L. Annaei Senecae Opera Omnia

281쪽

2 8 DE MORTE CLAVDH LUDUS κ' ἰθεῖα γένοιτο. Ingens silentium sactum est. Stapebant omnes . novitate rei attoniti: negabant hoc unquam tactum. Claudio iniquum magis videbatur, quam novum. De genere poenae diu disputatum est,

, quid illum pati oporteret. Erant qui dicerent, si unius diei iacturam secissent, ' Τantalum siti periturum, nisi

illi succurreretur: non unquam Si SVPhum Onere re-

Namqtie prior versns: Si pateretur qnne ipse secit, recta iiistit in esset; posterior: Si patereris quae fecisti. etc. At nostra lectio melius metri leges serunt. Hic versus optime ad rem facit; significat enim legem talionis iustam esse, et ut is, qui alios

altera tantum parte audita solitus gratcondemnare, similem et in m sententiam subeat. Ceteriim unde hie hexameter desumptus iudi care non possum. Erant qui ... sumaminandam. Sensus loci. vocibias quibusdam exesis

haud dubie mutili, est: Tantaliam, Sis hum et Ixionem aliquando rete,

vandos esse, et interea in eorum

laboras mittendum Claudium. Si tini Dii laturam fecissent. Satis

fortasse coniecturarum dixeris hic Dustra expensum. Codd. omnes vel sic dederunt, vel si minus Dii laturaIevissent. Hinc Rheuantis: se dei iam atra

Iaeesseret. Iuli ius: dιlaturam Scli es- sero probante ). Aleiatus ira parergis: tiliam dilaturam. Curio: nisi unius diei

iacturam. Fromond.: si minus immoris talem Dii naturam. Pereat sane me Rctim ceteris: si tini Dei gratiam Iecass.,

etc. Gron. Eligat lector i Haec Ruli L.

Forte seribendum si unius diei laeturam fecissent. Qua in emendat. vid. quam leviter vulgata in lectionem im- ii utemus et quam Planus obviusque sensus sequatur. Nam Pro utrius scriptum suisse minus, nihil mirum . et Dii pro dieι cellues occurrit; neceto iactiaram loco Iattiram irrepsisse

vero dissimile est. Tum faeile haeei litelliguntur : si unius diei iacturam nunc tacitis, Tantalus peribit siti, etc. Ergo recreandus ille paulispera supplicio est, ita ut eius locum aliquis interiin excipiat. i) Sic rescripsi ex eo niectura Cl.

Boii illeti, quam omnibus Praefereu dam censui, donec certa lectio e codi-ethus eruntur. Vid. not. Praeced. An Tiantaliam siti periturum. Qui, ut plerisqtie narrator: A lGria sitiens sιgientia uretat Flumina. Horat. lib. I, Sat. t ; et Quaerit aqua in a iaet poma stigiacia camat. Ovid. Adeuud. praeterea loc. classic. Homer. Odyss. α Και si iv Τάνταλου εἰσεῖδου, κ. T.

et Senec. Tragic. At Euripiden , Pindarus. Lucretius. atque alii longo

diversu tradunt, et viro imminere rupem volunt iniae iam iam ruitura cadentique similis, aeterno metu miserum defatigat.

In montes saxum. Id. Epod. libr. Od. xvii). De supplicii causis vero ambigitur, quod impositum callidissimo

omnium viro narrant alii ob latrocinia et caedes, otii quod a. love raptam natam Asopo nuntiavisset, alii demum quod Moriem pugna victam euicnis onerasset, vel quod postquam remeandi in terras iaculiatum impe

282쪽

leuari ; aliquando Ixionis miseri rotam sufflaminandam. Non placuit ulli ex veteranis missionem dari, ne vel Claudius unquam simile speraret. Placuit novam poenam excogitari debere; instituendum illi laborem irritum, et alicuius cupiditatis species sine sine et ossectu. Tum Aeacus iubet illum alea ludere pertuso fritillo. Et iam coeperat fugientes semper tessoras quaerere . et nihil proficere.

X . Nam quoties missurus erat resonante fritillo, Vtraque subducto sugiebat tessera fundo: unaque i ecollectos auderet mittere talos, Lusuro similis semper, semperque petenti.

Decepere fidem: refugit, digitosque iter ipsos Fallax assiduo dilabitur alea furto. Sic quum iam summi tanguntur culmina montis, irrita Sisyphio volvuntur pondera collo.

Apparuit subilo C. Caesar, et petere illum in servitutem coepit: producit testes, qui illum viderant ab

iravisset a Plutone, dummodo pnue post dies reverteretur , Non reversus est, sed tamdiu non permansit donee senio consectus diem supremum obiret. Ixionis rotam grassaminandam. Stimaminati e est en Icer; nam sus-llamen impedimenti genus est quod

rotae deeurrenti additur. Iuven. Sat. v ii: Ose rotam riringit multo stima. mine restiI. Stringenda ergo iam nus- stamine mulio rota Ixionis, quae, dum nimium volubilis vertitur, miserum

enecatura est.

Veteranis. Hi sunt Tantalus , Sisyphus et lxion, quibus missionem

i. e. requiem laborum non dandam esse. Missio autem et mitti arenae et

gladiatorii ludi ver ha esse constat. quibus veterani aut alii eo inmeriti ludo et obligatione in arena depugnandi absolvebantur. Speetes. Huet. probat Sehessetiemendationem vectem. Codd. α. R. b. C. s. Ves Praestant, si e edit. rom. et omnes eodd. Sed recte Vecies emendat Curio, uti ni ne legimus. 'em , Nes . Virieras, Veciem , compendi seribendi male intelleeto, in eod. . eonfundi d et Ohetliniis hent. in praes ad Taeit. Tom. I. p. XVI, ed.

Suetonio Clari l. cap. S , 3. X v A c. In poena versibus hisee

describenda a ctori Danaidum exemplum ob oculo ve satum e se quili-

Illum .... flagri .... Pulantem. I. e.

habitum ut servi stolent. Aulae enim ludibrium I tib C. Caligula et Ti herio

283쪽

DE MORTE CLAUDII LYDus illo flagris. ferulis, colaphis vapulantem. Aili tulicatur C. Caesari : illum Aeacus donat. Is Menandro liberto suo tradidit, ut a cognitionibus ei esset.

Clavdios suerat; ipse etiam . ait Sue. tonius, S Bitiam a se ex industria suis Cato, quoia aliter 'r-

Urua yemeaeuurusque ad susce lamstationem non fuerit, quibusdam orali unetilia testialias est. Claud. cap. 38. Rerulis. Ferula ad eaedendos Pueros tale utur. Iuvenal. Sat. I init. Et nos ergo manum ferulae subduximus.

Iamis. Γουδυμις. Gntumeliori sissimum hoc Poenae genus, Pt gnis servum incessendi et vel Lerandi. Cf. Iemsteth. ad Lucian. I, p. έ63 Bip. et ad Senee. de Const. Sap. lv , 4. Adiudieatur. Aliter paulo vetus Iunii eodex: Adiudieatur ; C. Caesaratum Aeaeo donat. At eodd. paris. α. a. h. e. et Abiudieatur C. Caesari illiam Aeaeus donat. D, ete. Editio tamen rom. vulgatum tenet: probat etiam Istiet. in nou. msa. Caesari. Caligulae. Menandro. Do hoc Caligulae li- herio, nemo praeter uostrum exposuit. Liberto servire eogitur, qui ad divinos honores aspiraverat. A eognitiori r ei esset. Λ cognitionibus quispiam alteri eas. dieitur . quo modo ab epistoli . aut a studiis: quibus muneribus sub Rom. Prin-eipibus fungi solebant Iiberti. Sie enim Polybius a studiis. Narcissua ab epistolis. Pallas a Rationibus Claadio uostro fuere. itaque irridens Seneca temeritaWm et imperitiam Claudii tu ena oodo et iudieando . ait. ι νικῶς, illud traditum Menandro liberto Cati, ut scilicet homo prudena illi a cognitionibus esset. Addo etiam liberto potissimum traditum

fuisse , quia libertis servire assuetus erat, quorum toto Principatu noα princeps, sed mancipium fuerat. G-granga vertit hunc locum: mur ens ira tan durotialerar de Procea. Pro esset dant libri vett. abessel. Vnda promi dubio Caium notat, inqdiit Rlienanus, ut qui cognoscendi Pro- vi iam saepe libertis suis eommitteret , quo magis a curis liber alii ei otio seueretur. Nee interpretamentum displieet Curioui. Sed leetio nostra verior et eoueiunior.

284쪽

DE BENEFICIIS

LIBRI Vu.

286쪽

DE BENEFICIIS

Egregium esse hune de Beneficiis librum quivis intelliget qui

perlegerit, magis propter materiam et res quas tractat, quam propter formam. Nam quin eum pulviseulo quasi omnia, paucis forsan exceptis, converrerit Seneca, quae ad hune Ioeum de beneficiis spectant, aut spectare videntur, nemo accurate legendo exsequens in dubium vocaverit. Reete observat Dionys. Dideratus, hune librum egregium neque in Neronis, neque in Aebutii Liberalis, sed in omnium hominum gratiam usumque esse eo inpositum. Nec dubito, quin hunc librum respexerit Quintilianus in iudieio de Seneea celeberrimo Institui. Orat. X, i, i 3o ed. Geso. quum diceret, multa probanda in eo. multa etiam admiranda inesse. Etsi ordinem et tractatum non omnino probaveris, tamen virtutes libri tantae sunt, ut ideo eum auctore litigare si persedeas; et Quintiliani iudieii altera parte, ae velles eum suo ingenio dixisse, alieno indicio, is abuti nolis. Accedit, quod tum senex, tum primus omnium, quantum scimus, singulari libro de hae r e exposuit. Facium autem hoc esse putem biennio vitae postremo, indo ab a. V. 816, quo gratia Neronis excidisset Tacit. Annal. XIV, 56 . Namque nusquam Neronis non totum tanquam de hominibus bene meriti mentionem fecit, ubi tamen occasio funderct poterat, sed occulte adeo eum ut ingratum tangere videtur III, 3, 3 not. , quod haud dubie non post illos octo annos, quibus gratia et

potentia floruisse constat, seri nequibat. Illo tamen hiennio vitae Duiligoo by Corale

287쪽

vltimo iustituta prioris polentiae commutasse Senecam tradit Tacitus I. l. , prohibuisse coetus salutantium, vitasse comitantes, rarum Per urbem, quasi valitudine infensa aut sapientiae studiis attineretur. Quo quidem otio usum putaverim ad modum Cic

ronis et virorum nostrae memoriae praestantium, e. c. Necheri,

ad libros utilissimos componendos. Nee cuiquam alii rei hoc otium insumsisse eum videmus, quam toti philosophiae pertractandae et expoliendae in usum et sui et suturi aevi. In primis autem ipse memorat Episti VIII. a. se non tantum ab hominibus, sed etiam a rebus, et primum a suis secessisse, ut P sterorum negotium ageret, illisque aliqua quae possint prodesse, conscriberet: quae vertia haud dubie cui ibi movebimus ad Moralium libros nunc deperditos respexerunt. Iam vero quum in iis componendia oecuparetur, locum de Beneficiis, quem tiberius, quam in illo opere forsan sacere placuisset, singulari volumine pertractaret, antequam Epistolas composuisset, selegisse videri debet. Primum quoque nostrum fuisse, qui huic loco de Beneficiis singulare volumen destinaret, cum e libri totius tenore, tum et inde apparet quod neminem scimus ex ulla philosophorum domo sibi singulari hane materiam opere exsequendam sumsisse. Nam quae Chrysippi et Hecatonis volumina ipse laudat , ea vero quomicius ita interpreteris, ut et ipse de beneficiis seripserint, impediunt cum veterum silentium, tum observatio satia manifesta, haec omnia quae noster laudat, e Chrysippi et II eatonis de ossiciis voluminibus, ubi huius loci propria sedes est, aliisque eorum operibus notis petita esse. Nec Romanorum quisquam memoratur, qui hac de re post Ciceronem, quem huius loci in Osticiis mentionem fecisse notum est, exposuisset rquatiquum transitus ad hanc materiam singulari libro explieaadam eo iacilior videri debuit, quum non defuissent, qui singulos ad philosophiam spectantes locos, a citaracteribus incipiendo , et sic progrediendo, Aristotelcm, Theophr.istum. Comieos recentioris Comoediae, Menandrum, Philemonem . Diphilum aliosque i initando, exponendos sumserint. Idcirco

288쪽

de virtutibus, de nobilitate, de fama, de bona indole, etc., agerent: quos tamen omnem in deperditis esse, nec quidquam nisi titulos nobis innotuisse eonstat. CL Fabricii Biblioth. Graec. Vol. III ed. IIartesii. In his quoque numerantur Theophrasti

et Cleanthis libri de Gratia περὶ apud Diog. Laert. V. 48. VII, i 75; qui tamen quid continuerint, neἰfragmento quidem unico ex iis, quod sciam, nobis servato, iuxta cum ignorantissimis ignoramus.

Quo certior itaque et manitatior sententia haec est, Senecam cum senem tum primum de beneficiis singulari libro exponendis auctorem in Antiquitate suisse, hoc obscurior est quaestio de Aebutio Liberali, eui hos septem de beneficiis libros inseripserit: nam Murtium aut Eusebium librariorum indoctorum

aberrationes esse cuiqua in patet. Prima eius mentio occurrit in Epist. XCI , i, occasione narrationis de Lugduni interitur ex quo loco fuisse Lugdunensem recte colligimus. Locus est lii cce: Liberalis noster nunc trist A est, nuntiato incendio, quo Lugdunensis colonia exusta int. Movere hic casus quemlibet posset,

nedum hominem patriae suae amantissimum. Cf. Epist. laud. 9 3,i3. Amicus itaque hic homo praestantissimus fuit et Senecae amantissimus, idemque ditissimus. IIoc non solum ipsa illa libri inscriptio nos docet, quis enim librum talis argumenti viro ignobili aut improbo inscribatῖ sed ipsa Liberalis mentio honorificentissima, quae inprimis Lib. v, 3, a sqq. exStat, clarum

manifestumque reddit. Iam vero etsi haec nobis scire sufficere videantur, tamen plura de viro tam Egregio comperta habere avemus. Sed vel accuratissime quaerentem Antiquitatis monumenta nobis conservata prorsus destituunt. Plerisque autem

Senecae amicis, praesertim iis quibus libros suos inscripsit, hoc accidit satum triste, sed in tyrannide non mirum, ut et ipsi quasi in illam tristissimam ruinam, quo innocentissimus Philosophus a Nerone pmtrudebatur, velut sine nomine corpora, devoluti, ideoque omnia eorum vestigia ex historia istorum tem- Porum penitus sublata sint. Caetervm gentem Aebutiorum non ignobilem fuisse iam e Ciceronis compertum habemus, et Liberalis cognomen adeo Flaviorum et Salviorum fuisse, e Suetonii Vespas. c. 3 et 13 videre licet.

289쪽

rios libros inter tractatus Philosoμhiae urumos ab Seneca editos consist; quime qui scr*ti Omnino sunt sub Nerone, post Cia ii mortem. Argumentum certum , quod e twri primi contemtim admodum de Claudio, et stilite eius iudicium traducia r non facturus unquam illo viso. Libri boni sunt, sed mehercule in

Ordine et tractatu confusi: quem vix est vel annitentem expedirertamen ut possumus.

Primus liber exordium habet et querelam de Ingratitudine , quae Crebra est, et inter ωitia tamen magna. Meo da Bene iisse scriptiarum , come vis eorum, et prurietas sit 8 mec usque - ωρ. V. Tum de it, Benescium non in materie, sed an imo tribuentis esse; et ab eo pendendum. Di est per exe M, eca umenta , usque ad caρ. XI. Ibi duo membra dicendorum

proponit, Quae bene is danda , et Θιemadmodum ' Prius exsoquitur ad suem libri: alterum disseri in sequentem. Disitired by Cooste

290쪽

DE BENEFICIIS

UBER PRIMUS.I. Inter multos ac varios erroreS temere viventium

inconsulteque , nihil propemodum indignius, optime Liberalis, dixerim, quam quod beneficia nec dare

Scimus, nec accipere. Sequitur enim, ut male collata

I. Asta. Introitus pertinet ad east. V: ubi quum exposuisset de mala henesi elotum collocatioue usuque pravo , ad tractationem de beneficiis transit. In hoc vero capita peculiarit et de ingrati avimi duabus causis agitur, nempe temeritate tueollocandis benesieiis , et tuamabilibus inoris quibus beneficii pretium imminui

, idetur Temere... in mulleque. Qui a Pro

sicleatibus, quid, quod a sapientibus, secundum dogma Stoieuin, multiim absunt, iisque opponuntur imPeriti,

stulti. Indiguius ex uno palat. cod. OP ad Gruterum cum G iiovio retinui: aliis, Grutero uolaute, vel omnino omittentibus, vel ἰfilio Peius.at alterius maliti ad Picti in orae exhibente. Eras uus nocenιius, Rudoipli. Agricolatiam ius, invexemat, e coviectura.

Quae quidem vacillatio indicare videtur, viria doctis hanc comparationem debeti, ut qui putareat, voculas nimi propemodum earere nou Posse tali adieeto, et proinde vel ιιιd nius, vel tramitis. vel nocentius, vel sedius insulcirent, parum scilieet sollieiti auctorem au librarium in ordinem cogerent, ideoque legum criticatum haud memores. Liberialis. Aebutius Liberalis, vir illustii loeo natus nam Aebutia gens etiam vigente Republiea ivelaruit , et ditissimus. De eo Coniae. Seue i Pse . epist. cxl , capp. x et 3, I. i3;

Mati eollata. Intempestive et te- ruere et apud quos non decebat, quod nempe benesciis datis, nou mein ea suturi sint.