장음표시 사용
491쪽
xit, quod impediat. Ideo omnia illi succedere dicimus, et nihil contra opinionem accidere, quia praesumit animo, posse aliquid intervenire, quod destinata prohibeat. Imprudentium ista siducia est, fortunam sibi sspondere: Sapiens utra inque partem eius cogitat; scit quantum liceat errori, quam incerta sint humana, quam multa consiliis obstent; ancipitem rerum ac lubricam sortem Suspensus sequitur , et consiliis certis incertos eventus. Exceptio autem, sine qua nihil de
stinat . nihil ingreditur, et hic illum tuetur.
XXXV. Promisi beneficium, nisi si quid incidisset, quare non deberem dare. Quid enim, si quod illi pollicitus sum, patria sibi me dare iusserit 3 Si lex lata
erit, ne id quisquam iaciat, quod ego me amico meo facturum promiseram 8 Promisi tibi filiam in matrimonium ; postea Peregrinus apparuisti: non est mihi
animo destinavit: modo nil incidat, quod obstaculo sit. Apud recentiores est uoa pereelehrix secta qtiae hoc sapientiae praeceptum ad litteram serunt, the Qua ers. Fortimiam sibi spondere. Si hi spo dere sole ni consiliis sortuna faveat. neque quidquam opponat obst: culi.
Consiliis certis ιncertos e enitis.
Supple sequitur. Nihil destinat. nihil ingreditur. Omnium e d. lectio est, non, quod Mure . dedit, aggreditur. Ingi editur est incipit. Et hie. Se. vel tum. XXXV. Αac. Continuatio eiusdem
materiae. Varia exempla enumerat.
in quibus promissis non stare licet,
et dogma suum repetit, imitatione rerum Posse mutari sapientis con- .ilium. Non est mihi. . . . eonnubiam. Cives Totnanos tantiam cives romanas in matrimonium ducere potuisse, nolis sima rea est. Concessio tamen ii istarum nuptiarum elim Peregriuo vel peregrina Post Senecae dem uin lem --i ora iuvaluiti Cf. Heiae ii Atitiq.rom. ad Iustit. I. io. Quod vero Lipsius ad h. l. contendit , SeueCain etiam suisse peregrinum, in eo desidero eius iii dictum , quum , quod fi nex ille alioqui venoandus Probe scivit. Seneca muneribus et licinoribus ossietisque civilibus omnis generistanctus sit, quae tamen notiuisi in
ei vem romanum cecidisse constat. Corduba autem. unde Seneca ortu
das suit. erat eolonia patricia Plinio teste N. H. II l, i , ideoque colonia civitatis romanae, qua quidem relietaeolo ut Romam reduces ius suffragii
et honorum Petendorum exercueruui. Quamobrem Seneca se ipse novum
hominem apud Tacit. XIV Annal. 53 appellavit. Haetenus assentior Feringusouo lib. I Historiae inerementi elexeidii Reip. Rom. interpretat. ger-
492쪽
cum externo Connubium. Eadem res me defendit, a quae vetat. Tunc fidem sallam, tunc inconstantiae crimen audiam, si quum omnia eadem sint, quae erant promittente me, non praestitero promissum: alioquin
quidquid mutatur, libertatem facit de in legro consulendi , et me si de liberat. Promisi advocationem : postea apparuit, per illam causam praeiudicium in pa
trem meum quaeri. Promisi me peregre una exiturum: sed iter infestari lat Pociniis nuntiatur; in rem praesentem venturus sui: sed aeger silius, sed puerpera 3 uxor tenet. Omnia esse debent eadem , quae fuerunt quum promitterem, ut promittentis sidem teneas. Qua nutem maior fieri mutatio potest, quam si te malum
virum et ingratum Comperi 2 quod tanquam digno dabam, indigno negabo, et irascendi quoque Causam habebo deceptus. XXXVI. Inspiciam tamen et quantum sit de quo
LXXVI sq. p. 393 sq. γ rem ita se
hahub se asIirmare non ausim. Eadem res me dessendit. quae vetat.
3. e. quod me impedit quominus tibidem promissa, hoc me ab omni eulpali herat. insons et innoxius, licet pol lieitis Don steterim, Mnhulo, quia stare per fortunam noli lieuit. De integro eonsulendi. H. e. Consilitim redintegrandi; iterum deliberandi. quasi res lutegra foret, neque unquam in deltherationem missa. Et me fida liberae. Omnium eodd. et edd. lectio ante Erasmum, qui Tulliana phrasi eoniecit, et meam idem liberat. fides est interdam Promis iam, quatenus sides est id eui considas , seu eonfidere soleas possisque; deducitur autem nti aeol. πιττις, τιτις, cum a Pilatione, ut sit idem quod πιο ς. Salmas. de Usur. 2, P. 22. Grae . ad Cic. de Oss. I. r. Promisi a Mationem. H. e. auxilium in re iudiciaria ; adesse alieni in ille, ut gratia crimen elevetur, hoc
ad catio est. Praeiudicium... quaeri. II. e. quaeri
aecusnndi aut aflllige udi quoquo modo mei patris ansum. In rem Praesentem . . .hi. proprie veniebant in rem praesentem olim, quum loeum de quo controversia es set, oculo ae dixi to designare vellent. Sed hie sermonem esse de advocat. .
qui alioqui in iudicio patrocinium clienti ant amico erat praestiturus . apparet. CL Erilesti Clav. Cie. h. v. XXXVI. Aac. Attendendum esse quis rei promissae modus sit et aliquid vel ingrato tribuendum , ut fidem non sesellisse sapiens videatur. Non omni errori Lamen in rebus Pr
493쪽
agitur: dabit mihi consilium promissae rei modus. Si exiguum est, dabo: non quia dignus est, sed quia
promisi; nec tanquam munus dabo, sed verba mea redimam, et aurem mihi pervellam; damno castigabo promittentis temeritatem: ecce ut doleat, ut postea consideratius loquaris: quod dicere solemus, linguarium dabo. Si maius erit, non Committam, quem ad modum Maecenas ait, ut sestertio centies obiurgandus sim. Inter sese enim utrumque comparabo. Est aliquid, et in eo quod promiseris, perseverare: est rursus multum in eo, ne indigno beneficium des. Hoc tamen quantum sit, attendendum: si leve, conniveamus; si vero magno mihi aut detrimento, aut rubori futurum, malo semel excusare, quare negaVerim, quam Semper, qUare
dederim. Totum, inquam, in eo est, quanti promissi mei verba taxentur. Non tantum quod temere promisi, retinebo; sed quod non recte dedi, repetam. Demens est, qui fidem praestat errori.
XXXVII. Philippus Macedonum rex habebat mili-
missis temerarie indulgendum esse docet. Aurem mihi perMellam. I. e. ipse me admoneho, ad cautionem in posterum adhortabor. Nam aurem vellere commonefacientis est et memoriam item
excitantis. Pliu. II. N. XI, 45 : est inaurs ima memoriae locus, quam tangentes antestamur. Virgil. Eclog. VI, 4: CXnthius avrem ellit et admonuit.
Noster iterum insta V, 7 et Epist.
Ecce ut doleat. Mihi ipse dieam: ce ut hoc mihi doleat. Verbum do Ieat impersonaliter hic usurpatur. Linguarium. Multam dependam et quasi vectigal pro lingua temere locuta. CL Gronov. ad libr. IV de pe
cunia vetere, CBP. 4. Sestertio centies. Lipsi iis monet argute Maecenatem locutum , nolle
se obiurgari tanto impendio. id est
rehus ipsis, non verbis. Lagrange vertit: δε ne verax Pas quian reProcho me collae tin million de aestertes. Sestertium centies h. e. Io, o, O sestertii ad nostrae monetae ratione
rim. Nempe si non dederim semel, tantum culpam levitatis aut imprudentiae mihi obiiciam. Si vero male promissum dederim, per totam v itam me poenitebit quod dederim. XXXVII. Aas. Probat exemplo regis Macedonum , qui errore suo iu-iellecto fidem non Praestitit... Phili reus. Ex memoratione Pau-
494쪽
lem manu sortem, cuius in multis expeditionibus utilem ex Pertus operam, subinde ex praeda aliquid illi virtutis causa donaverat, et hominem venalis animae crebris auctoramentis accendebat. Hic naufragus in possessiones cuiusdam Macedonis expulsus est; qui, ut nuntiatum est, accucurrit, spiritum eius recollegit, in villam illum suam transtulit, lectulo suo cessit, a Diactum semianimemque recreavit, diebus triginta im- Pensu sua curavit, resecit, viatico instruxit, subinde λ dicentem : Gratiam tibi reseram : videre tantum milii imperatorem meum contingati Narravit Philippo naufragium suum, auxilium tacuit . et protinus petiit, ut sibi praedia cuiusdam donaret. Ille quidam orat hospes eius, is ipse, a quo receptus erat, a quo sanatus. Multa interim roges, in bello praesertim, opertis oculis donant; non sufficit homo iustus unus tot armatis Cupiditatibus; non potest quisquam eodem tempore et a bonum virum , et honum ducem agere. Quomodo tot
saniae. Di postea Philippum interseeit es. Arrian. Exped. Alexandri I, 2o. 2S M. Schini ederi et Diodor. Sie. XVl , si eolligamus necesse est, patrem Alexandri M. dici, nou Penul
timum aut alium regem Mncedoniae cognotniuem. Ceterum Seneca ratius
halie historiam de Philippo narravit. Militem. Non gregarium, hed Centurionem ordinis duetorem: sic miles. πρατυίτης, saepe de iis qui militi-hus Prae utit usurpatur. Sed h. l. militem significat qui grandis statura et manu promptus ob id a rege spectatus est, et inter samiliares quodammodo admissus. Hoc saepe vi' id principes factum videmus et possumus
memiuisse. Auctoramentis. Donis, praemiis. OtM , ut nuntiatum est, accucurrit.
Sestoli tim Maee ni tui, quod codd.
quosdam et edd. invaserat, Gron vius plurium codd. , inprimis cod. N. . . auctoritate recte delevit, et qui e suis mss. pro quωι Positit: quem sequimur. regum. Bene habetr sel olium est. quod Lipsit eodd. praestabant. Uberam aemiM,umqu . satias instruxit. Viali eum dedit. Viaticiam vero est pecunia et inter-eibaria ad viam suseipiendam. C. Caeci l. Plinius de Martiata Hispaniam prosciscente: Prosecutias eram i talico secedentem : dederam hoc amicitiae , dederam , etc. inertis o lis. Gallie. les reux b-
Homo itistus. Sc. hae in re. Nam alitis eius iustitia male audit apiad Demosthellem et I heopompum .htheuaei IV, p. s. t 67. Cicero tamen tau
495쪽
LIB. IV, CAP. 37 millia hominum insatiabilia satiabuntur 3 quid habebunt, si suum quisque habuerit 7 hoc Philippus sibi dixit, quum illum induci in bona quae petebat iussit.
Expulsus bonis suis ille non ut rusticus iniuriam tacitus tulit, contentus quod non et ipse donatus esset; sed Philippo epistolam strictam ac liberam scripsit: qua accepta ita exarsit, ut statim Pausaniae mandaret, bona priori domino restitueret: caeterum improbissimo militi, ingratissimo hospiti, avidissimo naufrago, stigmata inscriberet, ingratum hospitem tostantia. Di - 4gnus quidem fuit, cui non inscriberentur illae literae, sed insculperentur, qui hospitem suum, nudo et naufrago similem, in id in quo iacuerat ipse littus expulerat. Sed videbimus, quis modus poenae SerVandus fuerit: auferendum utique suit, quod summo scelere invaserat. Qui S autem poena eius moveretur, qui id Commiserat, Propter quod nemo miserari miseros Posset Τ
XXXVIII. Dabit tibi Philippus quia promisit,
dat elim propter facilitatem et humanitatem de .Oss. I, 26. Cons. Aelian. V. H. VIlI, t 5. Iustici. IX. 4. Vnde
Seneca hanc historiolam desumpserit, dicere non habeo: criticum autem non egisse in deligendis exemplis historicis, nolum est, e. e. ex
iudicio de Λlexandro Magno. CL ad I de Belles. a 3, t. II , t 6 , I. EP. XCI,
37 Strictam. H. e. vividam atque ve-
laementem. Metaphora ducta a gladio qui e vagina strictus fuit. Stigmata. Intistas Donti notas literasque. De hoc more, sive uua litera sive pluribus iisque ingentibus frontem implendi maleficorum. multaeollegit Lipsius in Eleci. II, 15, Pug. 488 sqq. Opp. 'l Um. l. . ProPter quotl nemo miserari mire- ros 'osset y Defendit hane lectionem Lipsius e sequentibus cap. XXXVIII,
2: nonne omnibus miseris aqua et
igni interdixeraιῖ Plerique tamen scri Dii, Pro quo nemo misereri misericors Posset y vulgatum praesero ut Senecae magis Cousentaneum. - Qui ....
Osset e Poenam reprobare videtur istam noster, qniamnites iste tam im mane facinus commiserat, ut uem O , qui quod incredibile visum esset, evenisse videret, eiusmodi miseris nauisugis opem ferre ira posterum ab animo suo impetrare posset: ne sibi, verens , idem quod rustico accideret. Seneca autem tu hacce reprehensione sibi constat; iit qui, omni actiorie ingratorum reiecta, nec Poenam Pru hat ullam.
496쪽
eti; msi non debet , etiamsi iniuriam, etiamsi scelus iacturus est, etiamsi uno tacto praeclusurus est naufragis littora Non est levitas , a cognito et damnato errore discedere ; et ingenue satendum est : re Aliud putavi: deceptus sum. o Haec vero superbae stultitiae perseverantia est: α Quod semel dixi , qualecum lite
est, fixum ratumque Sit. D Non est turpe, Cum Pe mu-
, tare consilium. Age , si Philippus possessorem illum
eorum littorum reliquisset , quae naufragio ceperat, nonne omnibus miseris aqua et igni interdixerat 3 Potius est, inquit, intra fines regni mei, te litteras istas oeulis inscribendas durissima fronte circumserre; ostende quam sacra res sit mensa hospitalis: praebe in facie tua legendum istud decretum , quo cavetur ne miseros tecto iuvare capitale sit. Magis ista constitutio si C erit rata, quam si illam in aes incidissem
XXXIX. ci Quare ergo, inquit, Zeno vester, quum
tendit hene egisse. lieet promissis
non steterit. et pertinaciam eorum
carpit, qui quidquid dixeruut, fixum
Dabit tibi. Num dabi: tibi, su Per bissime latro. HιΠρρus, etc. y Haec quidem sunt rhetorici coloris Seueeae familiaris propria. rat nimirum interrogationibus conversi ollibusque subitis eiusmodi utatue: uti saepe iam vidimus. -Nunc sentio, recte se habere interrogationes illas, de quibus supra ea P. Xlv, a, ambigebam. I Interdixerat. Pro interdixisset. Nilbae sormula loquendi frequeutius, qua Plus quam persect. indieativo modo pro Lubiunctivo ponitur.
Potius est. 1 raesint te , Et c. Te licerias istas raculis insciubendas.
Lipsius ait: Quid Z ipsi x Oculis iv
scliptae uotae r nec potuit, nee solet,ete. Emendat adeo vel feralis . vel vel Mitis. Sed heue babet. - Iε- teras istas oeulis inseribendas, etc. Bene Hiietus in notis niss. loeum lintae sic exposuit: non fronti Lolum, sed oeulis ipsis, si fieri posset, tu seribe das. Lipsius h. l. expedire se non P ivit. Ostende....homitatis. Institutis antiquissimis hospitalitatem nil tibvendam et sanctitatem eius moribus sit-matam esse instar decreti , eonxtat. Hinc Graecis αλα- τα-
proverbialis fuit loquendi forma CL Iacoba ad Bruackii Ana Ieci. Animadv. l. 2 p. 24t et Addend. Vol. Ill eiusdem operis P. u p. 456. Nee Arat,ibus incognitum inorem di eeudiiive rationem dκet Sellillae Letiat ungeti des IIochsten V , P. 247. In aes incidissem. Vt legem.
497쪽
quingentos denarios mutuos Cuidam promisisset, et illum parum idoneum comperisset, amicis suadentibus ne daret, Perse eravit credere, quia Promiserat 2 is Primum alia conditio est in credito, alia in beneficio. Pecuniae etiam male Creditae exactio est; appellare debitorem ad diem possum : et si soro cesserit , portionem seram : beneficium et tot uui perit,
et statim. Praeterea hoc mali viri est, illμd mali pa- , tris familiae. Deinde De Zeno quidem, si maior suis-Set summa , Credere perseverasset. Quingenti denarii sunt: illud, quod dici solet, in morbo consumat:
fuit tanti, non reVocare promissum suum. Ad coenam
quia promisi , ibo , etiamsi frigus erit: non quidem, si nives cadent. Surgam ad sponsalia , quia promisi,
quamvis non concoxerim : Sed non , si febricitavem.
Sponsum descendam , quia promisi: sed non si spondere in incertum iubebis , si fisco obligabis. Subest, a
Parum idoneum. redderetur pera solsable.
Si fais Moerit. Proprie de arget tariis, qui non amplius solvendo pares , ideoque forum, ubi argentariam faciunt. deserere coguntur: deinde quoque de dehitoribus, quoriim bona sub titulum ivere. CL ad XIl. 3. Quingenti, etc. In Lipsiana et plerisque edd. est punctum Post: Quingenti denarii sunt. Solus Rub ore ponit tantummodo virgulam; sed, coutra
suum morem, nihil motiens. Nos interpunctionem Paulo mutavimus, quo
sententia, Per se impedita, mssis Perspicua soret. Selisus est: Quingenutantummodo denarii pende i stini: iutid have peeuniae summamὶ Zeno, seu quivis consumat, consumeret in morbo , quo totae phrasis, Prover hii loeo diei solet, ut diei solet.' morbo eoustimat. Morbum diei de quovis animi vilio uotum est, ide que etiam de libidine quadam singi lari animi: es. Ep. VII. r et Mit selier-lieh. ad Horat. Carm. I, 37, IO. tu primis huc pertinet Epist. 73, 4. Concedo tamen, sumi quoque proprie
posse de impensa, quam morbus Corporis ere re solet.
it tanti. Quasi dicat: vel hoe impendio emere debui promissi mei
Descendam. Ad sponiletidiam insorum et ad tribunal. CL ad Ill de
Benes. 2 7 . a. In incertum. Summa non expressa.
Hseo. In liseum reditus inlluxisse, qui ex tributis provinciarum Caesaris manarent et ad imperatores Perlinerent , conflat. Cf. Heiaeccii Antiq.rom. I. u , iob sq. XXXIX. Anc. Promissa autem beneficia multum distant ab aliis pro- inissis, v. s. a credili promisso.
498쪽
inquam, tacita exceptio, si potero, si debebo, si
haec ita erunt. Effice, ut idem status Sit, quum exigitur, qui fuit quum promitterem. Destituere levitus non erit, si aliquid intervenit novi; quid miraris,
quum conditio promittentis mutata sit, mutatum esse consilium 2 eudem mihi omnia praesta: et idem sum. Vadimonium promittimus ; tamen deseris : non in omnes datur actio deserentes; vis maior e XCUSat. XL. Idem etiam illa in quaestione responsum existima , an Omni modo reserenda sit gratia , et an be- Deficium utique reddendum sit. Animum praestareguntum debeo : caeterum aliquando me referre gratiam non patitur mea infelicitas, aliquando felicitas
eius , cui debeo. Quid enim regi , quid pauper diviti
reddam 8 utique quum quidam recipere beneficium iniurium iudicent, et beneficia subinde aliis beneficiisa onerent. Quid amplius in horum personam Possum , quam velle 3 nec enim ideo hunc licium novum reiicere
Vadimonium promittimus; lamet deseris: non in omnes datur actio deserentes. Hanc lectionem DPc eod. N;ia. reposui. Hic codex , cuius a Pices Si u
guli , ait Groii. consideratione digiti fiunt, en in quatuor aliis dabat deserui, unde Cronov. secit deserti. Simplicior autem emendatio mihi esse videbatur deseris. Antea: Vad.
Prom. tamen deseritur: non in Omnes diatiar actio; deserentem Vis maior ,
etc. Iam Lipsius deseι eirtes dat, quam vocem ad Omues retulit. recte legens ac distinguenS. XL. Λtio. Animns gratus tamen Praestandus est, si fieri non possit ut res ipsa reddatur. Non ille semper vituperandus qui non statim reddit. Immo tu gratum animum ilic demonstrat, ii ii in leui postive et Statim reddit , quasi iuvitus debeat. Aliquando me referre gratiam non Putitur. . . aliquando Ielicitas eius cui
debeo. Quid enim illi dandum qui
omnin abunde habet et ita nos prae
stat divitiis ut nihil illud videatur quod dabimus ' Quod iusta dicitur P; g. 497 . sd ca'. si v : Aliquando et
Quid enim regi. quid Pauρer diMiti
reddam ' Mureti liaec coniectura est. quam caeteris pracsero. Nam Om ues
codd. et caeterae edd. habent: Quid enim regi. quid Pauperi, quid disicir. ' Vnde Pinc. sacere voluit: Qtiid e. regi, quid Priuc i. quid d. v. st Reges
enitia et Iiriticipes si equuliter copulat noster. Fuit, quum opinarer voces duas quid Pauperi margini a male fie- dolo lippictas et is icin textum imitiis A es,e. - Quιd enim regi. etc. Haud
dubie nostet de Nerone li. l. cogita it,
499쪽
debeo, quia nondum prius reddidi. Accipiam tam libenter, quam dabitur: et praebebo me amico meo exercendae honitatis suae capacem materiam. Qui nova accipere non vult, acceptis offenditur. Non refero gratiam e quid ad rem 2 non est per me mora, Maut occasio milii deest, aut iacultas. Ille praestitit mihi, nempe quum occasionem haberet, quum sa- cultatem. Vtrnm bonus vir est, an mulus' apud bo-3num virum bonam Causam habeo: apud malum non ago. Ne illud quidem existimo faciendum , ut referre gratiam , etiam invitis his quibus refertur, properemus , et instemus recedentibus. Non est referre gratiam, quod volens acceperis, nolenti reddere. Quidam, quum aliquod illis missum est munusculum, subinde aliud intempestive remittunt, et nihil se debere te- flantur. Reiiciendi genus est, Protinus aliud invicem . mittere , et munus munere expungere. Aliquando et non reddam beneficium, quum possim : quando 2 si plus mihi detracturus ero, quam illi collaturus; si ille non erit sensurus ullam accessionem recepto eo, quo reddito, mihi multum abscessurum crit. Qui se-stinat utique reddere, non habet animum grati hOminis, sed debitoris. Et ut breviter , qui nimis cito cupit solvere, invitus debet : qui invitus debet, ingratus est.
qui beneneia quae Senecae dederat, eaeteri. Nee quidquam mutes. Via- ab eo reddituro tot lautaque recipere cent. hellov. l. l. IX, to8 habet: noluit. Taeit. Annal. XIII, 53. signum. et mnx munus muner . Reιieienvi gentis. Sic cod. NaE. et συγugnare. Λlioqui sensus est obvius.