장음표시 사용
251쪽
A his discrepat,de quo paulo inserius agemus,non putamus habendam esse rationem. Quod vero ad tres spectat noctes cum plures de ea rescripserint,ti alii alias diuersasque rationes inierint,coplures penuria temporis eo usque progress sunt,ut trium horarum spatium,quo eclipsi illa admiranda dies est conuersiis in tenebras in noctis unius numerum receperint.Fiait&quidam a stir ut qmare ausus, tribus diebus & noctibus expletis Christum in sepulchro fuisse; qui totam Ecelesae : hs ά . conomam inuertit dum vel Christum non esse passiim seria sexta vel non surrexisse die Domi
ni γ,vel Nirsus hebdomada illam non ex septem, sed octo diebus consatam esse,probare nititur. sed apaete eiusmodi fabulosum commentum, nec diutius. aures Ecclesiae Dei pulset. Vnus no- .has quasi in sar omnium sit Ignatius,qui ut ipse scribit,& Hieronymus h testaturo Christum in Laia tu i
carne vidit quem vel mentitum esse,vel is hec ignorasse,relietio si dicere. Non parum certe inter- Dhais a. io et in veritate historica disquirenda,auctorum qui res gestas scripseruntiiquo vixerint tempore ritas. citiusve fuerint eruditionis atque existimationis, habere rationem,potissimumque si huiusmodi scriptores rerum perspectarem,ae eorum aetate editarum,pietatem & virtutem cum doctrina &veritate coniunxerint:vt plane digni sint quibus fides integra adhibeatur, soli snt, quibus ceteria flantiantiar; si denique sint quibus reliqui qui sciuerint,vel scripserint, taquam ab iis accepta referant. At sane talis est noster Ignatius,omnibus numeris ab lutissimus,qui a se visa pene omnia, Ieraque prose 'itur. Ipse equidem est,t in quo nihil amplius desiderari posse videatur: ut merito eumdem pri ceteris auscultemus,& quq ab eo scripta sunt,amplectamur,atque ceteris anteponamus. Certe nihil iam viterius dicendum esset de his tribus in sepulchro peractis a Chrisso noctibus praesertim cum no sit praesentis instituti longiore de iis institi credisputationem)s Ignatium tamquam diuinum oraculum omnes audirent. Verum quia infinitis prope chartis liac scripta sunt,eaque argumento complures editi commentarii reperiuntur,hHq. etia recetiorum sint scriptis aucta, rem ipsam perpaucis attingemus. Inter alios scriptores veteres,quos recensere omittimus, Isdonis' Pelusotaaoannis Chrysia CLXXVIII. Romi discipulus,clarissimus suomni temporum scriptor,de eadem qu2ssione iterum consultus, e is t. lib. i. solutiones plures afferens copiose disserit it,qua ri quae ceteris praestare videntur,in medium afferemus. Ad Timotheum enim Lectorem scribens,inprimis hec ait. Is igitur,qui se Ions typum , t. - expressurum receperaticum eum exacte nosset,quippe qui etiam Ionae adesset cum in profundis 4ι ς' φ priceps ageretur,atque e prosundo eliceretur,eu quoque haud dubie expleuit tanto nimirum te /ρ'poris spatio in sepulchro commoratus quanto Ionas in ceti ventre. J ea enim mensura tres illos dies ae noctes inensus est,ut sicut ille,non tres integros dies totidemque persectas noctes, sed ex Illis duobus extremis patetem permanserit, vi est in corde terrae. Ide in rursus ad Theognosum a d ita rscribens,ea indemque iniens rationem, satis impletum esse renisus demonstraticum ea in sepulchro mora tres dies ac noctes attigerit, declaratque loquendi usu frequenter accidere,vt quoci vel extrema eius diei hora contigerit,id ea die factum deleribatur. Sic igitur hae ratione stabilita, vult Dominum ex tribus diebus medium tam die quam nocte integrum absoluisse,ex duobus vero extremis tam diem quam noctem participasse. Sed qua ratione, id accuratius perspiciendum est. In primis enim quod ad tres noctes pertiners seeundum communem usum Hebraeorum, quo CLXXIT . a media nocte die auspicabantur,& in sequentem mediam noctem producebat diem accipiamus de tribus noctibus nulla est difficultas,squidem mediae diei noctem integram extremorum autedierum singulorum noctem mediam numerabimus dierum vero primae dimidium,secundς in te D srum,tertiae vero diluculum reeensendo,nam: quod diximus ex Ignatio,illucescente Dominico die Dominum resurrexisse)tres utique dies constituemus. Qui vero putarunt Dominum media nocte surrexisse,aliam inierunt numeri rationem, ut se de duobus diebus extremis triduum illud participauerit,& mediu incluserit ut tamen nullam putauerint diei vel noctis habendam esse rationem; sed satis esse,s dierum extremorum,diei vel noctis aliquam partem laesus sent. Addit his Isidorus η, exemplo resurrectionis Dominies obtinuisse usum in Ecclesia ut se tertia die de- id. - . uncti ageretur memoria, ut tamen dies numerando, unus tantummodo integer haberetur, duo- ., a Trum vero selum modo partes mam est. Sic autem nos quoque eorum,qui mortem obeunt, memo δ' ria celebrare consuevimus. Quacunque hora diei quispiam vitam cuin morte commutarit postero dumtaxat die interiecto. Item post die tertianum ipsius diem agimus.Jhre Isidores. Qui ad tollendam de tribus diebus expletis obiectionem:tertia utique die, non post tres CLXXX . dies, se Dominum fore resurrecturum praedixisse est. vel eum dixit apud Matthium L, & Lucam Matth. 14.r, oportet filium hominis multa pati,& tertia die resurgere'vel cum apud Ioannem h ad Iudaeos p Iucs, ait: Solvite templum hoc,& in tribus diebus excitabo illud.J Hre cum dixerit ipse Dominus .no 'a est quod quis Mareum reprehendere iure possit quod a ceteris discrepans, m praedicta reserti obtin . ., dicat; Et post tres dies resurgere.Jscut nec ealumniae Iudaeos arguimus,quod dixerunt ad Pilatu C .. Domine recordati sumus quia seductor ille dixit adhuc vivens: Post tres dies res ream. J nam h h. , non eadem ipse .erba Christi iidem retulerunt, sed quod ustato loquendi more,quod faciendum dicitur tertia die,id post tres dies nimirum inchoatos,agendum sque diceretur. Ad quam re in indicandam, illud si in exemplum,quod eum lege divina' nandetur,ut die octauo circumcidatur in tutus, tamen Lucas post dies octo eircumcisum Iesum sui se, his alti P quam consummati i μ' sunt dies octo ut cir cideretur puer.Jconsummatos ait dies octo, eum scilicet aduenisset tu dies 'octauus,quo ex legis pia scripto Iesus erat circumcidendus, seque quod illi dixerunt. Post tres dicitustato dicendi more, postquam tertius dies aduenisset,debet intelligi. At nes illud aliterIu-Hos accepisse,uel significare uoluisse,qui mox addideriant, satis fgnificant, Iube, inquiunt,cus
diri sepulchrum usque in diem tertiumJ& non utique post diem tertiu vel ultra diem tertium. Sed de his satis. Firma
252쪽
vU Firma igitur his paucis sententia maneat,tribus diebus, totidemque noetibin ὶδ . AV Λ Ν,' Arriti ei at Cliuishum Dominum insepulati romantis laiae Dominica denique die diluculo' ' - i ' ς cuius tu it rei memoriam,ac gratiuum actioni: ni, ipsa prima dies , qua D minus' res irrexit Do in inicae it appellata non ab aliis quam ab ipsis Apoliolis: nam S: Ioannes Euangelista de eadem die sic dicta meminit in Ap alypli,nec nou Imatius, do alii Apostoloruni temporibus proximi ,eamque celebrandam statueruli tition auers rio reuoluto tantum mensium o
M, sea ciuuilibet hebdomadis eadem prima recurrente die. At iam historiatu prosequamur. et v v v v r Cum igitur Angelus de resurrectione Christi admonuiti et mulieres,qus venerat ad sepulchria, . . haec insit per verba subintulit' Sedite dicite discipulis eius,de Petro, quia oraecedet vos in Gala-Cbnua, ναι' letam, ibi eum videbitis, sicut dixit vobis.J haec Angelus, aut Petrum potisiimum nominasse,ium
Petro cluam ob primattina,quem inter tero, a Domino fuerat consecutus, mucro ut eum maerore ac dolo ceteris Ana - re prostratum erigeret,ac subicia arct,cxistimatur. Quantuna libet enim Christia in Petrus negat
stotis visi'. set,tamen eum non ob eam causam a primatu excidisse, idem Christiis pluribus demonstrauit; prius etenim ipsi, quam cuipiam Apostolorum apparitisse,testinasenio Pauli Amuoli aftirmarib Ambr in Luc. posse videtur,1mmo& pro constanti ac certo id Anabrosus h habuit,cum ait: Sicut ex mulieribus BEN Q in ς- Α Mariae,& aliae Mariae Magdalenae,ita ex viris Petro visus est primo mane.& Paulus sic ait: Resurrexit tertia die secundum Scripturas,& visus est Cephae. Et idco Marcus sperialiter induxit iuuene mandantE,vt Petro.& discipulis diceret mulieres quia surrexit Dominus: Pctrus ergo solus vidit Dominum alibi cum Ioanne,alibi solus,ubiq; tamen impager currit,ubique aut solus, aut primus.Jhse Ambrosius. sed quam amplioribus priuilegiis a Dumino, siqua resurrexit, Petra it
auctus, is locis inserius dicemus . . . . CLXXXIII. Porro quamuis non omnia,quae a Christo sunt gesta, Euangelistae memoriae Fidelium com-CbHIlus pri- mendarint: tamen vetus traditio per manus maiorum, ac per subsequentia tacula ad posteros di revira omnium lapsa testatur,enii dem Dominum nostrum apparuisse primum omnium sanissima gemmo Ma ta v sus. Mariae,quod nemo plus,puto, negarit. Quod insuper eoclem sere tempore de Iacobo, qui iratur ipe Hier de ip. sus dieius est apparuerit,ex Euangelio Matthai,quo Nagaraei utebantur,haec Hieronymus rezςςlςs in Iacobo citat dum prius est Euangelium quoque quod appellatur secundum Hebraeos,& a me nuper in P ' Graecum Latinumque sermonem transatum est,quo & Origenes saepe utitur, post resui etione Saluatoris refert: Dominus autem cum dedisset sindonem seruo sacerdotis,tuit ad Iacobum, de capparuit ei. Iurauerat enim Iacobus se non comesturum panem ab illa hora qua biberat calicem Domini,donec videret eum resurgentem a mortuis. Rursimque post paululiani, Asterte ,est D minus, mensam de panem, statimque additur: Tulit panem, es benedixit,ac fregit, & post dedit Iacobo Iusto,& dixit ei: Frater mi,comede panem tuum,quia resurrexit filius hominis a dormi libus.Jhactenus ex dicto Euan celio Nararetorum Hieronymus,qui cum non excipiat de apocrypho Qt de aliis assolet) se eiu em historiae fidem haud impugnasse demonstrat. CLXXXIV. His visis, Euangeliram coeptam persequamur historiam,quae licet ab Euangelistis diuerse reseratur, tum quod unus vel alius tacitit,non desuerit alius exprimendo,tamen neque hac de cau- . is si quis rem propius spectans,contrarietatem esse aliquam astirmarat. Hieronimus .& Graeci non ulli, non semel easdem mulieres,de quibus iam supra, sed iterum atque iterum eadem die adso- ad Hedib. q. in pulchrum venisse testantur, multasque idem Hieronymus sad Hedibiam scribens obiectionibus εne affert solutiones sed in illis certe admirati sumus vehemeter,ac proinde dubitauamus,nu ade ipse Hi nn epia, sit auctor quod ibidem non vereatur in discrimen adducere vltimum caput Euangelii s. Marci, μὴ ' 3 1 67' dum sie est Huius questionis duplex est silutio aut enimno recipimus Marci testimonium,quod Din raris sertur Euangeliis, omnibus Graeciae libris pene hoc capitulum in fine non habentibus, s Gres, Nan in &c Equidem cum Marcus Romae, Latinis vi viar verbis Gregorii Narranuni )N Latme ut se Lumg- dicemus)scripserit Euangelium: si diuersa essent eiusdemi exemplaria,nostri potius quani Graecorum auscultandi fuissent. Ceterum capitulum illud ultimum Marci, non tantum ab antiquioribus Latinorum Tertulliano, Cypriano,& aliis sed a Graecis ipsis frequenter citatum ut uenies. At ne in sntulis recensendis,ab instituro longius digredientes moram trahamus, latis idem ipse Hieronymus erit, qui sibi & omnibus satisfaciat, di de iactura viti capituli Marci Euangelia
suspicionem purget. . CLXXXV. Nam eius resistatione constat,tantum abesse ut eo capitulo Graeci caruerint,vi illuci cum acidit aenio potius quodam legerent,quod in latinis exemplaribus desideraretur. Reddam sing gula ipsius verba,qtia eiusmodi sunt,dum contra Pelagianos agit,atque illorum cunciis respon-cet obiectionibus gi Tu dicis possbile esse omni tempore peccata vitare. In quibusdam exemplaribusδε maxime in Graecis codicibus iuxta Marcum ii in fine eius Euangelia sic scribituri postea cum accubuissent undecim,apparuit eis Iesus, Nexprobrauit incredulitatem, di duritia scordas eorum,quia iis qui viderant eum resurgentem non crediderunt. Et illi satisfaciebant,diceres: Saeculum istud iniquitatis & incredulitatis substantia est,quae non sinit per immundos spiritus veri Dei apprehendi virtutem: idcirco iam nune reuela iustitiam tuain . J haec ibi;ex quabus patet,Graecorum codices non tantum eo ultimo capitulo non caruisse, sed dicto adda tamen . to auctos esse,quod cum Manichaeorum sapiat haeresin vi qui mundi substantiam a malo principio esse dicerent ab aliquo illorum esse superaddit vin facile coniectamus. Aliquos codices diuinae scripturae ab illis suisse deprauatos.aliosque loeo illorum suppostos, in de his agemus suo loco,no reticebimus quamobrem Dei Ecclesiam ad instar Latinorum eqrrexisse Graecorum exeplari certum est. In nae vero distres sumus.ne tanti Patris testimonio fides capituli illius Marci vacillet A: infirmum animum suspicio pulset:consultiusque dicendum esse putamus, Hieronymum si tamen ille ipse est ut humana seri infrmitas, memoria lapsum,quam Euangelicam vera
talem in discrimen adducendam,& pro eo quod dicere debuisset, in Cricis Codicibus Marca vltimum s Hier. aduris
253쪽
a irimum caput quibusdam au etiam reperiri illud ipsum in eis desiderari dixisse,vel ipsium posterioribus scriptis corrigere voluisse priora:citatus enim liber contra Pelagianos ultimo loco ab eo scriptus est,ut suo tempore dicturi sumus. Hςc quidem omnia si comperta satisque explorata ha- . buisset quidam ex recentioribus nequaquam adeo temere in re tanta Catholico homine indi- Enam tulisset sententiam,dicens ultimum Marci capitulum non esse solidae auctoritatis ad firma- Mibi L L .. dam fidem. Atque de his satis,ad omissa sestinemus. 3 3 . Non igitur una tantum Maria Magdalene,quam nominat Ioannes b, nee altera solum Maria CLXXXVI. quam recenset Matthaeus , venerunt ad monumentum, sed & Salome, quam inter alias numerat b im Marcus 4, atque etiam omnes quae secuti fuerant Iesum a Galilaea,vt post dictas, Ioanna uxor , Chusae procuratoris Hemdis,ac ceters,ut tradit Lucas ς, quae cum eis erant;quarum ignorantur :nomina. In ordine Romano,ex maiorum puta traditione,additur &Martha,dum sc antiphona icanitur: Maria de Martha cum venissent ad monumentum, Angeli splendentes apparuerunt,dicentcs: Quaem quaeritis viventem cum mortuis. J Hae igitur omnes, sicut in passione domini fuerant una in Caluaris monte,ita & ad monumentum eodem pietatis officio accurerunt:nec quod alii putant diuersae diuersis temporibus eiusmodi visitationis officium exhibuere,ut egregia cocinatione in sua Concordia Cornelius L Ian senius monstrat. cetera vero relinquimus interpreti s Corilans conbus. Tum ergo illae redeuntes,ut acceperant ab Anaelo haec quae viderant, properarunt nunciare ς διις νεμ discipulis,di quae prior inter eas nominabatur Maria Magdalene, ea primum g, Simoni Petro dic Ibi, ita Ioanni narrauit,qui auulsi a ceteris,pN gaudio cucurrerunt ad monumentum. Ioannes cum per .PEi,MO D- uenisset citius Petro, non tamen introiuit, sed inclinans se vidit linteamina. Petrus vem cum Ve . et euriunt nit, introiuit in monumentum,&vidit inquit Ioannes linteamina posita,&sudari uin,quQd sue .d -numen rat super caput eius,non eum linteaminibus positum, sed separatim inuolum in in virum locum.
Tunc ergo introiuit di ille discipulus,qui venerat prius ad monumentum, di vidit, e credidit.J Ad elucidationem rerum gestarum ab Apostolis ae mulieribus in sepulchro,coducere magno Vit
us in medium. Sed ante haec omnia illud admonemus, moris fuisse Iudaeis, quod & superius dimus in speluncis habere sepulchra excavata. Constat de Abraham ad sepeliendam Saram, uiae emisse ab Ephron Hethaeo speluncam duplicem:ceteros Hebreorum,quibus aluitiarum facultas suppeteret,id ipsium facere solitos,argumento sunt ea quae Epiphaniust, narrat his verbis: Du- i Epiph. cunt miserum adolescentem post occasum Solis in propinquas tumbas, sepulchra enim sie appel. Lb M hς 3 Iani ir; speluncae videlicet inpetris effossae atque construet ς ,'&c.J Qualis igitur fuerit spelunca in qua Dominus Salitator noster sepultus est,difficile est ex his,que recentiores seripsere,assequi: nam ex nobilibus mururum structuris,aliisque superadditis ornamentis,prima illa speluncae sorma est penitus mutata,ut recte quidem S.Cyrillus , Hierosolumorum Episcopiis qui claruit te irae ἀ
poribus Constantii Imperatoris,testatur his verbis: Et unde re nurget Saluatoi Dicit in Canticis '' ' canticorum: Surge,pmpera amica mea. Et in sequentibus. In foraminibus pet . Foramen petrae dicit id quod tunc ante ostium Saluatoris monumenti erat foramen ex eadem petra, sicut hic esse
solet ante monumentum excisum. Nunc enim non apparet,quoniam erasiuna eu vestibulum pro- prer prie sentem ornatum. Nam ante hunc regalem ornatum N apparatum, sepulchri vestibulu
erat ante petram.Sed ubi est petra qu habuὶt vestibulum Numquij in his que sunt circa ciuita
tem polita aut circum murus,aut circa monum et sti utrum in antiquis muris est, aut in his qui
posterius facti sunt ante muralibus Dicitur in Canticis: In caverna maceriae habentis petras:Jhic Cyrillus de vestibulo quod in spelunca erat ante sepulchrum Domini positum, quod ob ornatu ecclesiae desuperstructae fuisse demolitum testatur. Ceterii locus ipse sepuIture Domini tui excisus erat in petra integer permansisse cognoscitur, CLXXX- testaentibus id omnibus qui de locis sanctis commentarios edidere, quorum prior ex iis qui extat VIII.
est ille ab Adamnano , conscriptus,quem Beda redegit in compedium,qtra de causa nos nona, i Beda de test. ne Bedae citare consuevimus. In eo igitur , libro, ubi describitur ecclesia in occidentali par- Anga b s. yο- te Caluariae montis erecta, haec de Domini sepulchro narrantur; Huius in medio monumentum L 4ς φεDomini rotunduin inpetra excisum est,cuius culmen extrinsecus stans homo manu contingere potest,ab Oriente habens introitum,cui lapis ille maximus appositus est,quod intrinsecus serr mentorum vestigia usque ad prisens ostendunt,nain extrinsecus usque ad culminis summitatem
. totum marmore testium est, summumve culmen ornatum,auream magnam gestat crucein .in -
huius ergo monumenti Aquilonari parte sepulchrum Domini in eadem petra excisum, longitu- , hi μνῆ
dinis septem peduin, trium mensura palmoriun,pauimento altius tinnunet, introitum habes ala fi h . tere Neridiano, ubi die noctuque duodecim lampades ardent,quatuor intra sepulchrum,octo su . per in margine dextm; lapis qui ad ostium monumenti positus erat,nunc fissias est,cuius pars minor quadratum altare ante ostium nihilominus eiusdem monumenti stat,maior in orietati elusidem loco quadrangulum aliud altare sub linteaminibus extat. Color autem eiusdemmonia men- h. . ii 3c sepulchri,albo & rubicundo permistus videtur.J hactenus Beda ex Adamnano, quae aliis φ, ,- i L ., ' in locis recitat iterum.Quivem recentius eadem inuisit loca atque descripsit', his in omnibus ει α Maleae uri aeque consentit, nisi diceret ante speluncam Dominici sepulchri aliam esse cryptam eiusdem ma- mo.
gnitudinis Se figure, solo pariete miermedio segregatam,& ad hanc primo descendi, ex qua per D puniande is ostium intermedii parietis peruenitur ad speluncam Dominici sepulchri, quod ostium clausum fuisse dicit,o uando mulieres tempore resurrectionis dicebant ad inuicem.Quis reuolitet nobis lapidem ab ostio monumenti JSed quoniam cum de his agitur,antiquioribus potius standum est, cum multa tempore posteriori mutari potuerint, unam tantum speluncam fuisse, qua sepulchruchristi contineretur,ex Bedae descriptione apparet,eamque medio postea costructo pariete,sius
254쪽
se diuisam scq ite ostium lapide clausum,non suisse illud quod apertum extat in pariete, sed quod in
in ingressu eius speluncae,quam Beda secundum Euangelistas appellat na numentia ira,ab Orientali parte positum erat,cur ,inquit, lapis ille maximiis su Derpositus erat. CL XIX. Ex his igitur omnibus haec breui quadam Iumna a perstringimus,nimirum fuisse in parte O cidentali Caluariae montis speluncam in perra excisam, eamque peram plana in modum vesi-buli,quae aliam intus contineret specum, rursumque intra eum excisum sui se sepulchrum Domini. Porm vestibulum,primam ipsam speluncana,extruendae e esae causa ut vidimus ex Cyris lGsuisse dei nolita conitat, lapiciemq. illii oraegrande nonnisi secundat speluncae,q Euangelistae Beda appellant monumentia, ille ostio superpositu ad ergo dicit Ioannes' de te ipso primit venisse ad monumentia, sed non introisse, veru cum se inclinaset,vidisse linteamina: sic accipias i sum in speluea prima ingressum ad sedam peruenis e, sed in ea no introisse, veru ex ostio illius inspexis e & sepulchru Domini,quod erat in eiusdem speluncae parte Aquilonari, apertiam tame a Meridie, intuitum esse, eoque posita linteamina conspexisse. Quod insuper dicit Lucas hi Petrus procumbens vidit linteamina sola postal& Ioannes de se resertiquod cum se inclinasset vi derit linteamina illud quod est dictum demonstrat, nimirum locum sepulturae Domini deorsum upositum tribus tantum palmis a pauimento altius excisum fuisse, nec nisi accuruum ac deorsum inclinatum quempiam illud intus a sinistris positum inspicere valitisse. Ex his insuper facile quis accipiet,quid sit, quod dicunt Euangelist,mulieres ingressas esse in monumentum,& Angelum dixisse; Venite,& videte locum, ubi postus erat DominusJ & quod ingressς non inuenerunt corpus Domini Quid si insuper quod addit Ioannes,dicens: Maria stabat ad monumentum seris, plorans: dum ergo fieret, inclinauit se,& prospexit in monuinatum:& vidit duos Angelos in es sis, sedentes unum ad capi titi unum ad pedes, ubi positum fuerat corpus Iesu.J vi ex nis videas, etiam si quis seris staret, nec monumentum ingrederetur,dum tamen se inclinans per ostiu aspiceret monumenti sepulchrum Domini satis videre potuisse. At haec de his sufficiant in praesenti
rum: pergamus reliqua recensere. Cum ergo Maria ad monumentum ploras pers steret,apparuit ei Dominus quasi hortulanus, quam cuin nomine appellasset, ipsa eum agnouit.describit haec L Ioannes pluribus, Marcus vero his tantummodo verbis 4, Surgens autem Iesus mane prima sabbati,apparuit primo Mariae Magdalenae de qua eiecerat septem daemonia.J Haec facta esse cum constet in monumento,res ctione Ioannis, primumque omnium Magdalens apparuisse testetur Marcus, plane constat hanc
apparitionem Lisse distinctam ab ea quam scribit Matthaeus his verbis ς, Ecce Iesus occvrit illis,
dicens: Auere. Ilis autem accesserunt,& tenuerunt pedes eius,& adorauerunt eum. Tunc ait illis
Iesus: Nolite tunere: ite nunciate fratribus meis ut eant in Galilaeain, ibi me videbunt.J sicque satis liquet, non tali Maria Magdalena, sed & ceteras mulieres illas iam secundo ad sepulchrum Domini rediiste. Cu ille igitur i, abiissent, inquit Matthaeus: Ecce quidam de custodibus venerunt in ciuitatem,& nunclauerunt Principibus sacerdotum omnia,quae facta suerant. Et congregati cusenioribus cosilio accepto pecuniam copiosam dederiint militibus dicentes Dicite quia discipuli eius nocte venerunt,ti furati sunt eum nobis dormientibus. Et si hoc auditum Derit a PQ sile, nos suadebimus.1,& securos vos faciemus. At illi accepta pecunia,fecerunt sicut erant edocti. Et Silulgatu in est verbum istud apud Iudaeos,vique in hodiernum diem. Jhaec Matthaeus. His minime discrepantia,immo consentientia,& vberius enarrata ex vetusioribus monumentis Metaphrastes g, in rebus gestis sancti Longini Centurionis martyris recitat in hunc modum,
incipiens a sepulchri custodiar Postquam, inquit, sepulturi mandatum suit uiuificum Christi cor- Dpus, Lonetino Centurioni rursum iussit Pilatus Vitae sepulchrum tueri custodia militari. Et ille quidem iacit quod erat imperatum,etsi esset eiusmodi cum Pilato sententis, vi iam didicimus.
Cum autem peractum esset magnum mysterium resurrectionis,& milites miracula que erat maiora quam ut ea caperet humana cogitatio, principibus sacerdotum N presbyteris Iudaici coet annuncia senti hoc illi ignominiam di dedecus sibi afferre existimantes,& miraculum voletes e tinguere, pecuniis persuaserunt militibus, ut calumniarentur Christi resurrectionem. Illi igitur ad Pilatum accedentes, falsam esse dixerunt resurrectionem . Verum non se Longianus , sed mendacii quidem fuit praeclarus confutator, verax enim testis veritatis, ut qui non sustinuerit calumniari Christum,tanquam surto subreptum, sed lingua di mente libera eum verum esse Deum praedicauit,& e mortuis esse excitatum a n-:
firmauit.Quo tactum est ut di ipse piIudaeorum synagogae Principes, inuidiam qua prius mouebantur in Christum, di quem
in eum animo concipiebant furorem,eum nunc in Longinum trans serrent,ei adeo irascentes, ut quicquid pateretur Longinus,existimarent eum non satis daturum esse rinarum: Hinc ea res deuenit ad aures Longini,di eorum ira suit et smiscata.Quapropter magis voles abiici cum Christo,quam habitare in tabernaculis Iudaeorum,cum veste di cingulo dignitatis, ipsam quoque simul quamprimum exuit militiam:& acceptis duobus militibus,qui habebant eum lena Eelu pro Christo & veritate,declinat cum populo congressionem, di eum Deo solo & secum versatur. Nec multum intercessit temporis, relictis Hierosolymis, uenit in Capadociam preco simul & Apostolus Christi admirabilium operum, & quae sunt praeter opinionem cum duobus illis militibus ensecta. hucusque de consessone Longini.Quomodo vero, agentibus Iudsis apud Tiberium aduersus Longinum, iussus si a Pilato teneri ac duci,idem auctor pluribus narrat. Rutius vero quod ad eundem Centurionem & milites pertinet illud recensere minime praetermittimus,quod de Ioseph ab Arimathia qui ut habent Euangelistaei, )audacter ingressus ad Pilatum petiit corpus Iesu,& sepeliuit in monumento suo novo, quod exciderat in petra, his verbis resert Cregorius Turonens s Φ, nonnis ex actis,ut ait, Pilati ad Tiberium Romam transmis. sis Apprehensus,inquit,& Ioseph,qui eum aromatibus conditum in suo monumento recondidit,
255쪽
A'cessa includitur,ta ab ipsi acerdotum Principibus custoditur,maiorem in eum habentes Ouii: ua vi Gesta Pilati ad Tiberium mista reserunt qua in ipsum Domino,cum ille a n litibus, hie
sacerdotibus custodiretur. Sed resurgente Domino,custodibus visione Angelica territis,cum non inueniretur in tumulom e parietes de cellula,in qua Ioseph tenebatur,suspenduntur in su-Dli mi; ipse vero de custodia absoluente Angei liberatur,parietibus restitutis in lacum suum. tamque Pontilices militibus exprobrarent,& sanctum corpus ab iisdem instanter requirerent; cacunt eis inilites. Reddite vos Ioseph,& nos reddimus Christum .sed,ut verum comouimus,nec vos benefactorem Dei,nec nos filium Dei reddere nunc valemus. Tum illis contatis, milites ab hac accusatione liberatur.Jhec G regorius,qiis Se in pseudo euangelio nomine Nicodoim scripto recitata habeturiqualia aut e sint ea omnia, fides apud auctores remaneat nos vero sic ponimus ne quae ab antiquis sunt enarrata,inconsulte praetermisisse videamur. Lector itaque boni cosulat, de quod inonet Paulus, omnia probet,& quod bonum est teneat.
Rursus , eadem die Dominus noster duobus discipulis horum alter Cleophas dictus est,no CXCru. men vero alterius silentio praetermittitur euntibus Emmauntem, in via de his quς acciderant Hierosolymis, sermonem habentibus, apparuit,sed vultu diuerso,ita ut no cognosceretur ab illis, qui tamen diuinas Scripturis ab eo explicatis sensim proficientes,die iam ad vesperam 'declinan- Ο, te, cum coegissent illum fingentem se longius ire,una cum ipsis manere tandem reeumbentem si mul ad mensam cognouerunt cum,cum enim panem frangeret,& daret illis; uli eorum, inquit Lucas,aperti sunt. Sic vero manifeste cognitus se confestim ab illorum visu subtraxit. Qui ea 'dem hora surgentas,regresti Hierosblymam,quod Dominum vidissent, restati sunt. Apostoli rursum,quod apparuisset Iesus Simoni,eosdem certiores reddiderunt.haec Lucas pluribus.Quod ad Emmauntem spectat:cum Cleopham Emmauntis suisse indigenam testetur Hieron vinus i=, h clari iam fatis liquet ipsum taedio expectationis superatum ad proprium remeare voluisse. Castellum .
Elia malintem, quod dicit Euangelista,nobile fuisse olim oppidum constat, sed ob caesos illis RG ἶ, '''
marios milites haud multum tempus a Varo Syriae Priside crematum ς est, quae postea Nicopo- d Hiero.de Ioe. lis appellataq,nobilis extitit ciuitas Palaestinae. Hebr.
Eiusde tu meminit Sozomenus K deque λnte, qui e Christi pedibus in eo ablutis Virtutem CXC III medicam est consectitus, agit his verbis: Est urbs Palaestinae quae iam Nicopolis dieitur, cuius ς his ii, s quidem tum pagi csic enim iam tum fuit diuinus Euangeliorum liber facit mentionem, eam-
C que Emmaus appellat. At Romani,capta Hierosolyma,& parta contra Iudios victoria, eam is Nicopolim nuncupabant, noniine ex eventu belli imposito. Ante hanc urbem, prope triuium 'in quo Christus,post resurrectionem a mortuis , cum Cleopha incedens,simulabat se ad alterupuit propere contendere,est sons quida salutaris,in quo non holes mo qui aegrotant,loti curaturi verum etiam animalia quq variis morbis laborant. Nam serunt Christum una cu discipulis quodam tempore e via ad fontem illudiuertisse,inque eo lauisse pedes,& aquam ex o tepore vim me s roseo . ais L. dendi morbis habitisse.Jhaec Sozomenus.At quamquam Iosephusi, id naturali aquarum virtuti Iuliis. ini. potius quam miraculo tribuere videatur, dum ait. Ammaus eιt idim queus Eminam si quis nomemterpretetur,aquae calida vocanturii bi enim huiusnodi sons est sanandis corporum vitiis ido- . .
neusJtamen cum pliniusS,aestetur Emmauntem pluribus sontibus fuisse irriguam in aliquo ipso MMiram ab aliis diuerso,quod scribit Sozomenus,contingere facile potuit.Sed iam ad propositam Euangelicam historiam redeamus. Cum summo vespere ut ex his quae Lucas h, scribit,manifeste patet Cleophas una eum co- CXCV. D mire cognouisset Iesum infractione panis, licet eadem hora,vt idem est,redituri Hierosolymam h A inde recessissent:nonnisi in fine primae vi liς noctis, tertia videlicet hora illuc peruenisse oportuit, cum constet, dem auctore Euangelist exaginta stadiorum,hoc est,septem ac dimidii milliariorum suisse illius itineris spatium .Addit Lucas: Dum haec loquuntur stetit Iesus in medio eorum,dc dicit eis: Pax vobis;ego sum,nolire timere.Conturbati vero,& conreriti, existimabant se spiritum videre. Et dixit eis: uid turbati estis,& cogitationes ascedunt in corda vestra Videre manus meas, & pedes, quia ego inse sum, palpate,& vicite quia spiritus carnem & ossa no habet seue me videtis habere.J haud dubium eadem est hoc manifestatio cum illa quam Ioannes , in i hunc modum describit; Cum ergo sero esset die illo,una sabbatoriim,di sores essent clau is,ubierant di scipuli congresati propter metum Iudaeoriim:venit Iesus,& stetit in medio,& dixit. Pax vobis. Et cum hoc dixisset,ostendit eis manus, e latus Jut ex his manifeste intelligas, quod factsi est non ante tertiam horam noctis, Ioannem dicere id accidisse seto illius dei,vsualis scilicet, qui ut sit perius diximus vique ad mediam noctem extendebatur. Neminit huius apparationis proculdubio Ignatius cuius de hac re testimonium recitat ute- CXCVI. a ronymus ,his verbis: Ego vero&post resurrectionem in carne eum vidi,&credo quia fit,&qua , Hiem de
do venit ad Petrum,dc me quicum Petro erant,dixit eis; Ecce palpate me,& videre quia non P RV sun daemonium incorporale. Et statim retigerunteum,&crediderunt J hactenus verba Igna ' ' ε' ilia Hieronymo recitata ex epistola ad Polycarpum, quae tamen in ea quae hodie legitur, desiderantur: verum Eusebius , eadem ex ipsemet quoque Ignatio repetit, sed ex epistola ad i Euseb.histaib. Smyrnenses, ubi re vera ea scripta erant verba, licet tamen in recentiori editione in , nonnihil mutata habeantur, sortasse, quia interpres deprauata nactus est exemplaria, vel alia ex VI' ini causa non est assecutus,sic enim ibi legitur: Ego vero non modo in carne venisse ipsum cognosco ex natiuitate&crucifixione: sed N post resurrectione in scio eum in carne fuisse, di cresso etiam nunc esse,&quando ad Petrum venit , inquit ipsis; Accedite, palpate, de videte quod non sum daemonium incorporale; spiritus enim carnem & ossa non habet , quemadmodum me videtis habere .l haec ibi,quae haud dubium secundum lectionem antiquam eamdemque germanam, ut Eusebius de Hieronymus legebant,rectituenda sunt. Verum illa verba Domini:
256쪽
Palpate,& videte quod non sum daemonium incorporale licet in ceteris Euangelistis minime te inantur, sed recte illa: Quia spiritus carnem dcosta non habeti legi tamen caden Lapia in Evangelio Matti i nomine,quod dicebatur Nazarsorum,oc a se translatum elle ait,tes latur ipse Hieron v-s Vbi sep i' mus a. In recentiori vero Eusebii translatione cum eadem verba desidercntar, non dicaminitantia interpretis, sed codicis deprauatione hoc accidere potuit; nam in Rustini versione eadem stima verba, sicut a Hieronymo posita sunt,a quae recitantur,quam quidem rccentiori in his merito
anteponimus. Sed iam cetera prosin ualuar . . . . . .
CXCVII. Ouq subdit Lucas de Domino, quod appositum sibi cibum manducauit, de reliquias dedit da-scipulis, de quae verba Domini resert,ca in nouissima inanisestatione contigisse,ex eo facile collisi potest, quod ijs illi a Domino admonerentur, ne recederent Hierosolumis, sed illic expc
rent promissum Spiritum sanctum, cum aliqui hac prima die vcvidini us iussi sint per muli res b, ab Angulo in Galileam proficisci,sicque post ipsorum reditum ex Galilaa Hierosolymam, ea facta esse,necesse est affirmare . Ceterum qiis post ostensionem manuum atque lateris sint . - secuta, ex narratione Ioannis', satis aperte significantur,dum ait, Donianum post illa,pacis sa' tic' lutationem inge ininasse, sicque dixi sic: Pax vobis. Sicut misit me Pater,& ego mitto vOS. Hoc cis imbuiti cum dixissset,insumauit, de dixit eis; Accipite spiritum sancium:quorum Icilii sutatis peccata ,r mittuntur eis: dc quorum retinueritis,retenta sunt. J Munere suo Christi
mittuntur eis:& quorum retinueritis,retenta sunt.J Munere suo Christus, a Patre missus m Luemundum ut ait Apostolus ) peccatores salvos facere, iam prope persutectus:consi lciarias Icclesiae sua ,eamdein qua in vi homo accepit a Patre potestatem dimittendi itinctum quem insula attonis visibili s gno in impartires,transii dit in disset Maia a L 3
posuros cccedentes s bi inuicem usque ad praesentem diem. Si enim quod habet liber Nu-
meri x)auserens Deus de Spiritu qui erat in Moyse,ac tradens septuaganta viris, eamdem prophetandi gratiam in illos contulit; quomodo non magis decuit Spiritum christi in posteros s pastari participant proculdubio Spiritum Christi, quom tuot vice Christa mitiantur in Ecclesia sacerdotio: qui seut in coena Dominica faciendi, hoc est Quod di xamus etiam fusius in Notationibus ad Rom. Martyrologium sacris candi secultatem acceperirnt,ita etiam nunc peccata dimittendi vel retinendi adepti sunt potestate.Quod enim oti in promiserat dicens ,Quaecumq. allistaveritis super terram,erunt ligata di in caelo: di quaecunque solueritis super terram, erui soluta& in caeloiminc impartiens illis Spiritum sanctum, selicitcr implet. Et cum ratum certuq. sit ne- . ., minem peccata dimittere nisi solum Deum; tradendo suis hac secultatem , in quod sublime di
l ouitati, fastigium sacerdotes noui legis evexerit,ut in hac parte etiam super Angelos sublimatretatium Lui rit,facile potest intelligi. Agunt de his pluribus tum Ioannes Chrysestomus g,tum cetera Orth.
CXCVIII. Cum igitur tu horum arbitrio munus soluendi & ligandi,remittendi ac retinendi peccata hocousio pec' minum, a Christo Domino per Spiritum sanctum fuisse positum liquido constet, hos adeant ne-c.itorum niccs cesse est cum facultas subest qui peccatorum suoru in a Domino.veniam consequi cupiunt. Sed Lιi quoniam eorum munus est inter peccata atque peccata distinguere, & conditionem delinquentium disquirere de examinare, Sc quos solvere,quosve ligare,quorum peccata remittere,quorum denique retinere debeant, exacta pervestigatione cognoi cere: hinc fit,ut sua illis poenitentes contiteri peccata,ac quantum fas est, singillatim conditiones aperire debeant,quod nece staria aliumptione coniequi,illi tantii non vident qui rebelles sunt lumini. Concessa itaque semel a Christo Apostolis soluendi atque ligandi remittendi,atque retinendi reccata hominum facultate; hos ad illa confitenda, Sc sic adveniam promerendam Obligare voluisse, exploratissimiliarest. Porio liac a esse puram sinceramque Chisti doctrinam, Apostolorum traditione receptam, di usu Catholicae Ecclesiae confirmatam, opportuniori loco inserius demonstrabimus:propositam interim, quanta breuiter licet, Euangelii prose auamur ii istoriam. Thomas inquit Ioannes hj unus ex duodecim, non erat cum eis quando venit Iesus.J Porro quantumlibet absentem,collare gratie per Spiritum sanctum remittcndi peccata ceteris impartim,sitisse Thomam expertem,nemo iure dixerit, qui attenta coli sideratione recogitet quod olim factum esse in Heldad , de Medad diuina sic riptura commemorati, nam licet cum ceteris praesentes non essent,cum ceteros Dominus imbuit spiritu prophetandi, tamen quod semel scripto sitissent inter alios recensiti eiusdem prophetici muneris, admirantibus ceteris parti Potestas pro cipes facti sunt. At vero inuisibilem illam gratiam visibili signo tunc a Domino presentibus papatu ad ρο- collatam Apostolis atque discipulis, uniuersis etiam qui iisdem legi tanta ordinatione in posteruileios. successuri essent usque ad consummationem saeculi, aeque ei se tributam, nemo est qui negare possit, si qui una cum A postolis atque discipulis extinctis landitus periisse Ecclesiam, stulte admoduin impieque nimis dicere ausiis fuerit. Ceterum ut capta prosequamur) Tli Ornas, de quo est suscepta narratio audiens a discipulis Dominum illis apparuisse, cupiens di ipse eodem quo illis nuper modo tribuentem sibi quoque manus de latus videnda atque palpanda, mani se stari Domi, Iom. o. mim, atque incredibili aestuans eiusmodi desiderio, in ea sic contestaciis erupit verba , Nisi uidero in manibus eius fixuram clauorum, & mittam digitum meum in locum clauorum, de mi Is δή Th- manum meam in latus eius, non credam.ὶ Praestitit S hoc ipsum Iesus Thomae rost dies octo: quando iterum ingrestiis ad discipulos ianuis clausis pacis salutationem suo more impartiens illis,ad Thomam conuersus, aperiens eidem manus & latus, ut inserret digitia in & admoueret ad latus manum,& ne esset incredulus, sed fidelis admonuit, Cia ille his superatus, ac plus certo persuasus, ipsum suum Dominum ac Deum esse consessus est. Tunc ad eum Iesus , Quia vidisti me Thoma credidisti: beati qua non viderunt, de crediderunt.JFacta sunt haK Omnia Hierosolymis. Post haec vero Apostoli, ut admoniti per mulieres ab Angelo fuerant,abierunt in Galilaeam,no. . tamen consestan in illiun montem,quem ut ait Matiliaeus constituerat illis Iesus. Nam in
257쪽
cCII. A Pauli , testimonio constet illuc conuenisse plu squam quingentos fratres de illa enim Paulum , icis iesse loci itum,consentiunt omnes, cum omnium solemnissima suerit iacia manifestatio haud fa ab. f. iis ciles. iit dispersos septuagintaduos disicipulos in umina colligere, ceterosque qui tum in ludaea, Galilia ab ilitum etiam in Galilaea erant Chrisio credentcs, admonere ut ad certam diem omnes uno loco sinerentur. Ex his igitur quae Ioannes scribith, colligi potest, Petrum ac ceteros quos recenset Apostolos,in Galilsam proficiscentes,ad propria remeasse, illicque donec ceteri omnes cre ' dente, colligerentur in unum, moras traxiste; tunc etiam in Lod idem seribit livangelista ipsis riscantibus, Dominum apparuisse, quam cum tertiam Ordine factam apparitionem fuisse dicat L haud dubium ante manifestationem in inonte saeta eam contigisse, necesse est affirmare. Rem gestam exacte admodum describit idem Ioannes Euangelisia, postquam praeceden- . i ti Capitulo linem videretur imposuisse Euangelicae scriptioni: ut appareat h. eo consilio addidisse, id videret ea esse a ceteris praetermissa:quodq; magni essent ponderis,no inuoluenda silentio nobilis lini Christi actione,qua Petro totius uniuersalis Ecclesiae cotulit praefectura existiniauit. Ioannes igitur post descriptam a se Petri ac sociorum piscationem, Christique faciant illis ciB manifestationem ad mare Tiberiadis, ac admirandam piscium capturam, de mensim ipsis a Christo parata ,haec ad in Cist ergo prandis lentidicit Simoni Petro Iesus: Simon Ioannis diligis me plus hisΘDicit; ei Elia Diste tu si is,qa amo te. Dicit ei: Pasce agnos meos. Dicit ei iterii: Simo Ioanis, diligis meZAit illi: Etiam Domine,tu scis quia amo te. Dicit ei iterum: Pasce agnos meos. Dicit ei tertio: Simon Ioannis,amas me Contristatus est Petriis, quia dixit ei tertio, Amas nici&dixit ei: Domine tu omnia nosti, tu scis quia amo te. Dixit ei: Pasce oves meas. J Iam ipsa piscatione typus quidam ac figura Pctri primatus fuerat praesignata,dum ipse primus piscadi imit conlilium, de piscationem aggreditur: oc licet alijsimul rcte iactarent in mare, dei ad limis traherent; educere tauten illud ex aquis in terram, Petri solitis sitit opus: Ascendit inquit Ioannes Si-anon Petrus,& traxit rete in terram, plenum magnis piscibi is centum quinquagintatribus. Et cum tanti essent,non esi scissum rete.J Quem igitur piscatiosa is symbolonouimus coryphaeu Apostolo tu, Dominus alia ab his diuersa metaphora, gregis. catque pastoris, eunde uniuersale totius: Eceleste demonstrat esse pastorem. Iam olim praedixerat: Tu vocaberis Cephas J Petra scilicet superquam suam est et aeclificaturus Ecclesiam. Rursus eidem ipsi pollicitus erat claues, dicens: . C Tibi dabo claues regni cstorum .lin praesentiaru vero haec selicius implens,ait: Pasce agnos meosrPasce ouas meas.JSicut enim quae ceteris Apostolis aeque ac Petro contulit, de cola omnibus esse voluit euiderer exprestituuntarii ni cu dixit de his quae ad sacrificium pertinent: Hoc/, facite in meam coni- memorationem de quae ad verbi praedicationem. quaeque ad baptismum: Euntes , docetegentes, baptizantes eosJ quae insuper ad remissionem peccatorum spectarent : Qiir- ei alligaueritis super terram, erunt ligata & in cal de quaecumque solueritis se per ter, erunt soluta Sc in caetri vel cuni dixin Accipite Spiritium sanctuiniquorum mini seritis pec : M: Pi λ,remittuntur eis; de quorum retinueritis, retenta sutat sitie cum S,aperuit illis sensum ut ii i, telligerent Scripturas: Ita etiam quς peculiaria voluit esse Petri, aperte significami, siue cu dixit: g Iue. 14. Tu vocaberis ii, Cephas vel cum ait: Tu 3,es Petrus, de super hanc Petram aedificabo Ecclesiam 'δ meam aut cum subdit: Et tibi dabo claues regni caejorum ae denique cum eadem modo perfi- i Μciens atque adimplens ait , Pasce agnos meos, pasce Ouas measqEx his igitur videas, Dominum nostruin, certo quodam discrimine adhibito, quae commuD nia essent omnibus Apostolis, de quae P c tantuin modo contulisset, egregie distinxisse, ut nomireris, si eadem adhibita distinctione, Patres dixerint aliquando, Omnes Apostolos pari sui si se priditos potestate, aliquando vero Petrum ceterorum caput, dc principem, VP Cyprianus y se- i G, Griri ciste videtur cum secundum aermanam lectionem sic aitet Loquitur Dominus ad Petrum,ego di- hic s..co tibi quia tu es Petrus, Ec super istam petram aedificabo Ecclesiam meam :& portae inferorum Petri primia non vincent eam. Et tibi dabo claues regni caelorum, ecquae ligaueris super terram, crimi ligata iiis. ει in caelis, Ad quaecumque solueris super terram, erunt soluta de in lis. Et iterum eidem postrem irectionem sitam dicit: Pasce oties meas. Super unum illii in aedificat Ecclesiainsitam de illi pascendas mandat oues suas . Et quainuis Apostolis omnibus post resurrectionem suam parem potestatem tribuat, de dicat: Sicut misit me Pater , de ego mitto vos: Accipite Spiritum sanctui si cui remiseritis peccata,remittuntur illi,si cui retinueritis, retinebuntur: tamen ut unitatem manifestaret, unam cathedram constituit, de unitatis ciusde originem ab uno incipientem, sua alictoritate disposuit. Hoc erant utique Ecceteri Apostoli, quod suit Petrus, pari consertio praediti honoris de potestatis: sed exordium ab unitate proficiscitur. Primatus Ε Petro datur ut vita Christi Ecclesia, de cathedra una monstretur. Et pastores sunt omnes, sed rex unus ostenditur, qui ab Apostolis omnibus unanimi consensione pascatur. Quam unam Ecclesiam etiam in Cantico canticorum Spiritus sanctus ex persona Domini des nati, dc dicit: Una est columba mea, persecta mea, una est matri suae, electa genitrici suae. Hanc Ecclesiae unitatem. qui non tenet, tenere fidem se credit Qui Ecclesiae renititur de resistit, qui cathedram Petri , superquam fundata est Ecclesia, deserit, in Ecclesia se esse confidit λόhaee Cyprianus,qui & multa alia in eamdem sententiam, cum ibi,tum aliis in locis pie eruditeque admodum coagmentamqui de pe ', firmiter contestatur,non aluinde Obortas haereses est e, in Cypris,. ac nata schismata,quam inde,quod unus in ecclesia Dei sacerdos,qui Christi vice fungatur,non Corruerissis r iacogitetur, ac pariter cognoscaturiquem esse Petri succei rem Romanum Pontificem, pro con Rog epist.6s stanta de absque aliqua controuerita saepius asseuerat. M F Pupi. ερ. Asteriae distinctioni etiam aeque respondet,quod S. Hieronymus modus, P. Omnes Apostolos cciiii. N i standa-
258쪽
fundata di est Ecclesia,paremq. eosdem adeptos a Domino potestatem:modo vero Petrum capi it A& principem appellat Apostolorum ac super eum fundatam testatur Ecclesiam. Vt in prinus Cum ait At dicis super Petrum fundatur Ecclesia licet id ipsum in alio loco super omnes Α--stolos fatide cuncti claues regni caelorum accipiant, de ex aequo super eos Ecclesiae fortitudo solidetur tamen propterea inter duodecim unus e tu ut capite constinato, sciusmatis tollatur oc-I vi ----.-- ,e nsiti et b inlumes suder Petrum fundatam esse tradit Ecclesiam,
eumque principem K Apostolorum de Ecclesiae sim noli illaccu
eumque principem K Apostolorum de seclenae lipe nomina cuius 4, suscessori qui non commvn acies se ab Ecclesia Catholica alienum, nec esse Christi,sed Antichristi, aut assertione con
firm aoan s ς, Chrysostomus,dum de hiis agit verbis,quibus Christus affatus est Pemini c
aldi ini id tandem,alisi omissis,de his dumtaxat Petrima affaturλος erat Apostolorum,&rrinceps N vertex ipsius comismropterea de Paulus eum praeter alios vi rus ascendit,simul ut ei osten eret iam sibi fiduciam habendam:tanquam emin neetatior Is obliuiscereriir,fratrii curam ei co mittit,neque negationis meminit,neque exprobat; sed tantum dicariSi amasiae fratrirm curam
suscipias thsc Chry sostomus,alludens, ut apparet,ad illud a Domino Petro rictu ,Et tu aliquan 'Cesh m . ad sententiam Iieronymi retiertamur,qua dicit clinctos Apostolos claue S -oni caelestis accepisse: sic eam accipiendam esse exastutiamus,ut Apostoli aeque ac Petrus earum- em clauium usum habuerint M inaria potestate stili et dini mendi pedita. verumctat ad supremuin dominium Sc auctoritatem,quam Per clauium traditionem significatam csla ex claue g, Dauit satis confirmatur: nstat Euangelii testinaonio, Petrotantummodo a Domiseno tunc temporis fuisse promissas,ac Petro dumtaxat esse datas atque sic supremam potestatem hoe ipso scilicet tempore,cum a Dona ino eidem uniuersus grex pascendus committatur. Vnde Optatu si , Mileuitantis: Bono vnitatis, inquit, beatus Petrus cui satis erat, si postquam negauit solam veniam consequeretur dc praeserri omnibus Apostolis meruit,& claues regni caelorum communicandas ceteris solus accepit.J & post nonnulla:Stant tot innocentes, Veccator accipit claues;vtvnitatis negotium sormaretur,prouisum est vi ccator aperiret innocentibus, ne Innocentes clauderent contra peccatores, quq necestaria est,unitas este non posset. Jhis ille, & alia plura id genus:qui , Sc non semel expresse firmiterque testatur, uniuersalem totius Ecclesiae praesecturam quam a Christo Petrus est consecutus transfiis esse in Romanos Pontifices, Petri cathedrs legitimos successores,ut cum haec ait: Igitur negare non potes,scire te in urbe Roina Petro primo cathedram Episcopalem esse collatam,In qua sederit omnium Apostol mira caput Petrus,unde te Cephas est appellatus .in o remni Aiax serii:
mira caput Petrus,unde & Cepnas est appellatus;m qua una cathedra unitas ab omnibus se a retur,ne ceteri Apostoli singulas sibi quisque defenderent,ut iam schismaticus &qui contra singularem cathedram,alteram collocaret. Ergo cathedra unica, quae est prima de dotibus.Sedit prior Petrus,cui successit Linus, dcc h hEt ut aetamus exemplo prudentis patrisfamilias, qui profert de thesauro suo noua di vetera his addamus quae scribit S. Bemardus ad Eugenium Romanum Pontificem , cum ait : Tu es cui claues traditae cui oues commissae sunt. Sunt quidem de alii celi lanatores,& gregum past res sed tu tanto illoriosius, quanto ditarentius utrumque pre ceteris nomen hqredatalli. Habent illi sibi assignatos greges,singuli singulos. Tibi uniuersi crediti sunt, uni unus: nec Iad do ovium, sed & pastorumtu unus omnium pastor. Vnde id probem, quaeris 3 Ex verbo Domini. Cui etiain non dico Episcoporum, sed S: Apostolorum sic ab Iule, sic indiscrete totae commissae sunt oues Si me amas Petre pasce oves meas. Quas p illius vel illius populose . ciuitatis,aut regionis:aut certe re i Oves meas,inquit. Cui non planum, non designalia uas,sed decenasse omnes &c j Sic igitur cum omnes Christi es de agnos Petrus a Donuno Post resurrectionem cius pascendos acceperit, uniuersi gregis palloris nomen est consecutus. ouod nemini Apostolorum constat esse concessum.Vnde Arnobius haec in eam sententiam, ecquidem egregie: Apostolo pinitenti succuritur,qui est Episcoporum Episcopus,& maior gradus redditur ploranti,quam sit blatus est deneganti.laddit:Quod ut doceam illud ostendo, quod nul lus Apostolorum pastoris nomen accepit.Solus enim Dominus Iesus Christus dicebat: Ego inhoastor bonus.& iterum:Me, inquit,sequuntur oves meae. Hoc ergo nomen sanctum,& ipsius tam minis potestatem post resurreetionem suam Petro ponitenti concessit,& ter negatus, negat suo hane quam solus habuit,tribuit potestat zm J . - . , Sed& S. Leo , Inter beatissimos Apostolos, inquit, in similitudine honoris fuit quς discretio potestatis: de cum omnium par esset electio, uni tamen datum est vi ceteris praeemineret de qua sorma, Episcoporum quoque est orta distinctio.J Gregorius , itidem: Certe,ait Petrus Apostolus primum membrum sanctae de uniuersalis Ecclesiae est: Paulus,Andreas, Ioannes. Quid aliud quam singularum sunt plebium capita λ J haec quidem secundum dictam distinctionem, habita ratione corum quae prae ceteris a Domino collata sunt Petro: cum alioquaqJ-a a miariun Euan elii Draedicandi a ue peccara soluendi,aeque omnes Apost m. habita ratione eorum quae prae ceteris a mmo uia villo in .
et ad Apostolicum munus Euangelii praedicandi atque peccata soluendi,aeque omnes Apoliolos plenissima potestate in uniuersum insidum misis esse idem ipse Gregorius R,profiteatur, o ui & eadem ratione,Paulum Apostolum caput Gentium eisectum esse,de totius Ecclesiae principatum obtinuisse,iestatur. Ceterum quantumlibet amplissimus fuerit eius Apostolatus, que aecedit ad Gentes saluandas,tamen nihil est,quod potestate squari possit principi Apostoloru omni lini Petro,quem cum p secerit Diis uniuerso gregi,Gentes et eiusde subdidit potestati, futuri. enim erant de ipiae Christi oues, de quibus ait aliquando 'mias oves habeo quae non sunt ex hoe ouili: de illas oportet me adducere,& vocem meam audient,& fiet unum ouile, & unus pastor.J
Cum itaque nonnisi omnium olitum dicat unum ouile esse futurum, unumque pactore mus
259쪽
Donianus Oi es sitas omnes de agnos curae sebiecerit,illum ipsum fuisse Petriini, nec alium praeter ipsum,eadem potestate qua ipsem, in uniuersali Ecclesia unicum inlli tutuni elle pastorem.extris quae di risunt, neminem puto, nisi serte delirum & mente captum,non intelli ere. Nec quia Petrus eos potissimum, qui ex circumcisione erant,erudiendos suscepit anguli soribus fini Dus Apostolatum situm amplis simum coarctaui sicut nec cum Dominus de sit dῖcat, atque profiteatur, non elle missiim nisi ad oves quae perierunt ex domo lsrael, excluditur hereditate Gentium, quam pollutauit a Patre, ut non aeque Gentium ac Iudporum pastor esse dicatur. Est igitur Christiosite unum,eiu silemque pastor virus,idemque Petrus eleetiis a Domino, ac maxima Omnnim praefecti ra nobilitatus,quam ne extinctam este cum Petro, de unius tantum ho CCVIII.
nimis vita superstite Christi Ecclesiam perdurassiuac subinde grege sine pastore,corpus sine ca- 'Po pore Pitedundamentum sine structurataeu sine fundamento structuram penitus remansiste, sit ite ni- prost a Inis ire ac impie dicere cuna Ethnicis ceteri'ue Christianae fidei hostibus compellamur, fate- ad posteri liccesse est,eandem latania Domino in Petrum seminam omnium potestatem, in posteros νς - enis catliedrae ccci oreSeste derivatam. Istud ipsiim denique est,quod Augustinus R, saepe aesta 3 ARO NUMMtur,ini Ecclesiam in Petro elaues accepi ile δε in se Petrum totius hcclesiae figuram repraesentas se, ne videlicet tantum munus videretur in Petri personam istummodo es le collatum,ac eum it 'Io pariter extinctuni, sed potius ini ipsum tanquam in totius corporis caput musticum,ud non extingueretiir,sed semper umere in seccessibribus.Vnde ide ipse Augustinus ad cathedra Petri se de prouocat Donatillas, ut cum scribit ad c enerosiam his verbis h: Si, quit, ordo Episcoporrum sibi succedentium considerandus est,quanto certius de vere salubriter ab ipso Pctro numeramus, cui totius Ecclesiae figuram gerenti Dominus ait: Super hanc petra dificabo Ecclesia mea & oortae Inferorum non vincerat eam. Petro.n.siaccessi Linus,&c.JPost recensitos singulos Romanos Episcopos, Petri successores,vsque ad Miastasium,qui tunc sedebat,haec se ita In illum autem ordinem Episcoporu,qui ducitur ab ipsi Petro,usq; ad Anastasium qui nunc eamdem cathedra sedet,etiam si quispiam traditor per illa tepora brepsisset nihil praeiudicaret Ecelesiae & innocentibus Christianis,quibus Donimus pr'uitans ait de praepositis malis. Quae dicunt,facite,quae autem faciunt,faccre nolite.JEx quibus liquet priuilegia sic a Christo suisse Petro concesta,ut idem Ipse vehit periona propria exprimeretur in singulis succetaribus, atque in Ecclesia viveret sem-- 2 6 ςni kKλdi νςxi tis tignulii posse sit essoris alicuius criminibus u liquam vel leuiter la Id ipsum de Petro, de Romanae Ecclesis Pontificibus testati sunt, quotquot ab ipse exor
cio nascelitis Ecclesiae extiterunt nostrarum rerum Catholici tractatores quotquot etiam sue
cti, quorum vita est illustrata miraculis,sunt semper absque aliqua dubitatione professi. Non est aurein praesentis instrum praedictoru omnium singula hic intexere testimonia, nam coepta amucanita semel rerum gestarum tractandaruin ratione, ab ea elli non patina ur: cum alioqui eadeipsa in noli rorum Annalium singulis sere annis recensendis lector iniremat ubique testata. facile explicata. Haec vero siunmatim perstricta in praesentiar a praetermisisse minime oromiit. J in pref..tione polliciti simus no tantum res gestas prosequi, sed ipsius Ecclesie institutionis originem quae ad eam spectant ordinationes atque tradationes,iisdem nostris Annalibus interserere. His igitur sic cursim explicatis, quae reliqua sunt narrationis Euangelica prosequamur. Post haec omnia deprilitatu Petri a Domino stabilita; quo ipse genere mortis ad postremum clariticaturiis esset Deum,eidem praedixit, quem N quod curiose de Ioannis suturo si tu perquireret, Dominiis ab ea rogatione dimouit. Hac cum narrasset Ioannes, suo Euangelio tinem imponit, multa ut ipse testatur pretermittens: satis enim sibi visa si inroriri.
Iaea.m monte tacta,qui Tabor fuisse ab omnibus exi inlatur: dequa agens Matthaeusd, haec ait: a . . Vndecim autem discipuli abierunt in Galilaeam in montem,ubi costituerat illis Iesus, 3cc.JPorro Io Emunon ille tantum discipulorum numerus, qui Gierosolymis in Galileam profectus est,tunc inter intimatiosuit z sed ferre quotquot videbantur sui se in Christo credentes, nimirum post Apostolos , ac chrini septuaginta tuos discipulos , reliqui omnes qui tam in Iudaea,quam etiam in Galilea Christi fiaeem f erant amplexati, eidem manifestationi omnium celeberrimae praesentes fuere: hanc. nomnes fere existimant suisse illam, cuius meminit Paulus Apostolus L dum ceteras mimerans ait: isus est Cephae. N post hoc undecim;deinde visus est plusquam quingentis fratribus simul 'I ex quibus inniti manent usque adhuc, quidam autem dormieruntii Haec enitia non sicut reli quae a Domino factς manifestationes,inopinato de praeter spem accidit, quae quiden a Domino prurium praentanciata . & locus in quo agenda ellet , ab eodem destinatus ac constitutus est quae etiarii ab Angelo post resiirrectionem suerat indicata, ac Apostolis per mulieres significata usam breui certa dies ab Apostolis putatur esse condita, qua praedicti omnes uno loco sese siste 't, atque aduenientem Dominum expectarent. Cum igitur illuc venissent, inquit Matthaeus i t M h
vulentes eum adorauerunt,quidam autem dubitauerunt. Et accedes Iesus locutus est eis, dices Data est mihi omnis potestas in caelo,& in terra. Euntes ergo docete omnes gentes baptirantes eos in nomine Patris,& Filii, 3c Spiritus sancti:docentes e seruare omnia, quaecumque mandam vobis:&ecce ego vobiscum sum omnibus diebus,vique ad consiimmationem faeculi. J hacte CCXL nus Matthai Elianoelium. .
Qiiod vero post haec addit Paulus, apparatisse Dominum Iacobo nulla penitus de ea re api,d M M ' ' Euangelistas habetur mentio: i vero ex Euagelio Nazaraeorum a Hieronymos citatur Iacobo
260쪽
fratri Domini facta manifestatio, eontigisse creditur prima die, se existimatur esse ab hac diuersa ique remanet prorsus obscura. Quod insuper adhuc maritiastationem aliam post eam omnibus Apostolis factam esse idem Pauli is affirmat,proculdubio illa mirouissima omnium cssse credimus quae a Marco R Euangelista,ac Lucahnarratur,licet ab aliis alio loco ponatur. Postquam enim e Galilia Hierosolymam Apostoli sunt reuersi, eiusnodi manifestationem Domini contigisse Lucas non obscure significat ex verbis Domini, quibus iussi sunt Apostoli manere in ciuitate donec acciperent Spiritum sanctum,cum alias, antequam inde recessissent, admoniti essent ab Angelo prolicisci in Galilaeam,ut manifeste appareat, post reditum e Galil ea Hierosolymam; factam csse. . Apparuisse aure hac ultima vice Dominum Apostolis recumbentibus Marciis testatur, cum ait: Nouissime recumbentibus illis undecim apparuit,& exprobrauit incredulitatem eorum, &duritiam cordis.J Lucas de eadem mensa testari videtur,dum ait: Adhuc autem illis non credentibus mirantibus prae gaudio,dixit: Habetis hic aliquid,quod manducetur At illi obtuleriit ei partem piscis asti, di favum mellis. Iit cum manducasset coram eis, mens reliquias dedit eis: Jac subinde ex Scripturarum testimonio suam resurrectionem coiirmans,illic aperuit illis sensum ut intelligerent Scripturas admonuitque ne inde secederent, sed Hierosolymis manerent, donec induerentur virtute ex ait quibus dictis,educens eos soras, Bethaniam versus, eleuatis manib benedixit eis tu conscedit. Haec omnia Lucas,sed pluribus Marcus qui ut diximus de hac nouissima Domini manifestatione agens,dixisse adhuc Apostolis ait: Euntes in mundum uniuersuin praedicate Euangelium omni creaturae.Qui crediderit δε baptietatus fuerit saluus eritiqui vero non crediderit,condemnabitur . Signa autem eos, qui crediderint, hare: sequentur: In nomine meo daemonia eiicicent,&e.J addit demum: Dominiis quidem Iesus postquam locutus est eis, assi impius est in caelum:& sedet a dextris Dei.Jut ex his manifeste appareat, unam eamdemque manifestationem a Marco & Luca descriptam,eamdemque est e nouissimam,de qua quod alter scripsisse videretur,vel praetermisisse,alter tacuit vel expressit.Quin & Lucas,quod tam Marcus quam ipse etiam in narratione Euangelica prsteriisse visi essent,scribens postea Acta Apostol rum,ipso eorum exordio superaddidit,dicens 'Igitur qui conuenerant, interrogabant eum, diceres: Domine si in tempore hoe restitues regnum Israel Dixit autem eis: Non est vestrum nosse tepora vel momenta,quae Pater posuit in sita potestate, sed accipietis virtutem superuenientis tus sancti in vos. c. At quoniam hae sua nouissima manifestatione, praeter alias dotes quas Christus Dominus noster suae Ecclesiae liberaliter cotulit, duas superaddidisse videtur, una a Marco positam, altera vero a Luca enarratam,illam de operatione miraculorum collatam fidelibus, quae communis omnibus Christianis este posset,istam de diuinarum stripturamin intelligentia Apostolis tantum peculiariter concessam,non possumus leuiter sic rem percurrere,ut non aliquantulum eius modi dona consideremus, quae eo quod non nisi in Ecclesia Catholica reperiri,nec ab aliis usurpari possint, naerito dotes Ecclesiae sunt a Patribus appellatae sunt enim signa quadam firmiter inhaerentia verae Christi Ecclesiae , quibus eadem ab haereticorum conuentibus, Satane syn gogis,distingui possitiq uae tamen sic ei data esse noscuntur,ut no singulis qui sunt in Ecclesia,sint concessamon enim quisti sciataque Catholicis est miraculorum gratia impartitia,vel sempermeqtie etiam omnes, qui loco Apostolorum successerunt Episcopi, assecuti sunt sensum N intelligentiam scripturarum,vel eos ipsis semper excelluisse gratia fuerit necessarium. Nam sanctissimos P. tres , quos Doctores Ecclesis ob illorum sublimem eruditionem merito nominamus, quantum libet ea spiritus sancti gratia prae ceteris imbutos esse liqueat, in interpretatione Scripturarum non semper ac in omnibus Catholica ecclesia sequitur.Sed sic dicta Spiritus sancti charismata a Christo sue Ecclesiae concessa esse dicuntur, ut eius sint propria, nec penes alios,qui seris sunt, inueniri queant. Et vi agamus de singulis . Quod in primis ad miraculorum virtutem spectat, numquam ad falsis doctrine attestationem ab haereticis aliquod factum aliquando miraculum reperitur, quod vere miraculum dici posset, ut suis locis inserius declarabimus. Cum enim, quod ad eam rem pertinet, nihil aliud sit miraculum, quam a Deo omnipotente patenter editum testimoni uin r secundum quod & ipse Dominus aliquando ad eam confirmandam veritatem ait d, Vt autem sciatis quia filius hominis habet potestatem in terra dimittendi peccata ait paralytico tibi dico Surge, tolle grabatum tuum, & vade in domum tuam J vel cum inculcat de testimonio Patris , quod&Sancti saepissime secisse noscuntur. Certe penes quos veritas doctrinae non est quoniam Deus verax est, nec fallere, nec falli potest nec per miracula facta diuina attestatio umquam accedet :repugnant enim & omnino contraria sunt inter se, ut veritas mendacio adstipuletur, ac Deus consentiat falsitati. Ceterum quotiescunque expedire Wisum est ad confirmationem verae doctrinae, & utilitatem electorum , ac reproborum confusionem, exhiberi miracula; Deus nunquam Ecclesiae suae defuit, nec deerit, cum se ipsum ut ait Apostolusi nestare non possit. Suppetunt innumera de his exempla,quae suis locis secundum temporum ordinem oportunius enarrabimus: addemus pariter de nonnullis haeretiacis aut eiusmodi dotem Ecclesiae emulantes, gratiam miraculorum affectantes, per fictionem saltem,cum non liceret per veritatem,eam usurpare conati sunt,sed confusi sunt;quoniam Deus spreuit eos. CCXV. Quod autem pertinet ad intelligentiam Scripturarum a Christo collatam Apostolis,ac trassunt,iaa seri - sam per eosdem in sanctam eccIesiam nemo tanti muneris amplitudinem facile mente cocipiet. ρtufa estitu- nisi quae eiusde sit Scripturae altitudo ,latitudo, blimitasin prosui, lum,perfecte nouerit. Eccedo. enim,qui tam immensurn pelagus nauigarunt Quod ait Psalmista; facientes operationem in