. Priscia libet est aliquid: mna prima est nega num uerbium est vi verbi avitiua,& secunda assi arim: licet m liniistum. Et ideo duplex est m
res propositiones aequi pollerent, Te ιβ tim qκedam determinat ver positi plures propositiones uni &eide con bum atra copositionis'. ut inar stradicerent,sed hoc est falsum.quia seminecessario, conti uranter pl- r. Vni est tm vnu contrariti. Secundo sibibter; Θ impossibiliter, et xin,' sic:si prima regula rei vera, sequere Θfalso. 1 glia dete ramnam vertur,' una ppositioinui polleret suo bum gratia rei veisi, ut fortiteresitradictorio sed hoc e lalsum: igit. arit, velociter currit. Melia δε-
ori o sci Istae nonae ut pol terminant grasia temporis οῦ ut: ho est aiat, nullus notio est hodie, cras :is alia adverbia temais,cu fit una vera,&alia sella, ergo puxulia. Alia adverbia determi secunda regula est salsa, Ad primWm Dant ratione modo. ut adverbia propositioni: in plures .ppositiones m*sit citer modus per adue aequi polleaes pnt uni contradicere. bia.Sed ommi is Oibus ali Jotu Ad fm di, et solutio patet in no- ΟΠc de illis dicendu est, qui co-tabilibus: na non est intelligendii ιν positione determinant,ut sunt ne contradictori u aequipolleat cotradi cessario, contingenter M. Cu. n.
torio, sed op amr gatu ex negatio- dicitur ho necessario sedes mine, & propositione aequiuescat illi, sica tur,quod compo sitio sies Onis cui propositio sine negatione cotra- cu ho est necessaria sed cum didicebat.Ad tertium dξ, 'i non susti- citur ho currit bene, uel ueloci cit ' negatio ponatur immedi ter: lanificatur,quod cursus hora post signum,sed oportet,in ponaxur Q ubibes uel bonus i ct in ista desi post totum subiectum distribuxum, G minatur res uerbir in prima
δmsi io: Modus est adiacens rei δε- di, qui copositione determinant: quis. terminatio:Θ habet feri per at faciunt propositione modalem: testiuum Sed duplex est adientia ideo de talioustiolumodo hic imi num: quoddam est adi iniis no- tendimus. Et sumuntur uand mois tur albus,mer, Ursimilia. que pria is modi nominaliter:
76쪽
κtpo sibile, impossibile cotives: noli,& verbi:& ideo duplex est mo- Cnecessarium,Seris, falsum ηn- dus.f.nOiali , Sc adverbialis. Ex quoque adverbialiter :vt possibiliter sequitur tertio, floe adiectivum drimpossibiliter,necessario/contim ill R. siue ponat a parte subiecti, genter, vero, o falso. Propositis it He p/rte praedicati: siue sit nome, modalis HI, illa qua determina i Vς P . non en-siue participium. Et
ct iuu faciat propositionem modesλcesanu, vere, of I. - . sorte, Respodetur,, ponedo aliquas propocurrere e possibile, sic de allis. sitioncias Prima. Solii adiecti uu ver Et in istis moriybus verbu det bi.i .adverbis, determinans copo sisyci,modus aut praedi car Moes tione praedicati ad subiectili, dr face aut alia propositiones,quae no δε- re propositione modale s. possibilia terminatur per istos sex modos: ter, impossibilite necessirio, &condicuntur de inesse. Sed adhuc it tingeterisse da .ppositio: la adia propositiones, quae modificatur iectiva tuoru adverbioru dictituria
his modis, vero is falso: ad praesens relinquutur quia in i is e demo sumutur oppositio, o aquipollentia, siciu in Elis de inese. In His aurem de his quatuor mocere, 'positione modale,s possibile, linpola cotinges,& neces te. 'Tertia .ppositio. Licet sint plures modi faceites proi Osirionem odalem, si isti quatuor. ita lotuin enumerantur istin f , quatuor:Qa sunt magis usitati. Etia
, possibile, impossibile, contra faciunt propositiones modales aequi ges o nece sarium alio modo ju pollere per aduentu negationis: non mitur Oppositio σ aequipolumia: autem alii modi, cuiusmodi sunt, ut postea patebit. ereditum, opinatu, veru, & falsum. S E C v N D o sciedu ci, isti modi, Arx ΡRi Mo sciedu est. distinitio possibila, c5tigct,&necesse possunt modi sic est intelliseda. Modus capi dupliciter. Vnomo prime iussi . . . est determinatio, significas aliquid, tionaliter.& hoc dupliciter.Vnomo putiueetu vel aliqualiter per modii adiacentis do cathegorematic : S sic sunt driae Eliciter. rei. i. suo determinabili. Vnde per entis:& tuc,possibile,valet , sicut
hoc, pdr adiaces ,rcmouetur deter res possibilis,&,necesse, sicut resn minatio subitantialas, quae propriὸ cessaria.Secundomodo syncatheg . non adiacet.Ex quo sequitur,s,de- rematice.& sic sunt quaeda syncatheterminario in plus se habet, qua mo goremata determinaria copula ronedus: quia substanti uti pol dici deter copositionis.& tunc dicuntur facere minatim, in no est modus. Sequi- propositione motale divisim .mi tur secudo,2 modus,&adiectivum modo capiunt secundo inretiones
77쪽
R euntur sacere proponem modese co modalem diuisam, sed solii compoli GPropoli posita. Ex quo seciuir, duplex ta: iosum cienter determinat de mo '0 20 tu positio modatis.1 .copolita, & divisa. dalibus: sicqd dicat expositores. Sed Quare
aiizd Coposita est, in qua modus subiicit, si diceres,qd ergo erit modalis diu in 1. ' vel 1 dicatur: ut possibile est sortem se,' solum est in alis 'Dico, I, i ,
. . . currere.&istaeno sunt Ipriὸmod sic aliuniri siue describi:Est cuius cole sed delinesse: sed vocant modales puta modificata est aliquo mo,detersolum posimilitudine, qua habent minante repostione pilicati cu su- cumogdib. diuisis. Sed modalis dia biecto. Ex quo sequitur,u, sin dicit uisa est Propo cathegorica , in qua Petr.Hisp. verbum debet s ubi ci , moduS se et ex parte copulae, tan modus aut Dicari, soli im loquit de qua determinatio eius: ut ho possibi modali coposita. Sequitur secundo, liter est curres. Et aduerte, min pro- propo non d rideo modalis, quia politionib. modalib. copolitis illud in ipsa ponitur modus simpliciter: verbum,est, sine determinatione dr sed quia in ipsa ponitur modus , de- . eopula; sed in diuisis semper sumit terminans compositionem pridica
cum determinatione: viqia modus ti cum subiecto. tenet adverbialiteri tunc, est, dr este IARG v I Tun primo. sic. AN copula totalis ,&modus determina beao ad i.rcet rei,&tiano in modus: tio,& no e pars copular: ut sortes pos ergo diis nitio modi non est bona.
s sibil iter currit. Sed qn modus tenet 'Secundi sic. Nullii sibiectu ves stnominaliteritiic aggregatum ex isto pr dicatum est determinatio copu- verbo,e,& isto in liuo,eri explici is, sed modus est subiectum vel praeia, ves amplicitedresse copula tota- dicatum: igitur . Iis. Sic et , es, est pars minus principa 'Tertio jic: Nullii puru catheg lis&,esse,est pars principalis: vissim rema potesse determinatio copuli; te possibile e re albina gregatu exly sed possibile,& impossibile, sunt nuest,&,esse, dr ese copula totalis. ra cathegoremata: ergo non piat de- Atti , T E R T I o sciendii, propo mo icrminare copula. Ad primu dr, i, datis sic diffinitur a Pet. His p. s. est, q adiacere' pi capi dupyri unomo pri- modiscat aliquo istoru quatuor mo me in ictionaliter,ut idem est, ' in- dorsi, possibile impossibile contin- h rere,& sic bene albedo adiacet rei. Error au. R & necesse. Unde aduerte, si ipse Allonio capit secudo intelionaliter, ocis. Iolu diffinit proponem modale com vim valet, sicut lanificare pinodii positam, i non est modalis: ideo in- adiacetis,&sic tu adiecti uti adi .susscienter diffinit: &u, sol sim dissi cet.Ad G dr, i possibile,&impo niat,patet in eius exemplis. Non est sibile,capta sedo intentionaliter,siit et dicendii, , ipse distiniat propone subiectu, uel Dicatu proponis, & sic modalem diuisam, que proprie est faciut propone modale coposita. sed modalis: quia ipse ex lincat de ve- ipsa capta primo intentionaliter,&ro,& fallo,ci non iaciunt proponem syncatnegorematici faciunt propo-
78쪽
A. item modesediuisa:& sic no subiiciutur, nec pdicant. Solutio tertii natet in a. nota b. De qualitate modaliter.
Sciensim aut, p quilibet iHo- ru quatuor modora quatuor facit propones modales,ideo cu modi sint qua or, quater quatuor erunt propones,se sic eriit sexdecim tria gratia, i te modus pos
sibile, si sumat sine ne asione fa
cit una nositione modale,ursorte currere es possibile. Si at inmat tu negatione lata aduersu, facit secunda. st sorte non currere,est possibile. Si uero cum negatione, posita ad morii; facit ter tia,ut serrem currere, non est pol
si is , sed cum negatione posita, ad verbu is ad modu facit alia,
Hortem non currere,no e 'insibile G hoc modo scLm unuqueque alioru modoru sumutur quatuor propositiones modales.
Art. . SciENDvM est primo, quod ii Z , qualitas in modalibus diuisis attentalium. citur e em modo,sicut in cathegoricis de inesse. s. ex parte copulae totalis,vel principalis partis: ita quod illa dicitur, proprie affirmativa; in
'pa nulla negatio, neganter capta; ponitur, vel cuius copula principas vel principalior pars copulae non negatur.Sed propositio dicitur negativa, in qua totalis copula, vel principalior pars coptili negatur. Et dicit, principalior pars, pr prer ral Pr positiones, sortem post bile est non esse, sortem possibile est non currere, in quibus totalis copula non ne-
fatur: tamen principalior pars copu Ci negatur. s. infinitivus, qui est principalior pars: l u ia ratione eius extrema niuntur adinvicem. Ex quo le- Error aliquitur, si modus non est pars copu- quoiv Ilo sed solum determinatio copulae elicet multi dicant oppositum, & d bet ista intelligi de propositione motali diuisa,S non composita , quε Cinera de ineste.Et si quisquirat,ild est propositio modalis composita Dicitur quod est, in qua ponit modus a parte subiecti, vel pridicati,veriscabilis de tota propositione me IAI esipotidiante copula non modificata. Et di incitur notante de tota propositione, propter istas propolitiones: deum diligere, est bonum: deum odire est malum: in quibus ponitur modus a parte praedicati, non tamen sunt modales compositae quia talis ni Ddus non potest verssicari de tota propositione. S E C v N D o sciendum , quod Ar Momnes propositioiam in quibus p nuntur isti modi,possibile &c. solet omnes distingui secundum sensum compositum,& secundum sensu diuisum, licet in de rigore sermonis non debeant distingui; na si modus p'natura parte subiecti, vel praedica iti sunt copositae, si vero a parte copul sunt diuiss.Vnde sensus positu π i fit, faciendo modu pdicari de tota ρ 'ru'
positione, corae: Odente dicto, vel econtra, ut sensus copositu, istius
poni, a bum messibile est ei e nigrii, est ille,bec propositio, album ea nigrum,cii postibilis. Sed ad dandum
sensum di uisum, oportet mutare su . .
hic tu, i illudinome hoc suppones
79쪽
e pro illo, pro quo supponebat subi diu: & hoc maxime, qn subiectu est
c retu notativum, ut sensus diuisus lilius ppositionis, albu possibile est esse nigri est iste: hoc pose est essentarii, veI pol dari P una copulatium ut noc est albu, & hoc pol esse ii r TERTIO sciendu, ' quantitas in modalibus diuisis trὶpliciter a teditur. I Primo ex parte subiecti dicti:& sc ide est iudiciti. sicut de qualitate propositionii de inesse. Alio- modo ex parte modi :& sic dico, isti duo modi,necesse, & impossibile,se habent circa copula, sicut, Dis, nullus, circa subiectaenam, necesse, distribuit copula pio quolibet tep re, importato per ipsam:& etia, un- possibile: sed cu hoc, impostibile, includi t negationem:sed, possibile, &P contingens,laciunt copula stare d terminate pro tempore, importato
Ier ipsam Ex quo sequitur ' senius
uius proposition is, nomine Aecesse est este aiat, est talis: homine pro quolibet tepore necesse est esse aiat & sensus istius, holem possibile est, esse animes: est iste: homine pro aliquo tepore possibile est esse animal. ITertio atteditur ex parte subiecti,&modi simul. Ex quo sequituris ali sua propositio potest dici simul uniuersalis,& particularis: ut Omne hominem postibile est currere: ali-γuando particularis, &uniuersalis
mul: ut sortem necesse est esse animal. Sed quid de quantitate propositionum modalium copositaru 3 Resesidetur,et ad hoc, et, aliquod signufaciat specialiter ad quantitate in talium composi tarum,oportet dicapiatur in neutro genere: unde haee G propositio, omnem homine esse animal,est possibile: no est uniuersalis: quia sensus eius est, tali, propositio; omnis homo est animal, est pollibulis: modo talis est indefinita. nam dictum supponit materialiter pro pluribus Ppositionibus indesinitis: sed si debeat fieri uniuersalis, Oportet addere signum uniuersale in neutro genere cum ista particula ly, ut omne ly, omne omnem hominem esse animal est possibile:&est sensus omnis talis, propositio: omnis homo
est animal, est possibilis, de similiter dicatur de alijs. IARGvi Tvst primo sie: In ista propositione: sortes est possibilis, ponitur aliquis istorum modorum,&tia non et i modalis. igitur. I Secudo
sic: Ista propositio possibile est sese Atem, currere non est modalis: & in modificatur aliquo istorum modorum igitur. Tertio sic: In ista propositione: omnem hominem currere,in possibile , subi)citur terminus communis, signo uniuersali dete minatus. ergo est uni uersalis : cuius oppositum dictum est: ideo non est modalis . Ad pr1mum dicitur, et ille modus non determinat compotationem pnedicati cu subiecto, ideo non est modalis. Ad secundum dicitur,' illa dimnitio propositionismodalis datur solii de coposita,quae non est proprie incidalis, sed de inesse. Ad tertium dicitur, ut licet ibi νε ulae
subi)ciatur terminus comunis,m P aeqviterialiter retus,signo uniuersali ma- polim aiterialiter tento , determinatus. non
inpersonaliter inito.Vel potest dici breui
80쪽
A breuiter,*tale signun5 determinat tu subiectu.sed solii parte subiecti. Harum autem propositionumodalium aequipollemia quatuor regulis cognoscuntur: qtiarum
prima ems Cuicunque dicto asyirmato attribuitur possibile, eisdem attribuitur contingens : Θ ab eodem dicto remouetur impossibiis : ct ab eius contradinorio opposito remouetur necesse : ut Iortem currere es possibile : somtem currere est contingens :lo tem cinreme non est impossibile: sortem non currere non sit ne cesse, Secunda regula : Cuicunque dicto negato attribuitur nisi sibile, eidem attribuitur contim- gens: Θ ab eodem remouetur im' possibile , ct ab eius contraries ris opposito remouetur necesse: m sortem non currere est pos ibile': sortem non currere est comtingens: sortem non currere non
est impossibile: sortem curreremon est necesse. Tertia regula est: quocunque diecto Ormmro remouetur positi tab eodem remouetur continxens. ct eidem
attribuitur imposibile: is eius
contradictorio opposito attribu tur necesse : ut jortem currere non est possibile, sortem currere non sit contingens, sortem currere est impossibile, sortem non currere est necesse. Quarta rorula Him g quocunqr dicto ne to remouebitur possile, ab e
dem remouetur contingens, o, Ceiuem attribuitur impossibile, erus contradictorio opposito attribuitur necessciviserae non currere, no est posite sortem no currere, non est contingens, sortem
non currere, est impossibile, somrem cunere est necesse, Issarum
stonuntur in quatuor lineis, siue ordinibus mura sauentis, qui possuntper hos versus denotari.
Primus amabimur, edentui que secundus. Tertius iliace, purpures re
Omne necessariat, impossibiale quoi nullus. Possibile quidam, quidam n7, pumile non. E , dictum negat, i, R mon,
nihil,a, sed, v, totum.Omnes aut propositiones,qua sunt in prima linea, aequipollent per primam regulam, is conuertuntur inter se, quae vero in secunda yersecundam, que in tertia per tertiam , qua in quarta per qua tam. Item aequipollentiae, vel comsequentiae modalium possunt haberi per hanc regulam. Omnet
propositiones deposibili, ctim possibili aequipossent, verbo simial ter se habente, o mori dissimi