장음표시 사용
311쪽
nos observaverant eum Pol ear vi ex igne extracturos . se Ignari quod nec Christum unquam derelinquere poteriis
is mus, qui pro salute omnium, qui in toto mundo sal vi fient, , , passus est, inculpatus pro peccatoribus; nec alium quem- quam colere . Illum siquidem, utpote Filium Dei, ado,, ramus. Martyres Vero tanquam Domini discipulos, & imitatores merito diligimus propter illorum erga suum ,, Regem, & Magistrum benevolentiam eximiam , quo- rum utinam & nos fiamus consortes, ac Condiscipuli. II. Eumdem quoque Sanctorum cultum aversatus est Hieronymus tum in epistola ad Riparium alibi allegata , tum numero quinto libri adversus vigilantium scripti his eumdem Vigilantium verbis distringens. Quis enim, o in- favum caput, aliquando Mar res adoravit 2 Cuis hominem putavit Deum Aversatus est Epiphanius de Collyridianis agens; & generatim nullam Creaturam adorari sinit Augustinus num. I. sermonis sexti in Sanctum Stephanum : in libro xx. contra Faustum Manichaeum Cap. 2I. denique in libro De Qera religione CaP. II. alias num.1 8. & IIo.: Etiam Fulgentius cap. quarto libri ad D natum . Et ne multos afferam, Leo Magnus, cap. sexto sermonis secundi de Nativitate in eamdem sententiam praeclarissima & perspicua tradem. III. Quod si ad haec tam praeclara testimonia subii- Cias, adorationem ab iis sumi in rigorosa significatione ;ita scilicet, ut denotet latriae enitum: tum facile refellexis ab iis Patrum locis, in quibus non modo adorationem, verum etiam cultum creaturae cuivis adhiberi non patiun- εὶ sest . alias 33 tur. Id porro facit Hieronymus in ea ad Riparium so ' epistola, quam nuper citavimus, sed hic repetere est in pus . se Nos autem inquit ille) non dico Martyrum re- , , liquias, sed ne solem quidem, & lunam, non Ange.
. . : . . - los, non Archangelos, non Cherubim ' non Seraphim,
' - ,, & omne nomen, quod nominatur & in praesenti saecu lo, es in futuro, eolimus, & vdoramus. Similiter Au-em n im . H. gustinus numero nono sermonis recitati in natali Sanct versis, in nova edi- rum Martyrum Fructuosi, Auguris, &Eulogii: C tione, et 3. rissimi. inquit ) veneramini mr res, laudate, smate , praedicare, honorate, Deum mar ram eolite. Cultum . . suoque creatum quibus libet adimit in libro de vera R
ω ean. s s. aIias n. ligypne, υ cujus verba, tam & si nuper indicata, hic iterum
xo3. & Do. afferamus necesse est: adeo manifeste Pontificiorum persua-
312쪽
is xerunt, non sic habentur, ut tales quaerant honores ; sed illum a nobis coli volant, quo illuminante laeta . ,, tur, meriti sui nos esse consortes. Honorandi ergo funeis propter imitationem , non adorandi propter religio-
IV. Hate vero palam ostendunt, haud recte allegaria Ρontificiis hac in quaestione Ecclesiae Patres . Hi enim ais pertissime significant, a se minime coli Sanctos, sed ta tum amari, & honorari eo honoris genere, quod in imitatione politum sit: Honorandi propter imitationem: At in
Sanctorum imitatione nunc non collocant Pontificii hon rem , quem deserunt Sanctis, sed in Miliarum celebrati ne, in templorum, atque altarium erectione, aliisque tum' multis, tum vetustae aetati prorsus ignotis ritibus. U. Dilectionem vero, & honorem, quo SanctOS Pr
sequebantur, ad illud ipsum dilectionis, & honoris genuS Pertinere aiebant, quo viventes probitate spectatos amamus , honoramusque, ideoque , ut i idem Doctores expressissime significaverunt, ad illum honorem, & dii cti Onem , quae Communio ,& societas sub uno capite Christo Iesu aut exposcit, aut efficit, non ad alium quempiam elatiorem, ac sublimiorem. Nonne tu Augustinus candia de fatetur, dum cap. xxx. libri vicesunt contra Faustum haec ait is Colimus ergo Martyres eo cultu dilectionis , & societatis, quo & in hac vita coluntur Sancti h mines Dei, quorum cor ad talem pro Evangelica ue- ritate passionem paratum esse sentimus: sed illos tanta ,, devotius, quanto securius post incerta omnia superata, is quanto etiam fidentiore laude praedicamus, jam in via M ta seliciore victores, qu1m in ista adbuc usque pugna tes - Nonne id quoque edocet Cyrillus Alexandri-
nus ij haec inquiense se Sanctos porro Martyres neque M libro eontra is DeoS esse dicimus, neque divino cultu eos adorare so- Iulianum o,, lemus, sed affectus, & honoris VI. Neque vero elatiori aliquo honotis, & dilectionis Ienere prosequi Sanctos poterant iidem Patres: etenim
anctos etiam degentes in caelis, non dominos, quibus cultus, & elatior honor deserretur, sed serum uniuS Domini . . n-- . Dei, ideoque conservos nostroS agnovere , & sessi sunt ecis,quosm fanis Nonne servos Τheodoretus Sanctos appellat his Ver di raraeorum
Dis h) Honoramus Maxores tanquam Dei testes, ser- minibus inscribi vosque amantio os . Angelos etiam conservos esse ait mos estis
313쪽
Id imitantur Nicaenae secundae Synodi Patres, dum actio. a. . ne secunda l) haec tradunt. Venerantes eos ut famulos, εν ' amicos, o filios Dei: honor enim , qui circa conservorum dein votos agitur oec. Porro servos, conservosque, quicumque ii sint, omnino coli non posse non dubitabis , si an, madverteris, propterea Angelum vetuisse . ne se adoraret Joannes, quod conservus illius esset, & reliquorum Christianorum. Vide, ne feceris: conservus tuus sum, ct fratrum tuorum habentium testimonium Jesu. Deum adora. VII. Quod si quis interdum visus sit aut ipse colere Sanctos, aut cultum iis adhibitum approbare; si tamen verba, quibus iidem Patres utuntur, si scopum metamque, quam designarunt, attendas, apertissime intelliges, propterea tantummodo aut coluisse Sanctos, aut cultum iis adhibitum approbasse, quod ad eos revera non ferretur, aut saltem non in iis sisteret ille cultus, quem minus accurati homines ad Sanctos deferri putabant, sed ad Deum desere, tur, ideoque Dei cultus esset, non Sanctorum, in quibus sive veluti ministris , sive veluti instrumentis divinae gloriae Deus honorabatur: item sere, ut, ipsorum quidem Pontificiorum sententia , in candelabris, & in altari, quae tamen incenso thure honorantur , honoratur & colitur Deus. Α que rem hanc liquido ostendunt verba illa notissima Co r. pag. cilii Nicaenia I. actione III. m) Honor enim, qui eircaeoninservorum de tos agitur, probationem habet bonae voluntatis erga communem eκhibitae Dominum: & amnia alia hujus ge- peris sexcenta, quae utpote notissima referre non vacat.
VIuz Id denique comprobatur ex iis Patrum locis , in quibus edocemur, templa nulla, aras nullas, delubra nulla, nullasque imagines in usu fuisse apud Christianos Veteres; ideoque edocemur, nihil eorum apud illos suisse in usu, quibus Pontificii Sanctos colunt. Porro haec loca, tam nota, 'uam crebra sunt. His sane monitis, ut nemo
ignorat, refertissimi sunt Minucii Felicis, Arnobii, alio.
314쪽
DiIume iue'imus argum ta eapite superiori propesta , tiruane quidem explicantur loca obffecta ex Scriptura, sdeoque . illa, ex Actibus Apostolorum desumuntur. I. T T Actenus argumenta retulimus , quae in propugna-LA tam a nobis cultus Sanctis adhibiti antiquitatem objecerunt. Nunc praesto simus , & pro virili curemus , ut propositis dissicultatibus satisfaciamus. De dilectione , α honore, quo veteres Patres se Sanctos prosequi aj hant, differemus mox. Hic statim objecta ex Scripturis loca illustranda suscipio. Cur Petrus se adorari vetuerit, Theologi , & divinarum Scripturarum interpretes di dent. Monent aliqui , Centurionem nondum instructum in lege veri Dei, & forte imbutum Ethnicorum The
logia , aut certe non omnino ignorantem illius dogmata, putassie Petrum heroem, aut semideum aliquem, ad id etiam inductum a visione Angeli, qui eundem Centuri nem monuerat, ut Petrum magistrum, interpretemque divini eloquii accerseretia Nune mitte viros in Ioppen, εν aversi Simovem quendam, qui cognominatur Petrus . hie diret tibi, quid te oporteat facere H Id ubi seu comperit, seu suspicatus est Petrus, honorem aequo majorem sibi deferri passus non est, seque hominem esse dixit, non aliquid homine elatius. Petrus vero elevavιι eum, dicens
Surge, ω ego ipse bo sum. Sic inthrpretantur Catholici
multi, & inter Protestantes Hugo Grotius in locum hunc. II. Volunt alii comitatis, aut humilitatis cujusdam causa repulisse Petrum illud reverentiae , atque obsequii argumen tum , quod adhibebat Cornelius. Optabat scilicet ille familiariter cum eo agere , eaque humanitate sibi amiciorem, et ad di scenda fidei nostrae mylteria paratiorem reddere . I II. Cur vero urgent exemplum Pauli, & Barnabae nonsnentium secoli quando quidem in eo exemplo nulla inest dissicultas. An non Paulo,& Barnabae veluti numinibus subhumana facie lustrantibus terras sacrificare volebat sacer . Jovis Profanum, sacrilegumque sacrificium recusavere sanctissimi Apostoli, haec addentes: Viri, quid hos ritis ' Et nos mortales sumus, Miles vobis homines, annu elantes vobis ab his vanis eonverti ad Deum vivum, qui fecit Caelum , ω Terram . Vide quae tradit Augustinus n. a. enarrationis in Pialmum 96. & cap. a I. libIrao. CO Din. I. N n trata AA. x. v. s. α
315쪽
tra Faustum . sed quid haec eum meestu, quem dum praeis flanis Sanis , eum longe d. vino minorem ella testamur IV. Quod ex Apocalypsi objecerunt , cum capite deci. mo copiose tautum sit, hic prorsus omittimus.
I. π ΥΞnio iam ad testimonia Ecclesiasticorum auctorum, V e quibus petitas oppositiones sic diluo. Christiani Smyrnencis Eccletiae merito testati sunt , se alium Colere, aut adorare non posse, nili unicum filium Dei Iesum Christum. Accipiunt scilicet adorationis, & eulina vocabula in ea severiori signifieatione, quam tum subeunt, quum ad obsequium maximum Deo tantum modo des xendum coarctantur. Verebantur nempe, seu potius se . vereri fingebant Iudaei , ne retim Crucifixo ad Polyca pura colendum se se converterent Christiani. Id hi peroperam a Judeis metui affirmant: quippe a Christi: cultu avelli Chri itiani non poterant, neque metus, aut suspi-- cio probabilis aderat. ne alium illius loco substituerent, colerentque . Ajunt vero , coli , atque adorari a
Chri itum , & diligi Sanctos, qudd cultum, & adorati nem quod nuper dixi in ea significatione accipiunt .,
quae supremum , i Deoque uni adhibendum obsequium denotet : di lectionis vero vocabulo aut caritatem exprimunt, aut illud venerationis genus. si tamen a cariotate distinguitur γ quod Sanctis deserimus de quo argu mento mox diiseremus.. II. Quod de Smyrnensis Ecclesiae Christianis dixi, hoaidem dicendum reor de Hieronymo, cujus duo illa celebrati isma testimonia objecerunt. Ut id plenius assequaris, te ad dissertationem subsequentem allego. IlI. Sed graviora ejusdem solutionis argumenta Prae hel here iis Collyridianorum. Etenim hi aliis quidem ad la desere erroribus , sed huic etiam sane non levi, quod Ma riam Deam quandam facerent, illique propterea Sacer dotes fae ninas itatuerent, quae panes seu placensas quas dam statis temporibus eidem offerrenti . Conlulas volo quae
tradit Epiphaaias haeresi LIX., sive LXXIX. At quis in
316쪽
ter Pontificios simile quidpiam effutiit
IV. Malam porro, perditamque causam suam produnt adversarii, quando reliquori in Patrum, ac praesertim Α gustini testimonia producunt. An non dum Augustinus nua mero septimo Sermonis sexti in S. Stephanum, & rursus sive in libro xx contra Faustum Manichaeum , sive in liabro De vera religione, vetat creaturam quamlibet adorari, de eo adorationis genere palam loquitur, quo supremum dominium agnoscimus, ideoque Deo tantum deferri po
est Consule loca ipsa objecta, & plane conspicies, me vera loqui. Quis porro e nostris illud genus cultus Sanctisi adhibet, quod Deo adhibemus, idest genus illud , quoi supremam causam, & bonorum omnium Originem id , , quod colimus, eme noscimus, & testamur Tamen Α a gustinus apertissime vocem hanc colite : Deum Marorum 3 solito : ad denotandum divinum cultum adhibet tumi; in sermone recitato in Natali Sanctorum Martyruma, Fructuosi, Auguris, & Eulogii, tum in libro De vera i religi e , in quorum postremo etiam vocem religio in eadem significatione sumit. Quamquam si qua inesset di- ficultas in voce hae religis, ea commodius alibi diffolve.
v. Atque ex his quidem , quae procul dubio haud temere Proponuntur, facile noscis, quid ad Fulgentii, & Leonis Magni objecta testimonia sit reponendum. Ea si diligentius expenderis, nihil intelliges aliud, nisi Deo tantum triis huendum era summum illud obsequium, quo illum mi. marium rerum omnium & sontem, & dominum. & a- , gnoscimus, & testatum facimus. Forte ne id ii negant ,
. qui ad caelites subsidii, & intercessionis apud Deum, M. christum obtinendae causa confugiunt
317쪽
III Mutur , mplicauturque ea Patrum sententia, ra qui bH docemur , Sanctorum euitum in eorum imitata i tιone, positum esse.
I. TYT de reliquis, quae in objectionibus posta sunt ,
disputemus, illud nobis consentaneo ordine qua Cendum est, num Patres, dum monent, Colendos esse M. nobis Sanctos propter imitationem, seu imitatione, cultum.
3ue iis adhibendum in dilectione quadam positum esse illius
ere generis, quo homines adhuc viventes prosequi consuevimus, aliud genus cultus, quod nunc approbent Pontificii, deserri vetuerint Sanctis, an non. Quod ad cultum attinet in imitatione situm , Augustinus, quem potissimum adversus nos urgent, dum n. Io8. libri, quem De vera religione inscripui, Christianos prohibet, ne eorum religio cultus mortuorum sit: Non sit vobis religio eiatus h minum mortuorum: dum monet, honorandos esse Sanctos Propter imitationem, non adorandos propter religionem, voces has religio ,& adoro ea sumit significatione, quae ceteris pressior est, denotatque cultum supremum Deo a nobis adhibendum propter illius summam erga nos ti nitatem , & merita. Quem autem desgnare poteris inter Pontificios, qui hoc cultus genere Sanctos colat II. Dum vero generatim Patres docent, crebra porro hujus modi monita occurrunt vere tum coli 3 nobis Sanctos , quum eorum gesta imitamur . Verissima tradunt, idemque ipsum Pontificii omnes edocent. Quis enim ignorat, nihil acceptius Sanctis esse, quam sancti ficationem nostram, ideoque imitationem gestorum illo rum , quae ad sanctitatem illos evexerunt Quum etiam tradunt, Sanctos tum tantum modo coli a nobis , quum eorum gesta imitamur, vera pariter tradunt: neque enim
ex animo putantur ii Sanctos colere, qui id negligunt, quod potiismum amant , & a nobis efflagitant & Deus, re Sancti. Quis etenim aut fictam , aut saltem Ualde suspectam eorum pietatem non arbitretur, qui dum inimicitias cum Deo fovent , Sanctis tamen Dei amicis , de navalis obsequium aliouod praestant Commodius alibi ostendam, ades id exposcere Sanctos , ut
318쪽
eorem preees saepe eontemnant, quidum eos deprecantur, criminibus adhuc se polluunt. Proderit autem ad haec, aliaque assinia Patrum disti illustranda, nota, Sacra- .rum Scripturarum , quarum stylum saepimine imitantur, i consectanturque iidem Patres. hanc eme consuetudinem, ut ea deprimant, & veluti despiciant & negent, quae vel minori in pretio habenda; vel non sola consectanda eis indicant, sed adjungendam esse illis poenitentiam, & enixiorem pietatem in Deum. Sic explicant Patres verba illa Christi: a) Quin immo beati, qui auriunt verbum Dei, tis . ω eustodiant illud. Quamquam enim his verbis beatii tudinem ventri, & uberibus Virginis Mariae adimere viisi detur Christus, non tamen adimit; neque enim, si adiis i meret, potuissent eandem Virginem Mariam ex eo etiam, commendare Patres, quod Christum genuerit, sinu Qver rit, & aluerit. Beatitudinem ergo minorem ex ventre .i & uberibus proveni me Virgini docet Christus. majoremis, que ex eo fuisse consecutam, quod divinum Verbum a i dierit, &in corde suo custodierit, quam quod pepererit .i En quae proserat Venerabilis Beda ad nuper allegata Chliasti verba. Pulchre Salvator attesationi mulieris annuit, non eam tantummodo, quae Verbum Dei corporaliter generare me
ruerat, sed ω omnes, qui idem Hrbum spiritaliter auditu mei eoncipere , ω boni operis eustodia vel in suo, vel in proximorum corde parere, ω quasi alere nuduerint, aseo rans hse beatos . Guia 9 ea em Dei genitris Φ inde quidem beata, quia Verbi inearnandi ministra facta es tempor tis , sed inde multo beatior, quia ejusdem semper aman1 cuinsos manebat aeterna . Sic pariter explicari videbis ver siculum trigesimum capitis sexti Proverbiorum. Non granindis es culpa, eum quisfuratus fuerit: neque enim eo edoc mur , levem culpam este surtum, sed tantum edocemur, mii norem noxam inesse suilo, quam adulterio, de quo proximo antea locutus fuerat Salomon mox iterum de eo locuturus. Neque alius est sensus versiculi decimi quarti capitis x Ix. Proverbiorum. Domus , fir divitia dantur a parentibus: a Domino autem proprie ux r prudens: id est, cum aliunde noverimus, cuncta a Deo nobis tribui idque apertissime etiam comprobent monita illa: b Dominus paupe- έη r Reg. a. rem facit. π ditat, humiliat 9 sublevat ; Illa quoque , quae reserente Aggaeo, c protulit Dominus: meum es am te s. s. gentum, O' meum est aurum ΦΩ ex iis verbis comperies , majorem Dei providentiam in eo esse positam, quod mu-
319쪽
lierem prudentem tibi sociam iungat, quam quod sori,
nae bonis te locupletem reddat: quippe in his inultui' Gnit habere locum naturales causas, nullum fere, ut se dentem uxorem invenias: haec quippe peculiari quodam: , singularique beneficio a Domino praeparatur. Vide e iam, si vis, quae ait Augustinus num. secundo tractatus - Ioa in Joannem sc ad illa verba: inrue modo non potestis quidquam: suo enim suffragio nuper tradita comprobat. . III. Ut autem constet, me non temere dixi me, hanc etiam esse Scripturarum consuetudinem, ut ea interdum d Irimant. & ves uti despiciant, negentque, quae non sina consectari, sed alia illis adjungi volunt, veluti poen, tentiam, & enixiorem amorem Dei, statim affero qumdam Scripturarum loca, quae aliter explicare non pote. ris. Versiculo decimo octavo psalmi quinquagesimi sic D minum affatur David. Si voluisses Dacrificium, dedissenta. iatique bolocautiis non deleetaberis. Sacrificium Deo Spiritus contribulatus: cor contritum, oe bumiliatum Deus non despicies: id est non solis deleAaberis holocaustis, sed tunia delectaberis, quum iis adjungetur spiritus contribulatus , & cor humiliatum. Similiter versiculo tertio capitis secundi Malacitiae haec Dominum dixisse novimus . Ecce ego projiciam vobis braebium, ω disipergam super vultum v strum nereus selemnitatum vestrarum Φc. id est quoniam legi meae non obtemperatis, seu, nisi legi meae obtemperaveritis, Ecce ego projiciam ke. id enim apertissime comstat ex versiculo secundo proxime praecedente . qui in uulgata nostra sic exprimitur. Si nolueritis audire , O snolueritis ponere super cor, ut detu gloriam nomini meo , ait Dominus mercistium : mittam in vos egestatem, dr maledicam benedictionibus Osris, of maledicam illis : quoniam non pγfusis Juper cor. His ea adjunge , quae adnotant Patres ,& interpretes , atque inter hos praesertim viri egregii Cornelius a Lapide, & Augustinus Calmet in versiculum undecimum , & subsequentes capitis primi Isaiae . Quoniam ergo, ut ad rem nostram deducam quae tradid, mus , multo potior cultus Santas adhibiti portio in imitandis eorum gestis, virtutibulque sita est, quam in pra stando iis exteriori aliquo honoris , atque obsequii argumento, illam extollunt maxime, Commendantque , hanc deprimere videntur, & despicere. mia etiam nec Deus, nec Sanini ipli gratas admodum habent preces nostras .
nisi nos Christi, & Sanctorum exempla imitari studuea.
320쪽
must rectissime a veteribus Patribus dictum est, parum iuvari nos posse ab iis precibus, quas hujus modi imitatio, & certa pietas non comitetur.
IV. Libet autem ad pleniorem hujusce dissicultatis solu-eionem, ea hic describere ,iluae vir sumna laude dignus Pe-
erus Canisus hoc de argumento protulit: quae quidem verba, tam & si multa, recensere tamen volo, ut pote non minus elegantia, quam robusta,& ad retundendos adversariorum impetus apti is ma. e) Nos vero in depellendis de Corruptelis ,, adversariorum argumentis finem faciemus, si vanum . Vςrbi 'e, io, .li. & illud commentum rejecerimus, quod nobis objecta 3'ς-p i Φλg Αψέ. is re solent, Mariam imitatione morum , & exemplo viisi is tae honorari oportere,, ac idcirco factam ab Angelo sa- is lutationem, quae ad laudationem, non ad imitationem . , ,, faciat, frustra nobis repeti, & usurpari. Hinc dictus, , ille Stephanus de Males cot) f)audet dicere, Mariam Θ In sua Cate ,, imitatione morum & vitae duntaxat honorandam esse . chesi . I is Equidem non negamus , quin & libenter fatemur ,
is Mariam una cum Sanctis aliis in exemplum nobis pro- ,, Poni: ut quorum triumphas, & aeternam gloriam sus- , , Picimus, praeclara etiam facinora imitando exprimariis mus, eo' te duces ad felicitatem praeeuntes eadem M velut via sequamur. Ex his ducibus erat, qui caeteros ,, Christi milites fidenter exhortans, ac velut signum e ,, rigens, dicebat: Imitatores mei estote , sicut & ego is Christi. Quem sanctae imitationis cultum, ut Maria ,, rite a moi talibus honoretur, non modo semper lauda- , , bilem, sed & inprimis necessarium esse pronunciamus, ,, ne quis fortasse sola Virginis veneratione , vel invoc tione contentus, corrigendae vitae curam abjiciat , &M Contra Moriae morem & exemplum a praescripta divi-
nae legis norma , quae Christi, & Sanctorum imitat is res exigit, pudendo iludio se se subducat. Praeposte- is rum enim & frustraneum prorsus in colendis Sanctisse est studium , ubi de sectandis illorum vestigiis & ' ,, Xemplis nulla, vel exigua cura suscipitur, quemadmodum εὶ Augustinus, & M Chrysostomus prudenter uin Serm. I.& axa
,, admonuerunt. de Martyribus .
V. si Vicissim autem & illud testamur, qui cultus & l. . .esa Ico, '
,ι. honos Μariae, Sanctisque debetur, non sola imitatione '' ε' , , constare ac perfici , sicut suo quidem exemplo Ecci
j sia tot seculis in Sanctis, eorumque seriis celebrantis . luculenter ostendit. Sanctorum enim memoriam cel obrat