Desiderii Erasmi Roterodami Colloquia familiaria nunc emendatiora, quibus accedunt notae recognitae et auctae a Davide Constantio

발행: 1681년

분량: 838페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

371쪽

. PETRI AEGIDII.

Corniculae vivacitas. Thalia. Ille caritate Gracchum Tiberium praecesserit, Qui suae vitam anteposuit conjugis Corneliae.

Illa carItate superet ' conjugem Admeti ducis, Quae volens mortem mariti morte mutavit sua. Teuschore . Ille non sagret leviore flamma, Attarnen fato meliore, quam olim Plancius raptae sociae gravatus.

Esse superstes.

Erato.

Illa non flagret levIore flamma, Attamen longe meliore sato, Casta quam deamavit olim a Porcia Brutum. Callio . Sponsum moribus undiqua pie sanctis . Nec Nasica probatus antecellat. I

Uxor moribus undiquaque castis Vincat 1 Sulpitiam Paterculanam. Polyh mnia.

Laudetur simili prole puerpera,

' conjug m MN.ti J Aleesten. De hae extat iratoedia Euripidis. Meminit de Vati,iio Max. lib.3. cap. 6. Atque in dem de Plancio & Ilorestitia. Rursus ibidem de Porcia Catonis filia Bruti uxore. 3 Porcia, Catonis filia quae eum Brutum maritum vicctunt a Caesarianis apud phillippicos, inteuerisset ardentes carbones hausit ac seipsam suimeavit. λ Sulpitio 3 sulpitia, patereuli filia , uxor Fulvii Flacci, quae ob pudicitiam E eentum matronis lecta suis ad dediscandum Roma veneris simulacium. Meminit T. Liviu

Accrescat

372쪽

Acerescat domui res simul & decus, Sed livore vacet, si fieri potest, Factis eo regiis debita Moria A L. Prorsus invisterem illi Phtro AEgidio, n1 si tantus esset hominis canckγr , ut ipse nemini pollit invidere. Mu. Sed jam tempus est, ut coeptum carpamus Her. A L. Nunquid est, lirod interiiri velitis renuntiari Lovanium Z Mu. Vt nostro nomine salutes amicos. omnes candidos, ac nostri studiosos, sed prorcet eris vetustissimum nostri chori cultorem Ioannem Pa-Iudanum, Iodocum Gaverium Martinum Dorpium,

α Ioannem Borsalum. A t. Id quidem fiet dilige : Quid ceteris 3 Mu. Dicam in aurem. A L. 3 Res non est magni sumptus vitaque fiet quam primum. Exoreseram x

TH. Videst bonae rei , quod tecum ri des ram asuaviter, quasi thesaurum namissis 3 ANon procul aberat a scoro tua divinatio. T v. At non imparties sodali quidquid istuc est boni A s. Imo jam duduini optabam mihi dari quempiam , in

cujus sinum essundetem hoc meum gaudium. T re. Age igitur , imparti. AN . Audivi modo fabulam ispidissimam , qua ures esse comicum figmentum, nisi mihi locus, personae, totaque Ies esset tam nota, quam tu notus es mihi. Tu. Audire gestio, A N. a Io-stini Polum Fauni generum 3 TH. mxime. Are . 3 non U-rium ui) videtur hoc dictum

rem, ut suspendant sese. Exorcisinus vox graeca adjurationem vel coniurationem significans: qua Daunones ejiciuntur addita peti Dei nomem obustatione.

373쪽

est & auctor , & actor hujus fabulae. T H. Facsse crediderim. Nam ille vel absque persona possit quamvis agere fabulam. Α N. Sic est. Nosti , opinor, de praelium quod habet non ita procul a Londino 3TH Phy l non semel illic compotavimus. AN- Agnoscis igitur viam utritaque arboribus pari digestis intervallo septam. T H . Ad laevam aedium paretem, altero fere i balistae iactu. AN . Tenes. Alterum viae latus habet alveum siccum , dumis ac vepribus obsitum : e ponticulo iter est in apertam planiciem. T H. Memini. AN. Iam pridem vagabatur rumor,

ac fabula per ejus loci rus icos , juxta ponticulum hunc obversari jectrum quoddam , cujus subinae

cxaudirentur miserandi eiulatus: suspicabantur, animam esse cuiuspiam, quae diris cruciatibus torqueretur. T H. Quis auctor erat istius rumoris3 A A. Quis, nisi Polus 3 Hoc L prooemium 3 praestruXerat lux fabulae. TA. Quid isti venit in mentem, ut ista confingeret 3 A N. Nescio;nisi quia sic est hominis inge Dium , gaudet hujusmodi commentis ludere stulti viam populi. Dicam, quid nuper designarit huius ste neris. Simul equitabamus aliquam multi Richomondam, inter quos erant, quos tu diceres cordatos homines. Caelum erat mire serenum , nec ulla

usquam nubecula suffuscatum. Ibi Polus , intentis in caelum oculis , signavit totam faciem ac scapulas amagine crucis ἡ-vultu ad stuporem composito, ita, Balista vide sup. p. 43 2 Prooemium , praefatio ex & οῖμ M. proprie autem quod praecinebatur , citharoedis certamen inituris. Latine praeludium. praecentio. 3 Praestruere, prius aedifiea , Metaph. praeparare; fraus

sidem in parvis tibi praestruit Liv. l. is. Et apud Claud. adrioni Consul. os vo prasirue Marri.

374쪽

EXORCISMUS

secum: Deum immortalem: quid ego video) Roga tibus qui proxime equitabant, quid videret, rursiis

obsignans se majore cruce: Avertat, inquit, esememtissimus Deus hoc ostentum. Cum instarent aviditate eognoscendi, ille defixis in caeIum oculis , ac digito commonstrans caeli locum. Nonne, inquit, via detis illic immanem draconem , igneis armatum cornibus, cauda in circulum retortaὶ Cum negarent, se videre, atque ille jussisset, oculos intenderent, ac locum subinde commonstraret , tandem unus quis piam , ne videretur parum oculatus, affirmavit , se quoque videre. Hunc imitatus est uperspicuum. Quid multis Z Intra triduum rumor hic totam Angliam pervaserat , tale portentum a paruisse. Mirum autem , quantum fama popularis

addidit fabul P. Nec deerant qui , quid sibi vellet

ostentum , interpretarentur serio. Horum stultitia ille , qui commentus fuerat argumentum , magna cum voluptate fritebatur. TH. Agnosco hominis im enium. Sed redi ad spectrum. A N . interea comm um divertit ad Polum Faunus quidam sacerdos, eae eorum genere , quibus non satis est appellaci Latine regulares , I nisi Graece cognomen iAem accinatur, parochus vici illic alicunde vicini. Is sibi non ves. Oriter videbatur sapere , praesertim in rebus sacris. iii. Intelligo; repertus est actor fabulae. AN. Super coenam ortus est sermo de rumore spectri. Cum Polus sentiret , Fauno rumorem hunc non solum auditum esse, verum etiam creditum, coepit ho

et Graece J Ludit: alio qui Canonici non dicuntur a

regula, sed E praebenda , quam nune vocant. Mna canon

aliquando est certus cibi potusve modus, qui dabatur mili

tibus.

alter : pudebat enim non videre nem

375쪽

obtestari, vir doctus ac pius succurreret animolat tam dira patienti: & si quid dubitas, inquit, ex- Plora rem , obambula ad decimam juXta ponticulum illum , & audies miserum ejulatum : adjunge tibi quem voles comitem ; ita & tutior audies , Occertius. T H . Quid deindeξ A N . Coena peracta Polus

ex more abit venatum . aut aucupatum. Faunus

obambulans , cum jam tenebrae sustultilent certum de rebus judicium , tandem audit miserandos gemitus : hos Polus artifex mire effingebat, abditus illic in vepreto, adhibita ad id olla fictili: quo vox c cavo reddita lugubrius quiddam sonaret. T H. Haec fit, la,ut video, vincit et phasma 3 Menandri. AN. M sis isthuc dices, si totam audieris. Faunus domum te recep7t, narrare cupiens quid audisset. Polus alia

via compendiaria jam anteverterat. Ibi Faunus narrat Polo, quod erat actum, & aliquid etiam affingit, quo res csset admirabilior. TH. Poterat interim Polus tenere risum Z A N. Illene Z Vultum habet in m nu. Dixi es , rem serio agi. Tandem Faunus, vehementer obtestante Polo , suscepit negotium exo cismi , ac totam eam noctem agit itis omnem, dum dispicit quibus modis rem aggrederetur tuto : nam sibi quoque misere metuebat. Primum itaque cO

gesti sunt exorcismi efficacissimi, & additi novi no nulli 'er viscera beatae Mariae , per ossa beatae Wexensridae. Deinde delectus est locus in planicie victina vepreto, unde vox exaudiebatur : circumductus x Phasimas Id est apparitio. Nomen est sabulae . in qua

puella potiebatur amatore ficta apparitione Deae, cui nebant sacra. Vide Donatum in prologum Eunuchi.

3 Menander Poeta Comicus. Theophrasti discipulus fuit: a quo Terentius suas comoedias u ulit ut patet ex Ptol. Anci.

376쪽

,est circulus satis amplus, qui crebras haberet cinc Variasque notatas. Haec omnia peragebantur verbis a conceptis. Adhibitum est vas ingens, plenum aqux consecratae. Addita est in collum sacra stola, quam Vocant, unde pendebat initium Evangelii secunduini Ioann rm. In loculis habebat cerulam a Romanc Ponti fiete quotannis consecrari solitam , quae vulgo dicitur Agnus Dei. His armis olim se muniebant adversus noxios dae mones , prius quam illis Fra cisci cuculla coepit esse formidabilis. Haec omnia procurata silint, ne, si spiritus malus esset, impetum faceret in exorcistam. Nec tamen ausus est se solunt huic circulo committere : sed decretum est, adhibenJum esse sacerdotem alterum. Ibi Polus in tuens, ne , si nasutior adiunctus fuisset, proderetur labulae mysterium , adjungit parochum quendam ex vicinia, cui rem totam aperita sic enim postulabat actio fabulae , & erat is qui a talitudo non abhorre-Tet. Postridie rebus omnibus rite praeparatis , sub Gioram decimam Faunus cum parocho circulum imgreditur. Polus, qui praecesserat, e vepreto gemit miserabiliter. Faunus auspicatur exorcismum. I terim Polus clam per tenebras subducit se in villam proximam. Illine adducit aliam personam mulses nec enim poterat nisi per multos agi. T H . Quid foetuntὶ A N. Conscendunt equos nigros,i nem. Occubium secum serunt. Vbi non procul abellent a circulo,ignem ostentant , quo metu Faunum abigerent ocirculo. TH. Quantum operae sumsit Polus ille, ut silleret: AN . Sic est bomo. Verum ea res propem

ι Concepta verba , ea sunt quae eerta formula contenta sunt. sie apud plaut. in Pseud. a. i. sca. conceptu verbisjurara secandum Turneb. est alio praeeunte, dc iusjurandum ver-

Ma certa formula complebeta. distante j urat

377쪽

Quin pessime cessierat illis. TH. Qui sic 3 AN. Nam equi subito prolato igne consternati, parum abfuit quin & se praecipitarent ,& sessores. Habes primum actum sabulae. Vbi reditum est in colloquium, Polus velut ignarus omnium, rogat quid est et actum. Ibi

Faunus narrat, sibi conspectos duos teterrimos cac

daemones, in nigris equis, oculis igneis, ac naribus spirantes nem ; qui tentassent ingredi circulum,

verum efficacibus verbis abactos in malam rem. His rebus cum accrevisset animus Fauno, postero die summo cum apparatu rediit in circulum : cumque

diu multis obtestationibus provocasset spectrum, Polus rursum cum collega suo procul ostendit sese ex equis atris horrendo fremitu, quasi cuperent irrumpere in circulum.TH. Nihil habebant ignis3 A N. Nihil. nam id male cesserat. Sed audi aliud commentum. Ducebant longum funem : eo leviter per humum tracto, dum hinc atque hinc uterque se proripit, velut abacti exorcismis Fauni, sacerdotem utramque, una cum vase quod habebant aquae sacrae plenum, provolvunt in terram. T H . Hoc praemii tulit pro sua actione parochus 3 A N. Tulit, & tamen maluithoe perpeti,quam deserere coeptam fabulam. His ita gestis, ubi reditum est ad colloquium, depraedicat apud Polum Faunus , quanto fuistet in periculo, & quam

fortiter utrumque cacodaemonem suis verbis pro- figasset: jamque certam conceperat fiduciam, nullum esse tam noxium aut impudentem daemonem,

qui posset in circulum irrumpere. T H . Faunus ille non multum abest a fatuo. AN. Nihil adhuc audisti. Hucusque progressa fabula, commodum supervenit Poli gener: nam eius filiam duxerat natu maximam; juvenis, ut scis, ingenio mire festivo. TH. Scio: nec

abhorrens ab hujusmodi jocis. A N. Abhorrens Q. Nullus

378쪽

EXORCISMUs

N ullum Ille I vadimonium non desereret , si talis vel spectanda , vel agenda esset fabula. Huic socer

rem omnem denarrat i atque illi delegat partes , ut animam agat. Sumit ornatum, ac lubens, convolvit se linteo, quemadmodum apud nos solent funera: habet prunam vivam in testa, quae per linteum reddebat speciem incendii. Sub noctem itum est ad Iocum, ubi haec agebatur fabula. Audiuntur miri emitus. Faunus expedit eXOrcisinos omnes. Tamem procul inter vepretum ostendit sese anima , subinde ostentans ignem,ac misere suspirans. Hanc cum Faunus obtestaretur, ut eloq'eretur quisnam esset, subito prosiliit e vepreto Polus ornatu cac

daemonis: fictoque ste tu, Nihil, inquit, tibi imris est in hanc animam , mea est : ac subinde pro- . currit usque ad oram circuli, velut impetum saetii-rus in exorcistam: moxque velut submotus verbis orcismi , & vi aquae iacrae , quam illi multam aspersit, retrocessit. Tandem abacto 2 paedagogo daemone, nascitur dialogismus Fauni cum anima. Percunctanti, &obtestanti, respondit se esse antamam honesinis Christiani. Rogata, quo nomine V caretur, respondit; Faunus. Faunus Θ inquit : idem mihi nomen est. Jamque ex communi nomine res ςoepit illi magis esse cordi, ut Faunus Faunum ii beraret Cum Faunus multa percunctaretur ; ne di

tina confabulatio proderet sucum , subducebat sesei vadimonium desereret, i. e. rem magni momenti se. eundum Adagium. Dignum ob quod vadimonium deieratur. de re maxime seria ac momentosa: Turpe enim fuit olim & damnosium. vadimonium deserere . nec vadimonii promissor. nisi ob graves causas excusabatur.

379쪽

anima, negans sibi fas esse diutius colloqui, quod

tempus urgeret, quo cogeretur abire , quo liberet daemoni; pollicita tamen est, sese postridie redituram hora qua fas esset. Rursus convenitur in ae3iabus Poli, qui ' choragus erat fabulae . Ibi denarrat exorcista quid esset gestum , nonnulla etiam ad- mentiens quae sibi tamen persuadebat esse vera. Adeo favebat negotio quod agebatur. Iam hoc compertum erat, scilicet animam esse Christianam, quae sub inclementissimo daemone diris cruciatibus

vexaretur. Huc omnis natus intenditur. Verum

in exorcismo proximo ridiculum quiddam accidit TH. Obsecro, quidnam 3 AN. Cum Faunus evocasset animam , Polus qui daemonem agebat, prorsus sic assiliit, quasi intra circulum irrupturus: cum tu

Contra Faunus pugnaret exorcismis , multamque vim aquae aspergeret, tandem exclamat daemon, sene pili quidem facere ista omnia: Rem, inquit, habuisti cum puella: mei iuris es. Id cum Polus ioco

diceret tamen forte fortuna verum dixi te visus est: nam exorcista hoc dicto tactus, ilico recepit se in centrum circuli, & nescio quid immussavit in aurem parocho. Id Polus sentiens , recepit sese ; ne quid audiret, quod audire I ses non esset. TH. Sane Polus religiosum ac verecundum agebat daemonem. AN. Sic est. reprethendi poterat actio, quod pacum meminisset decori. Exaudivit tamen paro-

Ο asu Isbii producit ac reducit personas in fabulis, quasi praerectus fabulae.1 Videlicet confessionem, quae a nullo absque capitis periculo debet effutiri; ideoque uni faetificulo semotis

testibcs pci gi debet. uuis auricularis dicitur.

380쪽

ichi vocem 1 Indicentis satisfactionem. T H. Quam AN. Ut ter diceret precationem Dominicam ex hoc conjiciebat , illum ter habuisse rem eadem nod T H. Hoc sane regularis ille praeter regulam: AN. Homines sunt,& lapsus erat humanus. TH. Perge. quid deinde Aistum AN. Iam Faunus ferocior redit ad oram circuli, & ultro provocat daemonς

At ille jam timidior refugiebat. Fefellisti me, in

quiens, si sapuissem, non monuissem te. Persuasum est hoc multis, quae semel sacerdoti confessus sis, prorsus abolita esse E memoria daemonis, ne possit opprobrare. TH. Jocum plane ridiculum narras. AN. Sed, ut aliquando finiam fabulam , diebus alia quot hunc in modum colloquium habitum est cum

anima. Summa huc evafit. Roganti exorcistae, num

qua via posset a cruciatu liberari ; respondit illa, posse, si pecunia, quam reliquisset fraude partam, restitReretur. Ibi Faunus , Quid, inquit, si per b nos viros dispensaretur in pios ususὰ Respondit, &hoc profuturum. Heic exhilaratus exorcista, sam- ma diligentia percunctatus est, quanta esset sui ina. Illa dixit, ingentem , quod illi erat bonum a que commodum. Indicavit & locum, sed procul: cissitum, ubi thesaurus heic defossiis esset. Praesertipsit in quos usus vellet impendi. TH. In quos3 AN. ut tres susciperent peregrinationem, quorum unus adiret limina Petri, alter iret salutatum Jacobum Compostellanum , tertius oscularetur pectinem Issu , qui est Treveris. Deinde per aliquot mon

Indicentis , imponentis, vel imperantis satisfinionem: indicere enim significat frequenter imperare, decetinere, significare: sic indicere iustitium est emationernu

ris dicendi imperare Lilius I.io. ab urbe cond.

steria

SEARCH

MENU NAVIGATION