장음표시 사용
311쪽
potibus, quam naturam. Appellamus, sum igmateriam. Sed qualem a N on alienam ut ars, sed suam , nempe potentiam sui actus , quam
sacrae literae terram inanem & vacuam nominant, nempe potentiae suae naturam. Et quia ab extremo ad extremum omnia per medium transeunt , & inter animam , & corpus nulla est proportio, ex utroque diffunditur vitalis ventus. Qui quoniam partim ex anima prodit, imitatur virtutem animae penetrantem, Quatenus ipse penetrans uniuersum, omnibus est infusius , hinc illud Livius Imitatur rursus & virtutem animae continentem quatenus ipse suo quodam visco(vtita loquar) velut oleum super alia natae ela ambit. Huc forsan spectat & illud : Eahiritus Domini ferebatur aquat vel iu-ci at aquis Iouens videlicet materiam per se frigidam, quo ipso vitaliter, quamuis occulte calent: atque hinc calefaciendi vim sortiuntur, quamuis occultam. Hoc flatu, hoc
animae primit verbo quantum Platonice loqui licet j factum est coelum. Imo eius modi spiritus est ipsum coelum. Spiritus, id est ignis, talato saltem nostro hoe igne subtilio tatque efficacior , quanto noster ignis acutio cev aere valentior. Spiritus hic quassi visus quidam est, actusque naturq, nullam habens ad visum tactumque nos tum proportionem, Est & ipsius animae verbum iam extra prolatium. Primum enim animae verbum est M
312쪽
t, o Philosophiae nyrotechnica
mente , si inplex omnino secundum in ratio, ne ibi distinctum. Tettium in imaginatione. naturaque motum affectumque accipiens, Quartum in prolatione , id est coelum admittens iam una cum motu & dimensione. Magnitudo sit quidem virtutis in anima & viribus eius, inter se longe distantibus, magnitudinem facit dimensionis in coelo. Motio animae facit in coelo motum, effictus, efficacia ad e sectum. Virtus quidem rationalis alias gignit formas in coelo. Intellectualis autem claritas praestat lumen. Est ergo coelum quasi spiritus effatus ex ore diuinioris animae , ideoque Omnia vivificans, atque nutriens. Est iterum quasi oculus quidam visusque animae , quo
affectus ac consilium animae nobis indicantur, cuius intuitu omnia coalescunt. Lumen
in coelo, quantum est in perspicuo, intellectum animae representat, quantum in motu, y titiam. Solum quidem lumen . est intelligentiae ipsius imago: caeter formq siue in coelo. siue in aliis sint per coelum, alias ideas referunt, in ipso inbellectu conceptas et q ae ita per intelligentiam illic concipiuntur: dis cernuntur, sicut per lumen hic caeterae qualitates. Et sit cui per totum mundum intelligibilem, est idem actus intelligentiae: ita pethanc totum perspicuum quidem, lucidusque spiritus illius imago, formas passim efficiens, atque discernens sicut ille. Hinc Iulianus
Platonicus ait, ex Theologia Phinnicum disi
313쪽
fusam esse per uniuersam naturam, quandam translucidam atque lucentem in se ipsa, quasi ex diaphano & lumine temperatam, neque mixtioni unquam alienae, neque passionibus vllis obnoxiam: quae isne sit actus quidam purae intelligentiae. Purus quidem , sed quodammodo extra procedens ; habeatque inuisibile lumen & incorporeum, luminis huius visibilis quidem , sed incorporei caesam,
Hinc ille esus nodi ferme lumen omnia mundi sub actu mentis primae propria mente conceptum, parit in natura sua ubique dc cum motu copulat de affectu , atque inde quasi spirituum formas efflat, & cum dimensione protendit: neque dispergit tamen , sed suo quodam circuitu, in orbem penes se cohibet rquatenus ipsa se fundit, eatenus circumfundit , at quo promit origine prima continuum, quasi spiritum unum spirantis unius Sed aliae animae hanc animam subinde comi
tantes, sua quaeque similiter spiritali virtute spirantes, in spiritum hunc, iam ubique vim gentem , singulae ad intimi propriique circuitus formam redigunt & figuram Quamobrem aliae deinceps alibi inter se distinguntur Sphaerae: sic ferme dispositae situ , sicut
spirantes animae dispositae sunt natura . sed cunctae semper animae in communi perpetuaque primae animae spiratione conspirant. Eius modi vero spiritales orbes prope mundi mea dium angustia situs densiorcs evadunt,dc dona
314쪽
si es rursus circa se generant, & qui dei
. tissimus est , orbi terrae restat infusus. At si Gomparetur ad terram,tenuis admodum iudicabitur, & ad motum agilis , ac densa vivificata S. Ne quaeras igitur, quam ob causam ad medium densa descendant. Haec enim id ebdensa sunt, quoniam ab initio sortita sutat medium. Rursus quantum rarefactio, dc condensatio in gignendis inuicem elementis valeat considera, ne sorte neges, pro varia pri mi spiritus densitate, varia praeter ipsum Ele
menta contingere. Sed interim memento raritatem & densitatem in rebus generandis idearum actionibus , formationibusque inseruire. Conclude animalem quendam spiritum semper ab anima mundi, quasi interioris vitae propaginem , pullulare, ignemque hunc eue, det quasi animale lumen ipsum, in dimensiones iam porrechum, spiritum actu omnium ubique fomitem, coelum inquam, non circumfusum solum, sed etiam cunctis infusum, coelumque coelorum , flatum animae diuinio, ris, siub forma quadam animae proxima, id est, caelesti, id est ignea: hoc est translucida, lucida, calida ; protinus euolantem, mox in acrem dissimiliorem animae tumescentem, subinde in aquam terramque compactum. His autem tribus coelestem spiritum passim inesse effectorem omnium, atque seruatorem, pro Vinum quidem flamen, & velamen animae,
315쪽
aha sunt, ibidem coelestem subesse spiritum.
Non tamen ubicumque hic est, alia statim adesse dixeris. Sic itaque Caelo proximi rem guntur omnia, in quae coeli substantia non solum virtute caelesti, quae suam ubique sub- si antiam necessariti postulat, sed etiam subterra, quaedam , quasi caelestia generantur. Sic solo calore vivunt omnia , & occulto quodam calore vivunt, quae manifestus calor destituisse videtur. Sic ubi extremum apparet frigus, ignis accenditur, in frigidorum colis lisiqne mutua procreatur, coelo videlicet procreante. Similiter in quolibet animali anima
continue profert spiritum , membris quidem cunctis insulam, sed alicubi etiam solum, alicubi vero humoribus, alibi membris insuper inuolutum. Sed animae particulares spiritum hunc, qui vapor sanguinis est ducunt: spiri
tum velo caelestem rationales animae v v
quasi proximo se inuoluunt, ab ipsa crii substantia ubique prusente suscipiunt. Ex quo
patet, ubique coelum esse , ut & totum lingulaque perfecte continuataque seri ac mir tacilitate regastur 1 cinio, & animae rationam les, ubicumque caeleste corpus inueniu*t, possident, & pro naturali habeant. Verum
caelastis hic ignis, de quo ille inquit,
Igneus en illis tumor caelenii Seminibus,quamuis cunctis insusus nullis -men mixtus est: quando neq; vitabile lumen In procedetis
316쪽
fistus ignis Helle patitur mixtionc . Est auten coelestis ignis, solus purusque ignis, ne quuvim patiens, neque inferens: mirifice lucens, sed super aspectum suauissime calens. At no-rier comburens, non ignis est purus, sed ignitum potius elementum. Qui sane quod facilius, quam alia gen*retur , generetque dc
amplificet se ipsum de longissim iaceat, ac
ad se omnia trahat, & nascatur ubique , totum habet a Coelo quod viget ubique . Hinc Theophrastus libro ', ignis potentiam admiratur. Hinc forsan est illo spiritus, quem Stoici rebus infusum omnibus appellant, na-etralium genitorem dc mundi seminarium.
Hunc Hippocrates primo de Diata etiam Ignem nominat. Circulum & conspirationem naturae in corporibus eo in loco demonstrans., inquit, triplices citcuitus. Quasi diceret, fecit natura . Veteres au teria hunc spiritum totius mundi vinculum, quo mundia hic ea tam diuersis rebus conflans , unus tamen appellatuY , nominabant , quod nihil iud dici pes est, ut Christian Moquar, quam Dei praesentis squem Theologi naturam natura Diem nominanti continua operatio mC-diante hoc spiritu, igne seu communi semina rio quasix proximo instrumento , quam nos naturam naturatam proprie appellamus. Prima igitur natura Deus est. Secunda verbigroprie natura est, quae diuiditur in niuei salem
se particularem. uniuers lis est orditiaria do
317쪽
la Dei potentia, per totum Oibena diffusa.Surniturque pro virtute Diuina , quam Deus ominibus creaturis indidit. Vnde dicebant antiqui Dei omnia plena esse. Praeterea ea est natura uniuersalis de qua Plato loquitur in Timeo, cum ait: Natura est qu*dam vis insula per omnia , corporum moderatrix & nutrix, principium motus & quietis per se in ipsis. Quam naturam Hermes iisdem fete verbis dicit cise vim quandam a prima causa subortam , per omnia corpora diffusam,per se principium motus & quietis iv ipsis. Hunc ivim Aioxagoras, Democritus, Parmepides,
Pythagoras . aliique Philosophi sapientissimi
Mentem per uniuersum orbem diffusam, rein rumomulum auctorem nutricemque agnouerunt , quam Deum ipsum, ab Orpheo Iouis nomine defignatum , intellexerunt. Qua quidem Platonis suit sententia, a quo Virgilius haec mutuatus est quarto Georg.
Terrasque m ris caelumq; profundum Demyriucipio , coelum re terras camposque liquentea Lucentemque globum eritaniaque astra, Spiritus intus alit,totamque infusa per artui Arens agitat molem et cacos corpore miscet. Pythagoras quem sapientissimum veterum monumenta proclamant, ut refert Polydoxus Mugilius lib. r. cap. I. de rerum insint. deis finit Deum esse animam per naturam rerum
318쪽
onanium intentam & remeantem, ex omnia quae nascuntur animalia vitam campiunt. Siee dubium idem tenuisse Leucip Pum , aliosque Democriti discipulos , qui
multum Platonis tempora praecesserunt, Cum nihil dixisse videatur, quam quae vetustissimus ille vates Orpheos cecinerat Aiso de mundo. Hanc eandem fuisse omnium Academicorum sententiam testatur Picolo mineus iusive fecundi Phasitorum Platonis sententia. Causae, inquit, secundae solum sunt instrumenta primae causae, non autem sunt primae causae& summae productionis, ut putabant Aristoteles & Averro es: sicut & non fuisse necessariam in omnibus Dei praesentiam. Contra quorum impietatem, cum his quibus
sacra consonant eloquia, antiquorum uniuersum subsidium adferemus, ut quid de Deo censuerint ipsi referant. Et primo de Mer curio Trismegisto, cuius Poemander huius modi rebus refertus est e Mundum eme vas plenum Deo, Dei spiritum animam contine . re. Idem ex Orpheo, Holoastro, Museo,
Iupiter est quodcumque vides. Empedocles, cuius mentio sit ab Aristotele libro de murumdo, assent omnia esse plena Deo. Quis clarius Manilio, hanc Dei praesentiam congruo rerum ordine scribera e
319쪽
'Nec quicquam in tauta magis est mirabile molestuam ratio, ct certis quod legibus omnia parent, Nusquam tmba nocet, nihil milis partibus errat Laxius et leuius mutatam ordine fertur.
Quid iam confusumlFecie, quid tam vice certam
At mihi tam praesens ratio non m a videtur, Gua pateat mundum Diuiuo numine verti. Ytque ipsum esse Deum. Et alibi similiter. Hoc opui immensi coni ructum corpore murum A, Membraque natura , diuersa condita forma. geris atque ignis, terr pelagique iacentii , ' Vi, animae Diuina regit croque meatu conspiras Deus O tacita ratione gubernat. His consonant sacra Eloquia. Iob cap. Io. Manus tua fecerunt , Or plasmauerunt me totum iu circuitu , etsic repente praecipitas me Mementoque se , quod 'ut lutum feceris me, di m puluerem reduces me. onoe sicut lac mulxisti me, tar 'uaca sum me coagulassii Selle re carnibus me stirne, c. Diuinus etiam Psilii tessit mo is s. In huius admirabilis opificii contemplationem extra sese rapitur, dum quocumque tendit Deum comitem, & renum suorum scrutatorem , ante membrorum conformationem
agnoscit, atque graphice hanc operationem distinguit. utramque hanc naturam intellexisse videtur Diuinus Hippocrates, modo eam indo 'eiam vocans, tin libro de alimenso; modo Gr
320쪽
ctam , ut in libro de arte. c d mutuatus est Galerius libro decimo de Uu partium, de libro sex tori locis asses n. Nempe indoctam vocavit quia in se consilii & rationis expers est. Do ctam,quatenus eius intelligetia instat, ipsamque regit. At ipsa haec intelligentia nihil alnid quam ill q Deus, gloriosus artifex,
omnia sua opera in optimum & certissimum n nem perducens. Natura enim naturata perae caeca est & nescit quo tendit. ommodo enim tenderet in certum sinem, cum ipsiurn non cognoscati Proinde nec est tam est ut adtines suo ordinetur. Et hoc ipsium conuincit elle causiam aliquam uniuersalem, o naniumnuibus prouidentem. Platonici hunc spiri- animam mundi vocaverunt. Sed qua ratione haec inferiora moderetur generationesque rerum suscitet, inter illos non nstat. Qvi tamen acutius inter plos philolophati sinat, statuerunt mundum nunc est e quasi quoddam animal, edius partes connexae videbantur, & in motum, & in actionem procliuea i non minus quam caete- eorum animantium partes , quae sub anima vitam degunt. Et sicut in his nulla vel minima corporis pars deprehenditur, quae non ab anima actiones suas proferat ; eodem pacto nullam vel minimam immenii huius corporis partem fuisse asseuerabant, quae beneficio Lbui animae mundi non animaretur, ac se-