장음표시 사용
221쪽
' nouae legis traditum olserendum. Tam ampli iacerdotis ac sacrificii symbola cum milla sere movis fuerint olim per veterem legem diuinitus praemonstrata am ue praedicta, satis sit in praesentiariam illa paucis commentorasse, quae in Rege & sacerdote Melchisedech sunt ovibusdam non ob scuris certe figuris expressaatque oraculo prophetico cosignata,dicente de Christo David,&cddico David λ immo ipso Deo Patre: Tu es sacerdos in aeternuin secudum ordinem Melchisedech. JVnde in hane sententiam Cyprianus ' Ite in , inquit,in lacerdote Melchisedech sacrificii ini- a Cym ad C mca sacramentia praefiguratum videmus, secundum quod diluina Scriptura testa nitidi dicit ι . Et est epicε3. ed.. Melchisedech Rex Salem protulit panem di vinu. Fuit autem sacerdos altissimi, S: benedixit Aia ri pi
bralia. Quod aut Melchisedech typum Christi portaret, declarat Spiritus sanctus in psalmis, ex h G RH
persona Patris ad Filium dicentis Ante Luciferum senui te. Tu es lacerdos In Hemiani secun e mc. L
cium ordinem Melchisedech. Qui ordo viri. hic est de sacrificio illo veniens. & inde descendens, 2 Melchisedech sacerdos Iaei summi suit,st panem & vinum obtulit,quod Abraham benedixit. Nam quis magis sacerdos Dei summi et Dominus noster Iesus Christus,qui sacrificium Deo Patri obtulit,& obtulit hoc idem quod Melchisedech obtulerat,id est,panem & vinum, suum scilicet: corpus,& sanguinem λ haec Cyprianus. Dum vero idem Dias istud ipsum Apostolis suis saciendum praecepit: satis expressit, suum sa- LI. cerdotium & cum eo sacrificium voluisse ad posteros propagari. Vnae idem Cyprianus d de iis- dem agens, haec sit it . si Iesus Christus Dominus di Deus noster ipse est summus sacerdos Dei pPatris, ac sacrificium Patri se ipsum primus obtulit, di hoc fieri in sui commemorationem praece-pit utique ille sacerdos vice Christi vere sungitur,qui id quod Christus secit, imitatur N iacris- oirifiei, o,
cium verum N plenum tune offert in Ecclesia Deo patri,si incipiat offerre, secudum quod ipsum pisatiisti Christum videat obtulisse. 4 & inferius 1 Et quia passionis eius mencionem in sacrificiis omni
Bus facimus passio enim Domini, sacrificium es quod offerimus) nihil aliud quam quod ille se
infructuosi,nec ingratisnt,eu qui ex creatura panis est accepit.& gratias egitidices , Hoc est cor Π pus me& calicem smiliter, ut est ex ea creatura quae est secundum non suum sanguine con- Dinis est;& noui testameti noua docuit oblationem,quam E esia ab Apostolis accipiens,in uniuerso mundo ossere Deoq& insertus Igitur Ecclesiae oblatio, quam D fis docuit Oiserri in uni. Herso mundo,puria sacrifacium reputatum est apud Deu,& acceptum est ei.'& post multa dum in M'ῖ haereticos inuehitur: Quomodo inouit,co stabit eis,eum panem in quo gratis acts sint,corpus esse D ni sui,& ealicem sanguinis eius si non ipsum sabricatoris mundi filium dicant, id est, verbum eius λ Quo autem rursus dicunt carnem in corruptionem deuenire,& no percipere vita,quae a corpore Domini & sanguine aliturλ Erao aut sententiam mutent aut abstineat Oiserendo quaepraedi- sunt. Nostra aut consonans est sententia Eucharistis, & Eucharistia rursus confirmat sententiam nostra. Offerimus et,qus sunt eius,congruenter communicatione S unitate prudicantes car Nis Ee spiritus .Queadmodum. n. lui est e terra panis, respiens inuocationem Dei iam no comunis panis est,selyucharistia excitabus rebus costans,terrena & ea lecti: sc & corpora nostra scipientia Eucharistiam,ia non sunt corruptibilia, spem resurrectionis habentia. Osterimus autem ei non quasi indicenti, sed gratias agentes donationis eius,de sanctificantes creaturam. J Itemquet alibi itae in eamdem sententiam, agens aduersus eosdem haereticos camis resurrectione in negantes: Quando ergo,inquit, g, & mixtus calix,&fractus panis percipit verbum Dei,st Eucharistia r De sanguinis N eo oris Christi ex quibuς augetur & colistit carnis nostri substantia,quomodo carnena negant capacem esse donationis Dei qui est uita erem quae sanguine de corpore Chrisi nutritia ride membrum eius Jhaae Irensus h martyr, Apostolorum temporibus proximus, dedisti- h Atria selis. puli Apostolorum auditor. Ee visast.
Ignatius ipso antiquior, Apostoloru discipulus, sacerdotes nouae lagis consuetiisse sacrisci u LII l.
offerre, saepe testatur,& de ipsa Eucharistia ad Philadelphios in liue modum scribiti Obsecro vos, ut una fide, una pridicatione,vna Eucharistia utamini: una est.n.caro Domini nostri Iesu Christi, ει unus illius sanguis,qui pro nobis efffusus est, & unus calix, qui pro Oibus nobis distributus est; unus panis,qui omnibus fractus est; unu altare omni Ecclesiae, di unus Episcopus eu presbyter rum eollegio Ae diaconis eonseruis meis. J& ad Smymenses xi Rata Eucharistia habeatur,qsub h tiri, nisi vi Episcoposuerit,uel eui ipse eoneesserit. Non liceat sine Episcopo bapti rare neq. offerre, neq. Ω- De sacriscis erificiu immolare.Jhoe ipsum Miud non esse .u sacram Eucharistiam eo ficere, eamdemq. panem Euchari ag esse caelesse,ac ipsam deniq. carae & sanguine Christi,ad diuersos scribens inculeat.Quinetia lacu ex unatio. eiusdem Ignatii in dicta epistola ad smurnenses Theodoretus in Impatibili,tertio dialogo,ex verbis ipsius De recitati Eucharistias Ae oblationes non admittunt,qutas no confiteantur Eucharistia esse Careem saluatoris nostri Iesu Christi,quae pro peccatis nostrispassa est, quam Pater sua benignitate suscitauit. J hate Ignatius apud Theodoretii; quς miramur,tiue librariorum, siue interpretum vitiis excidisse. Rursus idem ad Ephesos ait i; Date it . operam ut saepius congregemini i linit pici . ad Eueharistiam.Jet in fine. bedientes Episcopo & presbytero, frangentes panem unum, quod Marmacum immortalitatis est, mortis antidotum, vitam qu . Deo concilians per Iesum Chri-u medicament um purgans vitia,& omnia pellens mala.J Quid ergo is panis sit planius ad Romanos his verbis explicat M. Panem Dei volo.panem caelestem,quae est caro Filia Dei. J in Q ni. lustinus Martyr n, & ipse etiam Apostolorinti temporibus vicinus, de eiusmodi sucharissiae Liv. lacrificio satis explieite in ea oratione, quam ad Antonium Pium Augustum scripsi, icquitur in . Iusin minem verba. precibus sinitis,mutuis nos inuicem osculis salutamus. Deinde ei qui fratribus praeest, orat.-Ant . Amra Eces. TOm. r. Κ α offertur
222쪽
rustia. offertur panis de poculum aquae ec vini quibus ille acceptis, laudum de gloriam re in uniuersa-
, aiore. Him Patri, per nomen Filii & Spiritus sancti oriri, & Eucharistiam sitie gratiarum actionem,pro '' eo quod nos donis hisice dignatus sit, prolixe exequitur. Atque ubi ille preces S gratiarum a-etionem ab uoluit, populus qui adest omnis fausta approbatione acclamat cicens, Amen. Amen, autem voce Hebraea, Fiat, significat. Praesidens vero postquam gratiarum actionem persecit, di populus uniuersus approbatione laeta eam comprobauit; qui apud nos vocantur diaconi atquentinistri, distribuunt unicuique praesentium, ut participent eum, in quo gratis actae sunt, Eucharistiam, panem, vinum, de aquam, de ad absentes perserunt. Porm alimentum hoc apud nos appellatur Eucharistia: quod nulli alij participare licitum est, quam veram esse nostram doctrinam credenti, lauacro propter remissionem peccatorum de regenerationem abluto, & ita ut Christus tradidit,uiuenti. Non enim ut communem panem, neque communem potum, ista sumimus: sed quemadmodum per verbum Dei caro factus Iesus Christus Saluator noster, de carnem& sanguinem salutis nostrae causa habuit:ad eumdem modum etiam eam alimoniam, in qua per preces verbi eius ab ipsio profecti gratis sunt actae, unde sanguis de caro nostra per mutati ne aluntur, incarnati illius Iesu carnem de sanguinem esse,edocti sumus. Nam Apostoli in commentariis Aa se scriptis,quae Euangelia vocantur, ita tradiderunt praecepisse sibi Iesum: Eum enim, pane accepto,c im gratias egisset,dixisse: Hoc facite in meam commemorationem: Hoc est corpus mei unis Et poculo similiter accepto,& gratiis adiis,dixisse; Hid est sanguis meus: ac solis ipsis ea tragidi se.J haec Iustinus, de cuius excellenti doctrina, de rerum Ecclesii asticarum peritia, integritate, lanctitate, de fide suo loco uberius dicturi sumus. LV. Plura hic essent intexenda ex Tertulliano de Cypriano loca,nisi nos nimia prolixitas ab hac re avocaret. Sane quide siue Cypriani sit, siue alterius,certe in eiusdem ferme Statis auctoris de probati fidei est commentarius ille de Operibus cardinalibus: ubi cu agitur de coma Dia de vero ocvivifico sacrificio Eucharistiae, deq. vera certaq. panis de vini in corpus Christi verum trans substantiatione est verax atque fidelis assertio. Sed no est praesentis ne otii, singulos orthodoxos scriptores commemorare,qui a teporibus Apostolorum usque in praesens in Ecclesia floruere: satis sit prpclicioru antiquorum Patrii testimoniis recensitis,pauca addere, quae postea celebriores in Ecclesia doctores in eamde sententia sunt locuti:ac potissim si doctrina de pietate celeberrimus Hie- . Hi in epi in ronymus, sic dicens φ: Recurre ad Genesim, de Melchisedech Rege Salem huius principem inue Ee Hierony- nie Sciuitatis,' nitatunc in typo Christi paneinde vinii obtulit, de mysterium Christianuni in Sal Qvio. uatoris sanguine de corpore dedicauit.Jet rursum de ipsis Christianis sacerdotibus hi Absit, in-b Hiero.epist quit,vide ipsis quicqua simi strii in loquar qui Apostolico gradui succedetes, Christi corpus sacro Ore coficiunt, S: per quos nos Christiani sumus, qui claues regni caeloris habentes, quodammodo ante Iudicii die iudicantiqui sponsam Diti sobria castitate conseruant.JIdemq.rursus alibi in hec dirum illius bibimus sanguinem, de sine ipso potare non possumus, et quotidie de sacrifici js eius. de genimine vidis eius verae dc vineae Sorec,quae interpretatur electa, rubentia musta calcamus.JLvi. Non possum tacere Ainyrosiu ς, cuni de eode sacrificio his usus est verbis: Ego, Iane, memor. Ex Ambrose. venerandae passionis tuae,accedo ad altare tuuilicet peccator, ut ostera tibi sacrificiu quod tu instie Ambros orat. tuisti, de offerri praecepisti in comemorationem tui pro salute nostra. J id quo conficiatur, alibi sic ρ ρ ad inius i. explicat fr Tu sorte dicis, Meus panis est usitatus. Sed panis ille, panis est ante verba sacrainctos Ambr de M' rit,ubi accesserit cisse cratio, de pante sit caro Christi. Hoc igitur astrona'. Quo pol, qui panis est . corpus esse ChristiZcosecratione. Cosecratio igitur ubiis verbis est, de cuius 4ermonibus λ Diti I
su. Na reliqua oia quae diir,laude Deo deserui, oratio ptermittitur pro populo, pro Regibus 8 interis. Vbi venitur ut coficiatur venerabile sacramentia, ia non suis semionibus Lacerdos, sed utitur sermonibus Christi. Ergo sermo Christi hoc conficit sacramentum. Quis sermo Christi nempe is quo facta sunt omnia.Jde paulo poli: Ego tibi ut respondeam, non erat corpus Christi ante consecrationem, sed post consecrationem dico tibi quod iam corpus est Christi. Ipse dixit, de factum. est, ipse mandatast, dc creatum est.JAugψstinus itide de eode ipso cacrificio haec ait g. Id. n. acrificiu successit oibus illis sacrifici iuveteris testameti, q immolabatur in umbra futuri, sp quod et voce illam in Psalmo decimonono eiusde mediatoris p prophetia Ioquetis agnoscimus. Sacrificiu & oblatione noluisti, corpus aute Psecisti milli,qa pro illis ossius sacrificiis de oblationib' corpus eius offertur,dc participatibus mi nistratur. et alibi h de oblato eode sacrificio ad pellendos di mones haec ait: Rogauit nostros,me, i ta , absent C, p, byteros,Vt aliqS COrii illo pyret,cilius orationibus cederet, Perrexit unus, obtulit ibi sacrificiu corporis Christi, maas situm potuit,ut cessaret illa vexatior Deo Ptinus miserate,cessai Au tu. eontra uit.JIteq. alibi ', Ia Christiam peracti eiusde sacrificii memoria celebrat sacrosancta oblatione et Faustum l bao. participatione corporis de sanguinis Chri . sed quo id fiat, alibi sic declarat , ages cotra Faustiam
Phu u. ἡ M tm 'u,N star ut panis ec calix,no illibet quasi Pp Chrm in spicis de i sarmetis ligatu, sicuti utili. ' . illi despiunt sed certa cosecratione mysticus fit nobis, no nascitur. Proinde qd no ita iit,quis siepanis de calix,alimentum est resectionis, no sacramentia religionis, dec.J Nonne eadem de Graeci LVIII. Cprillus Hierosolymitanus de eodii sacrificio Catechesin mystagogicat costripsit, id eque de Ex Cyrillo. eiusde veritate ac certitudine haec ait ΤΠ, No ergo eosideres tamq pane nil dia,S: vinu nudit,corpust Cyrillus Ca- n .est de sanguis Christi, stem ipsius Domini verba. quavis enim sensus tibi hoc non suggerit,inis fidς tς coni ri let, i in potius habeas ex fide pro certissimo, ita ut nulla subeat dubitatio Jde pauz, L 'lo post. Hoc sciens, Pr . certissimo habens, panem hunc, qui videtur a nobis ,non esse panem, etiam si gustus panem esse sentiat, sed est e corpus Christi . J hse illa. de Chrysostomus in emi dem sententiam LVII. Lx Augusti.
223쪽
A sententiam R: Non eni in homo est qui proposita de consecratione mensae Domini, corpus Chri Cli A.boni. su facit & sanguinem: sed ille,qui crucifixus est pro nobis Christus. Sacerdotis ore verba prose- ις P Q irunturAE Dei virtute consecrantur Zc gratia: Hoc est, ait, corpus meum: hoc verbo proposita consecrantur. Et sicut illa uox,quae dicit Crescite& multiplicamini,& replete terram: semel quidem dicia est, sed omni tempore sensit effectum ad generationem, operante natura: ita vox illa senael quidem dicta est, sed per omnes mensas Ecclesiae usque ad hodiernum diem & vique ad eius aduentum prestat lacrificio firmitatem.JMulta his essent addeta, sed haec nos cursim ad alia festinantes. Neque tamen praetermitendia, LIX. cycum multa sint huius sacrificii nomina illud est antiquissimia, di apud Latinos usitatius atq. frequentius,Missa; qd quide sicut & Christiana fides profitetur ex Hebraica vel Chaldaica nome-ciatura acceptu esse videtur. Quod . n. in nostra Vulgata legitur, Spontanea b oblatio, Hebraice b Deucis.& Chaldaice dicitur, Missis. qua offerebat Domino in gratiarum actione de Ductibus terre,qua Missa nomen. de rescebantur in teplocum recordatione pleritae seruitutis,& ab eadem liberationis. Quae quide omnia cit optime coueniant micto a Christo instituto sacriticio; eo potius maiores nostri usi simia nomine, q cuiuspiam alterius sacrificii:na & ea potissimum ratione ab illis id factum esse videtur, v spontanea recolatur prima illa sui ipsius a Diio nost to Iesu Christo facta oblatio, de qua Isaias Oblatus est quia ipse voluit & Diis de se ipso /: Potestatem habeo ponendi animam meam, de potestatem habeo iterum sumendi ea.J&quod scriptu est in Psalmo ς: Holocaustu & pro peccato no postulasti: tunc dixi: Ecce venio.JSane quidem creditur eiusmodi nomen ab ipsis Apost lis Petro & Paulo.ex Hebraicis sontibus, traditu esse Romanis: qe de Iacobus Hierosi lymoriam Episcopus, idemq. Apostostus di frater Domini tradidit suis: nam eade usus est voce in sita, quam
posteris reliquit, Missa:de cuius certa fide ac veritate suo loco pluribus agemus. Ea voce via videtur suo ipsius exordio Romana Ecclesia: nam Pius Papa proximus Apostolo- LX. rutemporibus, scribens ad Iustum Episcopu Viennensem,idem sacrificium Mistam vocas, sic di Vses vocisti' cit L: Soror nostra Euprepta, sicut bene recordaris, titulum domus suae pauperibus assignauit: t Rom. Ecclea bi nunc cum pauperibus nostris comorates , lissas agimus.Jhaec ille. Ite Cornelius Papa episto- IN laad Lupicinum Viennensem Episcopii his utitur verbis: Publice, neq. cryptis notioribus Missas i imbre Hagere Christianis licet.J Eode usi sunt nomine ceteri Romani Pontifices, quos toti su esset singula 'μ'c tim recensere. In Concilio Romano g sub Siluestro, in Cocilio Carthaginensi h secundo, in Co x Cone.Ro. sub cilio Agathensi , Sc aliis, Patres qui interfuerunt codem qum. Mist, nomine ipsi ini incruentu siluesio i sine. sacrificiu nominarunt, sicut&Ambrosius λ, Ausustinus 1, Victor Utice sis m, ac deni a. ceteri, i, Conrii. Oxec post ipsos recetiores oes. Ceteru qd ad ipsi im lacrificii ritu spectat,opportuniori loco agemuς. Ut autem ad ipsam Dominiora coena redeamus,qua ceptam esse a Diio eius diei hora vesperti- ' Sy 'na constat: remansi ea consuetudo apud nonnullas Ecclesias,ut etiam vespere, sed aiciunis, idem v Ams .cria sacrificium offerretur. Viguisse eumve usum in Ecclesia Aselcana olim auctor est Cyprianus '. Id Mase epist ipsum, sed post sumptum cibit,de Ecclesia Alexandrina testatur Sozomenus φ. Augustinus paut i Augser de d Iani iacium scribens,id semel in anno in Crna Domini,& nonnisi a ieiunis fieri solitum asserit. ςmpore Mi. dum ait: Quaeris. n. his verbis, quid per quintam seriam ultimae hebdomadis Quadragesimae seri p s. debeat:ano se rudum sit mane,&rursus post coenam,propter illud quod dictum sit Similiter post- ' . ruam comatum est. An ieiunanduin,& post coenam tantummodo offerendum, an etiam ieiunan- 'quin, de post oblationem, sicut sacere solemus, cinnanduin Z &c.J Vesipertinarum etiam Missarum is Cis notae mentio trabetur in Concilio ' Agathensi. ad Caecll.63.1, Ceterum qin diuersa erat aliquarum Ecclesiarum cosuetudo,passimq. post cenam sacrificium LX tr.
offerebatur, eam sustulit in Africa Concilium Cartilaginense tertium, statues via ieiunis sena o sorom. Hst. per,excepta ipsa die anniuersaria Coenae Dui,osterretur. Sed haec cliam fuerunt cotrars legibus lib. r. ra. t . abrogata ac renitus antiquata,ob eam potissimum causam, ι' uniuersalis Ecclesiae vetus con- P Augad Lam. suetudo contraria esset; cum ut nonnisi a ieiunis sacra Eucharistia su ineretur, antiquitus obserua- 'ps tum esse videretur. id alfirmat Tertullianus , dum ad uxore scribens ait; Non sciet maritus Oseereto ante mcibum stes.J Cyprianus v ut vidimus id ipsum confirmat, S P in melius mu- eonsere. dist. 1.tatum sitironem reddit. Itemq.Augustinus de his agens, alti Liquido apparet, qn primum accepe c nue . runt discipuli eorpus & sanguinem Diai, non eos accepisse ieiunos. Nunquid in propterea calum- communiandum est uniuersa: Ecclesiae,u, a ieiunis semper accipitur Et hoc placuit Spiritui sancto,ut in 't. honorem tanti secramenti,in os Christiani prius Dominicum corpus intret,quam ceteri cibi. Na Orit ideo per uniuersum orbem mos iste seruatur. Neque enim quia post cibos dedit Diis,propterea I c. Elit,ia
pransi vel eoenati fratres ad illud sacramentum accipiendum conuenire debent,aut sicut faciebat ran. s.& Mitis quos Apostolus arguit & emendat, mensis suis ista miscere.Jhic & alia de his Augustinus, reddes nodo .io. 1 rationem qua de causa id Dominus voluerit vespere instituisse. Graecos etiam conficere ac suinere t Te ii. ad v- consueuisse semper ieiunos ante canam, testatur Gre Urius NaZianaenus F, qui& inultis disputat, Ecclesiam Dei non omnia quae a Christo facta sunt, eodem tempore quo ille, facienda, 'i. Ir ' π
maiorum traditione suscepisse, idemque aduersus illos inuehitur, qui eo praetextu differebant x Gino. Nast. sanctum baptisma in annum suae aetatis trigesimuin, quod eumdein annum agens Chri lius volue Orat in .s in. rit baptizari. piis.
Consecta igitur a D no Iesu Christo sacratissima Eucharistia, distribuit ipsam Apostolis . An . . iautem eamdem Iudae impartierit,cum tradidit eidem bucellam y intinctain,&Posi bucella in- i. ἡ troiuit in eum satanas,atq. ad acceleranda proditione inde recessit Z Scimus S. Augusti nil eius . Aue in rotis. suisse sententis, ac firmiter affirmasse, Iudam nequaquam tunc sacram Eucharistia cu ceteris pu i 3.trili. ει. ticipasse; sicq. dicit: Non ,ut putant quida negligenter legentes,tunc Iudas Christi corpus accepit: An Iudas amintelligendum est enim , v iam his omnibus dii tribuerat Dius sacramentum corporis & sangui- ceperit Euchanis sui,Vbi & Iudas erat, sicut S. Lucas euidentissime narrat, di deinde ad hoc ventum est, vi se- rivisim.
224쪽
1 M P. cundum narrationem Ioannis apertissime Dominus per buccellam uitantiam atque porrectam. suum exprimat traditorem: fortasse per panis tinctionem, illius significam fictionem. J haec ille. . Aut . in pta. qui tamen sicut ibi, ita de aliis in locis, Eucharistiam eum accepiste tradit, dum ait Ri Christus m. quid nobis secit qui traditorem suum tanta patientia pertulit,ut ei primam Eucharistiam, conse-b λης epi. 163. clam manibus suis, S: ore suo commendatam, sicut ceteris Apostolis, tradiderit. J et alibi ho Traditorem enim suum, qui iam pretium eius acceperat,vs ire ad ultimum pacis Olculum, inter innocentes secum esse perpessus cst: quibus non tacuit, esse inter illos tali sceleris hominem: & tamena primum sacramentum cor loris & sanguinis sui, nondum illo excluso, communiter omnie Chrys, hom- bus dedit. haec Augustinus. Affirmat ii ipsum S. Ioannes Chryseilomus , dum ait: Adfuit de pςψ i V Iudas, & ij liiis saeriticii communicationem meruit. et paulo post In illum post comunicationem diabolus intrauit, non quia contempserat Dominicum corpus: sed quia impudentia Iudae, de in d Cyrill .in ina, lignitas mentis, ve aduersarius in eo habitaret ei fecit:vt discas quoia indigna &fucata mente myc , ii visebs, storiorum siccreta celebrantibus a diabolo praeparantur insidiae. J haec eadem Cyrillus 4, de alii ' h. i ' compita S, quos omittimus numerare: LXul. Ceterum & nos his assentietes, sic dicimus Iudam vita cum ceteris sacratissimam Eucharistia participasse,ut tamen nequaquam illis assentiamur, qui putarunt buccellam illam intinctam si is se Eucharistiam; sed potius existimamus panem illiina,quem ut dictum est initio secundae menses intingebant in pultem, seu embamma ex lactucis agrestibus consectum, ut ex Rituali libro antina, quando quo Iud rum superius est demonstratum: sicque intinctio illa, ex more, Eucharisbiam prscessedis .ipi. rit. Secundum igitur dicturn Iudaeorum ritum, dicere opus est, rem gestam eo esse ordine, quo a Ioanne recensetur; nimirum post pedum ablutionem de sua proditione Iesum sermonem habuisse,timc & Ioanni de proditore roganti signum illud per intinctam buccellam dedisse. Sed qliod dicit,accepta buccella, cointinuo exisse: id quidem non ita accipiendum putamus,ut tunc temporis statim, S: nulla interposita mora,abierit: sed quod velut furore quodam percitus imia expeciaue rit prolixam illam mirificam post coenam habitam a Domino oratione: nam S. Lucas aperte te statur, Iudam cum ceteris perniansiste usque ad finem communicationis Eucharistiae, poliquami nihil iam videbatur esse reliquum in mensa secundum pri ictum Iudaeorum ritam quo potuerit panis intingi, sim. nec dici posse videtur, illum panem intinctum, suisse Eucharistiam uiam liliangelistarum testimonio confiat non simul utrumque, sed seorsum,primoque panem, inde vero vinum suis verbis sacrasse, propinast e. Sed haec fatis. Non praeterimus taenen dicere, quod ca- lix ille, in quo Redemptor noster Iesus Christus sacratissimam Eucharisi iam cosecrauit, vi egrestium tantae rei monumentum, a communi usa selectus,ac summa industria asseruatus, adhuc Ee-e de loes, eae temporibus Hierosolumis visebatur,de quo haec ipse ς: In platea, quq Martyrium ει olgo- sina P tha continuat, exedra esl, in qua calix Domini scriniolo reconditus, per operculi soramen tangi solet, de osculari:qui argenteus calix, hinc inde duas habens ansulas, sextarii Gallici mensuram capit,in quo illa est spongia Domini potus ministra. J hiatenus Beda LXIIII, Nox i aduenerat, cum Iudas peracta coena,e imensa exiit, & ad perficiendum quod in animos ' 3 habebat,sestinauit. Cum sic ille recessisset, oborta interim contentionem inter discipulos de pri-Pct i a 'imosa matu Dominus sedauit: de eos consistatus, quod eos cito relicturus esset admonuit. Petri S, taceri
tibus reliquis, ut princeps omnium,quonam iturus esset, rogauit: secuturum'. non se irer promittit, de , si opus sit pro eius vita atque dignitate tuenda. vitam ipsam pro inuere, ardentercetur:denique cum Dominus ei perfidiam suturam ac sui ipsius negatione praediceret, obnititur, seq. id numquam esse ficturum multoties conteilatur. h Euangelistae g pluribus uerbis prosequuntur. His absolutis nouissimum illum admirabilem sermonem habuit,quem Ioannes ii diligentiori cura conscripsit. Eo postmodum dicto, simul de hymno absoluto, inde egressus cum suis secundum consuetudinem abiit in montem Olivarum. Quisnam vero fuerit hymnus ille, quem Dominus post coenam dixit, haud certo compertum De D u. ι c habetur. Scimus auctore Augustino ad Ceretium Episcopum scribente,olim cireum serri soli- η 4 β'ν tum hymnum quemdam hac inscriptione notatum: Hymnus Domini, quem dixit secrete sanctis ι,,' 'u' ' ' Apostolis discipulis suis: quia scriptum est in Evangelio; Hymno dicto,ascendit in montem. J sed Coueo . cias . in scripturis apocryphis illum reperiri,quibus Pristillianistae haeretici 1 tissimum uterentur, idei Mitth. ias. testatur; qui de ex eo nonnulla verba recitans, illorum imposturam detegit. Ueriun quisnam hy-Narc .i . nanus ille fuerit,quem Iudaei post esum Paschae dicere cis sueuerint ex antiquo eoru Rituali libro h ubi ipsorum caerimoniae habentur descriptae, proditur: nimirum moris fuisse in aliorum solemniu fido, . e. iij. xius, alios ac diuerses dicere psalmos ad musterium eius diei accomodatos, in Pasehali aut diu Aug. Eri .i, na recitari selitum psalmum te si naum decimum tertiuias, qui incipit a In exitu I srael de Agyptot de alios perbreves. Ceterum haud ignorandum est in xemplo Domini laudabilem illam coni ch ,aba. ia suetudinem in Ecclesia coaluisse, ut in mensa gratiarum actiones ab omnibus dicerentur. quales pop. Anii , . illle sient,quibus Orientales uti consueuerint, Ioannes Chryibilomus i docet; ceteras uero an- bonis . liqui Ecclesiae Rituales libri exhibent. LXVI. Cum accessisset Iesus in montem Oliveti,ingressus m in villam quae dicitur Gethsemani, ubi
De loco ubi erat hortus,suos orare admonens: assumptis secuin Petro, Ioanne, & Iacobo seorsutia a coteris, pacbmst 4. -- uore ae in aerore allectus eas enim communes ceteris animi passiones prudens volensque, susce,
pit) ausillius ab illis iactu lapidis, Patrem rogans ut, si possibile es letia se calicem passionis traniam 'U' serretneundem sermonem no semel, sed iterum ac tertio repetiit, cum interdum dormientes disci'alos excitaret. Ei vero sic oranti apparuit Angelus confortans eum, sed cum prolixius oraret,ina ni a positus est, factusque sudor eius sicut guttae sanguinis decurrentis in terram. Locus illo ubi hic contigerunt, ad radices montis Oliveti positus , tants rei nobilitariis insignibus , qualitrophaeis victoris Christi, praeclara postmodi uia desuper erecta ecclesia ut auctor est Hieronyt
225쪽
mus eit micilice illustratus. Addit Beda V, petra in ipsam, seper suam Dominus orans se a Flier, Mos xis genibus innixus est,quasi naollem ceram cessissean seque genuum eius vestigia recepisse; ip- Η '' sumque lapidem, ut insigne tanti miraculi monumentum. intra ecclesiam translatum, S parieti :- e-' affixum,cunetisque factum per icuum. Accepimus ab his qui haec viderunt,etiam in lino vallis,
uana torrens Cedron praeterfuit, in lapidibus ipsis eiusdem Christi Domini nostri vestigia s,eum impressa remansisse, hactenus alie seruata esse.
At historiam Euangelicam persequamur. Venit interim ς Iudas cum militum cohorte, qui- LXVII. bus siῆnum dederat ne noctis tenebris decopii, in alium quempiam manus iniicerent vi, quem P sit
ipse Olcillatus esset,lenerent ac ducerent. Cumqtie osculatus eum esset,ipse Dominus se ultro ob - ομ ημή-ιtur.
tulit illis, rogans quem qrerent, seque illu nranifestans, retrorsum abesitibus illis,atque in terram si cadentibus, iterum eosdem eodem modo interrogans, tandem se ab illis teneri permisit. Sed quid Li
tunc magno animo Petrus, amans cupidusque Claristi salutis, generoso accensus amoris ardore; i n. is. quid, inquam,sortiter gesserit:quomodo ensem exerens, Malchum seruum Principis sacerdotuni Con nie. ta inuaseritata auriculam dexteram eidem amputauerit, omnes scivi. At Iesux eiusmodi tumultum coinpescens,& Malcho amputatam aurem restituit, & Petrum cohibitinac perquam inodeste couersia ς ad Principes facerdotum. N alios Itidaeorum qui venerat cum militibus,redarguit. Discipuli dehinc omnes relictore sugerunt: & qui sequebatur euin adolescens amictus sindo- LXVIII. ne supermido, cum tenerurit Aea reli ista nudus aufugit. Creditur hic suisse Ioannes 4, veste ad- Ioannes insiluhuc coenatoria indutus, ut stiperitis est dictum, cum de coena Domini actum est. Par est existi in a- doue.
re si in rebus dubiis agere coniectura licet amantissimum Iesu discipulum, cum Iudae proditi Pal.
in ceteris manifestius cognoui stet,vehementi quodam merore afluctum, Domini a. tanti mi ine iρ' morem profanda siti ipsius obliuione sepultum nihil de sumedis suis vestibus cogitasse;& eu nox esset tuando e coenaculo recesi erunt, perfacile id ipsi im dc alios praeterijste potuit. 1 uille hunc Ioa - .nem Eaangelistam, AmbroIius inprimis testatur, itemque Gregorius ς, Beda t, di alii conlptu Mis i ta i,' 'res. Si quis autem ex recentioribus ab hac opinione distentit, inde potissimum accidit,quod caii in Male.
sam,cur Ioannes seperiando sindone amictus ellet, ignorauit. Ga
Sicut igitur in hanc de Ioanne opinionem p cliuiores sumus: ita ab illis penitus dissentimus. LXIX. qui opinati sunt lvanc adolescente in amictum sindone fuisse Iacobum fratrem Domini, cognome Iacobus to Iustitia: ea potissim tam adducti ratione, quod Hegesippiis de eo scripserit ut dicemus nos 'sino .co ita ne alii testati sintapstim amictum sindone incedere solitum esse. Nam tantum abes , ut Iacobus nis temporibus adolescens it. Ite fuerit, quin potius iam senex dicendus esset: etenim de eo testatiir Epiphanius S, ipsum fuisse aetatis annorum nonVinta sex,cum martyrium consiimma- g Epiph .htr. l. iiit; quod contigit ut auctore Iosepho, I bisebio, atque Hieronymo inserius dicemus anno septi- in , Neronis Imperatoris,qui est Domini sexagesimustertius: qua ratione dicendum est, Iacobuannis rei intoribus Domino aetate fuisse maiorc m. Certe qui stem, quod his temporibus tanto fuerit sitimationis apud omnes, ut ob virtutum excellentiam,cognomento Iustus ab Omnibus diceretur que in titulum nonnisi post diuturnum experimentiunt absolutissimae vitae consecutii suisse,est aequum existimare eum nonnisi prouectiorem etate suisse, dicendum esse vidctur. Quam brena cum haec de adolescente dicta potius Ioani quam alteri cuipiam aptari possimi nihil est qΤa Domino tutus est redditus,quod dixisset: Si emo me q uaeritis, sinite hos abire. nam de illud implendum erat,quod idem Dominus nuper praedixerat Venit hora, & iam venit, ut dispergami h Is. ni unusquis'. ad propria, de me solum relinquatis.J & illud: Percutiam pastorem, de dispergentur Ν- oues gregis .i Sed licet fuerit casu concussus: tamen uis amoris,ut ad Dominum iii domum Pontificis reuerteretur effecit. Sed de his infra.At scinitis de hac re diuersam diuersorum esse sententiam.Quicquid autem sit, non amplius immorandum in his, sed cetera magis necessaria scitu ex instituto nobis persequenda simi. In hune modum Iesus Dominus nostera militibus prensus, primo ad Annam ducitur, non LXX. pod ipse esset sit minus saeerdos,eo quippe Caiphas munere fungebatur: sed Quod diximus su 1 Matth. 16. Peritis anno quintodecimo Tiberii Imperatoris, ac fusius de eadem re disputauimus quoniam hi xς tunc ipse Anna praesectus erat magno Concilio septuagintaduorum seniorum quod Sanedrinappellabant, cui iis officium erat de Propheta atque doctrina coῖnoscere dc iudicare . Vnde Anna Corieor. e. lat. Pontifex iure ex officio Christum interrogabat de discipulis eius atque doctrina. Cum autem cor Dos L responderet Iesus se nihil usquam in occulto esse locutum,sed palam docuisse populiina: hac dicen ino ad a.di libertate in deteriorem partem accepta unus ex iministris inflixit illi alapam. At quoniam non h Ioarui erat liberum Annae, absque magno illo Concilio causam iudicare ac serre sententia, misit Iesium ligatum ad Caipham summum cacerdotem, apud quem comitia haberetur. Interim i Petrus,qui Iesum sequebatura longe, introducitur ab alio discipulo, qui Ioannes LXXI. putatur, in atrium summi sacerdotis:ubi tertio requisitus ab ancilla ostiaria an Christi discipulus t Ioan. ix
esset, tertio negauit. Cantante interim gallo,recordatus Petriis quod dixerat ei Iesus: Priusqua Marci 1 1. illus cantet bis,ter me negabis:egressus foras facti poenitens, crepit stere. Sed haec loge pluribus Maio, Guangelistae,quae breui quadam summa contraximiis:qui quidem nec sibi initi maduersantur, . dum alii a Domino dictum Petm tradunt: Antequam gallus cantet ter me negabisJMarcus ve 'ro dieat: Priusquam galliis cantet bis.J nam ' duplex sertur gallicinium, primum post sextam ni f.Ians horam nodiis, sectandiam lm It horam decimam in quarta vigilia. Haec omnia φ Petro contigi Dcora. Gn. 178. si in atrio Caiphae summi sacerdotis, libentius assentimur. nam etsi ex verbis Ioannis in domo Nareel Me hori Annae primu in facta esse videantum tamen verba illa de Petro prius narrata ea occasione Viden- tiis cotur,quod cum de eo semel dicere coepisset ipsum S alteriam discipulum secutos esse testim, cetera uae Petro conti erunt postea,eiciem orationi simul iunxit.
com ietitur ad Caipham summum Pontificem Christus perductus esset,quo magnum illud se LXXII
226쪽
3 risit , isti, plua intaduorum seniorum fiammo mane cogendii Concilium erat, atque hoc expectaretur. Auit viri si qui tenebant Iesum, illudebant ei. Et quoniam quaestio de eo habenda erat, an esset Pto- pheta ici prius illi experturi, velates eum, percutiebant faciem eius,& interrogabat cum dicet , prophetira quis est qui te percussit λ& alia multa blasphemantes dacebat in eum.)H ergo cum ante coactum Concilium Lucas accidis e conscribat, Matthaeus ς vero atque Marcus post sent tiam mortis in eu lata facta dicant easde columelias a perfidissimis atrocissimisque ac procaciti. illis ministris iterum repetitas esse aduersus Dominum Iesum facile postumus intelligere. Mane d ergo coacto Concilio, principes sacerdotum ς, omne Concilium qua rebant talium remi nonium contra Iesum,ut eum morti traderent:& non inuenerui. cum multi falsi testes accessissent. Noli imme autem ventutduo salsi testes di dixerunt:Hic dixit: possum dest uere templum Dei,&post triduum reaedificare illud.J cumq. lite di alia ab aliis aliter dicerentur, nec coire metra e senteoru testimoniainee Christus ad ea respcderet: summus sacerdos Caiphas cupidus mortis Iesu, ut oui antea in alio eorumdem conuentu, Christum occidendii esse, seram tulerat;morae impaties paucis causam absoluturus si e captiose demum Iesum alloquitur: Adiuro te per Deum viu vidi eas nobi s tu es Christus filius Dei. Dicit illi Iesus:Tu dixisti. veruntamen dico vobis,amodo vi-'udebitis filium hominis sedentem a dextris virtutis Dei & venientem in nubibus caeli. I unc Prit
ceps sacerdotum scidit vestimenta sua dices blasphemavit quid adhuc egemus testibus ecce niae audistis blasphemiam, quid vobis videtur At illi res detes dixerui: Reus est mortis.J haec Mat Quod autein dicimi, scidisse Caipham vestimeta sua ac de dicta blasphemia calumniatum esse iam seire Aebemus .moris suisse apud Hebditos, cum quid cotta diuinum honorem factum diis
idis Iesum scire debemus moris suisse apud Hebraeos, cum quid cotra diuinum honorem factum di vestes suo. ctumve effet,qui haec audirent, sua vestimenta scindere consueuisse. unde apud Hieremiam i dati
est crimini Regi & seruis eius uicii propheticus liber igni traditus esset ipsi videres, no scit vestimenta sua; sicut g secisse costat Erechiam Regem, eu Rabsacis blasphemias audisset. Qua ob rem & setierissime ii vitus est Deus in Herodem Agrippam,qui cum diuinos honores saustisaeclamationibus populi sibi impartitos non repulisset,nec, ut par erat, vestem regiam coscidisset, continuo percussus interij t. Hac autem consuetudine ceteri,haud tamen sacerdotes tenebaturina diuina leget sacerdotibus vetitum erat,ne sua scinderet vestimenta sed Caiphas illa contempta, quo ceteroru astantium animos in Christi perditionem magis ac magis concitaret,surore quoda Cpercitus primus summorum omnium Pontis in quorum sit memoria sic sua vestimenta con- igitur eum sententia x summi pontiscis Caiphae, ae totius Cocilii, morte damnatus esset D minus Iesias eumdem vinctum tradiderunt Pontio pilato Praesidi. Tuc vides Iudas,qui eum tradidit,quod damnatus esset poenitetia ductus retulit triginta argenteos principibus sacerdotu de Lue. ix. y 13. testans quod patrarat grande scelus. illi inito consilio emerunt agriim in sepulturam peregrin Concord c, M. tu qui quod ex pretio sanguinis emptus esset,appellatus est Acheldema,hoc est, ager sanguinis, De I ainiori Ilusas Vero in desperationem tanto crimine actus, iens laqueo se suspendit,scq. suspensus cre μ' ruit medius,& diisusa sunt omnia viscera eius. Atque haec cumulatius Euangelista de miserando' '. ἡ itid et interitu S. Au sinus m agens eum non statim ac retulit triginta denarios, sibi manus m- .e Gu V tulisse, sed post mortem Saluatoris testatiar . Graeci auctores' ex Papia, ut aiunt, eiusnaodi de Dum q. 94. interim Iudae narrant historiam: Iudas suspendio e vita non discessit, sed superuixit: suspensusn Oecumen, in enim deiectus est,priusquam suffocaretur. hoc autem planius scripsit Papias Ioannis Apostolidi 'o 'm' ς sei lus dicens:ad magnum impietatis exemplum in hoe mundo permansi Iudas. In talia enim Dεμ hy ' Μ G:-qum,. t oroeredi non posset,cum currus leui cursu petrasret,curru compressus est itavi Tnderentur eius intestina. Vel alio modo sit duplex enim est lectio) Corpore enim adeo inflatus est,ut neque posset progredi,qua currus leui cursu pertransibat. Imnio nec solus capitis tu - mori si quidem & palpebras oculorum eius adeo in tu niuille serunt, ut lume omnino videre non posset oculi vero eius neque medici instrumenti adminiculo aperiri postent,tiata profunditate ab exteriori aspectu erant separati:porro sanies ac vermes contumeliose confluentes ex toto ipsi scorpore serebantur: egredientes per sola loca secretiora, post vero multa tormenta, & iustas vintiones,cum in silio praedio,viaiiant mortutis esset,pra scutore illud de semina permansi,& inhabitatum usque ad hodiemum diem sed neque ad hoc usque tempus locum illiu quisquam praeterire potest nisi obturatis manu naribus. haec illi,ut dicunt ex Papia interpretares Euangelistam Lucadicentem in Actis. Suspensus crepuit medius Sc diffusa sunt omnia viscera eiust ut quae facta sine non quod simul statimq. alterum post alterii fuerit subsecuti imaixisse voluerit. Sed an praedictae historie vere Papias ille sit auctor,ut vera certa'. habenda sit, relinquimus prudelis lectoris arbitrio nam ne contradicant diuinae Scripturae in his quae Euangelistae scripserunt de Iuda aliqua,vt Evera esse probentur indigent declaratione, siue censura,cum pri sertim magis vera plurium testj-fieatione Patrum probetur illa sententia, Iudam ante Christi obitum laqueo sibi impacto vive-di finem imposuisse: quo enim impetu stimulo grauis culpae adactus est reddere nummos, eodem pariter videri potest ad necem impulsus. LXXV. At nee aliua praetermittimus dicere, maiorum traditione acceptum esse,arborem illam in qu o Hup ς hist* Iuda laqueo se suspendit,fuisse ficum Iuvenciis ψ enim poeta de his agens, haec cecinit.
4.ic f. ti cxοUMquesura laqueo sibi sumere ρα- M. Axstor ζπς IUormem rapuit ficus de vertice mortem J, 3 4, 2 laei, Beda p de locis sanctis scribens,haec habet in eamdein sentinia: Portam Dauid egredietibus sianctu eap. . occurrit in Austrum per uallem directus ad cuius medietatem ab occasu Iudasse sus disse ratur: nam& ficus magna ibi di velutissima stat, iuxtaquod Iuuecus ait Rc.JHaud mirum videri debet, adhue Bede temporibus illa ficum fuiste superstitem:nam de ficu Romulea, Nerone tertium dietibus somnar
227쪽
A tium & Messala Consulibus in traneo ac ramis are sicente ,haec scribit Tacitus' et Eodem anno Ru , τώ- ,-Lminalem arborem in Comitio,quae per octingetos di quadraginta ante annos Remi Romulique lib. 'diis T infantiam texerat, mortuis ramalibus,& ares ente trunco duni nutain , prodigi j loco habitum est,donee in nouo tatus reuiuisceret. haec Tacitus. De loco autem illo qui in sepulturana peregrinorum emptus est pretio sanguinis,hec scribit Hieronymus hi Acheldema ager sanguinis hodὶe h- quoque demon stratur in AElia ad Australem plagam montis Sion: N hactenus iuxta Iudaeorum Ati A 'consilium, mortuos ignobiles,alios terra tegit alios sub dio putrefacit.J Cum ergo Principes ς sacerdotum introducturi Iesim essent ad Pilatum, soras manserunt, LXXVI.
nolentes ingedi Praetorium,ut non contaminarentur. Pilatus ad eo seras exiens, rogans causam e Muth. r.
cur eum adduxissent,cum nullam idoneam inueniret, in eos resundere iudicium cupies, dixit: Ae s cipite eum vos & secundu legem vestra iudicate eii. At illi:nobis, inquiunt, no licet interficere que iquam. Quibus sane verbis haud putandnm illos intelligere voluisse de serenda sententia capitis, Concolici i. quippe qui iam ante cut ait Marcus 4 condemnauerant eum esse reum mortis, sed de executione ipsius sibi interdicta per septem dies illos Azymorum:quibus item diebus di Petrus ab c Her d M t . . R de A grippa est detentus in carcere, nec ad supplicium ductus, volente illo, transactis diebus A 1v- ς - morum, producere eum populo, ac in eum lege agere.haec enim in hac sententiam esse accipienda Augustinus , Cyrillus S, &alij h nersuadent, sic enim ait Cyrillus: Vetari aiunt ab impia caede s Austo rota. Pascha celebraturi, nam aliter ministerium Pilati non quaesistent. Velox enim semper animus Iti Dact. ii daeorum ad Omne malum est. Petunt ergo a Pilato,ut Iudaica in crudelitatem imitatus, suae in p- e Cyril in Io Lsentia insaniae seruiat.Jhaec ille. Porro horum successores quam egregie patrum suorum in eo p si . tissimum genere sectati sint mores Ambrosius i fidem facit, dum ait: Hi . n.arte insinuant, se homi hita ' nibus domos penetrant, ingrediuntur Praetoria,aures Iudicii & publica inquietant,& io magis p- i Ambio. seim. t ualent quo nia S sunt impudentes. H .n.no recens in ipsis, ea inueteratum & originarium nia de hal Ian. tum esturam olim iam di Dominum Saluatorem intra Praetorium persecuti sunt, priesidis eum Studii Iκει ' iudicio condemnarunt. In Praetorio ergo a Iudaeis innocentia opprimitur, secretum proditur, re νμm couei aligio condemnatur: in enim Christus occiditur,omnis in eo veritas & iustitia condemnatur,qm ' Ω- .
ipse est veritas, iustitia, religio, sanctitas , atque inisterium. J hucusque Ambrosius. Ceterum quod ad humanitatem & mansuetudinem spectat Pontiscunt,etiam apud Ethnicos I xxvir C Pontifices maximi a caede hominum temperabant: unde quod consideratione digia tu est) Titus, Pontis , a
qui Iudxos debellauit, ea de causa fieri Ponti sex maximus optauit, ut seruans manus puras, a caede immunes cede etiam noxiorum abstineret,cum e contra Iudeorum Pontifices innoxium quoque sanguine code innarint. Suetonius enim haec de Tito habet tu Pontificatum maximum ideo se professus ac Suri o Tocipere,ut puras seruaret manus, fide m pristitit, nec auctor post lisc cuiusqua caedis nec conscius, My γ quamuis interdum ulciscendi causa non deesset, sed periturum se potius, quam puniturum adi Mxans.J Porro haec omnia facta esse inquit Eliagelista,ut sermo Iesu impleretur, quem dixit, significans qua morte esset moriturus. Iam enim praedixerat suis, se Hierosiolymis crucis suppliciti siu-bitarunt quod nonnisi ex Praesidis sententia fieri potuit. nam eum in Iudaeorum Concilio calumniate Caipha, Iesus,quod dixisset blasphemiam , sentcntia mortis damnatus cset, plane secundum lege mi Moysi lapidandus erat. . t Leuh. x Cuin isitur Iustaei vidcrent Pilatum Iesu seipliciu detrectare, nouas m ingerunt accusationes, LXXVIII. maiestatis reum Iesum tacitaticalumniates,quod subuertisset Iudaeos,prohibuissct q. tributum da m Matth. 17.ri Caesari,s .ipsum Christum Regem esse dixisset,in ira quadam calliditate Praesidem in Iesum
D concitantes, quem viderant nuper in homines illos Galilaeorum sectae addi Os, quod negarent iis, i ,. tributa alienigenis Regibus este pendenda, vel pro cis victimas este osterodas, adeo saeuisse,ut ina Coneor . i. i. mittens in eos milites, miscuisset ut tradit Euangelista) ipsoru in sanguinem cum sacrificiis,dum Novi in Christorsum a ceteris vini nas i inmolaret. His vero commotus Pilatus, ingressiis Praetorium vocato flam esDD. ad se Iesu, a grauiori delicto exorditur quaestionein, inter ans an ipie Rςx esset Iudaeorum, sed cognito quod regnum eius non esset de hoc mundo , iterum exiens extra Praetorium ad Principes sacerdotum, qui erant soris expectates, nullam testatus est se mortis causam in eo inuenire. Secum duxerat& Iesum: quem multi Iudaei cum accusaret, nec ad ea quicquam respoderet,quavis causam suam agere a Praeside esset impulsus, admiratus vehementer Pilatus,anceps quid esset acturus r cum a Iudaeis eum accusantibus,quod Iesus Galilaeus esse iussi uehad Herodem Galilaeae Tetrarcham,qui opportune Hierosolymis aderat, Iesiam amandauit, qui vehementer gauisus est,quod multa de eo audisset,& iamdiu eum videre optasset. N cum multa rogaret nec quicquam Christus responderet, quasi fatuum quemdam ac morionem illudens, veste alba indutum ad Pilatum remisit. his officiis se inuicem prouocantes Pilatus & Herodes, scissam olim amici. tiam redintegrarunt. Ceterum quod ad vestein albam pertine cuiusnam generis eiusmodi vestimentum esset, ope. LYYix. mpretium ducimus accuratius pervestigare. Obseruat, & recte quidem mea sentetia, Cornctius De HII dita. Ian senius Graecam dictionem non pmprie,quam diximus alba significare, sed potius splendiis ti Iaassen. Con dam,q uam magis proprie candidam dicere consuevimus: Non enim inquit , λ 'ν, sed λxμπραν cor. c. 34 I. infi. apud Euan elistam legitur.Jquae quidem vox reperitur etiam a Iacobo 'Apostolo usurpata, cu . . M Si introierit in conuentum vestrui vir aureum annulum habes in veste candida &c. JQuibus ' '' 'cum nobilissimum quempiam virum describa inde idem auctor deducit vestem illam, qua ab Herode Saluator indutus est,suisse regium indutum,& proinde eo modo Dominum illusu na esse quasi fatuum insanibus regijs. Verum in his eidem auctori minime assentior dum existimat ve emondidam fuisse regium indumentum,quod Iosepho P anctore constat fuisse purpuram, v I I' ph GP sicubi ait; Herodes caedis reus,& tam graua obnoxius crimini adstat hie purpuratus,&e.J 'l' '. eluitur ut explorarat Mantur, On minimum conferre crastimamus, si nuper citatus Iaco LXXX.
228쪽
I.XXXI. LoeM Iacobi bi te diis dilucidius explicetur. Errasse siquidem videntur omnes qui putarunt a Iacobo nobilis Acisci M. simum descriptum hominem,qui annulum aureum ut egregium nobilitatis insigne, gestaret in digito Se candido indumento esset decorarus. nam quod ad annulum specta non ornabatur il. lo manus, sed vestis: Se ita annulus in veste cadida ide erat quod aurea libula,qua vestis perstrina Ex di. it. oere tu pro annulo enim fibulam intelligi, satis modo declarat ille locus Exodi φ, quo dieitur istringatur rationale annulis suis,dcol Sed haec omnia expressus a Iosepho declarata habetur dii tradit in more sit se apud Haebreos, tabulam auream, siue dicamus annulum, gestare Regis am 4nes in veste eumque cui magna ex gratia Rex hoc concessisset: sunt enim haec verba ipsius b: Misit ei,virtutis ergo, fibulam auream,quod pestamen solis cognatis Regis concedebatur. uod habetur expressiam saepius in primo ς Macha orti m. Erat autem eius serre generis ornamentum quale apud Romanos nobilissimos latus clauus: Sie igitur quod dicit Iacobus: Si introierit in ve. struin conuentum vir annulum aureum habens in veste J quempiam regium virum designat, cui hui ismodi ornamentum gestare liceret in veste candida.
I Eiusmodi igitur suisse Vestem illam, qua Herodes ludibrii causa induit Redemptorem, nullaristis clua de debet ei te dubitatio. At magnu ni profecto& admirandum plane diu in inco silua quo & certius Efiusta eιι Ies M. intelligatur, cor Regis quantumlibet scelestissimi, in manu Dei esse d. Cum enim apud Iudaeosd Prouerb. etiam ea vigeret consuetudo, ut alicuius criminis reus, iudicio postulatus, atratum se sisteret,q re loὶpb R q' Iosephus e non semel testati trivi cum ait.Quisquis hactenus apud hunc consessiim nempe Iuaxolci '' luci cone illum iudicandum se praebuit, humilis venit, de habitu timentis periculum,ac captatis. . misericordiam, atratus, pi omissescamilitio de alibi f: His auditis confestim mutata veste atra-IM.t6. e. . tu seu adij id ac de seipso g: Mutata'. veste,atratus pro ls,sus sum a ceruice gestans gladiuJ Iesus x lo bonV- vero contra: nam non tamquam criminis reus, atratus, sed ut innocentissimus,cadidatus iubetur
M sv - inredere, & Pilati iterum iudicio sisti. Sic igitur innocentiae causa candidatus ad Pilatum ab Herode eum missiis esset,ipse Pilatus, couocatis Principibus sacerdotum,dc masistratibus N plebo palam professiis est neque se,neque Herodem causalia ullam mortis dignam in eo inuenisse. LXXXII. Quoniam vero ea solemnitate vinctus unus reus mortis erat ex consuetudine dimittedus: quo dimittitur Ba ea occasione sibi liberum esset Christum dimittere. Pilatus Barabbam latronem seditiosum, Meabbam homicidam,ac Iesum innoccntem, in quo nullam se mortis causam inuenisse saepe testatus erat, in optione populo dat, cui optandi ius competebat,ut utrum vellet ex his duobus eliceret, sed suade ctibus Principibus sacerdotum conclamantes simul Omnes, Barabbam liberari, Christu vero erit
ei figi petierunt. Interea Pilato sedente pro tribunali,misit ad eum uxor dicens inihil tibi, 3e iusto illi. multa enim passa sum hodie per visum propter eum.Jad hec Isnatius scribens ad Polycarpsi. Cum,inquit, paranda esset crux,diabolus tumultuabatur & poenitentiam immisit proditori & Ια ueum illi monstrauit,&suspendium,quo strangularetur,edocuit: de mulierciliam turbans eam em in iomniis: Vt a crucifigedo cessarent, inducere moliebatur,qiii prius omnem lapidem mouis
rati ut eadem crux pararetur; non quod poenitudine duceretur ob tantum malum, hac enim parte minus suisset sceleratus: sed sentiebat suam ipsius perniciem.J. v v viri. Post haec vero contestans Pilatus iam tertio nullam in Iesu reperiri causam satis dignam mo h i s a. de μα- te, aliam rationem ipsum dimittendi tentat,nimirum, ut quo Iudaeis aliqua saltem ex parte sa- tisfaceret, Iesum flagellis subiiceret, ac sic flagellatu dimitteret. Apud Romanos duplex erat fixi Philio .c gellorum usus quorum alter ultimum supplicium praecedere consueuerat,nimirum vicum quis., i. -st 4ς m L c ipite plectendus esset, prius virgis caederetur: alter vero qui ad alicuius leuioris delicti emendam ' φ tionem uiserretur, non tamen usque ad mortem,licet ministrorum immanitate, multi etiam sub DL,, '' elusinodistagellis interisisse, reperti sint,n Vlpianus h Iii risconsultiis testati tr. Sed obseruationem l .Leuk.ε. de quidem dignum est etiam in hoc ipso apparere Christum Dominum Redemptorem nostru iactus alti Paulus seruilem formam induisse si quidem non virgis ac sustibus, sed permisit se caedi fian i Opi 'lium gellis. Liberos quide homines virgis ac si istibus, seruos veru flagellis Elici solitos, Paulus x Mae
δέ ' η cellus l, Vlpianus m, atque Callistratus η tradiderunt. Lxxxiiii. Ceterum Prssides prouinciarum ad coercendos delinquentes citra mortem vel exilium, eius . i. s. iris modi poenas tradit Callistratus' exibere consueuisse,videlicet fustium admotione, flagelloruinet.s de poen. castigationem,uel vinculorum verberationem. Ministros vero qui ad has inferendas pynas Prip Fest. Pomp. sidibus ministrabant,fuisse Brutios tradit Festus e Pompeius, Se A. Gellius si qui hos, in poenam in vς R quod a Romanis arannibalem defecissent, hac ignominia notatos tradit, ut magistratibus in PI A GELlib. ib. uincias euntibus apparerent, bc ad infligenda supplicia delinquentibus suam operam. exi teneor. . Picentesvem repulos, quod ad eudem destitiissent, Romana Ciuitate priuatos,loco militiae, curr Strab. lib. s.in fores at tabellarios esse, q. munere Reipublicae inseruire danatori auctor est Strabo . An vero a dictis fuerit Christus flagellatus asserere non auderem mam alicubi, ut in AEgypto, diuersoriim EExec t. et ri ministrorum id erat munus; siquidem honoris causa, qui erat Alexandrini, non a Prs si dum licto-rnere sta' ribus tantum ab Alexandrinis, virgis caedebantur, caeteri uero AEg3 pth a communibus Presi- dum apparitoribus hisce poenis aficie Dantur, ut Philo testatur. Sea vi Brittios hac catilinia omnino recldamus liberos dicimus,quod etsi olim Brutii eiusmodi fuerint adstripti muneribus, tamen postea id ceteris cuiusque regionis militibus costat cessisse offici uin,ut ex lege,iussu iudica sontes punirent .certe quidem node Brutiis tantu sed de omnibus militibus loquit Tertullianus. . r. ivli ὁε dum suadens homini Christiano ne milite haee ait: Et vincula,ec carcerem, de tormenta A: supν .militae. ii. plicia administrabit,nec suarum ultor iniuriarum i Sic igitur clim hse saetitari solita indistincte a cuiusque nationis militibus ille demonstret,nihil est quod magis Brutijs, qua ceteris, Ch G sto illais poenae,atque crucifixio adscribantur. Haec autem noluimus praeteriiste,quod audierimus
saepe haec in Bruti os ludibrij causa imperite iactari. Sed iam reliqua passionis eiuε persequamur
229쪽
A Cum Dominus noster flagellandus esset eum ad columnam suisse ligatum, auctor est S. Hiero I xxxv
nymus R, dum ad Eustochium de Paula matre scribens,haec ait: Ostendebatur illi columna eccle D8 c.f. h. sae porticum sistines, insecta cruore Domini,ad quam vinctus dicitur di flagellatu S.Jhaec ille. Te a Hire epist. inpore Bedae in inedio ecclesiae eam fuisse sitam, ipse testatur b. De eadem haec etiam Gregorius ς b Beda deloei, Turonensis: Ad hanc, inquiticolumna multi fide pleni accedentes,corrigias textiles factu t,eamq. circumdan quas rursus pro benedictioue recipi ut, diuersis infirmitatibus profuturas.JSic igitur φ .fςς TR '
sagellatus Dominus i Iesus Christus, a militibus in atrium Prstorij ducitur, exuitur,ac chlamy E '' in
de coccinea superinduitur, de ut omni ex parte, quasi in scena, Regem ex ludibrio repraesentaret, d Mau. in coronam spineam in capite, dic sceptrum urudineum in manu eius dextera milites posuerunt. Marcis.
Huie elane similem actum iocum ab Alexandrinis,cum irriderent Iudeorum Regem Agrippa LXXX VI. Alexadriam appulsivi describit Philo : sed de eo opportunius agemus inserius: Auctor est Cle lip I mens Alexandrinus L Christianos ob reuerentiam spineae coronae Domini nostri, coronis intex ' tis noribus tempora omare Gentilium more,exhorruisse. Sed de Tertullianus S cadem pluribus vulgata .ait suisse disciplinam Christianorum, ut coronis abstinerent. De ijsdem Domini no- iotiis. B stri coronae spinis haec Cresrorius Turonensis. Ferunt infas corone sentes quali virides apparere, e Philo. lib. i. quae taetsi videantur amille talis quotidie tame revirescere virtute diuina. Jhsc Gregorius.At nul Plata late mas audiendos put tui ex iunco marino Domino coronam contextam filive dixere:oim cer Clem Alexintum sit, Lucae di Ioannis Euangelistarum assertione ex spinis esse conaractam, ambobus ita dice- y 2 stibus. Plectentes coronam de spinis.J longe enim diuersa est itinci ac spinarum ratio: nam iunco ζ' marino nullae nec in fuste vel ramis inhaerent Spinae, sed eius tantum acumina in spinas desinunt. De iurio Ma Sed de unde rugo, prae manibus agetibus Hierosblymis militibus marinus iuncus,cum ea ciuitas rino. longe distet a littore maris 3 Ex spinis igitur,quae circa urbem illam nasci solerent,paratam ab illis coronam Docun ratio persuadet, di docet experimetum, cum quae hactenti S asi eruatae reperiuntur ex eadem eo a spinae, vere ex sentibus este decerptae noscantur,proculq abesse ut aliqua ex parte cum iunco marino communicent. t ι LXXXVII. Sed accipe perelegantem I sidori Pelusiotae h de corona spinea Domini analagiam, sic scribetis h Isido ui lib. . ad Eutonium diacon uni: Quandoquidem execrationis illius qua terra post madatum a nobis vio νria ρμlatu in m L lctata est,seges spinea erat Dominus autem,ut omnem in se ipso morbum curaret, ad c uenerat: id circo spinea corona,vt victor redimitus est,quemadmodum scilicet clari de celebres victores faciunt,qui hoc ipsum telum, citius ope victoriam cost vi sunt, in triuiaphum se stant.J eadem Rumnus in expositione Symboli. Qiiod vero ad chlamydem coccineam spectat: fuisse es, lamydem vestem militarem omnes nolunt,quam rubri coloris esse consueuisse,distichon illud admonet LXXXV m.
Purpuram quae nobilior esset, rubri suisse coloris, instar sanguinis conereti, auctor est Plinius V. Ad huius modi colorem alludit Tertullianus , cum agens iue milite Christiano,ait: Et nunc russatas sanguine suo.Jde host multa, Illic purpurae tuae, sanguis Domini,dec. J Cur autem milites ute- ibis mila Σ' rentur eiusmodi vestimentis, rationem affert Plutaresus in Laconicis institutis, tu ad ipsum Spar ιι.tanos tacere consueuisse tradit. Veste igitur purpurea militari in hune modum Creator ac Redeptor humani generis, velut scenica larua Regem fictitium ac ridiculum agens,ab ij idem militib illuditur:qui speciem adorationis genuflexi praeseserentes loco tributi sputa alapa'. pendebant,
D & arundine caput eius percuti bant. Sic male affectus a Pilato foras educitur,cunctii l. aspiciendus proponitur, Oclamantibus Pontificibus ac ministris,ut crucifigeretur, Pilatus cum iterum
contestaretur nullam se in eo mortis causam reperire,cupiebat ad liticeum dimittere. Tandemia - . . . .
men suggerentibus illis de inculcantibus, si illum dimitteret, re inimicum Ct saris, sedit pro tri Hη bunali, niillainq. putans relictam esse facultatem eum liberindi,cum illi importunius acclama h rentiae maior tumultus fieret, cotestas se re aggredi iniquissima, accepta aqua cora popula lauit manus dicens: Innoces ego sum a sanguine iussi huius:vos videritis, cui respossit Populus Sanguis eius super nos & sup filios Mos. Tunc Pilatus dimissio Barabba, tradidit lesiis eis crucifigendum. Sed ut in his quae a Pilato sunt oesta, paululiam immoremum. quod lazerit man S, tiliamque is, eo facto innocentiam sit professus, haud cx Romana consuetudine aliovc Centilium ritu, sed potius ex caerimoniis Iudaeorum videtur mutuatus exeplum. Lege enim ' Movsi iussum erat ut quo est quis innocentem esse a nece hominis demonstrareturianus suas lauaret, super sam vitullam Io iac diceret Manus nostre non effuderunt sanguinem hunc, nec oculi viderunt. propitius esto p 'pulo tuo Israel quem redemisti Domine. subdit legistator: Et auferetur ab eis reatus sanguinis, n PLIsn1 ria autem alienus eris ab innocentis cruore, qui suius est,cum seceris qd praecepit Dominus.J hee o titutiv iuibi. Ad quae etiam allusisse Propheta videtur dum ait R, Latabitur iusius cum viderit vindicia i r es. 7 imanus suas lauabit in sanguine peccatorisJ nimirum vi se lauando manus,suam contestaretur in 'φ' nocentiam, ut Hilarius' & Thaeodoretus p interpretantur, de alii. scimus tamen alios prouinciarum Iudices aliis ritibus consueuisse sententiam serre, & se im- XC. munes ac de viri,quem legibus iudicaret, sesitos declarare. Haec etenim api d Clementem scri q Clem. eotist prateguntur: Aspicite mundana iudicia,quorum potestati videmus tradi homicidas,adulteros,ve tib c,s6. deficos, sepulchrorum persos fores,latrones: De quibus cum quaesiuerunt praesteti iudicio ab ijs u f litas in iudicium adduxerunt,demum iu terrogant reos, an illa ita se habeant i Quibus a Urinanti s ς με
seu non continuo eos ad supplicium mittunt,lad per plures dira quaestionios exercenticum mi Ito Consilio di velo interiecto. Tandem vero is qui sentcntiam mortis in rcum pronunciaturus est .
inblatis manibus aduersus Solem se innocentem ab illius sanguine conretiatur.Quod illi faciut quamquam Ethnici,& diuini numinis ignari, viti R. a DeoPropositet propter il nocentu n d
230쪽
nat onem.' hic ille,& in eamdem sententiam Baslius itidem hac verba habet: Qui enim remini in in hoc ri triado potititur,quando stacinorosum aliqi em morti sunt adii daca iri,cortinas obducut 6. expertissmos qLOsque ad causae tractationem aduocuit, multumq.lcmporis insumunt, mi
legis rigorem coiit entes,nunc naturae communionem suspicientes; multirin l. ingemasiccntes, ac
iudicandi necessitatem deplorantes,nemini no naani fiunt sacri ni,quod no ex piopria libidine, sed ex necessario legis ministerio condemnationis inserent sententiunt. J h cientis Basilius. Ceterum ut ad Pilatum redeamus; ipsum in leges B omanas etiam grauiter deliquis e tractim do Christum crucifigendum nee ablutione manuum facinus optasse, facile demonstrari potest. Quantumlibet enim Iudaei in suo ipsorum concilio se nece Christi aequam tu linent sententiam, quam suisse iniquissimam certii in est nihilominus eius sententiae executio ad decem saltem dies propaganda suisset recens quippe erat senatusconsultum Tiberianum, scdictum,qeod Tiberio Imp. a quo ipse Prises in lildaeam est missiis, actu erat ante armos dirodecim ipse Tiberio qua tum & Druso Coissiquo cautum fuerativi supplicia damnatorum in decimum usque diem diserirentur,ut Suetonius b, Di ς, &alii testantur. Certe quidem ad Onanein Iudaeorum coercendu impetum,& comprimendum surorem eiusdem Caesaris cuius voluntate de nece Christi illi pN- . texuerant ad impellendum Pilatum plus satis sufficere poterat dictum Senatusconsultum. Nee est quod quis existimet posse excusara aliqua ex parte Pilatum ea ratione, qua permotus Vlpianus d ab sabinum scripst,lieite praeter legum praescripta posse ludacem supplicium uaccelerare damnato, si aliqua popularis timeatur se itio, ut iusse Pilatus timere posse videbatur iam populari concitato tumultu. Nam Iuda a Procuratores Romanorum militum legionibus vallabantur,ut nihil esset quod Pilatus metuere debuisset,cum nonnisi magno dano suo Iudaei semper se rint tumultuati . lSed his omissis,qvienam causa fuit ut Pilatus Christum a Iudaeis vi blasphemum damnaturia in crucem adicendum statueret λ Nam si eorum lege agenda res erat vi nuper diximus i lapidationi erat subiiciendus si iure Romanorum; famoss latronibus eiusmodi supplicium de bitur. I ,enim littera,quod crucis seturam exprimat, notari consueuisse fures .apud Lucianum x testatum habetur. Erat de apud Iuasos crux in usu ed ea Venaa ciebantur homicidae, ut Phalo stradit. Ex his itaque videas supplietum crucis quod Barabbae duplici ex causa debebatur. tum Cut latroni, tum quia homicidium secerat in seditione, iniuste prorsus irrogatum esse Domino no stro Iesu Christo,videas insuper Iudsos numquam ante aduersus Christum,ut crucitaseretur, c clamasse, quam cum optionem dedit illis Pilatus, ut alterii de duobus quem vellet, Ietitio, vel B
rabbam peterent: ut intellicas, no satis illis suisse latrone &homicidam liberasse,n etiam serplicium crucis duplici ex causa illi debitum in ipsum Christum conuertissent. Sed haec diuina 'tia dam dispensatione agebantur,vi Dei Filius pro redemptione humani mireris crucis suppliciu pateretur: cuius mysterium a sanctis patribus toties decatatuna, hic praetermitti inus enarrare. Satis sit in praesentiarum scire, tam apud Iudsos,suam etiam apud Gentiles, crucis figetram fuisse salutis insigne, signandos esse s o Thau,qui liberandi essent ab ira Dei, Erechieli Propheta: Isuit diuinitus demonstratum.Apud AEgyptios istud ipsum crueis fgnum in ipsoru littieris sacris significasse vitam Rumnus h, Socrates 3, Sogomenus , N alii complures testantur. Sed cum diuersa genera Crucum essent ut in Notis ad martvrclogium diximus: cuius sorinae esset parata crux Domino audi Irime timi h1edicerem: ipse habitus Crucis fines di summitates, hoc eIi, xt ν mutat es, habet qu inque,duos in logitudinent,duos in latitudinem, de unu in in medio. Dubi requiescit qui clauis configitur.Jh de ipse. Sed di cum Tertullianus m dicat,stipites trophaorua suisse cruces Nipsa signa militaria recta hasta & transuersa has uia formam crucis reprs sextasse qualis esset figura crueis,plus certo descripsit. Verum cum eade ab aliis Patribus,ut ab Ambroso deseribatur n, di ab uniuersa Ecclesia antiquis imaginibus sculpta,vel picta reddatiar, te his ambigere, insaniae potius qua inscitiae adscribendti esse putamust. Sed & vide qua graphice ipsa crux deseribatur ab Augustinou, cum ait, Lata est quippe in transuerso ligno,quo ex icnduntur pendentis manus:& significat bona opera in latitudinem charitatis Longa est a rea si et se ligno usque ad terram, ubi deorsum pede'. figuntur, v fgnificat perseuerantia in logitudine temporis usque ad finem. Alta est in eacumine,quod transuersum lignum sursum versus exrediti di significat supernum finem quo cuncta opera reseruntur.Jhac Augustinus quibus plane intelligas eam fuisse crueis formam,qua in huc modu diuersis in locis videmus expressam . t in Ausonius vero cusngulorum Graecorum elemetorum figuras exprimit,di unamquamq. t alicui comparat forme, hac ex causa, quod ut dictum ex Augustino est) super transuersum criacis lignum stipes promineret crucis signo ipse assimilat a palamede inuentam litteram ubi ait Hae eruers egigres Palamedica porrigitur. Φ. J Nisi dicere velimus Ausonium per elemeti illius formam saniscare voluisse crucem cu homine crucifixo, dum appensis brachiis hinc inde, Ein hirente stipiti reliqua parte corporis eamdem ferme reddit quam elementum illud imaginem, eum aperta hinc inde duo illa foramina ampla relinquat. Sed ad institutam ab Euangelistis de Christi Domini nostri crucis supplicio narrationem
redeamus quam summatim perstringemus, ut rem omnibus notam ac multis sanctorum Doctorum scriptis illustratam. Ducendus p Redemptor noster exuitur chlamyde.& propriis induitur vestimentis: Crux,cui affigendus eratauper humeros eius imponitum cogitur & Simo Cyren Yux altera ex parte eamdem post Iesum portare. Comitabatur eum frequens populus: muliere'. mi se ratione commotae lugebant: ad quas Iesus conuersus, quae euentura illis essent mala praedicens se ipsas potius ac filios suos flere admonuit. perductus inde est in Colgotha montem: A antequacruci astigeretur,propinatum illi fuisse vinum myrrhatum,tradit Marcias Euangelista: vinumvpro selle admixtum eidem tributum, scribit Matietus: sed noluisse myrrhatu accipere Marcus ait, licet