장음표시 사용
331쪽
tenebrosae imposita lucem Sc seminales rationes eduxit :& sic facta est lux. Secundi, per hanc actionem lucem a tenebris separauit. tenebras ad centrum dejecit, lucem Vero undique effudit. Vitimb verb innotuit huius actio per progressum & ordinem compostionis, nimirum mixtorum. Primo enim composuit elementa,& ex elementis varie inter se mixtis
Vegetabilia, Animalia,& Mineralia, de quibus postea dicetur.
D EMO N STRAT Ressentiam hila informem sigillo Idearum iam impresam et a squatam fuisse infinitarum atomorum confv
sam congeriem: tum elementorum ele
mentantium molem indige iam re
inconnexam,quam vulgo Chaos vo
camus, ex quarum diuersissimo sim diuersas formas corporeat exsurgere in dies conjicimus.
CAPYT XII. NATURALIVM corporum ordo ita
est institutus, ut in primam descendat
332쪽
t 3io Philosophia Drotechnicae
materiam, & in ultimam ascendat formam. Et quo magis materia quae uis ad materiam primam accedit, eo potior inpateria fit, id - erior puriorque materia. Quo magis aliqua forma ad ultimam formam, pei sectior. Matem ria enim prima materiarum Hateria cst. For, ima ultima est Urma formarum. Vtiumque duobus exemplis accipe. Vnum pro suprema forma , alterum pro infima materia inuestiganda . Cum Deus, ut sacrae testantur lite lae, hominem fecerit ad suam imaginem, certe est in honet ine Dei statua , quamuis addita mentis multis abscondit ab Pii mi, igitur impara corpus ab anima. Secundo ab eadem torporea Spassiones. Teretib imaginationes a ratione : Quarto rationales discursus ab intellectu. int' intellectualem multiso imitatem ab psa animae unitate. Sext b, in hac v nitate an l-malem intellectualemque conditionem. Septimo gradue, ut arbitror, conquiesces. Inue- sies enim ipsam simpliciter unitatem , Deum, jub tali unitate latentem, quae suprem . seu ultima sorma est. Similiter mundum quoque statuam suam fabrefecit Deus, sed multisve liminibus oportam. Subtrahe primo mate- etiam, reli aque caetera , iam habes ubique e carium, cui materiam adempseris, Deme ursiam caelesti huic mundo dimensionem , serua Omnes formas omnesque sormarnm motu S rnactus eris animam uniuersam. Tolle motus,
formis omnino. rqser atia, uniuersum mox
333쪽
possides in Lellectum. Sed hinc ause inisos inter se,velut in coelos Ormarum radios , acci pies lumen ipsum in se prinei pium radiorum, neque dispersum per Tadios , nee radiorum speciebus determinatum , sed, absolutissimus i
s simplicissimum & immensum , quod M
ipsum est bonum, suprema nempe sortiae a. Nistimam autem materiam ii uente iri usi,d Iu den do corpus animalia in membra queas i te triam, membrum quodlibet in humores qu rituor qui sunt quaedam membri materia.. Similiter humorem quemlibet in quatUOrelementa. Elementum vel in materia in sim, plicem,ad quam deuenire tandem oportet, descendamus ita infinitum v eve compellamur e converso ascende sine fine. Nusquam enim erit actos mixtus, si nusquami mixta retentia suerit. Nos u. tu sus actos puru Pinuenietur,si nusquam potentia pura valeat, reperiri. Et com actio ab actu puro exordium lhabeat , passiod pura ps enti , actiones pase .sionesque nusquam estent, nisi ab aliquoplici originem ducerent. Si t ergo abiectum ismplex. Oportet Utique hoc subiici ae uil ipsici subiectum quod prima materia i 'min tur. - Qdocirca ipse natur se artifex in corporibus subricandis principio hanc materi .riam accipit nudam, mox elementorum, ves qualitatibus atque tarmis,dein elementa
speciem producit humorum, deinde humoreuiu sorm s membrorum digerit: membris
334쪽
dii speciem nutriendi, huic sentiendi formam, huic tandem intelligendi. Cognoscitur autem ista prima matella per analogiam ad materiam artificialem. Naturain enim ars imitatur. Ars opera sua hoc facit ordine. Videlicet in sub techa quadam materia formas alias ac alias imprimit, quarum nullam sibi propriam habet materia. Nullam enim propriam vasis alicuius formam habethatiam, sed varias vicissim capit a figulo, S si actis vasis superest lutum , ex quo alia reparentur. Similiter & ipsa natura rerum artifex subiectam sibi quandam materiam habet, Orn-nium formarum expertem ad omnes suscipiendas pariter praeparatam. Et sicut in sum. mo rerum gradu est actus purus, nullius indigus , formarum omnium effecto ita S in ininmo aliquid esse debet, quod sit pura poteneia, omnium egena dc ipsa per se informis, sed formarum omnium susceptiva. Sic uniuersali artifici atque narurae subest uniuersalis, materia, formarum quarumlibet indifferens sit ceptaculum, quam hactenus informem Hylam nominauimus. Haec prima vocatur materia, quae elementorum aliorumque corporum forsis pervarias modificationes atqu) subi jcitur, & modo hanc a vi naturali accipit, modo illam, iae quoi ullam materia babet propriam. Non enim
et infima, si aliquam haberet perfectionem
' ta facultatem sibi ex forma propriq
335쪽
ta pluralem. Neque esset ad aliam formam, rismae suae repugnantem , idonea , nam si in materia proprietas frigiditatis ei naturalis esset. quonam pacto calorem susciperet & si humiditas, quomodo siccitatem 2 Sic quando cernimus aquae formana, ubi prius terrae sorma apparuit, dicere non poli imus , quae formum qua: nuper aduenit , in terrae formam recipi, quum sint omnino contrariae. Forma igitur terrae non suscipit focmam aquae, sed terrae forma redit in atomicum chaos. Necesse erit igitur unum praesupponere rerum omnium subiectum informe, & om rinium rece ptiuum , quod Hyla seu prima ma
Hario Plato infinitudinem nominat, dicendo ipsum bonum infinitudinem & terminum peperisse, statimque inuicem immiscuisse, at que ex hac mixtione singula composuisse, id est ex potentia quadam formabili & forma ac cedente quae indefinitam potentiam definiat,& in specie optata perficiat. ex his duobus intelligibilem mundum a Deo proxime constitui asserit: sensibilem vero ex iisdem vel si- iiii libus constitutum,ita ut intellectus ille proreximus, mundi visibilis architectus, materiam ab ipso bono acceperit quodammodo spiritalem sed iam sub se in dimensionis molem degenerantem , insormemque de vacuam.
Intelligibilis ergo mundus medius videtve
esse inter visibilem & superintelligibilem
336쪽
isi i Pulos phiae Pyro technicae
nempe ipsum bonum. Est enim imago boni, exemplar corporei, eodemque modo a bono pendet, sicut splendor extra Solem, a luce intra Solem , producentem extra se m uendi animam, sicut splendor effundit ex se lumen, perque animam stingula generat, de sicut splendor per calorem corporea gignit. A bouo igitur bonitatis suae infinitae, creata est materia haec, ut omnium rerum subiectum primum rece, ptiuum, in qua imprimuntur, sigillantur&fgurantur, iuxta simplicissimam ideam Diui
Dat mentis, rerum os iiii Itu faciendarum uuasi genera generalissima. caelum di tereas evinpesque liquet tei Lucentemque globuin Luna Titaniaqura a.
Et non secus ac figura cerat a sigillo impres si figuram sigilli repraesentat, non destructa cera ; eodem pacto haec male ita ideati sigillo dinota & adaequata . non destruitur, quin potius in ei e pristino suo per illius essendi modos confirmatur, & in speciem suam redis integratur: (sequens enim actus roboratur a primo J sed iam primis speciebus rerum faciendarum modificata. Prima aut*m illa modificatio n*n solum adaequatiua ,sed S separa, tiua apparuit. Diuisam enim huius massae materialis essentiam in quatuor essendi ordines intelligimus, nempe in essentiam Mentis, Animae, Naturae 32 Materiae. Illamque meniis adhuc inanem & vacuam prirno formali-
ua rationibus , ut radiis ideatibus diuitii vul
337쪽
tus accendit diuinus opifex , quas diffudit in
Animam, eiusque essentiata: prius obscuram de intellectu ab radio carente adi rationibus mulit plicibus rerum ornavit. Et sic crex ipsuri mundus intelligibilis , coelum a factis d3ctum superi intelligibilis imago, S h Dios emplar. V ibilem pariter mandi ma e tum , terram in apem & vscuam, in duas essenidas disi sit. Vnapii vi puriorem& spiritali radi vproaeimiorem , secuinibus resuro ocimium deis corauit, Alteram, ut crassiorem & corpored molis , proxinium subsectum secit omnium
Hanc ut imputassimam & tenebrosissim arram ulla partem a lucidiori de puriori separatam ad centrum elipulit, proinde ait tenebras fuit se super faciem aby ssit. In hac parte aderat maxima imperfectio de re tu facie darum lumma confusio. Proinde dicit terram Hiisae inanem &vacuam,hoc est nihil a liud xertam misse, ni sit ma eriam informem , vastam tenebrosam , in qDa omnium rerum faciendarum
retia latebat confusa, quousqne rum docta foe-runt singula, propriisque formis adaptata dum Spi litus Domini incubabat aquis. Qui quum totus igneus & luctuus fuerit, nonne quum erit credere, hunc spiritum vigorem specificum & formam specificam toti huic massay impertivisse , lyce nempe & semina les rerum rationes reliquisse , quousqu* Mndulae formae secundum exemPla; suu D , pr am
338쪽
ptiis & domesticis conuenirent materiis, sed adhuc incorporeis & indivisi silibus, quas postea ex massa hac separauit per operationem sex dierum. Primoque die separauit aut eduxit lucem ipsam, ipsamque diffudit de extendit a terra ad coelum empyreum ( quod 'atium aqua fuit repletum corporeae medis inquam forma, per actum nempe animae agi vantis massam illam, ligantis & connectentis atomos massa: aqueae, lucis id eis, signatas , in lineam aut plures lineales radios inuicem
permotum animae in materiam atomicam 1 centro ad circumserentiam diffusos. Hanc coelum Lacrae literae appellant, stellis radiantibus ubique munitum , inter substantiam corpoream & incorpoream mediam naturam Obtinens , quintum Elementum a Philosophis
nominatum. Ita ex atomis homogeneis fac hsunt homogenea, ex heterogeneis heterogenea. Ita corpora sunt vel contigua aut continua,ob harum atomorum inter se continuitatem,vel contiguitatem. Ex maxime continuis
enim de heterogeneis facta sunt Sal, Ignis, &Mercurius. Ex minus continuis heterogeneis A er, A qua & Sulphur. Ex minime continuis& maxime homogeneis Terra rerum omnium
Ex quibus patet nihil esse re te in corpori-hus,praeter atomos, ex quarum diuerso situ &primo charactere omnia corpora composita esse conspiciuntur. Caetervm non casu conv
339쪽
R ixisse, sit cui putabat Epicurius, credere velina, sed Dei manifesta prouidentia ,secundunt quam via amquamque atomum suo disposuit loco. Ex his etiam corporum mixtio fieri solet, quatenus Elementorum atomi varie inter se commiscentur , definiente Scaligero, essetnotum minimarum partium ad mutuum contactumetit is Partes minimae sunt atomi, quae varie commiscentur. Hae mutuo se debent contingere. Si enim se inuicem haud continis pant , quomodo corpus inde fiet unum 3 Neque tollitur hic contactus per continuitatem, sed manet. Quomodo enim corpus possit esse unum continuunt , nisi partes se inuicem contingerent. Neque hae atomi ita mixtae, fiunt unum ens: neque tale quid ex ijs fit, quamuis
totum illud sit unum continuum i mouentur enim ut fiat unio atomorumon unitas. Quando autem res in sua principia, rursus resoluitur hae atomi ita mixtae a se inuicem segregantur& atomi terrae congregantur, atomi aquae itidem in unum colliguntur.
Ex his atomis diu et simod positis ratio redditur rarefactionis S condensationis, corpore itatis & incorpore itatis. PIae enim quomodo fierent absque penetratione corporum 'Quae si admitteretur, corpora neque extendi,
Rec contrahi possent. Nam quum atomi sint minimae species, quae ob indivisibilitatem minores fieri nequeunt,necesse est ut si totum Aorpus contrahatur, multae atomi se inuicero
340쪽
s i a Philosophia raro techeicae
Pene Tene. Ad nos multo manifestius causis dabimus rarefactionis ' & conderasiationis c tempe corpora care fiunt, quando hae atomiale inuicem teg egantur , ct intc meditis ita, terti emi spiritus aereus. Ita in fumo surit minimae partes ignis , olei, Satis, & Mercurit, acris, acitiae , & terri, sed a se ii micem separatae, interiecto Incetallas spiritu aerio. Quarido vero condens alitur ant in sorpus redeunt,apita Las ille aetata S expellitur, ae partes fiunt
copiores. Proinde quid mices m si Platonici appellent corpora umbras quasi & thsa inesei tum, potius quam vera eritia. Intercedet
te enim hoc spiritu entia in primo suo esto confirmantur . recedente vero a priori actu maxime recedunt & ad vacuum decimant. Sic oc intercelente rare fiunt crirpora& lucis ret tint formam : te cedente ; ad tenchras & no
Cierctum has Pertini atomos pro thateriarnm st me bant non solum Democritus Em-
etiam ipse 'so materia prima naturas litat - dam diuella; re inutissitiris Stemrissimus ex
quarum diueris coniuncti ine res fierenti sae si iidem nilutae siue sint a carer elemente a- tie quid aliud prius, ex quo haec elementa eo fi- ponantur peciei diu ecfissi Dae fuisne consti tuebant. Porro has naturas ' quae ad istite in confiexetidam megis idoneae stat, nos isne