장음표시 사용
361쪽
curiari recte atque ordinetora munere stipantium re
rem ipsum fungentes, eique famulantium: pars custodes circasepta regiae appositi, c ianitores emissa riosique appellabant quum interim Rex ipse, qui iadem Dominus Delii Arie vocitabatur , omnia O via deret O audiret. Ab bis item erant alii vectu lium quaestores obuentionumque constituti: alq ducestum bellici, tum venatores: alij coactores munerari alii denique munerum reliquorum curatoreΓ, prout a sus ratioque administrandarum rearum ferebat. Tum autem uniuersum Asa imperium, Hellesponto quidem ab occidentis partibus terminatum: India autem
ab Orientis, regunt pro potestate Praetores Praefecti, O Reguli , serui regis ipsius qui magno appellaturia Cursores etiam, explorator sque,statores, custodes sationarij, denique specularij excubitores. Quo rum erat ipsorum is apparatus, ea descriptε colloc
tionis ratio: tam rato ordiκe vices munerum consit tae: ct praesertim eorum qui ignes edereprsnuntios, o
tollere e speculis soliti sunt, deinceps in aliam illi quiadem ex alia dantes accipientesque signum in orbem: abosque finibus imperi, adusque Susa Ecbatana,
quicquid rerum nouarum quisquamin Asa moliretur aut inceptaret,s ex ut ipse uno die rescisseret. .atqui statuere nos oportet, magni ipsiua Mais ostigium,prsut quidem est Dei eminentia, qui pro potestate mu' dum tanquam prouinciam obtinet, tam esse infimum,
quam e et summum hoc ipsum Regii fasiatum , si
cum animante quodam ν, fimo atque infirmissimo componeretur. Quapropter si e dignitate regis hau quaquam esset, Xerxem iunctione propria adminis re omnia θ' absoluere quecunque facta cuperet, ne ipsum quidem operibus faciendis instratem, curato; L
362쪽
operum officio perfungi longὸ id nimirum minus Deqconuenit. Quare augustius id decentiusque existimat dum es, Deum summo in loco ita esse collotatum, ni
minis vi tamen eius vis per uniuersum mundum permtia cns, tum Solem Lunamque moueat, tum caelum omne circumagat mAtque causam praebeat eorum quin terra funt alutis atque incolumitatis. PQ que Ne ro illi ipsi itidem vi principibus mortalium, opus estam artificiosa molitione,aut alieno miniserio:quandoi' propria infirmitate praeiditi,operarum decurias rebus conficiendis, O numerosas manus adhibent. Illud autem diuinitati maximὸ consentaneum, ut formortarum omnium citra difficultatem simplicique motu absoluat non secus atque illi machinatores solent, qui in frumento uno demittendo multos O votos of litus edui aut ut illi praestigiatores faciut,quos 'Orum stactus ob id appellant,quod imagunculas animatas esse micuis ductitandis ementiuntur:qui cum funiculum ipse aut neruum adduxerunt,cieri ceruice ct m num quasi animantissimulachri, humerumque itidemo oculum faciunt,interdum etiam omnia mebra:sdq;
quadam cum venustate atq; aequabilitate motus. Hoc
igitur modo natura diuina ab γno eoiamque simplici motu primo vimsuam immittit in ea quae sunt primo continentia,ab illisque subinde is ea qus longius atque logius absunt,quoad permeaverit per uniuersa. Quippe alterum ab altero motum, rursus ipsιm quoque liud mouet cum mundo: quum Pnumquodque interimetat conuenienter constitutioni suae, nec tamen eadem yr via omnibus sed diuersa,nonnusiis etiam contrariartames primus illis velut ad concentum atque aequabilitatem a picatus,natura sit comparatus ad Nnum motum mi iter atque se quis ex eodem vaste simul i ciuglobum,tesseram, turbinem, O columellam: m e
363쪽
. numqAodq; eorum accommodatὸfus formae more bitur. .ut si quis animal unum aquatile,aliudq; te restre, aliud volucrea sinu suo emittat. planum essenim quod natatile eo prosiliens enatauerit, ubi ei comodatum est victitare:terrestre ad suas sedes,pascutaque sua ere erit: at aerium ρ tora sublimὸ raptum
euolauerit: νna utiq; eademq; prima causa propriam eorum vnicuique aptitudinem reddente. Eademq; r tio est in mundo.Siquidem ab una caesi uniuersi coue sone, quae die noctuque finitur,alia atq; alia perme tiones sunt. Quumque νω omnia coerceantur globo, pars tamen celerius, pars mouetur tardius: nimirum
interuallorum longitudine Osingulorum opimio eam disterentiam efficiente. Et Luna quidem mense suum peragit orbem,augescens vicissim, imminutaq; O t bescens. Sol anni spatio suum orbem metitur, O qui eum aequant cursu Lucifer o Mercuriuis. Pyroisty cio altero tanto maiore. Iouis secta lyacio Droentis sexcuplici. Ultima, Saturni quae dicitur, tempores squiplo maiore, quam quantum est id quo circumagitur illa qus infra ipsam est proxime. Qui vero ex omnibuis concentus existit consonatibus in caelo, chorum que conficientibus: νt ex uno ille quidem oritur,ita in Ῥnum desinit. Vniuersumq; ipsum commodiws Costmon nominaueris,id est compagem rerum compositam, n- cinnoq; ordine digestam, quam acosmiam,id est congeriem confusam ct inconditam. Quemadmodum porro sit in choro, ut arsicanti praesuli aut praecentori acci nat omnis chorus e viris interdum foeminisque compositus,qui diuersis ipsi vocibus, grauibwsscilicet Oacutis,concentum attemperant: eandem ipsi rationem statuim- in Deo, qui uniuersum mundum moderatur O regit. Et sidera enim semper, O Nniuersum iapsuhn crium eos ad numeros mouetur, quos Deus frem
364쪽
362 ARISTOTELES Juni qua se auspicando praecinendoq; emodulatur: quem a militudine salia congrua Coophaeum mundi rectὰ appellaueris,quasi praesultorem ipsum, huiusque chori magistrum. Geminis autem itineribus Sol ingreditur, lumine suo cuncta quoquoversus collurirans: diem noctemque altero itinere dirierminans, ortu suo scialicet, occasu: altero quatuor anni tempora fecumductitans,vltro citroque per crium perr eptando,nlinc Aquilonius ipse, nunc Aunrmicis. Quid dicam pli vias tempestiuὸ exinentes, ventos rores, omnes seque permotiones quae in aere eueniunt a principe r
rum causa atque primordiali' Adde fluminum lapsus,
maris aerius intumescentis, enascentιum arborum in crementa , frugum maturitates, foeturas animalium: denique vegetationes rerum omnium adolescentium primum, deinde tabescentium , eodem accedentibus
causis cνt dictum est a constitutionibus singulis r rum atque opificiis. Itaque ille omnium princeps p reusque, animi tantum siensu spectabilis , simul ac δε-
Inum naturis dedit inter ciuum terramque vehetibus: earum νnaquaeque in orbibus suis iugi motu cietur, atque intra suos limites, alternis condita atque apparens :sexcentas illa formas eodem a principio exhiabens , vici limque subducens. Quod vero in hisce r bua agitur, magnopere simile est ijs quae belli tempore inter homines factitantur. P anque statim Ni cla-
ficu exaudiri in exercitu coeptum est: alios ipse videas scuta sibi aptantes loricam alios induetes '. alios ocreas vel galeam siumere, vel balteo se cinxere feriinanteis. Mirsua videas qui fraenatos equos admittant: alios qui currus conscendant: qui denique tesseram per ex plicatam aciem prodant. Tum manipuli ductor,ad manipulum e Centurio excurrit ad centuriam. Potiremo
equites ad cornu: nelites adflationem qui quesuam
365쪽
fminant: cum interim sub uno ductore omnia mo-ue tur: qui imperia ct ipse significanda accepit ab eo apud quem summa est imperj.Eodem nos ct ipsos m
do censere conuenit de νniuerso. Quum enim ab una
vi impultrice cieantur omnia: fit utique quod cuique commodum est conueniens. N c vero si ea vis ipsa nec cerni ab hominibus, nec apparere potes: qtioquo pacto id obitat, aut illi ad ea quae diximuN Menda, aut nobis ad fidem hisce rebus accommodandam ra amo anima ipsa qua vivimus,qua urbeΙ, qua domos habitamus:cum haudquaquam sub aspectum no Irum si-tasit, operibus tamen ipsis videtur: omessique vita cultus nitorque vi ab ea inuentus est descriptus,
ita ex ea tenorem suumseruat: Terrae cultura co sitio,artium excogitationes, usus legum, Reipubl.r riiὸ atque ordine con litutae ratio, administrationes cuniles, bellum extra fines patriae, rursu pax in ea. Proinde haec etiam de Deo sentienda nobis sunt: illo quidem, si vim spectes, valent imo s decorem, fommos imo: si xitum,immortali: denique si virtutem, praestantissimo.Quapropter cum sit inconspicabilis naturae omni interiturae: ipsis nihilo secius ipse cernitur ab operibus. Atque ea quidem quae in acre fiunt quo quo modo affecto, quae in terra, quae in aqua, ea cet τὸ Dei opera e e merito dixerimuσ:Dei,inqua opera,cum imperio summo Mundum ac pro potestate obtinentis. Ex quo Deo, ut inquit Empedocles physicus, is omnia quotquot erut,quot sunt praesentia,quotq; ,, Orta fuere antehac otirpes,bominoq; feraeqς, Inde etiam volucres,piscetque humoris alumni. Enimuero non ta at surda quam pusilla comparatio ut
opinου fuerit , si mundum cum ill is lapidibus componamus , qui in operibu fornicatis, formis in modum distans conformatis structura sese intersecante, Vm
366쪽
bilici vocantur. Etensim j lapides in medio collocati, qua parte scilicet utroque versus fructura arcuata
pandatur, quasque oneri cedit: in cohaerentia continet, atque in conriructione ordinata totam formam operis, immobilemque asseruant. Fama est etiam Thidiam i tum statuarium, quum Mineruam illam quae est in a ce,coagmentaret, in medio eius scuto faciem suam expreside,oculosiq; fallenti artificio ita devinxissesimulachro, eximere inde νt ipsam si quis cuperet, minimuposset,aliter quidem certe, quam νt inlisinsolueret mmulachrum, opusiq; eiusmodi compactile confunderet.
Hanc eandem igitur rationem Deus habet in mundo: utpote qui uniuersiorum coagmentationem cohaeretem
cohibeat ct coarctet, incolumitatAnque uniuerstatis conferuet nisi quatenus no medio ille loco in terra sciliacet,'bi turbida regio est, sed in excelsositus est,purus ipse in puro loco. Quem locum tum Vranon ab origine Nocis dicimus, quasi terminum extimum supremorum corporum,tum etiam Olympum, xt usquequaq; luc dum,ab omni caligine secretum,motuq omni incodito,
cuiusmodi sunt qui apud nos venti sunt tempest tes. Id quod his verbis significat Homerus, Essesolum diuissubnixumsemper Olympum Fama est,haud uptis tremefactu, haud imbrib' vdu, si procul a nivibus subductum, nubibus illinc
Splendida summotis candensque expanditur aethra. Huius autem rei elogium est mortalium consensua regionem mundi summam non dubie Deo tribuentium, uua ob causam ipsi manus tollimus furtium inter vota concipienda. Qua ratione nec male illud quoque ab eodem poeta pronunciatum, Gelum forte tulit simul aethera Iuppiter altum. suin etiam quae maximὸ eximia funt inter ressensu perceptio, eundem illa locum obtinent: ut sedera, νς
367쪽
sol O Luna. de fit ut caelenia concimo ordine di sta suas ipsa vices conferuent perennes O constitutas, nullique obnoxias mutationi: longe illa secus atq; te vena: quae ita natura comparatasunt, ipsa in alias ut ex alijs assectiones transeant, eisque identidem altera atque altera non respuant. Certὸ contigisse aliquando constat, ut terraemotus violentia, terra ipsa multis iu locis discesserit, indeque hiatuis extiterint: ut imbres vi maiore ruentes, diluuium in terram intulerint: ut Excursiones νndarum recessusque tum contiisetes mari obruerint saepenumero , tum rursus maris alueos adiecemini continentibus: Ni vis fatuum oe vorticum oppida fundituri dinurbarit: denique ut incendia a que inflammationes aliquae supernὸ delapsantes, pam-tes orbis exusserint versas ad Orientem: ut Phaethotis tempore contigisse dicitur: quaedam etiam vi e te ra erumpentes, Nelicti expirabundae idem fecerint ut quum crateres Aethnae abrupta terra patefacti, conflagrationem emiserunt innar torrentis per terram grassabundam. Quo tempore qui ὸ mortalium g ere pietate erant imbuti, ij a numine diuino eximio honore ingentique affecti sunt. Siquidem iuuenes ct robore Nalentes , cum parentes suos aetate iam confectos humeris sustulissent, igneo flumine iamiam opprimendi,in eo erant ipse ut interirent: cum ecce flumen ipsum se scidit,ut huc O illuc diuersifluctus digrederentur,muenesque intactos cumsenibus trasmitterent. Vt vero summatim iam loquamur:quod in naui gubernator est, quod in curru agitator, quod in choro praecentor, quod denique lex in ciuitate, o dux in exercitur hoc Deus est in mundo. sese hactenus interest, quod labor Omotus multiplex illos exercet, ct curae angunt ν ri χῖ huic illaborata succedant omnia, omnis molestiae expertia, citraque corporis infirmitatem: quippe
368쪽
cui in loco statili immotoque collocato, omnia morecte O circumagere pro arbitratu liceat quo libitum eucunque, O quo modo libitum est dq; diuersis in fommissimul atque naturis. Id autem ratione simili facit ille,atq; lex ciuilis quae immobilis ipsa exiens in a
teritium animis,regit omnia ad MN.pertinentia. Et ciues quidem quase eius asseria in mediu prodeunt.qui autem principes vocantur, ad praetorium se confer ut: Legislatores ad propria tribunalia:Senatores denique, O qui Contionatores dicuntur, ad confessus sibi con tributos conueniunt. R rsu is in Prytaneum it, cui scilicet id datum est, in eo ut publico victu epuletur. alter rapitur ad iudicium, causam ut ibi dicat: in camcerem aliin compingitur, ut supplicio assciatur illic. Tum vero epulones in ciuitate celebres ad epulas legitimasq; conueniunt. Iam vero Mutur dies festi,tans ludicra solennia: iam anniuersaria sacrificia fiunt di vis,heroesq; ritu suo coluntur : postremo inferiae mortuis inferatur. Sic alia ab aliis facta Nno vel imperio, vel legis una auctoritate,asseruant eu qui obteperat. Sic νrbs simul plena in vaporibu sacris, Resonatq; cantibuUpiis ac luctibus. Hoc idem de urbe quoq; maiore, de hoc inquam mundo, existimare debemus. Detin enim nobis lex est: in omnem illa quidem partem ad aequilibrium vergensrnullam correctior em admittens, nullam varietatem:
quippe quae potior sit illis legibus Osabilior, quae in
tabulis perscriptae,nt.Eius enim au ictisperennitero composite praeeuntis, uniuersu4 hic caeli ordo regitur atque administratur, numeros omnes cocinnitatis habensi in omneis ipse naturas partitus pro νniuersi lage seminum, in ea quae haerent solo, atque in ania
mantia: quae etiam suis ipsa generibus formisq; disii Lia sunt. V n xites sunt palmae, persea,
369쪽
Msq; dulces, ct oliuae, ut inquit Poeta: Tum quaesiu-ctus expertes,alios Uus prestant, platani, pinus, buxi,alni,populus etia nigra cupressus odorata:Tum quae autumni tempore fructum se auem fundunt ,sed coditu difficilem,Dri,punicae,mali. at Nero anima lium aliae ferae sunt, O aliae cicures: tum in aer ritum humi,tum in aqua Nictitantes: oriunturque O innalescunt, O deinde intereunt, legibus obtemperantes diuinis atque cedentes. Omne enim reptile cui inquit Heraclitus 9 terram depascitur atque possidet. Vnus porro Deus cum sit, pluribus nominibus appellatus est ab iis xtiq; suis omnibus essectibus demominatus, quorum specimen edere ipse solet. Atque eum quidem
tum Zena,tum Dia νocant,inter se compositis utentes nominibus, atq; e regione collocatis: tanquam duabus his vocibus significare velint, per quem Nivimus. Is Crono, id est Saturno, chrono id est tempore ortus esse dicitur nimirum ab aeuo sempiterno ad alterum uum pertinens.Vocatur OFulgurator, Altisonas,
est Aetherius, FHlminator, PlMuius: a pluuiis xtiq; fulminibus, aliisq; optaribus, e quibus Noc bula ipsa deducta sunt. Quin Frugipotes Custos
Ῥrbium vocitatur, Tortalitius, Septilius, Cortalis, Gentilitius o Patrius: νidelicet a communione qua diuino ipsi numini iis cum rebus intercedit. Ad haec Sodalitius amicitiae preses, tum Hospitalis, C rei ensis, Tropbsalis,Expiator,Sanguinarius, ct Supplex Placabilis, πt poeta loquuntur: demique Sem uator dicitur ferror: O ut semel omnia complectar, Caelestis terrenusiab omni natura forteque nomen adeptus,ν ote qui omnium remum avtborsi
ouamobrem quae de ipso in Orphicis camminibus dictapoit,haudquaqua perperam dicta sunt.Equidem P cessitatem ipsam etiam nihil aliud quam Ceuis dici
370쪽
censuerim ct intelligi: cui nance ex eo no- in, quod natura quaedam sit immobilis. Eundemq; Ima menen,id infatu,dictu a serie rerum coserta, inoffensoque tenore procedente: quod alio nomine peprom nen ideo appellauerunt, quod ab eo omnia terminata sunt,ac nihil in reru natura infinitu M.Quin o Ma ran, id in sortem appellatu eunte Deum a partitione
rerum dixerim: emesin, quasi potestate diuinam eius quod visum est cuique distributricem: Adrastianetiam, quasi causam quandam natura comparatam,
quam fallere nemo queat aut vitare.Aesan deniq; diactum, quasi semper existente. Iam quod de Parcis, Odefuso proditum in earum, eodem id etia quoiamo pertinet. Siquidem tres Pareo prisci tria in tempora
partitisunt: lumq; fusi partim iam peractu, partim
futurum,partim iam intorqueri dixerunt: earu νnam statuentes in eo quod iam pro ligatum eri: qua Atro pon ideo nucuparunt,quoniam ea qus iam praeteriere, retrorsuN agi nequeunt. At Lachesis functio futuris deninata est omnium enim quaesecudum natura sunt, fors sua quodq; manet. Praesentibus autem rebus aut instantibus Clothus opera attributa est,quae netu νnia cuiq; conficit quod suum est. Hocq; fabulamentum rem atq; ordine compositum est.Proinde hsc omnia noualiud quicquam quam Deum esse,planum vi: ut exumiin Plato censuit. Enimuero Deus c ut est vetusto verbo proditu principium rice, media rerum mnium tenens,rectaq; linea incedes,operatur ille quiadem secundu natura ,e νestigio comite habens iustitiae praesed ,quam Dicen nominauerat,diuinae legis vi
dicem, simul ut quicqua sanctionu eiu s praetermissum
est. Cuiua visit particeps nominis,lam inde oportet ab initio, qui ad vitam beata euasurra eri atq; Delicem.