장음표시 사용
41쪽
Amns actum peccaminosum ex L rean- , tia in uncibili legis natura, ac praecepti eiusdem , excusatur a cui .' pa, nec peccat fremaliter.
3 L Rivilegium hoc , sive hujus x modi excusatio , sequitur aperte ex dictis quamvis accipi debeat cum limitatione, ut infra ex quibus
constat , quod ut malitia , & culpa actus alicui imputetur, debet ipsi esse voluntaria. Malitia autem actus, sive objecti, invincibiliter ignorata , facit ut malitia actiis non sit voluntaria agenti . Neque ulla ratio diversitatis adferri potest, cur hoc non habeat locum aeque in ignorantia juris , de legis
naturae, ac praeceptorum ejus, quam
in ignorantia facti, seu legis positivae .
quens de but dici omnes illi esse mortui in errore culpabili , qui usque ad mortem in doestrina tali perstiterunt , maxime si voluerint opera sita edi post
mortem. Hoc autem est contra sentis mcommunem scribentium, qui saltem tunc satis se purgatos a peccato existiam ant, quando discernere falsitatem, suae doctrinae non possunt, & omnia sua judicio Ecclesiae submittunt. Imo contra sensiim communem omnium, neminem, qui hoc egit , de sermali peccato damnantium . In quo genere, omissis aliis antiquorum Patrum , &Doctorum exemplis: clarum est cxemplum in ipso Cornelio Iansenio Episcopo Iprensi, qui in Augustino sito docuit
Propositionem tertiam ab Innocentis X. haereseos damnatam; quod videlicet Admerendum, demerendum in flatu naturae lapse non requiritur in homine tibertas
ἀ necessitate , sed si cit Mertas a coactio-3 3 Quod confirmari item potest ex M. Prout declaravit Alexander Papidictis,ratione superius tacta,qua ad pro- VII. in Bulla Ad Sacram , edita anno
positu nostru , quavis ob aliud motivu ,
assert etia Ludovicus de Scridere De Princia piis Conscientiae Formandae, tract. 2. cap. p. a. . sub n. s. mersu Probatur secundo .
Qitia si peccata contra legcm naturae habenti ignoraxiam in vinci silem illius , imputaretur ad culpam,sequeretur quodnmnes Patres antiqui, qui errores aliquos contra jus natum ex ignorantia invincibili docuerunt, peccaverint sor maliter Similiter omnes Doctores Scholastici, Consiliarii, Confessarii, Iudices: Est enim peccatu formale scieter docere errores tum speculativos, tum maxime practicos: ergo si ignorantia invincibilis non excusat, erit etiam peccatum formale, eos docere ex ignorantia. Ne quae est in ordine 18. in F. Tomo Bullarii. Licet enim docuerit , pro' sitionem erroneam contra ius naturae, quia tamen omnia sita in fine operis subjecit judicio Ecclesiae, adeoque praesi1mitur laborasse ignorantia invincibili , non judicarur peccasse formaliter: neque , licci usque ad extremunia vitae in eo errore perstiterit, testamentoque jusserit imprimi, judicatur morruus in errore sermali, aliter Summi Pontifices, nedum doctrinam, verum ctiam ejusdem Authorem damnassent.
3 Et idem iterum cofirmaturiQuia si omnes, qui agunt contra jus, ac legem naturae , cjusdemque praecepta, sinuendo errorem, & ignorantiam invinci que talem Doetorem excusabit, quod bilem , non excusantur a culpa , sed Omnia sita dicta, vel scripta subjiciat peccrat sermaliter, nullus nec etiam Censurae Ecclesita Romanae , quia illa doctus sequi l citerit opinionem suam subjectio inessicax est, sicuti inesticax est de honestate actus fundata in jure natu-mbjς aio suae doctrinae, quando quis rae, licet nulla ei occurrat ratio suspi scienter docet errorem , & tamen eum candi esse periculum peccati, nisi rς eoasdein judicio sit bmittit. Per conseia velatum sit, aut metaphysice evidens,
42쪽
actum esse licitum: alias enim pericu- Peccaret enim sermaliter no pejerando, . Ium esset peccandi formaliter, cum sie- eo quod ageret contra conscientiam ,ri possit, ut peccatum sit, facere ac- in omne,quod non est ex fide, peccatum est tum de cujus malitia aut ejus periculo Ad Rom. r . Peccaret etiam formaliter nihil nobis occurrit. Rudesque a for- pejerando, supposto quod ignorantiatiori, qui rationem penetrare nequeunt in vincibilis non excuset. Sequela autem in casibus dependentibus a Iure naturae, admitti non potest, cum damnata sit non poterunt licite sὸqui authoritatem Teiana 67. Homo peccat, etiam damnasia Pastoris, Onfessarii , aut Doctoris. Ber, in eo, quod necessario facit. Et ha Licet enim non videant rationem ullam retica declarata sit ab Innocent. X. peccati in actu ponendo, judicare tamen debebunt, quod, quamdiu h nestas achioniis, neque per revelationem, neque per evidentiam metaphysicam pater, periculum peccandi formaliter iubsit, licet rationem periculi non Videant. Quid enim si Pastor, si Doctor, si Consiliarius , si omnes simul
errent, Dicere autem concludit Scitdere l. c. versu Probatur 3. in fine quod rudertunc ab aetu tali abstinere debeant, es illis imponere iugum duri simum , e r onus intolerabile , quod non est rensendum procedere ab isio qui dicit Avitia. II. Iugum meum suame es, in onus meum is c. 3 3 Addo , cum eodem Sciuere Aia . dem, et esu Trobatur 4. es' 1. Quod si agere ex errore in vincibili contra legem naturae, sit peccare formaliter, etiam ipse error invincibilis circa jus naturae, imo & ignorantia invincibilis, quando scientia praecepta est , erit peccatum formale : adeoque obligatio erit in homine cavendi, nc circa honestatem a rus, qui a lege naturae dependet, opianionem formet, nisi honestas illa revelata sit, aut metaphysice evidenter appareat. Item error ipse invincibilis, licet non imperetur a voluntate, imputari erranti debebit, quod errorem non
impediat, quamvis non possit. Et qui etiam , per errorem invincibilem juὸicaret se obligari ad faciendum, id, quod
lex naturae vetat , necessario deberet peccare, cum non posset facere alterutrum ; & tamen quidcumque faceret peccaret. Casus est,si quis ju)icaret sibi
pejerandum esse,ne occidatur innocens. Alex. VII. Propositio tertia Iansentana, ut stipra: Ad merentam, demere dum inflatu naturae lapse, non requiritur Ibertas si necessitate. Si ergo haec, &antecedentia, admitti utique nequeunt,
utpote implicantia ; firmum indubie stat Privilegium nostrum Ignorantiae, primo positum , quod videlicet eadem excuset a culpa, & a peccato formali actum ex ipsa invincibiliter elicitum
contra legem naturae, ac ejusdem p cepta .
3 6 Sed Quaeres, An hoc Ignorantiae Privilegium se extendat ad omnia praecepta legis naturae Resp. Nesative,
non enim adeo extensiam, ac illimit tum est, cum in ullo adulto usiim rationis habentc videatur dari plena ignorantia totius legis naturae, sic, ut invincibiliter ignoret prima principia, ac conclusiones quae ex illis immediate, &clare sequuntur : dummodo de iis c gitet . Ita expresse inter alios Valentia it m. a. disp. 6. P. 6. punct. p- Corol. 7. Ubi est: Ignorantiam in incibilem posse contingere , circa quod is faetum contingens, in circa quod is ius ἰ exceptu primis principiis legis naturae, qualia sunt: Bonum es faciendum , malum tanqdum . Qia tibi non iis feri, asteri ne feceris , cyc. Irem aliis exceptis: quae ex
huiusmodi principiis nullo negotio ἀ quo is homine deduci poseunt. Hi quod sit Numen
diminum colendum : quod Parentes sint honorandi . Ratio es , quoniam feri potest , ut per hominem non flet, quominus factum
quodlibet contingens, quod is ius, exceptis illis quae iuximus sciatur . Illa autem
43쪽
r o De Privilegiis Ignorantiae
excepimus quia eum adeo sint conspisa, obscuriora fiuntiosum etiam per longum tem eluti naturae, ae iamini rationis insita , pus, ut doctissimἰ sentiant, in inmibili nemo est ratione utens, qui mel ipsa expe- ter ignorari ab aliqvibus ructaribus y Irit quod rientia, quam habet, momeri non possit usura . V.sit peccatum: in menaacium ad Hacornos tenda. Hinc de universaliD pro tuenda hominis lita dictum: in im simis principiis, vel per se notis, legis molatio hominis in honorem Dei: in- naturalis,non potest dari ignorantia in- dicatio iniuriae primata auctoritate: in qui- vincibili vel inculpabilis, pro ullo etiam bus etiam doctos Philosophos haesitatisse, modico tempore, apud utentem ra- inerramis aliquando compertum est disiatione non latia: quia intellectius practi- satis indicat, discite se merum m ων-cus non minus habet suum lumen na- nere cunscere, atque adeo pse eius gene turale circa agibilia , quam speculativus ris praecepta as aliquibus in nobiliter igno circa speculativa, & utrobique sunt sua ruri: scut forte etiam , quod mucus stprincipia per se nota , de quibus nulla De , de quo fuerunt etiam maria Philo est,nec esse ' test ignorantia invincibi- sophorum contro er . Ex quo sequitur .lis: &eadem mei principia, quemvis Molatriam posse ad aliquodsaltem tempus intellechim de se cogitantem necessitant per ignorantiam in incibilem in aliquo ho- ad assensum siti, & conclusionum , ex mine rudiari excusari. ita ritentia. Et hoc ipsis clare, & immediate sequentium . ide nedu idest longo tempore) cu eodevic idem innuit Tho. p. 2. 3 94. 'Mi.admittit Sm Men. 3 3.cit. Veru etiaart. Σ. & docent Corduba in siuesionaris in aliquibus,& sub aliqua circumstantia
Theologico lib. 2. qu. 4. mers De uni se toto tempore vitae : naec ejus verba, rsa simis. Atyrius libr. ' instit. Ad M. Valentia ait, posie ad longum tempus Sed eap. 33. P. p. Syrus in Claram Regia libri placet quod docent Corduba in '. ' b . L.
2. p. s. n. IT. Sanciat ro. p. Operis A - Τ. q. propst. p. O Varis p. 2. P. 76. απ. d. bb. p. cap. I n. 3 3. α alii. Vide ει- 2. disp. I 1 2- cap. 2. nim um, quando Dum Muriam Passeriniam in M. p. Sexti nulla circumflantia questiuntur, quae . cuia ineretabum in cap. in Animar. Σ. de pa excusare videatur, possvnr diu ignora c . P. p. an. I o. in quo quaerit, An ri, non tamen toto mitae curriculo nodari possit Legis naturatis ignarantia in- sunt ita naturae consentanea , ut non possit
missilis, in n. χο 3. ol. III. pluri- nonsemel, mel iterum animum pulsare --bus docte, ac subtiliter praemissis circa diras, e turpitudo peccati. At aliqua cir- idem quaesitum ) resolvit inter praecepta cumstantia apparenter excusanti quesita ,riis naturae utique dari posse ignoran- pefiunt toto mitae curriculo in vincibilitertiam probabilem. ignorari. 'furtum licere ad erogandam eleemosinam vesperiuratim, ad propriam, PRIUILEGIUM SECUNDUM mel alienam mitam tuenciam . God latiu
i 'AM Vagique Goto eo cap. 2.- refert c. p. Ponens actum peccaminosum ex Ignorantia contrarium sentientes: earumque rationibus in vincitiis letia naturae, ac praecepti eius. c. Satisfacite O ita concludit eo cap. 2.dem, me senae . culpa, edi a peccato in fine Se missisie ruficum existiman
formali, etiam per longum tem- tem pium se morti proximum in alteram put , quoad usque durar partem mersire , ut citius moreretur, ne gnorantis . diu pateretur: ac se iudicasese eum laborare ignorantia in incibili. Et si liter Aty-37 T r oc idem privilegium ad- rius quinto p sq. cit. ait,hodie multos rUimittit se Corol. 7. cit. eos in nobiliter ignorare peccatum essedum ibi sic e Praecepta legis naturae, qua mentiri propter aliquod maximum bonum
44쪽
cm ego addo , reperisi multos in tantibiati ter ignoranter esse peccatum , pe rium, ob emtam, aut honorem propria, Vel aliena tuenda : em smibter pollutionem esse pec
catum . maxime in pueris contingit.
Et hoc ultimum mihimet accidit ilia Rustico sexagenario sin Sacramentali
Consessione ) ignorante invincibiliter pollutionem esse peccatum : & in altero item invincibiliter ignorante, peccatum esse accedere ad Uxorem propria , & in aetii coniugii desiderare ali nam . Hinc optime ait Carolus muccius in Praxi confesariorum in princ Titulo De Prudentia Coa farii n. 1 r. pag. mia 1. Ad prudentiam Confessoris Tect re , interrogare poenitentes, quando invenit eos in Confessionibus praeteritis non se accusasse de pollutionibus: an
labora erint ignorantia in unctiali, ' an
doquidem potes dari ignorantia in meditis de putatione, quae non sit peccatum e ut in specie notant Lyman, in Soche c. Quibus adde Dianam par. 3. tr. q. resro 7. alias is 8. ubi expresse: Atest durisinquit) ignorantia in incilitis de positione, suae non sit peccatum . QMd confirmat par. 4. trin. 4. ref 36 8c alibi. Non desinam tamen hic obiter addere ,
quod pr ter dictum invincibiliter ignorantem peccatum esse accedere ad Uxorem propriam , & in actu conjugii alteram desiderare; excepi, & alterum, Virum tamen Doctum , agnoscentem quidem lethalem esse culpam sic accedere ad Uxorem desiderando alienam , vel in actu conjugii delectari in alterius viri, aut foeminae cogitatione , carnaliter dilectorum , cum sit haec delectatio morosa in obiecto lethaliter malo. Opi nantem tamen cajebat ipse cum San
quando hujusmodi obiectum non est carnaliter dilectum , & delectatio ipsa in nulla re turpi est, sed in sola viri, aut foeminae pulchritudine sistit veluti
quando quis in cogitatione ex. gr. pulchrae arboris, Canis, M. delectatur) ut
vel sic ad actum conjugalem excitetur, nullam in tali delectatione adinveniri lethalem culpam, innixum eidem Sancise l. cita ubi ait, Se non iidere in Me lethalem cespam, cum delictatio se in nullum turpe obiectum feratur , in ad honestumfinem dirigatur . At ego acriter di. sentiens ab opinione poenitentis , no permis eum dissidere in eadem . Et ei protestatus sum, me in hoc dissensu c venire cum cit. Sania. quippe, quamvis dixerit iustam lethalem culpam in hoc νει-dere,concludit tamen immediate post: Non tamen es Me alicui permittendum sed malis dissuadendum es ratione periculι . Vide Coninch De Goament. disp. I .
3 8 Dicitur silpra,ignorari haud p
se absque peccato,& invincibiliter naturalis legis praecepta toto vitae curriculo sine aliqua circumstantia cnova videlicet , quae videri possit excusare a pec - ω Quia sinquit Vassue: cap. L. citat n. s. si sine ulla circumstantia apparente occurrant , ita sunt haec pRecepta
consentanea naturae, ut statim id, quod illis contrarium est, peccatum appa
reat . Quando vero occurrunt Cum ali
qua circumstantia, talis adiungi potest, ut excusiae a culpa videatur, ac proinde ratione illius ignorantiae invineibilis praecepto accidere positi. Hoe pacto alia qui existimarunt, mendacium interim liacere, etiam cum iuramen , ratione necessutatis imminentis. Ita Ha uec . 3 9 Ad quos autem virtutum actus se extendant praecepta legis naturae Sotus de Iust. in Iure libr. p. q. 4. art. s. Salas De Legibus disp. s. see. 3. Suared de Legib. libr. 2. eap. 7. & alii, assirmant se extendere ad omnes actus virtutum,
non quia lex obliset ad omnes, & singulos pro omni loco, & tempore, sed quia debito loco, & tempore, obligat
lex naturae ad aliquos actus singularum virtutum pro diversa conditione personarum ; ita ut obliget unum ad unum actum virtutis, alium vero ad actum
45쪽
et 1 De Privilegiis Ignorantiae
alterius virtutis.Contra vero Caiet. 2.IO . art. 2. In resp. ad primam obiectio - nem: ait: omnes aetus virtutum non esse
in praecepto. Unde o Pro huius quaesiti resolutione re petendum hic, quod supra innuimus initio huius Capitis; Pnaecepta videlicet legis naturalis esse plura, quod docent cum D. Th. communiter Doctores. Sut autem plura iuxta diversitatem principiorum,& conclusionum,quae ad ipsam spectant: idque probari etiam potest. bia Lex naturalis prohibet diversa vitia, & praecipit diversas virtutes, igitur continet diversa praecepta: consequentia probatur: quonia qu libet virtus habet diversum motivii propriu, ut praecipiatur; vitium ut prohibeatus, ergo stant plura praecepta , quia distinguuntur ex divertitate motivorum. Verum quidem est tui optime etiam; γ- γ qualius
in o.) quod omnia praeccpta naturalia uniuntur in unicam legem , imo etiam in illud unicum praeceptum universale: Declina a malo, m fac bonum . Quialcx naturalis habet pro obieeto adaequato ordinem Moralem , ita ut sin
gula praecepta aliquid de ipsb im
portent, sicque omnia praecepta uniun
tur in dicto prςcepto: si enim fiet bonu
iaecessarium, deelinetur a malo, habetur adaequatus ordo moralis, & nihil deficiet. Sub hoc autem pr cepto uni
uci fili, possunt distingui plura praecep
ta universalia,quae important veluti plures leges particulares naturales : Conti nentur enim stib eodem diversae series praeceptorum, quae respiciunt certum finem, & uniuntur in unum praecep tum , adaequatum illi fini, consequen- 'ter consurgunt diversae leges partiales. As amplum patet. Nam ordo servandus cum Deo ut ultimo sine,exprimitur unico illo praecepto , Diliges Deum ex toto corde, e c.Ordo servandus cum proximo in illo:Omnia quae minis ut faciant vobis homines, ' mos facite illis seu Diliges proximum tuum sicut teipsum. Hoc posito.
1 Ad propositum quaesitum, seu
dubium , resp. cum eodem P. Passues. disp-cit. an. 8. n. 44. Quod licet certum sit, omnes actus virtutum , esse secundum legem naturalem, quia natura ra
tionalis habet inclinationem ad ipsos ta- quam ad partes integrantes honestatem: & licet etiam rursus certum sit, quod si lex naturalis sumatur secundum
omnes suos estectus, omnes actus virtu
tis , sunt obiectum ipsius, quia saltem est permissiua . Nihilominus diccndum est , illos solos actus esse de lege naturae ut praeceptiva, qui important rectitudinem necessariam pro ordine morali naturali , atque adeo necessarii sitiat ad excludendum aliquod vitium. Et ratio huius dicti est;quia no possunt plus extendi actus virtutum, qui sunt de lege naturae,qua se extendat veritas Practica ejusdem legis. Sed haec non se cxtendit ultra dictos actus, ergo . Minor probatur. Lex naturalis habet pro obiec
to tantum ordinem moralem naturae
rationalis, ergo ut obligativa, non obligat hisi ad talem ordinem , ergo sistum ad actus necessarios pro ipse, atque adeo exclusivos alicuius vitii. Hincque se
quitur ita idem Author n. 43. Legem
naturalem ratione praecepti de honeste vivendo,se extendere per accidens etiam ad actus legis supernaturalis ; quia cum teneamur fervare hoc praeceptum, Mnon possimus honeste vivere, nisi servemus legem supernaturalem , lex nat ratis indirecte nos Obligat ad actus su-ernaturales, quando sunt necessarii adoneste vivendum.
46쪽
Ex humana, etiam Civilis, habens fias conditiones, seu
proprietates debet enim esse ut communiter D. D. cum D. Th. p. 2. M 'S. art. 3.&secundum sidorum, Mnesa , iusta, psibilis, secundum consuetudinem patriae, loco, temporique conmeniens , necesiaria, mel utilis , nusto primato commodo, sed pro commum Cimium utilitate conscripta an nifesta quoque , ne aliquid per obscuritatem , in captione contineat. Item lata ab habente Dotostatem legislativam Civilem, obligare potest subditos in conscientia ad
sui observantiam sub reatu mortali, ita ut contra illam agentes, peccent etiam mortaliter, & interdum ira obligat: est sententia communis Theologorum cum D. Tho.p. 2. q. 96. an. 4. I. ut Videre est apud Salas De Legib. disp. ro. see. p. n. 6. in Suar. de Leg. bb. I. cap. LI. num. F. idque patet Tum Sap. 6. Auite Reges, o c. quoniam data est a Domino potesas mobis. Tum p. Reg. 8. Non te abiecerunt cait Dominus ad Samuelem) sed me . Tum Proeturb. 8. Per me Reges Denant, o te tum conditores iusta decernunt. Tum ex p. Petri 1. Subiecti igitur sole omni creaaturae propter Deum, si V Regi, praecellenti, si is Ducibus tanquam a Deo missis an et indieiam malefactorum haec enim eisluntas Dei es : Tum ad Titum 3. Asmonae itis Principibus subiretis se : Tum ad Hebraeos ultimo , Obedite Praepstis estris
Tum ad Roman. 13. Omnis anima potestatibus sublimioribus subdita siti Non est enim potesas nisi a Deo : Qi potesati resisunt, Dei ordinatiani resistunt: qui autem resipunt, i sibi damnationem acquirunt: ideosubditi estote, non solum propter iram fidest poenam ) sed etiam propter conscientiam: idest, propter peccatum. Ex quo
loco manifeste colligitur, legem Civilem: sic ad culpam etiam mortalem obli gare , damnatio enim non irrogatur, nisi ob mortale peccatum . Itemque ex eodem loco, uti ex praecedentibus, clare deducitur, adesse in Republica, & Principibus potestatem legislativam. Et hoc esse de fide quod docent communiter apud P- Pa qualium in Theol. Morali disp. 4'.ssi p. n. Σ. Contra Maia istas, in Trinitarios, ac T ranolmanos, qui non sbium excludunt potestatem legislativam, sed magistratu etiam, & ustini gladii) cui potestati, Superioribus, ac Principibus , sit Miti parere tenentur, eo maxime quia eorundem humanae leges pro communitatς etiam Christiana necessariae videntur, cum enim lex naturalis, Ze Evangelica non praescribat de omnibus: debent leges Civiles, & Principes iube re, sitis humanis legibus quae iure divinci, aut naturali pracepta non stat': Mrecta ratio dictat eisdem legibus obcdiendum esse, ac Principibus, etiam laticis: Quorum potestas ferendi leges cum Onere pcccati mortaIi , non procedit ab Ecclesia ut advertit etiam Arriaga in ursu Theot t. 4. disp. ic. sc. -- fusec. p. n. 3 F. quem refert Dianapar. IO. tr. i s. in Misceli. I. ref . sed sinuitur ex natura rei, praeterquam quod legitimus Princeps, & Magistratus utitur potestate a Dco tradita tanqua Minister Dei,ut supra Sag. 6. Reg. 8. o c. ergo in suis legibus Obediri debet, &c. 63
47쪽
r 4 De Privilegiis Ignorantiae
3 Uerum quidem est, quod non omnes seges humanae, & Civiles, obligant ado diendum in conscientia, praesertim sub mortali. Constat enim ex communi omnium existimatione, aliquas leges obligare tantum ad poenam : cujusmodi etiam sunt leges quarundam Religionum . Imis Na arrus in Manuali cap. Σ3. n. 1 sputat potestatem Civilem raro obligare ad culpam, cum Principes saeculares raro intendant subditos punire poena spirituali animae : de quare D. D. Sor. in Ciam Regia M. 3. cap. T. n. p. Valent. to 2. disp. 7. F. pun . s. cap. 2. Suaret. de Legib. lib. 3. cap. 27. Salas de Legibu1 disp. Io. sec. s. Diana p. io tr. II. o' cest. I. res. 43. Aemus Tom, p. instit. Moral. bb. 1. cap. 6. au. . Lessus libr. 1. de Iust. cap. 3 3. dub. 8. n. 34. Luman. M. p. tradi. 4. cap. I s. &alii. Qui tameni sunt invicem divisi , ut videre est tum apud ipsis; tu
apud Bonarinamio. Σ. p. p. qu. p. punc. 7. g. 2. n. 3. Qaidam namque existimant
Iegem Civilem non obligare si ab mortali, quando in ea contra transgredientes decernitur poena tantummodo remporalis, s eu corporalis; quamvis poena sit gravis, & magna, ut amissionis bonorum, capitis, M. modo aliunde non constet Legislatorem civilem velle stib mortali culpa obligare; aut modo non adsit scandalum et contemptus . Legislator enim Γι inlis sinquiunt) mere prohibens aliquem actum, non solet etiam cum materia es gramis) melle obligare sub mortali Ratio est, tum quia lex poenalis est odiosa, ergo benigne explicanda est,quantum fieri potest, juxta regulam juris, Odua restringi fa tures conmenit ampliari : tum quia Legislator Civilis apponens poenam temporalem, censetur excludere aeternani;nam qui unum exprimit, & aliud tacet, censetut excludere quod tacet, e. Nonne, depraesumptismb. nam quia subditi probabiliter opinari possitiat Legislatorem conten tum esse poena, quam expressit, & nolle maiorem obligationem subditis im-1ponere, nisi aliter de ipsius mente colligatur. Itaque Legislator licet possit ad poe nam , & culpam obligare, nihilominus dum solam poenam exprimit,nec aliun de constat, utrum etiam velit ad culpam obligare, censetur velle solum ad poe nam obligare, putans poenae comminationem sussicere ad impedienda delicta ,& ad continendos in ossicio subditos, non injecto maiore i aqueo. Neque addunt 2 ob't dicere , poenam supi mnere culpam , seu poenam non infligi nisi ob culpam: cum enim culpa duplex sit, Civilis nempe, & moralis quae proprie
convenit peccato ) dicendum est, poenam non scmper supponere culpam mo ratem , sed stipponere culpam, aut moralem , aut Civilem , seu legalem : ita relati a Ronacina sub n. s. cit.
E contra alii sitem apud eundem, & sdb eodem nun . in sentiunt quod Mipsemet ibidem probabilius existimat) legem poenalem obligare sub mortali ,
aut veniali, juxta materiae gravitatem, aut levitatem, nisi aliud constet de contraria Legislatoris mente. Et ratio est, tum quia lex continens praeceptum obli-Sat in coiiscientia , sed lex poenalis continet praeceptum , ergo Obligat in conicientia: tum quia poena supponere videtur culpam , quoties aliquid sub poena prohibetur ab eo, qui facultatem habet prohisendi: tum quia per hoc, lex , aut priaeceptum disteri a consilio, quod consilium non obligat si is culpa , obli
I. x Vero icx , seu praeceptum: tum quia Scriptura, & Patres passim damnant vio-atores legum humanarum ; quamvis harum plurimae sint i Menales c. Imperatores 1 . P. 3 ergo signum est leges humanas obligare sit b culpa: tum quia quando Legislatores, in rc aliqua, alias non praecepta , intendunt non obligare , si lene hoc exprimere , ut ex Regulis Minorum , & Praedicato in docent Clamis Re zιa bb I. cap. 7 n. 7. Salas de Legib. do. IIIec. p. n 36. & alii: ergo quando non
48쪽
erprimunt se non obligare sub culpa, censentur sub culpa obligare. Nec ratione, adductae pro prima sententia enervant hanc secundam . Ad primam enim respondent qui secundam sequuntur legem poenalem, mitius quidem explicandam esse, quantum tamen lex ipsa patitur: at lex poenalis non patitur ut explicetur , de intelligatur obligare ad solam poenam, nisi aliunde constet Legislato rem velle ad solam poenam obligare, ut constat ex rationibus, in hujus secundae sententiae comprobationem adductis. Ad secundam respondent, cum, qui unum exprimit, & aliud tacet , censeri excludere quod tacet, quoties illius mentio distincte facienda esset, & non sufficeret mentio implicita , uti in nostro casu, in quo Princeps praecipiens aliquid stib poena, suffcienter etiam indicat obligare stibculpa pro ratione pinnae, quae apponitur, seu materiae, quae praescribitur, cum intendat obligare subditos quantum sua auctoritate potest, nisi aliter constet de ipsius mente. Ad tertiam tandem respondent, subditos non posse rationabiliter opinari Legislatorem contentum esse poena, nisi aliud exprimat. Nec contra valer, quod pauci sint qui sibi scrupulum faciant transgrediendi leges civiles me nates. Atque hoc indicat sensias ordinarius Catholicorum, censentium, se non pe care mortaliter per transgressionem legum civilium saecularium. Unde nec viri Docti, dc timoratae conscientiae de huiusinodi legum poenalium tras gressionibus in confessione sacramentali se accusant: non inquam , Valet, quoniam ego ipse, poenitentes multos audivi , se de iisdem mei accusantes, absolutionemque in toro animae petentes. Qui autem in hoc sibi scrupulum non ficiunt, vel sunt ii, qui contrariam sentcntiam sequuntur: vel qui stantes bona fide, & ignoran tia veritatis laborantes, per ipsam excusantur. a culpae moralis reatu : hinc sit . .
PRIVILEGIUM PRIMUM idemque tradere Glossam in eo loco: δd
hanC esse communem utriusque juriis Ponens actum ex ignorantia i incibili Doetorum sententiam. Cui sententia contra legem Clivilem, in conscien- subscribit Valent. tom. 2. disp. tia obligantem, excusatur punct. 3. list. D. dum ibi sic: n lex his a culpa, ἀ re mana obliget oportet quod mentat ad noti- tu morali. tiam eius, quem sic obligat. Aioqui per ignorantiam in vincibilem excusabitur,qu
.s Robatur hujusmodi Privile- minus si reus legis. Quoniam vero 'higium , quia nullus tenetur Doctores tui videre est apud ipsbs) hu in conicientia saltem in aetu secundo) jusmodi ignorantes excusant a reitate, obedire legi, quam omnino ignorat: de transgressione legis,quamvis haec sus non enim possum obedire nisi supposito ficienter promulgata fuerit ; ideo ex praecepto, & a me cognito: hinc δε- hoc, sit.
to de Iust. lib. p. qu. p. art. q. ait : Ille . -
quem lex latet, ignorantia excusatur. Et PRIVILEGIUM SECUNDUM
Atarius tom. p. lik. cap. 3. Ignorantes Ponens actum ex ignorantia in vincibili
sinquit) legem, bona fide, in foro conscien- contra legem ciet ilem, etiam suostienter 'tia si risunt a culpa: ita quaest. 9. ubi quς- rens , An lex a lat ignorantes ' pro negativa quam ipse sequitus refert etiam
Abb. in c. Cognoscentes, de constitutionib. n. c. docentem pariter , lege non a ciignoranter . 'Felinum idem sentientem: promulgatam, in conscientia obligantem , excusatur ἀ culpa,
Hoc idem conceditur a prae citatis Doctoribus; & pr
49쪽
1 G De privilegiis Ignorantiae
terea admittitur a Salas de Legib p. i 2. in actu primo, non vero in actu secun- sec. s. in sine : 6c ab aliis, Quos refert, & do, ratione ignorantiae invincibilis: utssequitur 'Bartholomaeus Adustrius in Theoc advertit etiam VHent. Ic., de cum ipso Morali disp. 4. an. 3. n. Ios. ins Salas secaeit Nec nos asserimus sinuit Aeone : ubi lic: certum est, c d in foro co- rius ) st rantes non ligari legibus, sed non scientiae, qui habent ignorantiam inmmcia a ti, quod es di Uersum . Nam O qui
bilem legis loquitur iste Author tum de dormit concludit Salassee. cit. es obli
Civili lege, tam de Pontificia 2 ab rius Iamractu tunc, sed non pro tunc. lacon transirespoue excusatur et in ideo etiam cludo ego cum Deo de Iust. lib. p. qu. p post legis promulgationem πεμφratur tempus aint. 4 g. contra hos. Cum P imum lex μ-
proportionatum, in moraliter su ciens, ut se iter est promulgata in curia , mel in notitia legis ad omnespervenire possit. κἀ- Regni Muropoli, obligat ummersos , ta mis etiam transacto tempore , quantu Mi mes circa culpam , ignorantes , ά culpa praescribitur a promulgatiove, uunquam ta- excusentur , quia emiticet , lex flatim meis lex ulla in conscientia obligare yotest cunctos 3am audientes , quam absentesios, qui legem promulgatam invincibisiter obligat, . cuius mhilominus nexu, inscrignorabant. ammis in foro externo pose excusantur. Et hunc eundem loquendi fit contra illos procedi tanquam se diliquis modum ustirpavit Cauet. p 2. P o. sent: in quo etiam foro excusari poterit, qui art. . ad 2. dum ibi dixit: Asentes, nee fas sistenter adduxerit, propter quas βιι promulgatae legis, non ligantur: idest,
legem ignora et erit: & num. Io 8. in sine accusari, uec apud Deum , nee apud ho- in quo sic : He lex humana obligat genera- mnes ignarantiae psunt absentes nescit . bter, ae meluti in acts primo, satis es Verba stat Caietani. Hic tamen obiter eam tu aliquo loco solemniter promulgari, nota cum Atario par I. libr. cap. I. qu. nec est nec e ut adsingulorum notitiam 9. & aliis,quod ignorans invincibiliter perveniat, alios in non proprie diceremus, legem,ob idque contra eam faciens ex ignorantι- in Gucιbilem interdum excu- cusatur quidem a peccato, Ac a pama les re a peccato conir legem : hoc enim est gis , si qua tamen secerit , contra le- excusari, quod fuere contra obliga tionem gem ea rescindetem rrita sunt αiam se-kPs, quo ten ty, tamen fuιa facis in- cundum conscientiam. Unde si lex sit
moluntarse, in incibiliter ignarans, non praescribens,non Valere certum aliquem
peccare ' mero lex humana obliget parti- contractum post duos Menses ab ejus culilter,ac eluti in actu secundo, itaui promulgatione , & Petrus: λntrac sontra Ha quis agat, mere si illius tumea lege interdictum injerit bona fi praemaricator , inreM, certum es non de per ignorantiam, liber quidem erit a satis Ue, eam mel in Curia Principis, culpa, & a poena , irritus tamen erit mel infinguus ero inclis o talia contractus ,& inanis contra eam legem bus premulgari. Sed ulterius opus esse , ut irritus. Inquirere autem hic, de m iam ad notitiam eius menerit, quem sic do, quo oportear legem Civilem pro obligat, aut eerte, ut possit ex intentio- mulgari, de quo tempore post Hone, O absique magna discultate eam no- mulgationem incipiat obligare , itaui titiam acqatrere . Ex quo insertur huic tunc dici queat sussicienter promulga- nostio Privilegio minime obstare quod ta, est omnino extra sphaeram intrario- aliqui eide et opponunt, apud nis hujus oriris , ac Tractatus habet L . u. '. e Salas de Legibus disp. I 2. Lector tot Classicos , tum Veteres, tum sec. s. dum sic arguunt: Excusari, sum Recentiores, utrumque optime ex proponit obli ri, ita ignorantes e usan- iasib exmdientes in tractatu de Gπι-
ur, ergo gantur. Obligantur enim bus , ad eosdemmet eundem mitto: ci
50쪽
immediate ad alterum proponendum , mumproprium, cf em non postuebat alie- seu recensendum hujus capitis privile- num; nemi propi sua peccata praeteria pium accedo , quam sit. ta ; propter quae magis hae emta opus est,
Q ut Arsint paenitendo sanari - Neminem , PRIvILEGIUM TERTIUM melis desiderio melioras i , quae pismortem speratur: quia reos suae m lix, -- Iustis damnatus a lege Cimili, in . radice, mortem ista non fiscipit. Unde ut menenopereat, coactψει Mimimi neque Mulieri licet se occidere , ne illud applicet , in epotet; se id ex ' alio corrumpatur, quia non debet ipsa quitur, ignorans in m 43b- se committere crimen maxim- , ter esse illicitum, acra' quod est sei ipsius occisio, ut viter
epeccatum, exc- crimen alienum; non est enim ori
satur a culpa, , men mulieris per violentiam violari, sic 'ἀ reat. . . consensus non adsit , quia non coiri mort4li. 4 quinatur corpus nisi de consensu m - bona, ac recta admissi tis, ut Lucia Sancta dixit; violatio namam propositi hujus Privile siue non imputatur ei ad peccariam, latragii, praemitto; nunquam absque di- consenses adsit, neque per hoc amitti- vina authoritate, i&decreto licitum tur virtus castitatis, & laureola, cum esse seipsim occidere directe,&positive, potius pati dicatur, quam agere , & neque ob vitandum peccatum, neque peccare: Castitas enim vi eripi non lina ob defendendam pudicitiam, neque test , cum sit virtus animae , quaein Moob fidum , vel Religionem , aut virtu- lentiam non sentit, & cum mens putem tuenda, & hςc est communis D. D. dica, etiam alieno scelere corruim msententia s apud Lusium de Iust. lis. 1. corpus , tanquam intactum conteri at p. 9. iab. 6. n. 2 o. & alios plures, prae- Pudicum Ideo virgo profatui porcis, cipue T. Carasam nostrum De Duello, adulterari non potesst invita, neque il- tract. 3.sec. 3.quaesito ubi, quod si comu- lam polluit aliena libido, tametsi eanis, -& ut talis ab eo ex pro- oppressa in suo corpore exerceatur feta rationibus, & auctoritatibus pro- libido, non sua. Hinc cleganter cabatur D. August. lib. p. de Cimit. Dei dem tacta Sancta , fertur , dixistaeap. Is ex Concit. Fracar. p. e. 3 ad Paschasium. Si inmitam me feceris eoo refertur 23. q.F. e. Piacuit. Ubi se decer- lari, castitas mihi duplieabitur ad cor nitur. Placuit, ut qui Hi ipsis molunt nam . Libido enim debet procedere ex. ria aut per ferrum , aut per menenum, aut mentis proposito, ut tostat Virginitatem PD. per praecipitium, aut per suspendium, mel Th. in 2.2. qu. I ΙΣ. art. p. ad . Non quolibet modo miolentemsia inferunt mose licci ergo se occidere , nec etiam ob rem, nulla prorsus pro illis in oblatione com- castitatem tuendam , & concors est inmemoratio fiat, neque cum psalmis ad FG hoc Doctorum sententia . Idque praetepulturam eorum cadamera deducantur:Hqe rea insinuat manifestissime Textus ia a
sunt verba Concilii. Hinc etiam idem Cap. Ex parte x. De Sepulturis: ubi MD. Arius. lib. p. de cimit. Dei cap. is. quadam Virgine, quae fugiens illam c sic ait: Huc bduimus , hoc asserimus, hoe primere volentem , in amnem cecidie: a modis omnibus annebamus; neminem spon- ait textus. Go circa mandamus quat eaneam mortem mi inferre debere, melis nus cum ilia non obore acipita erit se defugiendo molestias Iemporales , ne incidat ponte, sed sicuisuperius Ut exm m in per inas ἰ neminem propter aliena pes se ceciderit, corpus eius tradi facias GH