Thesaurus hymnologicus sive hymnorum canticorum sequentiarum circa annum 1500 usitarum collectio amplissima carmina collegit, apparatu critico ornavit, veterum interpretum notas selectas suasque adjecit Herm. Adalbert. Daniel, ... Tomus 4 Supplementa

51쪽

Sic verbum caro Factum a principio

Lumen aeternum

20 Missum Patre Saeculo. Illeque proto Vires adimens Calio, Tum improViso Noctem pepulit mundo. 25 Ita aeterno Iste hoste subacto

Ρolum nodoso Solvit mortis Vinculo. Tenebrae super 30 Ante erant Rbyssum,

Quam radiaret Primus dies dierum. Haec quam prodiret Vera lux mortalia 35 Contexit alta Corda ignoranti R.

Eodem die

Rubrum, ut aiunt, mare

Post tergum liquit 40 Liberatus Israhel. Per hoc docemur

Mundi acta sperner Et in desert virtutem conSi Stere. 45 Summerso Saevo

Cieni canunt aemulo Certatim Deo Laudes Duci igneo. Sicque erepti 50 Νequam iubemur ireti κLaudare Deum Explosis inimici S.

Et sicut ille Lucis suit initium. 5b Ita et isti

Salutis exordium. Loquatur primus In tenore diei Seeundus vero 60 In calore Fidei. In fine mundi Post tanta. mysteria Adest Salvator Cum graudi clementia. 65 Τamque aperte Elementa praetendunt, Quam vatum hora Lucide concelebrant. Natus ut homo

70 Mortali in tegmine Non deest coelo Maneus in Trinitate. Vagit in pannis Veneratur a Magis 75 Fulget in stellis Adoratur in Coelis. Statura vili

Continetur praesePi.

Cuius pugillo

80 Potest orbis concludi. Primumque Signum

Portendit diseipuli

85 Τum per Prophetam Completur ut dictum: Saliet claudus

Ut cervus perniciter. Planaque satur 90 Absoluto vinculo Lingua mutorum Imperante Domino. Surdi sanantur, Caeci, atque leprosi, 95 Fuqe retrosis Suscitantur mortui.

52쪽

Totidem paneSQuinquo dividit virum Saturaturis 100 Procul dubio millibus

Post tantas moles Divinae clementiae

Exosus ille Stimulo invidiae 105 Qui invidere

Et odire animam Pro inimicis

Adversus eum

110 Initur consilium, Qui magni dictus Consilii est nuncius. Accedunt ei Ut latroni cum gladiis 15 Furem aeternis Tradituri aestibus. Tandem humano

Traditur iudicio Mortali Rege

120 Damnatur perpetuus. Cruei confixus Polum mire concutit. Lumenque Solis Tribus obtendit horis.125 Saxa rumpuntur, Velum seinditur templi Vivi consurgunt De sepulchris mortui. Conrosum nodis 30 Annos sere millibus Extricat senis Inserni seralibus.

D Plaustum DBR Roboles

135 AHeeta mali morte

Saeva ultrice. Quemque antiquum Paradiso incolam

Recursu Suo

140 Clementer restituit. Exaltans eaput Universi corporis. In Trinitate Locavit Ecclesiae. 45 In hoc caelitus Iubet portas Principes. Regi cum sociis Etemales pandere. Errantem propriis 150 Evehens certissimam Supernis ovem Humeris ovilibus.

Quem exspectamus

Adlaturum Iudicem 5b Iustum cuique

opus suum reddere.

Rogo quam tantis Talibusque donariis Vicem condigneiso Possumus rependere Quid tam mortales Temptamus micrologi Narrare, quivit 165 Quae nullus edicere

Solum oramus Hoc, idemquct mRXimum.. Nostri aeterne Μiserere Domine. Alleluia. Secundum locum obtinet canticum in Antiphonario Ben- choriensi, proxime insequens carmini: Hymnum dieat turba fratrum. Et sane antiquissimum est, fortasse in orientali ecclesia natum atque e graeco in latinum translatum. Immo titulus innuere potest hymnum apostolicae ecclesiae, redemptoris

Daniel, Thes. Hi mn. IV.

53쪽

gloriam enarrantem, qui postea amplificatus est vel Recessionibus interpolatus. 33. Legendum quum. 46. Cycni qui certatim eanunt Mosos ae soror pius. 53-56. Fortasse legendum late. Sensus : Duo sunt dies creationis. Alter mundo visibili lucem fudit, alter mortalium animis. Primi lucem cernimus oculis, alterius gratiam comprehendimus fide. 67. hora pro ora. 95. retroso pro retruso. 105-108. Fortasse legendum: Cui invidere et oderunt animam in prorogans Pre catus est. 129. Legondum corrosum mundum Rnnis. 31. 132. sena feralia inferni sunt sex horae asoniae Christi. 135. 136. Fortasse: Extricat . . et protopias tum probros am Vel damnosam sobolem. 141. Dum ascendit ad patrem et captivam duxit captivitatem. 143 146. Christus, caput corporis, quod efficiunt omnes fidoles, ex 1-tatus est in ecclesiam trinitatis, i. e. in ecclesiam supernam, quae gaudet adspectu Trinitatis vel quao consistit trina Deitatis consortio. Caput sequuntur membra. 156. certi R- Simam οῦ quae non amplius de salute sua uollicita est. 162. micrologi, qui tenuia tantum et vilia enarrare queunt.

Hymnum ad matutinum in Dominicia. B.

Procreati ex fonte vivunt. Respice.

Spiritus divinae Lucis gloriae Respice in me

Domine.

5 Deus veritatis Domino Deus Sabaoth Deus Israhel Respice.

Lumen de Lumine 10 Roseremus Filium Patris Sanctumque Spiritum

In una substantia. Respice.

Unigenitus et primogenitus, 15 A te obtinemus

Redemptionem nostram. Respice.

Natus es Spiritu Sancto Ex Maria Virgine 20 In idipsum in adoptionem Filiorum, qui tibi Haeredes et quoliaereden Christi tui, in quem, Et per quem cunctR

creasti,

Quia in praedestinatione A saeculis nobis est Deus Iesus, qui nunc coepit. su Respice.

Unigenito ex mortuis Deo obtinens co us, Claritatem Dei, manens In saecula saeculorum 35 Rex aeternorum. Respice.

Quia nunc coepit, qui semper Fuit naturae tuae Filius, Divinae lucis gloriae tuae,

40 Qui est forma et plenitudo

54쪽

Divinitatis iusta frequeuR. Respice. Persona Unigeniti, Et primogeniti, 45 Qui est totus a toto Diximus lux de lumine. Respice. Et Deum verum a Deo

Vero

Semper semper confite

mur,

50 Tribus personi S

In una substantia. Rospi eo in me Domine. V. 25. 3I. nune coepit i. e. Divina natura est Reterna, secundum humanam esse coepit. Nunc vox opposita est inenarrabili αἰωvt et- α ωvωv. Carmini non nullos locos scripturae ac symboli Coustantinopolitani sententias intersertas esse, non est quod moneamus.

. Primo dierum omnium.

beriehi sita aus die Stelle des Propheten David Ps. 134: In

noctibus eaeιollite manus vestras ad sancta. Omnes codices praebent novimus. Rocte Brev. corr.: pro phota sicut

praecipit. Irrepsit scriptura noctibus ex hymno rum e reator optime v. 10. 23. R. S. Ab. per quam. Μ: Die Stello isι ver orben. quod musa jedo altistehn, meil sich der Vers ain corpus herioλι. Sed apte iungi Potest quam eum voce compligo. 26. S. deluas. M: nach iris er und bduerischer Schroibuny. 28. R. S. bEnignus. 29. Αb. carne. M. actu haben alle. Legit M. actus, nescio qua de causa. M: 39. 3I. si id rerdorben in alteri Teaeten, mo scheint stamus stati essecti in Bo dies richriste Lesari, und 3I. et praestolantes cernue, Mne Lomma, in Verbin ny mit 32. 3I Rem und Sinn veriangen cernuo. mas in der Lingua rustica auch cernui geschrieben merdeukann. Mihi non intellexisse videtur poetae sententiam: Ut liberi ab actu earnis eoelestis regni participes saeti, tibi Deo canticum canamus gloriae, quod summa cum humilitate spe

55쪽

quod praestolamur cernui occurrere in hymno Aurora iam M pargit polum v. 10.Ρ. 21. ne. 23. Per quam.

In matutinia aurgimuR. m.

Thes. I. p. 3. Matutinus. 8. Nealius coniecit: et genua prosternimus.

Iam meta noctia tranaiit.

Τhes. I. p. 3. Matutinus.

Breviarium Mogarabum hunc hymnum cum duobus praecedentibus adsignat Hilario. Quod cum certum sit Hilarii carmina in Gothorum ecclesia per Galliae meridionales partes ac Hispaniam vulgatissima suisse, haud prorsus spernenda est Μogarabum sententia. Ita Isidorus de offic. eecl. 1, 6 Hil. laudem tribuit, quod hymnorum carmine claruit primus. Cone. Tolet. IV. sa. 633, c. 13r quia nonnulli hymni humano

studio compositi esse noscuntur in laudem Dei, eι apostolorum ac martyrum triumphos, sicut hi, quos beatissimi doctores Hilarius atque Ambrosius ediderunt, quos tamen quidam me eialiter reprobant, pro eo, quod de scripturis sanctorum cano num vel apostolica traditione non existunt. Respuant ergo illum hymnum, ab hominibus compositum, quem quotidie publico privatoque offlicto in sine omnium psalmorum dicimus Gloria et honor patri et silio et spiritui sancto in secula seculanum. Amen. Nam eι ille hymnus, quem nato in carne Christo angeli cecinerunt: Gloria in eoelsis Deo, et in . terra pax hominibus bonae voluntatis; reliqua, quae ibi sequuntur, eccle siastici doctores composuerunt. Eryo nec idem in ecclesiis canendus est, quia in scripturarum sanctarum libris non invenitur. - Sicut ergo orationes, ita eι hymnos in laudem Dei compositos nullus vestrum ulterius improbet, sed pari modo in Gallicia Hispaniaque celebret: excommunicatione plectendi, gui hymnos reiicere fuerint ausi.

Somno refectia artubuae. Tr.

Thel. I. p. 26. II. p. 38l. Matutinus. Hinc marus de non trina Deitate p. 548: Et beatus Ambrosius in hymnis. quos catholica frequentat ecclesia, nunc ad Patrem, nunc ad Filium, nunc ad Spiritum sanctum loquens. non solitarie eidem personae in sancta Trinitate, ad quam i quitur, stloriam singulari nomine refert, et postea plurali nu- siligoo by Gorale

56쪽

mero alias personas. ut blasphemat Gothracalcus, alloquitur sed quidquid substantialiter de Deo, videlicet sancta Trinitate ieit, singulari numero emorte ut est: Somno refectis artubus spreto cubili surgimus. Nostris, Pater, conventibus adesse te deposcimus. Et: Splendor paternae etc. Et: Nunc sancte nobis Spiritus, unus Patris cum Filio. Dignare promptus insteri,nostro refusus pcctori. Cod. Rheno v. III. saec. X. s. ambigat. 12. l ab es- at. Bre . Aherd. labescat. - Ρ. congruit cum The

Consors paterni luminis. 6.

Thes. I. p. 27. Matutinus.

Hincinarus de non trina Deit. P. 528: Aliquando Patris et Filii personarum tantum mentionem faciens Ambrosius dicit:

consors paterni luminis, lux ipse lucis et dies, noctem canendo rupimus, adesto postulantibus. Concordat cum Thesauro Cod. Rhenov. 111. saec. X. et Breviar. Constanti ense. - Ρ. non discedit a Thesauro.

Rerum ereator oytime. Tr.

Mae atra rerum contegit. Tr.

Thes. I. p. 54. II. 381. Matutinus.

57쪽

Μonius in commentario non nullos carmini παραλληλους facit Gregorii locos, e quorum numero hos transcribimus: V. 9: Recedente caritate torpor frigidae mentis accipitur. Moral. 33, 5. - V. 14: Die Gegenstellung intra und e intra brauelit Gregor ost, g. B. Μorat. 25, 19: Deus alios ad ea, quae sunt intrinsecus, trahit, hos accendit interna an tere. Ibid. g. 2or intus vigilandum est.

Thes. I. p. 35. II. p. 381. Matutinus.

Νon semel mentio iniicitur carminis ab Hinemaro. Loco insta allato p. 48 addimus alios p. 424: Et sanctus ambrosius in hymno catholico dicit: Tu Trinitatis unitas, orbem potenter qui regis. - p. 511: Unde idem in alio hymno disit Ambrosius: Tu Trinitatis unitas, orbem potenter qui

restis.

Cod. Rhenov. 111. saec. X R). Mone Ηs. Eu Stutigari Br v. No. 10l. Ηs. der Stadi Trier 1404. 9. Jahrh. M. Stephenson S 2. Μ. quae. 4. Μ: quae kann stehen ohne Elisionnach v. 8, doch schetas mis quas besser. Sequimur codi- eum scripturam. 5. R. S. nam, ut Brev. Thiemaupt. Rae . XII. 8. Μ: Fur das Versmass ware medelas besser. Non adeo accurate Observat carmen leges metricas. 12. Μ:yloriae hal hier Aetnen recht passeriden Sinn, die urspritvliche Lesari mird mohi gratiae gemesen sein. Dies elbe Ver- mechseluny heider Im ter kommi in M. 273 Immense coeti conditori n. Io ror. Gloria optime convenit illi, qui solus habet potestatem in torra dimittendi peccata. quem glorificaverunt homines in diebus carnis suae Matth. IX. 6 - 8.13. R. S. nec. 15. R. ne. S. et duo codices Monii et Recipienda est in textum scriptura. - Ρ. 5. nam.

Summae Deus clementiae. Tr.

Thes. I. p. 34. Matutinus. Hinem . de non trina Deit p. 611: Et sicut dicitur Pater eι Filius et Spiritus Sanctus trinus in personis et unus Deus in potentia et deitate ut beatus dicit Ambrosius: Summae Deus clementiae Mundique factor machinae, Unus potentialiter, Trinusque personaliter. Conspirat cum scriptione nostra Cod. Rhenov. 111. saee X. et BreV. Constantiens . Nam quod scribunt summe Disiita Cooule

58쪽

non est quod moneamus idem esse atque summRe . quod

metro congruum est.

Ales diei nuntiu3. I .

Thes. I. p. 119. II. 382. III. 282. Matutinus. Cod. Rheno v. li I. saec. X s M. Brev. Aherdon. Abi. Editio Faust. Λ revali Romae 2 Voll. 4. Ar). Editio novissima eaque optima, quam euravit Theod. Obbarius Tubingae 1845.8. Obb.

6. R. Ab. sopore desides. Ar. Regro SOPO re. T. R. casteque recte et sobrie. 10. R. Ab. sobrie. 6. P. Ca. aegro sopore de Rides. 7. Ca. c steque recte 'ac sobrie. l0. Ca sobrie l3. P. Ca. discute.

V. 1-4. Uti visum est ObbRrio i Add. p. 310 sq. optime Prudentium illustrat F. O s a n n u s in commentatione de gemma sculpta Christiana Gissae 1843. 4.3 p. 13. Repraesentatur enim in hoc monumento Mercurius biga vectus.

cui duo galli gallinacei iuncti sunt, idque ad seriora tempora, ad christiana reserendum esse in Scriptio γ ορεῖτε docet Matth. 25. 13. Mare. 15. 35. Luc. 21, 35. 3 Prudentius: vigilate iam sunt proximus. Ut brevi dicam. osanno probrebile est, Christianos veteres Mercurii που munera atquct imprimis gallum, Deo sacratum et attributum ad Christum retulisse. Similia placuerunt Raoul-Ro-ehette Antiquites Christianes peltatures du catacombes p. 9 et ipse placent Obbario. Mihi difficilia sunt ad credendum. Nam gallus diurnae lucis praeco, Christianis non ob Mercurii sed propter Petri apostoli popnitentiam avis eratia mystica, ne di eam sacra. Adeas Io cum Ambrosii in galli signifieation o Christiana con tituenda palmarem p. 4.

x et tenebrae es nubilu. I .

Thes. p. 420. Ad Laudes. Monius I. p. 377 carmen legit in membrana Trevirensi No.1404. saec. IX T). Mihi patuit codex Rheno v. lli. saec. X R . Brev. Abordon. Λbj. Areualus sAr . Obbarius Obb).6. Τ. speculo, mar der lingua rustica einertei mitspieulo. 8. Μ: Der Ablatin nitento ist mohi die richtige Lesari, denn die jetetige rithri aus der alten Schreibuny nsetentissideris her. was aber in der Bauernvracte nitente sideris heissen k-M. 9. M: solum viress nach dem ganet Inhalte des Liedes solem heissen. doch xtot diese Lesartan krinem Teaete. - Et vox solum aptissimum aperit sen

59쪽

daba

solem minime favent, II. Omn. Prud. Codd. discimus. Ah omiti. et: Μ. Ab. lux. - Concordant cum Thesauro P. et Cn.

Luae ecce aurgit aurea. I .

Aurora iam vargit potum. I .

Thes. I. p. 56 Matutinus. Cod. Rhenov. 111. saec. X. - CR. et P. conspirant eum ThesRuro.

mat multi tinua lavdea. D.

The R. I. P. M. Ad Laudes. Cod. Rhenov. 91. saec. XI. 2. trinitatis. V. 9. 10.es. VI, 23. 24. orabo ment Dominum, orabo simul spiritu.

Aeterna coeli stlorin. T.

60쪽

Profecto ad verum accedere videtur. hymnum esse in ab cedariis. Tamen non praetermittenda sunt, quae alia sua dent. Litera C bis occurrit: contra desideratur litera V. Scriptura ipsamque ne unum quidem codicem habet patronum. Et Rhenovienses sparsamque. Hanc lectionem sensu carere, temere iudicatum est et inconsulte. Spargere de ortu solis vel aurorae est vox sollemnis ac celebris.

Virgil. Aen. 9, 459. 4, 584: Et iam prima novo spargebat

lumine terras. Silius I. 56: itiem sparsere solis equi. Et in ipsis hymnis: aurora iam sparstit polum. Porro tunc V. 20. una commendatur membrana eaque saeculi decimi quinti: saeculum decimum novit scripturam quo. Accedunt hortus ot kadit. Nam etsi damus Monio, priscam gentem morta lium ita scripsisse, cum alia minus pobabilia sint. etiam haec nos offendunt. Tamen carmen ab edarium esse potest, sed non potest trahi ad sestivitatem paschalem. Erat Monii, multis atque idoneis testimoniis comprobare, in non nullis ecclesiis cantatum esse tempore paschali. Libri quos ego inspexi ad unum omnes seriali Osficio carmen adsignant, neque aliud quid praecipit Breviarium Romanum. Ut est hymnorum interpres nimis argutus et subtilis, Μonius in hymno investigat novellam Catechumenorum fidem, paganismi tenebras. discipulos Emmaunta migrantes: ego vero nihil video nisi

matutinum carmen, consueta ac simplici vocum serie decurrens. Sententia strophae ultimae apertissima est: primum quaerenda est si des. ex fide nascuntur spes et caritas. 7. Ca. P. et in I. 1 o. Ca. sino temporum.