장음표시 사용
401쪽
a ipso anno Domini quinquagesimosecundo. His de temporis ratione cognitis, rem gestam ex Lucae verbis,ut se habuit narremus. Paulas i tar cum Athenis ellet,expectans Silam atque Timotheum: Incitabarer inquit Lucas - spiritus eius in ipso, videns idololatriae deditam ciuitatem. Disputabat igitur in 'nagoga clini Iudaeis, Ac colentibus .dc in sero,& per omnes dies ad eos qui aderat. Quidam autem Epicurei Se Stoici philosophi differebant cum eo de oludam dicebant: Quid vult seminator verbo ii
hic dicere λ Alii vero: Notiorum daemon rarum videtur anminciatores te.quia Iesu in Se resurrectionem annunciabat eis. Et apprehensum eum ad Areopagum duxerunt. J Erat locus ille iuxta mare, Promontorium Martis dictum: a quo nomen deductum,ut Areopagus diceretur licet de nomine b alualiam afferant eausam. Iudices qui eo conuenire consitae uerant ad iudicandas causas, maiores scilicet nempe sanguinis, morum, ac religionis,a loco nomen accipientes, Areopagite dicebantur, fama integerrimi, virtuteque spectati stimi, de usu rerum perspicacissimi r nulli enim ad eum magistratu in capessendum patebat aditus, nisi primum in inferiori magistratu sex virorum Thesmothesiae per annum meruisset: ad quem nec facilis erat accessus mam prius de anteacta vita rationem reddere publice tenebatur: irreprehensibilisque ad inuetus, inter eos adnumerabaturia idemque rursis in Areopagitam promouendus,qualis esset quibus compositus moribus, de in rebus agendis solertia praeditus,diligendi pervestigatione probatus, sic tandem inter Areopagitas profitebatur. Accedebat Ze illud quod qui talis visus in eum ordinem obrepsisset, nec qualem pretse rebat asi dictus inuentus esset, nullis meritis, sed tantum Geni ut aiunt fimpellenae,ab Areopagitarum numero sponte discedere cogeretur. Cum cansam cognituri Areopagitae ac iudicaturi in Areopagum ascenderent id enim terratum in mense faciebant,nimirum quarto Kal. tertio,& pridie qui erynt causam dicturi, non oratorum more ornamento verborum ad persuadendum composito, sed simplici rei gestae narrati ne id sacere iubebanturire si quando quid modicum eiusmodi lineam excessissent, praeconis voce cohibiti,tacere cogebantur ac sicut haec fiebant,ne verborum illecebris secterentur: ita ne reorumiserando commouerentur aspectu. ipsa nocte,nullis admotis luminibus, iudicia exercebat, summoque silentio tabellarem quisque dabat sententia auunde in par niam illud veniti Areopagitataciturnior. Adeoque de illorum integritate tam a percrebuit, ut eum quis iustissimum que inpia, seuerisi unum .vita innocentissimum, ac omnibus denique partibus absolutum , optimumque virum demonstrare voluisset, Areopagitam eognomine diceret . Antiquistimum plane iudicium, ς quod is Eusebius notat in Chronico coeptuni est anno mundi ter millesimo sexcentesimo nonagesimoquarto:nec usque ad praesens tempus, quamuis a diuersis tyrannis Oppressi Athenienses hierint,extinctum est:&quantumlibet a Romanis essent subtusati, nullatenus est intermissoni . Quin re Romani Proconstules Asiae perdifficiles causas eorum iudicio definiendas committebat, ut Gn. Dolabellam feci se, ex Valerio testatur Gellius φ. Lucianus etiam in Hermotimo , sua quoque aetate Areopagitarum nidicio cata cis definiri consueuisse tradit. Collegit lime maiori ex parte Budaeus i. Ceterum illucescente orbi terrarum Christi lege omnium persectissima. iam ceteras siluisse de Areopagum cessasse, auctor est Theodoretus' ἔ, verum non statim, sed, ut cetera alia, suis temporibus. Alductus igitur Paulus in Areopagum iussus causam dicere: Stans inquit Lueas in medio Areopagi. se ait: Viri Athenienses,per omnia uasi superstitiosos vos video. Praeteriens enim, dividens simulacra vestra inueni aram, in qua scriptum erat: IGNOTO DEO. in od e go ignorantes colitis,hoc ego annuncio vobis. Deus autem qui secit mundum,& omniaque in eo intilite caeli Sc terrae cum sit Dominus non in mann factis templis habitat nec manibus humanis v eolitur indigens aliquo cum ipse det omnibus vitam, de inspirationem δε omnia: fecitque ex uno omne genu dominum inhabitare super uniuersam facie in terrae, definiens statuta tempora,& terminos habitationis eorum,quaerere Deum, si sorte attrectent eum, aut inueniant i quamuis non longe sit ab unoquoque nostrum. In ipso enim vivimus ,3c movemur,& sumus, sicut & quidamvemorum poetarum dixerunt: Ipsius enim εc genus sumus. Genus ergo cum simus Dei, non debemus aestimare auro, aut argento,aut lapidi, sculpturae artis,ti cogitationis hominis, Divinum esse simile. Et tempus quidem ignorantiae despiciens Deus, nunc annunciat holia inibuς ut omnes ubique poenitentiam agant,eo quod statuit diem, in quo iudicaturus est orbem in aequitate , invito in quo statuit, fidem praebens omnibus, suscitans eum a mortuis. J haec peroravit Paulus in Per1 mellem sane prouinciam suscepit:qui enim fieri poterat,vi ipsi toto orbe celeberrimi,
a quibus de Romani publica celebriq. legatione leges acceperant, leges in re maxima, nimiru cultu diuino a barbaro homine, ludo sci licet acciperent; ut qui praedicaretur ab eo Iudaeus homo crucifixus idem Deus esse erederetur cum praesertim capitis suoplicium immineret, si quis vel Σ deos negaret,vel inconsulto Areopago, peregrinam religione induceret. Nam de Anaxa ora Clazomenio scriptum est b, quod existimantibus Athenies ibus Solem esse Deum, ille cum savii ignitum dixisset, paucorum sententia morte damnatus est. l idemq.aduersus Diagoram Melitum, talentum decreuerunt si quis occideret eum, quonia eorum mysteria deridere ferebatur. Protagmos autem, nisi cito sugisset eomprehensus occisus fuisset, eo quod de diis Atheniesium, an essent, reuocasset in dubiu. nam eius argumenti librum cum scripsit et in principio posuit: De d iis, neq; ut sint, neque ut non sint habeo dicere.lquamobrem cum oportuna saga sibi suluisset libri eius sunt in concione cobus i. Insuper semina quadam sacerdotem interfecerunt,quoniam ea quidam accusau it peregrinos deos colere. Et de Socrate colia accitiam fuisse a Melito e de crimine, licere: Iura violat socrates;quos ex maioru instituto suscepit ciuitas eos este negas,alia noua d emomia inducit. quam ob causam morte mulctatus est ducentis octoginta, dc una lententiis.
ium cultores. h Ioseph. lib. . contra Apri .
402쪽
At Paulus admirabili quadam circumspectione diuino astatus Spiritu causam egit: nam im in iam sciebat a multis argui,qui nouorum daemoniorum videretur an nunciator, eo quod leni in Christum praedicaret ut ea culpa careret,nec noua numinis vaderetur inuentor, sed potius antiquilliorum cultus auertor ac praedicator, ex ipsorum theologia ad insinuat una verum Dei cultum admirabili quadam prudentia sibi aditum patefecit: S licet nc uaquam illorum templa esset m-gtessus, ex has tamen quae foris stare smulacra conspexerat, dicendi sumpsit exordium. Nam . . t auctor est Thucydideso Athenis in foro stabant duodecim arae deorum. has conreptatus haud dubium Paulus, in eam intendit,cuius inscriptio eradi I GNOTO DEO. Meminit de Philostratus ignotis diis aras suisse erectas Athenis, Laertius quoque in Epimenide,nec non de Pausanias ad Phalerum,ut Caelius obserilauit. id genus aram in Galliis eadem scriptione notatam esse repertam,de in veri Dei cultum translatam,mentio habetur in epistola quae dicitur Martialis ad Bui degalanses inscripta. . sed qu ad Atheniensis arae inscriptione in pertinet hac habet Hieronymus h: Inscriptio autem arae non ita erat vi Paulus asseruiti IGNOTO DLO. sed ita, Di Is ASIAE, EU
Paulus non pluribus diis indigebat ignotis, sed uno tantum ignoto Deo, singulati verbo usus est, ut doceret illum suum esse Deum, quem Atheuienses in arae titulo praenotassent: de eum recte scientes colere deberent, quem ignorantes venerabantur, de nescire non poterant. J haec Hieronymus. Oecumenius ς titulum his suisse verbis conceptum tradit: Disis Asia. Europae,de Libyae, Deo Ignoto de peregrino. Jsed hic haud facile admiserimus, cum apud Lucianum Gentilis holito sic iuret, Per ignotum Athenis J di non, Per ignotos: ac rursum ex persona Trie phontis: Nos autem illum Athenis Ignotum inuentum adorantes, de manus ad calum tollentes, gratias illi agamus,ut qui digni facti suerimus huiusmodi potestati atque virtuti subiecit esse.J Ceterum non unain tantum aram Athenis suisse Ignoto Deo dedicatam, sed plures,existimanius: ac proinde utrumque verum esse potuisse: nimirum aram aliquam,de qua Paulus,extitisse, notatam Ignoti Dei inscriptione,alias vero aliis de deorum pluriun una qui his ipsis vivebat temporibus, quibus haec agebatur Athenis, Apollonius Ty a us hae inter alia loeutus est Timasio Asyptio: Modestius emiti est de omnibus dais bene loqtii,or sertim Athenis ubi etiani ignotorum deorum arae dedicatae sunt. Jrecitat hac sui das in suis Historicis in verbo I i mei . Sed quod ait, Praesertim AthenisJplane de inon strat nullos populos perinde atque Atheniens: s suisse deos negantium vindices. Vnde plutarchus de placitis philosophotum haec recte de Euripide de diis ambiguam ferente sententiam, ait: Et Euripides tragicus I peta aperte quidem profiteri hanc sentcntiana no est ausus, irae ens Areopagiticum iudicium,Sc.J , Idem qui supra Oecumenius eius inscriptionis duas asseri interpretationes sc dices: Duas causas reserunt,cur apud Athenienses inscripta suerit ara, IGNOTO DEO. Aliqui dicunt,suoa Athenienses Philippidem miserant ad Lacedaemonios nuncios oratum, ut venirent laturi aps, auxilium aduersus Persarum exercitum Graeciam inuadenteni.oui cum in itinere essent,iuxta partheniuin, spectrum apparuit eis, accusantis Athenieses,quod se neglecto,alios deos colerent: at tirmabatque se eae pana quem Deum vocant de pro sua erga eos beneuolentia, auxilio aliuturum promisit. Cum itaque victoria potiti Athenienses,templum illi erexissent; timentes adhuc ne aliquis alius Deus incognitus ab eis sine honore praetermitteretur,aram erexerunt cum ea,quam dIMinus,inscriptione. Alii vero aiunt, pestem quamdam Athenis grassatam suisse, adeoque illos exeditie, ut neque sindones tenuissimas possent tolerare. Cum igitur colerent eos qui apud eos dii habebanturinihil adivinenti senserunt. Intelligentes itaque quemdam sertaseesse Deum,quem ipsi absque honore reliquissent, aut pestem imini silet, ualia extruxerunt aram,cum eadem supra citata inscriptione, IGNOTO DEO .cumque illi sacri sicarent, statim curati sunt. Hunc ergo Christuna lesum esse Deum omnium,dixit Paulus quem se illis annunciare dicebat.J haec ille. Sed ante ipsuin Cholossonius de eadem arar Athenienses, inquit, per multa tem ra accererunt .lcos
etiam extraneos utpote Pana de alios. timetes forsitan ne alius quispiam eii et, quem agnorarent,
ipss quidem nondum cognitus,qui tamen alibi colatricietiam illi aram erexerimi. de quoniam noerat manifestus Deus, inscriptu in erat: Ignoto De Jhaec Chrysostomus. Porro de Ignoto Deo ea magis placet sententia;xt,quoniam placitis antiquorum philolbs o-rum,ut Trismegisti g de aliorum,quinetiam di Sibyllinis h oraculis receptum erat, unum D esse inuisibilem, imperceptibilem,eumdemque in nominatum de inestabilem; ne cui numinum diauinus honor deesse videretur,aram eo titulo illi erexerint. At quatumlibet Deum ipsum sic cognouissent; tamen ut de his est paulus i non sicut Deum glorificat erunt quippe qui de impurissim s. creaturis itidem diuinum impartiretur honorem;maiorique assci videbatur iniuria sc cultus cuceteris ab ipsis Deus,quani ab illis qui eum penitus ignorassent. Apposite igitur ad eos Apostolus Paulus: auod vos ignorantes colitis,hoc ego annucio vobisJac proinde vos ad vera cultum religionis instituo. At vero quid ad haec illst Cum audissent inquit Lucas λθ resurrectione ni momiorum,quidam quidem irridebant,quidam vero dixerunt: Audiemus te de hoc iterum. sic paulus exivit cle medio eorum. aida in vero viri adhaerentes ei, crediderunt: in quibus de Diony sus Areopagita,de mulier nomine Danaaris,de alii cum eis.J Hic ille Dionysius qui annos natus viginti uinq; , Heliopoli, dum esset in Aeguptorna cu Am,ll phaiae philosopho,admirandum Solis illuci deliquium qd tempore pastionis Christi contigit, vides causam tamen quantumlibet rerum naturalium scientia polleret, ignorans; quod res esset oua omnem excederet naturae terminum, admiratus est,ut ipse scripsit ad Apollophanem quae superius scivioco de ordine recitauimus cuius quidem rei occasione Acilior reddita sibi est ad Christianarcligionem amplexandam vi praeter illa quae de rebus Athenis genis a Luca sunt scriptis mad
403쪽
A ta, seruntur alia quaedam ab Hilduino addita,accepta vi profitetur ab antiquioribus, quos re a Hilduin, in
censet,scriptoribus:quae quidem licet non in omnibus nosis probentur,tamen ne quid subtraxisse ab auidis legentium animis videamur, hie eadem voluimus descripsisse eum alioqui sie eopara μx ' ς' ti simus, ut velimus pauca potius, sed solida certaque fide constantia prosequi,quam multa congerere,quae fide vacillent ac nutent. Accidit enim, ut cum sine delectu cuncta qua de unaquaq; re possunt inueniri consarcinantur,cetera quoque ouae sunt vera,in discrimen adducantur.Sed quinam ea sint quae ab eodem auctore sunt scrinia, videamus.
Ante omnia Paulum ad fidem Christi capessendam perduxisse ait Apollinem quemdam nobi- XI. lissimum pariter N eruditissimum Atheniensem ciuem:eaque occasione Paulum sisti uissum esse, Ebis visu in Areopago ubi praeter illa quae dicta sunt a Luca, hos sermones inter Paulum & Dionysium ha - li Mihinis . bitos esse, idem auctor testatur,sic dicens: Dionysum specialiter coepit interrogare Paulus, quid fla. coleret,& quibus numinibus in tam spatioso di venerabili loco seruaret. Cui respodit Dionysius
Deos quos coluerunt parentes nostri,quorum virtute & solertia mater terra continetur, hos coli.
mus N adoramus. Aras quas vides, Martis,& Herculis,Mercurii, & Priapi nomine N honore san crati sunt. Dum vero Paulus singula altaria simulacra salsorum deorum perlustrastet, inter eiteras aras reperit altare unum cui erat titulus super seriptus: DEO IGNOTO. Et conuelsus ad eum Paulus, interrogauit illum, dices:Quis est ille Deus incognitus8 Ad quem Dionysius Adhuc inquit non est ipse Deus demonstratus inter deos, sed est incognitus nobis, de saeculo venturo futurus Ipse enim est Deus qui regnaturus est in caelo S in terra, & regnum eius non accipiet finem Subiungens itaque Paulus,ait: Homo ne erit, an spiritusὸ Respodens Dionysius dixit verus Deus,& verus homo,& ipse renouaturus est mundum; sed adhuc incognitus est hominibus,quoniam apud Deum in caelo eius conuersatio est. Et aat Paulus: Illum Deum praedico vobis quem incognitum appellatis. Natus enim ex Maria virgine,passus sub Pontio Pilato, pro salute humana mortuus resurrexit: calosque ascendens, sedet a dextris Dei Patris,uerus Deus. & verus ihomo,per quem facta sunt omnia:& venturus est in fine saeculi iudex omnium quae geruntur.Qui notus est iam in Iudaea Deus.& magnum in Israel di sanctum nomen eius. Quamobrem quem incognitum usque nunc habuistis, modo cognosciterquia ipse est Deus solus,& praeter eum non est alteri rui nos de morte sanguinis sui pretio reduxit ad vitam equi caelum & terram,hominem scili- iC cet& Angelos in unitate regni sui coniunx inqui mortificat tuitiis ac vivificat pius i qui claudit & lnemo aperit.aperit di nemo claudit. Hic 5: alia plura Paulo praedicante, di templa singula perii strante commendando Iesum Christum Dei filium Deum veru esse, quae amica curiositate Athenienses propter ipsam nouitatem officiosissime acceptabant Dionysius veram doctrinam & d inma salutis audiens, di nihil esse idola quibus seruiebat, immo magis daemonia quam deos e Gle cognoscens: sanctum vero Spiritum. & verba vitalia in Pauli doctrina evidentissime sentiens, diuino lumine corde tactus, eidem Paulo cessi, Nab illo expetiit quatenus pro illo imsius Dei quem praedicabat,misericordiam precaretur,& illius cultor verus & suus mereretur esse
Postero autem die cum Paulus ageret iter, cus quidam coepit eum obsecrationis vocibus O XII. pellare. Sanctus autem Apostolus erucis signum clausis a natiuitate eius oculis imposuit, dicens: Fati Athe Christus Dominus &magister noster qui oculis lutum imposuit caeci nati,& lumen restituit et,ip nis eritim u- se te potentia sua illuminet.Quem mox videntem his est verbis affatu si Vade, inquiens ad Diony lum iras. sum,& die ei quia Paulus seruus Iesu Christi ad te me misi ut memor sponsionis tuae ad eum veD. nire non differas,quo baptismum salutis accipiens, ab omnibus possis absolui nexibus delicto- rum. Is autem qui lumen receperat, Meuienter verba iubentis impleuit , & ad Dionysium properans, Pauli ei verba per ordinem renunciauit. Dionysius vero electionis graiatia iam praeuentus, ut secum respexit non ante habitis luminibus contuentem, ait ad eum rLsne tu ille, ueni eum natum cuncti cognouerunt sis nes Cui ille respodit: Ego nempe sum, cui caeco nato hactenus Sol no luxit sed ipse Paulus cuius tibi desero mandata salubria, lesu Christi magistri sui inuocata virtute, sanitatis mihi lume indulsit. Qui protinus surgens cum omni do- mo& Damari uxore sua quam ut sumeret more terrenae nobilitatis propter amorem suscipi ci carae sobolis,eum sui coegere parentes ad mandata properat S. Pauli:credensque fideliter, diu, . , negatis erroribus paganorum,sacri est baptismatis unda respersus; sedemum se tradidit eius magisterio plenius imbuendum:inque sanctet Trinitatis fide & incarnationis pastionis de resurrectionis Domini nostri, seu eunctis arcanis Ecclesiasticae sanctitatis assatim ut comes eius inseparabilis quocumque gressum moueret a beato Paulo per triennium est institutus. Thessalonica magistro obsequendo, reuertens, ab eodem beato Paulo Apostolo Atheniensium est ordinatusA Antistes 1 ac deinde, ipso iubente, Christi Euangelium proedicauit, eamdemque ciuitatem &maximam partem patriae ad fidem veritatis conuertit.J iure auctor quoruui fidem penes eum relinquimus.
Ceterum in his quae ad Damari in seminam quam ad fidem Christi a Paulo Lucas tradit addu XIII.
ctam, pertinent: plurium sententia Patrum receptum esse videtur, illam suisse coniugem Dim Damaris connysii Areopagitae. Id quidem in primis testatur Ambrosius h. consentit Augustinus L Ne se lux monysii. mat Ioannes Chrysostomus quos&ceteri,qui de ea restripserunt. sectati sunt. Chrysosto b Ambmisep cmus enim haec alti Rursus Areopagita ille,superii itiosi imae ciuitatis illius ciuis,none una cum uxo re,audita tantum Pauli concione, illum secutus est J hic videas nullam de miraculo haberi men- initiae . tionem sieut & Ambrosius eos si inplici Pauli disputatione,non miraculis victos esse affirmat.Qd .s Chosesialia vero spectat ad Apollinem,quem primum omnium Athe mensum a Paulo ad fidem perductum de idem auctor testatur si eadem esse vera dixerimus: aliti plane diuersum hune ab illo este cuius ille Paulus e ae Lucas s.meminerunt,certissimum estinam eodem Luca sauctore,costat illii filisse e M ia
404쪽
natura Iudaeum ciuitate Alexandrinum. AXIIII. Dum adhue Paulus Athenis ageret,Timothetis & sitas,quos ex Luca a vidimus remansisse a M. im Berctae, Athenas ad Paulum venerum qui eos in Macedoniam ad eas cons andas Ecclesas ah i.Tbeis. 1. 3, mandauit. Nam de Timotheo,quem misit Thessalonicam, idem Paulus ad Thessalonicenses
Timui hcM scribens,haec altivos enim estis gloria nostra S gaudium. Propter quod non sustinentes amplius, mittit Mirbes placuit nobis remanere Athenis solis:&misimus Timotheum fratrem nostrum,& minast tu Dei sum im in Euan elio Christi,ad confirmandos vos,& exhortandos pro fide vestra, ut nemo moueatur in tribulationibus istis ipsi enim scitis,quod in hoe posti sumus. Nam cum apud vos essemus, predicebamus vobis passuros nos tribulationes,scut A: factu est,& scitis. Propterea S ego amplius nosustinens, mis ad cognoscendam fidem vestram me sorte tentaverit vos as qui tentat,& inanis halπ Athanasu in labor noster.Jhaec paulus. Εκ his igitur tam Athanasus ς, ouam etiam Theodoretus &sina f., . . d. viii,ex marunt Paulum,sicut Athenis misi Timotheum Thessalonicam ita etiam dum ibidemr is i is eria moraretur, scripssse ad eosdem Thessalonicenses primam epistolam. Verum ex his quae ide Pau- Pauli. Ius de Lucas scripserunt, Corinthi potius eam datam a Paulo fuisse,exploratissimum est. Nam cuPaulus eam non prius se seripssse testetur,quam post Timothei Thessalonica ad se reditum,dum i
ait ' Nunc autem veniente Timotheo ad nos a vobis,& annunci ante nobis fidem N Horitatem vestram,&c. constetque auctore Luca s, reuertentem Timotheum Tessalonica una cum Sila couenisse Paulum Corinthi agentem:eam non aliunde quam Corintho,ubi mast annum N sex in ses ut idem scribit Lucas missam esse,affirmare necesse est. Haiid enim multum temporis mansisse Paulum Athenis putandum est quod Lucas longas moras aliquibus significare verbis solitus sit qui discessionem eius Athenis,& aduerem Corinthum,ac cetera ibi ab Apostolo gesta his verbis recenset: post haec, inquit g, egressius Paulus Athenis,venit Corinthum:& inueniens quemdam Iudsu, nomine Aquilam, Ponticum genere,qui nuper venerat ab Italia,N Priscillain uxorem eius eou, praecepisset Claudius discedere omnes Iud os a Roma accessit ad eos Z: quia eiusdem erat artis. T rulus opera manebat apud eos, di operabatur erant autem scenofactoriae artis.Jhic Lucas. At non tantu Coaur man hus. rinthi, sed de aliis in locis ubi Paulus consisteret. manuum suarum artificio victum quaeritasse, cerh t. Ther. i. tum est id etenim secisse Thessalonicae eius testimonio superius demonstrauimus: hoc ipsum postea Ephesi cum moraretur egisse etiam ipse testatur cum eos cotestatus i haec ait: Ips scitis, quoniam ad ea quae mihi opus erant,& his qui mecum sunt, ministrauerunt manus ad Corinthicis x scribens Laborabamus, i nouit operantes manibus nostris.J porro sui instituti rationem hane aliquando reddidit cum ait Non inquieti fuimus inter vos meque gratis panem maducauimus ab aliquo,sed in labore,& in fatigatione, nocte & die operantes,ne quem vestrum gratiaremus. Non quas non habuerimus potestatem, sed ut nosmetipsos sormam daremus vobis ad imitandum nos. Nam S eum essemus apud vos, hoc de nunciabamus vobis: quoniam si quis non vult Operari,nee manducet. Aiadiuimus enim inter vos quosdam ambulare inquiete, nihil operantes, sed curiose agentes. lis autem,qui eiusmodi sunt,denunciamus,&obsecramus in Domino I su Christo,ut cum silentio operantes, suum panem manducent.J Ne igitur aliquam, vel leuem saltem occasionem captantibus daret oblatrandi ac dicendi, Euangelii pradicatione in , praetextum
ruemdam honestum fuisse Orbis circumeundi opsonandi,lucri captandi gratia, qudistus iacigi se sibi temperandum a necessario quoque cibo Apostolus existimauit, idque ceteris suis disti pulis imitandum proposuit quod non a se tantum sed & a Barnaba inuiolabiliter esse seruatum, scribens ad Corinthios in his verbis declarat,dum eiusdem insit uti itidem rationem affert ac di
cit: Nuinquid non habemus potestatem manducandi & bibendi3J&patilo post: Aut ego solus. Ma hoc operandiZQuis militat suis stipedijs umquam Quis pla- Barnabas,non habemus potestatem l tat vineam,de de fructu eius non edictQuis pascit gregem,& de Iacte eius non manducat J S post multa id genus inculcata:Sed,inquit,non usi sumus hac potestate: sed omnia sustinemus, ne quod offendiculum demus Euangelio Christi.J
XVI. Certe quidem, si antiquo Romanorum iure. nempe lege Titia, cautum erat ,:ne quis ob mere eausam orandain ut tradit Tacitus libro undeclino pecuniam donumve acciperet: quai
eede Piaedica tomagis ab his abstinere debuissent qui Christi Euangelium praedicassent, ac praesertiin Iudaei, qui ut vidimus auctore Iosepho nuper sub Tiberio, quod pietatis specie ex eis qui lanan Ioseph .antiq. pecuniam corrasissent a Fuluia, suerant cius crimitiis insigniter infamati, atque eam ob cauli. 11.α s. iam omnes ab Urbe turpiter eiecti Ceterum iure illis concessiun fuisse, sumere victum ab iis, Quibus Euangelium praedicarent,cum Paulus pluribus docet,lum etiam ipse Donatuus id facienis Lucita dum monuerat Edentes inquit, bibentes quae apud illos sunt. Dignus est enim operarius
XVII. Sed unde acciderit, ut Paulus nobilitate insignis,&eruditione larus, piscium,qd exerceret, didicerit: ex his quae complures antiqui Rabbini scripserunt,facile intelli semus. Inter hos enim Memalitia & Althalion communem quamdam lege in praescriptain illis fatile tradunt, qui sacras Prefessores vellent litteras profiteri,ut manuale quodpiam opificium addiscerent,quo ierimi quaeretan .Leemnes opili. si enim consueuerunt eiusmodi institutiones in prima leetione primae hebdomadis Αχymorum. cra. Rabbi Gamaliel quoque in doctrina fratrum, quae inscribitur, Ha , vehementer commendat, ut si cras litteras addiscentes,opus aliquod manuale exercerent; quod qui facere praetermisissent sp-cliuiores ad peccandum suturos esse affirmat. Inter alios nobiles antiquos Rabbinos Iegitur Rabbi Iochanna littoriam, Rabbi Iudam pistoriam arte exercuisse, de alios alia id genus. Ex eiusin di igitur institi itione prouenisse existimamus,ut Paulus sacris litteris excultissiimus, aliqd manuit Opisiciu di liceriti Pali victu sibi comparandia,cu Euangelium pdicaret. ubicumq: locorii cosis exesiexercuerit. Cetera apud AEgyp-S,Graecos, Lydos, Persas, alia'; lus adiaceres regiones, igno
405쪽
miniae adscribi solitum,tradit Herodotus in Euterpe, squis manuum opificium excoluisset: aenonnis ignobiliores apud eos esse mechanicis opificiis mancipatos. Sed quodnam istiusmodi fuerit, Lucas ut uidimus aperte docet,dum tradit Paulia, cum venis let Corinthum,ea ex causa apud Aquilam de Priscillam habitare voluiste, quod eiusde incuillis, nempe scenofactoriae artis opifex esset. Porro ars illa scenofactoria dicebatur, quae ex pellibus tacienda consueret tabernacula,quibus milites uterentur in eastris:de quibus Tacitus h: Retentus est omnis exercitus sub pellibus.JAssutis itidem pellibus de nauis utebantur ad naves ope h g riendas, ut Caesar in suis commentariis tradit. De eiusmodi Pauli opiticio haec Origenes 4: sau axi
Ius arte erat faber tabernaculorum.lde paulo inferius: Sicut illi ex piscatione piscium piscatores d Olige. homi hominum facti sunt, ita de iste a iaciendis tabemaculis terrenis ad caelestia construenda taberna- ι .in lirudium. cula translatus est.JDe eodem Chri stomus ς haec eleganter: At,inquit,tabernaculorum texedorum arti sex hic no Siciliam moclo,atque Italiam,verum uniuersum terrarum orbem, verbum ' ζ.bii bi Ira Dei praedicans,peragrauit;cum interim artem non intermitteret, sed vel tum quoque pelles con- Roma . ' 'sueret,& otncina suae praeesset. neque enim ea res patricios aut magnates visendebat: idque iure
optimo. Non enim artes ac studia, sed conficta dogmata despicabiles reddere solent praeceptores hic ipse. Ad haec, sciendum nec ceteros Apostolos opus manuum praetermisse, cum locus & tempus XIX. id concessisset , qui S alios ad hoc ipsum iaciendum hortata sint: nam haec apud Clementem Clem. Cointeguntur: i in Ecclesia iuuenes estis,curate in omnibus rebus necessariis sedulo nianis rare: cu lib. a.c.ε 7. omni sanctitate operi vestro vacate ut omni tempore de vobis de egentibus suppeditare positis, Me Ecclesiam Dei oneretis. Etenim nos quoque vacantes verbo Euangelii, subci suas operas non
negligimus:alii eni in ex nobis piscatores sunt alii scenarum artifices, alii agrietas, nec unquam e post ιι epictiosi sumus.JAd hoe ipsum spectare videtur quod ait Ignatius gi Nemo inter vos otiosus sit. J fice .ci Iustinus μ martyr: pudor, inquat ille in vitio est, ut vereamur, si ipsi manibus nostris opus se- g una: pia nceriimus ne quis nos miseros Aeauxilio destitutos esse suspicetur.JEpiphanius 3 haec in eamdem .sententiam Ex ipsis Dei sacerdotibus quidam una cum p dicatione verbi,imitantes sanctum ip chrisiam totum poli De uiti in Christo patrem Daulum inquam sanctum Apostolum, etiam ipsi pro virab. i Epiph. haer.4αc tametsi non omnes,attamen plures propriis manibus operantur, qualemcumque tanuem iuxta proportionem dignitati re Ecclesiasticae curae assiduitati conuenientem repererint artem ; quocum verbo de praedicatione conscientia ipsa gaudeat,dum etiam per manus proprias fructum a
fert de isibi ipsi suppeditat, fratribu .ae indigentibus impertit ministerii fructum, ex primitiis
inquam N Dblationibus, de ex manuum labore partis, propter excellentem affectione erga Deir.
proximis vltro impartiens.Quamquam ipsi ad hoc non conantur, neque deputati sint, sed iustitia labores de operationem Ecclesiasticam habeant. & secundum iustitiam alantur; verum propter excellentem voluntatis promptitudinem ipsi hoe faciant. haec Epiphanius. Idem de de monachisomnibus id ipsum factitantibus hYe scribit xi Laborant propriis manibus, ad impartiendum etiam indigentibus:quemadmodum etiam in singulis monasteriis, tum . in AEgyptiorum regione tum in aliis omnibus sic laborant ad iustitiam, velut apes, in inanibus, iίαῖ' 'quidem habentes vitam opificia, in ore vero Futtas mellis, cum propria hymnisera voce uniuerso Mo,di hi ιρι- rum Dominum iuxta proprium sensiam laudantii sed scrinsit de his egregium commentariolum , .n VAugustinus l, quo acriter inuectus est in vagos ac desides monachos, Opera manuum praeter l Au .-ope D mittentes:qui tamen eius vadetur esse sententiae. ut non semper vel ubique Paulus operatus sit ma momesiae. ι . nibus suum artificiolum, sed eum a pridicatione verbi daretur otium:cetero autem tempore non tantum ab Offerentibus accepisse, id exposcente necessitate : sed etiam litteris sitis id praecepisse pro aliis faciendum: vicum scribit ad Galatas r Communicet,qui catechietatur,verbum ei qui ta Citii. α se catechitat in omnibus bonis.Jvel cum collectam faciendam indicit Ecclesiis Macedonis,& Antiochiae,& Achaiae pro fratribus,qui in Iudaea agentes,paupertate grauissiina premerentur.Agit de iisdem de Cassianus pluribus Ralii. a C. xli. ivi Quid interea Paulus praedicans Euangestum Corinthi egerit, Lucas o se narrati Disputabat, inquit, in synagoga per omne labbatum interponens nomen Domini Iesu, suadebat- o Areta 'que Iudaeis Ac Gra cis. Cum venissent autem de Macedonia Silas de Timotheus, instabat ve bo Paulus, testificans Iudaeis esse Christit in Iesum . Contradicentibus autem eis , de bla- De rebus A sphemantibus, excutiens vestimenta sua dixit ad eos: sanguis vester super caput vestrum: sis Pauli c mundus ego , ex hoe ad Gentes vadam . Et migrans inde, intrauit in domum cuiusdana, rinthia nomine Titi Iusti, colentis Deum . cuius domus erat coniuncta synagogae . Crispus au- A tem Archisynagogiis credidit Domino cum omni domo sua: Ze multi Corinthiorum audien tes credebant, de baptirabantur . Dixit autem Dominus nocte per visionem Paula: N li timere . sed loquere , de ne taceas i propter quod ego sum tecum, Ze nemo apponetur tibi vi noceat te:quoniam populus est mihi multus in hae ciuitate . Sedit autem ibi annum de sex menses, docens apud eos verbum Dei.Jhaec Lucas: qua vero occasione inde recesserit, prosequitur dicere: sed nos de his suo laeo inferius . Bapti hauit Paulus Corinthi dictum Crismina, necnon Ze Caium, simul de Stephanae domum,cum alioqui qua plurimos fide Christiana imbuisset; sed quod ipse P testatuocum eius munus non fuerit baptirare, sed euangelirare, ab ea sun- p contictione temperauit.
De ceteris rebus a paulo tam longo spatio temporis gestis Corinthi cum Lucas, ut qui quod vult diximus)absenses et,vix ea tribus sere verbis perstrinxeritiex his quae ipse Paulus ad eosde C rinthios scripsit ea in omnib.admiranda ae excellentia fuisse,p'ssumus facile coniectari: sic enim q x. r. ia. ait si signa tamen Apostolatus mei facta sunt super vos in omni patieti in s is N prodigiis, de se l. Epis virtutib.Quid est.n.quod minus habuistis p ceteris EcclesisξJ Corinthi dii esset, post adue tu sila: Thessalamces Annal. Eecle. Tom. i. Bb a atque M.
406쪽
atq: Timothei ex Macedonia,ciuilis ut tua per vidimus)meminit Lucasy, scripsit Paulus prima epi Astolam ad Thessalonicenses in ea enim de eiusdem Timothei aduentu his verbis meminith: Nune autem veniente Timotheo ad nos a vobis,& annunci ante nobis fident 3c charitate in vestram, α quia memoriam nostri habetis &c.J Inscribitur epistolς titulus non solum Pauli nomine, sed de Timothei, de Siluans,qilicdoneratores erant Pauli in Euan lio. Quod vero pertinet ad statum Romani I inperii: hoc anno, iisdemque Coss. ut auctor est Taciatus Agrippina Germanici fratris Claudii filia quam post interitum Messalinae idem Claudius Augustus uxorem acceperat, Augustae titulo augeturiciusque filius Domitius ab eodem Imper tore adoptatus in familiam Claudiam, Nero Claudius est appellatus. Quo etiam anno eade in Agrippina Augusta in oppidii Vbiorii, in quo agente illic cu exercitu Germanico patre genita est. coloniam duci iussit; cui nomen hinc est inditii,ut ex ipsius vocabulo Colonia Agrippina sit dicta.
Lorfito,cum Paulus adhuc Corinthi ageret annum enim unum 8c menses sex illic transegi sisse,auctor est Lucas 4 scripsit secundam epistolam ad Thessalonicenses: haud enim multo pol hὸ Ast 38. primam a Paulo scriptam hanc fuisse quoueamdem cum illa habeat inscriptionem,qua significa Nς β ηδε tur abii deni Paulo, Silvano,& Timotheo missam esse Chrysostomus ς de Theodoretias t testa Epili. ad Tbef tanquamuis hie velit Athenis esse scriptam, sicut vi putat & prima in. Sed quemadi nodu illam Dio' crines, Corinthi scriptam esse, perspicue demonstrauimus,dc non Athenis,unde discesserat:ita etiam se-ς Chrysust m eundam Athenis datam esse, impossibile est affirmare:quandoquidena Athenis recedens, de Cin ris,. Ei iis rintlaum veniens vividunus annum cum dimidio ibi mansit; nec ut ex Luca apparet ampis epist Piuv plius reuersus est Athenas,sed abiit Ephesum. Sic igitur tam primam quam secundam ad Thessalonicenses datas fuisse Corintho verius existimamus. Sed nec assentimur etiam in hoc Athanasios Athairas in g, qui eant Roma a Paulo missam fuisse putauit. y psi Porro eius seribedae epistolae ea praecessiit occasio:quod pselidoapostoli quidam ex his quos ali ' bi idem Paulus sugillat,quaestum pietatem putantes,cum audiuissent Thessalonice sies auidius ceA teris Euangelium accepisse;quo illos ad sua largienda redderent promptiores, iam instare diems' it Domini noui stimum videlicet mundi finem tradebant:quod etiam sibi diuinitus reuelatum elleatarinabat; immo de mentita epistola nomine Pauli interposito, id facilius eisdem suadere eiusde Apostoli auctoritate studebant. Haec cum accepisset Paulus malis his quanto citius festinans o
currere secundam ad ipsos scribens epistolam,cum ad toleranda mala quae a Geti libris ac Iudaeis paterentur,esset hortatus, mox haec ipsa subiunxit h: Rogamus autem vos fratres per aduentum Domini nostri Iesu Christi,& nostrae congregationis in ipsum: vi no cito moueamini a vestro sensu,neque terreamini, neque per spiritum, neque per sermone, neque per epistolam tamquam per nos missam,quasi instet ales Dominimeque quis vos seducat ullo inodo.J Denique admonet,ut se subtrahant a fratribus inordinate ambulantibus,his nimirum,qui nihil operantes, sed curiose
agentes,ex Euangelio pecuniarum lucrum captabant. At vero non eos tantum sic per epistolam adnv Cholbshielmonitos voluit. sed in memoriam reuocat quae per sermonem,cum apud illos esset, eis leni tradidisseri. moxque addit Itaque fratres state,& tenete traditiones, quas didicistis,sive per sermonem, siue per epistolam nostram.JHinc inquit Chrymi Lini. sostomus perspicuum est,quod non omnia tradiderunt per pistolam, a multa etia sine scri fili :ris a piis. 8e ea quoque sunt fide digna.Quamobrem Ecclesiae quoque traditionem censeamus esse fide homii 4. dignam. Eii traditioynihil quaeras amplius. J haec ille. Basilius ante Chrysostomum sic explicans De Oraditionι eii indem Iocum,haec ait i: Apostolicum autem arbitror esse etiam in non scriptis traditionibus b V spatiose perseuerare. Laudo enim inquit ad Thessalonicenses vos quod omnia mea meministis,& quemr m. admodum tradidi vobis, traditiones continetis. Jhaec Basilius ad Amphil iiii. N Epiphanius inii v si d Am' Oportet inqέit,& traditione uti no enim omnia a diuina Sriptura accipi possitnt : quapropter alitaui; hii '' qtia in scripturis,aliqua in traditione sancti Apostoli tradiderunt;quenladmodum dicit S. Apostomspiph h es i. lus:Sicut tradidi vobis. dc alibi: Sic doceo,sic tradidi Ecclesiis.&, Si continetis,nisi frustra credidi sti .JSed & in eumdem sensum eadem verba a plerisque aliis accepta esse noscuntur. Porro no ex recitato tantum loco lia caccipiuntur: sed ut vult Epiphanius ansimiat id ipsum,de traditione sci lieet non perscripturam, sed per sermonem accepta,ide Apostolus ad Corinthios R scribens, cuait: Laudo autem vos fratres,quod per omnia memores mei estis,de sicut tradidi vobis, praecepta mea tenetis.Jdc post alia: Ego cnim accepti a Domino, quod de tradidi vobis:quoniam Dominus Iesus, in qua nocte tradebatur,&c.JSed quando vel quomodo haec illis tradidit certe iis ipsis temporibus cum apud illos esset; nec per scripturam, sed per sermonem monens ipsos, bc ad hilem instituens. Quae igitur non scriptura, sed sermone tantum seruanda esse commonuisset, traditiones nominaui quae etiam,quod fideliter sincereque custodieta essent, alibi scribens ad Timotheum. depositum appellauit, sic dicens ': O Timothee,depositum meum custodi.Jac iterum p: Bonu' , iiisi depositum ciastodi JApostolicum depositum traditiones esse, Irenaeus ' tradit. Ceterum non ta- i, 4.l bui. a. tum aliqua sic suis sermone tradidisse,sed dc alia se sermone traditurum, ad Corinthios scribens, sic ait Cetera autem A u venero,disponam.J Vnde intelligi d stur inquit Augustinus quia mulr r tum erat, vi in epistola totum illiun agendi Ordinem insinuaret, quein uniuersa per orbe seruato a - 'ita'. Ecclesia,ab ipso ordinatum essecluod nullanioru in diuersitate variaturit
407쪽
, Quoniam vero ex his dictis exploratum satis habetur, sanctos Apostolos alia scriptis per epi- IV. stolas tradidi ite alia sermone tantum,eorum quae obseruare deberent, Ecclesias admonuisse: ex his accidit,ut Christiana religio ab ipso exordio nastentis Ecclesiae iure duplici regeretur, nimi- , rum scripto,& sine scripto,legibus videlicet,&cosuetudine:quod cuique bene institutae Reipubli cae commune fuit. Lacedaemones enim, Athenienses, Romanos,Nalios,ad benMdni inistrandam P Rempublicam, tum scriptis, tum non scriptis legibus ι N ijs quae maiorum consensione pro ''ὸς l bat T..ta communi usu receptae est ent,vsos csse,perspicitum est omnibus. De iure enim Romanorucum agit Vlpianus I. C. Hoc, inquit, ius nostrum constat aut ex scripto . aut sine scripto, ut a P delasti. apud Graecos ,των Ξ, οἱ μι -οῦ ο αγι .l immo ut Budaeus restituit τὸ μοῦνα , το δίν M. J Et Plato b de legibus, It γαῖα νόμιμα appellari dicit a quibusdam ius non seria Wφς π ''ptum. Quod si versetur in his quae ad religionem ipectant, morem a Romani dici solituni, auctor I p. sivi est Sex. Pompeius ς Festus,dum ait: Mos,est institutum patrium pertines ad religiones mores'. scitifie. maiori: m. J inde illa nata locutio, Agi aliquid more maiorii,vel , Este in moribus,quae ab antiquista scriptoribus saepe inuenitur usurpata. Sed enim & Hebraeos non tantum legibus dii linitus institu' iis, sed de traditionibus vixisse,quas dicunt A it riis, maniscitum est. Porro leges non scriptas, scriptis consignatis antiquitate praestare. nullus dubitat. Si enim cun V. cia iura ad tuum principium reuoces; a Deo insitas in mente hominu naturae leges antiquiores cs- ω aonfer se atque nobiliores, ut primarium quemdam sontem,ex quo omnium Optimarum legum fluXCm ms. antiquitis. rivi, facile inuenies. Vnde Philod haec in eamdem sententiam: Prisci illi ante leges sigillatim pro- d Philo lib. deditas, non scripto iure ust,pari felicitate ac facilitate vixerunt; ut merito quis dacere possit, leges Abraham. scipias nihil aliud esse,quam vitarum patruin commentarios, in quibus eorum dicta factave narrantur. na illi scholas nullas frequentauerat nullis praeceptoribus usi fuerant: sed a se ipss instituti doctiq.ordinem naturae sunt secuti: quae lex eli proculdubio antiquissima omniu:qua ipsi ius si inum fas a. rati esse,totam vitam suam ultro ei subdiderunt.J haec Philo. Verum non omnium traditionia atque consuetudinum eadem est ratio, sed plane diuersa :nam secundum quod ex diuersis principiis emanarunt,diuerso etiam iure censendas esse, Euangelica auctoritas admonet. Illae nimirum, sententia Domini, sunt improbatae traditiones, quae aduersus qua in proba-- legis diuine militarent initituta: vicu Dominus ait :Quare vos transgredimini mandatu Dei pro i pter traditionem vestramZ J In quam sententiam idem Dominus citans I salam h Bene, inquit, pro , phetavit I saias de vobis hypocritis,sicut dictum est: Populus hic labiis me honorat, cor autem eo s id , A. rum longe est a me: in vanum autem me colunt, docentes doc trinas de praecepta hominum. Relinquentes enim mandatii in Dei, tenetis traditionem hominum, baptismata urceorum di calicum, di alii similii his facitis multa. Et dicebat illis: Bene irritum tacitis praeceptum Dei, ut traditione vel iram seruetis.JDe his similibus quae legi Dei repugnarent, loquitur Paulus ad Colossenses g, s '' cum alti Videte ne quis vos decipiat per plutosophiam di inanem fallaciam, secundum traditione hominum, secundum clementa mundi,& non secundum Christu. JN Petrus hi scientes, inquit, b i.Petrit. uod non corruptilibus auro vel argento redempti estis de vana vestra comaersatione paternae traitionis . non quidem prout Manichaei garriebant) intellistens de scripturis veteris testamenti, sed de dictis seniorum traditionibus, quae superstitione quadam pietatis specie adumbrata irritarent potius,quam roborarent diuinam legem;de quibus haec apud Clementemi leguntum Quae- Clem. Const. dam sunt in traditionibus leniorum, quae δε it iis appellantur: solum autem historiae causa illa ira lege, ut cognoscas Sc glorifices Deum,qui te a talibus ει tantis vinculis ii Serauit.JQuando vero Iudaei eiusmodi vanas traditiones subinduxerint, hic apud Epiphanium legii vis. turi Disce a quo tempore ipsos accusat quod hoc faciunt. Quando vero traditio di inuentio senio ἡ Ερiphisiuirum ipsis contigit nimirum Danielis post reditum ex Babylone, Achibae vero etiam ante capti- haeres: i. uitatem Babylonicam facta est, filiorum autem Assamonaei temporibus Alexandri oc Antiochi, De travit ιom centum nonaginta annis:Jhaec ille. At Hieronymus i in diuersam sententiam lisc,quae& superius biu Iudaeoru . recitauimus,ait: Duas domos Nazaraei,qui Christum ita recipiunt, ut obseruationes legis veteris i Hiero in II non amittat duas familias interpretantur, Sammai di Hillet,ex quibus orti sunt Scribe & Phari- p Di,quorum susscepit scholam Achi bas,quem magistrum Aquilae proselyti autumant:& post eum Neir,cui successit Ioannan filius Zachaei,& post eum Eliezer, di per ordinem Delphomde rursum Ioseph Galilaeus,& vsique ad captiuitatem Hierusalem Iosue. Sammai igirur de Hillet, non multo prius quina Dominus nas retur,orti sunt in Iudaea: quorum prior,distipator, interPretatur: sequens vero, profanus: eo quod per traditiones, & b italatis suas, legis prscepta dissipauerint. J&ad Algasiam mi Quantae traditiones Pharisaeorum sint,quas hodie vocant Dim se ψ, de quam iti Πῖ -- Laniles fabulae,euolere nequeomeque enim libri pati ur magnitudo;& pleraque tam turpia sunt, is i.q.io. ut erubescam dicere.J Paulo post: Praeterea quia iussum est' ut diebus labbatoria sedeat unus- n Exod. x ε. quisque in domo sua,& non egrediatur, neque ambulet in loco in quo habitarisi quando eos iuxta litteram coeperimus arctare, ut non iaceat non ambulent, non stent, sed tantia m sedeant , si velint praecepta seruare; solent respondere,oc dicere: Rab Achiba,& Simeon, N Hillel magistri ii sti tradiderunt nobis ut bis mille pedes ambulemus in sabbato,& de loco,in quo quis fuerito Cupatus,non recedendum.JHaec Sc alia de seniorum traditionibus. Has tum Christus,tum Apostoli redarguerunt; non quia ab hominibus traditae, sed & quod cotra Dei leaem superstitiosae & turpes essent: sed de quod illi sua praecepta Dei legi praeponercnt . Audi, lux iis,quae apud Thalnaud in Gheruuire,secundo capitelcripta leguntur: Fili mi solicitior
esto, obseruator scilicet,verbormn ac praeceptorum Rabbinorum,quam legis. Jacilem: Quicum rue praeuaricatus fuerit corum verba, reus est mortis. Jrursumq.Quicumque contemnet vel deriebit Rabbinorum verba,bulliente stercore poenas luat.Jhaec ibi. At quomodo non execrandae ac penitus explodendae eiusmodi seniorum traditiones, immo horcndae blasphemiri Cererum quaepiae VIII.
408쪽
piae fuissent ae sanctae, Domini sunt ore laudatae, immo in exemplum adducie, ut ci, stat de Recha D plex I RG bitis: euius rei gestae historiam Hieremias propheta exacte descripsit:qui ἐκ in fine quantam ea rrina tio si ιμ' de re, quod parentum traditioni obedierint, Apud Deum fratiam promerui sient, haec ii abdit: Pro eo quod obedistis praeceptis Ionadab patris vestri quod scilicet non biberitis vinii, nec aediticaueritis domos ad liabitanaum, nec vineam aerumve possidere volueritis, nec seminaueritis, sed habitaueritis in taberniculis: Propterea haec dicit Dominus exercituum, Deus Israel: Non deliciet vir de stirpe Ionadab filii Rechab,stans in conspectu meo cunei is dilabiis. JSed quid hoc, nisi stabilisse Rechabitarum traditiones, ut perpetuo integrae permanerense Iam, qLod reliquum est, ipsis Apostolicis traditionibus agamus. Vidimus multa ab Apostolis esse tradita,quae non fuerunt scriptorum monumentis consimata:quae quidem haud putanda sunt penitus excidisse, sed ministrata ab illis quod ait Paulus h noatramento, sed Spiritu Dei viui,non in tabulis lapideis, sed in tabulis cordis carnalibus scripta esse. Quinetiam si ipsam petamus rerum originem plane inueniemus Christianam religionem pri τε tuli lib.d.'mlim Omnium traditionibus insitrii tam,inde vero scriptis esse firmatani .nam S Tertulianus ς. test. lnunae. 3 1. Certe inquit,prior anima quam littera, di prior sermo quam liber,& prior sensus quam si, lus. J BAntequam enim Matthaeus primus omnium scriberet Euangeli uni quod contingisse monstrauicua scriptura. mus non ante annum Domini quadragesimumprimum non alio certe modo, quam traditionibus Euangelica praedicatio infundebatur in corda credentium. Ac primum quoque fidei Symbolum Apostolicum nequaquam ab Apostolis repetatur Diste scriptis naildatum, sed ut superius, cum de eo egimus,demonstrauimus his qui crederent ore tenus traditum Errant igitur,qui quodam furore perciti,obstinato ac pertinaci animo negant quicquam ense in Ecclesia recipiendum,quod non fuerit Apostolica scriptione testatui nam hac sua ipsorum lege adstricti, nec ipsum Symbolum Apostolicum,nis resiliant a pertinaci mentis proposito recipiendi habent aliquam facultatem. Fuit sentetia ista Arianorum pectiliaris,ex qui ous Maximusa Ati uteri, is his verbis eatia apud Augii istin uni inculcat:Si quid de diuinis Scripturis protuleris, quod coinMaxan princi mane est cum omnibus,necesse est ut audiamus: hae vero voces,quae extra Scripturam sunt, nullo
casu a nobis suscipiuntur.J Qui igitur his se aristant & premunt anguli iis,ab omni etiam ii dei re uia excidant necesse est; nan ut vidimus Apostolicum ipsum Sumbolum reijcere, sua ipsorum sententia compelluntur immo nec ipsis Apollo licis scriptis quibus tantummo innitedum exi cistimant, aliquo iure uti possitnt,msi prius traditionibus inhaereant. Nam unde acceperi ni haec trula ipsa esse quae ab Apostolis di Euangelistis sunt scripta, ex no potius illorum nomine dolose supposita nisi auctoritate Ecclesis, quae sancito tandem canone,quaenam illa essent,& a quibus scri- . Ni n. mei. pia,in Nicano Concilio promulgavit Θ Vnde hac ratione Augiistinus f: Ego, inquit, Euange citat Hiel ny.in lio non crederem, nisi me Catholicae Ecclesiae comoueret auctoritas.J Sed unde haec illa adeo firrisi in lib. iu- ni iter de absque alia dubitatione constituit non quidem ex sinplici scipiorum titulo: quandoqui. dem multa alia Euangelia, Epistolae, Actus, de Reuelationes erant ut vidimus Apostolorum ti-
.huu Mies ii tulo praenotata,quae respuit; sed haec ipsorum esse germana, non aliunde quam Ecclesiastica iradi
XI. Ex his igitur videas dii ponderis sit ipsa traditio, ut ex ipsa noui Testi scripta ola auctoritate
Ecclesia pro- acceperint:qua qui admittunt, ab ipsis etiam canonicis scriptis excidant necesse est. Cum itaqueliat scripta σ scripturarunt fandamentum sit ipsa traditio; eo conuulso, totam desuper struetam molem collabi traditiones. quis non facillime credet Esto igitur firmum ratumque,non tantum scriptis, sed di traditioni
bus Apostolorum Dei Ecclesiam semel fundatam coepisse ijsdem coalescere & propagari piissi optastra. que Fideles, sicut illis,ita & istis pariter oblisari; in ecque istas excellere,quod illa, nisi traditionee r is lib. 1χ .. hrmetur non subsistant, hae Vero etiam sine scriptis suam obtineant firmitatem.Vnde Ire iis gria isti, Dadi .Quid, inqWitis neque Apostoli quidem scripturas reliquissent nobis: nonne oportebat ordine niti, se iptura sequi traditionis, quem tradiderunt ijsqt ibus committebant Ecclesias citi ordinationi alientiunt multae gentes barbarorum,corum qui in Christum credunt, sine charactere, vel atramento scriptam habentes per Spiritum in cordibus suis se lutem, de veterem traditionem diligenter custoclientes, in unum Deum credentes fabricatore caeli di terrae & omnium quae in eis sunt,per Iesum Christum & paulo post; Flane fidem qui sine litteris crediderunt, quantum ad sermonem nostrum Barbari sunt litant una autem ad sententiam & consuetudinem & conuersatione propter fidem, perquam sapientissimi sunt,& placent Deo, coni tersantes in omni iustitia, castitate, di s pientia. Quibus si aliquis anmmclauerit ea quae ab haereticis adinventa sunt, proprio sermonem rum colloquens; statim concludentes aures, longo lonatus fugiunt,ne audire quidem sustinentes. blasphemum colloquium. Sic per illam veterem Apostolorum traditionem ne in conceptionem quidem mentis admittunt quodcunaque eorum portenti loquium est:neque enim cogregatio fuit apud eos,neque doctrina instituta.J haec Irenaeus.1Haec eadem & Tertullianus h in haec verba: Haec, inquit, si nulla scriptura determinauit, certe cosuetudo corroborauit,quae sine dubio de traditione manavit. Quomodo enim usurpari quid potest. si traditum prius non est3 Etiam in traditionis obtentu exigenda est, inquit, de oritas scripta. Ergo quaeramus, an& traditio non scripta non debeat recipi. I lane negabimus recipi edam , si nulla exempla praeiudicent aliarum obseruationum, quas sine ullius scripturae instrumento, si . - . - Iitis traditionis titulo,exinde consuetardinis patrocinio vindicamus. Denique via baptismate in-
A. grediar: Aquam adituri,ibidem, sed & aliquanto prius in Ecclesia sub Antistitis manu contesta-exIr .une mur nos renunciare diabolo Se pompae de angelis eius:dehinc ter mergitamur,amplius aliquid ruspondentes, quam Dominus in Evangelio determinauit. Inde suscepta, lactis & mellis concordia praegustamus. Em ea die lauacro quotidiano per totam hebdomanda abstinentias, Eucharistiae sacramentum di in tempore victus,& omnibus mandatum a Domino, etiam antelucanis c tibus XII.
409쪽
A bus,nec de aliorum manti quam praesidentium stimimiis . oblationes pro defunctis pro natali iis ann.ia die facimus. Die Dominico ieiunium nefas ducimus, vel de geniculis adorare. Eadem immunitate a die paschae in Pentecosten usque gaudemus. Calicis aut panis etiam nostri aliquiddecuti in terram anacie patimur. Ad omnem progressum atque promotum, ad omnem aditu de exitum ad vest itum Sc calceatum, ad lauacra ad mensas, ad lumina,ad cubilia, ad sedilia quacumque nos conseruatio exercet,frontem crucis signaculo terimus. Harum de aliarum eiusmodi disciplinarum, si legem expostules s cripturarum, nullam inueniens: traditio tibi praetendetur au-orix, consuetudo confirmatrix,& fides observatrix: rationem traditioni, consuetudini, fidei patrocinatura aut ipse perspicies,aut ab aliquo qui perspexerit, disces. J liadenus de his Tertullianus: nec quidem ex officina Montani;quippe qui ea recenseat quae Ionge ante Montani tempora, ab ipso exordio nascentis Ecclesiae, Ignatii, lusimi martyris. Irenaei, di aliorum antiquorum testim nio constat fuisse usu recepta,atque obseruatione firmata, prout ia de singulis ipsi dixi inus suis locis, superius, vel inferius cicturi lumus. Immo de eiusdem Tertulliani sententia, videamus unde
ipse Ecclesiae traditiones deducat;sic enim alibi ait disputans contra Marcionein RiQuod si post M 2 Apostolorum tempora adulterium veritas passa est circa Dei regulam: ergo Apostolica traditio 'e' nihil passa est suo tempore circa Dei regulam;N non alia cognoicenda est traditio Apostolorum,
quam quae hodie apud ipsorum Ecclesias editur.JUt igitur non unius vel alterius antiquorum Patrum esse monstremus de Apostolicis tradi- XIII. tionibus,de quibus est sermo assertione iri, sed omnes aeque in eadem sententiani conspirasse, pariter i .eidem Catholicae veritati adstipulatos esse: ab antiqOribus petamus narrationis exordiu, rii fiat fiohia de ut instituti patitur ro, singillorii hic testimonia afferamus ;vt equi sorati, traditi si ritu stu- , ri . xerint in Ecclesiam,perspicue intelligamus. Res quidem maximi ponderis ut quae basis quaedam a di fundamentum totius Ecclesiasticae oeconomiae esse videatur est propensiori studio petrata ada; ' 'quainobre in a lectore veniam deprecamur, si intercepto citrsu narationis historicae ,hic paulo diutius lintnorabimur.nam & hoc ipsum a nobis ratio instituti exigit. Dicendum de Matthia Apostolo in primis esset,quem de traditionibus scripsisse volumen, auctor est Clemens Alexandrinus, qui ipsum *pius citat, nimirum libro secundo Stromatum, nec non tertio, Se septimo. sed quoniam excidit liber ille,quo etiam usi esse noscuntur haereticcan per
C manus Matthiae fuerit,certum quid affirmare non postumus, sicque libentius abstinemus. At de Ignatio nulla est tergiversati cuius epistolas b ut legitimas semper est antiqtritas venerata. de L .aeo haec scribit Eusebius : Cum iter per Asiam faceret,licet attentissima cura a satellitibus, qui illum ductabant,obseritaretur; Ecclesias taliaeta cuiusque cinitatis,ad quana sorte proficisceretur, f Lus b u. familiaribus colloquiis, piisque hortationibus confirmauit: ac primum, ut haereseS, quae iam tum ii. 3 ciso & Hie. Primo nasci Sc emergere coeperunt, maxime praecauerent, sedulo admonuit; deinde hortatus est, script Sc Lut Apostolorum traditioni mordicus adhaere sicerent: quam quidem asseueranter testificatus,quo tutius posteritati seruaretur, necessario scriptis mandandam existinauitqhaec de eo Eusebius . Sed mea qtitaem sententia non priuatum aliquem commetarium Ignatius de traditionibus scri δ'
Psit, sed quod in omnibus illis suis undecim,quas ad diuersas Ecclesias dedit epistolis, A postoliacas traditiones in plurimis voluit esse testatas; ut in primis hierarchicum in Christi Ecclesia ordinem singuloriim Ecclesiae ministrorum distincta osticia, conuentus publicos, sacratissimae Eucharistiae ministrationem, acrificii immolationem, obseruationem diei Dominici,aliasque festiuit
res, adragesimae ieiunium,viduarum coetum venerandum, sacrum collegium earum virginum
quae perpetuam virginitatem excolerent,dc se ipsas Deo consecrassent,de alia huiusni odi. De Polycarpo, de ipso Apostolorum discipulo,haec scribit Irenaeus ': Polycarpus autem no v υ solum ab Apostolis edoctus, Sc conuersatus cum multis ex eis qui Dominum nostrum viderunt, a ri . E. e. i. sed etiam ab Apostolis in Asia in ea quae est Smyrnis Ecclesia costitutus Episcopus,quem S. nos ita tores vidimus in priina nostra aetate multum enim perseuerauerat,di valde senex gloriossi: me de nobi i, dilichumaisti me martyrium iaciens ,exiuit de hac vita hic docuit semper quae ab Apostolis didicerat, quae .postolica, Lα Ecclesiae tradidit, de sola sunt vera.J meminit in fine de eius epistola scripta ad Philippentes . Dionysius Areopagita in her in his multum versatus est eo libro quem scripsit de Ecclesiastica
Hierarchia at quoniam an eius sit commentarius ille, multi dubitarunt, agemus de ea re plurib. suo loco inferius. De Hegesippo testatur Eusebius , ab eo quinque libris scriptas esse Apostoli- rutis Γ;- recas traditiones:sic enim ait: Iste enim sinceram de minime fucatam Apostolicae prsdreationis tra- . e s. '
ditionem quinque libris, illo quidem scribendi genere maxime simplici ac summissis litteris persequi aggrediens,tempus quo pse floruit,aperte indicat. JSed&apud Iustinuin i martyrem,c si Apini tum l.
agitur Jechristianis,quod ad Orientem versi orare consueuerint,liselegutur in fine: Porio a qui Pbus orationem Ecclesia accepit,ab iisdem quoque ubi orare selerent,cauetudinem accepit a san 'ctis nimirum Apostolis.J id ipsum Origenes, Basilius, de ut paulo post dicemus ceteri attestatur. Porro Iustinus ipsum rirum lacrae Eucharistiae celebrandae,non aliunde quam ex Apoctolica traditione acceptum, in oratione ad Antoninum Pium exacte descripsit. Irenaeus g Iustino sere aequalis eodeni enim saeculo vixit ceteris locupletius de his visus est xv Lageremam traditionibus potis imum agens aduersus haereti S ,haec tandem habet: Cum autenr g Iren.lib. s. ea. ad eam iterum traditioncm. quae est ab Apostolis,quae per succestiones presbyterorum in Eccle- x3 sis custoditur,prouocamus cos qui aduersantur traditioni:dicunt se non solum presbyteris, sed IrenaM vin etiam Apostolis existentes sapientiores, sinceram inuenille veritatem: Apostolos aute admiscuis cex tradi ιι se ea quae sunt legalia, Saluatoris verbis.Jde paulo post: Euenit itaque, neque scripturis iam, neq; nAm Aposto traditioni consentire eos.Jac sequenti capite sic:Traditisnem itaque Apostolorum in toto mun- u m. do manifestatam in EccIesia adest perspicere omnibus,qua vera velint audire: de habemus adnumerare eos qui ab Apostolis instituti sunt Episcopi in Ecclesi sat successores eoru usque ad nos, qui nihil
410쪽
YVII. qui nihil tale docuerunt,neque cognouerunt quale ab his deliratur. Etenim si recondita mysteria sciuissent Apostoli,quae seorsum S latenter ab reliquis perfectos docebant; his maxime traderent ea,quibus etiam ipsas Ecclesias committebant.JAgens deinde de successoribus Apostoloruin, meminit de Romana Ecclesia, atque traditioni viis, F bu cidum creditis,in hic verba Sed atroniam,inquit,valde longum est in hoc tali volumineom Σ . Ecclesiarum enumerare successiones: maxunae et antiquissimae et omnibus cognitae, a gl
fidia ερὰ ih duobus Apostolis Petro et paulo Romae sundata et eonfitiatae Ecclesiae eam quam ha
bet ab Apostolis traditionem et annunciatam hominibus fidem, per successones Episcoporum sui iaperuenientem usque ad nos,indicantes confundiinus eos qui quoquo modo vel per sui placentia malam, vel vanam gloriam,vel per caecitatem et malam sententiam,praterqua in oportet, colligunt. Ad hanc enim Ecclesiam propter potentiorem principalitatem necesse es omnem conuenire Ecclesiam, hoc est,eos qui sunt undique Fideles: in qua seinper ab his qui sunt undique,conse uata est eaquet est ab Apostolis traditio. J prosequitur enumerare Petri succe res v ue adstalemente cum trauit non tantum scriptis, sed et traditionibus epistola ad
tempora:agensque de Clemente,cum t leos scripta composuisse Corinthiorum dissensiones. Denique hac de Ecclesia Ephesorum: Sedetquc est Ephesi sectes ara Paulo quidem fundata, Ioanne autem permanete apud eos usque ad Traiani tempora, testis est vertis Apostolorum traditionis. Tantae igitur ostensiones O In sint hi, non oportet adhuc quaerere apud alios veritate,qua facile est ab Ecclesia suine reicu Apostoli quasi in depositorium aeues,plenissime in eam contulerint omnia quae sunt veritatis. J hac Irenaeus . Qui proximus post irenaeum Tertullianus adnumeratur, quam egregius adltipulator eiusdeveritatis extiterit nuper vidimus quamlum insuper traditioni detulerit, visne ipsa Christianusquis esse non possit haec accipe:hisce enim verbis Marcionem traditiones negantem exagitat a:Si inquit, Propheta es, praenuncia aliquid:si Apostolus,praedica publice: si Apostolicus ,cum Ap Quantum de- solis senti Si tantum Christianus es,crede quod tradatum est: si nihil illorum es merito dixeram fere dum tra- Morere uiam de mortuus es,qui no es Christianus, non credendo quod creditum Clitastianos faditionibus ex citaJS paulo post Porro quod traditum erat,id erat verum, ut ab eas traditum, quorum fuit trade Narbono. re. Ergo quod erat traditum rescindens quod erat verum rescidis a. Nullo iure fecisti. Sed plenius eiusmodi praescriptionibus aduersus omnes haereses alibi usi sumus J nimirum in libro de C, Tin in f Praescriptionibus,ubinaec Tertullianus h: Nunc solum disputandum est quibus competat fides 3t et . 1 L ipsa:cuius sint scripturae;aqumper quos, de quado,et quibus sit tradita disciplina,qua fiunt Christiani. Vbi enim apparuerit esse veritatem disciplinae N fidei Christianae, illic erit veritas Scripturarum,& expositionum,& omnium traditionum Christianarum. 4 de post multa sequenti capite de his agens lite addit i Quid autem Apostoli praedicauerint, id est,quid illis Christus reuelauerit,& 4lic praescribam non aliter probari debere, nisi per easdem Ecclesias, quas ipsi Apostoli condiderunt, ipsi eis praedicando , tam viva quod aiunt voce, quam per epistolas postea. si haec ita sunt,costat proinde omnem doctrinam quae cum illis Ecclesiis Apostolicis matricibusti originalibus fidei conspiret veritati deputandam id sne dubio tenente quod Ecclesia ab Apostolis, Apostoli a Christo Christus a Deo suscepit: reliquam vero omnem doctrinam de menda. cio praeiudicandam quae sapiat cotra veritatem Ecclesiarum,& Apostolorum,& Christi.& Dei.J4 haec Tertullianus,qui et aduersus Marcionem , haec in eamdem sententiam: His sere compendiis, tristi viainur, cum de Euangelii fide aduersus haereticos expedimur defendentibus temporum ordine posteritati falsariorum praescribentem,& auctoritatem Ecclesiarum traditioni Apostolorum pa Dirocinantem:qilia veritas salsum praecedat, necesse est,et ab eis procedat a quibus tradita est. XIX. Huic coniungi inus Clementem Alexandrinum,qui iisdem eum Tertulliano temporibus Se-: ueri di Antonini eius filii claruit diipse eni in haec in Stromatibus ς in primis habet: Qui venam. E isi Al. a. quidem beatae doctrinae seruabant traditionem, statim a Petro,& Iacobo. de Ioanne,& paulo sanstitim lib. i. ciis Apostolis, filius a patre accipiens pauci autem sunt patribus similes ad nos quoq;. Deo voleo cie mente te,peruenerunt, illa a maioribus data & Apostolica deposituri semina. haec Clemens non de scri lexandrino. pris ab illis epistolis intelligens, sed & de no scriptis per manus traditis obseruationibustalioqui his omnibus quatuor Euangelia praeposuisseima paulo superius viva voce,& animata ut est oratione magistrorum aut a maioribus ea acceperant, ea assecutum esse testatur. idemq. hec libro uarto: Cognitio autem tela est,qtiet per successionem ad paucos ex Apostolis absque scriptis traita pereenit J& in libro septimo: Quomodo ergo si quis fiat bestia ex homine, similiter atque hi qui fuerant in Acti venenis Circes: ita homo Dei esse,& Domino fidelis esse perdidit, qui adue .. rus Eccles asticani ree irrauit traditionem.& in humanarum haereseo desiliuit opiniones. hie ' Clemens: seqlio etiam haec Eusebiusi': In libro inquit quem depascate composuit fatemrsea Esamiliariatius suis compulsum, ut traditiones,quas a veteribus presbyteris accepisset,litteris proderet ad posterinatem. J IH ius discipulus Origenes hae etiam de traditionibuet quas Ecclesasticas obseruationes ap-tellae se g dicens sed R in Ecclesiasticis obseruationibus sunt nonnulla huiusmodi,quae omni
genua flectimus orantes,& quod ex omnibus caeli plagis ad solam Orientis partem conuers orationem standimus,non tacite cuiquam puto ratione compertiun . Sed di Eucharistiae siue i: perficie
dae,sue eo ritu quo geritur,explicandr,vel eorum quae geruntur in baptis no verborum, gestoruque de ordinum atque interrogationum de responsionum,quis sacile explicet rationem Et tameomnia haec opertati velata portamus super humeros nostros . cum ita implemus ea& exeqtri- mur,ria magno Pontifice atque eius fissis tradita 3c commendata suscepimus.Jet in Leuitieu aieb Orig. in Du. h; Seeundum Ecclesae obseruantiam,etiam paruulis baptismum dari. t sed per obseruantiam
Ecclesiae intellexisse Apostolicam traditione,alibi declarat his verbis:pto hoc et Ecclesia ab Apostolis