장음표시 사용
371쪽
, inuenient ut denuo aliae particulates tres. Vna simplex, quae fit vel cum in lineam mouertar spiritus mundi; vel in supe fi ciem , vel in altitudinem sphaericam : & tunc
mouetur sane vel extrorsum ac centro scilicet, seu medio, ad circumferentiam extremam. Et
hoc motu simplici eget ut sese rebus extra communicet, unde fiunt corpora perspicua, volatilia de leuia. Vel redeundo per viam op positam a circumferentia ad ipsum centrum. Et hoc simplicis motus circuitu eget, ut sese conseruet in suo esse, unde fiunt corpora opaca , fixa tu grauia. Vel denique per duos motus
compositos pariter versus extrema ita, persecte protensos, rursusque ab extremis magis imperfecte medium versos inuicem occurrente, unde fiunt corpora maioris & minoris compositionis, tum ambigua. Ex his autem differentiis motuum postremis in priorum singulis apparent & principiorum differentiae queaedam,
in determinatae tamen, donec actu per proPor- tionis spiritum copulentur.
Et quamuisse laserit Aristoteles, Materiam ab omni penitus forma liberam, omni qualitate vita spirituque destitui: nos tamen hic Mathematicae rationi de intellech ut potius auscultantes , lubenter concipimus uni quique e principio tria semper assistere. Primo phaenomenon, seu apparentiam quandam, in determi natam tamen , utpote linealem in materiali
huius masne principio, superficiariam in for-
372쪽
mali, in proportione vero corpoream. Nemi nemque perturbare debet, ut pauca obit ecdica in , quod ego , Pythagoreorum more, e TMathematicis Phy sica compotiere videar. Non enim velim intelligas materialia corpora ex figuris & numeris, tanquam ex elemensis & partibus, sed tanquaria ex terminis quadam resolutione componi, quod videlicet naturalia in illa quasi priora , ac velut, terminos
resoluantur. Quin imo de Plato formas phy sicas omnino maceriales appellat, quia & communi & propria materia indigent, & absque illa cogitari nequeunt, vel quadam analogia aut mutua ficientiarum dependentia inter se coherent. Pythagorici enim similia elementa in spiritibus atque in corporibus constituebant. Quatuor apud Metaphisicos vocantur essentia, essie, virtus, de actio. Apud Mathematicos quatuor lignum , linea, superficies , profundum. Apud Physicos quatuor, seminaria naturae uri tus, pullulatio naturalis , adulta
forma, denique compositum. Redde singula singulis, essentiae quidem, signu's atque se- .men; ipsi vero esse, lineam pullulationemquc
virtuti, planum atque formam, actioni, profundum atque compositum, de ubique extrema
velut solida duobus consilia mediis. Manifeste quod in Mathematicis signum est, Plato in Physicis virtutem seminariam, indiuiduam
que de stabilem esse putat. Quod in Mathe
maticis lineagii in longum productio, id
373쪽
Physicis gemita antis formae pullulationem. Item quod ibi planum, hic proprie formam. Ve enim planities corpus terminat, sic forma materiam. Denique ut ibi profundum , hie compositum. Compositum nempe duplex, formae,id est ex pluribus formis quaedam quasi complexio, sphaerae solidae similis , tum mate-tiale, id est ex forma & materia, cubo similior. Secundo addimus de indefinitam animam quandam seu vitam in determinatam illius principi j quatenus est adhuc inconnexum. Tertio spiritum quendam in singulis mobilem , ultro citroque, tum motivum ab anima mundi. In determinatam igitur & coususam masta huius materialis naturam, terram inanem dc vacuam confirmare regere & in carael erismo atomico Idearum , Rationum , & Seminum, tueri videntur iii a. Primo naturae vis, ut viti
mi elatis qualitas. Secundo spiritus seu naturae ipsius actus. Tettio vita indefinita aut potestas, omnia passibili adhuc de indefinita rationum assae atomicae assistentia , sed inconnexa ratione per massam dispersa. Et primo concipitur naturae quantitas ut ultimi entis, apparentia, singulis huius sigillatis massae atomis proxime inhaesisse ut forma quaedam indefinita materiae, ipsamque materiam (vt pauca obiter de ipsa dicam ) non aliter a natura ipsa ut ab ente quasi neruo quali--tis inde deuincta dependere, eamque semper
374쪽
sset Philosophiae Pyrotechnicae
co Ditari, nota secus acvmbra corpus. Quanetiam per qualitates a natura in materiam concitatio lacta S, quasi peria eruos assidue colligari. Ipsa vero formam sustinet modo profundo,atq; dum cadit ab ente , id est a natura,
quae verorumentium infimum est, subest visundamentum imaginibus entis , formis scilicet naturalibus siue qualitati bos, ab idearum , rationum , & seminum charactetibus, in eius confusum incorporeum,& particularibus sor mis adhuc in huius musae sinum dei inatum, quod ab hac qualitate primo componi,in ordinem redigi de ad perfectiorem corno restatis gradum reduc I incipit. Dum os ulterius ab actu suo impellitur spiritali suo radio . ex natur egremio demisso,& rerum faciendarum formis grauido in t notu forsum , S deorsum in confusa materiae m. isn protenso colligit, assimilat, extendit homogeneas huius masse
atomos in linealem ordinem redigit, limo, visco seu glutine suo seminario de incorporeo, humori, cuius d am indet ei minati speciem prae se ferens , materiam stabilem & seminibus natu ire sim lem reddit, sed passiua adhuc ratione. N am quae in naturae quieto silentio antea delitescebant & meliori vita fruebatut tir,
hic, ut ait do simus Seuerinus , dimensionibus, qualitatibus, saporibus, odoribus, coloribus, situ, de aliis casibus infelici coniugio sub ij ciuntur & in corporeum barathrum, velut in othirum amnem, immerguntur, dum ex formalibus
375쪽
-libus & activis materialia dc passiua eua dant. Et sicut hanc qualitatem diuersam jn singulis confusi m siae atomis a natura imprestas m &materiae suae tu tricem & gubernatricemi facultatem concipimus : pari ratione spiritu ni huic qualitati immanentem & mediante qualitate ungulis & minutissimis figuratis atomis inhaerentem agnoscimus , super humidam seu fluxam huius abdi ssi faciem,inconnexo prorsus modo, extensum, & in longitudinem, passibilitantum & adhuc indefinito modo protensum, telligimus. Cuius actionem, ut inconnexam adhuc & sopitam, suo impulsu excitat, & admotum erigit, spiritus uniuersialis mundi, de quo sacrae literae dicunt, Spiritum Domini, seu vim causae efficientis ut Domini organum , aquis incubuisse, ut in formam completam de corpoream,per gradus induceret, & recipiendis Elementorum formis propriis, aptam redderet. Quis enim dubitat hunc spiritum virtutem & vigorem, imo lucem & seminales rationes tenebricosiae & confusae huic massice, impertiuisse. Sed lineali & indefinita primum ratione conceptibiles. Proinde ut ab in determinata huius principi j materialis ratione (in sacris per tenebras super faciem abyssi designata j ad determinatiorem & magis definitam accedamus, consideranda accedit haec materia , ut subiectum actionis agentis ad Diuini Verbi virtutem dc
impulsum quasi animatum, hoc est ut spiritus
376쪽
materiali, peCglut en materiale fluidum delatus, sed ita iubiecto adhuc non diffusus, unde per impulsus lituus continuitatem, aut discontinuitatem,prout nimirum introrsum, extrorissumve procedit an longitudinem,oriuntur tum in materiali atomorum fluore aut glutine, tum
in illius spiritu, & vita seu potestate, triplices
apparentiarum differentiae , per coelestem . aetheream ,& elementarem regionem disper sit. Illae sunt continuitas, discontinuitas textremorum symmetria. Vnde qualitas huius materiae, humoris seminariam speciens & victutem piae se ferens, & atomicam substantiam materiae iam quasi lambens, dici potesta conmtinuitate eius actionis dc motu a medio versus extrema, ut sui diffusiua, in materia atomica
Ie uis, & extra se communicabilis. AEquabilis,& lenis,sulphuri materiali &non lucenti aquae& aeti assimilanda . A discontinuitate eiusdem& motu ab extremis ad media, ut sui conseruatim, inaequabilis, asperque & grauis, Suli, terrae, & igni assimilanda: Ab extremor in
motu, symmetria,&humor symmetros. Mercurio materiali comparandus.
Eodem paeto in hanc materiam atomicam insistens mediante qualitate, spiritus, hanc qualitatem materiae adhuc passibilem tantum dici sinit,levem, grauem,& mediam. Similiter vitam quandam in determinatam singulis huius massae atomis, ut principi j materialis Lemotissim uni, concedimus. Coiasimili
377쪽
Sed in hac tandem, in determinata materiae constructione non acquiescit spiritus hic cruchitectus , sed ultra ad formae corporeae naturam contendit, per motum dextrorsum, & si .
nistrorsum in confusa hac massa, atomos in suuperficialem & in determinatam superficiem colligens. sed modo adhuc indefinito. Vnde forma progreditur, tanquam latitudinis rudia mentum , superficiali rationi tantum compa arabilis, de easdem, ut supra modo habens speet qualitatem spiritum & vitam massae materialis atomos . spiritali radio prius assimilatas. Quas primo accipiens spiritus uniuersialis,per suam qualitatem eas disponit, & ut nobiliori actui destinatas,& signatas, vivaciori & puriori rerum faciendarum charactere impressas , colligit, ut in coelestem, deinde aetheream,ta elementarem denique naturam distribu acta adaptet, suo quodam, ut ita loquar, seminario visco , velut oleum aut inextinguibile Sulphur supra formae huius faciem natans, fouens videlicet materiam atomicam adhuc frigidam, ut vitaliter postea , qua nuis occul-tZ caleat, de vim calefaciendi occultam caeteris impertiat.
Vnde huius formae prima apparentia seu qua litas in coelestibus lucem peperit, in aethereis splendorem , in Elementis lumen, colorem, cum suis ubique oppositis ab opaco prodeuni bus, quam faciem vocat Moyses lucem de
378쪽
diem. Si nili modo spiritus iii latitudinem si fusi ut de vita formans seu rerum formatrix intelligentaa.
Vii de principi j huius formalis Spiritus, superficiei tantum comparabilis, diffusius per formae aream indefinitam, qualem apparentiam nuper vocaveram, in ipso impulsu a centro ad circularentiam, vel e contrario,a circumferentia ad cetrum, vel motu medio,triplices in sorma particulares differentiae tum in assistentis imae phaenomeno germinasse ut, perspicuitas scilicet opacitas,&extremoru medium seu exei.
plar. Ex quibus formarum apparetia seu qualitas dicetur perspicua , Sulphuri, aquae, & aerisimilis ; caliginosa, Sali, terrae, & igni ; media Mercutio similis, eius spiritus similiter cotractus ad cenitu,&grauis, terrae, Sali,&igni similis; diffusus ad circularentiam leuis, Sulphuri, aeti, & aquae similis , Mercurius ambiguus re utriusque similitudinem in se cotinens , potestas itidem seu vita, leuis, grauis, symmetra. Quod ad proportionem attinet, principium tertium . pro eius quoque respectu , ad qualitatem impulsorem spiritum & animam, illam similitet assistere concipiundur ; Primo velut concretionis coagulum quoddam adhuc inchoatum, liceat gluten corporeum in potentia non cupare) quod quidem in coelestibus fit missimam essicit formae & materiae seu lucis &humoris concretionem, in orbe corruptibili infirmissimam, in aethereia mediam. Secundo
379쪽
,iritum in altitudinem extensibilem. Tertibanimam seu vitam corpoream in potentia, rationem altitudinis comprehendentem Scadhuc indefinitam. Vnde pro impulsus varietate , introrsum, extrorsum , permistoque in altitudinem, oritur in principiis ex proportione minoris aequalitatis concretio fismior, propter maiorem inaequalitatem infirmior , propter
proportionem aequalem, symmetria leu mediocre concretionis robur.
Hinc apparet in proportionum specie, phaenomeni loco, coagulum maioris inaequalitatis, minoris, symmetrum, spiritus & animae inhaerentis similes differentiae. Sic habes in tribus principiis musicarum vocum differentias septem, asperum, lene, graue leue, aequale, inaequale symmetron. E quibus restat tandem ut aucupemur symphoniam uniuersi , numeris congruam , & tamen discordibus, varie tem
Iam autem videbis ex singulo tum coniugationibus oriri totidem Elementorum species,quae ad tres,deinde ad septem reduci possAd tres, distinguendo totius mundi machinam in coelestem , aetheream & sublunarem regionem. In coelestem, ut activam penitus ratione in seriorum , R sublunarem ut pas
sioni sabiectam , & ut mediae naturae. AEtheream , activam nempe ratione sublunaris regionis, passiuam verti ratione coelestis. Sic
380쪽
ei ut in singulis triplicia Elemeia in coelestib
unum ex perspicuo cum humore aequabili, de hoc Sulphuris nometi habebit. Alterum ex luce opaca, cum humore aspero& inaequabili , & hoc Salis nomen obtinebit. Tertium ve-1b erit utriusque participatum Mercurius, unde lux perspicua, lux opaca, & media . Similiter in aetherea regione, erit splendor perspi cuias cum humore aequabilis splendor imperspicuus cum humore inaequabili, & medius Sulphuri aetheroo, Sali aethereo& Mercurio assimilandus. Denique lumen vel color perspicuus cum humore aequabili . lumen vel color imperspicuus, cum humore aspero et medius,Sulphuri sublunari, Sali & Mercurio assimilandi. Ex his denique tribus , ut seminariis naturae & quasi in delinitis Elementis, exorta est ultima & absoluta creationis species. Vnde mox Elementa in Coelis, aethere & sublunari regione mundi prodierunt septem. Primum quidem ex perspicuo cum aequabili Sulphur ,
ut a volatilibus exordiar diciturque inflammabilitatem, lucem , &.colorem habere a per-ispicuo, ab utroque leuitatem & volatilitatem, praecipue extra mixtum; a seminaria lucis, virtutem multiplicandi, tum aliis comunicandi
similem sormam; de manifestandi extra se vim habens, colorem, odorem, similesque qualitates habebit, a formali deae tuo principio pro- lmanentes: ab aequabilitate volatilitatem, leuitatem, humiditatem de similes qualitates a