Physicorum Aristotelis libri, Ioachimo Perionio interprete. Nunc verò opera doctissimi Nicolai Grouchij integrè restituti, limati, & emendati ..

351쪽

te iugi tenore perstan Euri Vulturnis qui ab Vrsa, Boreae o Aquilones Nocantur. Z bri Favoni, qui ab occasu:qui a meridie, oti dicuntur OAustri. Vulturnorum porro is Caeciata dictus est, qui nascitur ad ortum sol itiale. Subsolanus ad aequinoctialem:ad

brumalem Vulturnus. At eorum qui ex obuersaparte prodeunt,quos Fauonios vocamuT,Argeses con Coro

ab occasusol itiali qui etiam Olympi, ab aliquibus

dictus est, ab aliis Ianx.Fauonius ab aequinoctiali, A=icua ab hyberno oritur. At vero Aquilonu is qui Caeciae coniunctus est,peculiariter appellatur Aquilo. cui autem hunc a vertice statim excipit per Meridi num*irans, ptentrio dicitur. Trascias deinceps a Coro spirat: quem nonnulli Caeciam appellauerunt. Rur1us ex Austris is qui a verticenobis condito sese infert ex aduerso Septentrionis, Auser nominispr rogatiua dicitur. Qui inter hunc O Vulturnum eri, Euronotu est vocitaturas, quasi dicaπ Vulturnauster.

in qui pirat altrinsecus inter Apbricu Austrum, hunc alij Libonotum,quasi Africauli; ,alij Libopho

nicem vocant. Ventorum porro quidam status rectos, quidam γ sexos habent. Rectos habet j qui lineis r diis semper grassari solent creflexos O refractos, ut is quem Caeciam nuncupant. Rursus quidam θ epoialent,ut Austri: iiidam aesare, νt Etesis qui dicuntur, id est anniuersari' , cinnum quendam condicientes S ptentrionum atque Subsolanorum. Ornithi quas mutari , venti quidam dicti sunt ex Aquilonio genere, Nerno tempore inualescentes. Caeterum ὸ genere violentiorum flatuum, Catuis nomen est flai M ingrue iis supernὸ , repenteque everberantis. I bella status es praeualens,qui repete prosilit. LAVs Strobilus nucupatur,qui infern ursu vorsuta repete couoluitur.

Anapb ema quasi eoatra terrae, dicitur votu su-

352쪽

specu altatra cepi epogatus emicuerit,aut e terra in blatum discedente: qui Turbo terrestris est tu cum multu ac colori vaferri coeptus est. Flatus Ῥero in nube implicitus er crassa

O humida,continuatum nobis *issamentum violenta eruptione persiingens, mugitum edere cum ingeti si rore solet,qui Tonitru dicitur: modo haud absimilispiaritin vehementer in aqua impas. Fulgetra est spiriatus ignit- coruscans,dum nubes dirumpitur, quae tonitru antecedere solet: cum tamen post ipsum fiat. Siquidem quod oculis percipitur, ei quod auributa obiectum est,anteuertere natura comparatum es quippe

illo e longinquo aspectabili: hoc tum demum exaudibrili,quum auribus appulsumsit .p ertim quando ait

rum omnium naturarum celeritate maxima puditum

est,ignita scilicet natura,alteru minuS volucre, quod est naturae spirabilis O aereae, no antequam aures p pulerit,ad auditum peruenit. At Nero quod fus rit,si ad terram Uque cursem ictisum sit, Fulmen νο- catur Sin semiustu quide,sed uniuersum tamen vi lentumque incubuerit,Prester, hoc es accensuῬ turbo, dicitur. Quod se prorsua ignis nihil interim conceperit, Typhon vocatur: qui est νortex procellosu euer heras. Horum quicquid in terram impetu decubuerit Sceptos,id est Fulmen,nominatur: qui Psolose dicitur, quum fuliginem contraxerit: Arges, se raptim emiacuerit Elicias,si lineari specie conformatus est. Scepti dicuntur quaecunque fulmina,in quiduis illisa sint. dsummam, eoru qua in ae re apparent alia specie tenus exesunt: alia etiam habent naturae subsistentiam. v ciem tantum exhibent arcus cslestes, Virgulae ali que huiuscemodi.Substantia etiam apparent fulgores leues, O quos emicantes νocamu criniis stella,

O iis milia. Arcus es species segmotisolaris vel lu-

naris

353쪽

naris evita in nube humida ct caua O perpetua: quamelut in speculo intuemur, imagine relata in speciem circularis ambitus.Virga est arcus cslestis exhibitio in directum conformata. inea est edita imagobderes

claritatis undique illuserata, bacte V ab arcu disseres quod ille ἡ regione Solis ac Luns visendumse exhibet, quum area sedus totum ambitu cingere orbiculari s leat. Fulor e t ignis cosiectio qui in aere exarsit: per tum ille quidem aut iaculari 1pecie transmeans, aut Ῥno loco fixus. - eiaculatio, ignis est enatu attritu in aere,pernici motu inuehens, ob eamque pernicitate

oblongam formam simulans. Fulgor Dus est extensio longὸ porrecta, loco permanens, O tanquam pro fluuium sideris. Quod si in alteram partem dilatetur,

Crinitatiella vocatur. Saepenumero aut euenit ut fulgores tempore multo maneant :θpe Ni confestim extinguantur. Complures item O alie rerum for cernuntur in caelo apparetium . t quae Faces,quae Tr beculae, qus Dolia, quae Scrobes nuncupantur .omnia ab earum rerusimilitudine appellata, Mnde nomina mutuata sunt .Eaque partim in occidua mundi par tripa tim in Oriente cernuntur partim etiam ambiguo in miramque partem editur raro vel Septemtrionali, vel

Austrino. Caeterum omnia incerta. Quippe nihil huius cemodi hactenu proditum est memoriae ita luisse comstabilitum ratostu constituto,νι semper conspiculi fuerit.Atque huiuscemodi sunt qui in natura animabili aeriaque fiunt. Iam Nero Terra continet etiam iapsa inse, ut aquae, ita Jiritus igni qu e scaturigines, quarum quaedam sub terra latent,oculis humanis sub- ductae multae θ iracula habent emi riaq; νaporis:νt Lipara,vt Aethn ut inolis insulae, qua quide saepe Oi aestuminu more ut,ignita'; ferri glebas euomui. 2' o ulla νero huiuscemodi scatebraesecundum

354쪽

fontes sitae,aquata inde manantes calefaciunt, aliqua inde ut tepentes, esseruefactae aliae,qusdam modice t perais ut emittatur.Multis etia in locis orbi exitus

spirituum pari ratione patefactisunt. Quorum partim fanatico furore afficiunt homines propiuN accedeteis: partim tabifica xi absumuntiare fatidicos efficiat, ωt Delphici ct Lebadicisunt O quiprorsua enecent,

Ῥt in Phrygia. Frequenter sit etiam vi congenitus spiaritus in terra condituσ,quum aberrat insinuarit in a strusos quosdam ei atqMe caecos meatra, quase sediabus suis erumpens, multis in locis vibrantem motum cieat. Est etiam, nec raro, quum staturi aduena, in trorsus in terrs caua irrumpes, deinde exitu omni e clusus,intus sese versando, ingenti νi terram quatiat, nequicquam exitum inde qusritans: ex quo D natu;

facinis , quod voca ista Terrmotum. Ter motuum

autem i, qui ad angulos acutos in obliquum quatiunt, Epiclinis appellantur, quasi in transuosum se agentes. Sursum vero deor)umque ad angulos rectos i ctantes,Brasis vocantur, a similitudine aqus esseruesecentia. tqui labes teri s relinquunt in caua subside tis,ab atu Chasmatis nominati sunt. Quem hiatum

ij qui xi eruptione facta patefaciunt,R'e',id est e

fractores,dicti sunt. Iam horum aliqui statum secum e rupturum rapiunt:alijsaxa:alij coenum. Sunt qui fon tiumscatebras edidere,qus antea non erant, On-,ides trusores, vocant,qui νno obnixu subuertunt quod impulerunt.Sunt etiam qui quassabundi,atque viroq; declinantes vibrant*que quod mouerint semper eria gutrob id Palmatis, hoc est vibratores, dicti efficiuntque terremotum tremoris non disiimilem. Appella tur etiam Mycetis, terVmotua qui cum mugitu qua tiunt cindito ob id nomine: quanquam sepe terrs mugitus abisq; terr notu contigerit: id quod assolet, quum

355쪽

stiritas impar quatiendae terrae fuerit, intusque cohiabitu ac conuolutus arietarit impetu vehementi. de quod status qui terram subierint, torroboratiores sunt a liquoribus temrenis qui intuύ conditi sunt. proportione his respondent ea quae in mari euenisti. N inio hiatus fiunt maris, recesuN: undarumq; excumsones,interdum reciprocantes, interdum eluvie retrδDon resurrente. id quod proditum est circa Buram H licemque contigisse. Saepenumero etiam in mari evaporationes ignis exi Llunt ontes excaturiat,ostia fluuiorum aperiuntur,arbores ena sicuntur uxiones ct vomtices exi lunt nkiar eorum habetes quae a flatibus d signari dictu est,no in medio mari modo,sed etia in euripis O in stetis. ut et iam =nultos ae lus Ῥndarumque sublationes statis quibusdam temporibus tu Luna

circumagi. Atque ut m a niuersum dicam,cum elemeta in aere,in terra, ct in mari, commoda inter se teperatura mixta sint, nimirum assectionum quoque mmilitudines iisdem consant in ipsis in singulis illae quiadem naturis ortus alternantes interitus, viriMersiatatem Nero asservantesgenerationis immunem atque

eorruptionis. Tames extiterunt qui sese admirari ad dubitandi dicerent,qui feri tandem pinet, se E princia hiis cotrariis mundus constitit,siccis dico humidis, silidis oe calidis ut tamdiu non dissolutus fuerit a que interierit.Perinde quas mirari quisquam debeat, quonia pacto ciuitas incolumis perduret, quae ἰgptibus cotrariis coposita si egenis,inquam diuitibus, iuuenibus est senio confectis,infirmis O Ῥaletibus,pra-isis atque innocentibu . Ignorantia est ista ditique hominum, hoc esse in concordia ciuili non videntium lon

gὸ admirabilissimum, quod ex multis ipsa νnum es cit affectum, edissimilibus similem omnis ilia quidenaturs susceptris O fortunae. Atque haud scio an etia

356쪽

contrariorum appetens sit natura: ex eisque con sens, non item esimilibus cinciat. Sic certὸ ipsa mare cum formina coniunxit,non etiam cum suo horum virumq; sexu. Quin primam etiam concordiam per contraγia, non per similia devinxit..Adde quod ars natura aemulatrix hoc idem facit. Siquidem pictura, albora nigro

rumque colorum,luteorasmque rubrorum naturas

inter se attemperans, e Ilies remum cimit consonas ex ιaribus. Musica acutis O grauibus solus, longi seque o breuibus Ῥua permixtis in diuersis vocibus, unum ex illis concentum absolutu reddidit. Gramma tica ex elementis Nocalibus O mutis inti ta temperata,arte omne literaturae ex illis composita reliquit. Hocq; nimirum illud en, quod apud Heraclitum legiatur, Scotinu ab obscuritate cognominatu. Gilpa cI quit miηime crispa vira vinxeris, consentiens Odissentiens,consonans dissonans: unum etiam ex omnibus, omniaq; ex uno. Itaq; Nniuersoru coagmentatione,caeli inquam terra, ct Ῥniueis mundi,cin no quodam principiorum summὸ contrarioru comode attinerato, natura ipsa digessit νna earimq; concinna cohaerentia ' quippe siccum humido, calidum silido,

graui lcue mixtum, rectu orbiculari. Terram etiam Omnem, omne mare,aetherem,Solem, Luna, O poser m. totu caelum,Ῥis una per omnia pertiumΙ,certo om

dine descripsit,concinneque digesiit: ἡ diuersis ipsa naturis atque impermixtis, aere, terra, igne, O aqua, mundum architectata. Puumq; eu etiam globosa superficie comprehendi Selma turos quamaxime contrarias, veluti edicta concordia oe imperata, adurinxit ad consensum mutuumquc commercium cuiuisori r rum molitione νniue itati ipse filute machinata est

Nuiu autem rei causa est concordia elementorum

concordiae porro causa tal aequabilitas, O quod ait

357쪽

altero non plus pollet ad aequalibrium enim adaequant grauia cum leuibus,calida cum iis quae ipsis oppositasvnimatura utique nos docente in maioribus,s- qualitatem tutricem esse concordiae o servatricem, concordiam autem mundi esse salute rerum om nium parentis,ac longis omnibus praestantis pulchritudine Ham quae tandem natura praestabilior ipso' Quam Gnim dixeris tunque, eiuN utique ipsis mund pars Grit. 3am quicquid pulchritudine praeditu est, id quasi

gentile mundi, habet cum eo nominis societatem. adei quod rectὸ atque ordine costitutum est, id a mundi nomine concinne digestum graeco sermone, consentaneaq; partium compositionespeciosum esse significatur. Ecquidnam est autem singularum partium, quod cum eo aequiparari possit ordine quo caelestis motus temper

tus est constitutine te viis O Luna,reliquis Hesderibus intra Jatia se mouentibus exquisitissimὸ Gmodulata aseculo in seculum alterum. Age ecquae t dem vices tam rata esse possunt, quam est exadu comparatus a natura tempestatum anni tenor in orbem rodeuntium omnium quidem iste rerum foecuditate prs-ditus caestates deinceps Demesque referes temporibus destinatis: si ut dies ct noctes in offensis vicibus alternantes:e quibus menses annusque conficitur. Acmagnitudine quidem ambitum longe siummum com plexua, motu pernicisis imo circumagitur: claritatEsincer ima praeditus, vi etia potentiEque fetus exorte visenis,sic interitus. Hic omnium animantium n tura ,tum aquatilium, tum pedestrium, tum etiam iuelemento spirabili victitantium Jegregat:iisque spatiamitae suis admetitur motibus. Ex hoc animam ducunt omnia: ab hoc animam habent animantia ex hoc deniaque miracula reru nouaru exsul,qus satis teporibus

Mintur. Ha νetorii omnivaga inseipsa eonflictatur

358쪽

fulmina e caelo cadunt lauiae procestosae atque stupiadae subitos fragores edunt. Vndesis ut vi humoris expressa, vi ignea difflata constituatur uniuersi c

cordia. Iam vero telo omni geneme vestita stirpiustuticantium, rigus que exuberans largὸ erumpentibus, trita vestigiis animantium quae in ea pasiim circuns rκntur:omnia tempestiue proferes ex sese vegetas,

hospitalique sinu excipiens, cum innumero ipsa reruformas perferat, ab eisque multipliciter indiciatur .nia hilo secius tamen naturam asseruat indomita senectu-re,quamlibet ipsa motibus contremefacta, undis superfluentibuου proluta, incendiis denique instammata, modo huc,modo illa parte sui. Ouinetia illa ipsa omnia censeri merito psint incolumitatis eiuου causa comoia euenire salutemque illi sempiternam praestare. Siquidera motu quassata,continuo prosiliunt veti qui intro sin in uarant cutique spiraculis torarum disssibus patefactis,ut superius dictum est. Imbribus etiam tu

expurgatur,cum omnia pestifera in ea abluuntur. Ad sincerioremque constitutionem super subterque tum reducitur, quum auris perspiratur. Et con gratione quidem quod concretius est terrae,concoquunt: coget tiones item quod inflammatum est, id attemperat ipsae atque remittunt. Ac singularum quidem rerum alia oriuntur,aliae vegetantur, O aliae occidunt, quum in terim ortus compescant grassanteis interitua,rursusq;

interitin rerum leuent ortu exuberanteis. Vnica ν

ro ex omnibua conflata incolumitas permanet ipsa mauum:cum inter se rebus ex aduerso obsistentibus, O cedentibus vici*m atquepraeualentibAs, νniuersitas

conferuetur in sempiternum, noxam nullamcontrahes.

stat νt summatim de causa disseramus, quae cunctarum ipsa rerum vim habet tutricem O contine tem .quemadmodu cstera perstrinximus. Qiiij enim

359쪽

instar esse cum de mundo dicere instituerim,tractatu, si minus exquisitofortasse, at certὸ qui sat esse possit ad formulam doctrinae crassiorem, intactam praecipua mundi partem principtimque praeterire. Vetus igitur fermo est,a maioribusqueproditus inter omnes homines,νniue Ua tum ex Deo, tum per Deum constituta fuisse atque coc mentatamutamq; naturam satis in-Jructam ad salutem esse posse, quae citra Dei praesidiusuae ipsa demum tutelae permisa sit. Quocirca vel rum nonnulli eo usque prouecti sunt,ut haec omnia diactitarent Deorum esse plena hauririque eorum pectra ab hominibus oculis oe auribus,reliquisque sensibus: sententiae illi quidem fundamenta iacietes diuinae fomlasse potentiae , non item diuinae naturae congruentis. Etenim cunctorum quae rerum narura complectitur, cum seruator es Deus:tum vero quaecunq; in hoc mu- do quoquo modo perficiuntur, eorum omnium idem genitor est:non sic tamen, ipse ut opificis in morem,

nimalisque lassitudinem sentietis, labore affici posiit:

ut qui ea facultate utatur,quae nulli cedat didicultati.cuius ipse vi facultatis omnia in potestate continet: nec minus etiam quae longius ab ipso vidiatur sesum motasummam igitur primam sedem mundi fortiatus, ea de causa Iopatus quasi supremus appellatus est: ut inquit Poeta in summo culmine νniuersi caeli suum habet ipse domicilium situm ct collocatum.

Maxime Nero vim eius sentit,numineque eius ante o-1-ia fiuitur id corpus,quod proxime eum situm e tituquod secundum ab hoc situm habet: νnumquodque deinceps,prout situum ordo ad nostrum isque locum natura constitutus est. Ouosit ut terra O te rena omnia, quam longissime ab diuinitatis adminiculatione abscedunt, tam infirmitate summa sint ipsa, concinnitatisque sibi consentaneae maxime expertia:

360쪽

atque ideo multo tumultu exagitata. Atqui cum ita sit numen diuinum naturasua comparatum, qlioqu'Ni versius permeet . nimirum ea in quibus ipse Nersa mur,ac nobis superiora,pro eo quantu est accessim ad Deum, vel abscesus ab eo, eiu opitulationem quoque sentiant. Proinde id praestabilius esse cens

mus, Deoque tum decentiu , tum m ita consent neum,ita de eo opinari, ut dica a ,potinatem illam in caelo sedes siuas habentem,incolumitatis causam rebus νniuersis praestare, iis quoque cyu longius ab ea remota sunt: nec istis assentiri, qui eam ipsam pol statem per omnia perledentem, ventitantem ad ea quoque quae nec adire ipsam honestam est, nec dictuipeciosum sua illic opera e dicere contendunt, roque terreno administrare. Atqui ne ex hominum quia dein principum dignitate esse dixeris, cuilibet operi incumbere: νt verbi gratia exercitu ducis, aut v bis praefecti, atque etiam domus primari, di pensato risii saliciculum sarcinarum componere,aut Niliorem aliquam operam obire Uuuenerit Ni necessesit,cuiusmodi munere,magni Regu tempore, ne quodvis quid emancipium eius facilὸ obivisset. Quippe cxl proditur visenda quaedam species Cambys, Xerxis, O Darij regnantium, in exquisitum maiestatis fastiagium exornata erat, compostaque magnifice,omni-biisque numeris venerationis augusta. Et quidem

cui fama esto Susis ipse aut Ecbatanis sedibus collocatis, procul hominum conspectu regiam sine admiarandam obtinebat, ambitu septam auro, electro, borique fulgenti: cui vestibula multa erant atri que continentia: multae vero ianuae, multorum stadiorum interstitiis ita dimensae inter se atque diremptae , Ni aditus aeneis foribus murisque magnis obstructi atque muniti essent. Tum autem viri pri cita