장음표시 사용
41쪽
sine summo dedecore uitae,ae turpitudine. Atque, ut inter gatis,cluentium non accusetorio animo, no ostentatione auq 'aut gloria adinctum , sed nefariis iniuriis,qκotidianis in idqs,proposito ante oculos uuae periclito, nomen Oppianici detuline, paκllo longius exordiκm rei demonstrandae repeta. quod, qua 'indices,tre moleste patiamini: princ ijs enim cognitis, multo facilius extrema intelligetis. Λ. Cluentius Habitus fui pater huiUce,iudices, homo non solum municipij Larinatis,ex quo erat, sed etiam regionis illius in uicinitatis, uirtutem exstinatione,nobilitate facile princeps. is,cum esset mortulis Sylla re Pompeio cos. velignit hunc annos X U nat m,grandem autem, ud
bilem filiam,qκae, breui tempore post puris mortem, nκp sit A. Aurio Melino,con obrino suo, adolescenti in primis, ut tum habebatin, inter μοι honesto, O nobili. cum es sint bae nuptiae plena dignitatis, plenae concordiae, repente est exorta mulieris importunae nefaria libido, non solum
dedecore,utram etiam scelere coniuncta.nam fasia, mater huius Habiti mateν enim a me nominis caussa , tametsi
in hune hostili odiore crudelitate ist, mater,inquam,v-pellabitκr:neque κmquam illa ita de suo scelere, O immanitate aκdiet,ut natura nomen amittat: qM enim est ipsi nomen amantius, indAlgentiusque maternum,hoc illius matris, quae multos iam annos, ' nunc cum maxime filium interfectum cupit, ingulare scelus miore odio dignum esse ducetis ea igitur mater Haliti, Melini illiuι adolescentis , generi sui, contra qua fas erat, amore capiae,primo,neque id ipsium diu,quoquo modo poterat,in illa cupiditate conunebatur;deinde iras grare coepit amentia, is inflammata
furi liburni, κι ωη non Endor, non rudicitia, non
42쪽
. dolor,non silia maeror a cupiditate renocareti animum adotiscentis nondum consilio,ac ratione sirmatum, pellexit issomnibis rebuι, quibus illa atra capi ac deliniri potest: filia, qua non solum illo eommuni dolore muliebri in eiusmodi inri iniκrijs augem r, sed nefarium matris pellicatum
ferre non posset, e qκο nr queri quidem sino sidere ρ ρή-
r se arbitraretur,ceteros sui tanti mali ignaros esse eapiebat, in buivi amantismi ni fratris manibus,σgremio, maevora, lacomis consienescebat. Ecce antem subitum m Mortium,quod solatium malorum omnium fore uidebamri, discedit a Melino Cluentia,nt in tantis iniurijs, non inuit tit a utro,non libenter. tum uero illa egregia, ac praedura mater palam exsultare laetitia, ac triumphare gaudio coepit nitrix flis,non libidinis. itaque diutius susticlangus obscuris ladi tamam suam noluit; lectum illum geniatem , quem bennio ante fila μα nubenti strauerat, in
eadem domo sibi ornari, er sterni,expulsa,atqne exturba ea fila,iubet. nubit genero sociis, nudis austisibus, nullis auctoribus,funestis omini in omnium. o mulieris scelus incredibile,σ,praeter hane linam, in omni uisa inaudituro libidinem effrenatam, indomitum:ο audaciam singulare .non timuisse, si minuι iam deorum, hominum3. 9-ma,at illam ipsam nocte,faces . illas nuptiale,' non limen cubiculisnon cubile filamo parieter denique ipsor, superiorum testes nuptiaru perstegit,ac prostrauit Omnia cupidiis
eat ac furore:uicit pudorem libido, timore audacia, ratio nem amentia.tulit hoc commune dedecus tam familia, co- viationis, minis,grauiter filius. aug rnν autem eiis
43쪽
re matris grauius faciendum, quam ut illa matre Me uteretur. ne, qκam uidere siue summo animι dolore non pol Tat,ea si matre uteretur,non βolum uideresed etiam probare sῖο iκdicio pκtaretur. Initium quod huic cum matre fuerit sinu laetis,audiuistis:perti isse hoc ad cretussim, tunc, cum reliqua cognoueritis, intelligetis . nam illud me non praeterit; cuiusmodicumque mater sit,tamen in iudicio f-lῆ de turpitudine parentis dici uix oportere . non esem ad ullam mussam idoneus, iκdioesriboc,quod is communibus bominam siensibus, atqκe is ipsa natκra positum, atq; infixum est,id ego um ad amici pericula depellenda adhiberer,non κiderem. facile intelligo, non modo retiare bomines parentum iniurias sed etiam animo aequo ferre oportere sed ego ea, κα ferri pogunt, ferenda, qκα taceri, α-cenda esse arbitrari nihil in uita uidit ratamitutis A. Cluentius, null- pericHAm mortis adiit, nihil mali timuit, quod non totum a matre esset conflatum, perfectnm. quae hoc tempore sileret omnia,atque eas obliuione non pos, set,tamen taciturnitate sua tecta esse pateretur: bed ea uero sic agit, ut prorsus reticere nullo modo possit. boe enim ipscm indicium, hoe periculum, illa accusatio, omni aestiwm copia, qκα μtκra est,a matre initio est adornrim, a matre hoc tempore instruitur, atque omnibus eiuε opi' bus, σ copiis comparatur.ipsa deniqκe nuper Larino burus opprimendi musia Romam aduolauit: praesto est ma-her audax, pecuniosa,crudelis:instruit accusatores:instruit distes: squalore huius, Ordibia laetutur: exitium exo-put: sangκinem suum profardere omnem cupit, dummo
do pro sem huius ante uitiatibac nisi omnia perstextris
44쪽
PRO. A. CLUENTIO. 2Itis in mussi temere a nobis illam appellari pκtatote. sin autem erunt apertir,o' nefaria: Clκentio ignoscere debetis, quod haec a me dici pariatur: p ibi ignostre non deberet'si recerem. Nisne iam summatim exponam, qκibus criminibus oppianicus damnatus sit : ut'constantiam A. Cluentis, cr rationem accusationis peficere possitis. Ac primis,caussa accusandi quae fuerit , ostendam,ut id ipsum A. Cinensium ui necessitate coactum fecisse uideatis Cum manifesto uenenum deprehendisset, quod uir matris Oppianicuι ei parauisset; er m non conieElura, sed oculis,ae manibus teneretur; neque in musia ulla dκbitatio posset esse:accusauit Oppianicum; quam constans erquam diligenter, poste diram: nunc hoc scire uos uolui,
nullam huic alium accusandi minam fuisse , nisi uti propositum uitae periculum ,σ quotidianas crepitis insidias
hac Ama ratione uitaret. Atque,ut intelligatis, iis accusa tinn esse criminibuι oppianicum, ut neque accusator i mer uri e reus sterare debuerit, pauca uobis illius iumcij crimina exponam: quibus cognitis,nemo uestrwm mirabitur,illum, dissidensem rebus suis,ad Staienum, atque' ad pecuniam confugisse. Larinas quedam fuit Dima, s crus Oppianici, quae filios habuit M. Numerium Αu- violer Cn. Magium, Cr filiam Magium nuptam Oppianico. M. AuriM adolescentulus, bello Italico oeptis apκd culu,in in Sergii sinatoris,eiuue, qui inter sicarios damnatus est,manus incidi et apud eu fuit in ergastulo. Numerius autem Aurius frater mortκM est,heredemq. Cn. Magium,fratrem suum,reliqumpostea Magi uxor Oppianici, morara est.postremo,κnus qui reliquus erat Dinea;
45쪽
cum Diae matre insit. inser m uenit index ad Dilaeam neqne obsinrus , neque incertus, qui nciaret ei, filium M. Aurium κinere,o' in agro Gallico ese in servivite.
mulier, amisys liberis, oem unius filii recuperandi β es ese sit ostentam, omno sitos propinquos, flijs sui necessamrios conuocauit, σ ab his flens petiuit, ut negotium μι- sciperent, adolescentem inuestigarent,sibi restitnerent eum silium, quem tanmm linum ex multis fortuna reliquum
esse uoluisset. Me mm agere instituisset, oppressa morbo .st. Duque testamenrum fecit elusimodi, ut illi fila HS CCCCIIII o millia legaret; haeredem ιη'stκeret eu dem illum Oppianlaum, nepotem Aura: atque ijs die-b- paucis est morma. propinqui remen illi, quemadmodum uiuia Dinesinstituerant,uret, mortua illa, ad inuest gandum Auriam cum eodem illo indice in agrum Callissi profecti Ars. interm Oppianiclis, ni erat , sicut multis ex rebus reperietis, segulari scelere, andacia, per quen-- dum Gallicanum amiliarem sum, primum illum indicem pecunia corrupit,deinde ipsum Aurium, non magna DAκra facta,tollendum intersciendumque curauit.issi a um, qAi erant ad propinqκκm inuestigandum, recuis, perandum profecti, litteras Larinum ad Aurios illius adotescentis propinqM''osq; mcessarios mittunt, sibi diffri-tem esse inuestigandi rationem, quod intelligerent indicem ab oppianico e e corruptum.qua3 littera3 Α. Auriuι, ulla fortis,er experiens, m domi nobilis, M. illiuι Aurij proinpinq-ι,in Ioro palam,multis audientibuι,cum adesset Opplani ι,recitat, σ clarisma uoce, si nomen Oppiamet, .
46쪽
PRO. Ac CT VENTIO. 22tur. Interim breni tempore illi, qui erant in agrum Gad aeum profecti, Larivum reuertuntur, intersedi m esse M. Aurium renunciam. animi non solwm propinquor m edetiam omni m Lar strum odi m odio Oppiosici, eristiG adolescentis misiericordia commonentur. itaque,cumri. Aurius,qui antea denuciarat, clamore hominem, ac m
vis,m conscientiae aestem,numquam se iudici ς, numquam legibus numquam inermem inimicis clommittere a μέ est: sed per illam L. γZeum, atque uictoriam Larintim, in
summo umore omnium,cum armatis aduolauit : quattuor
Uros,q os municipes feceram, 'stulit: si a Sylla, O alios praeterea tres fictos e spe dixit, eν ab eodem sibi esse imperat m,ut Aurrum illum, qui sibi delationem nominis, erca pit. pertinum ostenta her alterum Aurium,σ eiuι C. filiam, er sex. Virbium, quo siequestre in illo indice corinrumpendo dicebatur esse Uuς, proscribendos, interficie do dis inraret. itaque, sici crudelissime interstetis, non m diocri ab eo ceteri proscriptionis, er mortis metu terrebo tur.His rebuιλ αμβὰ rudiscis patvfactis, quis est, ε iii tum asolui potuisse arbitrarerκrtitqM haec parua μω:cognoscis reliqua; ut non aliquando condemnatum esse opinpiankused aliquatin incolumem fuisse miremini. Primsi
videte hominis audacia. fasiam in matrimonium, tacere, Habiu matre,illam,euiuc unum A. Auriam occidera concupiast. utru mpudentior Me,qui postuet; an erudelior illa, si nubat dissessa dictu est. sita tamen MN A; humanitate,constantiam s cognoscite.Petit Oppianicuι,κt sibi fascit nuba et id magnopere colentit . illa αμο- non admira r
47쪽
ORATIO audacum,non impudentiam alternatur, non denique utim Oppiaturi dexteram, uiri sivi sanguine redκndantem, reformidat ea, quod haberet tres ille pilos,iccirco si ab his pii s abhorrere rettondit. Oppianicus,qui pecuniam fassa concupivisset . domo sibi quaerendum remedium existimauit ad eam moram, quae nuptiis acterebatur. nam , mhaberet ex Noκia i ntem silium; alter agiem eius suu Papia natus,Theam Apuli, quod abest a Larino decem croclo millia passuum,apud matrem eductaretur: accersisu bito De mussa puerum Theano,quod secere,msi indu publicis,aat 'lis diebus,antea non solibat. mater, rubri malim erasisticans, itit. ille e Tarentum proficisci cum si lasset, eo ipso die puer, cum hora undecima m publico
ualem uisus esset,ante nosem mortui , er postridie, antequam luceret, Oombustus est . atque blinc tantum moerorem
matri prius hominum ramor, quam qκisse Mam ea Oppianici Amilia,renunciauit.illa,cum κno tempore aridisset ι-bi non βolum filium,sed etiam exseqκiarum munus ereptu, Larinum consistim exanimata uenit, e ibi de integro βιnus iam sepulto flio 'cit. dies nondum decem mercesseerant,cum ille alter flius infans necatuis. itaque nubit Oppianico continuo Sassia, Dianti iam animo, ste optima confrmatamec mirum, quae si non nuptialibuι donis, sed pliori m funeribus delenitam uideret. itaque, quod ceteri propter liberos pecuniae cupidiores solent esse,ille propter pe uniam liberos amittere iucundum esse duxit. Sentio, radices , uos pro uestra bκmanimae bis tantis sceleribuι, breui
ter a me demonstratis,uehementer esse commotos. quo tandem igitur animo 'ille illos arbitramini, qκibus his de rebus non modo audiendum Istu, verum etiam iudicadum
48쪽
PRO. A. CLUENTIO. 23Mos auditis de eo,in quem iudices non estis; de eo. quem non uidetis,de eo, qκem odisse iam non potestis de eo, qui Er rusturae. Cr legibus satisfecit,quem leges exsilio, natura mortem leavit: aκditis non ab inimico: auditis siue testibus: aκ- ditis , cum ea, quae oopiosissime dici possunt, breκiter a me stridi s dicuntur: illi audiebant de eo, de quo iurati sententirue ferre debebam;de eo, cuius praesientis nefarium, consceleratum nullum Intuebantur ; de eo, quem oderant propter audaciam de eo, quem omni supplicio dignum esse ducebam:audiebam ab accusatoribM: aκdiebat uerba mirerum aestiκm:audiebant,cum unaquaqae de re a P. Caniutio,homine eloquentissimo, grauiter, Cr diu diceretur. Et
pianicum iudicio oppressῖm, Er circum Mntum esse innocentemt Aceruat m ram reliqua, iudices, dioem, ut ad ea, quae propiora huius m P, er adianctiora sint, perueniam . uos,quaeso, memoria teneatis,non mihi hoc esse proposivum, Ri accusem Op pianιcum mortuumsed, cum boepersuadere uobis uelim , iκdicium ab hoc non esse corruptum hoc uti initio ac fundamento defensionis, oppiani cmm, hominem sceleratissimum, et nocentissimum,esse damnatum, qui uxori suae Cluentiae, quae amita bulvi Habiti
fait, cum ipsi poculis dedisset, sῖbito illa in media potione
exclamauit,si maximo cum dolore mori nec diutiκι uixit, quum locutre est: m in ipsio firmora boe,er κociferatione moritia est. O' ad hanc mortem tam repentinam, uocem smorientis,omnia praeterea, quae Folent esse iκdicia, ET uestigia uenem, in illius mortuae corpore fuerint eodemq. ueneno C. Oppia nicum fratrem necrauit. neque est hoc fatis:
remetsi in ipsio fraterno parricidio nullum scelus praeter
49쪽
ORATIO missum uideturitamen, ut ad hoc norium secinus decessieret,aditum sibi aliis sceleribus ante mutunit. m, cum ess granida Aurias atris uxor, σ appropinquare partus uideretur; lierem ueneno interfecit; ut una illa, erqκod erat fratre conceptum,necaretur: postea fratrem aggressus est qui siero, iam exhausto illo poclito mortis, cum σ de μ' σ de uxoris interitu clamaret, testamentum tare cuperet, in se signiscatione huius uoluntatis est mortu M. ita mulierem,n partu eius,ab bareditate fraterna excluderetnr, necauit: statris autem liberos prim uim priuauit,qvim illi bane ab natura proprium lucem accipere potuerunxlit omnes intelligerent,nihil ei clausum, nihil μηctum est pose, cuius ab audacia ru liberos ne malerni quidem corporis custodia tegere Iotns t. Memoria tineo, Milesiam quandam mulierem, cu rsm in Uis,quod ab haeredibus secundis accepta pecunia,partum sibi ipsa madicamenti abegisset, rei aspiretu esse dammira meque in ruria: aua stem parentis,memoriam nominis, subsidium generis,naeredem fanulis,dsigmatum reip. cinem sustulist. . quanto est O ppianicus in eadem iniuria maiore supplicio dignia si quidem illa,cum suo corpori u m attulisset, si ipsem cruciauit: hie autem idem illud effecit per alieni corpoνis mortem,atque cruciatum. ceteri non uidentur is sitantis hominibis multa parricidia suscipere posse: Oppianicus
inuentus est,qui in uno corpore plures necaret.itaque,cum hunc eius consuetudinem audacia mi cognosceret avuncu-
lis illiis adolescentis Oppianici, Cn. Magius; iup gravi morbo affectuι sit, haeredem illum sororis suae filium seceretnamicis adhibitispraesertim 1 tre sua Dinea,vχ rem suam interrogauit,sit ne pruna 3 . qua cμm fe es
50쪽
PRO A. CLUENTIO. 2 ristodispinab ea petiui ut se mori , apud Dineam,quae tum ei mulieri socrus erat quoad pareret, habitare diligentiums adbiberet,in liquod ckeperat,seruaret, ut seruum parere posset. itaque ei testamento legat grandem peeuniam a filiosi qκi natus esset ; ab secundo haerede nihil hingat. quid de Oppianim si, Jim tui sit, uiuetis: quid iudicavit.οιρκrum non est. nam, cuius filium faceret haeredem, eum tκω rem libevis non adscripsit. quid Oppianicus fece rit cognoscite; in illum Magium intelliguris longe animo pro 'exisse morientem. Quae pecunia mulieri legata erat afliosi qui natus esset, eam praesentem Oppianicus, non de
Miam, heri soluitvsi haesolutio legatorum,'non mearces abortionis appellanda est. quo illa pretio accepto, mi liues praeterea muneribus,quae tum ex tabalis Oppianici recitabuntur tem illam, quam in aluo,commendatam a uiro,continebat , uicta auaritia, sceleri Onianici uendidit. Nihil posse iam ad hanc improbitatem addi uidetur. attendite exitκm. Quae mulier,obtestatione uiri, decem illis mensibus tu domum quidem ullam, nisi socrus sua, nosse δε-buit , haec quincto mense post uiri mortem ipsi oppianico
munit .qua nuptiae non diuturna fuerunt erant enim non
matrimonii dignitate,sidsceleris societate coniunctae. Quid illa cades Asinii Larinicitis, adolescent pecuniosi, quam clara,cum recens fuit, quam omnium sermone celebrata lFuit Aiuliuι quidam Larin , perdian nequitia,et μ' egestare, arte quadam praedius ad libidines adolescentulo is Tum excitandra accommodatu : qui ut se blanditi js,stassentationibuι in Asini mnsuetudinem penitis immersu , oppianicuι contimo sterire coepit, hocse A iulio, tam sua aliqua machina admora,capere Minis ades undam