장음표시 사용
41쪽
buerit dieendum si hoc ipso quod ratibabu
fit voluisse eum retro recurrere ratthabitionem
ad illud tempus quo convenit; cui consentire videtur ULPI us, N. Io do Pim e L . Sed illa queasii ium maxime agitari solet, ubi dominus antequam pignus in re sua constit tum althabuerit ipse eam alii obligaverit, uter
scilice tum creditor censendus sit antiquior, secundum leges supra memoratas omnino polior esset hahendus, cui constitutum pigmis a dominoratthabitum. Videntur autem his legibus urisconsuesti solitam de rati habitionibus normam secuit, ad hunc casum non respexisse. Nec potest
dominus suo creditori ius ipsius adimere, uialterius obligationem validam esse at Bati habitio enim nuta quam aliquid operatur in praejudicium ierit , cui pendente rati habitione jus aliquod quaesitum est, ei ratibabitio tantum reirotrahi potest illis asibus, quibus res tempore raiihabitionis eadem conditione est qua uiteontractus iniri tempore
Esset quidem ut hie etiam ageremus de illo insigni casu, quo pignus in re aliena consiliuium eonvalescit, si is qui illud constitui deinde do minus rei obligatae exstiterit. Cum vero hic casus ipsius egis nostrae priore parte traetatur, magis opportuno loco, de eo videbimus, hi hanc e ponere aggrediemur, ad quod iam properamus. Di iij o Orale
42쪽
Quia iam contineat expositionem.
Iagmentum autem Pauli quod hae scriptione tractandum susceptra supra significavimus, sequentem ita modum se habet Aem alienam pignori dedisti, deinde minus eis odistitisti: Datur utilis actio pigneratilia creditori. Non est idem disendum si ego Titio, qui rem meam obligaperat sine mea omnluto, seres exstitstro hoc enim modo signoris persecuti concedenda non est creditori. Neque ligua a cit, eundem esse dominum, qui etiam pecuniam debet. Sed si omoenisset de pignora , ut ex suo Endacio arguatur, improbe resistit, quo minustititis actio opeatur.
Priore itaque hac legis parte ille casus o liuet, quo quis, qui pignus in re aliena coti-Dj iij o by Ora e
43쪽
3osiituit, ejusdem rei deinde domi uium aequirat, ex qua domini supervenientia, pignus illud
convalescit. Dicitur autem convalescere, ut Bhi
somos i hane vocem explicat, cum id quod ab initio non valuerit, aut in pendenti fuerit, exposlsacto eonfirmatur et vires recipit. Ex tali igitur contractu, quamvis ab initio inutiliter inito atque adeo nullo, rei in contractum d ductae mutata conditione, validae eadem ratione atque ex persecto oriuntur obligationes. Primo autem obtuitu, quominus pignus ita inutiliterontistitutum, deinde valere incipiat obstare ideri possit regula juris p d ab initio nullum tractu temporis conoalescere non potest u); sed illi regula hic Iocum non esse iam demonstravit B cnovius 3 , quoniam, ut ait, ea tum demum applieari potest, ubi de solo uaci temporis quaeritur, et nihil novi supervenit ut hic do
minium cum praeterea nou paucas habeat exceptiones; cui sententiae posteriores Iuris Interpretes acquievisse videntur. In universum igitur recte dici potest convales ere pignus rei alienae, si debitor deinceps
44쪽
dominus exstiterii res tamen si diligentius in quiratur, statim apparet cautius hic procedendum esse, ac distinguendum inter creditorem ignorantem Et eum, qui sciens rem alienam
pignori acceperit aliisqu ces laus legibus in
eo consentiunt Hefigae u is Interpretes actionem hypothecariam ei tantum dari creditori, qui bona fide tem alienam pignori a ceperit, cum putare debitorem eam in bonis habere, nequis, illi competere, qui civit rem, quam debi tot obligabat, ipsi propriam nou esse Batio autem hujus discriminis, facile, ut videtur, apparet. Postulabat scilicet aequitas, ut actio hae daretur creditori ignoranti, quia iniquum fui set, debitorem, qui rem, quam in bonis non haberet, tanquam suam obligaverit, si postea revera ejus dominus iactus esset, posse exciperε se rem tempore obligationis i holiis non habuisse, ita enim propriam turpitudiuem allegaret, et fraus ipsi opitularetur; at longe alia ratio est eum credito res quam pignori aec perit alienam esse noverit, eo enim ipso nostrem vitiosam sciens acceperit, censendus est in illust vitium consensisse.
Atque ita quidem ratio reddi posse videtur, cur aetio hypothecati ignoranti creditori danda sit, neganda vero scienti neque etiam apud Iurisconsultos desunt loca, quae halic sententiam Di iij sum Orale
45쪽
3a confirmani maxi in vero ad opinionem suam stabiliendam ad seiuni viri docti Leg. i. do Pig n. et Ην quae ii se habet a Coa
ventio generalis tu pignore dando honorum vel postea quaesitorum recepta est in speciem autem alienae rei collat couventione, si non fuerit
ei qui pignus dabat propria postea dominio quaesito, dissicilius creditori, qui non ignoravit, utilis aetio dabitur, facilior erit possidenti re tentio. Vox enim dissicilius hoc loco negandi vim habet, ui idem valeat, ae si scripsisset nisus actio utilis scienti creditori non hii ut ad quod probandum viri docti alia loca ex D excitant, quibus eadem loquendi ratio oceurritu Leg. 38 odit Ediet ubi ita et se
mentorum appellatione, an omne Pecu Cou-
tineatur, videamus, et dissicile L eontineatur, nam aliud signuleant umenia aliud siguificatur pecoris appellatione et ego Milo Cou. on. ubi haec Apisi sus v Benignior inquit est
diversa sententia maxime cum de bonis parentis inter fratres disputetur, quam tamen facilius admittendam existimo, si intra tempus delatae possessionis cautionem adferat, nam postas num quam delata esset cautio, voluntariam
moram aut otiis admittet dissicilius est. His autem exemplis quibus et alia posseti addi apparere videtur, jurisconsulto seu tetitiam quam Di iij sum Orale
46쪽
magis probant opponet ei quam difficit admi tendam dicant atque ium maxime hac locutione
uti quum ea sententia, quam non admittendam censeant, quamvis ortasse aequitatis rati me com mendari possit, ideo tame rejiciendam esse a
bitrentur, quia altera stricti nris principiis magis
conveniat Neque illa ratio ferri potest quasi hac locutione signi incaretur hoc illud ve proprie quidem admittendum non esse, sed debet tamen aliquando concedi absurdum enim latet, ut a tNOODr i , praetori istere Deilem esse a taficilem , quod legibus aut motibias conca lucis P, petenti siue mora, quod prohibeatur, nunquam ne instanti quidem et saepius roganti indulgere eum oportet; ae edit huc etiam, Dod cum alii intisconsuli hanc modestam dictionem usurparunt; tum praesertim illa respondendi ratione uti sole et Apim dius hic enim ut notat Orioin ApiNt No a , qua erat modesti , raro dictatoris iusta sed subtimide suas proferebat opiniones quam sententiam , has locutioue ita negative esse accipiendas confirmant praeterea quae habet Brissonius voce dissicia tori
Dissentit tamen VOLT 3 multisque allatis
47쪽
exemplis probate conatur vocem di ollisa hoe loco indulgendi vim habere ideoque actionem hypotheeariam indistinete, tam scienti, quam ignoranti reditori dandam esse, qua tame a fert exempla non videntur habuisse magnam auctoritatem apud uris interpretes, eum sere nullum nactus sit opinioni suae conseutilatilem. Atque sane his omnibus, planius etiam apparere videtur, hae locutione tum maxime uti solitos fuisse Iurisconsultos, quum tanquam primi de aliqua te consulti, dubitanter sentemtam suam emitterent, vel novam aliquam proserrent opinionem, quaeque ab usu sori fortasse paululum recedere videretur. Sed quamvis ita cautius signfricent qui sentiant, ne forte in arrogantiast suspicionem incidant, satis tame esare oste
duni illud quci dissielle, ut d Keilius ferti vesadin iti posse contendunt, secundum suam opini nem, prorsus oblivere nou posse. Estque igitur se in per illa sententia quam ita enuntiant, s quenda nobis, nisi fortasse adferri possint loca aliorum Iuriseonsultorum in diversam partem inclinantium, neque uostro loco aliter utis consultis placuisse, demonstrari posse videtur. Licet enim hae ipsa lege, nulla saeta distinctione, simpliciter dieatur si dommium rei alienae ad debitorem pervenerit, dandam esse utilem
48쪽
dus est his verbis signifiear voluisse, scienti quoque credetori hanc actionem competere, illustenim si voluisset in dubio disertis verbi indicasset magisque mitino menti ejus ovenite videtur, ut censeamus eum hoc, tanquam satis coguitum, et de quo controversia oriri vix posset, diserte adjicere supervacuum duxisse: neque praeterea in eo enucleate tractando diutius morari consilium ejus serre videbatur. Scilicet duo ipsi obversabantur casus, vel debitor suo cessit domino, vel contra do in nus debitori ad hos erat respondendum, num utilis actio liypothecaria danda esset quod cum prima specie assirmaverit, ne cini tame altero casu idem iuris esse putet jam ad hane properat, et quid in eo obtineat, addita ratione, do et atque fagi aestione quam ira tandam susceperat, decisa, ne te illam imitationem de sciente creditore, tanquam exceptionem, potuit omittere. Erantque praeterea ha indesinita locutiones , ut animadvertit Monae, i frequenter apud veteres in usu, quod probat tum citato loco ex Apuleo do Philosophia, L. 3 ubi de his indefinitis Ioiacutionibus agitur, tum vero etiam lutulento confirmat exemplo quod occurrit, ego i Ulpiani de his qui nos in m. hi ita scriptum
i De Foema Emen clandi Doli mali, Cap. XII.
49쪽
iuvenitur, a Crimen stellio natus infamiam irmat, damnato, quamvis publicum non si iudicium .hQuo Io si sus illud tantum demonstrare, lens, stellionatus crimen, quamvis publicum iudi cium uota sit, tamen irrogare infamiam non assi mat illud, semper irrogate infamiam, nullas veras exceptiones, id enim ita non esse testatur ipse Ucpi dius Loga a. de St . qui igitur Iocus nostra simillimus videtur. Si itaque ad Pauli mentem diligentius attendamus, nihil ejus verbis inest quod disti notioni illi ignorantem inter et scientem credi rem obesse possit, ut tuto assirmari posse videatur Paulum si non disertis verbis observandam esse
contenuerit, infue tollere eam nullo modo v
luisse. Sed ratio itaque quaeri possit, cur tamen scienti creditori coacestenda sit piguoris, ientio, cum ipsi haec actio utilis denegetur. Est autem illae in promtu, sicut enim tu se per otibus vidimus, quamvis pignus ratione tertii sit invalidum, et nullum ex eo ius creditori nascatur ad rem suam h vpothecaria actione vii dieatidam, obligationes tamen ex eo descenden es ratione contrahentium subesistunt, iisque ab ulraque parte standum est, possitque adeo creditor se exceptione pacti defende te. Neque huic reinutioni concedendae Obstare potest exi damo. I. ad qua in loquitur Modestinus Di iij s Orale
50쪽
et cum vitiose vel inutiliter pignoti, conti aetas intercedit, retentioni Ioeus non est. Voluit nimirum Iurisconsultus eum casum significare, ubi plane inutiliter esset contractum, scilicet de re
sacra aliave quae plane ita conventionem deduci non poterat, quoniam in commercio hominum non erat; vel cum ipse conitae ius nullus sit, Lia essenitale aliquod requisitum desit, . . si initus est nullo contracto debito γε iam persoluto. Hae igitur observata distinetione, pignore iure aliena constituto si dominium debitori dein- eps supervenerit, actionem utilem hypothecariam creditori competere satis ample, ut videtur, e mus antequam tamen ad alteram egis partem pergere possimus, ira muta dis psahae actione hypothecaria notanda erunt quod hac occasione magis opportuno loco facere vid mur, quam priore scriptionis parie. Animadvertendum igitur primum tam ord nariam actionem hypotheeariam, quam utilem, originem trahere ex jure praetorio, ut constat
ex Lege i do actis ubi actio, de pignore jure honorario nasci dicitur; et porro etiam ex Lege a 3. de Pign. e MN ae praeterea ipsa appellatio Servianae illud satis manifesto
demonstrat. Neque obstat, quod Lavira fuerit praenomen, eum dicta vulgo a gente nomen sint sortita, illud enim non perpetuum suisse