장음표시 사용
471쪽
9Mnterdiim etiam aliquorum ex fratribus;quid de aliqua re sentirent,rmmdo sentetiam, in mo Adum sere dialogi sermonent ad horae spatium magna audientium alacritate perduceret. Eiusidem iussu postea sutae fluin gradibus sublimiorem conscenderet ex fratribus aliquis qui ex Vitis Sanctorum probati S atque receptis,diui iam. Scriptura, ac SS. Patruin sententiis abs lire fuco vel pigmentis intextam orationem haberet.Qui huic succederet,codem plane dicendi genere, sed diuerse argumento sermonem diceret. Demum tertius hic accederet,qui historias Ecclesiasticas ordine temporum dispositas enarraret. Quibus dimidiae horae spatio singulis ad dicendum concessi, mira audientium utilitate pariter & voluptate perfunctis, cantato hymno, sic repetitis iterum precibus iam conuentus absolueret. Rebus igitur in hunc modum dilaositis,atque Romani Pontificis auctoritate firmatis,uila est pulchra illa conuentus Apostolici facies pro ratione temporii reddi:cui ad gaudentes probi omnes,complures ex ipsis inde mutuati exemplum,aliis in locis eadem pietatis ossicia instituere ac propagare conati sunt. Sed haec obiter alii ad Paulu Corinthi rum Ecclesiam instituentem redeamus. CLXIII. In eode, qui a Paulo Apostolo conuentus describitur,consueui se etiam populum audietem&annuere, respondere,Amen; ide Paulus demostrat,du ait: Si benedixeris spiritu; qui supplet locii βνιὰ iacis is idiotae, quo dicet, Amen,super tua Mnedicti OncZqm quid dicas, nescit.JEx ea qde veterrima insti,hab , cu pa tutione coxactus ex Hebr 'ru sentibus ducta, una cu ipsa re voces et in Ecclesia transere, ut Ante H Id quidem esse seruatum antiqiutus,ut populus praesens eadem vocem conclamaret, Hierony- . M . bis in his mus ' docet,dum ait de Ecclesia Romana: Vbi sic ad similitudinem caelestis tonitrui Amen, re- sit. lib. ..in epis. boacti Hac quidem sicut & alias plures acceptas esse ex Hebraeis omnes intellisunt: si uidem in ad Galati veteris Testamenti diuinis scripturis saepissime ex persona populi aliquid consirmantis repetita ' i legitur. Vnde merito Paulus h admonet iron esse facultatem alicui dicendi Amen nisi quod dicacies, iis iocuo tur intelligat. Eadem ratione in Thalmudicis Massecheth Beracliot ς,diun reprehenditur audie hirta. tium oscitatia, legitur triplex Amen illegitimum: primum videlicet, cum qui Amen respondens , non intellexerit quod dictum sit 'uod quidem Amen pupillum,auctor appella secundum, cum
antequam ab solitatur oratio,vox illa pronunciatur, quod Amen surreptilium nominat, cum ex
oratione nondum absoluta aliquid surripit: tertivan vero, cum sic respondens. aliquid aliud agit quod sectile Amen, idem dicit, uas disiectum in duas partes,dum audiens aliud agit. Porro sand Ambrosia eius Ambrosius 4 huius vocis diuersas affert significationes, ut aliquando sit imperantis, interdit Crid. o. precantis, interdum vero cofirmantis aliquid quo sensu hic cani accipit Apollolus. Sed de his satis haee ad Ecclesiae veteres ritus insinuandos. Ceterum cum Apostolus his institi itis, mox admoneat ut mulieres taceant in ecclesia; non tantum sic eas loqui ut doceat,nullo modo permittit; sed nee quavis occasione,vel saltem eo praetextu ut discant, de rebus diuinis loquendi tribuit facultatem afferens pro remedio, ut si discere volui, torni viros suos interrogent. Quod quidem semper in Ecclesia obseruatum , sed ab haereticis tantum Apostolicae ce surae terminum este violatum, suis locis dicemus: modo vero rerum gestarum seriem prosequamur. CLXlV. Inter haec autem, est Cherinthus praeter alios quos disseminabat errores impie diceret, Clitio Epipha. litte- stum non surrextile; adderet insuper Basilides, nullam suturam resurrectionem momiorum: Hos s. s. namque Ignatius his ccioribus egregie pingit,dum eos cauendos admonet, sic dicens si Consides ' ἡ, ii ita late itaque cos qu i aliena sectantur dogmata & discite quomodo ignotum aflerunt esse Christi
χ' e ' Patrem auomodo infidam simultate in inter se exerceant charitatis nullam habeant rationem et sutura negligunt, praesentia & instabilia bona curant praecepta contemnunt, viduam & Orphanu descipiunt oppressum desipuunt,vinctum rident, crucis illos pudet pastionem subsannant,resur- Drectionem pro fabula traducunt: posteri sunt di nepotes spiritus illius omnis mali inuet oris.J haecis id m ad Titi Ignatius ad Smyrnenses, hos & taxat scribens ad Trallianos, si e dicens Partum Virginis calus .epist. s. mantur: de cum pudeat illos crucis,passionem negant,nec resurrectioncna credunt, sed ignotum Paulus resur- Deum introducunt: Christum ingenitum esse censent, Spiritum vero sanctum necesse confiten-rect onem ad- tur.ὶ Cum, inquam haec pessimi omnium hominum ii indisseminarent haeresarchae: his omnia uersis Haemi bus prouide Paulus occurrendum putauit: sicque Corinthios ad quos scribit primum de Chri- eos pradicati siti resurrectione tam suo quam aliorum qu i viderant testii non io,instruit:dem uin de ceterorum mortuorum resurrectione copiosi sit me agens,cum ad eam insinuandalia probandaq. multis vias ita se . tur argumentis suis ipsorum facti S,qui ea dicerent, arguens, haec est i : Quid sacient, qui baptitantia ro mortuas, si omnino mortui non resurgi intλVt quid baptirantur pro illisλJSed quinam esset istiusmodi ludus & sabula velut in scena repraesentata, Epiphanius agens CLXV. aduersus Cherinthum narrat his verbis: In hac regione, Asia inq,immo et in Galatia valde viguit De his qui ba horum doctrina:de quibus etiam ex traditione res quaedam ad nos deuenit: quod quida apud ip-ptietantur pro sos de vita decesserunt, morte praeoccupati citra baptisma, alij vero pro ipsis in nomen ipsorum Emo, tuis. bapti renturius ne,ubi resurrexerint illi in resertactione, poenas derat,eo quod non acceperunt bai Epiph. haeres. ptisma,& subditi fiant potestati,quae mundum fecit. Et hac de causa traditio, qnae ad nos deuenit, eumdem sanctum Amuolum di xii te ait; Si omnino mortui non resurgunt, r& bapti antur pro
ipsis λCeterum alij recte hoc dictum interpretantes, sicunt, quod mortui vicini si fuerint in pictatis doctrina instructi,ob hanc spem ante obitu lauacro digni sunt ostendentes quod qui mortuus
est,etiam resurget,& Ob id indiget remissione peccatorum per lauacrum. Horu vero aliqui Christum nondum resurrexisse praedicant,verum resurrecturum este cum omnibus t alii vero quod omnino mortui non resurgent. Quapropter Apostolus medium se interponens,utrosque nos,acv m γλ. ii ii minuas iis ses, eadem opera subuertit.Jhaec Epiphanii. . ad Cor ho. o. . Chrysostomus ' arreptam testatura Marcionitis occasonem ex verbis Pauli,vi loco desunCLXVI. cti viventem quempiam illi profuturum baptitcnt: sic enim ait An vultis primo dicam quom Narcionitatu do hanc dictionem adoli erantur qui morbo Marcionis laboratu .sque scio quidem sore ut risum
472쪽
multum moueam verum enim ero etiam propterea maxime dicam,ut cum morbum magis su-
statis. Nam poliquam catechumenu. qua spiam apud eos excesserit, sub lecto mortiti abscoso aliquo qui vivit,accedunt ad mortuum,dc alloquuntur, Ze rogant velitne baptismum acciperet Demse illo nihil respondente; qui est absconsus in serne, pro illo dicit, se velle baptizari: ec sic eum baptizant pro eo qui excessit, perinde ac si in scena luderent. tantum valuit diabolus in ignavorum animis. Deinde cum accusantur,addunt hoc verbum,dicentes Apostolum dixisse: Qui bapti hantur pro mortius. Jhaec ipse. Verum cum Marcion haeresiarcha longe post Pauli tempora einerserit, non potuit ipse,vel eius lectatores esse qui notantur a Paulo, sed alij, qui eadem actitarent, equi- . multa bus ipsi exemplum fuerint mutuati. M Tertullianus quoque docet,non de C*tholicis, sed de iuri vitio a. haeretieis Paulum este locutum id declarans his verbis: Sed qua, inquit. ratione baptizantur pro mortui. Certe illa praesi ptione hoc eos instituisse contendit,qua alii etiam carni vicarium baptisura prolaturum existimarent ad spem resurrectionis: quae nisi corporalis,non alias sic baptisi imate corporali obligaretur. Anima enim non lotione, sed responsione sancitur, hoc est, sanctifica , . tur.Jhaec Tertullianus, qiue serme repetit h agens contra Marcionem. Sed sunt de aliae de verbis e sta Pelusili Apoitoli interpretationes quas in primis Ioannes Chrysostomus affert, de Isidorus ε Pelii siota res, i, eius discipulus, atque alii earum vem cupidos ad interpretes remittimus.
Clausurus iam epistolam Paulus 4, collectain indicit sicut&in alijs Ecclesiis secerat. Cum enim ut alias dictum ein Christiani qui Hierosolymis erant bonis omnibus spoliati a contribulicita T. .
bus ludaeis,maxima affligerentur inopia,de ex Concilio Hierosolymitano ut vidimus sic Paulo . Nuctu
Gentium cura tuillet delegata, ut tamen pauperum Iudaeoru in memor esset: cum alioqui sic comparatus ellet, ut quo ipse sibi victum quaereret, manuale opus exercere consueuerit, ne cui mole.
tius estet pro illorum tamen inopia solicitus, se a ceteris,qitae in Asia & Graecia erat, Ecclesiis eleemosyria in colligere testatur, sic dicens ' De collectis autem quq fiunt in sanctos, sicut Ordinaui ι i. t. it. Ecclesijs Galatiae,ita de vos facite. Per unam labbati unusquisque vestrum apud se seponat, recondens quod ei bene placuerit ut non cum venero,tuc collectae fiant. Cum aute praesens suem, quos erobaueritis per epistolas,hos mittam perserre gratiam vestram Hierusalem. Quod si dignum
tuerit ut di ego eam,mecum ibunt. Jhaec Paulus de collecta Ecclesii Corinthiorum indicta. Sed de collectis satis superius. CIN VIII
Declarans insuper Apostolus animi sui consilium quando ventii russit Corinthum dixe additi 'Veniam ad vos,chun Macedoniam pertransiero: nam Macedoniam pertras bo . Apud vos autem forsitan manebo, vel etiam hiemabo,ut vos me deducatis quocumque iero. Nolo enim vos modo in transitu videre: spero enim me aliquantulum temporis manere apud vos,si Dominus permiserit. Per mallebo autem Ephesi usque ad Pentecosten. JHaec cum scribat Paulus ut diximus) hoc cμr νβ' η anno; quidnam est,quod de non recedendo Epheso usque ad illud tempus visus est inisse consiliu diu mor ιη Sed cur tamdiu detineretur Ephesii, hanc asteri ipse causam,cum subditit Ostium mihi apertiun hst est magnum die uidens, Sc aduersarii multi .l Ephesius enim, quod totius Minoris Asiae metro inlis ellet crustas,quodque illice stet Dianae temphim de quo paulo inserius dicturi sumus oinniusentium frequenti concursu celeberrimum; de quod denique Proconsul Asiae illic agere consueuis εροβοι ν
s Philostrat ut vere dici possit, eam ciuitatem non equitum robore, sed clarorum hominii millibus ceteras su- D perare,an eaq. plurimum vigere sapientiam.Jhaec ille ruum Apollonii magi erga Ephesos studiucommendat:ri non mireris,si erga eosdem Pauli propensius esset ossicium. Sed qua occasone inde abire compulsus sit, Lucas exacte describit. ' σε vivAttamen prius videamns quod idem Paulus in calce eiusdem primae epistolae ad Corinthios CLXIX. in salutatione apposita, sua manu coscript ait: Si quis non amat Dominum nostrum Iesum Chri De επετο stum,lit anathema,maranath suoniam vero eaciem Pauli verba sacrae Synodi,necnon Episco- reo N pi in suis Eccles ijs,cum diuini interminatione iudicii aliquid admonerent,suis ipsorum praecep- tis affigere consueuerunt: operaepretium ducimus quod instituti ratio exigit subobstu δ hης ς lu.1. , cs M.
cidare,de iisdemque vocibus pauca disserere. Probe scimiis,ex sentencia Ioannis s Chrysosto' ita the. .vocem,Anathema,elle ani biguam,atque in bonam aeque ac malam partem 'surpari PDue om. i. Quandoque enim quod certo loco appensiim de ex voto Deo oblatum,vel in eius templo dedi h lora. mmccatum est,significari; quandoque vero quod a Deo seiunctum est per impietatem, intelligi hac vo in Iixi boni anathematis,cum complura diuinae,cripturae exempla declarant, tum maxime id quod apud i tisa Iustinum legitur in hic verba: Mathema id dicitur, quod Deo est dedicatum atque desima tu, biiuksti. A te in communem v sunt amplius non conuertituri aut quod a Deo per malitiam est abalienatu. J dire p. i. i M. Sed iam quo sensu hic accipiat Paulus,habes a Chrysostomo x dicente: Quid igitur est anathe- hche Π ma audi ipsum ita loquentem: Si quis no amat Dominum Iesum Christum, is anathema sit, hoc um
est,ab omnium commercio segregatus,alienus ab omnibus sit. Nam quemadmodum anathema donum,quod Deo oblatum dedicatur,nemo est qui temere manibus contingere audeat, neque ad id propius accedere: sic de eum qui ab Ecclesia separatur , ab omnibus abscindens, actam- qtiam longimine abducens, hoc nominea contrario scilicet appellat, magno cum terrore Omnibus interminatus, ab eo vi separentur, ac pedem reserant. Anathemati enim honoris gratia ain . . . propinquare nemo audebadiabeo autem qui ab Emesia abscissus erat, ex opposita omnes sententia separabantur . Quapropter separatio quidem tum haec tum illa ex aequo vulgo abalien tio erat i separationis vero modus non unus,sed illi contrarius: ab illo enim abstinebant tamquam a Deo dicato : ab hoc autem decedebat tamquam a Deo abalienato, de ab Ecclesia abscisD. hucusque Chrysostomus. At non certe hoc modo Paulus i optabat anathema este a Christo i
473쪽
pro fratribus suis, ipsa nimirum cente Iudaeorum. AEst enim N adhue alius ei titiem v is sensus ut anathepa idem amportet quod maledictum, 'secundum quod scriptum est in Zacharia R de Hierusalem: Habitabulinea,& anathema no erit amplius.Jquo loco Hieronumus de Paulo h pro fratrum salute,inquit,anathema est e cupit,imitari volens Dominum suum,qui & ipse,cum non esset maledictio,iactus est mala lictio. J Sed ha e sus in epistola ς ad Algasiam, bi &de alio vocis sensu haec verba leguntur: Vult ergo Apostolus perire m came,ut alii saluentur in spiritu; suum sanguinem sundere, vi multorum animae conseruentur Quod autem anathema interdum occisionem sonet,multis veteris Testamenti testimoniis probari potest.Jhaec ille. De Maranatha vero hac idem auctor ad Marcellam di Maranatha magis syrum est qliam Hebraicum,tam eis ex confinio utrarumque linguarum aliquid de Hebraeitin sonet,N interpretetur, Dominus noster venit.ut sit sensus: Si quis non amat Dominum Jesum Christum,anathema sit. de illo completo deinceps inseratur: Dominus noster venit uod supersuum si aduersus eum odiis pertinacibus velle contendere,que venisse iam constet.Jhaec ipse. Verum quod ad causam spectat, quod post anathema ea adderentur verba: illain potius existimanaus,quod Hebraei cum proser- Brent condemnationis sententiam Mim continatione praesentis diuini iudicii facere consueuerat. sunt de his exempla in diuinis Scripturis, ut in Daniele ς, qui impudicos N ealumniantes senes condemnans,ia priorem dixit: Ecce Angelus Dei,accepta sententia ab eo, scindet te medium. posteriorem item damnans,sic est allocutus: Manet Angelus Domini gladium habens, vi secet te medium.& intersciat vos. sic & ceteri iudicantes,& maledictionis sententiam pronunciantes, addentesque Maranatha, Dei praesentiam omnia iudicantis ac punientis adesse contestabatur, sciat. habetur in Psalmo : Iudicentur Centes in conspectu tuo. t vi probaretur esse verum quod est scriptum in Prouerbiis gi Per me legum conditores iusta decernunt di illudi Per me potentes decernuntius itiam.JPorro anathemati proxima censura erat calathema, quae erat proprie eorum qui se sic damnatis coniungerent. Qnod vero sicut Maranasia,ita & aliae Hebraeorum voces sint in Ecclesam i l lapis,& frequeti usu receptae, hanc Hieronymus ad Marcellam i scribens aliare rationem Apostolos id curasse. ut quoniam prima Eccies a ex Iudaeis suerat congregata nihil ad credentium scandalum in nouarent, sed ita ut a paruo imbiberant traderent:postea vero quam in 'niuersas gentes Euangelii di- olatatus est sermo non potuisse semel suscepta mutari. Licet di illud in libris suis. auos ἰla mini oca origenes asserat,pp vernaculae linguae cuiusq; idio in a. no posse ita apud alios sorore, ut apud suox dicta sunt,& multo melius esse non interpretata ponere, quana vina eorum interpretatione tenuare. hucusque Hieronymus. Augustinus haec etiam in eamdem sententia in : Hebraea, inquit verba no interpretata saepe inuenimus in libris,sicut Amen, Alleluia,N Racha, & Hosanna. N ii qua sunt alia quorum partim propter sanctiorem auctoritatem,quamuis interpretari potuisex his videas,
Christi an libuti cap. 4.in sane.
ge ut ii .as,quantum vetarandae antiquitati maiores detulerint,ti quam partim ei consulant, a
P quodam excultioris sermonis,pasim immutant antiquas voces Ecclesiasticas, i quod ad id de quo agimus spectat eum loco anathematis, et excommunicationis,more Centilium p tius quam Christianonim dicere malint,deuouere diris, vel quid smile.Sed lata dicam cum Augustino m) est vis consuetudinis etiam ad discendum,ut ui in Seripturis sanctis quodammodo nutriti educatique sunt,magis alias locutiones miretur,easque minus Latinas putent, quam illas quas in scripturis didicerunt neque in linguae auctoribus reperiuntur. . Noua .voces,quantumlibet eleeantiores,esse vitandas, nec ad locutionem sacrarum rerum facile admittendas, maiorum complura docent exempla, de quibus alias. Est enim ornamenti quoddain genus non mediocre,etiam oratorum Latinorum princinis testimonio, verborum Ornatum contemneremempe ait ad amicum selibemine illa tua norriuula mihi de incompta visa sunt: sed tamen erant ornata hoc ipso quod ornamenta neglexerant; dc ut mulieres, ideo bene olere,quia nihil oleant,videbantur. JDicebat de qui inter Graecos eloquentissimos rhetores primum. sibi vendicabat locum non esse in eo sertunas Atticae eloquetiae sitas, hoc vel illo scire uti verborea uin potius rem accuratius perpendere.Quam quidem sententiam tanto auctore dignam, post An brosiim vovi,prout vetus interpres,hac eadem ratione maluerat praesepium quam prasipe dicere, Augumnus p , eum faceret ei grammaticus magnum de impropria derivatione negotium, usurpathis verbis si elii in Demosthenes clarissimus oratorum, quibus tanta verborum suit cura,quanta rerum auctoribus nostris; metamen ei nonnullam locu tionis in lentiam obiecisset Aschines, negauit ille in eo postas esse sertunas Graeciae, illo ne an illo verbo usus suerit, & an huc an illuc manum porrexeraequato minus nos laborare debemus de regulis derivandorum nominum;quado siue hoe sue illud dicamus,intelligitur sne ambiguitate quod dicimus quorum non in expositione sermonis,sed in demonstratione veritatis est maior inretioΘJhucusque ille, nobisque satis; in his enim pene in se ij incidimus. . Quomodo autem in Paulum commorantem Ephesi post haec concitatae stat turbae, cum Lucas exacte describati nos inprimis hic idem ut rerum gestarum ordo postula crecitemus: Facta est inquit Lucas) illo tempore turbatio non minima de via Domini. Demetrius enim qui dam nomine, argentarius,faciens aedes argenteas Dianae,paestabat artificibus non modicum qugstum:quos conuocans,& eos qui huiusmodi erant opisces dixit: Visi,stitis quia de hoc artificio est nobis acquisitio:& videtis N auditis, quia non tum Ephesi, sed pene totius Asiae Paulus hic suadens auertit multam turbam,dicens: Quoniam non sunt dii qui inanibus fiunt. Non iv
474쪽
A lum a Mem nobis haec periclitabitur pars in redarsutionem venire, sed & magnae Dianae templum in nihilum reputabitur, sed & destriti incipiet maiestas eius,quam tota Asia & orbis colit. J Fuit
haec Demetrii oratio ad concitandas turbas in Paulum & armandos in eum opifices accommodata nee fuit difficile hoc illis nersuadere,cum praesertim tum ab utili, tum ab honesto,nempe a religione, sortia argumenta deduceret. Magnum quidem compendium argentarii suo opificio contrahebant,dum argenteas statuas aedesque earum ex argcto itidem fabrefactas, iis qui ea vovissent, plurimi venderent. Penes Gentiles etiam fuit in more,hic pro re aliqua assequenda vovere,pictasque tabellas,re ipsam cuius compotes facti fuissent,repraesentantes, in teptis sitispendere. unde C. Cotta haec apud Tullium δ: Tu pii deos putas humana negligere,nonne animaduertis ex tot tabellis pictis, qua multi votis vim tempestatis effugerint, in portumque salui aduenerint ZJN Horatius i :
S penosse potent B Vfimenta muris Deo.JSolebant itidem tabulae pictae argento etiam fabricari. hine Cicero Vr Tabulas pictas etiam argeti bene facti.J& Lucianus in Alexandro Accedebant, inquit,ad haec picture, imagines, lana deum ferentia, partura ex aere,partim ex argento efficta.JSed & Dio in Rhodiaca offerri consueuisse ait eiusmodi diis in agines,non ex terra fictiles,ne numen iniuria assceretur sed aereas vel argenteas diis esse gratas, quae se inel dicatae, perpetuo permanerent. Suas enim filiorumve, vel nepotum imagines maeorum sanis offerri consueuisse, idem auctor in nuper citata oratione confirmat. Atqgetiam ad huiust nodi oblationes spectat de Philistaeis in diuinis scripturis est testimonium, eos ad averrendam plagam per mures Se ulcera diuinitus illatain,iuxta numerum suarii in prouincia in secisse quinque mures aureos,totidemque aureos mos,quos delicti expiandi causa apud Arcam foederis in capsella posuerunt. Sic igitur in templum Dianae Epheta vel pictas tabellas, vessculptas aut conflatas amento imagines offerentes,vota quae nunctipanerant,per luebant ;quarum opi ..cio argentarii ingentem libi vim pecuniae comparabant.
Ceterum quas Lucas aedes Dianae argenteas ab argentariis fieri solitas esse tradit, nihil aliudia sui se existimanuis quam ipsas argenteas statuas eum suis aediculis, seu Poculamentis γ qiro sensu etiam apud Ciceronem in Verrem aedes Mineruae posita dicitur in fano Apollinis. Abudasse hisce donis templam Dianae,ex eo facile colliges quod Pompeiano ciuili bello in Orientem transsato, Scipio ut lcribit Caesar φὶ pecunias antiquitus intemplo depositas,ceterasque eiusdem deae statuas inde tolli eum iussisset; Caesar, quo minus fieret voti compos, fuit impedimento: qui iterum poli ea restitit I. Appio idipsum conanti. Sed de pecuniis deponi solitis Ephesi in templo Dianae, Die Dio idi Nostis haud dubie Ephesios, apud quos multae pecuniae partim priuatorirna recondiis in Dianae te inplo non sellina Ephesiorum, sed di hospitum,& hominum undiquaque venientis, partim & populorum,di Regum. Depon ut autem omnes ineo secii ritatis gratia, nemine umqua soloco inferre iniuriam, tametsi plurima bella gesta sint, ciuitasque pius fuerit capta. Jhaetenus Dio. Fidem quoque certam secit eius rei Annibal Carthaginensis pii velata specie,quod habebat tot preeliis congestum aurum in eodem Dianae templo ii oua arte occulte deposuit p. Ex qbus omnibus,quantae est et apud omnes gentes existimationis templum illud, intelligere quisque potest. Adnumerabatur enim inter septem Orbis miracula ipsum Dianae Ephesiae sanit, de quo γ hec Plinius hi Magnificentiae vera admiratio extat templum Diane Ephesie, ducentis vel .ut alibi habet, quadringentis viginti annis iactum a tota Asia. In solo id palustri fecere, ne ter 'motus sentiret,aurhiatus timeret. Rursum ne in lubrico atque instabili inndamenta talitae molis Iocaretur, calcatis ea substrauere carbonibus,de in velleribus lanae. Vniuersis templo longitudo est quadringentorum vigintiquinque pedum, latitudo ducentorum viginti, colimine centum vi intis plena a singulis Regibus factae, sexaginta pedu altitudine,ex iis triginta lex ex atae.J 8e paulo postr etera eius operiq ornamenta plurium librorum instar obtinent. Talis igitur erat species templi Dianae Epheliae his teinporibus cuna alias antea septies fuerit restitutum, ut idem qui paulo ante aucto e amrmat i. Simulacrum vero Dianae alii ex ebeno compacti ni tradiderunt; hi vero, ut
Mutianus Consul, qui se illud proxime spectasse dicebat,vitigineum fuisse ferunt. Sed tantae molis templum,Orbis ut existimabatur miraculit m & ornamentiam, sub Gallieno Imp. inuadentibus Gothis Asiam ut auctor est Iulius Capitolinus spobatum est penitus &incensit licet illud ipsum abhinc post septem annos ab eodem Nerone Imp. sub quo haec in Paulum excitatae sunt turbae,iam quae in Asia si etiam quae in Achaia in deorum templis dona erant si pretiosa ae simulacra suerint inde sublata: quod quidem Tacitus i sub Consulatu C. Leeani j &Marci Licinii factum testatur his verbis Aneamque praedam etiam dij cessiere is pliatis templis in
urbe, estoque auro P triumphis,quod votis,omnis populi Romani aetas prospere aut in metu sacrauerat. Enimvero per Asiam atque Achaiam non dona tin, sed simulacra nuntinia abripiebatur,mistis in eas prouincias Acrato ac Secundo Carinate. Ille libertus cuicumque stagitio piomptus:hic Graeca doctrina ore tenus exercitatus,animum bonis artibus no induerat.Jlixe Tacitus. opifices igitur argentarii ut adorationem propositam reuertamur)auditis his quae a Demetrio dicebantur inquit Lucas repleti sunt ira, S: exclamauerunt dicentes: Magna Diana Ephesiorum. Et impleta est ciuitas tota confusione,& impetum fecerunt uno animo in theatrum rapto Gaio & Aristarcho Macedonibus comitibus Pauli. Paulo autem volente intrare in popuIuni,non perini serum discipuli: quidam autem & de Asiae Principibus, qui erant amici eius miserim tad eum,rogantes ne se daret in theatrum. Alii etiam aliua clamabant. Erat enim ecclesia con se, M plures nesciebant ex qua in conuenissent. De turba autem detraxerunt Alexandrum,propellen si ctia. Tom. I, Hli a tibus
475쪽
tibus eum Iudaeis. Alexander autem manu silentio postulam,volebat rationem reddere populo. AQuem ut cognouerunt Iudaeum esse,vox facta est omnium,quasi per horas duas clamantium: Magna Diana Ephesorum. Et cum sedasset Scriba turbas dixit: M iri Ephesi, quis enim est hominum qui nesciat Ephesioruni ciuitatem cultricem esse magnae Dianae .louisque prolis3 Cum ergo his contradici non possi oportui vos sedatos esse, de nihil temere agere. Adduxistis enim homines istos neque sacrilegos,neque blasphemantes deam vestram. Quod si Demetrius,&qui eum eo sunt artifices habent aduersus aliquem causam: conuentus serenses aguntur, de Proconsules sint accusent inuicem. Si quid autem alterius reiqiueritist in legitima ecclesia poterit ab Elui . Nam & periclitamur argui seditionis hodierna :cum nullus obnoxius stide quo possimus reta re rationem concursus illius. Et cum laaec dixis et,dimisit ecclesiam.Jhucusque Lucas. In his quidem multa sunt cons deranda de in primis id quod Alexander de Apostolorum modestia his testatur Adduxi sis homines istos neque sacrilegos, neque blasphemantes deam vestram. Adducendus est ad haec declaranda locus Iosephi in libro secundo contra Apionem, quo diciturc Noster enim mos est,propria custodire,non aliena potius accusaret Ee ut neque ridere ne- uque blasphemare debeamus eos qui apud alios putantur dii,aperte nobis legissator interdixitP-pter ipsam appellationem. Jhaec Iosephus: ut non mireris,si Apostoli ipso ingressu praedicationis Euangelicae in deos Gentium minime inueherentur:communis enim indicium illud Exodi: Diis
non detrahesi vulgata illa serebatur interpretatio,vi neque in deos Gentium obloquerentur. Sed N obseruatione quidem digna res est,quomodo Alexander homo Iudaeus tantam ciuitate adeo tumultuantem,conclamantem obstrepentem, ac impetu concitatam breui oratione sedauerit,atque in officio continueritrea nimirum tantum illos deuincens ratione, quod s delictum aliquod a Paulo eiusque discipulis perpetratum fuisset, agerent de his apud Proconsules in conuentibus forentibus si vero de re aliae stet quaestio de religione videlicet, in legitima ecclesia causam tractarent. Mira qu)dem atque plane egregia distinctione,quaenam causa ad serenses esset desere da conuentus,quae vero in legitima ecclesia tractari deberet,perbelle inonstrauit,atque etiam sacile persuasit. Tanta enim veritatis est vis, vi concitatos animos ac in furorem actos celiniat, a que nis contra iussa' omnino nitantur,potiora sequi compellat . Quantumlibet autem esset Proconsulum summum ius, summaque potestas: tamen ea qus ad cultum veritatemque religio- Csus spectarent non in eorum conuentibus, sed in legitima ecclesia decerni debere, omnibus m niasissimum videbatur. Nam a & Gallio Achaiae Proconsul vivi minus ab his, quae erant defide obortae, abstinuit contis uersis ,reiiciens illarum iudicium ad eiusdem facultatis homines. Sed quinam essent hi forenses conuentus,quive legitimaecclesia,quorum meminit Alexander: ut historica veritas magis magisque perspicua reddatur , opera pretium ducimus paucis demo
A Graecis hanc consuetudinem forensum conventuum fluxisse, Dionysus Halicarnassaeus bilis verbis declarare videtur: Templa construxere impensis communibus,illi Dianae Ephesae, hi Apollinis in Epitropio quo conuenientes cum coniugibus de liberis, statis temporibus, na sacris dabant operam di mercii noniis:ubi publico certamine cum equis pernicibus, liun viris viribus arte ve nausi a praecellentillus proponebantur praemia victoris de diis ciuitates dicabant donaria. Peractis spectaculis,ac negotiationibus, aliisque sessis de publicis hilaritatibus, si cui ciuitati s multas intercedebat cum altera, prirno erant iudices,qui litem componerent: tum de bello contra barbaros gerendo, teque mutua gentis concordia consulebatur in medium. Horum de his si omilium exempla secutus,animum adiecit Servius Tullius ad constimendum virum corpus, dec.J o Extant de eiusmodi forensibus conuentibus in Asa seri solitis egregia duo loca Dionis, di in priam is de Caelenis Phrygiae,se dicentis: Ad haec, iudicia alternis annis apud vos fiunt, de, congrcgatur multitudo hominum infinita, iura agere volentium, iudicantium ,rhetorum, Praesectorum,naim strorum, seruorum, lenonum, mulionum,cauponum, nae retricum,& opis naevi venalia,qui habent, maximo distrahant pretio; nihilque sit otiosum in ciuitate neque iuga, neque aedes, neque mulieres. 3c paulo post: Quamobrem maximum ego reor esse ad ciuitatis robur iudiciorum conuentus & nullam ob rem omnes tantii in adhibuere studium. Illorum autem ius habent insignio .
res ciuitates uicissim annis alternis. Jidem de iisdem in Melancoma prima haec habet: Conuenitie autem ad pii blicos mercatus: hi quidem propter historias,& alia spectacula de certamina. Et ex his si qui valde huius rei sunt studiosi,nihil aliud a summo diluculo seciunt; multi varia asserunt venalia turbasorensis alii suarum specimen edituri artium &opiscit; alii suam proponunt sapietiam: ulti quoque poemata ostentant tragoedorum de carminum heroicorum rimulti vero soluta oratione scripta commentaria legunt otii gratia, venientibus animumque oblectare volentibus molesti.Jhaee& alia Dio de serentibus conuentibus ea tempestate in Asa seri solitis: vixit enim Eipse,qui haec scribebat, hac ipsa state. Verum apud Romanos distinctos fuisse forenses conuentus,qui negotiationis causa agerentur,ab illis cum Praeses prouinciae ciuitates vocaret, Sc de controuersis caria incognosceret, uti illis in quibus conciones haberentur et alia eiusnodi ad Remp. spectantia negotia tractarentur, tradit Festus , Propterea conuentus serenses,quorum meminit sanctus Lucas, illi erant,cu Proconsul in quibusdam prouinciae ciuitatibus quae sibi ad hoc peragendum commodiores viderentur. rtis diebus consuens, per se, vel Legatos, usas comprouincialium cognoscens, iudicia exerceret,atque sententia dissiliret. Meminit horum saepius Cicero d ad Appium scribens, necnon ad M. Catonem . Iosephus Iudaeus f dii agit de Gabinii praefectura in Palaesina, haec ait Cositutis quinque iuridicis conuentibus,in totidem squales partes totam prouinciam distribuit: ita ut alii iura peterent Hiluosolyma,alii Gadara, AmathutE alii quarti vero Hierichii te quinti Sapho
ia, γ est oppidii Galiliae: sicq.liberati dominis,sub optimatii gubernatione degebat. j optimates quidem
476쪽
A quidem appellat,quos Alexader apud Lucam P meonsules:noi nod in Asiam prouinciam Minorem dicta in plures cum fascibus ProconsuIes mitterentur; sed qii qui ab eo dirim Edis litibus &meris causis cognoscendis praeficerentur, Proconsulares iudices dicerentur, iidemque aliquado Leniti di quos torta te Alexander Proconsules dixit Vel quod ut verius e redimus sublato de a fide dicris medio nuper, ipso mitio Neronis Imperii, to Agrippinae propinato veneno, Iunio Silano Asiae on p*r Qti Procon uile,duo essent qui loco proconsulis eam administrarent prouinciam,Ρublius Celer h.& cω P.AEIrus: hi enim curantes res familiares Principis in Asia. iubente eadem Agrippina Neronis ' ' matre.Silano neca intulerant:quo defuncto,nullus alius post ipse in Procon siil in Asta letitur subrogatus, sed ambo eam prouincram administrarunt:quorum alter,nimiru Publius Celer post sequentem annum, Nemne secundum & Lucio Pisione Coss. a tota Asia apud Neronem est accusa
Quod autem pertinet ad conuentum,quem ut vidimus idem Alexander legitimam Eccle- CLXXXII. liam diciti Chrysostomus 4 amrmat,solitos Histi Iudaeos ad dirimendas quas inter se haberent 4 Πωistri
B contentione S,ter in mense coire. Erant & apud Iudsos alii quoque ubicumque agerent publiei eo δολ' uentus,qui ab his Indicebantur qui a summo Pontifice summa eii potestate ad visitandos Iud os mittebantur; ut quae ad morum institutionem, ta legis disciplinam spectarent, corriterent & eme
darent Erat eorum praecipua iurisdictio & imperium. nam principes synasogae, sacerdotes aliosique ministros, si factum exigeret,exauctorare atque in ordinem redigere noterant,ut Epiphanius elimia his agit L testatur. Cum igitur ex Iudais Christiana fides meten ita videretur , quique e Epiph -.ria, Ephesi praedicarent, genere Iudaea citent; ludaeorum conuentum Alexander,& ipse Iudaeus, legitimam Ecclesiam nominauit. Iudaei enun habitantes Ephesi,eiusdem ciuitatis municipes erant, ac
proinde priuilegii vinurum potiebantur,& Ephesii dicebantur: testatur id enim Iosephus libm se.
Postquain autem cessauit tumultus inquit Lucas i) voeatis Paulus discipulis, Beexhorta- CLXXXms eos,valedixit, de profectuvest ut Iret in Macedoniam. Jl iterimi hae illae Pauli angustiae, qua ru, III. ad Corinthios g secundo scribens, his uerbis meminiti Non enim volumus ignorare vos fratres T autia rec
cle tribnlatione nostra tuae laeta est in Asiam uomam supra modum grauati sumus supra virtute, vir Enheis C ita ut raderet nos etia uiuere.Sed ipsi in nobismetipsis responsum mortis habuimus, ut non simus s Acta fidentes in nobis, sed in Deo 7ui suscitat mortuos;qui de tantis perieulis nos eripuit & eruiti in s 'quem speramus,quoniam de adhuc eripiet adiuuantibus & vobis in oratione pro nobis. JPraeter haec qiina Luca& Paulo sunt scripta si quis adhuc exactam habuerit temporis ratim CLXXX nem proculdubio inueniet haec circa tempora imposiorem illum, orbis illusorem,circulatore di- imeo Apollonium Tyanaeum venisse Ephes Philostratus h enim eius discipulus, & Dbularum egregius concinnam his pri s Neronis annis, Ephesum primo, mox in Graeciam, ac inde Rin nisi artient: mam eodem imperant venisse testam qui &Praestigias,quas illum operatum esse Ephesi, in a- g , Sin. liisque Asiae Graeciae locis,narrat,vere an falio,describit tamen. Verum conatum fuisse diabolu h l hilosti. E. his artibus Christianae fidei obseruari,pmutolina in AEgypto coram Pharaone magi opera Dei ν --.gr Moysem facta reddere irrita studuerut certum est. Cum enim viderentur eadem fere, qu2 aleo per Paulum signa fierent,ab Apollonio factitari,atque sivis ipsius artibus homines dementari; in quale putas veritatem suisse discrimen adductam nimirum ut Christianae fidei hostes quessicumque occasionem aucupante eiusdem generis es ex eodemque sonte prodire quae a Paulo. 'D aequae ab Apollonio agerentur,stulte iactarent: immo huic sorte sua gloriosius ostentanti,quam Paulo submisi animo omnia operanti plus tribuendum esse, impie affirmaret: quod ex eo facile potest intelligi,cum Apollonio ob propulsatam quod ait Philostratus peste, ut deorum alicui, Ephesii statuam erigerent,& sacram rem facerent. Verum,sicii test scriptum in libro sapientiae i: Spuria vitulamina non dabunt altas radices, nee stabile fundamentum collocabunti illius praesti-
giae penitus evanuerunt;&Dei Ecclesia,ut columna&firmamentem veritatis, licet Innumeris
sit agitata turbinibus,& immesis vexata fluctibus,tamen quia supra solidam firmamque petram innixa, solide firmiterque fundata est, incocusta omni ex parte in perpetuum duratura subsistit. At de Apollonio fusius dicturi sumus inserius. Sed quid interea Paulus, pol quam Epheso prosectus est, ut iret in Macedoniamλ Per Minore CLXXXV .
Asiam iter faciens venit Troadena nobilillimam ciuitate luae adiacet Hellesponto: ubi quaeres Pauti aduen- Titum eum no inuenisset,iransiliis freto,abijt in Macedoniam. Testatur id quidem ipse Paulus rusia Marido in posteriore quam ad Corinthios scripsit epistola,scdicens post enarratas graues aerumnas,' .llas in Asia,nempe Ephesi,palliis erat:Cum venissem, inquit, Troadem propter Euangeliu Cliri x. t.1. R i,& ostium mihi apertum estet in Domino uon habui requiem spiritui in eo eo quod non inuenerim Titum fratrem meum:sed valefaciens eis,prosectus suin in Macedoniam. J Quid vero post illiue uenit ait Luras Cum autem perambulasset partes illas, & exhortatus eos fuisset multo l Act. i. . sermone,venit in Graeciam.JBreuissima quidem summa res gestas multorum mensium clausit. Nos vero,quid Paulus dum moraretur in Macedonia, Ecclesias eius prouinciae visitans,eserit, ve inde recedens,cum venit m Graeciam: quantum ex eiusdeni Pauli scriptis expiscari licuerit
Ac illud in primis, quod venturus in Macedoniam, rationem habens Ecclesiae Ethesin , CLXXX- ne penitus pastore destitutam relinqueret,ut eius necessitati prospiceret Timotheum discipulum VI. omnium amantissimum inibi remansisse voluit. Id enim Paulus, e Macedonia primam ad eum- ui I. m. i. dem scribens epistolam,testatur his verbis. ': Rogaui te vi remaneres Ephesi, cum irem in Ma Timotbco .cedoniam: ut de nunciares quibusdam,ne aliter docerent, neq; intenderet sabulis & genealogiis, a Paηt' Nil,
quaestiones pst ne magis,u edificatione Deiri est in fide.ὶCreatu fuisse Timotheu a Paulo bphesi ct best.
477쪽
ra Ambro . in e mdem epic dia ii terent.
Episcopum,auctor est Eusebius. , qui ait, ipsum primum omnium obtinuisse Episcopatum Ee oelesiae E phesinae. Sane quidem fuisse Timotheum,cum ad ipsum Paulus scribit,iani ordinatu Epiruscopum, nulla est dubitatio;quandoquidem quae essent Episcopi munera,ab eodem ibi exercenda requiri imam in eadem prima ad eum hoc anno scripta epistola haec dicit 'Aduersus presbyteriiaceu lationem noli recipere,nisi sub duobus aut tribus testibus.Jdi paulo post: Manus cito nemini imposueris.Jluee de alia ad ipsum Ephesii agentem Paulus scribit; quibus plane signisi at, ipsum suilla iam Episcopum ordinatum .Quam nobilis Ephes collectaeiset Ecclesia , quam nobilissimi Apostolorum Paulus & Ioannes erexissent,cuique Timotheus praesectus esset Episcopus, ea quae in haee verba sanctus Ignatius ad ipsos Ephesios scribit, facile monstrant: Facit Deus,inquit, ut assequar,& inueniar in sortem Ephesiorum Christianorunt,qui di cu Apostolis in virtute lesu Christi semper couersati sunt, Paulo, Ioanne,ac fidelissimo Timothe Scio qui sum,& quae scribo: Ego minimus Ignatius similis his qui periculo & iudicio obnoxij sentivos autem misericordiam consecuti, firmati in Christo Iesu .l De his vero qui tradunt R Timotheum post haec successisse in Episcopatu Ecclesia Ephesinae Ioanni Euangelistae; quam manifeste errent, suo loco inferius erit
Relicto igitur Timotheo Ephesi,cum Paulus ut dictum es venisset in Macedoniam, primam ad eumdem scripsit epistolam:quod quidem cum ex dietis euidenter satis constat, tu et Patres testatur nec enim est quod de Pauli priori in Macedoniam aduentu possit intelligi: nam nondum ad illud tempus in ea Asiae prouincia Euangelium praedicauerat. Cum inulta Paulus eadem e Pistola Timotheum admoneatifidemque operibus iunciam commendet inde docet,aliquos in errorem esse lapsos,dum fidei non coniunxerunt bonorum operum conscientia, ut Hymenaeus,& Al xander:ait enim inprimis:Finis praeepti est charitas de corde puroac conscisntia bona, de fide non ficta: a quibus quidam aberrantes conuers sunt in vaniloquiu volentes csse legis doctores, non intelligentes quae loquuntur,neque de quibus affirmant.Jde post nonnulla: Hoc prirceptu c mendo tibi Timothee, secundum praecedentes in te prophetias,ut milites in illis bonam militiam, habens fidem,& bonam conscientiam,quam quidam repellentes, circa fidem naufragaverunt: ex uibus est Hymenaeus,& Alexander,quos tradidi satanae, ut discant non blasphemare. J Quaenam cierit illoram blasphemia,cum non aperiat: illi notam fuisse iure Theodoretas i existimatiae pinde haec ipsa Ephesi,ubi ut dictuin est Paulus trictio commoratus est contigisse Forta sic hic ille est Alexander, ius meminit Lucas g: quem Iudaeum fuit se genere, & concitatas Ephesi turbas habita ad populum oratione, c5posuisse quod ante vidimus narrati locus enim di nomen ad haec opinanda cum suffragentur,non a remotis coniectura petita esse videtur. Ceteruin quam facile sit a fide etiam periclitari ae cadere,qui eam non aeque optimis vitae moribus foueant. innum ra pene exempla,quae suis locis narraturi sumus, inani teste declarant: ut vix sit reperiri declinantem a fide haereticum, qui non prius aliorum peceatorum sordibus fuerit inquinatus. Λt non de his tantum qui in illam diem emersissent haeretici, Timotheum Paulus admonitici sed di de iis quae venturae essent, haeresibus,diuino Spiritu praemonente, ij idem litteris eum rcedis dit certiorem, sic dicens hi Spiritiis autem maniseste dicit quia in novissimis temporibus disco dent quidam a fide attendentes spiritibus erroris & doctrinis daemolliorum, in hypocrisi loquentium mendacium,& cauteriatam habentium suam conscientiam, prohibentium nubere, abstinere a cibis,quos Deus creauit ad percipiendum eii gratiarum actione Fidelibus. Quia onmis cieatura Dei bona est, de nihil reiiciendum, quod eum gratiarum actione percipitur.J Quinam sucrint Deiusmodi haeretici,qui postea haec euerint,quorum Panhis doctrinam condemnat: sententia est Chrysostomi & aliorum , hos suisse Encratitas , Marcionitas , di Manichae S . Vcrum ante hos, ipsis Apostolorum temporibus, quae haec docuerunt, di cibos aliquos detestarcntur, haereses prodiere. Nam Ignatius,qui tunc vivebat,eosdem taxat haereticos, cauc indosque monet, qui nuttias ta cibos damnarent .sic enim ait scribens ad Philades: hios post damnatam haeresim Ebionis:Siquis uniuersa haec confiteatur, sed legitimam commixtionem di liberorum Scrotionem corruptelam & pollutionem appellat,aut cit os aliquos detestandos putat; talis apostata illum draconem in se habentem fovet. lidemque eadem ex causa,cum de virginibus agit, Quo hos scopulos vitent ea idem haec monet, sed in primis coniugatas: v xores,inqtiit, maritis subditae cutin timore Dei: virgines Christo in puritate,non abominantes nuptias, sed id quod praestantius est amplectentes,' On in calumniam matrimonii, sed ut liberioribus animis diuinae legis me datationi vacentalia cum agit de cibis,ad Heronem i diaconum scribens haec ait: Ieiuniis N precibas vaca, de caue ne immodice id agas,ne ipse te deiicias: vino de carnibus ne prorsus abstineas nccenim abominanda sunt: Bona terrae multaeomedetis. Sed quinam sucrit eiusmodi dogmatisses, It naeus aperte significat,nimirum impium Salii minumaiusque gregales,de quibus haec lcribat, post alios recensitos eorum erro s: N ubere, inquit, de generare, a satana dictuit esu: multi etia ex his qui sunt ab eo & ab animalibus abstinent persecta eiusmodi continentia sedi cc ntes multos dhos agitur signatos esse ab Apostolo, inimo a Spiritu Dei ut ipse testatur milia est dubitario: ipse emui Saturumus primus fuit inquit Theodoretus ' qui matrimonium,diaboli doctrinam nomi nauit, iuberctque abstinere ab animatis. Docebat di haec ipsa Lbion lis resiarcha ut tradit Epulianius M aduersus quem idem Ignatius scribit p ad Philades phim.
At nec quemquam moueat, si nouiminis temporibus haec praenunciante Spiritu obuentura Pre,idem icctetur Apostorus:nam nouissimum hoc esse te in pus, Dominus illis verbis signiri- cauerat,dicens: Venit hora,& nunc est,quando mortui audit ni vocem Filii Dei. N paulo post: Vanit hora in qua omnes qui in monumentis sunt,audient vocem eius, di c.JSed & ipse Paulus, scribens ad Thessalonicenses nouissimum diem,quo Christus adiudicandum venturus est et, lata
in propinquo esse,& sua ipsius aetate inore sgnificauit: sed nec ipse tantum id est opinatus, sed oc
478쪽
Ioannes ad sitos scribes,direbat: Filioli,nouissiima hora est:& sicut audistis quia Antichristus venit,nile Antichristi multi saeti sunt: unde scimus quia nouissima hora est. quotquot enim recens emergebant haeretici,eosdem eredebant Antichristos. sed quod praedictum erat post illum ad iudicandum Dominum esse venturum eadem coniectura iidem putarunt Apostoli haec videres, ianouit Mimum instare diem. Hac eadem ratione Ignatius h ,cum eadem videret oborta impia dogmata quae Paulus nouissimis temporibus euentura praedixerat, scribens ad Ephesios,quos Tin othris,ad quem Paulus scripsit,pra dicta ex eius scripto docuerat haec ait: Nouissima iam sunt te-Pora: reuertamur,& timeamus Dei longanimitatem.J Secreto enim arbitrio diuini consilii quod nefas est mortalem hominem perscrutari, haec de futuris temporibus Apostolis etiam fuisse abscondata,certum est. Sic nouisti inum tempus esse dictum a Spiritu patet eodem sensu quo& D minus reliquum temporis usque ad resurrectionem mortuorum atque iudicium, ram una arpellat,nempe nouissimam mundi aetatem. Ex hix igitur cum luce elarius certum exploram m. habeatur,quas haereses quosve haereti- eos Paulus ad Timotheum scribens, monente diuino Spiritu:demonstrauerit: quam impie simul ac stulte,quam inepte ac pariter inerudate,quam denique turpiter atque procaciter Novantes liqretiet ijsdem Pauli verbi x abutantur in sugillationem Catholicae veritatis,quae cplibatum nuptiis superextollit,de ciborum commendat abstinentiam, patet. Non sic enim,ut dicti haeretici, Ecclesia Catholica commendat virginitatem,ut venerabiles nuptias, thorumque immaculatum condemnet: neque cum ciborum praedicat abstinentiam,cibos cuiusque generis tamquam malos abominandosque existimet,quos a Deo optimo maximo, nee ab alio creatos dicit esse numine ali ve principio; probe sciens quod dicit Apostolus' omnem ereatura Dei bonam ess e,& nihil reiiciendum quod cum gratiarum actioAe percipitur. Sicut enim ingluuies detestanda visa est omnibus, ita etiam ciborum abstinentia fuit semper ab omnibus commendata Muam ut magis magisque tamquam egregiam temperantiae virtutumque aliarum multarum altricem atque pare rem,assequi valeamus delectum quemdam atque aiscretione putauit Dei Ecclesia adhibeda esse ciborum, illos scilicet aliquando ad esum adhibens,qui visi sunt ad eam consectitendam magis ac iram dati; illo'. rursus pro tempore reiiciens, qui esculetiores eum sint, maiusquam ad institutum par esse videretur, nutrimentum asserant. Non enim illum quidem commendat ac sequitur ciborum delectum quem salse ex causa Pytha oras excogitauit,vel AEgyptii inuenerunt; nec quem lege diuina oIim ad statutum tempus praescriptum,post inde iam rancidum superstitio ministrauit sied quem Deus tam in priori quam in polleriori in strii mento probasse cognoscitiir.Quanto enim praeconio coram Dium populo extulit Dominus Rechabitas , qui non ex priscripto instituto alicuius antelatae legis,vel patriae con Illinem. ιs.suetudinis.sed tantum quod prscepto patris siri Ionadab abstinerent a vino Quanta item Iaude est sublatus a sponso amicus sponsi Ioannes Baptista, qui talem habuisse cognos itur delectu ciborum,ut de illo testaretur , neque manducasse panem,neque bibisse vinum At cui credimus, si Dei testimonium te tantis haec iterum non accipimus vel qui improbam audeat, quod Deus commendact Nonne & Paulus per eadem lineam serram deduxit,qui ad Romanos i scribes,ait: Bonum est non manducare carnem, ec non bibere vinum neque in quo frater tuus scandalizatur,aut infirmatur J Ex quibus videas, adeo peculiare fuisse in illa pra mitiua Ecclesia florentissima,nec carne S manducare, nec vinum bibere,ut quantuin libet Fideles eis legitime uti pollent, ta, men ut re in insolitam admirati plerique offenderetur cuius quidem scandali habendam esse aliis quam rationem, idem mandat Apostolus. Temperasse quidem se a came de vino Apostolos multa afferri possunt exempla.Vt enim id in primis de Petro Apollolo dicere possimus,facile persuadet Gregorius Nazian Zenus E, dum scribit,ipsum lupinis minuto asse veneuntibus famem pellere conlueuisse. De Iacobo fratre D mini nec carnes umqua in cibum,nee vinum in potum adhibere solitum, Hegesippus h affirmat. De Matthaeo etiam haec eadem Clemens Alexandrinus his verbis: Matthaeus Apostolus seminibus,baccis,& oleribus absque carnibus utebatur.J Timotheia a vino abstinuisse, sed occasione si machi si accescentis modicum ex eo sumendum illi Paulum imperaste, tradunt interpretes .Sed& ipsum Paulum a vino se cohibuissὸ, suo loco dicemus. Deficeret dies, si omnium sanctorii, quorum vita & mors est egregiis miraeulis illustrat de delectu ciborum hic vellemus exempla eo irexere,vel catalogum Samiorum Patrum, qui eumdem Ecclesiae eatholicae ritum praeclaris elogiis vel etiam commenta dis illustrant,hic obiter recensere. Sed satisfactum putamus negotio, si vim verbo dixerimus quod absque aliqua dubitatione constanterque asserimus neminem reperiri sanctorum Patrum Catholicae fidei professorem,qui,cum de ea re inciderit sermo non tantusuerit eiusmodi Emeliastici ritus firmus assertor atque egregius praedicator, sed & fidelis imitator, parite .sectator.
At quod superest, videamus,num sicuti ciborum de Iemas Dei testimonio comprobares de usu Christianorum receptus,de omnium Patrum testimonio firmatus habetur, ita etiam certa tempora sint diuina vel Apostolica auctoritate ad ieiunandum Christianis praescripta. occurrit de his in primis Augustini sententia se dicentis,cum agit de ieiunio sabbatuSi autem c suoniam huic quantum potui sufficienter respondisse me puto de hac re sententiam meam quaeris: Ego in Euaselicis & Apostolicis litteris,totoque instrumento quod appellatur Testamentum novum,animo ad reuoluens,video praeceptum esse ieiunium. Quibus autem diebus non oporteat ieiunare.& γbus oporteat,praecepto Domini vel Apostolorum non inuenio definitum.Jnaec ipse. Sed quod nomperitur diuinis litteris esse mandatum; an Apostolica auctoritate sine scripto, sicut cetera multa, Ecclesiae traditum habeatur,diligentiori inuestigatione disquirendum propolimus. Nemo et Q c. nea sententia de his qui ab Apostolis ageretur, ac per eos tale Ecelesiae traderetur,s. I gnatio testis
Heres p. apud Euseb. hist. Iul.
479쪽
tio testis fidelior adhiberi poste videtur, qui haec ipsa est proxime contemplatus: nec est quod quis xnedunt driere, sed de tanto viro nec leuiter suspicari ullatenus posti Galia ab ipso fuisse Fidelibus, quos instituit,suis epistolis persuasa,quam quae vidisset ab Apostolis usu probata, am. Fidelibus id V pH tradita. Qiliniis igitur ipώ ad Philippenses φ, quos Paulus ad fidem instituerat , ne certorum dierum ieiunia negligant, inculcat his verbis. Quadragessi male ieium uni ne spernatis: continet enim exemplum conuersationis Dominicae. Post pastionis Dominicae hebdomadam ieiunare quartis sextis striis ne negligati ciboruin reliquias pauperibus elargientes. Si quis Draicam die aut sabbatia in uno excepto tetuliarit,hic Christi intersector est.Jhucusque Ignatius. Sed quod aeque ae diei Dominicae prohibeat ieiuniu sabbati,agemus de his uberius paulo post. Sic itaque Apollo lorum tpribus, iisdemque instituentibus,certa ieiimii tya clle definita ia nulla remanet dubitatio. Veiis Esset id de his adducendus conscriptus Apostolicus h canon,de a Clemente ς recensita Apos Α-a V is stolica constitutio,quae a Patribus magnae aeui mationis citata reperitur. Sed ne inniti videamur ιε. lpud Thin. apocryphisdi et iam receptis; satis superque si ac veluti instar omnium unus Ignatius: cuius cue Clem. nsti. epistolae nulla umquam fuerint vel leui salte labefactatae si spicione, ut nec eo certior aut dignior tib - - - testis adduci possit; a praedictis libentius abstinentiis. Apostolicam esse institiitione ni ieiuniu qua n' his; T dragesime,absque aliqua controuersia in consesso semper in Ecelesia fuit. Vnde Hieronymus do. GD ad Marcellam; Nos, inquit, unam Q radragesimam secundum traditionem Apostolorum toto an sim it: ieiunio. no, tempore nobis congruo,ieiunamus.JEt S. Leo agens de eodem ieiunio: Merito inquit,a iano Mo λ αν. de citis Apostolis per doctrinam Spiritus sancti maiora sunt ordinata ieiunia; ut per commune con-Q indrag. sortium crucis Christi .etiam nos aliquid in eo quod Ppter nos messit,ageremus. Jα alibis: Quod Nemiςrdet ergo,di lactis iiiiii,oinni te inpote unumquemque conuenit facere Christianum, id nunc solicitius QR dx-ῖς sty 3e deuotius exequendum, ut Apostolica institiitio quadraginta dierum ieiunio impleatur,non cio a ri=hil. p. borum Parcitate tantummodo, sed priuatione maxime vitiorum.Jhaec Leo. At Theophilus S Ale- RhaL epist. 1. in xandrinus non tantiun ex Apostolica traditione, sed ex Euangelica, Quadragesimale ieiunium sis n. bi vindicat. Sed ante Tertullianus ii, Quadragesimae ieiunium, quod ipse appellat ieiunium Pa-h Terx ulli/- d- schati tam ex Scriptura quam ex tradatione maiorum esse praescriptum, Catholicam Ecclesiam rhy profite si solitam tradit,ciun Praescribitis cotistituta esse Llemnia huic fidei Scripturis vel traditione maioriun; nihilque obseruationis amplius ad iiciendum ob illicitum innovationis. State ire gradu isto, ii potestis. Ecce enim conuenio vos, de praeter Pascha ieiunantes,citra illos dies qui- ebus ablatus est sponsius, re stationum semii eiunia interponentes, di vos interdum pane victitates, is cuique visum est. Denique respondetiS, haec ex arbitrio agenda non ex imperio,&c. lcxcv. Ex his quidem perspicue intelligitur,quaedam fuisse in Ecclesia Catholica in quam inuehitur
Tertullianiis iam Montani iactus assecla te itinia exini perio necessitate seruanda , ut ieiunium Quadragesimae; quaedam voluntaria ex arbitrio animi cuiusque pendentia. Quod vero ex imperio erat, tum ex Scripturis,lum ex maiorum traditione dimanans, in Ecclesia inuiolabili et seruari solitium; hoc ipsuin necessario seruandum, atque adeo ex imperio, per publicum Ecclesiae edii 3ande Iesua. ctum diaconus, praeco ius vice fungen S, publice pronunciabat. Vnde Basilitis ): Ieiutinim per omor . . ne tempus Vtile est his qui illud suscipiunt.J & paulo post: Sed inulto magis hoc tempore, quo petvniuersiim terrarum orbem undique denunciatur ieiunii praeconiunt: nec ulla est insula,nec terra continens non ciuitas, non gens Ulla,non extremiis mundi angulus,ubi non sit auditum ieiunii edictum:quin de exercitus,& viatores,dc nautae,& negoti tores omnes pariter audiunt edictum, Se
γζPNWu semino gaudio excipiunt.JAd hec spcctat, quod ieiunii legem non obteruantem Gregorius x Na ρ' r . tiarenus Eleusium Praefectum redarguit,dicens: Legibus iniuriam facis iudex , qui non testinas. o 'ξ Et quomodo leges humanas siemabis qui diuinas contemnis, ac pro nihilo putas Purga tribunal mum.JAppellat enim ieiunii praeceptum diuinam legem,quod adeo in Ecclesia sacrosanctum ae ' itu, inuiolabile haberetur. Ob eamdem causain d liquit inusi haec ad populum: Rogo vos, franim . i. '' tres carissimi,& admoneo,ut in isto legitimo & cacrati sumo tepore, exceptis Dominicis diebus,
nullus prandere praesumat: nisi sorte ille quem ieiunare infirmitas non permittit. Quia aliis dieb. seiunare remedium est, aut praemium rin Quadrages in za non iciunare,peccatum est . alio tempore qui ieiunat, accipit indulgentiam; in Quadragesima qui non ieiunat, sentiet poenam.JCxCVI. Sed & Hieronymus ab huius praeceyti censura nec infirmάm statem patitur esse tua mune. Scribens enim ad Laetam de institΞtione filiae,prohibens in tenella xcite onera abstinetit: in Quadram Riv epist , gestiria tamen,inquio, continentiae vela pandenda fiunt,& tota auri. . retinacula equis laxandati properantibus.Jhax idcirco,quod eiusmodi ieiunium ceteris venerasi uis ac maiori obseruantia p dignius haberetur . Vnde idem auctor ad Eustochium scribens in Ieiunium, inquit , totius Hann I aequale est excepta Quadragesina, in qua coceditur districtius vivere. & de Asella sancti Go Hier .episti s. sima virgine elusinodi ad Marcellam O lcribens affert exemplum, dicens: Curri per omnem an num iugi ieiunio pasceretur, biduo tridi: m. sic permanens : tum vero in Quadragesima nauigii sui vela tendebat,omnes pene hebdomadas viiltu laetante coniungens:& quod impossibile setati De Golosa est hominibus ad credendum, Deo autem praestante, postibile est, ita ad quinquagenariarn per abstinentia. nit aetate ut non doleret stomachum,non viscerum cciiciaretur iniuria.JMira quidem uini hac, sed non noua Nam de Christianis testatur Lucianus P, sic solitos esse seruare ieiunium, ut,quoap L cuniis Fa ait.decem soles sine cibo tris rent. At vem maiora his sunt quae resorius N imamus ' detri, 'I' habitantibus Ponticam solitudinem monachis sui temporis vi Hellenium scribit complures c u. O .d. m. illis suilla,qui totos viginti dies totidem i. noctes a cibo abstinerent dimidia ex parte Christi tela nacta nium imitantesaex eisq. unum sui gregis onem fuisse testatur. Et Augustinus ad Casulanar August 14 Ca- nonnullos suo tempore repertos esse,qui ultra hebdomadam perpetuum seruassent ieiunium, seM Pist. ει novisse tradit: atque addit: Adipsi imqtiadragenarium numerum peruenisse quemdam, a fratri
bus fide dignis nobis asseueratum est.JAt vero
480쪽
A. At vero non una erat eademq.omnium Quadrages naalis obseruatio,vt omnes totidem aeque CXCvii. die stranti gerent ieiunantes; missior enim quo indaui eius temporis erat ieiuniorum persun- . Apud Lusis.ctio, quos tamen tolerabat Ecclesiarde quibus haec iraeneus , scribens ad Victorem Pontificem his uita 1 .e.14.
Non enim, inquit, de die Palcatis solum, sed etiam de ieiunii ratione & modo ista est constitutaeon uersia. Quidam namque unum diem se iciunare oportere e istunant, iij duos, non pauci n. diu iso usu plures, multi quadraginta; atque diurnis nocturnisque horis Umnibus numeratis,diem suum me ouia is sim
riuntur ac statuunt. Atque einsmodi eorum qui obseritabant ieiunia, varietas ac discrepatia no ia . . nostra aetate coepta est, veruin etiam longe ante apud maiores nostros,qui ut coniecti ira assequi 'licet non accurate consuetudine eorii, vel qui simplicitatae quada, vel priuata auctoritate aliquod in posteru ips statuissent, obseruarunt. At l. nihilominus, cta isti inter sc pace traquilla retinueriit. tu et inter nos retinemus: sicq. varia ac discrepas ieiunii ro concordia fidei plurimu comendat. Jhucus a.de his Irenaeus. Cosueuisse alios ad quinta diem tine Quadragesimae ieiunium remittere, B Augustinus h testatur scribens ad Ianuariu in. Diuersas alias fuisse dauersarum Eccles arvinco b Autust epist. suetudines,Soromenus narrat his verbis V: lam illam quae huic praecessit, quaeq. appellatur Qua ratG4.dragesima, in sua populus ieiunat, alij in sex dierum septimanas computant, ut lilyrij,qui ad Occidentem siti sunt, necnon & uniuersa Libya, N. AEgyptus cum Palaestinis talii septem, ut Constan 'Τ' tinopolitani,& nationes circumiacentes usque ad Phoenices:alij sparsim tres intra sex aut septem istas ieiunantialii tres Pascha immediate praecedentes continuant,dec.J sequitur de Montani sectatoribus dicere ised quia ab Ecclesia exulant, dicere praetermittimus. In Ecclesia orientali se batu diem a ieiunio Quadragesimae excipiebat Ruod in Occidente obseruare consueuit olim Ecclesia Mediolanensis, ut testatur Ambrosius i, sic dicens: Considera:Qtiadragesima totis praeter 4 Ambe. libr.ἐι sabbata inde Dominicam ieiunatur diebus: hoc ieiunium Domini Pascha concludit JAt de cau- Elia dc ieiuv. sa cur alii non ieiunarent die sabbati, alii vero secus,dicemus paulo inserius.
Rursus etiam in Ecclesia Mediolanens illud Ambrosius obseruandum admonuit ut intc cxcviu. vi dies quadragintaduo a Fidelibus ieiunmtransigeretur ea nimirum ex causa, quod si impia . ,--su, Elus lsrael a captiuitatis AEgyptiacae iugo liberatus, totiderii stationibus seu mansionibus ad terna tariis. C promisionis perii enit eodem sere modo,eodemque numero ieiuniorum,q inquit ide Ambrosius) 3 .vet edit. . mansiones quaedam nostrae sunt,adoptatum Paschatis sestum iidem pervcnirent: unde Ninuenim etiae tur usurpatum apud aliquosi, ut ieiunium frequenter Statio diceret cui sententiae idem Am- η brosius S alibi adstipulari videtur. Sed de stationibus alias. In Ecclesia Romana eadem ratio , Ambio m. habebatur dum quadragintaduos dies Quadragesima contineret: sed ex eis trigintasex tantum is vecedit. diebus Fideles te iunabant alia tamen ratione, luam sanctus Gregorius h pro concione ad Popu h Gre: ho. Io.lum his verbis declar*M A praesenti etenim die usque ad Paschalis sole innitatis gaudia, sex hebdo in Lums madae veniundiquarum videlicet dies quadraginta tuo sunt,ex quibus dum sex dies Dominici abstinentiae subtralumtur,non plus in abstinentia quam triginta & sex dies remanent. Dum vero Ptrecentos & xangintaquinque dies annus ducitur, di nos per triginta de sex dies amigimur, qua Teisu Mira. si anni nostri decimas Deo damus:vtqui nobismetipsis per acceptum munus viximus,auctori no Melasia mst tonos in eius decimis per abstinentiam mortificemus: Vnde fratres carissimi, sicut offerre ex sti radiar si lege iubemini decimas rerum , ita ei offerre contendite 3c decimas dierit,&c. J sed eiusmodi usus m. alia itidem immutatus est ratione, dum ad explendum numerum quadraginta dierum ieiuni j , D quatuor ex septima hebdomada dies adiciunandum sunt coagmentati; nimirum ut consecrariam a Mo mss.li ieiunio Domini tempus ab omnibus se retur. Ex quibus omnibus manifesti erroris arguitur Τ' Η: Socrate si dum ait Christianos qui Romae essent,ires tantum septimanas ieiunantes ante Pascha iis siues consueuisse transigere. At licet de usu Quadrages malis obseruationas diuersiae fuerint diuersaru i Aut eris iis. Ecclesiarum consuetudines: omnes tamen in idipsum consenserunt, ut certa anni tempora, quae ad lanu. sanctu Pascha praecii mi, eadem ieiuniis celebraret. Cctem in nec vel in minimo laedi fidem diuer variaq. Ecclesiam consuetudine, Hieronymus , Augustinus , atque Gregorius tradiderunt. His de Quadra restinae ieiunio qua potuimus breuitate contractis, iam de ceteris quae ex tra- CXCIM ditione itidem Apollolica in Ecclesia sunt antiquitus obseruata ieiunia, instituamus orationem. m Grego .lib. t
Quod igitur ad hec spectatica quae de certoriim dieru obseruat ione ieiunii ab Ignatio ad Phili in ad Maris scribente travita reperiuntur,non aliunde quam ex Apostolica obseruacione di traditione . .
manasse, satis dictum est superius. Ipse itaque post inculcatum ieiunium Q i,adragesimae, quarta
insuper de sexta sera a singulis hebdomadis esse ieiunanduin admonet'; quod quidem usu rece- Iptum in Ecclesia fuisse ocet Tertullianus', cum ait: Cur stationibus quartam &tactam sabba . II.ti dieamus λJstationes enim more suo ieiunia nominat. Itidem Clemens P Alexandrinus his ver . Eri ut iduecbis. Nouit ipse, F delissiliret,ieiunii quoque aenigmata horuin dierit quarti inquam, de sex in Di- Psyehi L i .citur autem ille quidem Mercurii hic vero Veneris.Jappellat Clemens aenigmata,causam videli- ν Uem. Alex.cet ac latentem rationem, seu mysterium, cuius intuitu prae ceteris diebus hebdomadae Ecclesia ex traditione Apostolica dictos dies ieiunandos suscepit: quod quidem Augustinus q scribenis V E'rad Casulanum declarat, sic dicens: Cur autem quarta & sexta maxime ieiunet Ecclesia, illa ratio reddi ridetur, quod considerato Euangelio, ipsa quiria sabbati, quam vulgo quartam seriam v cant, concilium reperiuntur ad occidendum Dominum secisse Iiidaeiuntermistb autem uno die , cuius vespera Dominus Pascha cum discipulis manducauitiqui finis est eius daei quem vocamus
dictum est Humiliabam in ieiunio animam meam, Jhucusque Au uinus. cc
si si de iisdem etiam ieiuniis Apostolicus canon , & institutio quibus qui non ac luicistit, i o h .in Leui. compluta habet de cadum re testimo ia antiquorum, nam ta Origencs haec ait Habcinus iis,m. i. .