장음표시 사용
521쪽
h Dionys de Meles hier. par. I.
h Greet. Turon in .ita sanct. Pa
secutos esse testabantur, ita tempestatem marisqiii euasissent se liberatos esse eo signo profiterin Atur. Ceterum id ex nuncupato voto naufragos facere solitos, ide qui supra Petronius Arbiter tradit; de hae in re N Hamis consimiles,qui exoluentes votum emistum caput raderent, ut paulo superius dictum est. Sed iam ad clericorum tonsuram,cuius causa eiusmodi facta est digressio, reuertamur. Ea igitur quae Principi Apostolorum deritionis Signominiae causa illata est infamiae nota, totius Ecclesiae honori cesiit. Et quid mirum,cum ipsa quoque penarum instrumenta pietas Christiana in amplissimam gloriam commutare,& habere covsueuerit in honore3 idq.virtute ac merito Crucis Christi,quae Aundi contemptibilia, ignobilia, do infirma ad maximum omnium gloriae eulmen evexit. 4sed antiquum eius rei usum inspiciamus. Praeter illa olim de Apostolica institutione atque traditione sunt ex dictis nuper auctoribus recensita,non aliunde id certe quam ab Apostolico sonresuxisse,Oriens Ocelden'. pariter,ae omnes denique regiones in quibus Christiana fides est aliquando propagata,pari eonsensione visae sunt non solii in hoe e lle testatae, sed aeque omnes idi sum firmissima eius rei obseruatione probasse. Doceat quis,velim, prouinciam Orbis aliqua ut Christi nomen acceperit,eiusdem nisse tonsurae clericalis expertem. Quonam alio, quae vitam QApostolorum praeconio, rem tam nouam atque adeo inusitatam,ac penitus ab aliis interatam,ra- dendi in modum sphaerae vel coronae capitis, Christianus orbis potuit suscepisse,ac firmiter tenuisse nullo praecedente maiorum exemples Nam si Iudaeos spectes,unde suxit Christiana religio diuina lege radere caput sacerdotibus interdictum suisse reperies,dicente atque monente: Sacerdotes nec radent eaput,nec barbam.J& communiter omnibus vetitum s in rotundum attondere comam,& radere barbam:licet verborum illorum diuersa lectio habeatur. De Gentilibus diximus plane diuersum a nostro sui se illorum ritum;quippe qui non tantum capitis capillos omnes usque ad supercilia, sed totius corporis pilos, I sidis praesertim sacerdotes ,radere consueuissent. Et quis existimet, Chri uianos voluisse illos imitari,quorum non tantum sacra, sed N sacerdotes eam presertim ob eausam tantopere deriderent Consulat,qui de his dubitat,antiquorum Parrum aduersus Gentes scriptas apologias in quibus utique haec omnia susus inueniet explicata. Nemo is itur sanae metis leniter dixerit esse introductum atque seruatum absque exemplo,quod Cath liea ubique Ecclesiaeustodiuit. . . Certe adeo peruulgata in Orbe res fuit,ut nee scriptores Ethnici de ea tacuerint. Nam Ammianus Marcellinus d testatiir tem oribus Iuliani Apostatae, Theodorum quemdam ecclesiae
aedificandae praesectum ab Ethnicis supplicio assectum.quod ut ait citros puerorum Emitu a tondebat inihil aliud fgni scans nisi quod poenas dedit eo ore textu, Mae complures pueros in
clericos cooptaret capillorum enim tonsurae ui modi initiari ut etiam modo fio antiquitus consueuisse, satis est exploratum. sed & eYemplum habes in Otreio spiscopo Melitens, sanctitate re doctrina releberrimo,qui claruit tempori sus Theodos) senioris, ius re sanctionibus ς comme- datur cum S. Euthvmium ordinauit lectorem. hae cnim de eo Cyrillusi in rebus gestis Euthymii scribit: Cum eum baptiras et.& pilos .nui ex lege tot dentur pueris,tot odisset, in gradu lectorum eum cooptat. Jsed qiuod ampliores et illorum tonsura, qui maioribus initiarentur ordinib. hinc Euagrius g Scholasticus ait Coma abrasa,psbyter desp. ariis est. JMetio est eius ritus apud Di nysum it,etim agitur de his qui in monachos cooptatur:eius i. rei spiritalis sensus declaratur. Ad hoc pertinet quod in libro de Romanis Pontificibus peruetusto. qui sertur nomine Damas, de Anicem habetur: instituisse sciliret secundum praeceptum Apostoli ne clerici coma nutriret. Multa enim,quae ab Apostolis sue scripto siue sine scripto statuta essent,decretis iterum editis, ea ac- Dcuratius es e seruanda saepe Romani Pontisces praecepere. Sed quod illic breuiter notatur,'t secudum Apostoli i praeceptum clerici comam non nutriant haud de communi illa viris omnibus a P a uis praescripta lege, ne videlicet illi mulierum exemplo minam nutriret, significare voluit auctor illis verbis sed ut qui sanctioris vitae mancipantur ordinibus exeultioris etiam vitae characterem in capite ferrent. Hom. idem habetur in Concilio Cartha inens & Agathens i, ne clerici comam nutriant, sed tondeant. At si non de tonsura in modum 6hirs seri solita patres intellexeruntiquid tam instanter elericis saciendum esse mandar ut quod Apostolica lege quiuis laicus sacere teneretur, nempe eomam non nutrire, sed capillos deponereλ Quod igitur clericis id faciendum praecipitur,quia alia ratione videretur esse mandatum, alio etiam ritu erat implendummimirum ut in summo vertice depressius eaput tonderent,aut raderent. Cii vero multa eius rei allatae sint causae illa adiiciniux nempe,ut mancipatae semel vita diuinoeultui per ea pilloru oblation eo signo sepius iterato, assidue meminisse deberent:& sit soleniter semel pstitissent, e repeteret. Licet de his no fuerit una consuetudo olum Ecclesiaru. Na in Hi- .spania postmodu accidit vi occasone quorudam haereticorii qui eadem cu Catholicis usurpareteapillorum tonsura, ae proinde eo signo vellent videri Catholiet eius regionis Epi, conuentu habito dilatanda eiusmodi eapitis tonsura statuerint. Est de his cano in haec verba deseriptus : O clerici, vel lectores, sicut Levitae & sacerdotes detonsis superius capite toto, in serius sola circuli corona relinquatino scut hucusq. in Gallietae partib. facere lectores vir qui prolixis,ut laici, comis, in solo capitis apice modicii circulsi tondet. Ritus enim iste in Hispaniis hucus a. haereticoria fuit. Vnde oportet pro amputado ab Ecclesis scadalo,hoe signit dedecoris auferatur di si una tostata vel habitus, scut totius Hispaniae est usus. ii aut hoeno custodierit, fidei Catholicae reus erit.JPorro eade coronae sorma in s. Nicetio Epo Treueres habes diuinitus e rinata sic.niae eo scribit Gregorius Turonensis ne S. Nicetius Eps ab ipso ortus sui tre clericus est des gnatus:na cum partu fuissetegusus, e caput ei',ut est cosuetudo nascetiit insantiit,a capillis nude: qde cernebat, i circuitu vero modicorii pilorii ordo apparitidi vi putares ab eisde corona clerici suisse signata. J'Ceterum ti in his sicut in aliis multis,diuersa fuit diuersarum Ecclesiarum cosuecitd ubi vom nihil
522쪽
A ro nihil eorruptum est ab haereticis,nulla alia mutatio intercesiit. Non es .i in suit recens aemula tio haereticorum, ut & ipsi incederent tonsura decori. Nam si iidem adhibemus his quae aberi di- t auctore scripta recitantii r dico a Beda , iam ipsis Apostolorum temporibus etiam Simon a Bed hi si An magi S tonstrae geniis quoddam excogitauit.Sed haec a maioribus scripta non produntur: nam di 'de eadem epis a,quam recitat Beda locutus esse videtur Amalarius qui eam haud tantae h- b Amil. de Ledei suisse dicit, ut reciperetur ab omnibus. Ipse enim dum de tonsurae origine disputat, haec scite s. quidem atque prudenter amarat: interrogati ir, inquit abali tribus quis primus tonsiis sit noli romore ZLegi in epistola cuiusdam viri, Petrus: sed qilia non tantae auctoritatis est,ut ex illa firmare valeamus nostram sentcntiam: maluimus eam silentio preterire. Non tamen abs re eit, si dixerimus, illum .aut aliquem successorem et iis, prin ostiisse tonsiim nostroniore: qitoniani ab illa Ec- Ab Ecclesia clesia sumptus eii talis usis, in qua illi sederunt. sed quid ad nospcum multa agamus ex consilem v navan 6oaditae praesentiς Ecclesiae,qtroru auetores non perseruntur specialiteri sicut nec obseruationes Qua ra tonsura.dragesimalis temporis ante Pascha: scimiis Mineri ex de inon strationes. Augustini,coselisione Ecclesiae eam osse roboratam: sic re nos dicimiis orituram nostram ex auctoritate & consueti id ine
Romanae Ecclesiae esse roborat ahaec&aria Marius. Sed quod ait,etsi a Petro, saltem ab aliquo Petri successore tonsiirae usum antiquam sibi originem vindicare:certe de nullo alio, qua de Aniceto est testimoni unu atri cum tam p ximus fuerit Apostolorum temporibus, quod ipse statuitiaeque ab Apotiolis traditimi esse potuit. Nam,quod Irenaeus ς testatur, ad sua tempora, ς lax R Fb 3 p nepe sub Eleutheri,in Romana Ecclesia traditiones Apollolicae illibatae atque incorruptae seruatae sunt; ut merito eam ob causain idem appellet ipsam Romanam Ecelesiam diues depositorium Apostolicarum traditionum. Verum dissilaetaria fuisse tonsi iram monachorum ab ea que est clericorum. cemim est: cum ii CXXXI, Ii non tantum verticem capitis, sed totum fere caput radere consueuist ent; ut sic nimirum, it Od esset insorum vitae studium,declararet. Abrasionem quippe capitis, sy mbolum ac liter glyphici m eati . Al fuisse laetentis atri ite maerentis hominis , non solum proditur testimoniis diluinae scripturae , io . . sed asserimnibus etiam externorum Quod ad illam spectatae Iob: i habetur testatum cum sua Q - rum cladium nuncios accepisset, nsio capite adoraste. Et Isaias Vocabit Dominus Deus exer ibi, ἰcituum lardie illa ad fletum & ad planctum, ad caluitium&adcingillum.JS illud Michae ih De . iC ealitare detondere super filios deliciarimi:dilata caluitium tui 1m.J Q od vero ad Gentiles perti- s Mi t. net barbaros,haec Suetonius g: Regulos quosdam barbam positisse de uxorum capita rasisse in g Syet in in indicium maximi luctus.JFacere id consileuisse Argivos maeroris causa, testatur Herodotus affirmat id ipsum Lucianus de Syris, qui funera raso capite celebrarent. soli: m apud Romanos, disset cladem Varianam in Germania acceptam : Adeo,inquit,consternat tim serunt,ut per conti l ia isti is icitanuos in enses barba capilloque submisso caput interdum foribus illideret.J ostendit eade in Catoi. Rem quoqtie apiid Romanos maeroris causa capillos dimittere solere,ies latur Plinius M.At o. Plinius lib.ν.
non reos tantum sed&reorum amicos&anines id facere solitos, colligitur ex Vlpiano I. C.' &Pepis. Q. Seneca φ, atque alijs. n l vesten, isdς
Vt igitur quod monachorum erat officii solitariam vitam agere ac lugere peccata hoc etiam xxxii. corporis cultu probterentur:optime iureque consultum est, ut ipsa initiatione monasticae conuer D si ira apita raderent. Haec etiain Basluis in Regula monachorum se rum tuam scripsit,n P ,, isto, cis,a Romae excusa, demonstrat. De eadem monachorum tota sera Pauliniis p ad Seuerum scribens, ia, . . Mit his verbis: Nos adeant & reuisant conserimIi S con pallidi nostri, non ve si ibus pictis se r- d elim .hi sed horrentibus ciliciis humilesmec clamyde curta lini, sed sagulis palliati :nec balteo, sed ve res p. t r. ste succincti:nec imp a attonsi capitis fronte criniti, sed casta informitate capillum ad cutem p riui epist caesi,5e inaequaliter semitonsi,& destituta seonte praera si, de ornatu nudicitiae inornati. J lteque de monachis cute tenus attonsis loquitur Saluiamis Massiliensis', dum deploras Asticanae Eccle- - situlariatat sae acerbissitiatim statum, haec ait: Non sine causa itaque istud fuit,quod intra Asricae ciuitates Ν .se , eio indie. α maxime intra Carthaginis muro palliatum& pallidum &recisis comarum silentium iii bis ad prouid. Dei insicutem tonsum videre, tam infelix ille populus,quam infidelis, sine covicio atque execratione vix Rς poterati Et si quado aliquis Dei seruus, alit de AEgyptiorum coenobiis,aut de lacris Hierosolymorum locis, aut de sanctis emini venerandi'. secretis ad urbem illam officio diuini operis accessiti simul ut in pop io apparuit, contumelias, sacrilegia,& maledictiones excepit. Nec solum hoc, sedi mombissimis flagitiosorum hominum cachinnis,& detestantibus ridetium sibilis, quasi laureis E eaedebatii revere ut si quis ea inscius rerum fieri videret, non aliquem hominem ludificari, sed ii
uum inauditumq. monstrum abigi atque exterminari arbitraretur. post multa, exaggerando contra monachos gesta lenatum haec ait: Et miramur si nunc barbaros illi perserunt, cum vide
mus quod sancti viri in illis barbaros pertuleruns Iustus ergo est Dominus,& iusti, ni iudicium suum,&e.l itaque ex his videas in derisores tonsurae monasticae seuerissime Deum ultum esterilii Vandalis eam prouinciam per centum annorum spatium dederit deuastandam. Quod vero ut vidimus ex Salviano monachi tonsurati deriderentur ab Asris: inde fortasse CX XXIII.
alcidit,ut quidam in eadem prouincia pseudomonachi, ablactato sura, comam remittereti aduer e Avpu de opor: sesqtios Augustinus hqc ait: Sed alii sunt, quos isto sermone corripimii , illos autem qui hoe n h II uno vitio capillorum contra praeceptum Apostolicum demissorii ostendiit Se perturbat Ecclesia.JRedarguit & Epiphanius s illos qui in Mesopotainia agerent, monachos, isod comam proli- Uxam gererendi. Nam alienum est, inquit,a Catholica Ecclesia saccus conspicitiis, S coma extensa. l . . Fertur, sed eatra numerum aliorum,camon Nicenus deto sura monachor si in hie verbat Monachi r 'r' Eccl. Tom. I. Mm et alia
523쪽
alia habeant indumenta S mores,quam habent laici,ae caput tondeant in modum coronae.J P- tulit tradic de alia utcumque sint ex Arabicis exemplaribus Turrianus,& edidit a te Latinitate donata: quae tamen cum fulciantur innumeris sere aliorum testimoniis, prorsus contemnenda non ti,s a i . sunt. Nam ad hoc respicit,quod Socrates ' de luliam Apostata scribito plum abrasa cute, vitam, . . . ' in allica in simulaste.JSic igitur, quod caput radere,cisset velut hieroglyphicu lugentis holmius; b Toletis mod. ea de causa statuit tertia Synodus Toletana h, ut publice poenitentibus in primis Episcopus vel cap. 1 presbyter caput tonderent, ut sic in cinere de cilicio pernitentiam agerent. QQuili, Episco OS etiam magna saliena ex parte caPitis abrasos fuisse, satis expressisse visus est Gre-
iii ' sorii Nariantinus L qui artis aduersus Maximum ex Cynico philosopho mox factu Episcoo icta Mai. pum, haec ait:. Cum ad pastoralis muneri S administrationem nihil aliud omnino cotulerint, quamco ona , urer quod comam,cui alend T dc Ornandae turpiter studuerant, raserint.b Pormq uoniam eiusmodi capidotum. tis rasionem consueuisse a maioribus dici coronam, ea quae dicta sunt superius, satis aperte signifi
uo dictum est superios) allus sevit in dedicatione ecclesiae a paueant ad huiusmodi coronam vel aliud ornamentum capitis dequhi M videtur Eusebius Pamphili'd in ea oratione panegyrica qua habilino Tyri Episco aedificati, ira sic exorditur IAmici Dei,& sacerdotes,qui sacrosancto poderis indumento caelesti gloris corona diuina unctione,& sacrata Spiritus sancti stola circuirest iti, Sc.JInde etiam prouenit,ut consueto more loquedi soleret populus,cum Episcopum interpellaret, uab eo aliquid enixius peteret, per coronam ipsius obtestari: quod Augustinus ς scribens ad PrCXXXV.
e August. epis 'euleianum Episcopum docet his verbis: Honorant nos vestri, honorant vos nostri. Per corona no- stram nos adiurant vestri mer coronam vestram vos adiurant nostri.JHis igitur adeo manifeste certoque probatis,non tantum sanctorum Patrum, sed Ethnicoris, immo omnium hominum,etiam haereticorum, Per coronas sacerdotum tamquam quid sacria obtestantium testimoniis:quid in quod obiici possit ex sancto Hieronymo quas ipse minus probarit capitis ac barbae rasuramicum citati nuper auctores de utraque re aperte testantes psius Hieronymi vixerint temporibus, vel haud multo post;qui quidem eam quae es let eius tempori Eccles Hieronym, in sit consuetudo, plane declarant sed ex his omnibus quae idem Hieronymus i scribit m Erechie Ex h ς - η o lem vel in Isaiam tres eliciuntur postiones acea in primis ipsum non probare capilloru sue barbae tonsuram solita in fieri more Gentilium. Sed in hoc nulla est discrepantia cum his ous superius dicta sunt cum ide ipse Centium ritus ab Oibus aque damnetur. secunda postio ea est:quod N ip ise pariter cum ceteris consentit,capillos esse tondendos sed sic tamen, ut operta,quod est,st cutis. sieque videas nee in his ipsum a dictis auctoribus differre:nis quod non nouacula ad cutem v*: radi velit capillos, sed sorticibus, atque depresse, summodo tamen non appareat nuda cutis. Sed si leuis hie si di flerentia nemo non videt. Tertia demum eius concluso eu, qua barbae non probat tonsuram. At ipse in Oriente agens,quid mirum si Orientalium clericorum & monachorum consuetudinem coinprobaritλHis dictis atque euidenter elucidatis, iam ad rerum gestarum narrationem reuocanda esset oratio: nis suscepti semel argumenti ratio admoneret,ac pene cogeret v tetiam de barbarum mi
sera aliqua saltem leuiter attingamus. Et in primis quod ad eos qui foris sunt pertineti sicut capiata, ita & barbam radere,comune suisse quibusdam sacerdotibus idolorum, praeter illa quae dictae B..ti h. s. sunt, Baruch g de Babyloniis sacerdotibus testatur,cum ait in domib.eorum sacerdotes sedent, cis, itida ι pro habentes tunicas scissas, di capita,& barbam rasam; quorum capita nuda sunt. J quamobrem in dihibi , judete irina Scriptura haec eadem prohibentur. In Leuitico eni in secundum Vulgatam haec legunturrha sum. Non radent caput nec barbam,nec in carne sua sacient incisuras Headem quoque apud Erechiele ah Letiit 1 t. leguntur Apud Syros eamdem consuetudinem vigui se apud sacre dotes Deae Syriae, Lucianusi Laech eorum gentilis,qui eius argumenti libellu scripst,testatur. Quapropter tota vis legis in eo ver, Luς satur.ut ludaeos prohiberet ea facere,quae proximae prouinciae sacerent idolorum sacrisci, qui eo 'I' ' modo eaput ae iarbam tonderent,ae eultris suas sibi carnes inciderent: sicque ea qui illi faciebat, lex Iudaeis vetuit sacerdotibiis. Haec viciariora sani, reddamus hic verba quae ex eodem Leviticit Leuit. is. libro i superius ei tata sunt: Neque in rotundum attondebitis comam,nec radetis barbam, & su Vii per mortuo non incidetis carnes vestras,neque figuras aliquas aut stigmata facietis vobis. J
' V ii' hi ψideamus,s uam vere haec eadem a sacerdotibus Dei syriae, ludaeis proximis,factitari soli
' γ 'lμ ta esse idem Syrus auctor, ibique versatus,egregie memoria tradat. Nam in primis agens de anti D s έμμρ μ' quitate templi eius atque cultu, multorum resert suisse sententiam, via Deucalione fuerit excitatum:& licet alias reserat de ea re opiniones antiquissim lina tamen plane illud suisse, una omnium erat assertio. lneo exectos viros glabros sacrificare consueuiisse eosdemque se cultris incidere in-m Apulis AG ter immolandum testatur;quod N Apuleius 'dum de eadem ma syria agit,asfirmat. Rursumno .uico illuc accedentes,capita radere & supercilia nee non se barbas deponere solitos,ibidem Lucianus, enarrat. Insuper quod item in Leuitico est praeceptum, ne barbas radant, neque incidant carnes;
atque quod mox additur: Neque figuras aliquas aut stigmata facietis vobis haec eadem ab illis iactitari sblita idem Lucianus eodem in loco tradit his verbis: Certis autem notis compunpuntur omnes, alii quidem in vota manus,alii aute in ceruice di inde est quodcucti Assyrii notas inustas habenti haec Lucianus qui di multa ibi recenset de illorum ritibus cim Hebraeis communibus. Quam igitur,qualemve capillorum ti barbae tonsuram prohibuerit lex diuina, ex dictis nulla remanet penitus dubitatio: ut ex his plane videas quam inuidiose atque iniuste pariter calumnien- e tur,qui legis diuinae praetextu in clericos ae monachos Catholicae Ecclesae inuehuntur. , i ubi ris od Vero duducunt Novantes ex Epiphanio n. quas ex Apostolorum institutioneutonsi- cere nec ea ut nec barbam radereapse a rinante ae sic dicente De barba quidem in Collinitioo , hes istae nitis Apostoloria dicit diuina scripturia ac doctrina Non corrisipas,hoc est,non seces pilos barbae,1p phari hia arc 4 meretricio more ob comam efferaris.Junde accepta haec siit,exacte perquitedum est. Nullus
524쪽
lus certe de his canon est Apostolicus, i ed tantum quat in Constitutionibus Clementis a nomine se seripta legunti iri Fidelis cum iis N homo, non licet tibi nutrire capillum. N in unum complicare,quod est delicatum di molle; vel discerniculo discrinianare, vel flauum sacere; quoniam quidelex vetat, inquienς: Non faciatis vobis rotunditarem ex coma eapitis vestri neque incisiones Nerue vem licet barbae pilos corrumpere,ueque hominis figuram praeter naturam mutare. No scinetis, inquit lex, superficiem barbae vestrae. Hoc eni in mulieribus decens creator Deus statuit, viris indecorum esse iudicauit.Jhucusque Clemens. Ex his vem satis perspicuum redditur tu ex his quae Celenietis nomine habentur Constitiationibus, tum etiam ex Epiphanii sententia, qui eas citati sicut diuinam legem si modo eam sequendam dixerimus laetionem ita di Apostolos ut demus authenticum esse libria in vetuisse tunc barbae pilorum incisionem,cum comae capitis non tatum promittantur, sed & seminarum more crispentur, vel aliter in rotundum artificio componantur;adeo ut sic culti, seminae repraesentarent effigiem potius quam viri. Hinc & illa iusta eiusdem Epiphanis querela de monachis,quos diximus, Meispotamiae,qiii muliebres ut ait producere ne comas:cum e contra laudet Ecclesiae filios in tonsura reuerendos:reprehensibilis enim habebatur illa barbae rasi um capilli more mulierum pmmitterentnta Ceterum sicut nec viri capitis comam radi, ita nec etiam barbam, non tantum diuinam scripturam non prohibere, sed etiam praedicare,atque aliquando praecipere,complura Prophetarum loca b demonstrant:barbam enim una cum capite radere,crat maximi omnium maeroris ac luctus hieroglyphicum adeo ut haec recte monachis conuenire, nullus iure negare possit. Si aute ex capillorum promissione vel tonsione Paulus Apostolus item hieroglyphicum signauit,cum ς ait: Vir si comam nutriat, ignominia est illi:mulier si comam nutriat,gloria est illi quoniam capilli luelamine ei dati sunt 'quis pmhibet ex barbae tonsura mysterium itidem consignare nimirum si eum a natura barba data sit homini ob decorem di gloriam; lugens ac maerens, ac pis inde m nachus , qui se perpetuae pomitentiae mancipauit ergastulo , ea etiam a natura sibi data velit carere gloria cum praesertim eiusdem rei alia atq; alia mysteria esse post intiquae inter alios Beda d pluribus declaratui. Quod vero his aduersantes non admittant haec,esse turpe existimantes amputare barbam,nimirum quod barbae hieroglyphicum,exauctoritate scriptorum Getilium, dicerent esse virtutem Mur apud eosdem Apollo,Satumuς quod ait Tertullianus φ) & Bacchus imberbes esse finguntura Adeo ut fateantur necesse sit,unius eiusdemque rei plures esse posse significationes atque mysteriami mirum, qui pilos consideret esse excrementa naturae, eos qui resecet atque radat,abiicere se superflua necessariisque contentum esse, profiteri. At quoniam non aeque monachi omnes,nedum clerici,abrasis barbis incedere consueuerunt; nec Paedagogus Christianus i barbam nouaculae sibiecit, sed tantum froficibus: aliam prorsus diuersamque Orientalium ab Occidentalibus cosuetudinem moremque fuisse, certum est. Nam in Emesia orietati numquam barba rasos inuenimus monachos,vel clericos secus autem in Ecclesia occidentali: cuius rei diuersitatis origo est accuratius pervestiganda. Et ut primu dicamus de clericis,q in Ecclesia praesertim Occidentali longe antiquiores sunt monachis: invenimus hac ex parte,secudum morem diuersarum prouinciarum,tam laicos quam clericos inter Gentiles viventes agere consueuisse:& in primis quia in Oriente tam Iudii quam Graci, barbati incederet, Christianos inter ipsos positos idem factitasse. In occidente vero, atque potissimum Romae, quoniam qui praesertim maturioris aetatis ut auctor est Gellius τὶ essent,tamquam quoddam nobilitatis insigne, radere barbam consueuerant notatus est enim a Dione i, di aliis Hadrianus, qui primus omnium barbatus incessit,uel alii pauci post eum, sed non sic tamen, vi ceteri Romanoruipses imitarentur Christiani Romae agentes, cur non sicut ceteri,abrasi incederent barba, cu h nestus spectatusque haberetur ei uisocii communis omnium cultus,nec aliqua vel leuis saltem esset eius obseruationis superstitioZnam alia ratio erat Isidis sacerdotum radentium etiam supercilia. Sic igitur Clementem, sic Pudentem Senatorii ordinis homines, sic denique siue Romanos, si-De ceteros Romae agentes, exceptis Orientalibus,atiosos barba fuisse,nulla dubitatio esse debet. Certe vestitu tantum,non barba,ab Ethnicis suisse Christianos distinctos,ut qui pallio amicti solarent incedere,Tertullianus saepe testatur.cumque non sicut pallium Christianorum illi sugillarent & barbaimeos constat inore ceterorum barbis attonsos incedere consueuisse. Verum affecta
ei barba rastita illa nimis barbae non attonso vel abrasio, sed auulso potius dicenda,ab ipsis Gentilibus etiam condemnatur,ut de Iulio Caesare & Othone Suetonis memoriae prodidit.Tertullianus t etiam hu i Temill .lib. iuscemodi notaricu ait: Barbam acrius crdere,intervellere, circumdare capillum & componere, cu sin f 8.dec.Jchirurgi enim instrumento,quod dicebatur volsella.& aliis meditamentis ut idem' auctori l
testatur semineum vultum penitus affectabant. Ceterum barbae illa abras quae more maiorum yx ab seue suco arte ve simpliciter facta esset,aeque communis Romanis omnibus erat.Quinetiam inter Graecos nonnullos in suis ipsorum regionibus,quo se Romanorum studiosos esse signo aliquo preseserrent testatur Dio i, consueuisse contra Grecorum omniuin suorumque gentilium con 2 laetudinem barba rasos incedere more Roman xquod plus ceteris,qui Romae agerent,praestitasse,nullus iure poterit dubitare. Verum istud ipsum quod agerent Romanae Ecclesiae Christini,pstitisse et ceteros orbis occi CXLI. dentalis fideles eosdemq; libenter esse imitatos unde descenderent, facile existimare sis poterit. Oee is, alia Nade sacerdotib.Galliaria perspicuu est barba rasos fuisse. Est de ea re manifestu exemptu in Si es riti hisb. donio Apollinari W,qui de Germanici Episcopi Catillanensis corporis cultu se scribit: Vestis ad- rasi.
fricta tonsus cothurnus,crinis in rotae specie accisus barba intra rugam latebras mers s ad cute in statia. lib.
secta sorseib. seruate igitur in his locorii consuetudine, ut sm cuiusq: protrinciae mores,vel bari via. I hati, vel attons barbis incederet sacerdotes velut lege quada suisse picriptu ex eo saltem pol facila perspici, rcu sspissime occidentales una cum Orientalib. sacerdotibus ad publicos conuentus i
525쪽
Episcopi conuenissent, nullum umqtiam de his aduersus se inuicem negotium factum, nesue ulla in prorius exorta eius rei gratia controuersia reperitur:ratis nimirum Omnibus id esse legitimum, quod quisque pro more suorum gentilium facere videretur.Qui primus omnium hic de barba ex δbrare Latinis sacerdotibus ausus est, Photius schismaticus Episcopus Collatinopolitanus suit, de his scribens ad Nicolaum Rom. Pontificem:haec,inquam praesumpsithouio schismaticus,cum alioqui ipse esset eunuchus glaberi Ad quodna vero tempus apud Romanos eiusmodi usus radendi barbas perseuerarit, haud est sacile definire. Constat tamen,regnantibus etiam Gothis in Italia,eumdem morem esse seruatum quamobtem Ennodius Ticinensis suis versibus vehementer exauitauit hominem, qui more Gothorum prolixam gestaret barbam,di secundum Romanorum coluerudinem lacernam induere Ehaec enim habet iii Iovinianum his versibus.
ac iterum: R aleam tegetem vis oris milia fusat: a oppressit veses tenebroso tegmine Hrtus.J idemque rursus: Nobilιbus eoilia I mum male compta iacemis. Discord s mssens anum eo foedere prolatilhte Ennodius in Iovinianum qu bd haberetur loco prodigii lacernatum hominem gestare barba. Porro etsi sensilia pristinus ille ommutatus est usus,cum barbari Romet atque in Italia diutius morarentur. tamen quod ad clericos spectat, sic viguit eius rei obseruantia, ut non vivere more maiorum,sere religio haberetum, sicque factum est, ut penes eos eiusdem rei usus inuiolatus ti coniicis plurimis saeculis perdurarit,monentibus id praesertim Romanis Pontificibus .Extant enim eo a gumento scriptae litterat Gregorii Papae septimi ad Iacobum Episcopum Calatitanum, iubentis ut clericos suos omnes barbam radere cogeret,idque ex maiorum consuetudine vindicantis,estirmantis nimirum ab ipso exordio nascentis Ecclesia id illibate esse seruatuini idemque de iisdem etiam ad Ducem Sardiniae dedit epistolam: haecque omnia anno Domnii millesimo Ociua es in olertio, Non. Nouemb. Indictionis quartae. Sed lusiam pene contrarius irrepsit usus,nec constans Chabetur ubique ritus cum alii tondeant,radant alii,alii rursus barbam promittant, absque iactura fidei unusquisque abundans in sensu suo. Sed ia ira ad Paulum, cuius tonsurae occasione ad hac elucidanda dagresti sumus,agentem Hierosolymis reuertamur. Post oblatum sacrificium Narariorum, septem intercessisse dies usque ad Pauli vincula, Lucas η testatur:qua in re illud necessario admouendum putamus, complures errore lapsos existimasse, sicut in Paschali se sto atque solemnitate I abernaculoriam,ita di in pentecostes celebrit te septem dies sequentes seriari solitos esse quod quidem in Paschate di Scenopegia esse verum,diuina Scriptura testatur ha de Pentecolle autem nulla usquam habetur mentio. Nec est quod dici possit, id his Apostolorum temporibus ex consuetudine seruari solitum: quandoquidem Philod norum aequalis plane testatur,duabus illis solemnitatibus tantummodo,N non in aliis festis addi septimanam dierum: rationemque inysterii reddit his verbis postquam locutus est de sesso Petecostes,nonnisi diem unum habente Septenario vero, inquit,attributa sunt sessa maiora, tuae Plures dies postulant: tunc cum annus distinouitur duobus aequinoctiis, verno, tumnalaque ,& scinteni dies festi aguntum emo tempore vi segetes ad maturam frugem perueniantiautumnali, ut Domnes arborei fructus colli3antur , conuelianturque feliciter. septeni. autem dies dantur his festiuitatibus propter menses septenos utriusque aequinoctii ; vi cuique mensi honor.suus contingat otio hilaritateque unius diei.Jhac Philo ex quibus magis ac maris Actorum locum illum habes elucidatum , quo dicitur e Dum complerentur dies Pentecostes. J qua verba zrperam aliqui interpretati,intellexerunt de septem diebus Pentecosten sequentibus . Sed des superius satis. Cum igitur inquit Lucas do septem dies consummarentu mihi qui de Asa erant Iudaei,cum vidissent Paulum in templo,concitauerunt omnem populum,& iniecerunt ei manus,clamantes: Viri Israelitae, adiuuate: hic est homo,qui aduersus populum,& legem,& locum hunc, & omnes ubique docens, insuper & Gentiles induxit in templum.& violauit sanctum locum istum. Viderant enim Trophimum Ephesium in ciuitate cum ipso,quem aestimauerunt quoniam in templum ii troduxisset Paulus.JSed quod ad Trophimum pertineti magna suboritur dubitatio quomo Tr phimus Hierosolymis erat cum Paula,quem ipsius Pauli testimonao ς constat relictum fuisse infirmum Mileti.sequenti enim anno cum ipse paulus Rumam venis et,secundum ad Timotheum mscribens epistolam,testatur se reliquisse Mileti Trophimum aegrotantem nec dubium quin in hac nauigatione,qua hoc anno ex Macedonia Troadem,& inde in Syriaui nauigauit, quando dicum ceteris adsutile Paulo Trophimum Lucas i a firmat. Nam in nauigatione poseriori , qua paulus Hieriolymis vinctus ductus est Romam,quam exacte per eunctas sationes Lucas s recenset, at letum nullo modo appulissimisit,nec potuit. Vnde in eam sententiam ire cogimur, ut dicamus vel hune Trophimum esse diuersum ab illo qliod non credimus non enim nisi unus Trophimus ab omnibus pauli discipulus ponitur,idemque qui Ephesius& Asianus ab eodem Lucat, nominatur ves in epistolae locum illum irrepsisse mepdum ut quod dicit, Trophimum reliqui infirmum Mileti dicere velit, Melitae seut & restituendus videtur locus ille Actorum 3, ubi quod in aliouibus codicibus legitur: Cognouimus quia Mitylene insula Vocare tu risit legendum, Melit Sed iam cetera contra Paulum a l udaeis Hiersolyinis acta persequamur.
commota post haec ait Lucas ciuitas ista,& facta est concursio populi. Et apprehendeo
526쪽
tes Paulum,trahebanteum extra templum, di statim clausae sunt ianuae. Quaerentibus autem eum Occidere,nunciatum est Tribuno cohortis ea tota confunditur Hierusalem. Qui statim assi impiis militibus & Centurionibus, decurrit ad illos .Qui cum vidissent Tribunum Ze milites, cessauertit percutere Paulum.Tunc accedens Tribunus, apprehendi i eum & iussit eum alligari catenis duatium 3c interrogabat quis esset, de quid fecissen Alii autem aliud clamabant in turba. Et cum non posset certum cognoscere prae tumultu,iussit duci eum in castra. Et cum venisset ad gradus, contigit ut portaretur a militibus pmpter vim populi. Sequebatur enim multitudo populi clamans. Tolle eum.Et cum coepisset induci in eastra Paulus,dicit Tribuno: Si licet mihi loqui aliquid ad te Qui dixit: Graece nosti6Graece enam Paulum esse allocutum Tribunum apparet.Quamobrem admiratus ille, hie subdit: Nonne tu es AEgyptius,qui ante hos dies tumultum concitasti, de eduxisti in desertum quatuor millia virorum sicariorum 6haec Lucas. At mino miretur si intra templum Paulas e se comprehensus dicaturmana adeo infelicia erant illa tempora,vt aucta in imme
. Vt igitur ea calumnia de mago AEgyptio Paulus se ipsum puretaret mox defen. R sionem instituens, non AEgyptium, sed Cilicem, Tariboriundum este aperuit dicens h: Ego ho M., i. mo su in quidem Iudeus a Tarso Ciliciae non ignobilis ciuitatis municeps. J Mira quidem Apostoli modestia dum sic se illata ealumnia liberat, ut nihil tamen se efferat mana cum se este ciuem Romanum,& in Iudaeos,qui eum verberas leni,crimen retorquere potuisset,haec tacuit, N. non nisi extrema cogente necestitate aperuit.
Rogata interim a Tribuno loquendi ad populum sacultate, sic Hebraica Paulus orsius est CXLVI. lingua fit Viri fratres & patres audite, dic. l Describit eam orationem integre Lucas: qua in e Actri.
primis Paulus cum de suis natalibus populum admonuisset, suamque educatione sub Gamaliele Patitiis Viems pariter docuisset, ac sinuit declarasset studium de olacium sium erga Moysis legem de pater- causamsua e nas traditiones:quomodo tadem ad Christum conuersus sit admirando ac manifesto Dei conm ram Trιbuas .lio, eosdem qui aderat reddidit certiores. Cuinq.dicere coepisset,quomodo & a Domino iussi is esset praedicare Euagelium Gentibus: statim ad iae verba excitatus est furor de impetus Iudaeorii;&leuatierunt inquit Lucas vocem sitam, dicentes:Tolle de terra hutiis nodimon enim sas C est eum vivere. Vociferantibus autem eis, ic proiicientibias vestimenta sua,de puluerem iactantibus in aerem erant haec enim Iigna furent. mn cy ιmplacabilium penitus animarism, vindictam νerbis
factuφνι sentium γ Tribunus iussit adduci eum in castro, flagellis caedi, atque torqueri eum, ut sciret propter quam causam sc acclamarent ei.Jhaec Lucas. Cum igitur Paulus, implacabiles Iudaeorum animos,atque adeo obduratos , ut nulla posse CXLVII. ratione permoveri,conspiceret; Tribunumq erga eos propensio in videret, atque paratum ex illorum sententia experiri: iatra flagellis caedendus atque eius iussu torquendus. γpportu. ne se ciueesse Romanum aperuit. Rein gestam his paucis Lucas describiti Cum adstrinxissent elim loris, PaW- cis dicit adstanti sibi Centurioni Paulus: Si homine Romanum di indemnatum licet vobis flagella. mat se cini αλ Quo audito, Centurio accessit ad Tribunii,Sc nunclauit, licens:Quid acturus esὶ hic enim li m4 m. mo ciuis Romanus est. Accedens autem rribunus,dixit illi: Die mihi,situ Ronianus esZAt ille dixit: Etiam. Et resipondit Tribunus. Ego multa summa ciuitatem hanc consectatus sum. Et Paulus ait: Ego autem de natus sunt.)Sed quanam ratione Paulus se natum dicit ciuem Roman uni Non alia quidem,nisi quod nuper ad Iudaeos pro concione dixerat se Tarsi Ciliciae ortum esse rD Emonquiens, sum vir ludaeus natus Tarso Ciliciae. & eaulo ante coram Tribuno, se municipem Tarseniem esse professus erat. Porro ille dicebatur municeps, qui in eodem municipio ut Vlpi nus docet 4 natus ei set. Tarsus enim Ciliciae metropolis ius municipale a Romanis fuerat cosecuta, ea de causa coloniis quoque prsstabat erant m Cilicia duae latum Ioniae,Selinus, de si 'postea accessit,Traianopolis, ut idem auctor astirmat. ς Municipes enim non latum ut colonidi . l l . infin. Edocebantur ciues Romani, sed etiam ut idem Ulpianus tradit munerum honorariorum particia Cerisipes esse poteranti Praestabant insuper ut anctor est Gellius g coloniis municipia, quod illae s l. i. st xl Muni legibus Romanorum cogeretur vivere,municipia vero suis legibus antiquis Patri j quc moribus Pro lutii ιri.
Ut aut Tarsus municipiu diceretur Romanoria; ea ciues P meruerant dignitate,quod in bel CXLvii I. lo ciuili Caesari primum ac deinde octauio studuissent,inultaqne ea de cau sa passi essent i adeo Tu sis Διαι ienim Caesarianis partibus ciuitas sauit,ut pro Tarso, mutato nomine tunc dicta fuerit quod testat ut Dio Cassius h Iuliopolis.Ad haec plane alludit alius Dio cognomento Chrysostomus, tu si,ub sin sua Tarscaposteriore haec est: Vobis, viri Tarsenses, obtigit, ut primi sitis in hac sente: non E solum quod maximam omnium in Cilicia inhabitetis ciuitatem 5e metropolim ab initio: verum etiam quod Caesarem secundum super omnes habuistis optime vobis volentem de familiarem. Insertunium enim quod ciuitati illius causa acciderat, merito eu vobis beneuolum secerat,vm .daret operam, quo maiora in vos sua apparerent beneficia, quam calamitatus propter eum acceptae. rapropterea omnia quae quis amicis vere,& sociis, de tantam ostendentibus alacritatem pstaret,ea de ille vobis praestitit,terras deses,honorem, potestatem, dec. h Dio.ex quibus apparet Tarsenses amplissimis iuribus cum ciuitate Romana sutile donatos. Sed nec de Tarsensibus dice . . .. .. . re praetermittimus,quae tradit Strabo de eortim ardentisiimo stud erga liberales disciplinas, quaes pre ceteris excolere videretur:vt no mireris, si Paulus Tarsensis ciuis adeo insigniter excul-rus saerit Graecorum litteris. quo enim hac planius accipiatur, addemus verba Strabonis se dicetis:Tantum autem Tarsensibus studium rerum philosephicarum Se disciplinarii quas Encyclias dicunt, incessit,ut superauerint Athenas de Alexantitam,dc si quis alius nominari potest locus , ubi philosoplicram Sc artium ad humanitatem pertineatium scholae haberentur. Id interest, u
527쪽
Tarsi qui studia ilia colunt, re sunt indigenae,peregrini non facile eo ventitant. At indisenae do- Ami non desident, sed ut persectionem consequantur, peregre abeunt: prosecti . libenter in alienis versantur locis domum redeunt pauci. haec Strabo,qui di post multa haec additi Maxime autem Roma docere potest,qua in multos Tarsus potulerit litteratos cum sit Tarsentium ti Alexandrinorum plena. J Paulus itaque Tarsi natus, cum Gentilium illic scientias , quibus non leuiter tinctus sed apprime imbutus erat, assecutus plene suissed quod gente Iudaeus esset ad Iudaeorum in tropolim,vic quod ipse testatur sacris disciplinis a Gamalieleabundatius erudiretur, prosectus est. Fabolam autem illam Ticentin eam nominat Hieronymus in suo commentario in epistolam ad Philemonem de Paulo nato Giscalae,superius satis superq. refellimus, cum de eius natalibus egimus. cx Lix. Paulus igitur cum se civem esse Romanum docuisset,a praeparatis sibi flagellis eximitum an. vile . Mi l. liquo enim iure Romanorum nefas erat ciuem Romanum subiicere flaret lix,seu virgis. Id primui K. e. . statuit lata lege Valerius Publicola R; id ipsum lege Porcia h, ac postea lege sepronia est ma-hCicirru Rabir, gis magis l. firmatum. Eaedem apud Ciceronem querelae reperiuntur expostulantium in Verrem, Viae Sigon ς atque clamantium se esse ciues Romanos cum in municipes itidem ab illo virgae admouerentur, B statur enim id Cicero,cum ait: Niilla vox audiebatur, nisi haec Ciuis Romanus sum .i A nam Ilis ergo in hunc modum Paulo libero postera die idem Tribunus ait Lucas volens scire diligentius qua ex causa accii caretur a Iudaeis Eluit eum di iustit sacerdotes conuenire, de omne Co-cilium:& producens Paulum, statuit inter illos. Jerat taempe coactum magnum Concilium,quod
Quid autem ibi sit sactum Lucas his verbis enarrat L Intendens autem in Concilium Paulus est. Viri fratres,ego omni conscientia bona conuersatus sum ante Deum usque in hodiernum diem .lIta exorsus,antequam ulterius produceret orationem, Princeps sacerdotum Ananias inquit Lucas praecepit adstantibiis sibi, percutere os eius. Tunc Paulus dixit ad eum: Percutiet te Deus, paries dealbate.Et tu sedens iudicas me secundum legem dc contra legem iubes me percuti λ Et qui stabant,dixerunt: summum sacerdotem Dei maledicisZDixit autem Paulus: Nesciebam, status, quia Princeps es h sacerdotum. Scriptum est enim 4. Principem populi tui non maledices. J haec
Sed quam, rogo, praetexere potuit Paulus excusationis causam, quod nescisset Ananiam esse Claminum Pontificempnumquila in magno illo Septuagintaduorum consessii prima sedes non rat summi sacerdotis Sed haec cum illa, de qua stiperius actum est itingitur quaestione: cur videli cet idem Lucas ς primores eiusdem confestiis recens .is, primo loco Annam, secundo vero Caipham summum Pontificem ac demum ceteros alibi ponat Z Meminisse itaque debemus quae&ibidem & alias praefati sumus; non tantum summum Pontificem interesse consueuisse, primitque Iocum sibi vendicasse post Septuaginta illos duos; sed & summum magistratum illum qui praeesset Concilio.dictum Princi rem sacerdotum,& ipsum tenuisse principem locum: sicque hos duos, summum sacerdotem,& Principem sacerdotum, se habuisse eo consessit,ut olim in prima institutione ipsius Moyses & Aaron non sic tamen, ut ante summum sacerdotem Princeps sacerdotum assideret sed ducibus consessibus dispositis in utrisque lateribus,quisque horum primo loco sed ret. sicq. merito Paulus, quod numquam hactenus in eo conuentu causam dixisset, recen . Hierosolymam aduenisset; uter nam duorum summus sacerdos esset, ignorasse sacile potuit. Videas insuper,ex his quae Lucas,qui tunc aderat Hierosolymis venerat enim una cum Paulo & alijs discipulis ex Asia hie scribit manifesti erroris Iosephiim redargui,dum summum pontificatum Ana- Ds tris ph. -'. niae non sub Nerone,sed sub Claudio ponit fini mirum quem ante annum octauum eius Imperii lib. o.e i. creatum tradit, unaque seditionis a Quadrato byriae Praeside vinctum fuisse missum Romam a o Iosep ntiq. Claudio iudicandum. Sub Nerone autem idem alictor g ponit Ionatham, quem Felix arte sica-si; - 1 1 riorum e medio sustulit quo sublato, tradit h suffectum fuisse Ismaelem, quem vult his ultimis Felicis temporibus nraesuisse Pontificem maximum. At quis aequus arbiter non magis Lucaec sentiat,qui haec prxsens oculis spectauit erat enim ipse, ut dictum est, Hierosolymis una ct Paulo quam Iosepho qui ultimis Domitiani temporibus ut ipse aestatur in fine Iibrorum Antiquitatum Iudaicarum suam conscripsit historiam λ Nec enim est quod dici postit, Annam, siue dixerimus Ananiam, Principem sacerdotum, fuisse praesectum illi Concilio,non autem summum Pontificem. Nam re vera summum fuisse Pontificem, adstantes Iudaei restati sunt verbis illis, quae recuerat S. Lucas:Summum sacerdotem Dei maledicisλJsed haec satis. Prosequitur Lucas ii
Sciens autem Paulus, quia una pars esset Sadducaeorum, de altera Phariseorum, exclamauit in Concilio: Viri fratres,ego Pharisaeus sum, filius Pharisaeorum de spe & resurrectione mortuorum ego iudicor. Et cum haec dixisset,iacta est distensio inter Pharismγs & Sadducaeos,& soluta est mul Etitudo. I Res accidit ex sententia: nam altercantibus inu tuo Pharisaeis ac sadducaeis de proposita 1.d hi uti iin qu*stione, Paulus e Concilio abiit indemnatus. Facta autem die idem subdit Lucaes colle erue dia iis p la. iis quidam ex Iudpis,&deuouerunt se dicente S, neque manducaturos,neque bibituros, donee ciderent P ulum. Erant autem plusquam quadraginta viri qui hanc coniurationem secerant, qui accesserunt ad Principes sacerdotum & seniores, de dixerunt: Devotione deuouimus nos nihil mi- staturos, donec occidamus Paulum. Nune ergo vox notum facite Tribuno cum Concilio, ut pro ducat illum ad vos,tamquaist aliquid certius cosnituri de eo. Nos vero priusquam appropiet parati sumus interficere illum. Sed cum audisset filius sororis Pauli insidias, venit di intrauit in castra,nunclaui M. Paulo. Vocans autem Paulus ad se unum ex Centurionibus,st: Adolescente huc perduc ad Tribunum; habet enim aliquid indicare illi. Et ille quidem assia mens eum duxit ad Tribunum,& ait: Vinctus Paulus rogauit me hunc adolescentem perducere ad te, habentem aliquidi riui tibi.Apprehendens autem Tribunus mauum illius, siccessit cum eo seorsum, & inter gauit illum:
528쪽
illum Quid est quod habes indieare mihi λ Ille autem dixit: Iudaeis conuenit rogare te, ut erastina die producas Paulum in Concilium, quasi aliquid certius inquisituri sint de illo. Tu vero ne eredideris illis:insidiantur enim ei ex eis viri amplius quam quadraginta,qui sie deuouerunt no ma-
ducare, que bibere,donec interficiant eum:& nunc parati sunt, expectantes promissiam tuum. Tribunus igitur dimisit adolescentem praecipiens ne cui loqueretur quoniam haec nota sibi feci siset. Et conuocatis duobus Centurionibus,dixit illis: Parate milites ducentos, ut eant usque Caesaream, Sc equites septuaginta, Sc lancearios ducentos a tertia hora noctis: Sc iumenta prsparate, ut imponentes Paulum eum saluum producerent ad Felicem Praesidem. Timuit enim, ne sorte raperent eum Iudaei,de occideret,& ipse postea calumniam sustineret,iamquam accepturus pecunia. scribens epistolam continentem haec
Claudius Lysias optimo Prs sidi Felici salutem. Virum hune comprehensium a Iudaeis, Ad in- CLII
cipientem interfici ab eis, superueniens cum exercitu ,eripui, cognito quia Romanus est. Volens E Πομ clau- rue scire causam quam ob ijciebant illi, deduxi eum in Concilium eorum. Quem inueni accusari H Fctam. e quaestionibus legis ipsorum nihil vero dignum morte aut vinculis habentem crimen. Et cum . mihi perlatum esset de insidijs quas parauerant illi,misi eum ad te enuncians de accusato cibus, ut dicant apud te. Vale.JQuae vero post haec sint secuta idem I. ucas sic describit: Milites vem secundum praece tum si CLIII. bi,ailumentes Paulum, duxerunt per noctem in Antipatridenube postera die dimissis equitibus, Taurus poduvi cum eo irent, reuersi sunt ad castra. Qui cum venissent Caesaream, Se tradidissent epistola Praesi ctiis Caesaream di, statuerisit ante illum Ze Paulum. Clim legisset autem, de interrogasset de qua prouincia esset, de causam agit cocognouillet quia erat de Cilicia: Audia te, inquit, si accusatores tui venerint. I usii N. in praetorio ram Felice. Herodis custodiri eum. Post quinque autem dies subdit Lucas R descendit Princeps sacerdotii a m Ananias eum senilaribus quibusdam, Ze Tertullo quodam oratore: qui adierunt Praesidem adue
sus PauIum. Et citato Palilo,coepit accusare Tertullus, dicens: Cum in multa pace agamus per te. et multa corrigantur per tuam prouidentiam: semper de ubique suscipimus,optime Felix,cu om- , ni gratiarum actione. Ne diutius autem te protraham; oro breuiter, ut audias nos pro tua clementia. Inuenimus hunc hominem pestiferum, de concitantem seditiones omnibus Iudaeis in uniue so Orbe, de auctorem seditionis sectae Nararaeorum qui etiam templum violare conatus est: que de apprehensum voluimus secundum legem nostram iudicare. Superueniens autem Tribunus Lysias,cum vi magna eripuit eum de manibus nostris, iubens accusatores eius ad te venire: a quo poteris ipse iudicans de omnibus istis cognoscere,de quibus nos accusamus eum. Adiecerunt auteia Iudaei,dicentes haec ita se habere. Respondit aut Paulus annuente sibi Praeside dicere: Ex multis annis te esse iudice senti huie CLIIII.
sciens, no animo pro me satisfaciam. Potes enim cognoscere,quia non plus sunt mihi dies qua Poti defensis duodecim,ex quo ascendi adorare in Hierusalem. Et neque in templo inuenerunt me cum aliquo disputantem,aut concursium iacientem turbs, neque in synagogis, neque in ciuitate: neque probare possunt tibi, de quibus nuncine accusant. Confiteor aut hoc tibi quod secundum secta, qui
dicunt haeresim, sic deseruio Patri Deo me credens olbus quae in lege de Prophetis scripta sunt. spe hiis in Deu,quam de hi ipsi expectant,resurrectione futuram iustorum de iniquoru . In hoe de ipse studeo sine offendiculo cons ientiam habere ad Deum de ad homines semper. Post annos autem plures,eleemosynas facturus in gentem meain veni, de oblationes, di vota: in quibus inuene . runt me purificatum in templo, non cum turba, neque cum tumultu. Quidam aut ex Asia Iudaei,
a quos oportebat apud te tristo esse, de accusare, liquid haberent aduersum me taut hi ipsi dicant. si quid inueneriint in me iniquitatis,cum stem in Concilio; nisi de una hac solummodo voce qua clamaui inter eos stans: Oniam de resurrectione mortuorum ego iudicor hodie a vobis. Jhucusque Paulus. Distulit autem inquit Lucas illos Felix,certissime sciens de via hac dicens: Cu Tribunus Lysia; descenderit, audiam vos. I u ssi M. Ceturioni custodire eum,Sc habere requiem, nee quemquam de suis prohibere ministrare ei. Post aliquot autem dies veniens Felix cum Drusilla uxore sua, quae erat Iudaea, vocavit Pauis Ium,dc audiuit ab eo fidem quae est in Christum Iesum. Disputante aute illo de iustitia de castitate,& de iudicio futuro tremefactus Felix respondit: od nunc attinet, vade: tempore autem orportuno accersam te . simul do sperans quod pecunia ei daretur a Paulo; proprer quod de sequenter accersens eum, loquebatur cum eo.J Conceperat hanc de pecunia spem Felix, quod audierat ingentem pecuniarum vim Paulum secum attulisse Hierosolymam, ut erogaret in pauperes qua ob rem eum praediuitem suisse hominem est opinatus . Quod vero idem ipse iudex, hominis rei verbis auditis de castitate atque suturo iudicio, fuerit tre inore affectu si ala sua ipsius conscientia sormidate de expauescente immensa a se patrata crimina, id accidit se,certissimum est. Mulierosus nimis vir erat quippe qui,ut in his animi sui libidini satiuisceret, nullam prorsus religionis vel legum rationem habebat. Et ut non longe de ea repetamus exemplum: ipsa quae aderat D sita uxor eius, cuius causa putamus Paulum eam de castitate de futuro iudicio oratione instituisse, filia senioris Agrippae Regis , dc iunioris Agrippae soror,cum nupta olim suisset Emessenorum Regi circumciso, Arito nomine; Felix Praeses, auctra eius egregia pulchritudine, ipsius amore captus sollicitauit eam per quemdam Iudium Cyprium,Simonem nomine,egitque,ut marito relicto sibi nuberet: sicque illa nihil verita patriam religionem, Ethnico homini concubina ,nomine , ibsuic ita. tamen uxoris adhaesit. Porro rem gestam Iosephus ' pluribus narrat, addit . ex eodem Felice u ις, Iam filium genuisse,nui nomen, Agrippa unposuit. Tacitus vero haec de eodem habet: Felix per bello Iuabbr. Momnem saeuitiam de libidinem ius regium sieruili insenio exercuit, Drusilla Cleopatrae δ: Ant
ni j nepte in matrimonium accepta: ut eiusde Antonii Felix progener, Claudius nepos esset.J hinc a et taest quod Suetonius d elidem Felicem trium Reginarum maritum appellat: quem ex Jubcrto Clau . . o.
529쪽
De biennio Meis. du ad amplissimos sui illa prouectiim honores tradit;quippe qui Pallantas ultus, penes quem tem Aporibus Claudii summa rerum erat,germanus eiici. nic minit de amborum Seneca R.
Quid insuper his aiebus vltinus magistranas Felicis ibi lem Caesia rex contigerit de Iudaeis atque Gentilibus simul digladiantibus, rem gestam Nidis Iosephi descripsimus qui di subdit A:
Ceterum postquam Felici successior Porcius Festus a Nerone nullus est, primores ludaorum Crisaream incolentium, Romam profecti sunt, Felicem accusatir rvdedistet q. ponas iniuriarum, quibus Iudaeos affecerat, nisi Nero eum donasset Pallanti, fratriS precibus, qui tunc in pretio erat apud Principe.Jhaec ille, sed an haec de Pallante vera sint, relinquimus leo ioris arbitrio. Nam auctore Tacito ς, qui res gestas per annos singulos, Consulum ordine summa industria est prosecutus,exploratum habetur, Pallantem Felicis fratre, ipso primo anno Neronis quod ab eius gratia excidisset sublatum esse a curaremim,redditumq. penitus iam cum ipsi Neroni,tueti ab Agri
pinae insentum:quippe qui ut idem ait Tacitus tristi ar antia modum liberti egrestus,taedium sui monuisset. Cum vero adhuc Felix esset in magistratii, contisit ipsius Iosephi Iudaei historici peregrinatio Roma, causam autem cur earn susceperit. sic ipse scribit in Vita sua: Quo tempore Felix in Iu- udaea Procurator erat, sacerdotes quosdam mihi familiares, viros honestos de bonos, obleue quamdain culpam vinctos Romam in ilit, acturos causana suam apud Celarena. Quos ut aliquo pacto eriperem periculo praesertim cum audirem ne in calamitate quidem constitutis curam pietatis excidisse,& ficis & nucibus eos vitam sustentare; veni Romam, multis in mari haustis periculis. Mersa enim nostraitaui in medio mari Hadriatico, circiter sexcenti per totam noctem natauis inus:& diluculo demum Cyrenaicam nauem Deo tauciate,conspicati octoginta ferine nostruin, feliciore usi natatu, in eam recepti sumus. Ita seruatus, Dicaearchiam, siue Puteolos ut Itali voc re malunt veniens, familiaritatem contraxi cum Alituro mimorum actore qui Iudaeus genere , Neroni carus erat: perque ni ubi Poppaeae exori Caesaris innotui,conses mi peream impetraui absolutione in illis sacerdotibus;magnis l. praetere donatus ab ea muneribus, in patriam reuersus
sum. hucusque de se Iosephus. Sed subiit in animuiti non leuis suspicio, nuna illi ipsi,quos tradat ficis di nucibus vitam sustentasse,vinctos'. Romam a Felice ni issos ad dicendam causam, i dein sint qui iurantes deuouerunt se non maducaturos neque bibaturos, sonec interficerent Paulum, in quos delatos animaduersurus Felix sicut de multis aliis accidis tu idem testatur Iosephus eos puniendos Romam miserit: sicq. qui iurastent non manducare; cuin minus voti compotes facti es sent, abstinenteS a pane, tantum arida comederunt, ne penitus interirent. Sed quod agamus coniectura nihil certi affirmare prs sumimus. Sed quaerendum cum id contigerit ultimo anno praefecturae Felicis Mam,ut proxime dicturi sumus subrogatus est hoc anno Felius in locum eius) quanam,quaso, ratione Iosephus haec scribens,tempore sui aditentus Romam sub Felice se egisse testatur annum sus statis supra vigesimusextuni cuin idem ipse in exordio suae vitae, se natum dicat anno primo Caij I inperatoris na ab eo tempore usque ad annum ultimum praesectum Felicis, qui est secundus Neronis i mperii,viginti tantummodo numerantur anni. Sicq. videas, in his etiam quae suae aetatis sunt, suo ipsus testimonio ipsum conuinci annorum sex numero turpiter erratem. Si igitur In suae aetatis annis eos ad calculum redigendo, adeo immemor reperitur: quis est qui ad iniretur, si in ceteris scribendis temporibus , saepe sepius a nobis patenter , imino&teminonio sui ipsus , sit deprehensus e rasseZQuod vere Felix hoc ipso anno suae lanctionis nurn as absoluerat auccellorem accipiens Porcium Felium, Acta in primis testantur, tum hec habent de eiusdem Felicis praefectura: Biennio autem expleto accepit successorem Felix Porcium Festum.JPorro hoc biennium intelligendum est de Neronis Imperis,adq:iod usque tempus Felix eam admitti strauit pmuinciam: non autem quod idem tantum biennio eo perfunctus sit minere; quippe q:ii ut vidumis lain a Cumani teporibus. a Claudio Imp. in eamdem emtuticiam mi illas fuerat: unde ipsum alloques Paulus merito dixit di Ex multis annis te esse iudicem genti huic sciens,&c.JSic igitur expleto bienio eius functionis sub Nerone,qui hoc anno sub dictis Cos l. pridie Idus Octobris exacto sui Imperii bienio, iam tertium inchoarat an mini, Festus successit Felici. Verum nec ratio aliqua persuadet amplius biennio Neronis, Felicem in prouincia remansisse: redacto enim semel in ordinem Pallante Datre, penes quem erat summa rerum, cuius ut ex Tacito vidimus patrocinio ac thidiis seu batur, nec res Felicis diutius substitisse, facile est opinari, cum Iudaeorum praesertim accusatio nibus assidue esset exagitatus. Nulla ergo auctoritate suffragante vel ratione,immo his omnibus contradicentibus, Iosephus de annis suae aetatis affirmat, se nimirum agentem annum aetatis supra vigessimum sextum sub Felice Iudaeae Praeside Romam venisse: na ea ratione usque ad octauu Neronis annum perseuerasse Felicem in prouincia, dicere oporteret: cum id falsii in esse, sua φ ipsius assertione manifestum sit: nam ait Cestium Florum anno Neronis decimo in eamdem prouinciam Prxsidem missum esse,quem praecesiit Albinus,de ante eum Porcius Festus Felicis succeior, quos plures annos in eodem magistratu in napsi se,certum est: nimirum ut auctor est Eusebius Feliu annos quatuor,& Albinum sere totidem, usque scilicet ad Neronis annum decimum,quo subrogatus est Florus. Post extinctum igitur Claudium, cum nondum sub Nerone mutatus esset status Pallantis,litteris noui Imperatoris p mrogatam fuisse Felici prouinciam ad biennium, mio constat: tuo ut numerat Lucas expleto, successorem idem accepit Porcium Festum. Haec vero tam exacte oportuit exquisiile,nota tam ut Iosephus adco patentis arguatur erroris,qua vi in omnibus consultum sit historicae veritati a Luca descriptae. Ex his enim omnibus etiam illi erroris arguuntur,qui biennium illud, quod Lucas ponit,r serendum esse dicunt ad tempus quo ante Festi aduentum Paulus Caesareae sub Felice egit; putatas nimirum tot annos illic a Felice Paulum esse detentum, quem illuc venisse putant ante bicnistac denique
530쪽
A ac denique anno secundo Neronis Romam missiun esse. Verum cum ante biennium Claudium mortuum cste, Neronemq. illi successisse, superius sit aperte satis demons ratum; ac Paulu quou. non ante huc annia Hierosolyma, aduenire potuisse, sit pariter declaratu: satis patere vξ, nec Patatu ante praesentem annum venisse Hierololymaid, nec tardius et hoc ipse anno eii, quod appellasilet Caesarem, missum suisse Romam. AIioqui secundum priorem assertionem,dicendum essetino
litu maxime uia si quis exacte consideret Lucam ipsum,quod p sens esset, adeo dastincte de exam icripsisse res gestas Pauli,ex quo venit Hierusale, ut nec diem unum praeterisse videatur,narras Quid per singulos serme sit gestum:quaenam ratio subijt, ut idem auctor qui tam quae superius cetra sunt,quam quae postea sunt subsecuta per dierum pene singulorum distinctionem recuseat, sicque tactae usque ad eiusdem aduentum Romam iidem inquam ipse eodem historia contextu reinqueret duorum annorum spatium prorsus obuolutum silentioicu praesertim in enarrandis non
B s A. , , RβΠi Φδ ςxNim sing ilis Verbis tota ea narratione si intentissimus λ At de his Quae veto acciderintv postquam Porcius Festu; tu locum Felicis suffectus est, Lucas singilla- CLY.tim recenici, sic dicens: Festus ergo eum venisset in prouinciam,post triduum ascendit Hierosoly- em prassumam a Caesai ea. Ae eruntque eam Principes sacerdotum & primi Iudaeorum aduersus Paulum ra. Postulante , graciam aduersus eum, ut iuberet perduci eum in Hierusalem: insidias tendentes, ut b M .as. ntes M. enteum in via. Festus autem respondit seruari Paulum in Caesarea, se autem maturius Protea acinia . Qui ergo in vobis, ait,eotentes sunt, descendentes simul, si quod est in viro cri men, accusent eum. De moratus autem inter eos dies non amplius octo aut decem, descedit Cae 'μπam:& altera die sedit pro tribunali, de iussit Paulum adduci. Qui cum perductus esset, circum et erunt eum qui ab Hierosiolyma desceliderant Iudaei, multas & graues causas obiicientes,quas non poterant probare; Paulo rationem reddente: Quoniam neque in legem Iudaeorum, neque intemplum,neque in Caecarem quicquam peccaui. Festus autem volens fratiam piastare Iudaeis
respondens Paulindixit: Vis Hierololymam ascendere,& ibi de his iudicari apud mepDixit aute Paulus:ad tribunal Caesaris sto, ubi me oportet iudicari. Iudaeis non nocui, sicut tu melius nosti. C Si enim nocui,aut dignum morti aliquid feci tu recuso mori. si vero nihil est eortim quiae Et accu- .e sant me, nemo potest me illis donare. Caesarem appello. Tunc Festus cum Concilio locutus respodit, Caesiare in appellasti Z ad Caesarem ibis.J Considerans haec omnia quae coram Felice ac Festo suae defensionis causa Paulus egit, Augu- CLXI. istinus s, haec ait: Neque enim Apostolus Paulus vitae suae transitoriae resulebat,sed Ecclesiae Dei, De ομο ορ-q uando contra illos qui eum occidere conspirauerant, consilium illorum Tribuno ut proderetur pro in M.
e fiscit. Unde factum est, ut eum ad locum,quo fuerat producendus deduceret miles armatus, ne ς flvsvsi illorum pateretur insidias: Romanas enim leges implorare minime dubitati it,ciuem Romanum sit esse proclamans,quos tunc Migi verberibus non licebat. I tem l .ne Iudaeis eum interimere cup ientibus traderetur. Caesaris poposcit auxilium, Romani quidem Principis, sed non Christiani. v bi satis ostendit, quid facere deberent postea Christiani dispensatores, quando Ina peratotes C hristianos,periclitante Ecclesia,reperirent.Jhaec Ausust imis,pluribus inculcans, legitime agereo ripiscopos qui aduersus hostes Ecclesiae, Principum saecularium implorant auxilium. His coram Festo peractis:cum dies aliquot inquit Lucas Vb transacti essent, Agrippa Rex & CLXII.
I3erenice descenderunt Caesaream ad salutandum Festum. Et cum dies plures ibi demorarentur, d in DI estus Regi indicauit de Paulo, dicens: Vir quida est derelictias a Felice vineuis; de quo, me Lsem Hierosolymis, adierunt me Principes sacerdotum,& seniores Iudaeorum,postulantes aduersetus illum damnationem. Ad quos res di: Quia non est Romanis consuetudo distinare aliquem hominem rariusquain is qui accusatur,praesentes habeat accusatores, locumq.defendedi accipiat ad abluencla crimina. Cum ergo huc conuenissent, sine ulla dilatione, sequenti die sedo pro tribunali, iusti adduci virum. De quo,cum stetissent accusatores, nullam causalia deserebant, de qui b. ego suspicabar malum .Qus stiones vero quasdam de sua superstitione habebant aduersus eum, de de quodam Iesu defuncto,quem affirmabat Paulus vivere. Haestans autem ego de eiu simodi ouaestione,dicebam, si vellet ire Hierosolymam,& ibi iudicari de istis. Paulo autem appellante vi kr- n. , . . uaretur ad Augusti cognitionem,iussi seruari eum,donec mittam eum ad Caesarem. Agrippa aure divit ad Festu in Volebam 8: ipse hominem audire. Cras,inquit,audies eum. Altera autem die,cu risi venissent Agrippa de Berenice eum multa ambitione, de introissent in auditorium eum Tribunis μα viris principalibus ciuitatis iubente Festo adductus est Paulus. Et dicit Festus: Agrippa Rex, de omnes qui timui adestis nobiscum viri, videtis hune,de quo omnis multitudo Iudaeorum interpellauit me Hierosolymis,petentes Ac acclamantes, non oportere eum vivere amplius. Ego vero
comperi nihil dignum morte eum admisisse. Ipso autem hoc appellantae,ad Augustu iudicaui mittere. De quo quid certum scribam domino,non habeo. P ter quod produxi cum ad vos, & maxime ad te, Rex Agrippa,ut interrogatione facta habeam quid scribam. Sine ratione enim mihi videtur, mittere vinctum,&causas eius non significare. Agrippa ς vero ad Paulum ait: Permitti-
tur tibi loqui pro temetipso. CLXIII.
Tunc Paulus,extenta manu crepitriuionem reddere. JM iste omnibus erat,eXtcnta manu r ApuL de Acri. rorare causas: luod nec tacitisse Lucas voluit,omnia singillatim recensens. Apud Apuleium et aureo liba. legimus,causas orantes extentam manum sic componere consuetiisse, ut duobus infimis digitis Tauis eoia conclusis,ceteros eminias porrigerent. Paulus igitur suam agens causani,quam Lucas recitat, ha- aut coram F
buit orationem grauissimis ornatam sententiis:qua in eo Potissimum versatus est,ut qualem legis Itis O a eripse'. per Fa.