L. Annaei Senecae Opera Omnia

발행: 1828년

분량: 669페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

461쪽

non amare beneficia sua, neminem non ita composi

tum animo, ut libentius eum videat, in quem multa congessit; cui non causa sit iterum dandi benesthii semel dedisse: quod non accideret. nisi nos ipsa' delectarent heneficia. Quam saepe dicentem audias : 3Νon sustineo illum deserere , cui dedi vitam . quem e periculo eripuit Bogat me , ut causam SVam Contra

homines gratiosos agam. Nolo: sed quid faciam 2 iii milli semel, iter iamque affui. Non vides inesse isti Dei Propriam quamdam vim, quae nos beneficia da vecogit 7 primum quia oportet, deinde quia dedimus. ι iii initio ratio non fuisset praestandi, aliquid ei 4 Praestamus ob hoc , quia praestitimus. Adeoque nos ad beneficia non impellit utilitas, ut et inutilia tueri ac fovere perseveremus, sola beneficii caritate: cui. Hi iam infeliciter dato , indulgere, tam naturale est, quam liberis pravis. XVI. Iide in isti gratiam referre ipsos latentur, non

tutu et no vinis sui et opum et digninistum auctoritate PoMunt.

Ami. Auxilium praestiti. Nam

adesse est suceurrere. Adeeritia nos ad. ... utilitas. Et tan

tum abest ut utilitas sola ad largien dum dios impellat, ut contra , Ole. Imalitia. Suppi non negotia , sed benefeta. Mox quavi vocetulam vidimus non semel; dicitur ver metaphorice prohυere eum cui hena sucimias , fovere heiae ficia. Ctii etiam ιυetieueritato indulgere. Eodem modia qtio supra DMeris bene' scia, lautie ait Mnuleio indulgere.

etiamsi iu&Iiei te e durum illud fuerit.

dat Lipsios Ari,totelem. qui de hoe allectu egregie, ut solet, egit lib. IX Ethie. ad Nieom. c. 7 toto, et in causas inquirit. Benefieos . ait A., magis eos quos benefletis asseeerunt, amare videri propterea quod

illis debetae . deinde quod, vel nulla D fore vit illi uti ias fiant, illos pro

pere suo habent. aeque ae orti fieos i et aequo opera suu ι perinde ae fi

lios. 1Mnantes, laudem quod vi et aeli ne. illo gensu vivendi ae agendi aeer- limo gaudemuη, ete. Hine et Epieurei holieseio asseere quam nisei suavius pia, tinni. Plut . in libro: nou posse

svnviter vivi x udum Epicureos,

qui gratia plusinu in valent, qui inuti

462쪽

quia honestiam os t. scd quin titilo : qii nil non esset in minore opera Proliandi in est, clia in 'raibus Argi moniis collegimus beneficium dare Per Se rem ex Petondam esse. ii sit ira etiam hoc colligemus. Fixum est illud , n quo in cnolera probationes I OSi Pac exeunt, honestum ob nullam ali nna causa m. quam quia ho-2 nestum sit, coli. Qtiis orgo controversiam sacere audebit, an gratum esso, honestum si ly Quis non ingra

tum detestetur hominem . sibi ipsi inutilem 3 Quid

nutem Τ quum tibi lini Patur de eo, qui adversus fiam maheneficia amici sui ingratus est, quomodo id fers

utrum in Ia Iunm rem tur pom fecerit, an tanqua in 3 ii litem Poria si hi et prosii tura in omiserit 7 Puto , nequam hominem existimas; cui poena, non .cui Curi; lore opus Sit: quod non accideret, nisi gratum es ScPer Se expetendum. honestumque esset. Alia fortasse minus dignitatem suam praeserunt, et an sint honesin,

interprete egent: hoc expositum est, Pulchrius liae. quam ut splendor eius dubie ac parum luce ui. Quid tam laudabile, quid iam aequaliter in omnium n nimos receptum, quam reserve bene meritis gPatiam Τ

liam referre: porro quidqtitit honestum est, ad Per se expetendum, et ubM te respeetia ad utilitatem. Iidem isti. M. Epicurei. Honestum est. Λ virtute postulatur. Collegit, beneficium es e Per fie ex- Petendam rem , quin virtus est ea cicindi. Atqui quod de una victiale valet, etiam clo reliquis valere, stoico

en i , manifestum eat. Ergo et grataim esse Poscit ho estum per se expetendum. Hatim eri illud. Fixum b. e. loco Au atri posit una nee dimovevdum.

Vulgaris fornicita loquendi. Hau et alatiaium est. Galliee simillime nos liceremus: C'est tin mini fxe. Sibi inai intuilem. Itigrat rex quumn quolibet contemnatur, nullam utilitatem. sed damnum sibi inde con-rilliit. xibi ipsi noxius est. Docenthoe sequentia.

Quid autem y Se. dixeris.

Gratore. Homines nequam suadi

laerdunt, ide Mille botiis iii erilicii eis,

Alorem accipitaui. Λt hic de alia ue-quitia sermo est, ei quae Poena inagis quam curaua requirat.

Alia. Ossicia.

463쪽

46 a

XVII. Ad hoc, dic mihi, quae causa nos Pei ducit 3Lucrum 2 quod qui non contemnit, ingiatus est. Ambitio7 et quae iactatio est solvisse, quod debebas8Metus 7 nullus ingrato; huic enim uni rei non posui

mus legem, tanquam satis natura cavisset: quo modo

nulla lex amave parentos, indulgere liberis iubet: supervacuum est enim, in quod imus, impelli. Quem iud modum nemo in amorem sui cohortandus est, quems deo dum nascitur trahit: ita ne ad hoc quidem , ut honesta per se petat. Placet suapte natura, adeoque gratiosa virios est, ut insitum sit etiam mulis probare meliora. Quis est, qui non beneficiis videri velit qui non inter scelera et iniurias opinionem hontia iis

assectet 2 qui non ipsis quae impotentissime fecit speciem aliquam induat vecti 3 velitque etiam iis vide vi beneficium dedisse, quos laesit 7 Gratias itaque ,

in apertam lueem Proserri: eliam usi lata locutione de purpura ud solum examinanda, ut spieudor patefiat, a gregie Ohservante Hetustertius. a P. Ruhnken. ad Tiin. P. 2 .XVI l. Aac. Nullam esse causum, uisi honestatem . quae ad illud nos impellit, ut grati simus: neque enim luerum, neque ambitiouem, ne Iuuitietum ad id satis valere. De metu vero lousius Paulo disserit, quem Probat vultum esse , quod nulla lex sit quae ingratos coerceat I ut titillaiiuae iubeat amare Parentes, liheros,

etc.

o modo nulla lex, etc. Apud Romanos quidem utilla lex amare ν. heiates, etc. ius erat. Mosen lameu te .gem liae de re Posuisse notum est, uouist hoc omium, tu quod uatura imus. inintigere debuisset, sed ut ossicia , iue quibus respublica quaelibet cou- luxu uuiluit, humiuali iii formula le- comi lcctcretur. In quod istis in elli. H. e. ad eum copum nos impulli, ad qucua ultro tetidi inus. Quem .ialeo dum nascitur triahit. Est

legeretur: quem viatim nascitur ira inhit, et codices liaberetit, quemadmodum tittacittir trahit. - ιιetniadmo-uum .... ιν ιι his. Stoicii in hoe esse, Dec

liora i roboque, Deteriora sequo . Immientissime fecit. H. e. cupiditatibus suis sa multitus seeit. GPotens qui sui uou compos, uec reetum latu curat. Velitqtie etiam. MSS. omnes Git leti et Pinc. clim Groiiovinnis ' γυ- qtie etiam us vel his . Vude aetitien-

464쪽

ligi sibi ab liis, quos a filixere. Patiuntur: bonosque se ac liberales fingunt, quia praestare non pUSsunt. duod non sacerent, nisi illos honesti et per se expetendi amor cogeret, moribus filiis opinionem contrariam quaerere, et nequitium abdere, cuius fructus

concupiscitur, ipsa vero odio pudorique est: DEC suis luam tu ut uiti a naturali lege descivit, et hominem . exuit, ut animi causa malus sit. Dic enim cuilibet ex istis, qui rapto vivunt, an nil illa quae latrociniis et surtis consequuntur, molint ra iove bona pervenire 3 Optabit ille, cui grassavi et truuseunte S percutere quaestus est, Potius illa invenire, quam eripere. Neminem reperies , qui non noquitiae praemiis sine nequitia frui malit. Maxinnith hoc habem iis naturae meritum, quod virtus in omnium animos lumen suum permittit: etiam qui non sequuntur illam, vident. III. Vt scias. per se expetendum esse grati animi assectionem, per se fugienda res est ingratum esse :quoniam nihil aeque Concordium humani gene vis disclum iudieat Gr novitis: υeluque etiam Asiaxere. Afigere, tibi lium est

Gratias.... Patiantiar. Exemplum .s Tacit. Agricol. 4a est: quem quum Domitianufi Pilaeuus utatu Prt a. et, agi silii gratias Pax,ua est. ITE EPH.

An mi causa. ouauiu in librorum craphia a est. Diucianus einend. ut εniam causia n/. a. Sed nou opus est:

nam animi cautia est: per luculu, Pei voluptatem L animi recreanda causa , Polybii περιουσιας cuius iu-leri relationis uoti exempla desunt. Plautus: Praeterea ahquantum. aut-nat erausa, in deliciis disperdidit. idem Caesar Bel. Gal. lib. VII. Diu e rim. E codd. Pineitin. Et Gruter. quum vulg. Dιc e go habe

rent.

X Ill. Λ sic Dei .e rex sugienda

465쪽

sociat ac distrahit, qiiiiiii hoc vitium. Narni luo alio illi sumus, quam quod muttiis iuvamu P o iliciis 2 hoc tuo instructior vita contraque incursiones subitas inunitior est beneficiorum commercio. Fae nos singulos : quid sumus 7 praeda animalium et victimae, ac imbecillissumis et sit illimus sanguis. Quoniam a caeteris animali laus in tutelam sui satis virium est: quaecumque' vaga nascuntur . et actura vitam segre- gem , armata fiant: hominem imbecillitas cingit: non unguium vis, non dentium, turribilem caeteris secit: nudum et infirmum societas munit. Duas res dedit.

quae illum obnoXlum, Viest, ingratum esse, quoui. iri ramue sociouilis humanufi viticulti ni eo vitio itistiirbatur. JLntittor in antegrcssis est ecl. Cron. sphalma typogr. , Pro muni

Nam ... commercio. Saepe lioc Cl. eero iii libris de ostic. e. e. lib. I, cap. 4, 7, etc. de Finib. lib. IV. P. 19 8 l. inu Pram stoicutu itici leat. Sie nil I. 7, b de ossit. Ned i ioniam. ut praeclare scriptum est a Platone , non uOhis solum nuti sumus, ortus que nostri part m patria vindieat: ntque ut placet Stoicis, homines hominum eui ivn e se generatos. ut ipsi inter se aliis ulli prodesse possint. Si quis ile miseria homilita in quaedam conferre velit, is adeat Lucretium. lib. V. vss. Iol sq. Praesertimque Plin. Hist. Nat. lib. VII init , et

Orosium, etc. imbeeutissimus. Erasmus belli

simias, alii : male intelle-etis coitu. , qui per eompendium aeripta da haut , , bellieissumus bellissimus t umio Dei leniit, vernui scriptiaram, imbecilis-sιmus eruere, quam Gronovi O. ui, fallor, di benii F.

mtim Iacerent. Sic Groiiov. dedit. Antea qui illiam obnoxium celeria Nal. sed τε ceteDis Erasmi coniectanem i est, nec iii Milo cod. com Pnret. d. N aE. Dbra xlom, unde Postremn littera omissa librorum saluti uin seri- Pti ira obnoxio. Minus essot anahi. guum . si verbum tu medio positis messet, sed et sic distinctione in soritisaei te ita telligitur: exemi la quaeuutu addit Gronov. cui liae iacile obvia. Id. e. vitiae illum. Obtinatum cilioqui

466쪽

DE RE NEFi Cli Stiem et societ;ile in . Itaque qui par esse nulli posset si seduceretur, i erum potitur. Societas illi dominium omnium animalium dedit: societas terris genitum, in alienae naturae transmisit imperium, et dominarii etiam in mari iussit. Haec morborum impetus arcuit, senectuti adminicula prospexit, Solatia.contra dolores dedit: haec sortes non socii, quod licet contra fortu

nam advocare. Hanc tolle : et unitatem generis humani , qua vita Sustinetur, Scindes; tolletur autem si esticies, ut ingratus animiis non per se vitandus

sit, sed quia aliud illi timcndum est. Quam multi sunt enim, quibus ingratis esse tuto licet 2 Denique

ingratum Voco, quisqui S metu gratus est. XIX. Deos nemo sanus timet. Furor est enim metuere salutaria: Nec qia is quam viunt, quos timet. Tu

denique, Epicure, Deum inermem facis : omnia illite tu , omnem detruxisti Potentiam ; ut ne cuiqua itime tuendus osset , Proiecisti illum Extra mundum.

Eini re. Epicurum, Deum mundi

auctorem I Ou esse, sed atomorumniotutu concursu in t ne temerarium ,

nulla eausae ariotricis ratioue habita, cogitare potui se, quem uinque plii loM,μllitie studiosum, ΕΡicureis exceptis, inei uti. Attameu doctiit, et idetis ita interii laudiis , i. e. tu spatio tutor Plures, quos filataiebat Epicurus. tmili dos silo, vitam beatissimaiungui, uiliit sicienterii nillil iti rerum

hiatu aulariam Curat tetra , Teucrialione

Deil liui vivinit hae iii uere, hi iu

467쪽

Hunc igitur inseptuni ingenti quodam et inexplicabili

muro, divisumque a contactu et a conSpectu mortalium , non habes quare verearis: nulla illi nec tribuendi , nec nocendi materia est. In medio intervallo a huius et alterius caeli desertus, sine animali, sine

homine, sine re, ruinas mundorum Supra Se Circaque se cadentium evitat, non exaudiens vota, nec nostri curiosus. Atqui hunc vis vide Di colere, non alit coquam Parentem, grato, ut opinor, unimo: aut si nou

vis videri gratus, quia nullum habes illius beneficium,

sed te atomi et istae micae tuae sorte ac temere cori- globaverunt , cur colis 2 Propter maiestatem , inquis, 3 eius eximiam, singulare inque naturam. Vt concedam

tibi: nempe hoc facis nulla spe, nullo pretio inductus. Est ergo aliquid per se expetendum, cuius te ipsa dignitas ducit: id est honestum. Quid est autem honestius , quam gratum esse 2 huius virtutis materiatam late patet, quam vita.

XX. Sed inest, inquit, huic bono etiam utilitas ali-

heant et extra moliam. Nec abludit Lipsius , qui primum extra metam

eoniiciebat, postea vero mati In auctoria agnoscebat. Inamtum Dant eodd. Geuter. Vulg. semiam.

Muro. I. intervallo, intermundi test τα μετακώμια, ap. Cic. sin. I l. 23 intermundia voeata. Quintil. VII, 3. 5 Gesinet. Vide Brucher. Hi,tor. eritie. Philos. Tom. I, P. 1as . niectis. Λtomi tenuissimi: ἄτομα κραι ἀμετειλητα. Diog. Ladria X, 4t Auria. . .eolis ' Epieurum pium et religionis amantissim itu fuisse, et ipsa librique eius, in quibus theologica tractabat, testantur; et Bartitis l. l. . not. G. et P. ubi eruditissimum et sagacissimum illum Criticum ne-

que noster loeus neque Cic. Et Diogenis Laert. loca latuerunt, egregie doeuit. mnestum. Nee honestum repudia-hat Epieurus, quippe qui sein Periaetabat, non iucunde vivi. nisi et honeste vivatur: sed illud lionesivm non eo quo Stoici sensu intelligebat . quum prudentiam eum virtute a. honesto conlaudereti XX. Asta. In gratia reserenda nullum lucrum, nulla utilitas spretetur: ne damnum quidem nos retineat, quin grati sint i s. Sed inest , inquit,... . titilitas ali qua. Obieetio est adversariorum qiii ut virtutem probent nou Propter ipsam sed propter utilitatem coleuis

dam , huic asserunt aliquid utilitatis semper iungi. Ante aut post inquit

468쪽

qua. - Cui enim virtuti non inest 2 sed id proptet se expeti dicitur, quod quamvis habeat aliqua extra se commoda , sepositis quoque illis ac remotis, placeta

Prodest gratum esse: ero tamen gratus, etiam si noceat. Qui gratus est, quid sequitur 3 ut haec res illia alios amicos, alia beneficia conciliet 7 Quid ergo, si quis sibi offensas concitaturus est 2 si quis intelligit,

adeo per hoc se nihil consecuturum, ut multa etiam ex reposito acquisitoque perdenda sint: num libens in detrimenta descendet 2 Ingratus est, qui in reserenda gratia secundum datum videt, qui sperat quum reddit. Ingratum voco, qui aegro assidet, quia testamentum iacturus est, cui de hereditate, aut de legato vacat cogitare: iaciat licet omnia, quae sacere honus amicus et memor Ossicii debet, si animo eius obversa tur spes, si lucri captator est, et hamum iacit. Vt

ergo guhauditur Epicurus aut eius assueta, qui nihil nisi prodentia, quam houestum vocat, motus sacere vult, ideoque utilitatem e quacumque actionum suarum exspectat. Sumtilimior itaque atque durior ei est ista Stoae postulatio, virtutem esse rein Per se exPetendam, quam ut sibi de doctrinae huius veritate Pers aderi patiatur. Hoc autem ita Epicureis ae-eidere debebat, quippe qui omnia ad fierisiis felicitatemque iude prosici-

5ceutem referrent.

Cui enim Miriuti non inest y Respoudet Aunaeus , et latetur Epicureorum sententiam tu hoc veram, sed uihil inde sequi. Nam etsi utilitas laene iacta seni Per consequitur, nouob illam utilitatem bene agendum est. Concedo Ethicae scriptores optimos in hoc consentire, nihil iuste, Sauci

caste , sortiter essici quod non villa hit, nou quidem statim et ei qui se

cit, sed tu temporum et rerum Suru

ma, et omnium quae sunt posthae alibique habita ratione.

Secundiam datum Midat. ΑIterum sequensque donum intuetur si eratque. Si animo eius o resatur 1 es. si

lucri camator ML L multi eodd. et edd. adiecit Gronov. vocem tueri. Grutero lectio haee sordida videbatur , et partieulam si talere volabat: assensus esu Limitis. Recte autem loco huic Grou. suppetias inliti Pars altera propositionis conditionalis, ait, Pleniore et numerosiore periodo simul est similitudinis λωδ etc. Hamum Mavit. De haeredipetis inprimis in usu est, qui muneribus magnis missis legata aut hereditates

ab orbis divitibus quasi piscari gestirent. Primum usus huius vestigium reperimus apud Horat. Seem. lib. II. t. V, Vs. 25, quem deinceps multi Sequuli stitit, e. c. Martiol. lib. IV . 56. Ith. VI, Epigr. inus, etc. Sic

469쪽

LIB. IV, CAP. a I

aves, quae laceratione corporum aluntur, lassa morbo Pecora et casura , e Proximo speculantur, ita hic imminet morti, et circa cadaver Volat.

XXI. Gratus animus ipsa virtute propositi sui capitur. Vis scire hoc ita esse, nec illum utilitate corrumpi 8 Duo sunt genera grati hominis. Dicitur gratus, qui aliquid pro eo quod acceperat, reddit. Hic so lasse ostentare se potest: habet quod iactet, quod Proserat. Dicitur gratus, qui bono animo accepit beneficium , bono debet. Hic intra conscientiam clusus est; quae illi contingere potest utilitas ex affectu latenti Atqui hic , etiam si ultra sacere nihil potest, a gratus est: amat, debet, referre gratiam cupit. Quidquid ultra desideras, non ipsi deest. Artifex est etiam,

cui ad exercendam artem instrumenta non suppetunt; nee minus canendi peritus, cuius vocem exaudiri fremitus obstrepentium non sinit. Volo reserre gratiam :post hoc aliquid superest mihi, non ut gratus, sed ut solutus sim. Saepe enim et qui gratiam retulit, aingratus est: et, qui non retulit, gratus. Nam ut omnium aliarum virtutum, ita huius, ad animum tota

aestimatio redit. Hic si in ossicio est, quidquid defuit,

sortunae munera. quibus homines sa-eila decipi se patiuntur, Seneca. Ep. VIII, 3, in ara voeat. Lipsius risseri Plinii iunioria loeum hule similem. in Paneg. μα- ut regum, εla caesarum munera, tuitos cibis hamos , o retosyraeda laqueos aemulabantur. Nee Graecis hane loquendi formulam esse inusitatam doeuit Hemstertius. ad Lueian. II, P.

hip. Similiter Plato, Tom IX p.

hi p. edit. , voluptatem vocat mεαρ , quo loco Cicero de Senectute e. x3 31 is est, emendatus a Valckeuar. in Diatribe ad Euripid. P. 13s. XXI. Aac. Solum animum in gra lia resereuda esse spectandum.

Viritate. Praestantia consilii sui. gitationis atque voluntatis, qua animus ad gratiam reserendam agitur, delinitur animus gratus: bono animo debet hene fieta, Aristot. Ethie. ad Nicom. IX. 7. Non imi deest. Hoc est, deest quidem, sed non ipsi, in quo quidem esse numquam potest; sed deest loco, tempori, rerum naturae, cir-zumstantiis, ete. Infra explicat: noesi in ostiato est . quidquid de v, fortuna Pecciat. νSoliastis. Arguta haee distinctio: animo grati sumus, re solvimus.

470쪽

DE BENEFICIIS

sortuna peccat. Quo modo est disertus etiam qui tacet, sortis etiam qui compressis manibus, vel et alligatis: quo modo gubernator etiam qui in sicco est, quia Consummatae scientiae nihil deest, etiam si quid ob-ε stat quo minus se utatur : ita gratus est etiam qui vult tantum, nec habet huius voluntatis suae ullum alium, quam Se, testem. Immo amplius adiiciam : est aliquando gratus, etiam qui ingratus videtur, quem mala interpres Opinio .contrarium traducit. Hic quid aliud Sequitur, quam ipsam conscientiam 3 quae etiam ob-Puta delectat, quae concioni ac famae reclamat, et in se omnia reponit, et quum ingentem ex altera parte

turbam contra sentientium adspexit, non numerat sus-

fragia, sed una sententia vincit. Si vero bonam fidem Persidiae suppliciis assici videt, non descendit e fastigio, sed supra poenam Suam Cou Sistit.

XXII. Habeo, inquit, quod volui, quod petii. Non

poenitet, nec foenitebit, nec ulla iniquitate me eo

enre despieit in illam qnae tradueit

i. Poenis , tanquain contrarium sive

pei fidum , asscit. Similis est Demetrii sententia ny. Senec. Ep. VII. 8, unus mihi pro populo est, etc. CL Iacobs ad Brutichii Analeci. Λui-madv. III. 2, P. 153. XXll. Λno. Ipsam virtutem amplissimum sibi praemium, et etiam in morbis. etiam in tormentis gaudio esse. Argumenti repetitio quod iam supra exposuit: grati animi specimina a morientibus inprimis edi, qui sane nihil iam sperant, neque refereudam unquam, quod grati sint, gratiam retitur. Tandem Pauca subiungit de virtutis pulchri-

liidine. Inquit. Non h. l. ut iuultoties et de Nostri more. adversarius, Sed

13pieus, qui non descendit e sa-α ressis manibus. De otiosis dicitur, proverbii loco. Cf. Liv.' VII. 23. Lucan. II. 292. Attigit Erasmus Adag. arat. Gallice dicimus ias bras

emis/s. Quem mala intemres vinis contrarium traducit. Sequor codicem Naa. , qui in omittit ante contrarium. Traducere h. l. est contemptui,

risui exponere παραδεtγματMetu. CLTurnelii Advers. XVI, 5. E in se omnia r oniι. etc. Quis h. l. non meminerit egregii carminia Horatiani lib. II l, Od. IlI, Vs. Isqq.: Iustum ac tenacem Prvositi Mirum Non esseium ardor PDaMa itι-bentium. Non Multus instantis tyranni . Mente quatit solida. a sententia', 'uitatu seri, Su.ieonscientia instinctiis, et elatus supra inale de se iudicantetu Plebem, Se

SEARCH

MENU NAVIGATION