장음표시 사용
531쪽
sem p relum habuillet, signiscaret:eiu R. eausa etia acerbissmo odio & diris cladibtis insectatu et Asuerit Christianos: sed tandem diuinitus a Christo vocatus,aliam a pruna prorsus diuersam inierit vitae ratiotaena: nimirum, ut a quo iussi is suerat, Christum Iesum ubique gentium praedicaret. Haec coimitente inquit Lucas φθ& rationem reddente, Festus magna voce dixit: Insanis Paula: multae litteri te aci in laniam conuertunt. Et Paulus: No insanio, inquit,optime Feste: sed veritatis di sobrietatis verba loquor.Scit enim de his Rex,ad quem & constanter loquor; latere enim eum nihil horum arbitror meque enim in ar gulo quicquani horum gestum est . Credis Rex Agrippa Prophetis Scio quia credis. Agrippa autem ad Pauhim: In modico suades me Christianum fieri. Et Paulus. Opto apud Deum,& in modico,& in magno,non tantum te,sed etiam omnes qui audiunt, fieri tales, qualis & ego sum, exceptis vinculis his. Et exurrexit Rex,& Praeses,ci Berenice, & qui astidebant eis. Et cum secessistentamuebantur ad inuicem dicetes: Quia nilia I morte aut
vinculis dignum quid fecit homo ille. Agrippa autem Festo dixit: Dimitti poterat homo hic t no appellasset Caesarem .lhucusque Lucas. CLXIV.
Opinor quidem,praui daemonis inuidia factum,ut Agri ppa Paulum dicentem non si uerit ulterius progreci;ne quod fecerat apud Felicem de iustitia,castitate,&iudicio suturo, qua Agrippa ni egem potissimum ac Berenicem perstringeret, institueret orationem: sed citius quam oportuit,
portuit, idem Rex conuentum soluerit. Berenices enim sororis contubernio Agrippa vehementer est infamatus de qua haec Iosephus : Porro Berenice post Herodis obitum,qui idem maritus eius & pamius fuerat, aliquanto tempore in viduitate acto, in spargeretur rumor cum fratre earn cOgredi, suasit Polemoni Regi Ciliciae, ut circumcisus prius se duceret :rata sc se coargum rana nae a-
cium. Nec recusauit ille,inductus maxime mulieris diuitiis. Id tamen coniugium diuturnum non fuit, propter intemperantiam di se itur discedente ab eo Berenice qui mox desertus ab uxore, ie. Iauea. tic se Iudaicae religionis desertor factus est.JEiusdem meminit Iuvenalis ς, occasione Pretiosissimi
adamantis,his versibus: . ---deinde adams notissim-αρ serenices In digito factus pretiosior hunc dedit olim Bari aius incenae, dedit hunc Agrippa sorori. Obseruant ubis sta mero pede abbata Reges, Et vetita indulget senibus clementia pora M. Jhaec ille,qui quidem alludere videtur e retioso lapidi illi , quem prius dedit Ptolemaeus AEgypti
Rex uxori simul&matri. verum Plinius tradit d suisse toparion . Sed de Agrippa ta Berenice satis. At priusquam de Pauli nauigatione Romam agamus operaepretium ducimus, demonstrare, quis in nrae lentiarum esset rerum Iudaicarum status:ac in primis,quod ad Iudaeos Caesareae habitantes spectat,quo contra eos Nem rescripserit,itis adimens ciuitatis:quae Iosephiis sic narrat ς:Caesariensium etiam Syrorum duo praecipui, Ber ullum, qui paedagogus Neronis suerat, ilic vero Grecis scribedis epistolis perat,magna pecunia corruperutivi impetraret ab Imperatore litteras, quibus arbrogaretur Iudaeis eius ciuitatis ius,hactenus commune ex aequo cum Syris cohabitatoribus: id quod ille facile obtinuit. Ex his litteris postea calamitatum nostrarum omnium causae ortae sunt. Iudaei enim Caesarienses ubi cognouerunt quae scripta sunt, magis etiam ierstabant in seditionibus,donec initium bellicosatum est. Cum autem venisset vidictum est in Iudaea Festus, Oisendit totam amictam a latronibus vicos passim populantibus quorum seroci si mi appellati sicarii, tunc ad maximum numerum excreuerant vietes gladiolis instar acinacis Persici, incuruis, squales sieas Romani nominant,unde Iatronibus ipsis cognomen est inditum multorum c de infamibus:qui ut iam dictum est festis diebus admixti turbs undique in urbem confluenti religionis cratia nullo negotio,quotquot collibuisset,tollebant de medior aliquando etiam armati inuadebant inimicorum vicos direpto'. tradebant in celictio. Festus autem equestres Et pedestres copiasini sit contra quemdam imposiorem magum, qui homines post se trahebat in solitudinem , deceptos vanis promissis,quasi ope eius incolumes euasuri essent a malis omnibus. Hi uniuersi una cum seductore ab immissis militibus oppressi sunt.Jhucusque Iosephus. En quam ii isto rectos. Dei iudicio et Christia primo spreuissent accraici fixissentisq; N eius Apostolos sibi praedicates in templo persecuti essent, Iacobum occidissent,ac Paulum coruria salutem tot periculis redimere conatem in se sistimo odio prosequentes in templo item comprehendentes,in eiusque moncm iurantes, inille modis perdere conati esscnt; nunc tam dira tam a. aspera ac saeua a scar ijs, etia ia- templo pati cogantur; de post magos illudentes abire,& in mortem malo impellente spiritu ferri, Velut inutae pecudes, mpellatur. Sed leuia quaedam haec videri possunt praestidia ingentium malorum, quae sitiit postea subsecuta de quibus tuis locis agedum fusius. Nunc vero quod ad haec ip xta spectat tempora agendum nobis est de dissensione inter Regem Agrippam & sacerdotes tam pli conflata,quam Iolephus describit his verbis: Eodem tempore Agrippa Rex extruxit insigni amplitudine domum prope porticum in re pia Hiero lymitana, quae Assamonaeoriam fuerat, sitam in edito loco, unde amoenissimus Prospe cius patebat cote piari ur in volentibus: cuius voluptatis Rex cupidus,e cubiculo spcctabat quid circa templum fieret. Id ubi viderunt Hierosolymitani prece res tulerunt indigni sic me que enim leges nostrae concedunt spectari quid agatur in templo presertim sacrificia. Quam0ως altum parietem excitarunt supra exedram,quae crat in interiore templo versa ad Solem occiduinti xc non solum regii triclinij prospectu in arcebat opposita,verum etiam Occitantalis extra tem plum sitae porticus, ubi festis diebus Romani stationes habebant ad templi custodiam. Quo sacto tam nex offensus est,quam I estus Praeses pruuinciae:qui etiam iussit parietem dimi. Cives autem rogauerunt ut liceret sibi legatos ea de re ad Nemnem mittere negantes se posse vivere .
532쪽
A si quid demoliretur de templi aedificiis.Qito impetrato, miserunt ad Imperatorem decem viros eximios,& Isinae lem summum Ponti ficem de Chelciam custodem sacri aerarii. Qui audita legatione, non solum ignouit, sed permisit etiam sic manere pariete,gratificatus in hoc uxori suae Pompaeae pie seminae,quae pro Iudaeis deprecatrix fuerat:quae decem illos viros redire permisit, Chelciam vem de Isin aetem apud se detinuit tamquam obsides. Id postquam Agrippa restiuit pontificatum detulit Iosepho cognomento Cabi,Simonis quodam summi Potificis filio. haec Iosephus. At vero quod ad Poppaeam sabinam specta equaquam temporibus superioribus, sed nec ad tertium usque Neronis Consulatum, cum agetat in Imperio quartum annum, cognita Neroni fuit, ut Tacitiis tradit. Quamobreni si vera sunt quaeue Ponpaea scribit, ea post tequentem annum a Gela. Amiae facta esse,secundum ea quae superius dicta sunt,necesse est affirmare. libis. Sed iam ut ad Paulum redeamus tacta sunt haec de ipso narrata, Caesareae sub Festo Prifide, CLXVII,N Agrippa Rege hoc anno, aestiuo tempore,prope mensem Augusti: vitam ex his quae superius
dicta lunt,qui in his quae de Pauli nauigatione dicturi sumus,patebit; quam sic Lucas describith: s Aa i ,
Ut autem iudicatum est nauigare eum in Italiam, de tradi Paulum cum reliquis cust ijs Centu Poti hausta-n rioni nomine Iulio cohortis Augustae memitur Dio in Nerone de quiri e millibus militum, qui e ulu tio Romam. Italas dicti erant ascendentes nauim Adrumetinam, incipientes nauigare circa Asiae loca, sustulimus perseuerante nauigare nobiscum Aristarcho Macedone Thessalonicensi. Sequeti autem die
deii enimus Sidonem. Jhaec Lucas de prima die nauigationis Pauli. Sed quod habet Uulgata: Circa Aliae local Graece sic ponitur, κοσά TA άσIH τοπαi, hoc est, Versus Asae loca.J ut sit sensus totius Lucae sententiae, Paulum nauem conscendisse nauigaturam ad proxima Asiae prouincis loea.quod perfacile intelligitur,dum idem paulo inserius tradit,eam appulisse Lystram' Lyciae ciuitatem. Est enim Lycia Minoris Asir prouincia, sita inter Cariam & Pamphiliam. Eo enim nauis illa,&non alio,velificatione tendebati, nimirum ut ad propinquiora loca Minoris Asiae perueniret . nam cum illuc appulisset Paulus cum sociis,aliam oportuit nauem quaeri,quae in Italiam solueret: in opportune accidit, ut nauem Alexandrinam nacti,illam conscenderent; prout Lucas, smul eu eis nauigans,liis verbis exacte describit Sequenti autem die deuenimus Sidonem. Humane aute tractans Iulius Paulu,permisit ad amicos ire,& curam sui agere. Et inde cum sustulissemus, se nauigaui inus Cyprum,proptereaqilodessent venti contrarii. Et pelagus Ciliciae de Pamphiliae C nauigante venimus Myram,quae est Lyciae.JGraece enim sici die τολυαία t. sicut & legit Ioanes Chev stomus: uidem Lystra nequaquam est in Lycia,nec est maritima ciuitas, sed ut ex Lu a Mici. ea d etiam superius vidimus in Lycaonia,cui assentiuntur omnes cosmographi.
Sed prosequamur Lucae Acta φ: Ibi inueniens Centurio nauem Alex ndrinam nauigantem CLXVIII. in Italiam,trasposuit nos in eam. Et cum multis diebus tarde nauigaremus, & visperuenissemu e Act. x contra Cniduin qua en instenta ciuitas in extrema parte carιa promontoνη , seu magis pensnsula a- νυ dicte prohibente nos veto adnauigauimus Cretae iuxta Salmonem sit Salmoη iue Salmonium, s pi .s, creta ονientale promontorιum. S c vix iuxta nauigantes, venimus in locum quendam qui Voca e si abo lib. i. tur Boni portus,cui iuxta erat ciuitas Thalassa.Jloco Thalassae,Graeci legunt,πολις λα ι'x, Lasaea, ac likt.. quae est ciuitas maritima Cretae iuxta modo dictum locum vn multis aure codicibus legiturh Tha h Apud Hiem. lassa. Sed pergit Lucas: Multo autem tempore peracto,& cum iam non esset tuta nauigatio eoqd ieiunium iam praeterijsset:consolabatur Paulus,dicens eis: Viri,video quoniam cum iuria&multo damno non solum oneris & nauis, sed etiam animarum nostrarum incipit esse nauigatio. Centurio autem gubematorix nauclero magis crebebat,quim his quae a Paulo dicebatur. J Quod D nam anni tempus id esset,a Luca Hebraico more describitur: nimirum quod iam ieiunium praeia Tempra naui
ter siet. Celebrabantur apud I udaeos plura ieiunia, de quibus Zacharias i: Haec dicit Dominus satιonu Pau exercituum: Ieiunium quarti,dcieiunuim quinti,de ieiunium septimi, de ieiunium decimi erit domui Iudae in gaudium,dc laetitiam, de solemnitates praeclaras.Jat Lucam de ieiunio decimi mensis intellexi δε, tis certum esse videtur. Nam ut vidimus nonnisi absoluto Neronis biennio, a Festo successum est Felici:adeo ut nullo modo intelligi pollit de ieiunio septimi mensis; in prae se tim nonnisi hiberno tempore cessare consueuerit nauigatio . Consilium ergo Pauli fuit, ne viterius progrederentur. .
At eum inquit Lucas )aptus portus non esset ad hiemandum: Plurimi statuerunt consilium c vix. inauigare inde, si quomodo possent euenientes phoenicem, hiemare,portum Cretae respicientem had Africum & Corum.J videbatur enim portus hiemis tempore esse omnium tutissimus,se nomi Naiuatis pia natus a ciuitate ibi in promontorio Mincata,diicta i Phoenix Lampei. Aspirante autem Ausero, fisul, . aestimantes pmpos tum se tenere:cum sustulissent de Asson,legebant Cretam. J Errant quida, qui l stributa io. putarunt m Asson,quae hic ponitur,illam esse eodem nomine dictam apud Troadem nobilem ei E uitatem. At quidnam commune Cretae cum Troade λ De loco enim insulae Cretae si dicio Lucam intellexisse nulla potest esse dubitatio. Nam cum a parte septentrionalis insulae eos soluisse constet,vi quod conceperant animo in eius insulae portum, Phoenicem dictum, ad Meridiem positu naui 'arent quid est quod de Asson Troadis tam longe posito in Phrygia postit intelligit vitie ex Creta nauigassent per Cycladas insulas mare Myrtoum inde Icarium,ac demum aevum, vi Asson Phrygiae peruenirent:atque postea inde seluerent ut in Cretam iterium redirent, di in portum eius ad Meridiem positum possent appellere γ Constat igitur Asson fuisse locum haud longe positum a prima satione ubi primum appulerunt in insulam; ut inde Occidentem versus eamuo praeterlegentes insulam,ad portum Phoenicem ad Meridiem positum,quod in animum duxerat, Cum itaque hoe inito consilio nauigarent: Non post multum ait Lucas misi se contra CLXX. psam nauem ventus Typhonicus,qui vocatur Euroaquilo. Cumque arrepta esset nauis , di non n M
533쪽
lita insulam. posset conari in ventum,data naue statibus, serebamur. In insulam autem quamdam decurreres, Aquae vocatur Cauda eo ita hae esu in exι rema sarte creta contν.i montem e sit tim Ipidiantem ad Mers
Nauis insum eieni potuimus vix obtinere scapham. Qua sublata adiutoriis utebantur,accingentes nauem, timum disicrame mentes ne in Syrtim inciderent, summist o vase το σκευα sic serebantur. Valida autem nobis tepe ducta. state iactatis, sequenti die iactum secerunt,& tertia die suis mani b. armamenta nauis proiecerui. Neque autem Sole, neque sideribus apparentibus per plures dies,& tempestate non exigua imminente, iam ablata erat spes omnis salutas nostrae. Et cum multa ieiunatio fuisset tunc stans Paulus in medio eorum, dixit: Oportebat quidem, o viri, audito me,non tollere a Cret lucrique facere iniuriam hanc Se iacturam. Et nunc suadeo vobis bono animo esse: amissio enim nullius animae erit ex vobis praeterquam nauis. Adstitit eni in mihi hac nocte AngeIus Dei,cuius sum ego, de cui deseruio,dicens: Ne timeas Paule, Caesari te oportet adsistere:&ecce donauit tibi Deus omnes qui nauigant tecum. Propter quod bono animo estote viri: credo enim Deo,quia sic erit,quemadmodum dictum est mihi. In insulam autem quamdam oportet nos deuenire. Sed posteaquam quartadecima nox superuenit,nauigantibus nobis in Adria circa mediam noctem, suspicabantur nautae apparere sibi aliquam regionem.Qui summittentes bolidem e It perpendicultim quo utuntur nauta Blad maris altitudinem explorantiam inuenerunt passus viginti:& pusillu inde separati,inuenerunt passus quindecim. Timentes autem ne in aspera loca incideremus,de puppi mittentes anchoras quatuor,optabant diem fieri. CLXXI. Nauti: vero quaerentibus su ere de naui,cum misissent scapham in mare, sub obtetu quasi inciperent a prora anchoras extenuere;dixit Paulus Centurioni & militibus: N isi hi in naui manserint, vos salui fieri non potestis. Tunc absciderut milites senes scaphae,& pasti sunt eam excidere. Et cum lux inciperet fieri, rogabat Paulus omnes sumere cibum,dicens Quartadecima die hodie expectantes, ieiuni permanetis,nihil accipietes. Propter quod rogo vos accipere cibum pro salute vestraequia nullius vestrum capillus de capite peribit. Et cum haec dixisset, sumens panem, alias egit Deo in conisectu omnium,& cum fregisset, epit maducare. Animaequiores autem facti omnes, Sc ipsi sumpsierunt cibum. Eramus autem uniuersae animae in naui ducentae septuagintasex. Et satiati cibo alleviabant nauem iactantes triticum in mare. Cum autem dies factus est et, terra noagnoscebant; sinum autem quemdam considerabant habentem littus; in quem cogitabant, si possent,eijcere navem. Et cum anchoras sustulissent,committebant se mari,simul laxantes iuncturas Cgubernaculorum:& leuato artemone secundum auri flatum tendebant ad littus. Et cum incidisse
a Bed. in Act. e. mus in locum dithalassiim γιθαλασσει quod duplex mar e Latiue redditum, dicebatur enim latus intra mare protensum eodem mari se bive ιnde diseidente circumdatrum impegerunt nauem:& prora quidem
fixa manebat immobilis,puppis vero soluebatur a vi maris. Militum autem cosilium fuit,ut custodias occiderent; nequis cum enatasset, mageret. Centurio autem volens seruare Paulum, prohibuit fieri:iussitque eos qui possent natare,emittere se in mare primos,& euadere, de ad terram exire:de ceteros alios in tabulis ferebant,quosdam super ea que ae naui erant,fragmenta Placet. Et sic factum est ut omnes animae euaderent ad terram. Et cum euasissemus .,tunc cognouimus quia Melita insula vocabatur jure posita est contra Pathynum Suιlia promontorium. Barbari vere pstabant non modicam humanitatem nobis.Accensa enina pyra reficiebant nos omnes propter imbrem,qui imminebat,& frigus. Cum cogregasset ad uid P aulins autem Paulus carmentorum aliquantam multitudinem, Scimposuisset super ignem, vipera a ca-pabu Neuis, lare cum processisset, inuasit manum eius. Vt vero viderunt barbari penuentem bestiam de manu eius, ad inuicem dicebant: Vtique homicida est homo hic,qui cum euaserit de mari, vitio non D sinit eum vivere. Et ille quidem excutiens bestiam in ignem, nihil mali passus est. At illi existimabant eum in tumorem conuertendum,ec subito casuruin,& mori. Diu autem illis expectantibus, Ze videntibus nihil mali in eo fieri,conuertentes si dicebant eu esse Deum. Haec de vipera & bam baris admirantibus adeo exacte de distincte Deus a Luca describi voluit,vi virtus PauIi gratia insuli illi concessa magis magisque innotesceret nec naturali eius loci proprietati adscriberetur, qd ex eo tempore suit loco diuinitus impertitum, nimirum ut serpentes omnes veneno careret,& quatumlibet aliquem momorderint,nihil prorsus inserant detrimenti. Si enim olim a natura, sicut alijs locis, id datum suisseti, cur Ioci incolae tam certi erant de interita Pauli Sed de terra ibi eiusdem
merito contra venena parat antidotum.. CLXXIII. Mansit Paulus cum ceteris Melitae tribus mensibus,illic hiemantes. Quid autem, dum ibi e set,acciderit, idem Lucas his verbis enarran In locis autem illis erant praedia Principis insulae,n OG. . - . . mim Publii quinos suscipion triduo benigne se exhibuit. Contigit autem patrem Publii febria LM tu, bus dc dyst uteria vexarum lacere. Ad quem Paulus intrauit:&cum orasset, e imposuisset ei ma-- έ c. nus,saluauit eum .Quo facto, omnes qui in insula habebant infirmitates,accedebat, Se curabatur: si qui etiam multis honoribus nos honorauerunt,3c nauigantibus imposuerunt q necessaria erant.Jhucusque Lucas de rebus a Paulo gestis hoc anno:cetera autem, quae ad nauigationem sequentitii. anno post hiemem institutam pertinent, suo loco dicemus. Verum non tantum ea Melitensibus laxi . Paulus praestitit,ut aegritudine laborantes omnes curarentur: sed& Christiana eosdem religione
iam, imbuit planaque Publium ad fidem Christi conuersum eisdem praefecit Episcopum. Id quidem 'l' vetera quaeque Martyrologia attestantur 4. Immo&eumdem Publium inde postea euocatum, , , in locum Dionysii,Atheniensi Ecclesiae esse subrogatum Episcopum tradunt ς; putantes nimirus Dion,c Alex. unu eumdemque esse cum hoc illum Publium,quem Dionysius Alexandrinus affirmat Dionyapud Euieti lib. DAreopagitae Athenarum Episcopo successisse;quem dc martyrio coronatu filisse, etiam S. Hie-
534쪽
Α Nno Christi quinquages monono,Nerone Imperatore secundum de Calpurnio Pisone Con I.
Axsulibus , Paulus Apostolus e Melita insula vinctus ductus est Romam. Sed antequam eius a Tacit. Annal. nauigationem a Luca descriptam prolequamur, Pauli socios qui eatndem cum eo conscenderunt in s mulin, recenseamus. Erat ex his unus Lucas,qui haec ipsa conscripsit, ut ex eiusdem scriptis quis cm te Mfacile colliget: Aristarchum Macedonem eidem inhaesisse, idem attirmat hi Tmphimum etiam, qui Epbeso cum Paulo Hierosolymam venerat nacum alijs Paulum comitaturum,nauem con- .scenduse; sed hi inc mala valetudine laborantem ab eodem Paulo Melitie fuisse relictum. Sic enim Τ' legendum eis de non Mileti ς, quae superius a nobis sunt dicta,plane significantidum Lucae testi emonio demonstratum est, Tmphimum Ephesium ex Asia secutum esse Paulum anno praeterito Hierosoly mam,ac proinde non potuisse aegmtum remansisse Mileti. Sed his de hanc addimus rationen Quidnam opus fuit, Paulum de Trophimo Mileti relicto quae est ciuitas iuxta Ephesum II.
ipse omnes simul ciuitates,quae olim erant in ea, recensetiauctor a Pan i 4 ea est enim Strabo ς, eam ciuitate in amplius non extare, quam Gnosij olim euerterant, ec a iam . eius occupauerant. Ceterum quod Uulgata emendata lectionem non mutauerit, sed Mileti reliqueri li 1 potius ratio quaerenda est,quam contra receptam lectionem obniti.Sed quod ad Tr
phimum spectat in hoc certe admirabile Dei consilium in eo perspicitur,quod cum danim Paulo esset ut vidimus omnes qui essent in insula infirmos curare; tamen Trophimum amantissimum ac plane perneceilarium amicum atque discipulum reliquerit infirmum . quod di de Timotheo, ad quem scribit,vidimus accidisse:quem stoniacho male habentem non miraculo restituit sanitati, sed in remedium,ut modico vino uteretur,adi nonuit. Reperiuntur & alii Pauli discipuli hoc eodem anno, quo Paulus Romam venit,ibidem cum Paulo egisse:an autem cum eo venerint eodem' nauigio,vel seorsum,incertum est. Sunt enim hi quos idem Paulus recenset in epistola secunda 'hoc ipta anno dedit ad Timotheumarimiruin Demas,Crescens,Titus, de Tychicus, & si qui alii,
de quibus erit sermo inserius. Sed iam ipsum Paulum una cum suis Romam nauigantem prosequamur. Relegit Lucas exa cte satis e Melita nauigationem Pauli Puteolos usque: primum enim sic ait: Post inenses autem tres nauigauimus in naui Alexadrina, quae in insula hiemaverat, cui erat insigne Castoriami quod De I I De ciscerat effigiatum: Erant Cassor de Pollux duo iuuenes, unicuiq: oui pars dimidia, di stella stiperne eminens,& iaculum in manu,&equus candidus.haec apud Lucianum x habes expressa. Cre- irdebantiar lixe numina superstitione Gentilium propitia nauigantibus eos esse putantibus,qui te. 'pestate iactatis ac in ultimo discrimine politis,luce insolita bonae sisti praesagia solerent apparere. Quamobrem sic liberati idem inquit Lucianus cum essent nautae,templa adeuntes deraso capi- . te g, immanes undas, procellas, sublatos in altum fluctus, iactus, malos fractos, gubernacula revulsa narrabant, ac in primis Castorem Ze Pollucem apparentes: nam hi peculiariter ad hanc tragoediam pertinent. J haec ille. Sed quod ad vocem Castorum spectat; vsu ouodam factum est,ut ob admirabilem quamdam eorum in omnibus rebus similitudinem,uno eodemque nomine saepe uterque ambo Castores quod habet hic Lucas fuerint appellati. Vnde illud apud Suetonium i de Edilitate M. Bibuli de Caesaris:Vt enim seminis fratribus aedes in ro consti- ti suri. in Crututa tantum Castoris vocaretur;ita suam de Caesaris magnificentiam unius Caesaris dici.Jquo sensu de illud Plinius 3: Super aedem Castorum genitus pullus in Oppositam sutrinam deuolauit,lsed i Pita. LL,M. de his satis. 43. P sequitur Lucas nauigationem quam ipse cum Paulo iniit,sic describens: Α Melita luen- III. res,eum utarissemus Syraculam mansimus ibi triduo. Inde circumlegentes, deuenimus Rhegium N iratio sint hae omnab is notisma loea. Se post unum diem,ssante Austro,secunda die venimus Puteolos: Paviti Roma. i inuentis fratribus rogati sumus manere apud eos diebus septem,& sic venimus Romain. Et inde eum audissent fratres, currerunt nobis usque ad Appii Forum,di Tres Tabernas i Erat Ap . piis iaci. . pii Forum ut colligitur ex Plinio in agro Setinocin via Appia locus positus:Tres Tabernae ve . meontra Antium,nde de Cicero ad Atticum ' Emersimus comode ex Antio in Appiam ad Tres i Cicia Ait Tabernas.J Distas erat ab Urbe Forum Appii quinquaginta de unum millia pastuum:Tres Taber epist. 19.ladii. nae veru positae erat ad trigesimumtertium lapide. Sic enim Antonius Appiae vix numerat milliaria nimirum ab Vrbe ad Ariciam sexdecim millia passuum, ab Aricia ad Tres Tabernas decem di septem,inde vero ad Appi j sorum decem dc octo. Sicque colliges ut dictum est ab Urbe ad F rum Appii milliaria quinquaginta de unum,ad Tres Tabernas rem trigintatria. De Foro Appii nulla sunt vestigia,vel si qua extant, palude Pontina facta sunt inaccessa: Tres vero tabernas illam esse serent,quae hodie vulgo dicitur,corrupto vocabulo, Cisterna. Videas ex his Christianorum Rotnae agentium olacia de studia erga Paulli eum non quasi mr. vincto homini,sed in Urbem cum triumpho aduenienti,ultra lapidem quinquagesimum obuiam se eatis ierint. Dies autem,qua Paulas in Urbem ingressus est,tam apud Bedam quam Vsuardum inem voti umam rum Martyrologijseonsignata habetur sexta Iulii.verum si tempus quo ex Melite insula hoc an- ie M. no Paulus recessit, atq; dies iii nauigatione insumpti considerentur, haud tam sem Roma potuit
peruenisse: quippe qui soluta hiemeaeum nauigandi tempus est redditum opportunu,nauim Ale- iἰ, Eccle. m. i. Nn a Xandrinam,
535쪽
xadrinam,'uae illic hiemaverat conscenditi quae enim ibi egerat in hibernis, absque dubio pos .
ortum Pleiadum, cum opportuna solet esse nauigatio, Melita soluisse putanda est. Certe quidem . Mati me. Veris tempore eam esse nauigationem institutam, Arator diaconus his notat versibus:
3. PullulaI interea nitidi coma frondea πιν is,
abo iuuenestiι humus sienio iugente piuina: Suscipiensiq.ratem velis cedentibus Autier Praebuit aligero placidis in fluctibus undas.JSed licet daremus,eos non soluisse Melita ante mensem Maii: cum nulla sit facta in via morae, nisi quod idem scribit Lucas eos Syracusis tres dies, Rhegii unum Sc Puteolis septem constitille, prosperoq. stante vento, spatio tantummodo duorum dierum, Rhegio peruenisse Puteolos: certe cinciem mense Roniam ingressium esse, lirmare necesse videtur. Porro quod Apostolus Paulus Aleb senee. i. 77. xandrina naui dicatur aduectus: hic opportune in medium adducenda sunt, quae scribit Seneca bad Lucilium de nauibus Alexandrinis cum Puteolos appellunt,quam prae ceteris illae nobilitatae essent,& a concurrente ad portum populo spectaretur auidius. haec enim ait Gratus illarum Campaniae aspectus est Minnis in pilis Puteolorum turba consistit; & ex ipso genere velorum Alexandrinas quamuis in magna turba nauium intelligit. Solis enim licet lupparum intendere,quod in alto omnes habent naves:nulla enim res sque adliniat cursum,quam summa pars veli; illinc in xime nauis urgetur . Itaque quoties ventus increbuit,maiorque eli quam expedit, antenna su mittitur. Minus habet virium natus ex humili. Cum intrauere Capreas,3c promotorium, ex quo. - Alra procellososspeculatur vertica Pallas,
ceterae velo iubentur esse contentae: suppariana Nexandrinarum insigne est.Jhaec ipse . Porro quod testificatione Lucae certum sit Puteolis fuisse Christianos; ipsos cum ceteris avide expectasse inportu, 3c auidius spectasse nauem Alexandrinam,cum longa hiemis mora, ex fratrum litteris scire potui sient in ea Paulum cum militibus nauigaturum , par est credere . Quod vero ad annum Domini , quo Paulus Romam aduenit: cum ex praeter lapsis annis singulis recensitis certa habita ratione,hoc ipso anno quinquagesimo no a Christi natali,ip in Romam concelsissee ploratum habeaturmis etiam conseriti re Eusebium de S. Hieronymum, facile demonstrabinius . Cum enim tam Eusebius L quam Hieronymus ipsum secutus, numerent ab anno post pasisionem Chri iti usque ad tempus quo Paulus a Festo Iudaeae Praeside vinctus nauigare iubetur, annos vigintiquinque:numerando illos ab anno trigesimoquarto,qui secundum Eusebium primus 'ponitur a passione Domini; necesse est assirmare, anno Domini quinquagesimo lavo Paulum in Iudia a Festo dimissu in,de sic anno sequenti,qui est quinquagesimusnonus,hoc nimirum anno Romam ingressum csse,prout etiam ab Eusebio in Chronico ponitur. Sed iam quod reliquum est gestorum Pauli Romae, quae sunt a Luca ς descripta , absoluamus: Cum,inquit,venissemus Romam, permissum est Paulo manere sibimet cum custodient: se milite . Post tertium autem diem conuocauit primos Iudaeorum . Cumque conirenissent, dicebat eis : Ego, viri fratres,nihil aduersus plebem faciens,aut morem paternum, vinctus ab Hierosolymis traditus sium in manus Romanorum; qui cum interrogationem de me habuissent, voluerunt in edimitterea o qimi nulla causa esset mortis in me . Contradicentibus autem Iudaeis,coactus sum appellare Caesarem,non quas gentem meam habens aliquid accusare . Pr
pter hanc igitur causam rogaui vos videre de alloqui e propter spem enim Israel catena ha circumdatus sum . At illi dixerunt ad eum : Nos neque litteras accepimus de te a Iudaea . neque adueniens aliquis fratriim nunclauit, aut locutus est quid de te malum. Rogamus autem a te audire quae sentis: nam de secta hac notum est nobis, quia ubique ei contradicitur . Cum a constituissent autem illi diein, venerunt ad eum in hospitium plurimit quibus exponebat, testi-- ficas regnum Dei, suadensque eis de Iesu ex lege Moys& Prophetis, a mane usque ad vesperam. Et quidam credebant his quae dicebantur , quidam vero non credebant . Cumque inuicetna non essent consentientes , discedebant , dicente Paulo unum verbum t Quia bene Spiritus sanctus locutus est per Isaiam Prophetam ad patres nostros , dicens : Vade ad populum istum,& dic ad eos: Aure audietis , & non intelligetis;& videntes videbitis, de non perspicie-
, tis. Incrassatum est enim corpopuli huius, de auribus grauiter audierunt,de oculos sum coinpresserunt: ne sorte videant oculis, & auribus audiant, & corde intelligant, de conuertantur,& sanem eos . Notum ergo sit vobis,quoniam Gentibus missum est hoc talitare I ei,S: ipsi audient. Et cum hec dixisset, exierunt ab eo Iudaei , multam habentes inter se quaestionem. Mansit autem biennio toto in suo conducto i Ze suscipiebat omnes qui ingrediebantur ad cum,praei' dicans regnum Dei , di docens quae sunt de Domino Iesu Christo . cum omni fiducia, sine prohibitione. Jhucusque Lucas Apostolorum Acta perduxit. Vbinam Romae fuerit eiusmodi, cuius Lucas meminit, Pauli hospitium ; in antiquis monumentis Diaconis Sanct. Mariae in via Iata memini me legisse, illic primum hospitio exceptum suisse Paulum. At de reliquis a Paula R mi hoc primo aduentu rebus gestis. hil est,quod edere quid possimus ex Achis, quae seruntur a. Lino conscripta mam ea ab ultimo Pauli Romam aduentu sumunt exordium: cuius vero sint fidei, suo loco dicemus. Sed quid coram Nerone,quem appellauerat, Paulus egerinex sui ipsius epistolis, quas minet, scripsit, Nilumus aliqua ex parte saltem intelligere. Iam ut vidimus cum Hierosolymis in maximo vitaediscrimine versarerur,apparuerat illi Dominus,atque dixerat s Constans esto: sicut enim testificatus es de me in Hierusalem, sic te oportet de Romae testificari. Adeo difficile,asperum, ac plane paucndu fuit existimatum iuvicium cora saeuissimo Principe nihil ratione, sed pro libidine animi omnia faciente, ut Paulum in eo discrimine positum, omnes discipuli atq. amici, quarumlibet erga ipsum studiosi,tanc temporis tarnen timore correpti, penitus dereliquerint . Tradit
536쪽
. uim Paulus, eum ad Timotheum 3 hoc eodem anno scribens ait in prima mea defensione nemo mihi adfuit sed omnes me dereliquerunt: non illis imputetur.J verum in tanta Pauli concussione non solum qui aderant, ab eo receperitiit sed de qui longe posti,pariter ab eo tunc temporis desecerunt. Alii tinate nini hoc ipse ad eumdem sic scribens h: Scis, inquit,hoc, quod auersi sunt a me omnes qui in Asia sunt ex bus est Phihellus de Hermogenes. t par est credere, Iudaeos Hieroselymis misiisse viros insigniores qui apud Neronem gratia possentia: mille artibus causam sequentes, Neronem concitarent in paulum,ut alias in alios saepe secisse vidimus. Erat enim inter ceteros Niturus quidam Iudrus mimorum actor,cuius opera ut vidimus Iosephus ς reos quos defendebat,curauit absolui. Eiusmodi genus hoininum apud talem Principem in pretio erat. Aderat de Poppaea Sabina noua Neronis concubina,quam Iudaei adeo sibi conciliauerant,v quod discium est superius eius ope de gratia qui missi fuerant legati pro templo aduersus Agrippam Regem,a Nerone rescriptum acceperint At paulo sie ab omnibus derelicto,atque in maximo omnium periculo constituto, Christus Dominus ut alias consueuerat adsuit, de ab imminenti discrimine liberauit. Profitetur entin hoen ipsum Paulus,eadem,quam ad Timotheum scripsi epistola dicens: Doininus autem mihi adstitit, de confortauit me ut per me praedicatio impleatur,de audiant omnes Gentes. Et liberatus sum de ore leonis iis enim Neronem appellat ob immanem ae prouio feralem 'Principis saeuitιam.)Libera uit me Dominus ab omni opere malo,de saluum iaciet in regnum suum caeleste. J At non sic est liberatus.vt omnino liber abire sit iussus. sed quod in suo conclucto,catena tamen vinctus, cum cu- sodiente se milite libere agere permisitis st: ubi eo modo ad bienniu mansit. Porro non tantu coram Nerone, sed de in Senatu. de apud collegium Potificulta quod ad religionem causa spectare videretuo pauli causam actam esse ,ex his quae idem ipse dum item Romae esset, scripsi ad philippe ses ' certo posse affirmari videtur: siquidem in omni Vrbis praetorio eam cognitam suisse tecta
Euagelii ita ut vincula mea manifesta fierent in Christo. in omni praetorio, e in ceteris omnibus rvt plures e fratribus in Domino,confidentes in vinculis meis, abundantius auderent sine timore verbum Dei loqui.Quidam quidem de propter inuidiam de contentionem sputant Ar hi fuisse Itidaei sibi aduersantes quidam autem re propter bonam voluntatem Christu praedicant. Quidam ex chac ritate, scientes quoniam in defensionem Euangelii positus sum. in ida aute ex contentione Chria sum an nunciant,non sincere:existimantes pressuram se suscitare vinculis meis. Quid enim Dum omni modo sue per occasionem, siue per veritatem Christus an nunclatiis, in hoc gaudeo, sed de gaudebo. J Haec autem post primam quam dicit defensionem suam,accidisse videntur. Eodem vero tempore,cum in Orientem, ubi Euangelium praedicauerat,haec de Paulo Romoe in vinculis agente perlata essent; Philippenses inter alios legationem ad eum mistrum una cu subuentione pecuniarum per Epaphroditum suum ipsorum Episcopulia. Testatur id quidem Paulus ad ipsos scribens i his verbis: Habeo autem omnia, de ab ud repletus sum,acceptis ab Epaphro diis quae misistis,odorem suauitatis,hostiam acceptam,placentem laeo J Venit quoq; Iconio Lycaoniae ciuitate Unesphorus, qui de ipse Paulum solicite perquisiuit eo potissimia tempore, quo. a suis suerat derelictus: le quo idem ipse ad Timotheum g scribens,lire ait: Det naisericordiam ' Dominus onesiphori domui quia saepe me refrigerauit.& eatenam meam non erubuit; sed cum Romam uenisset, solkite me quaesiuit, de inuenit. Det illi Dominiis inuenire misericordiam a D mino in die illa. Et quanta Eplaesi ministrauit,tu medius nosti.Jn De rebus insuper Romae gestis a Paulo, haec Chrysostomus hi dicitur salutasse Neronis pocillatorem de concubinam .Quanta putatis contra illum tunc dicta esses sed non iusse. Nam si quidem ob lasciuiam salutasset, vel ob mala opera;merito si autem ob vitam rectam quareλ' sane sidem nonnullos ex Neronis similia ad Christum esse conuersos,ex his q idem Paulus postea scripsit ad Philippenses i cognoscere certo possumus dum ait: Salutant vos omnes sancti, maxime autem qui de Caesaris domo sunt.J inter alios autem unum fuisse Torpetem,qui postea martyrio coronatus est, Romantina Martyrologium x attestatum sed de eo interius. Porto concubina illa Neronis .cuius Chrysostomus meminit,creditur fuisse Poppa a Sabinae, qua prae ceteris ab eo in deliciis liaberetur .de ea enim haec scribit Tacitus te Erat in ciuitate Sabina Popaea T. Ollio patre genata: sed nomen aui materni sumpserat, illustri memoria Poppaei Sabini Consulari de triumphali decore praesulgentis. Nam Ollium honoribus nondum functum,amicitia Seiani peruertit . Huiemulieri cuncta alia suere prater honestum animum.Quippe mater eius, aetatis suae seminas pulchritudine supergressa,gloriam pariter de serinam dederat:opes claritudini generis sussciebant sermo comis,nec absumum ingenium,modestiam pse serie 5e lasciuia uti rari in publicum estes A sus,idque velata parte oris, ne satiaret aspectum, et quia se decebat.Jhae Tacitus. Sic igitur limmae postus Paulus,quod ante ut ipse ad Romanos scribens testatus erat ) diu multumque exoptauerat Romam venire.ae Euangelium praedicare: actus iam voti compos licet in vinculis pos
gelium magna animi fiducia de alacritate praedicauit,atque quod pollicitus erat) in abundantia benedictionis annunclauit. . At nec satis sibi esse putauit,ad se consuentes homines imbuere Euangelio; sed de ad ablam res complures,tum adhue in vinculis esset,dedit epistolas . De quibus singulis est propostum agere,ac in primis de ea quae prima ibi scripta iure putatur,quae est ad Timotheum secunda. 'cri-hens enim statim post primam suam defensionem apud Neronem habitam,ad Timotheum discipulum amantissimum de his qua proxime accidissentaeu reddidit certiorem . Nam praeter illa qdixerat de sua defensone,de diuerso statu suoru haec ait ni Demas enim me relisit,diligens hoc ti 1. Tim. iaculum, de abiit Thes lonica. Crescens in Calatia,Titus in Dalmatiar Lucas est mucum solus.l enna GL Tom. I. Nn a di paulo VIII. Legatio Fbia lippensum ad
537쪽
b Theodoret mepis. i. ad Tim. cap.
de paulo post Alexander aerarius multa mala mihi ostendit. reddet illi Dominus secundum opera A eius:quem Sc tu deuita, valde enim restitit nobis. ac in fine: Erastus remansit Corinthi, Trophimum autem reliqui infirmum Mileti '.JSed quod ad Trophimum spectat, satis superius die umest. Quod autem dum de suis comitibus agit Paulus, inter alios de Crescente dicat in hac ipsa epistola: Crescens in Galatiami pro Galatia, Gallia,legedum esse, Ephiphanius firmisit me asseuerat. eum ait: Crescens in Galliam,non autem in Galatiam,vi quidam decepti putant; sed in Galliam. legendum est.JCeterum ait Ammianus Marcellinus φ, cum agit de Gallorum origine, eos Graeco sermone Galatas esse dictos. Sic&Theodorems . ait, Paulum in secunda quam seipsit ad Timotheum epistola,per Galatiam,Gallias intellexisse; sicq ite antiquitus illas sentes nominari consueuisse amrmat. Crescentem certe suisse in Galliam amandatum, Viennensemque erexisse Ecclesiam, necnon& Moguntiam venisse, ac longe lateque fidem Christianam propagasse constati sed& in Galatiam quoque esse prosectum,negari omnino non potestat de his pluribus actum est in nostris ad Martyrologium Romanum V Notationibus. De Dema vero dicere non praetermittimus quod eis ad tempus Paulum reliquerit,non tamevi Christianam fidem&ipsum Apostolum sit penitus auersatus. Nam Romam iterum rediisse, ac Paulo adhuc in vinculis agenti una cum aliis ministrasse, idem Paulus scribes ad Philemonem testatur,cum ait:Salutat te Epaphras concaptiuus meus in Christo Iesu: Marcus, Aristarchus, Demas,& Lucas, adiutores mei. JQ amobrem erroris plane arguitur Dorotheus aliter somnians in Synopsidum Demam olim Pauli discipulum,cum ab eo recessisset,iradit factum esse Thessalonicae sinati lacrortim sacerdotem. Vnde haec acceperit,non inuenimus:q si vera esse dixerimus, duos eiusdem nominis Pauli suisse distipulos effingere opus erit. Nam compertissimum est,ea ad Philemonem epistolam datam esse longe post secundam ad Timotheum scriptam,ut tum ex his quae dicta sunt,tum etiam iis quae dicturi sumus inferius,perspicue apparebit. Demam igitur,quem se reliquisse, S: abiisse post saeculum, Paulus deplorat; postea scribens ad Philemonem, eum ad meli rem fru3em esse conuersum,& gnauiter una cum ceteris Christianae militiae antesignanis collaborasse tessatur. Sed ad ipsam epitholam redeamus. Cum multa quae ab eo praestari cupiebat Paulus, Timotheum ea epistola admonuisset; multaque de his quae obuentura essent mala,praenunciasset: demum quod vehementer optabat ,rogat semel atque iterum,ut se Romam quam citissime conserat nimirum ante hiemem; atque ut una se- ccum Marcum ducat exposci sie enim ait 4: Festina ad me venire cito.JSe paulo post: Marcu assume,& addue tecum:est enim mihi utilis in ministerio.Jac in fine: I estina ante hiemem venire. Ju-lud etiam ab eo petit,ut penulam quam reliquerat Troade apud Carpum, veniens secum aiserret, necnon & libros,maxime autem membranas.Sed quid per penulam intellexerit, superius actum est satis eum de Pauli aduentu Troadem narratio incidit opportuna. Marcum hunc,cuius una cuTimotheo aduentiam exoptat,quem 3c in praedicatione Euangelij sibi villam fore tradi fuisse illueon Ebrinu in Barnabae, Ioannem dictum, cognomento Marcum,de suo plura superius, ex eo perspectum habetur,quod inepistola quam post aduentum ipsorum Timothei scilicet atque Marci Romam, scripsit aci Colossenses eiusdem Marci cum meminit, ait: Salutat vos Aristarchus concaptiuus meus,& Marcus con brinus Barnabae.JHune porro apud Paulum semper mansisse usque ad Barnabae obitum,inde vero in Cyprum ad eam Ecclesiam curandam una cum Epaphra & Tychico a Paulo abire iussum esse,auctor qui res Barnabae es prosecutus,affirmat ς, licet perpera
Marcum hunc cum illo Euangelista confundat. Ex his igitur satis euidens est, hanc de qua agimus, Pauli ad Timotheum scriptam epistoIam, ante illam ad Philemonem de ad Philippenses,necnon ad Colossienses, esse datam: siquidem omnes illas scriptas esse constat post Timothei aduentum Roma quandoquidem in illis singulis una cum Paulo in titulo inscribitur & Timotheus. Immo& ipsam haud multo post eius Romam asuentum esse scriptam,intelligi facile potest,nimirum statim post primam suam cora Nerone de- sensionem cuius in ea meminit. Sed Se cum illud admonet,ut ante hiemem se Romam cosera certe si quis exacte consideret tempus, de locu insum,Timotheumque agentem in Asia,ut eiusmodi iuli reddi posset epistola,& ipse Troadem ad sumendam penulam proticisceretur,ac Roma ante hiemem se conferret:plane inueniet hoc ipso anno, ineunte aestate. hanc ad Timotheum scriptam esse epistolam. Haec vero idcirco a nobis tam exacte sunt disquisita,quod nonnulli existimariint, hanc ipsam seeundam ad rimotheum datam epistolam, omnium nouissimam esse striptam; ea m mira ratione persuasi,quod in ea Paulus dicat ad finem i: Ego enim iam delibor,& tempus resoluti nis meae instat. Bonum certamen certaui,cursum consummaui,fidem seruaui. In reliquo reposita est mihi corona iustitiae. eo enim sensu haec putant accipienda esse verba,quasi proxime esset Paulus martyrio coronandus, sicque ab eo spiritu prophetico esse praenunciata. a sed dicant velim: Nonne idem ipse Paulus in eadem testatur, sibi Dominum apparuisse, dum in summo illo distri mine versaretur, hortatumque esse, ac repraedixisse, ut per ipsum in omnes Gentes praedicatio impleretur Quomodo igitur haec sibi cohaerent, ut instans Pauli consummatio esset:.idemque ipse sic a periculo liberandus, in omnes Gentes praedicationem Euaneelii propagaturus esset λ Sed eadem quae tunc sibi a Domino dicta sunt, dein eadem epistola seripta, repetere inani moesti ea sunt huiusmodi g: In prima mea desensione nemo mihi adfuit , sed omnes me dereliquerunt i non illis imputetur: Dominus autem mihi adstitit, de confortauit me, ut per me praedicatio impleatur, de audiant omnes Gentes. J haec ipse. Sicut enim cum a Iudaeis Hierosolymis ad mortem expeteretur, Dominus illi adsuit, ac dixitii: Constans esto: sicut en lintestificatus es de me in Hierusalem, sic te oportet de Romae testi.
ficari j ita de Romae in eodem se e periculo constituto, propagationem Euangelii ab eo faciendam in omnes Gentes praedixit. Λt sicut illud impletum este certum est, ita isti id praestandum
538쪽
A esse, quis poterit dubitareZRursus vero quomodo eo sensu accipi restiunt ea verba Pauli dicetis. Iam delibor, di tempus resolutionis meae InstatJ quasi nosset se proxime martyrium consecuturu, veluti si de ea re diu initus fuisset admonitus, si in ea epistola, quam postea ut diximus scripsit ad Philippenses situm ad eos pollicetur aduentum:eum ait R: Confido aurem in Domino quo 'niam & ipse venia ad vos citoξJImmo se certo scisse in vita diutius permansuru, firmat, cu post haec se scribit ad eosde Philippenses h. Nunc magnificabitur Christus in corpore meo, siue per vi , Philipru.ta siue per morte. Mihi enim vivere Christus est,& mori Iucrum,quod si vivere in came, hic mihi smetiis operis est: εc quid eligam ignoro. Coaretor autem e duobus,desiderium habens distolui,& esse cuin Christo.multo magis melius: permanere autem in carne,necessarium propter vos.
Et hoc confidens,stio quia maneM N permanebo omnibus vobis, ad prosectum vestrum de gaudium fidei: ut gratulatio vestra abundet in Christo Iesu in me, per meum aduentum iterum ad vos .lhaec ipse. Idemq. olim ad Romanos cum scriberet, se Roma in Hispanias profecturum,praedixerat, inquiens φ. Pervos proficiscar in Hispaniam.J s RT U amobre in non in alium sensum atque sententiam ea Pauli verba de instanti sito obitu in- XV. telligi posse videntur; nisi quod fortasse fuerat sibi diuinitus reuelatum, se sub Nerone capite pie mcidantur v ctedum esse. Satis enim tempus illud instans videri poterat, quod sub eodem Principe sore nos- P lι verba. set implendum.At quomodo non videri poterat, breue ac pene momentaneum nouem,quod reliquum erat,vitae suae annorum spatium, si eadem plane mensera Saluatoris ad iudicandum aduen a uis . itatum post modicum tempus astore praedixit, ad Hebraeos 4 se scribens Adhue modicum aliquantulumq.qui venturus est,ueniet,& non tardabit JSic igitur ante dictas omnes Romae datas scribptam esse secundam Pauli epistolam ad Timotheum, satis perspectum videtiir. Verum ei demi bellario nempe Tychico dedit etiam tunc Paulus Epistolam ad Ephesios: nam licet in ea Tun theum dicat φ: Tychicum misi Ephesum itamen praeteritum tempus pro praesentivstirpasse vi e ix detur, sicut cum ad Ephesios de eodem scribens ait si Vt autem divos sciatis quae circa me sunt, s Epheso. quid agat omnia vobis nota faciet Tuchicus carissimus frater, de fidelis minister in Domino: que lilii si ad vos in hoc ipsum, ut cognoscatis quae circa nos sunt, de cosoletur corda vestra.JHaec cu ita sint nos tamen primum egimus de ipsa ad Tiinotheum scripta epistola,eo quod multa in ea de rebus suis Romae gestis ipse significet,ex quibus intexeretur historia:quarum nulla est metio in epistola ad Ephesios eo quod ea Paulus Tychico coram significanda,minime liticris tradidisset:agesi mus autem paulo poli de eadem Epistola ad Ephesios.
Interim,ex quo se inel de ea ad Timotheum epistola suscepta est narratio, cetera quae in ea XVI. sunt,& ad veritatem historieam insinuandam speciare videntur,in medium afferamus. Cu Paulus post illa scripta de Tychico,agit de penula Troade deposita apud Carpum licet de penula satis sit perius actum sit,tamen quoa ad Carpum spectat, Pauli Troade ut videtur hospitem:de alio uoque Carpo eadem charitatis officia erga Fideles praestante, suscipiendo hospitio qui apud se-iuerterent Christianos, apud Dionysium habetur mentio;posset a. ex eodem officio ab utroque exhiberi solito, unum atque euiride eise,existimari, nisi alter Troade alter vero in Creta id ipse mosficium exhibuisse reperiretur. Verum quid de Cretensi illo Carpo memoria dignum Dionysius g scribat ad Demophilum, hic interiinde scribere,non absurdum existimamus: Cit maliqua . Von suido, inquit,in Cretam verus leni, sanctus Carpus me suscepit hospitio,vir ob eximiam animi mun- Demophi. eris ditiam ad Dei speculationem ultra serme omnes aptissimus. Deniqde numquam sancta mysteria foras. D celebrare coepisset, nisi prius intereas preces quae antea consummantur,sacra illa ac propitia visio apparuisset. Hune igitur ut ipse reserebat inlidelis quispia contristaverat aliquando. Erat aute ιι mi Q β causa tristitiae,quod ille quemda ab Ecclesiae fide ad impietatis errorem adduxerat. Cumq.eius celebritatis qua in vulgus Hilaria vocat, agerentur dies' uidebuerat pro viri'. benignissime orare atque Dei Saluatoris auxilio altem ab errore covertere, alteru bonitate superare, nec desistere, quin cos admoneret per omne viam,donec poenitentiae te inpiis superesset,& ita eos ad Dei coges . . tione attrahere :vtia tandem quae illis erant ambigua de obscura patescerent,de ab iis quae praeter
rationem audacter admiserant resipiscere,legitima seueritate cogeretur, nescio quo pacto cu i tra semetipsum id antea passiis non esset tunc vehementem indignationem imbiberat animo. Sic itaque a sectus,obdormiuitterat enim vespera. Circa vero mediam noctem,quo tempore cosueuerat ipse semper apud se ad diuinos euigilare hymnos, expergiscitur quidem di surgit, cu somnos parum quietos Zc crebro interruptos,nec absque perturbatione cepisset. Stans tamen ad diuinam prece te collocutionem non satis intente,irreligiose tristabatur, di serebat grauiter; iniquum esse dicens, si impii homines,& qui vias Domini peruerterent rectas,adhuc viverent: et haec dicens,pE cabatur Deum,ut amborum vitam turbine aliquo Ze sulmine prorsus extingueret.
His dictis repente se vidisse reserebat,domum in qua consistebat primum vehementer agit a xvi I ri,aedemu a summo culmine per medium diuidi,& quemdam ante se ingentis luminis rogum , Visio dit,3 eum. Videbatur enim iam sub dio esse locus a caelo ad se usque deserri. Cςlum Vero istud pate- tam himiam sere conspiciebat,eiu'.cardini Iesum insidere,innumeris illi humana specie adstantibus Angelis. uctuatis dem. Est ista quidem vidisse,cum superate aspiceret, de se esse admiratum memorabat. Vbi vero ad In seriora deflexit obtutus Carpus,ipsum quoque solum instar vasti ac tenebrosi cuiusdam prosundidistissum, se vidisse aiintque viros illos,quibus mala impreccatus fuerat ante se ad os illius profundae voraginis stare trementes ac miserabiles, de qui ipsa pedum suorum labilitate iam mergendi viderentur. Porro ab inferiori parte voraginis serpentes cernebat emergere;qua circa illorum pedes ita instabiles ac nutares, interdum quidem in globu colligi & grauata una atq. pertrahere, interdum vero dentibus,& caudas,ore, gutture, lingui F, ac toto corporis motu vim uia mens pavoris viderentur incutere ,ut qui modis omnibus deorsum illos praecipitare moliretur. Fuisse autere viros quosda in medio, si contra eos vocum se clibu impetum facerent, exagitantes una oc
539쪽
impe lientes atque ferientes. Videbantur autem illi lapsui proximi partim vi,partim etiam inui- Ati, partim etiam sponte, cum a malo sensim di cogerentur simul di inducerentur. Reserebat aute, . Carpus dii in interiora aspiceret, fuisse delectatum,atqiae superiora ne lexisse, grauiter aut euade indigne serentem quod illi nondum cecidissent; de cum saeptiis eo desiderii serretur impetu, eos l. ipse niteretur impellere, se in m. frustra moliretur, molestissime tulisse, de contra eos imprecatu K. esse. Cum ecce vix tandem reuocatis ad superna luminibus,vidit caelum sicut prius aspexerat, Ic- niq. miseratum quod fiebat,de caelesti illa sede consurgentem ad eos usque descendere,& porrigere clementissimam inaniana,Angelo'. una opem serentes aliunde alium tenuisse viros: ac dixisse Iesum Carpo stanti porrecta adhuc mami: Iam percute aduersum me. Paratus enim sum etiam
iterum pro saluandis hominibus pati:gratum mihi istud est,dum non alii homines peccent. Tucuitem inspice an tibi utile sit,hanc istius profundi & cuin serpentibus mansionem, Dei ac bon rum clementiumq. Angelorum priserre consortio. Haec sunt quae ego audata,vera ei se credo hii usque Dionysius. Quod vero hoc contigisse sestis Halariis dicat; celebrari ea solita erant octauo Kalend.Aprilis t ex Gentilium Romanorum Kalendario patet. Meminit eiusdem celebritatis Vopiscus in Aureliano,& Lampridius in Alexandro,qui Matris Deum fuisse solemnia tradit, no nautem Panis,ut alii putarui. Ipse etiam die qua haec diuinitus accidisse Dionysius tradit, passum esse Saluatorem nostrum,opinio multorum fuit. XVIII. Sed ad Paulum redeamus: qui in eadem epistola ad Timotheum salutationem Fidelium subiia a.Tim. 4. ciens ait δ:Salutat te Eubulus, de Pudens de Linus, Sc Claudia, dc fratres omnes. Quod ad Pude De Pudente rem pertinet: hic ille vir est clari stimus Senatorii ordinis ciuis Romanus, pater Nouati, atque Ticrev liiij . mothei, Praxedis de Pudentianae virginum; huius domus ad radicem Viminalis posita prope Exquilinii in patuit omnibus Christianis,ubi oc sacω agebantur 'naxes: nuersaq.deinde penitus in ecclesiam,eadem Pastoris Tit Ilus dicta esl,de qua alibi pluribus. Linus vero,cuius hic item habetur inentio,ille ipse videtur,cul visuperius dictum eii Petrus ab Urbe recedens Fidelium quit, Ignatius epi- in Urbe essent,commisit curam; quein antea Paulo minis iraste, I 3natius h scribens ad Trallianos testari videtur, sic dicem,cum agit de diaconis Quid vero diaconi,quam imitatores angelicarum virtutumZqui purum de inculpatum in inisterium illi exhibent, ut S. Stephantis B. Iaco , Tim theus de Linus Paulo, Anactetus de Clemc lis Petro.ὶ sed haec Olim. Ceterum sicut Timotheus ex diacono est factusdipiscopus ita de Linopa storalis cura est a Petro Romet commissa: cui etia post c, mortem in sede successit, ut suo loco dicemus. -
, , Vt igiturde ceteris ab Apostolo Romae sic riptis epistolis agamus : iam diximus,una curo illa. th: με Timotheum eam ad Ephesios eise conscriptam. Quod vero aliqui illam pri ino a Paulo scripta pq Iς p esse contendant ς que ad Galatas misi aestilibentius is his Chrysostomo μ assentimur, qui eam
q'. ante epistolain ad Romanos esse conscriptam existimauit mullus enim, sicut in ceteris, character h. fa.' 'μ''r In ca reperitur quo demonstrari postit eam Romae esse consc. iptam:cum in reliquis nulla sit PauTheodor. iri piae ii epistola Romae scripta,in qua de vinculis suis non habuerit n. entionem at in ea ad Galatas da at in epist/uι ta,de his nihil prorsus quae si Romae prima oninuim ut aiunt scripta est et,certe eorum meminis
adit e se, necessaria data videretur occasio. Vno itaque eidemq. tabellariovicem dacit se Ephesum misis is in Editu. iii inquippς Tychico, Paulus tum eam ad Ephesios,tum etiam ad Timothnum secundam dedit epi. stolam.haud enim existimandum,easdem tunc scriptas singulas liueras dediisse singulis tabeli
Ephel. s. riis. Dans igitur Tychico litteras ad Ephesios, multa etiam sine scripeo de rebus suis ore commu- Ephe. 3. .& ε. nicanda tradiditς: meminit frequenter in ea suorum vinculortun, ut e una ait Ego Paulus vinctus Iesu Christi. Jaciterum: Obsecro itaque vos ego vinctus in Domino.jac rursum: Legatione Dri fungor in catena.Joe ah. ξ ibE uitam x Πω citius scribendae epistolae occasio inde manasse videt uccluta Ecclesia A siadi ad Ebhὸh,, pςssumdata videretur. Nam in secunda, quani tune ad Timothoum scripsit,episto. ' inde his sic queritur,dicens g: Scis hoc,quod auers senta me omnes qui in Asia sint,e quibus eli Phisellus & Hermogenes. JQuinam aure fuerint Hermogenes& Phigellus, sine Philetub utraque enim lectio reperitur nihil certi reperire potuimus, nisi qus in aeocryphis Apostolorum Passionibus leguntur in Iacobo Ioannis fratre laos nimirum sitisse maleficos veru in Iacobi Dpera ad fidem Christianam esse conuersos:Sed sicut Simon magus,& ipse aliquando Christianus , sed a Christiana religione deficiens aduersus Dei Ecclesiam omnia tela conuertit; ita & hos ipsos ex Fidelibus infideles,& e Christianis apollatas factos, maximas in Ecclesiam turbas concitare, EcPaulo in omnibus auersari stii duisse credendum est. Apud Metaphrastem in sermone de Petro de Paulo legimus, Phigellum a Petro factum quod non credimus) Epistorum Ecclesiae Ephesilis, Leumq. Iudaeos credentes a fide auertisse. Haec nempe illa ipsa videntur est e tempora, quae Paulus
nouallinae Ephesios ad se Miletum vocatos allocutus praedixerat, inquiens h Ego stio quoniam intrabunt post discessionem meam lupi rapaces in vos,non parcentes gregi. Et ex vobiunetipsis exurgent viri loquentes peruersa, ut abducant discipulos post se. Piopter quod vigilate.J Iam vero antea,qui ex Asia erant Iudaei primi fuerunt qui Hierosolymis aduersus Paulum populum c
citarunt, Rin ipsum manus vividimus i iniecerunt.
Quod igitur dixerat,eos qui in Asia essent, a se auerim haud dubium est, de Iudaeis intellexisse. quamobrem ad eos,qui in fide constantes erant ex Gentibus Christiani iam facti eam dedit epi 'a his , Enib, Moum ui h0 enim i ipsisse, eius verba declarant, quibus ait : Huius rei gratia ego Paulus vin , obhi ιιώ, GVβ ἶς iv. Christi pro vobis tactibus Jdc iterum i; Propter quod memores estote, quod aliquando ebrini his, Δ OI ςr tis Linentςs in carne, qui dicebamini P putium, ab ea quae dicitur Circumcisio. J Scribitia Ahi ιι.L. igitur ad h0 Paulus,'t eos contineat in osticio:quod de fideliter praestiterunt. Ignatius enim E
in i iis tu, ἡ,i. ςiς si in Ephςsinam mirifice prsdicat, commendat q. ipsorum zelum,quo adeo auersati essent hinsoli i . retico ut nec illo. audita,ncc illac trans cum liabere permiserint; sic erum ait Milioui nonullos Per vos
540쪽
L per vos transeuntes habere peruersam doctrinam peregrini & maligni spiritus: quibus negastis transitum ad spargendam Zizaniam,obturatis auribus,ne reciperetis errorem quem docent.J Et unde hoc Ephesiiλnelnpe,quod superius dixerat: Vos itaque estis eiusmodi, a talibus instriacioribus eruditi a Paulo Christi pleno,& fidelissimo Timotheo.'de rursum: Honestissimu supra modii Iaudat ille vestium decentem coinpositumq.ordinem,quo . Omnes secundum veritatem uiuitis de quod nullus sit inter vos haereti locus, sed nec auditur nomen ullius quam solius Iesu Christi veri pastoris & magistri: et estis ut Paulus vobis scripsit unum corpus,dc unus spiratus .propterea quod vocati estis in una spe vocationis vestrae.Jhaec Ignatius. Cum eam ad Ephesios Paulus dedistet epistolam Tychico discipulo:& ad Timotheuin ut di xxILetum est secundam scribens inter aliaetam admonuisset ut suum Romam versus ante hieme a 1.Tim. acceleraret aduentiam,secumq. Marcum assumere haec omnia ab ipso esse praestita certum est;siquidem ut superius est enarratum de aduetu Timothei Romam reliquae a Paulo Romae scriptae mapitulatio' cpistolae quibus sicut Pauli ita de Timothei inscriptus legitur titulus, facile monstratiMarcum in dictorum super secum duxisse,exploratum habetur: nameiusdem lacum Romae agentis idem meminit Pauu Ius scribens ad Colostenses b, necnon etiam ad Philemonem.Tychicum etiam,quem ad Eehe l, Colossi sios miserat, Roma in iterum rediisse,aepostea eumdem in Asiam denuo ad Colos senses mitium, eadem ad ipsos scripta epistola significare videtur . Verum cum hieme aduentante nauigandi iterunt hoc anno in Asiam minus data videatur facultas: anno sequenti potitus qui numeratur secundus carceris Pauli,dictae litterae scriptae fuisse creduntur,eaedemq.opportuno tempore nauigationis Tychico in Asiam essedatae de his itaque agemus anno sequenti. Quod autem pertinet ad res Romanas:eas reserimus tantum quae ab instituto minime ablio XXIII. rent.Auctor est Tacitus,ti anno ijsdemq. Cois. Nerone secundum de Calpurnio Pisone, lauda- η υbilem illam legem a Nerone sancitam,nimitu: Ne quis Magistratus,aut Procurator, qui prouinciam obtineret gladiatorum vel serarum spectacula ederet: ne ea de causa quod factitari sciebat a prouincialibus immensam Praesides vim pecuniarum corraderenti Idem scribit de Pomponia Graecina nobilissima semina,mam esse constitutam externae religionis acceptae quamobrem non leuis est suspici eam ut complures alia Christianam fidem esse sectatam. Rem vero gestam in haec verba Tacitus scribiti Potnponia Graecina insignis semina, Plancio,qui ouans se de Britan De Pomponiantis retulit, nupta externae religionis rea,mariti iudicio permissa. Isq.prisco instituto propinquis Gracina. C coram de capite famaq.coniugis cognouit,&insontem mmciauit. Longa huic Pomponis aetas de , continua tristitia Dinnam poli Iuliam Drusi filiam dolo Messalinae intersectam per quadraginta annos non cultu nisi lugubri,non animo nisi maesto egit.J Agit insuper hoc anno Tacitus de ludicio Romae acto in Celerem Asiae Proconsulem, qui cito Silano illi successerat primo anno Neronis Imperii quo tempore Paulus ut vidimus in ea prouincia Ephesi grauissima passus est. Huc igitur inquit Tacitus accusante Asia,quia absoluere nequibat Caesar, traxit senecta,donec mor item obiret.Job mortem enim Sidani deuinctus illi Nero videbatur. :
Α Nno Christi sexagesimo, Nerone Imp. tertium Sc Valerio Messalo Coss. Paulus Apostolus I. D Lx secundum agens annum in vinculis,plures ad diuersos scripsit epistolas; quibus Omnibus e Taesia . 16. sicut sui im ita Sc Timothei, quem litteris accersitum, ante hiemem anno praeterito diximus venis Plin. lib.xae. se Romam,nomen inscripsit. Censetur earum illa prima quae data legitur ad Phillippenses,ea ni-γα la, mirum occasione conscripta,quod illi Pauli studiosissimi mox cum audissent illum Romae vincu- , t Iis detineri, Epaphroditu ipsorum Apostoluin sic enim eum Paulus 4 appellat Romam mise- - .runiaqui non tantuin illum inuiseret, sed&munera accepta perserret ς. Huic quidem Romae age U Vm ti,morboq. ad mortem usique laboranti,cum tandem conualuisset,lias ad Philippenses dedit litte i. ras:id enim Paulus ijsdem significat, quibus etiam suum ad eos pollicetur aduentum; sic dices ir'.
Confido autem in Domino,quoniam de ipse veniam ad vos cito. Necessarium autem exiitimaui s Philipp.1. Epaphroditum fratrem & cooperatorem de commilitonem meum,vestrum autem Apostolum, emi nisi in necessitatis mes,mittere ad vos:quoniam quidem omnes vos desiderabat, dc maestus , erat,propterea quod audieratis illum infirmatum. Nam & infirmatus est usque ad mortem: ted Deus misertus est eius,non solum autem eius verum etiam & mei,ne tristitiam super tristitiam haberem.Festinantius ergo misi illum: ut viso eo,iteriam gaudeatis, Sc ego sine tristitia sim. Exci-
E pite itaque illi in cum omni gaudio in Domino,& eiusmodi cum honore habetote: luoniam propter opus Christi usque ad mortem accessit, tradens animam suam,ut impleret id quod vobis deerat erga me bim obsequium.JExistimauit Theodorem; g hunc ipsum Epaphroditum fuisse Episcopum ea potissimum ra II-tione,quod Paulus appellet eum Apostolum:m enim nomine tune consuetum appellari eos quos De Epapbrodidicimus Episcopos,multis ostenditi . Episcopos tunc eos dictos este,quos nunc vocamus presbyteros,mani ste demonstrat ex initio iusdem epistolae,dum ait Patilus & Timotheus serui Iesu gChristi, omnibus sanctis in Christo Iesu.qui sunt Philippis, cu Episcopis Ac diaconis.J sed de hix pperias pluribus achim est. Cum igit ir Theoloretus ac ceteri etiam consentiant fuit se Epaphr ditum Episeopum Philippensiunx unde Dorotheus acceperit,ipsum praepositum Ecclesiae Hadrieseu Hadrianae in Syria,: on inuenimus . Quamobrem sicut diuersum illum putamis Epaphroditum ab eo de quo hie a iturata ex sententia Metaphrastis,fuisse tres Epaphroditos,dicendum est setanimi-