장음표시 사용
191쪽
A Hinc videas Petrum ingentes sumectem spiritus, Blum aduersus cohortem militum intrepide gladium evaginasse, seruum Principis sacerdotum vulneraseaongeq. his audaciora experturum, nisi verbis Domini cohibitus esset. Quod vero ad stirpem pertinet: ipsorum aliqui ex tribu Iuda, . ceteri autem ex tribubus Zabulon de Nephtatim fuisse putantur, secundum quod praeditum habetur in Psalnio φ: Principes Iuda,duces corinia: Principes Zabulon, principes Nephtalim.JPutam a Parantur enim,qui dicti sunt stat res Domini,ex tribu Iuda fuisse,unde de ipse Dominus secundum ea nem ducebat originem: ceteri vero quod in terra Zabulon de Nephtalim habitarentiex iisdem tri is Misci bubus fuisse prognati, id S. Hieronymus h, Theodoretiis V, atque alii rem plures amrmant. Patari Nec quis obiiciat de duabus dictis tribubus, quod ante 4 alias odio fuerint ductae captius VIII. nec amplius postliminio sint reuersae. Nam quantumlibet Israeliticus populus totus abactus fue- d Hiero an Itarit captiuus e Palaestinamihilominus maior tortasse numerus illorum erat,qui tunc extra eam re- p 9
gione in diuersis mundi partibus agerent; quos liberos remansisse, nec captiuos adductos esse cer RU 7 tissimum est. Philo N ipse Iudaeus in sua legatione ad Caium Augustum de populo Iudaeo lon Philo de let. gelat . per orbem sparso haec ait: Hierosolumam esse metropolim non unius regionis Iudaeae, B sed de multarum,propter colonias inde olini deductas vel propius in finitimam AEgyptum, Phoe--pς φθnicem,Syriam tum citeriorem, tum eam, quae Coele co ominatur,vel longius in Pamphilia Ci Iρου
liciam, plerasque Asiae partes usque Bithyniam & Ponti sinus intimos: pari modo Europae Thessaliam, Boeotiam, Macedoniam, Atoliam, Atticam, Argos, Corinthumq. Peloponnesi partes praecipuas: c tantam continentes prouincis pleni sunt colonijs Iudaicis sed Se insularum celeberrimae, Euboea, Cyprus, Creta, ne quid dica in de trans. Euphratensibus: excepta enim partia parte Babylonis Sc aliarum praesectitrarum,omnes urbes quae bonum agrum habent, a Iudaeis incoluntur. Itaque si exorat mea patria tuam clementiam, praeter ipsam alias ciuitates demereberis pli rimas, sitas in diuersis orbis tractibus, Asa, Europa, Asrica, insulares, maritimas, mediterr neas.J hse Philo. Sic itaque de unaquaque tribu aliquos remansisse, nullus iure poterit dubitare. Cum dictum sit Apostolos omnes ex tribu Iuda, Zabulon, de Nephtatim fuisse: existimauit ta- IMmen aliquado S. Hieronymus ἔ, Iudam Iscarioth fuisse ex tribu Ephraim, esseque Iscarioth st Hiemin m. in vicum eiu sdem tribus: aliquando vero putauit suisse sic dictum a tribu Issachar quod interpreta- it P s, tur merces: sed tunc legenaum est e Issacharioth, idem testatur h. Verum magis placet dictum C fuisse Iudam Iscarioth cm ex duobus verbis,Is quod interpretatur,vir, de carioth, quod est oppi dum in tribu Iuda, de quo est nictio in diuinis Scripturis, sicque Iudas Iscarioth, idem sit quod i Vir Cariothensis: a patria enim complures reperiri denominatos viros, qui sacris litteris vel me- mihi,u, Hebraidiocriter imbutus est, non ignorat. Quod vero & aliqui ex Apostolis dicantur suisse ex tribu Iu- eis. da,ri fratres Domini; non impedit quin isdem nominari potuissent Galilaei: nam de Dominus no- i Angel. naester, licet esset ex tribu Iuda,de natus in terra Iuda,nihilominus quod habitauit Nar areth, Naza- n0retius,idemque Galilaeus appellatus est. ' ibi . iDese dens i post haec Dominus cum illis de monte, stetit in loco campestrDubi coram discipuli suis ac turba copiosa eorum qui conuenerant ex Iudaea, Hierusalem, ac locis maritimis Ty Hi , m. r. ii de Sidonis,ut audirent eum, de sanarentur a languoribus suis, qui de simulac tetigerunt eum, sa- Amos i.
nati sitiit; docens discipulos suos, habuit sermonem de beatitudine; de ubinam illa esset sita, pluri- l Matth. s. bus demonstrauit: in quibus item infelicitas versaretur, edocilit. Suos etiam disicipulos dixit esse salem terrae, de lucem mundi; his nimirum symbolicis verbis,quales esse deberent, insinuans: Ion- iugioremque adhuc producens sermonem, haec admonuit, dicens: Nisi abundauerit iustitia vestra vi vitai u D plusquam Scribarum de Pharisaeoruin, non intrabitis in regnum caelorum. Audistis quia dictum sis ita ait est antiquis: Non occides: qui autem occiderit, reus erit iudici P. Ego aute dico vobis: quia omnis, fimbi. qui irascitur fratri suo, reus erit iudicio.Qui autem dixerit fratri suo,racha: reus erit concilio. iautem dixerit, tue: reus erit gehennet ignis.JHaec quidem constat Dominum esse locutum more Imbraeorum, secudum institutam ipsorum XI. Rempublicam, alluderem nimirum ad diuersa iudiciorum tribunalia, quae ibi essent constituta. Duo enim iudiciorum genera erant apud illos: nimirum alterum pecuniarum, quod Hebraice dicebatur Mammonoth nam de Mammona, quicquid ad pecuniam pertinet, dictum est alterum Nephasoth, id est,animarum iudiciuin, nominabatur:quae quidem iudicia eadem erant apud eos, quae apud nos dicuntur pecuniarum, de capitalium quaestionum. Porro horum iudicium tribuna- Iussieta unulia tria erant apud Hebrsos: primum,quod dicebatur domus iudicii trium virorum, qui minores orum. iudicabant causas: secundum domus iudicii vigintitrium virorum, vel vota ον paruit, in quo maiores causae,nempe capitale S,cognoscebantu ritertium vero erat septuagintaduoriam viro ,quod
ἰδ' in magnum dicebatur, in quo grauissimae agebantur causae, illae nimirum qias ad summam L Reipia blicae pertinerent,ut de tribu,lege, Rege,Propheta, ac summo denique sacerdote: hse quideeuria tantummodo erat Hierosolymis, ceteri autem sparsae in sinsulis tribubus . Magnum veru
concilium septuagintaduorum, illud erat quod Deus olim Moysi instituendum madarat, de quo te superius sermonem habuimus, dum de Hemde egimus; qui,quod horum iudicio Postulariis es m iastas filia.
set aliquando excepto uno Samaea,omnes neci tradidit; sublatisque de mcdio quotquot erant Lb.i et ij. sic ex tribu Iuda, proselytos suffecit. II. I. .
Ad hos itaque tres iudiciorum ordines respectum Dominus habuisse videtur, dum ait: Audi- XII. stis qu ia dictum est antiquis: Non occides:qui autem occiderit,reus erit itidi ciri illo scilicet quod dicebatur paruum viginti trium virorum, a quibus capitales causae iudicabantur. At D minus longe sublimiorem esse sue legis persectionem significans, ait: omnis, ut irascitur fratri suo, reus erit iudici riscilicet vigintitrium virorum: adeoque ella graue facinus Darei suo succensere,ut eiusmodi reus ad tribunati causarum capitalium protrudi deberet ostedit. Quod si quid adhuc Birans contumeliosum, dixerit fratri suo,racha; huiusmodi hominis esse adeo graue delictu. . . ut sit
192쪽
a Ante. O in. de locis noui e stamenti.
asin. laut. propesti. t Lucretare naturaib. 1.
os chritum. vi sit reus concilii: videlicet a magno simiuagintadvortim viroraim concilio iudicandus. Quod si quis adhuc addiderit scelus,ut dixerit fratri suo,satiae; tale esse delicium,quod cuiusuis tribunalis sententia non possit digne puniri; sed poenis gehennae sternis delinquentem fore mancipandu de notat. Haec de tribus iudiciorum ordinibus apud Hebraeos exissentibus ex Thalna udicis a Cannnio β sunt deprompta. Ex eodem etiam sonte N illud addit,suisse apud Hebrsos triplicem legis interp&tatione:quarum prima diceretur auditio, secunda extenso,tertia vero parabolica. Prima utebatur Rabbini, cum tantummodo ponato explicarent historiam;cui alludens Dominus,ait ad suos: distis sui ad ictum est antiquis,&c.J secunda, quando ipsa historia mystice soleret interpretari vel ex tedi, vidi hie Dominus secisse visus est: tertia , ero,cum que essent ditanda,parabolis inuolueretiim quod genus non tantum Dominum attigisse, sed eo saepe saepius usum esse constat. Non praetermittimus de racha quod ex iisdem ille proditae se nimirum senus contumelis familiaris,cum superior sitispiam inseriorem corrigere verbis solet; ut quod ibidem in exemplum ducitur de Rabbino; qui euhominem minus deuote di attente orare conspiceret eumde increpando dixit, Richa; ita enim Hebraice dicitur pro racha,quod Syriace prolatum est: Suros enim vii solere,a,pro,i,ut Mariam pro h Mitiam, Magdal pro Migdal, idem tradit. At vero richa, seu racha,idem esse quod cotemptus causa alicui pauperem dicere,ex Hebraica voce egregie deducit Cornelius h Iansenus in Thalmi autem parte illa quae dicitur Cama,de te e ciuili sexto capite haec leguntur dicta a Rabbino qumdam: Racha quare locum tuum alteri cedisλJoc s dixisset, Vir stulte, seu ignaue,vel iners,aut quid huiusmodi. sed missis his quae magis interpretum esse solent, reliqua prosequamur. Multa eum inculcasset ς Dominus de absolutissima Chris lanae legis persectione, quod suos quam maxime a fastu Pharisaeorum cuperet esse alienos,ne quid facerent quo videantur ab hominibus,admonuit d; neve Ethnicis asimularentur, qui in multiloquio se exaudiri putarent, compendiosam eosdem precum sermulam docuit. Non tamen ex eo inserendum vel existimandum c. reprehenderit Dominus prolixum psalmorum cantum: nam & in templo frequens multiplexque erat usus psalmorum, sed dum ait: Quod Ethnici faciunt ad superstitiosam illorum obseruatione alludit. vnde textus Euangeli stet non habet πολυλογris, sed βiem orantqliod non simpliciter multiloquium, sed inanem sermonem demonstrat. Quam vocem interpretans Gregorius Nyssenus ς:Est,inquit, βαττολι si quas linguae volubilatas,di varius serui ut aliquis Graece melius explicas cdixerit rip ν δ αλι, ι' , quasi dicas,mentis est eruescentia, alq.effutitio, λε'tor iu0 λ indaee, hoc est, deliramenta &nugas,&c. haec Nyssenus. Putamus ins per Dominum alludere voluisse ad ea quae in syria erat,idololatriam,cum videlicet deam syriam circumferentes, quas diuino quoda perciti spiritu essent,phanatice multa iactabat;cuius ritus meminit Apuleius Ceterum quam pie, quamque salubriter traditione Apostolorum instituta sit in Ecclesia psalmodia, opportunius suo loco dicemus inserius. Longiorem deinceps protrahens Dominus orationem ab avaritia eosdem liberos esse, nec nimia solicitudine rerum temporalium detineri cupiens, multa in eam sententiam coram eis disse uit; itemque g ne quemquam temere iudicarent, multas alias salutares monitiones illis impartiens, admonitit quae singula Matthaeus recenset. Inde ii descendens,leprosum curauit,eumdemque ad sacerdote abire iussit, ut quod deberet ex lese pro incolumitate munus offerret. Redies mirsus Capharnaum, Centurionis seruum paralys laborantem restituit sanitati. Quod ad Centurionem speciat: cum complures legiones a Romanis in diuersis prouinciis alerentur; legio sexta , quae Ferrea cognomine dicta erat,in Iudaea degere consueuit, vi auctor est Dio x: cuius legionis nunum ex Centurionibus eum fuisse existimamus, qui post haec pro seruo suo sollicitus Dominum interpellauit, cuius fides adeo insigni Domini elogio comendatur. Postmodum vero progrediens Iesus in ciuitatem Naim, filium viduae defunctum,qui ad sepulchrum efferebatur,e mortuis reuocatum, vitet restituit. Interim Ioannes i, qui detinebatur in vineulis, eum tam in s ia acta praeclara audisset opera Christi duos ex discipulis suis legauit ad Iesum,ut ab eo percunctarentur & interrogarent, an ipse Christus esset qui nullam aliam dedit responsionem,niti vide signis, quae audierant ae viderant a se iacta, Ioannem redderet certiorem. De frequenti miraculoru Christi operatione haec Arnobius m aduersus Gentes: Unus, inquam fuit e nobis,qui debilitatibus variis morbisque vexatos cetum,aut hoc amplius, mel una intercessione sanabat.J Illis vero ad Ioannem redeuntibus, Iesus de eo ad populum qui aderat, magna ac mirisca tantoq ue viro dignissima praedicauit: mutitaque in Pharisaeos locutus clitia spreuissent Ioannis baptismum simulque aduersus Capharnau& Cororain ciuitates, apud quas egregia esset operatus miracula, mnaensa mala vetura pre sidiat. Haec autem omnia hic compendio descripta pluribus narrant Enangelistae: additque Matthaeus , post hee Iesum laudasse Deum Patre,quod ea mysteria abscondisset sapientibus & prudentibus,& reuelasset paruulis. Subdit Lucas η post hec de si mone,qui Dominu Iesum conuiuio excipit sic dicens: Ilorabat aut illum quidam de Pharisaeis ut manducaret cum illo. Et ingressus domum Pharisaei discubuit Et ecce mulier, quae erat in ciuitate oeccatrix, ut cognouit quod Iesus accubuisset in domo Pharisaei attulit alabastrum unguenti,& stans retro secus pedes eius,lacrymis coepit rigare pedes eius , di capillis capitis sui tergebat,& Osculabatur pedes eius,& vnguento ungebat.J Haud facile qus quae in eis reperiuntur difficultates priinstituto cogimur de antiquaqus stione disserere, Nuin una vel plures fuerint Magdalenae immo,
An una eademque sit mulieriquae hic peccatrix dicta unxit pedes Iesu, cum illa quae soror Larari, . . Magdarena
193쪽
Magdalena ab Euangelistis nuncupata eiusdem Diat alias unxit pedes & caput . Ouaestione satis prolixam multis a. inter disserendum perplexitatibus aucta aggredimur: in qua breuitati studentes,quid veritati co sentaneum sit, multipliciter'. testatum, si ininatim tractabimus. Scimus quidem in his pervestigandis tam antiquorum quam etiam recetiorum scriptoruin magnum studiumagnum l. labore collaturui iam non mediocris laboris sit, singula ab iis scripta pensare, & qd certius, ac sid verius dictu sit, dijudicare. At nos no tanti sumus,nec nouila tan sunt imus,ut de his supremam serre sententiam pri sumamus, vel proponamus: sed potitas nostru esse munus existimainus, ut Catholicae sectantes Ecclesiae vestigia,quod ipsa de ea re sensisse videatur,id ipsum vere probatum tirmiteri. stabilitum relinquere studeamus. Qua in re certe non esset nobis laborandii, si qui cepta a/ M post tot ea de re antiquitus agitataς controuersias,ipsa Ecclesia usu probasse videtur. Sexti & Pyr etesia opimominones sic dixerimus eos qui de omni re clubitandi & semper cotradicendi libidine quadam exa inhaerendum .gitantur iterum in dubium reuoicilicet qui de tribus Magdali
reuocantes, eadem conuellere editis commetariis non statui sient i hi, lenis sententiam firmare conati sunt. Si enim quod pluribus iii, strat Tertullianus . ) tanta est Ecclesiae auctoritas, ut quod longioris temporis spatio dixisse vel 1l secisse videtur, id ipsum ut diuinitus institutum haberi debeat, satiri. st ad conuincendos omnes b Tertul.de nis haereticos:quanto magis haec immunitas a Catholicis probanda est, Sc inuiolabiliter custodi eda λ stra. tiluosus hi sed esto:aduersus veritatem mendacium numq uam praescribit. Equidem hac in re veritatem ip- sam traditam non leuis una vel alia cottieetura, sed mani sestissima ostendit demonstratio. Ceterucum h c deest,de leuibus qui biiciam argumentis res agitur; aliter sentire,quam quod probasse videtur Ecclesia,temerarium esse censemus.Scxl Ue, rem ipsam aggrediamur. Dubitatio vetus illa fuit, An mulier, cuius hac Lucas meminit illa ipsa sit quae soror LMari & xviii. Marthae fuit de qua scribit Ioannes , quod iii Bethania unxit pedes Iesu. Rursumque an una ea- e lain. in. demq. sit cum illa, quae in domo Simonis leprosi fracto alabastro effudit unguentuin super caput Mna an pluis ipsius; cuius rei gestae historiam Matthaeus Q di Marcus V conscripserunt: Insupernum dc ipsa sit, res N.artala quae Maria Magdalene dicta, Christi passioni praesens fuit, di una cum ceteris ad . Domini sic- Q. 'pulchrum ungentum attulit,cuius omnes Euangelistae i meminerunt. In primis igitur, quid de d Matili.εε. his veteres scriptores senserint,opus est diligenter pervestigare, necnon quae a recentioribus sunt τ Marci . apposita,examinare. Clementis Romani nomine, in libro qui inscribitur g Constitutiones Am
stolorum, haec verba seripta habenturi Erant nobiseu mater Domini,& sorores eius, praeterea Ma Lu ria Magdalene,5: Maria Iacobi,S: Martha,& Maria soror Larari, de Salome, S: quaedam alis.llisc i nimio. ibi: quibus distinguitur Maria Magdalene a Maria sorore Laetari dc Maritiae; ut secundu hanc sen e Const.Atentiam dicendum esset,duas suisse Marias inter se ditiersas,quae unxerunt Dominum. sed uno v I cap. verbo his liberari possemus, si apocryphum esse librum,excitae remus. Sane quidem, si haec dicta sunt a Clemente,quomodo ea latere potuerunt tot antiquos Patres, qui de care scripserunt cum praesertim tanti auctoris praecipua suerit auctoritas in Ecclesia: adeo ut licet eius epistola ad C rinthios scripta penitus excideriti tamen quod saepius citata reperiatur, ne reviviscat integra in fragmentis. Certe cuilibet adiudicata causa fuisset, qui auctoritate Clementis id de monurare potuisset.
Sed praetermisso hoc quarumvis honesto de apocryphi exceptione costigior in primis dicimus,
attestatione Ioannis i Euangelists,immo ChristiGpertissime coli stare, unam eamdemque peria x Dc sonam fuisse Mariam Latari & Marthae sororem cum Maria Magdalena. Nam eum in Bethania Ἐφη eadem soror Larari unxisset pedes Iesii, ac Iudas ob eadem causam ei esset insensus: ipse Iesus su--m r/a . D rentis discipuli audaciam reprimens,dixit: Sinite illam ut in die sepulturae naeae struet illud.JCete μ
rum eamdem ipsam, que ad ungendum corpus Iesu paratum unguentum ad sepulchrum attulit, Marcus i Euangelistantisse Mariam Magdalenam amranat, quaecum Maria Iacobi&Salome ἐ
a eamdeinque suisse Mariam,quae utramque obierit trunctionem.Quod vero spectat alandam Clementis nomine suppositam auctoritate nudicimus ab aliquo alio ea verba esse additati,nge post Clementis tempora:idque ei ridenti coniectura. Origenes enim testatur,compIures, k ont laMM. qui ante se vixerunt, seriptores Ecclesiasticos, unam tantum, eatndemq. suisse mulierem , quae sae- πλαι s.
pius Iesiim unxerit,esse prostari:nec aliquem dicit extitisse, qui de pluribus sententiam adstruere ausus si ouit quippe ipse non tantum authentica scripta Clementis, sed etiam apocrypha: naeodem ipso tractatu, alia tamen occasone, ex eiusdem Clementis Itinerario citat quamdam Petri sententiam .
. Primus aute auctor, qui plures, scilicet tres vel quatuor inter se distinctas seminas quaeIesum xx E mxerint,ponat, fuit aliquando idem ipse Origenes,quena ex G cis securi sunt Theophi lactus i mitem, Da atque Euthymius m. Verum idem Origenes saniores iudicii e tactus, longe diuersam lirmat sen fletior siet vitentiam: nimirum unam eamdemque fuisse mulierem, quae in domo Simonis unxit pedes Iesia,cu ita Maria sorore Marthae ac Magdalena auae ad sepulchrum cum unguento accessit. Id quippe ipse l Thmphylia. profitetur in insigni illa ac tam celebri nomitia de Magdalena, in qua totius Atticae eloquentiae ve in Marca la pandit. Reddam ipsus verba,quo haec certius cognoscantum sic enim ait in apostroplie ad Mag ζ dalenam: Fortasse nescis an diligat te. Olim te diligebat ut Phariseo te defendebat:a sorore tua di-ii enter excusabadiolim laudabat te,quando unguento pedes eius ungebas, lacrumis rigabas, pillis terrebas:dolorem tuum mulcebat,peccata dimittebat, dec. I rursum in fine Laec haben Ploret nusquisque ad Iesum,quaerat fideliter Iesum,qilia non celauit quirenti se peccatrici. Dissice pecca r homo a peccatrice muliere, cui tamen dimissa sunt peccata sua,&c.JEx his plane perspicue intelligitur, eumdem Origenem profiteri unam eamdemque esse Magdalenam, quae unxit olim
μαε in domo Simonis , cum sorore Martiue, atque illa quae dicta Maria Magdalene ad sepulchrum
194쪽
elirum cum unguento accessit. .
XXI. post Menem Eusebius R Pamphili de duabus Magdalenis ponit opinioncm; cum ipse ra- rusedi P inen nihil prohibere dicat quin una eademq. dicatur. Ioannes i) Chrysdstomus de his disserens phi' - ' δ i' dua, inter se diuersas dicit fuisse mulieres, quae Christum unxerunt; alterairi innominatam,cuius Mirebium L. tum I. ueas, tum alii meminerunt, alteram vero Mariam sororem Laetari atque Marthae: con- il .si. ' firmans & hie ipsa alibi distinguit d peccatricem a sorore Larari. q. unam ean de iii l. fuissec Luς testari videtiir,quae unxit pedes in domo Simonis, ex que postea unguentum super caput Ies re- Putrum seme eumbentis effudit. Hieronymus ς & ipse duas fuisse astirmare videtur , sed non eo in o l ori Chrvisnonnisi nam cum unam eamdemq. putat,quae unxit pedes, ac inde caput in Bethania, ab d ChyΤωβ- in ea i en esse diuersam dicit,quae apud Lucam ponitur in ciuitate peccatrix. at dum haec subeati' ' hqmi ' .e bi: Nee enim poterat stati in capite digna fieri meretrix plane insinuat, se nec negare, quin b. illaque effudit unguentum super caput, ipsa peccatrix suerit. Idem vero ad Marcellam scri
i H eron .epist. bens, Mariam Magdalenam & mulierem illam peccatricem unam eamdemq. suisse, affirmat hisi 8, verbis: Maria Magdalene ipsa est a qua septein dmnonia expulerat,vi ubi abundat rerat peccatu, superabundaret stratia.Jhaec ille: lui & alibi dum numerat Marias nee recenset inter eas Mariam sororem Laaari, plane eamdem de unam esse cum Maria Maoalene,quam quartam ponit, are te significat. Ambrosius S alitem non dubitat,quin eadem sit, uae unxit pedes & caput in Bethania an vero eadem fuerit illa peccatrix affirmare non audet,sed sic ait: l otest autem non eadem esse ne sibi contrarium Euangelistae dixisse videantur potest autem quaestio metiri,& e x te inris diuersitate dissolui,ut adhuc illa peccatrix ,ista persectior:etsi non personain mutat Ecclesia , tamen mutat prosectum. haec Ambrosius:qui in lita praefatione dici solita in Ecclesia, celebritatis die S. Mariae Magdalenae,eamdem ipsam unamque cum peccatrice suisse confirmat quod etiah i ς i de inori strat dum reeenset miracula in tribus illis Martha, Maria, de Lararo facta, dicens Diii Aue is totis. Iargum sanguinis fluxum siccat in Martha: dum daemones pellit ex Maria: dum corpus rediuiuit ict. . . spiritus calore constrin Sit. Augustinus aliquando de ea re anceps quid certi affirmareno au-
det,dum sic ait: Ecce ipsa soror Lazari si tamen ipsa est quae pedes Domini unxit in ento,& tersi capillis suis, quos lauai:erat lachrymi Si melius suscitata est,quam frater eius. J Igem tame' ' dum hie accuratius expendit,ac subtilius disputat, ratia confirmat este sententiam, una in eam-
demque suisse sororem Lazari cum peccatrice. Gregorius i illud ipsum saepius profitetur , Be- e
Mi Beda in Lu At quoniam incidimus in sei iptirna quoddam nostri temporis hominis, citius idcirco nomen XX ll- . subiicemus qd illud nondu edidit nec ab eo edendum putamus,qui distinguit Mariama Magdale Semcum sino nam ab ea quae erat in ciuitate peccatrix: eas quibus ille nititur nationes in medium afferre acconymι rcfuli' futare operae pretium ducimus. Ad stabiliendam enim suam sententiam illud in primis conatur eur ostendere: peccatricem illam, citius Lucas meminit, non fuisse Iudaeam: sed Centilem seminam, cum e contra de Masdalena exploratum habeatur filisse Iudaeam : Lex, inquit, ' dici ina praecipit,vi non sit meretrix ex filiabus Israel. 'orro Pharissi legis diuinae obseruantissimi cum essent, haud pasti fuissent filiam Israel esse qti aestuariam.J Studet & id ipsum ex verbis Euangelistae extorquere,quod apud illum Si inon dicat: Hic si esset Propheta, sciret utique quae Ze qualis est mulier quae tangit eum quasi illud quae,patriam significet,& quod esset Gentilis insinuet. Sed inania prorsus see sunt .Q iid enim 3 Iscet lex diiuna prohiberet esse meretricem in Israel; none eadem lex omnia peccata vetuit,& tamen nedum vulgares homines, sed nec ipsi legis custodes Pharisaei eam obseruabant;exprobrante illis Domino, ac dicente: Nemo ex vobis facit legem3J Ce- οterum cum nulla poena statuta a lege ad itersus I fraelitas meretrices, sicut contra adulteras,reperiatur; non esse id generis crimen,quod per iudices puniretur, sed quod haberet tantii modo Dei; vltorem, satis apparet: nisi dixerimus ea tantum poena meretrices acti dias videri,quod earum Oblatio non reciperetur a sacerdotibus prohibente hoc diuina Scriptura: que & mox ut Prohibuit. ne sit meretrix ex filiabus Israel, bait'. Non offeres mercedem prostibiali.JSed an non mereti s. i. e. . Israelitae illε erant,qii rum catacam adco sapienter Salomon v iudicauit, nec ullum illis, suod uis Lee pre meretrices essent, negotium fecitZ Certe quod ad legem diuinam spectat. Diali iis Iudaei passi ries eamae eadem sent esse meretrices Istaclitas,quam alienigenas atque Gentiles:cum ad alienigenam accedente hominem Iudaeum ab omnibus occidi posse, licitum esse videretur; nam ea de causa tat opere laudatus est Phinees,quod Israelitam P cum Madianitide in lupanari cubantem aggressus ambos conmit gladio. Rursum si non essent permissae I sraelitae meretrices in Iudaea, inanis ea esset legis diuinae praeceptio, qua ' prohibebatur ne sacerdos duceret uxorem meretricem, haud dubie ex seminis Israelitismam alienigenam ne virginem quidem sas erat habere coniurem. Ex his itaq. satis constare videtur peccatricem illain quaevnxit pedes Iesu in domo Si inonis , fuisse Iudaeamia mulierem; nec quicquam esse impedimento,quo minus una sit cum Mardalena. Equidem liquido constat,quod si Gentilis suisset femina, Euati gelistae,quemadni odiim ae Chananaa, vel Syrin cenissa,vi de re inusitata Isquentes,nequaquam silentio praeumnisissent. Adhuc obiicit quod &alij eamdem sectantes sententiam obiecerunt: peccatricem hanc senibnam,cuius meminit Lucas, habitasse in Galilaea,& quod a militis creditur, in ciuitate Naim; illa autem sororem Laxari atque Marthae in Bethania prope Hiero lymam eo ista cum suis, consta-
stare. At quid volunt meretricem seminam uno loco consistere, nee in aliam regionem Gm,srasset cum ae his loquens diuina Scriptura. meretricem dicat garrulam, vagam, quietis. Meretrice, impatientem,nec valentem domi consistere certe eiusmodi seminas suam patriam auersari,& a- ιυνι. lienas quaerere ciuitates,quo liberius Pudoris laxent habenas, nec a cognatis vel optimis ana cis. ' eommoneantur, plus satis docet expertinentum. Sie ut de hac,cuius maxime meminit Lucas iuro
dicere possiniis, a suis secessisse, atque in Galilaeam commigrasse, inde vero meliorem factam adi propria
195쪽
pmpria rediisse licet alia honestior causa afferri posset,vel quod ibi nupsis et, vel quod quippiam A aliud actura in Galilaeam prosecta esset. Verum non indigenam, sed natam esse in Galilsa testantiir:eo quod in Galilaea sit oppidum in tribu Nephtalin μ; Magdalel dictum unde Magdalenam a Iosue i .
volunt cile cognominatam. Dicere ad haec possemus, Magdalenam dictam a Magdal p oppido h is in tribu I uda posito, vela Magdalo apud AE yptum M. Sca concedamus ita csse denominatam a ui. . . 'Magdalel Galiliae ciuitate: numquid eam ob causam fateri cogi nitar illic esse natam cum certum Num.1 Qst morem fuisse Hebraeorum a loco ubi quis habitat, nomen accipere; ut Euangelista de Domino & Hieronae l. ait quo) N arenus sit appellatus , qilia NaZareth habitauit. cis Hebra . Porro cuin peccatrix mulier, lin Galilaea pedes Christi unxit,eadem Magdalena suisse dicatur . V. quod tradant Euangelistae 4 Magdalena vita ex illis mulieribus esse, quae e Galilaea secutae sunt
Diim ministrantes ei cum . superius ostenderimus ex ipsius Domini verbis unam eamdemque esse serore Matthae ct Laetari cum Magdalena quae ad sepulchru unguentum milit:iam satis constare videtur, peccatricem semina, Maria Magdalenam, atque rem Marthae,unam eamdemq. esse personam, sicq. iam perorata esse causam, nisi adhuc leuibus quibusdam obiectionibus satisfaciundu esse civicu dicitur: si Magdalen aqua D sim septem dgmonia eiecisse testantur Euanged listae v. ipsa una eademq. est cu illa peccatrice:tuc aut septe illa ab ea dsmonia eiecit ante unctio- e Luc8nem pedim,vel postea. Si antea;quo non tunc.sicut libera a d ritioniis, ita etiam desierit esse mere Μὴ tris8 q, si desiisset, cur apud Lucam peccatrix dicitur,& mox ea de causa P magno animi amantis
dose pila illua officium exhibuerit, suisse illi peccata dimissa,quod Christi testimonio compro- .ii. . /batur dicentis: Remituntur ei peccata multaΘJ Si vero postea a septem illis daemoniis est liberata: r poli dimissia illi peccata a Jsmoniis est oblesses Hoc dilemmate nitebatur scriptor ille e quo
antea,duin Magdalenam a peccatrice muliere esse diuersam stacitere & affirmare conaretur. Sed quae necessitas urge ut ante vel post unctione curata fuerit peccatrix illa: cu eodem ipso ipe, quo
illa pietatis praestabat officia, septem illi daemones ab ea exire potuissent 3 v si nihil eiusmodi scribat Lueas Euangelista; nec idem L, cum pardo post de Maria Magdalena habet mentionem, li- s Lue.ε. ces ab ea exiisse septe daemonia,q n id fictum sit narrat;adeo ut multa de ea ab ipso esse praetermissa necesse sit affirmare. Ad hec quid impedit quo minus haec ante unctione contingere potuissent: mimirum ut liberata a septem illis eam obsidentibus immundis spiritibus, mox in se reuersa, delietorum poenitens,illud grati animi obsequium praestiterit λ Nec est etiam ιν aliquod sinitatur ab C surdum si postea eam obsessam ab illis nequa spiritibus dixerimus: cum, magna Dei pmuidelia. etiam pios ac iustos viros his aliquando cruciari sit permissi ina, ut pluribus monstrat Ioannes g E M n. Chuc Chrulostomus,de Hieronymus ad Paula h sie scribens: Quae causa est, inquit, ut saepe biimit utri- P - inult l. de ubera materii a lactentes,a dymonio corripiatur In scrutabilia hec inscrutabili altissimi li ui , ,esis. Dei iudicio sunt referenda.JCerte quide eiusmodi facinorosas mulieres, quantumui, P nitenteS xpui. 11. ac Deo per omnia placentes assecutae fuerint suorum indulgentiam deliciorum, nihilominus acerbioribus solere insultationibus det monum exagitari, qui res gestas Pelagiae poenitentis, dc Mariae
Egyptiacae, de aliarum legerit,plane intelliget.
Haec cum ita se habeant,no in sic dicimus, ut affirmemus illam post unctionem pedit id passam XXV.
eita cum n. non scribat Euangelista quando id acciderit, nec nos praesumimus definire. Bene quidem demonstrasse voluimus quolibet id tempore accidere potuissedilhil l. omnino veritati repugilare, si una eamdemq. & peccatricem illa dictam mulierem,& Magdalena existim adam ei se an sicinemus. At vero cumra insigniter testetur Ioannes Euangelista , Maria serore Lararita Mar i Ioan. it. thae eamde esse cum illa,quae unxit Difim unguento, di pedes capillis extersit; nulla videtur relicta Ex Euar Iesi- D dubitatio,q.im una eademque silvius in primis peccatrix, inde Maria soror La ari& Marthae,& Ita certa veri Magdalena dem si est appellata: cum nraesertim superius ostenderimus ex ministerio exhibito se- t M. pulturae, eamdem L ari sororem esse cu Magdalena: licet verba illa Ioannis, quibus loquens de Maria sorore Laetari & Marthae, in hunc modum: Maria erat, quq un est Dominum ungueto,& ex persit pedes eius capillis suis: cuius frater Lazarus,&c.Jdicta esse velint ab Euanaelista per recapitu lationem, alludente non ad illam pedum unctione faciam in Galilsa, sed ea potius, quae facta est in Bethania cuius ide Ioannes memin it sequenti capitulo: sim. dictorquent cavillanturq. germanum sensem Euagelistae cum aperte costet ex eo ministerio, qnam esset illa Maria Marthaeuo r.
voluisse nostru Euangelista monstrare patefare:qui quide si no de illa quae unxit in Galilaea intellexiiset,non tantum eo signo quaena esset,non significasset, sed potius obscurasset, ae consedis
His in hunc modum solutis obiectionibusa eade sepius unctionis officio paucis adhuc agendii putamus lilia in domo Simonis a Luca descriptam, secundo l, de de una Magalena stabita sententiar de iterato ab endu putamus. Post primam unctione factam in Ga k i
in Bethania ante sex dies Paschae eadem in .
qu . unxit pedes Iesu,& capillis tersit, ut prius egerat. Res plane erat inusitata ut pedes unguento ungerentur,psertim nardi pistici, hoc est,non adulterati cuius excellentis meminit Plinius Ni s cnon .i .nisi Athenis apud alio uos qui deliciis dediti essent, suisse in usu pedes unguento perungi, di ta is .cip. i. a virginibus reperitur apua Athenaeum R. sed de Iudaeis nullum exemptu extat; immo nec Ro- n Apud Aesita.mae quide, ubi omne genus deliciarum amuere potissimum illis teporibus consueuerat,nec de Im in Dipnotaph. peratoribus ipsis, pedes eorum unguento ungi solitos leginans. Nam quasi pro miraculoJecitat Plinius de Othone,quili primum Neronem docuit,du ait:Vidimus etia vestigia pedulingi. v luentis sciliceriquod Marcii Othonem monstrasse Nemni Principi serebant.Quaeso, ut qualiter sentire nur iuuaret q. ab ea parte corporisλJhaec ille. Quin & Xenophon in Symposio plane demonerat , fuisse mulierum, de non virorum, unguento ungi: ut ex his utiam iiij re possis, tura Eu Tm. I. Hinusit tum
196쪽
tum opus non fuisse nisi ab una tentatum ae iteratum muliere : quae de tertio unxit,ouando biduo ante Pascha ut tradit Mareus R, itide Bethaniae in domo Simonis lepros, fracto alabastro, emi dit id genus unguenti super caput Iesu recubentis. Hate aute cum Euangelica veritate liquido c stent nihilominus qui de pluribus Magdalenis sententiam stabilire conati sunt, non verati germanum sensum eauillationibus obseurare dixerunt una eamdemq. esse ecenam facta in Bethania ante sex dies Paschae eum ea qua dicit Marcus facta biduo ante Pascha quas illud biduia non ad c mutu,sed eone iliu si reserendu,nec possit dici eo ipe conuiuiu iactum esse, , scilicet eo ipse die sit factum conciliu Hierosolimis sacerdotu ad quos Iudas proditurus Iesum accessitiquas minime esse potuerit in Bethania in conuiuio,cui intersuisse perhibetur, qui Hierosolymis ageret, proditionem contra Dominum moliturus: atque ex his inserunt, unum idemque conuiuium a Ioanne . Mareo. & Matthaeo descriptum diuersasque inter se mulieres dicunt, quae ab iisdem Euangelistis
recensentur,quariam altera pedes,altera vero caput unxisset.
Sed plane contrariu dum. distincta suisse couiuia, una eamdemq. muliere, & in priori pedes, in posteriori caput unxisse, cile demos rabimus.Si. n.vnunridemq. suit conuiuiu cu alio, illudq. ante sex dies Pasche peractu: euira eostet Matthaei testimonio tune abiisse Iuda ad Principes sacer dotii & de proditione Christi eouenisse: necesse esset nos dicere,ante sex dies Paschae eiusmodi de prodedo Christo pactu esse coirenturquod nemo sane iure dicere poterit,cu Marcus expresse testetur,id factu biduo ante Pascha. Sed aci ea quae diat,non potuisse Iuda interesse concilio Hierosolymis qui aderat Bethaniae in couiuio: nullus certe Euangelistarii h de luda scribit,' concilio interfueriti sed conuenisse quide dicunt Principes sacerdotu eo tepore, quo nimiru Iudas in Beth niae me recedes,Hierosolymapetiit ad persciendu quod animo c6ceperat iacinus. Na s erat Bethania sita in latere montis Oliveti ut tradit Hieroymus ) nee amplius et duobus milliaribus ab Hierosolymis distatis: immo eu dicat Euangelista di Erat Bethania iuxta Hierosolymam quasi stadiis quindecimJ stadio uno minus duobus milliaribus aberat: potest a quocuq. intelligi. nihil esse impedimento quo minus eadE die Iudas e couiuio recedens, adiuerit Principes sacerdotia,potissimu vero ex hoeu, excesserit nulla interposta mora post defensione ab Iesu facta de ungueti est usione vi aperte se docet Matthaeus ςi-Αbiit unus de duodecim qui dicebatur Iudas Iscariothes, ad Principes sacerdotu,& ait illis: id vultis mihi dare,& ego vobis eu tradamλ&e.JxXIX.
ων xit gr alter v vero apud si mone cognomento Leprosum, quo accedens mulier habens alabastris vas ilicet ex alabastro factum) effudit super eaput recumbentis: quaudo non unus Iudas , d& eaeteri discipuli indi nati sunt, ae tune Dominus seeundam pro illa habuit defensionem a prima diuersam,& addi)it dicens hi Anae dico vobis,ubicunque predicatu fuerit Euangelium istud in uniuerso mudo.& quod secit haec narrabitur in memoria eius.J Certe quide etsi nulla alia subesset ratio qua haec ipsa mulier,& peccatrix, eademq. Maria soror Laetari, Magdalena coria minata dici posset: in ut iustificetur lesus in sermonibus suis, ne falsi vaticinii Quod nefas est dictu argitatur a tarmare necesse est,ma eamdemq. esse Magdalena, nee diuersas seu plures, dum vnam tantia in longe lateq. per orbem diffusa Eccles a pridicat Magdalenam. Haec hactenus. Accepimus eodem argumento a Rostensi perillustri nostrorum temporiim martyre aduersus Nouatores egregium elle editum commentarium, a quo abundantius sorte his haurire possis: nos tamen nondum in eum incidimus,sed citatum ab aliis tantum auctoribus nouimus. DQuod vero ad alabastrum unguenti pertinet, ne quid de hoc dicere praetermittamus: ma ipretii munus suisse alabastrum unguenti, ex eo acile possumus intella gere, dum scribat Herod ins in Thalia, Cambysem Regem Persarum omnium potentissium in dono misisse ad Regem Ethiopum inter alia munera alabastrum unguenti. At cur alabastrum p Docet Plinius 3 alabastri tem lapidem ad uasa unguentaria excavari solere, quod quae intus ponuntur, incorrupta comseruari soleant. Licet Epiphanius in libro de mensuris de alabastro unguenti aliam afferat rationem, licens: Alabastrum unguenti, vasculum est vitreum,eapiens libra olei, mensura vero est sextarii dimidii: Alabastrum autem appellatum est propter fragilitatem. J sed magis in his Plinio assentimur. De diuersis unguentorum generibus quae in delicijs essent cum agit Clemens x Alexandrinus , illud quod dicitur Nardus, maximi fuisse pretii testatur. Ex quibus Omnibus facile intelligere qui'. possit dicta muliere opuletis ima suisse,q sepe tali pretii ad unctione Diti ingue tu pie liberalitem. profuderit. At nec illud pteriisse volumus,testari Suita i, urceu ungueti, quo Christus inunctus Liit,depositu fuisse vitacu multis aliis sacris reliquiis a Constantino Magno in sero Costantinopolitano, sed a Theodoso Magno inde sublatu, & honestiori loco esse reconditu. ENunc autem Euangelicam,aqua digressi sumis,historia persequamur,& compendiose,quantum fas est, repetamus. Couenit in Christu turba multa,adem. importune detinebat eum, ut nec aliquantulum quiescere,vel cibu sumere discipulos permitteret: cumq. sibi oblatu daemoniacum cs cuna 8e mutum curasset, rursuna Pharisaei calumniati sunt eum,q, in Beelaebub principe demoniorum eiiceret daemonia: aduersus quos egregiam suo more diuinan . instituitae sensione, c-cataq. ipsoru redarguitiac denique acrius in eos inuehitur,u, signum peterent,oui facta miracula contenapsssent. Ea n vero dum loqueretur, extollens vocem quaedam muliercle turba dixit illi: Beatus venter,qui te portauit,& ubera,quae suxisti. At ille dixit Quinimmo beati qui audiunt verbum Dei,& custodiunt illud. JAccurrerunt inde sui,ut tenerent eum, salsa quadam fama decepti,q, in surorem versus usset de adhuc eo loquete, qui aderant,interpellabant eu de matre sua, de sta-
tribus qui foris starent quaerentes istu alloqui. Tunc ille iQuae est,inquit,mater niea,& qui sunt fratres meust extendens niamun in discipulos suos, Exit: EGς mater me di fratres mei. Quicumquc
197쪽
que enim fecerit volutate Patris mei,qui in caelis est: ipse frater meus,& sioror mea, de mater est lAderat mater sanctissima cum ceteris, sed no eo affectu quo alii, ut existimaret filium in furorem esse conuersuin, ac teneret eum: sed maternis visceribus tilio haec patienti compaties prae sto erat, sicut S passionis tepore nouimus accurrisse, de quemadmodum tunc cum operaretia r salutem in medio terre,eam non proprio nomine, sed communi,mulierem appellauit: sic Zc in praesentiarum verbo praedicationis intentus,quasi nullo moueretur carnis aflectu, in eu modii voluit re odisse. Exiens ' inde dotiio,acceden'. ad Tiberiadis mare,cu undiq. frequens turba costueret: n-scendens nauicula, ex ea cocionabatur ad populia; sermonemq. parabolis texens, de seminate similituditi e primo loco recesuit,addiditque alias k, nepe de superseminatis Zirm ij s. de grano sinapis, de de fermeto,de thesauro: , margarita de sagena d. His absoluti inde recedes,venit Nar areth,de ingressus synagoga, ex Isaia η Propheta ea legit verba: Spiritus Diti super me,&c.ystcndi .eo im prophetia illa esse impleta. Qui aderant,audientcs doctrina eius non vulgare, sed quae magna prae se ferret scientia de sapientiam,mirili in modum mirabantur, 3 putarent filiit ese fabri, ipsumq. olim fabria,cuius nouerant matre,seatres, de sorores,quorei causa eum conlepserant,nec, ut par crat,in honore habuerant. Via cum apte illos Diis admonuisset, Prophetas ubiq. petitu praeterquam in patria in existimatione esse: illi indignati eiicientes eum extra ciuitate,& vsq. ad motis superciliu perducentes,inde ipsum pcipitare parabant: sed Iesus transiens illaesus, per medium illoru abiens recessit, cu nonni si paucos illic infirmos cura illat propter incredulitate ipsorii m. Addunt i aliqui auctore Beda,eiuliuodi historiam: Dominum manus predictorum violentas euadere volentem, cum ad radicem montis descenderet, sub rupe latuisse, saxumque tunc eidem cessisse, ac lateribus locum praebuisse,in quo corporis Domini remanserint impressa signa, pedu-q ue vestigia: sed nihil huiusmodi apud Bedam. Inde recedens Dominus Matthaeus g est circuibat omnes ciuitates ac castella Galilaeae, praedicans Euangelium, de curans omne languorem :eran . ciun eo duodecim Apostoli, de mulieres aliquae,quae curatae erant a spiritibus malignis & infirmitatibus, Maria quae vocatur Magdalena, de qua septem daetnonia exierant,de Ioanna uxor Chuse procuratoris Herodis, & Susanna,& aliae multae quae minis Labant ei de facultatibus suis. Videns autem luc turbas tamquam oves sine pastore,misertus earii, statuit mittere Apostolos ad pdicandum Euangelium: quibus ad se vocatis, dedit illis potestatu superdsmones,uteij cerent eos, & curarent omnem aegritudine, misitquc illos binos: auorum nota eo ordine quo sunt missi recenset i, Euangelis a sic dicens 1 Duodecim aute Ap stolorum nolnina suntligc. Primus: Sit non qui dicitur Petrus,& Andreas frater eius, Iacobus Zebedaei,& Ioannes frater eius, Philippus, de Bartholomaeus, Thonias, & Matthaeus publicanus, Iacobus Alphaei, eQ Thaddaeus,Simon Chananaeus, & Iudas Iscariothcs.lsic mittens ipsos nulla re ruria tξporalium voluit solicitudine pgrauari, multaq. admonuit quae seruare deberent; at q. nonnulla q ipsis essent obuentura,pdixit;& ut insignis belli dux ,ad sortitudinem excitauit. Ea omnia quide non secus magnanimi ac generosi illi abeuntes praestirerunt, ac Euangelium pridicarunt, sed de daemonia eiecerunti, ungente'. oleo multos aegrotos, maxima cum omni u admiratione curarent,quod autem spectat ad eiusmodi pgrotatium unctioneanseritas opportuniori loco aRemus. His de secundo anno praedicationis Christi ex Euangelica historia recitatis quoniamquq sequuntur, sequenti anno prope Paschale tempus facta esse noscuntur; praesenti anno finem imponimus. Cum enim 'nod alias diximus) annos praedicationis Christi nonnisi a Paschali tempore metiri possimus: secundum cuiusque anni Pascha, annum Domini consignare necesse est. XXX.
ANno Diti trigesimotertio in , Augi isto quintum &AElio Seiano Coss. prope Paschalem L celebritate S Ioannes Baptista ab Heriae Antipa Tetrarcha Gallisae iussias est capite truncari, id autem quomodo se habuerit,re gestam in hunc modum recensent Euangelistae i; Cum dies opportunus accidisset, Herodes natalis sui coenam fecit principibus, & tribunis, & primis Gali- ς. Cumq. mrroisset filia ipsius Herodiadis,saltauit in medio,& placuit Herodi. Vnde cum iura- meto pollicitus est ei dare quodcumq. postulasset ab eo. Et cum saltasset, & placuisset Herodi, simulq. recumbentibus: Rex ait puelis, Pete a meqd vis,& dabo tibi, et iurauit illi. Quia quicquid petieris,dabo tibi licet dimidium regni mei. Quet cum exisset,dixit matri sus. Quid peta At illa dir xit. Caput Ioannis Baptistae. At illa praemonita a matre sua, cum introisset statim cum sestinati ne ad Rege,petiuit dicens, Volo ut protinus des milii in disco caput Ioannis Baptistae. Et cottistadiis est Rex; propter iusiuradum autem, & propter simul discumbentes noluit eam contristare, &misso spiculatore praecepit afferri di dari caput eius in disco. Misi M. & decollauit Ioannein in ca cere, S attulit caput eius in disco.& dedit illud puelis,& puella dedit matri seq.Quo audito,disicipuli eius venerunt, tulerunt corpus eius, & posuerunt illud id monumento, N venientes nunci uenunt Iesu.'hactenus Euangelistae de nece Ioannis. Defesso Aenatalis Herodis Regis a Iudeis Romae solemniter celebrari solito putamus Persium esse locutum,cum ait.
At eum Herodis venere dies, unctaq. fenestra. Disposita pinguem nebulam vomuere lucems, vortantes motas.J
Non tamen de Herodis Regis , de quo est sermo , natali die haec sunt intelligenda , sed potiusAηώιticis. Tom. I. Ha Herodis
198쪽
uius libr. φ9. Naeri Mata. 4.e Plutate in Matio
h Hiem epica .i Ioseph. antiq. lib. 8 cap. v Nicepti. hist.
Herodis Agrippae ultimi Iudaeorum Resis;qtio tempore persius claruit,natus ut ait Eusebius in AChronicManno viges inoprimo Tiberis,mortuus vero nono anno Neronis. In regiis vero conuiuiis eiusnodi saltatrices adhiberi consueuisse, Iosephus alio demostrat exemplo,dum de Iosepho Tobiae filio haec est Cum aliqua lo venisset Alexandria eum patre ducente secum filiam nubilem,ut eam alicui nobili Iud o nuptui tradereti coenam cum Rege, ingressam in conuiuium mo in saltatriculam adamauit. J id'. a Graecis etiam in conuiuii iactitari solitu declarat Xenophon in sum posio. Ceterum nihil esse tam vehemens ad animum quamuis durissimum insectendum emolliedumq. perinde ac ipsa ad modos musicos accomodata saltatio; Lucianus h, scripto de hac re commentario,complurium antiquorum philosophorum docet sententiis,ac multis probat exemplis,& eorum quae sub Nerone suo tempore acciderunt experimentis. Vnde illa iure facta est admonitio in Ecclesiastico ς: Cum saltatrice ne assiduus f s:nee audias illam,ne sorte pereas in emcacia illius.J Hoc igitur omnium potissimo telo usus est diabolus, ut Herodis animum ad tam immane facinus perpetrandum,ad inserendam scilicet Ioanni nece manduceret. Non in aliquod apud Iudaos,vel Gentes quantum ius Deum ignorantes reperitur exemplum, ut in conuiuium eiusmodi apophoretum, prscisum nempe caput hominis praesentaretur in cisto: nni si quod pro monstro atque portento apud Romanos habitum fuit cum Flaminius, plaeentiae dum esset cum sascibus proconsularibus ut discumbenti secum meretriculae talis spectaculi auidae morem gereret, non quempiam iustum hominem, sed virum ex damnatis ante triclinium capite coi prscepit: auod Acinus adeo Romani sunt detestati,ut in eum te reum maiestatis ea de causa iactu ora rhetores nobiles declamarint. Sed de rabies belli ciuilis eo furoris adegit Mariu . ut exectu caput Antonii Cosularis inter epulas se inma animi insoletia laetis manib' attrectaret ς. Astit de Iosephus f de nece Ioan is, quem mirifice laudatreiu'. facinoris causa Herodem p x-nas cedisse ait,ri exercitus eius sunditus prosigaretur a Parthis: cumq. ide auctor aliam causam afferat carceris ae necis Ioannis, refellimus eam superius,cum de eodem Ioanne in carcerem detruso egimus. Insultasse Herodiadem praecise capiti atque acu discriminali sanctissimam illa linguam perforasse,Hieronymus g in Rustinum agens tradit, sic dicens: Nec magnopere glorieris, si sacias quod faciunt scorpiones,am. cantharides. Fecerunt hoc & Fuluia in Caceronem 3e Herodias in Ioanne:quia veritate non poterat audire ala sua veriloqua discriminaliacu confoderuntdhaee ille. Ide est i corpus Ioan is sublatu a discipulis eius sepultii suisse Sebase quae est Samaria, clonge a Macherunte,vbi in carcerem actus atque necatus suit: caput vero nequaqua cum corpore concessum ad sepeliendum fuisse,id prohibente Herodiade,de qua haec Nicephorus x At ipsa Ioannis reprehens e verita,conitin pere id rursus reliquo corpori timens, apud se remotis arbitris,in abstrusore regis Ioco sepelieaum duxit truncum aute abiicere quopiam iussit reum porro solum discipuli eius Drtim sit blatum cum solemni v eneratione in celetiri quoda sepeliere loco.J hic Nicepnorus. Quod vero Ioan is corpus Sammaria in usque discipuli detulerint,ea ratio afferri posse videtur,quod ea prouincia no esset sub Herodis Antipae ditione: sed quonia coniuncta Iudaeae concessa fuerat ab Augusto i Archelao Regi illo seinet in ordinem redacto, ta Samaria,si Iudaea de Idumaea,quae erant Archelao subiectae, redacti ni sunt per Tiberium in prouinciam quae di per Romanos Praesides administrari solebandi si . ne Herodias rarsus de trunco negotium exhiberet illum famariam detulerunt: sed eo potius quam alio extra ditionem Herodis, quod Samaritae hostes essent vi prius cumulate diximus Iudaeorum, ac pro patriis rebus pugnacissimi. Quis autem exitus tandem saltatricis seminet scelestissimae fuerit,& quod supplicium acceperit seralis impietas, N icephorus rem gestam his verbis conscribit 'r DFuribuda sedenim N adultera incestaq. adeo illa,quae quidem Herodis habebatur re vera aute Philippi erat coniux ,vita losius acta, cum prius si iam sartatricem acerbo salo sublatam vidisset, de incle ipsa quoq. decessit,futuri Φculi iudicio Ze supplicio reseruata,meras ibi quam citissime diuinae irr taces, intolerabili'. indignationis Domini calice haustura. Filiae autem eius dignus est enim qui memoriae commendetur talis suit obitus. Eundum ei quodam brumali tempore erat,&fluuius traiiciendus: qui cum glacie constrictus coagmenta tu sque esset,pedes eum transbat: glacie autem rupta, idque non site Dei nuinine demergitur illa statim capite tenus, di in serioribus corporis partibus lasciuiens,mollius i. se movens saltat, non in terra,sed in undisi caput vero scelestum frigore & glacie concretum, te inde etiam conuulneratum,& a reliquo corpore non serro, sed faciei crustis resectum cin placie ipsa saltationein letalem exhibet: spectaculoq. eius omnibus praebit in memoriam ea quae fecerat,spectantibus reuocari haec Nicephorus. At quoniam huiusmodi historiae haud constans habetur veritas,esto fides apud auctorem. Porro quantumuis necatus esset Ioannes Baptista, in tantae erat existimationis, ut putaretur a quibusdam resurrexisse,& ipse Christus esse Ioannes:existimabat hoc inter alios Herodes,de quo se haec Mareus Or Et audiuit Rex Herodes,opera βιιιeet quae faciebat chν,βtis: & dicebat Quia Ioannes Baptista resurrexit a mortuis, de propterea virtutes operantur in illo. Alii autem dicebant: Quia Elias est. Alii vero dicebant; Quia Propheta est,quasi unus ex Prophetis. Quo audito Herodes ait: Que ego decollavi Ioanem, hic a mortuis p resurrexit. haec Marcus, eade sere Matthatis 3e Lucas. Itaq. patet, aliqua miracula mox post obitu Ioannis facta esse a Christo,q non videntur esse ab Euan ei istis recensia: multa.n. ab illis esse praetermissa, Ioanes q qu . testatur. His permotus Herodes existimauit Ioann Eresurrexisse a mortuis. Videas homine stimulis conscientiae exagitatum,timere Ioannem,licet occisum;&quantumlibet alii aliter sentirent de Christo ipse tamen in ea erat sententia,terrore suodam affectus, ipsum esse Ioannem , qui surrexisset a mortuis. Res quide magna,planeq. admiratione digna,quomodo hec Herodes de Christo existimare potuisset, qui iam biennio, ubi ipse regnabat, praedicasset in Galilaea, famaque miraculorum eius
non Galateam latum,Iudaeam, atque alia propinquioria loca, sed quod diximus omnem sy riam
199쪽
K pervasisset: Quod igitur omnes scirent, unum latuisse Herodem, quali prodigium videturi cum praesertim Iesus saepius circuisset Galilaeam, di frequens undique populus in dies ad eum con suxisset. Putamus nihilominus suisse in causa quo minus Herodes ea sciuerit, quod dictis temporibus Vili absens estet in expeditione Arabica bellum agens aduersus Aretam Rege: quod multis annis durasse oportuit nimirum usq. ad Vitellium Praeside inaucce florem Pilati, ut Iosephus a testatur. 'sephontiri Ceterii ante detrusum Ioanem in carcerem. Herodem Romam venisse. idem auctor affirmat post β p 7 redarum autem mox abductam suisse Herodiadem, & inchoatum fuisse aduersus Aretam bellum ς' Arabicum, idem Iosephus enarrat. Vt ex his videas, Herode absente,& bellicis negocijs occupato, non adeo mirum videri debere,vel impossibile, si haec de Christo ipsisna preteriere. His adde incredibilem fuisse in homine de Christo cognoscendo socordiam atque desidiam: nam cu dica. hic Marcus, quod Herodes ex hoc tempore querebat Christum videre; tamen neglexit . nec I rannum integrum, quo Christus esit in Galilaea, umquam vidit, sed Hierosolymis tantunii iam do tempore pastionis, quando ad ipsum missus est a Pilato, & gauisus est valde, quod ut ait Lu
B cas vj ex multo tempore erat cupiens eunt videre,co quod aiidierat multa de eo. Sed haec qu, b Luc. I si nihil amplius ad rem nostram facientia deseramus,atque cetera prosequamur.
Post necem Ioannis, Apostoli, qui missi fuerant ad praedicandum Eliangelium, redieriit,& quq IX.
secissent narrarunt. Interim Iesus,quod nuncium accepisset de nece Ioannis, inde secessit, con- D DA astendens itaviculam, sese recepit in locum desertum. Cumque rurba nihilominus sequeretur eu; nece Ioannis. ipse Dus eos omnes ς prinuina praedicationis verbo , deinde vero quinque panibus ordeaceis de e Mat h. I
duobus piscibus admirando quo tam modo multiplicatis, abunde pauit; adeonquinque millibus Μ- ς ε virorum,ex ptis mulieribus ta paruulis, saturatis, superfuerint duodecim cophini fragmentorii. t' Haec aute saeta sunt ut auctor est Ioannes Euangelis la) cum proximum esset Pascha dies sessus c.26 1ei , Iudaeorum: quod & tertium numeratur a tempore quo Redemptor noster Euangelii praedicati 'nem est auspicatus.
Quod autem numerus discumbentium quinque millium hominum fuisse dicatur, exceptis fe- X minis atque parmulis; plane innuit Euangelista teruasse Dominum antiquam Iuda orum consue- ordo in com tudinem,qui tam in templo viam in senagoga,alijsque conuentibus publicis, seorsum viros, seor Mys Ddaici . si sum vero collocare feminas quod & cuperius nos dixisse meminimus, & postmodum dicturi sumus consueuerunt; paruulolque infantes apud matres esse, grandioris autem aetatis intra pubertatem ubi magis vellent. Vnde quod Marcus ait: Princepit illis, ut accumbere facerent omnes secudum contubernia non sic accipiendii, tomnes per familias singulas promiscue recumberent: naproprius explicat GKca dictio evicta σια συμπόσια, hoc est,comitilia,con utilia: nam ade mox subdit Euangelista: Et discubuerunt in partes percentenos,&quinquagenos.J Haec illa erant conuiuia, seu conturbelaia,quae magis proprie dicimus mensas. In conuiuisis seorsum viros dextrum latus tenetes, seorsum feminas sinistria Occupates accubere consueuisse,& no sine lectisternio, vel stramu- ὰ phit, a fio aliquo. Philo de Elienis ψ testatutaqua de causa & In hoc conuitrio Dui,t Ostrati, i cnu. contempL αMagna itaq. ς creuit ex his opinio apud Iudaeos, ν Iesus vere ille esset Propheta magnus, qui xl praedictus erat in mundu venturus; adeo ut cogitarent facere eu Regem.Quare cit Iesus cognouis Fuit Iesus,ne serio venturiellent ut raperent eu ac Regem crearent, compulit dίscipulos suos ascendere in na- Rex fieret . uicula δε pricedere trans fretum Bellisaida donec ipse dimitteret turbas: interim vero ascenditis e Matth. I lus in montuorare. Porro discipuli, ut vespere costenderat navim,orta subinde tepestate,cumea Μ ἔ
D magis magis l. urgerentur,& us'. ad quarta noctis vigiliam iactarentur fluctibus res i. in vitimo : si discrimine versaretur: adsuit continuo Iesus ambulans supra mare,quem videntes discipuli, pu tantes esse phantasma, amplius conterriti atque turbati sunt;donec se aperiens dixit illis: Habete fiducia aeso sum nolite timere.I sic Petrus ad illum: Dite si tu es, iube me ad te venire luper aquas.
At ipse ait: Ueni. Et de si dens Petrus de nauicula, ambulabat super aqua,ut veniret ad Iesum. Videns vero ventum validum, timuit:& cum coepisset mergi,clamauit dicens: Domine, aliau me fac. Et continuo Iesus extendens manum, apprehendit eum,& ait illi: Modicae fidei, quare dubitasti Post haec acceperunt eum in navim, & adorauerunt et im:& cu appulissent in terram Genesareth, omnes qui in illa erant regione,ut cognouerunt de aduentu eius, obtulerunt infirmos, 5: male se habentes,cupientes vel saltem tangere fimbriam vestimenti:quotquot vero tetigerunt eum, sanati sunt.Jhaec pluribus Euangelistae. Altera i diecuturba quaereret Iesum, nec inuenirent,conscendentes nauiculas, nauigariit Ca XII pharnau: ubi Diis eos docturus in primis illorum impetum retundens, & ad celsiora eos perduce sire cupiens, sic est cos affatus: Amen, amen dico vobis,queritis me, non quia vidistissima, d quia D - 4 t manducastis ex panibus, & saturati estis. Operamini non cibum qui perit, sed qui permanet in vi , ,
tam aeternam,&c. JHac itaq. casionedongiori sermone multa de manducando pane eelesti disse hu 'ricii carnemq. sua vere esse cibit,que sumpturi essent,qui vellent vita haberes terna,dicit. Cumque hec audientes Iudaei, minime caperent,neq.assequerentur quid sibi vellet,inuicem disterebant:osi sensionemq. ex ijsdein verbis passi sunt etiam coplures discipulorum,ut ia ab illo recederent, nec ulterius sequerentur. Quod videns Iesus,conuersus ad duodecim Apostolos dixit: Nii quid di vos vultis abire Tue Petrus ex persona omnivae, esset ipsorum caput profitetur dicens : Diste,ad que ibimus 3 Verba vitae aeremae habes de nos credimus,lc cognouimus quia tu es Christus filius Dei.JHuius equide singularis,ac q aureis scribi&comendari debeat in perpetuu litteris,oppomis XIII. et aeq. Petri cosessionis sensum altioreHiiocii mulatissime resertae it,pserutatus Cyprianus g, Petra coyses hac ait; Loquitur illic Petrus,super que aedificata suerat Ecclesia, Ecclesiae nomine, locus & osten sist .dςns,quia etsi contumax & superba obaudire noletium multitudo discedat, Eceles a iii a Christo g DI pM
200쪽
debes Episcopum in Ecclesia esse,& Ecclesiam in Episcopo. haec Cyprianus. Nopri termittimiis Adicere,unum ex his quia Christo Domino recesserunt,tradi suisse Marcu,qui postea Euangelium scripsit, sed per Petrum ad Dominum reuocatum: id enim Epiphanius R his verbis testatum Hic, Marcus Icιticeronus erat de septua niaduobus,disipersis ob verbum quod dixerat Dominus; Nisi inanducaueritis carnem filii hominis, di biberitis eius sanguinem,no habebitis vinam in vobis: velut Euangelii verba legentibus clare indicant. tamen per Petrum reuocatus,dignus efficitur repleri Spiritu sancto, & Euangelium scribere. Jhncusque Epiphanius. Monuit interim Iesiis duodecim Apostolos,quantumlibet ipse eos elegi si et nillilominus unum ex ipsis esse diabolum,intelli ens nimirii in Iudam Iscariothen,qui eum traditurus erat . . . . Sub idem tempus peragrabat V Iesus Galilaeam, a Iudaea declinans,quod ia Iudaei quaererent illum interficere. Accedentes autem ad eum Pharisaei, de discipulis I omino, quod non lauarent manus cum manducarent negotium faciunt, sed redarguit eos Iesus, ut quae sunt soris tantu ,e inudota,quae autem sunt intrinsecus cordis nempe immunditias,negligant:& quod maximum omnisi est, Dei mandata pessumdent,& suas seruandas constituant traditiones,nimirum bapti sinata vrceorum lc calicum,& his similia;quod addit Euangelista: Pharisaei, S: omnes Iudei,nisi crebro la- nuerint manus, non manducant,tenentes traditionem seniorum:& a soro venientes,nisi bapti tentur,non comedunt: &alia multa sunt, quae tradita sunt illis seruare. JAddit Epiphanius ' fitille quoddam genus Scribarum di Pharisaeorum,qui singulis anni diebus baptigarentur, e . de cauca appellatos esse Heme baptistas, statuentes hominem non polle vivere, nisi singulis diebus in aqua mergeretur,ac ita ablueretur,& tantiscaretur ab omni culpa. At de his ta supra nonnihil attio inius. Exprobrabat insuper lans, quod & in eo illi irritum facerent mandatum Dei propter traditionem hominu ,dum contra lege Dei parentes negligeret,quodq illis debebatur,tribiterent facerdotibus. Demum docet quae sint quae hominem possint inquinare, nimirum no quae intrant in os hominum, sed quae progrediuntur ex ore;&quae illasnt,numerat. Secessit in post haec Diis in partes Tyri & Sydonis: quando Gentilis semina Syrophoenissa, exstirpe Chanaan, indeq. Chananaea nominata habitas in Phoenicia maritima regione Syriae, egre rsa e finibus suis, conueniens Dominum pro filia sua, a, male a daemonio torqueretur, plurimu interpellanquam cum aliquandiu quasi aversatus suisset, quod Gentilis esset lamina: tade in illa instantius& importunius magnis precibus contedens ab eo postolatu accepit. Inde vero recedens, creuersus est ad mare Galilaeae per medios fines Decapoleos: cuius prouincia ciuitas crat omnium maxima vi auctor est Iosephus ) Scythopolis, Tiberiadi ricina,ateam prouinciam Plinius ita recentiores auctores g describunt. Cum autem eo accestillet Dominus,adducunt ad eum surdum & mutum; ius liniens linguam sputo mirifice curauit h. Ascendente deinde in montem. turbae multae se te sunt tu, oiiarentes mutos,caecos,claudos ac debiles . tuos oes curauit. Cumq-ia turba triduo apud Ienim perseuerallet, nec haberet quid manducaret; septe panes Ec paucos pisciculos quos habebat discipuli, benedicens, iussit illis apponi: quibus cibo expletis, superfuerue adhuc septe sportae fragmentoru,cum hi qui comedissent ad quamqr millia fuissentiexceptas in lieribus atque paruulis. Post haec vero ascendens nauiculam, venit in fines Mageddon & Palm nutha loca ut tradit Hieronymus trans mare Galilaeae circa German.Acce fleriit interim ad eu Pharisaei de Sadducaei,qusrentes ab eo signum decsto: sed reiecit eos Dominus,quod prauo
animo id exquirerendeo'. reprehensos dimittens, consccndens navim transfretavit. Inde discipulos de pane solicitos redarguit, monuit q. cauere fermentum Pharisaeoria, Sadducaeorum,nemo Herodis; ipsorum haereses signans,quarum antea meminimus. Pervenerunt simul Bethsaidam, ivbi Christus caecum curauit, sputo eius Oculos tangens . . .
Venit post haec in partes in Caesareae Philippi cu soliis esset orans cum discipulis suis, interro abat eos,dicens: Quem dicunt homines esse filiu hominis At illi dixerunt: Alii Ioannem Baptiis nam alii autem Eliam, alij Hieremiam, alii vero quasi unum de Prophetis,ta quia unus Propheta de prioribus surrexit, Tunc dicit illis Iesus: Vos autem quem me est e dicitis 3 Respondens Simon Petrus, dixit ei:Tu es Christus,filius Dei vivi. Respondens autem Iesiis. dixit ei: Beatus es Simon Bariona: quia cam & sanguis non reuelauit tibi, sed Pater meus,qui in caelis est. Et odico tibi, quia tu es Petrus,& super hanc petram aedificabo Ecclesiam mea: de portae inseri no praeualebunt aduersus eam. Et tibi dabo claues regni caeloru. Et quodcumque ligaueris super terram,erit ligarum di in celis: de quodcumque solueris super terram ierit solum & in cilis.Jhaec cum dixisset, mminat. est eis,ne cui dicerent quia ipse esset Christus; adiiciens eundem sibi Hierosolymam, in qua multa pateretur, nouissime vero dirum mortis suppicium. tertiaque die gloriose virtute tua resurreret. Verum, quod monuissct cauendi im a sermento Herodis, ciuem aliquando vulpem nominauiti ab eius Tetrarchia cum iam recessisset, ad Philippi Tetrarchae ditionem commigra re voluit, pro eius m C saream Philippi, sic dictam ex Panneade, ae postea Neronia ab Agrippa in Nemnis ' gratiam nuncupatam de qua di antea verba fecimus. Admirandum est quamma ime in Galilsa fuerit illa Pharistorum haeresis propagata. pia quod diximus superius, dum de sectis Iudaeorum egimus defunctoruin animas in alia corpora pro meritis itisque personae commi orare dicebant; du post tot signa a Domino in Galilaea edita, ea de Christo inualuillet opinio ipsum esse Ioannem Baptistam, et Hieremiam, aut quempiam alitina ex prioribus Prophetis illis quos quidem omnes cum constet suisse destinctos; sic intellexisse certum est,quod anima aliis
euiu ex his in Christium migrasset .
Hic pedem sistat, atque paulum attendat diligens lector rem animaduersione dignissimam. Eiusili Hi namq. tanti ponderis & auctoritatis aditio Christi, typum quemdam exprimit celebrandi Coeilii: Cum missis ceteris, solus cu disicipulis post preces Deo oblata de summa rerum quaestione in proponi & admirabili quodam ordine, ut prius destrinatur errores, ac subinde loli