Desiderii Erasmi Roterodami Colloquia familiaria nunc emendatiora, quibus accedunt notae recognitae et auctae a Davide Constantio

발행: 1681년

분량: 838페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

691쪽

-gotiis politicis , alium dicas ad studri natum. Quanquam & in his mira varietas , nimiram tanta, quanta est functionum diversitas. Alium natura ge- nuit imperio , alium voluit esse sortem militem: cui plurimum indulsit, ei concessit, ut, juxta Homerum, pariter & bonus sit lancearius, & egregius dux. Itidem in rebus civilibus , alius valet in consilio, alius in agendis causis excellit , alius obeundis le-

xionibus & gaudet, & feliciter rem gerit. De stu-iorum varietate quid attinet dicere Z Sunt qui sc rapiantur ad institutum monasti cum . nec ad quod vis, sed vel ad hoc vel illud,ut vitam sibi putent acer- bam, nisi, quod optant,assequantur. Sunt E diverso qui mirum in modum abhorrent , ut mori ducant potius, quam fieri monachum, nec id odio faciunt, aut certa ratione , sed arcano quodam saturae sen- D. PH. Ista quidem in compluribus ita,ut narras, α eo eri nonnunquam , α stequenter admir iussum. SY. In his igitur bonis , quae nobis gratuito largitur naturae benignitas,multo minus oriecur invidiae , si fastus absit & ostentatio. Amabilior enim est forma, aut nobilitas , aut opulentia, aut facundia , in his qui se his bonis praecellere quasi nesciunt. Comitas autem & modestia nihil imminuunt haec commoda , sed ut gratiam addunt, ita depellant iovidiam. Haec autem comitas & morum se vitas oportet in omnibus vitae actionibus sit perpe-: tua, niti prorsus reptignat Minerva. Nam frustra, ut opinor, tentaret 1 Xenocrates , quod successit S

a Xenoreatis 3 chalcedonius philodoxus, durus ae tetri i eus .& qui se moribus hominum accommodare non pote-tiui ob id a Plato jussui Gratiis sacrificare.

692쪽

crati ac Diogeni: frustra moliretur x Cato Censorius, quod Laelium fecit gratiosum.Attamen 3 Demea ille Terentianus subito mutatus, satis declaravit quai tum ad conciliandum benevolentiam habeat in menti studiis & affectibus omnium obsecundare. Verum quoties a recto receditur , iam & a vera glo ria ad temporarium hominum favorem degeneratur. Ceterum ea demum gloria perpetua est, quae honesti radicibus mititur, a judicio rationis profecta. Nam assectus temporarios habent impetus ; qui stimul atque relanguerint, odisse coepimus quod ante Vehi nenter arrisit , ac proinde plausus vertitur in sibilum, laus in vituperium. Ceterum ut ingenium

prorsus inverti non potest, ita potest aliqua ex parte corripi. Pal. Exspecto quid dicas. SY . Qui natura blangior est, is cavere potest, ne, dum apud omnes oratiosus esse studet, deflectat ab honesto, neve duin sese quibustibet accommodat, Polypum imitatu .sbi parum constet. PH. Tales novi permultos lubriticae Iidei & erubescendae vanitatis. S v. Rursiis qui s veriore sunt ingenio, dare operam qportet, uisc Ezsectent comitatem, ne quod agrint, videatur simul tum, aut subinde ad naturam suam recurrant, pro

laude geminum dedecus sibi comparaturi, & quod

interdum rigidius agant, & quod sint inconstantes. Tantam enim vim habet constantia, ut qui vitiosuit, hacti sint naturam, tamen ob boc ipsum levius sorantur, quod nusquam sunt sui dissimiles. Fucus at

tem simul atque ruboluit, etiam in benefictis gigniex cato: homo severus di risidus : Virg. AEn .s. ipsum

inferorum Iudicem facit: hu dant m jura Caratum. - a Demea vide in notu p. I.

6 Polypus, genus piscis. subinde inlitans colorem: hine latita homines,

odium:

693쪽

odium : porro quod simulatum est , perpetuo latere

mori potest ; aliquando eruarpat oportet , quod ubi fainam sacrit,seinet evanescit omnis ille magnificus Rioriae famus, atque etiam in sabulam vertitur. P H . Illud igitur, ut video , mones, a natura minimum, ab honesto minime recedendum esse. SY. Tenes

Adhaec, scis, quidquid subito inclarescit, obnoxium esse invidiae. Inde vox odiosa i apud Grael cos, apud Romanos novorum hominum cognomen,

apud utrosque 2 terrae filiorum , & E coelo delaps mam. Ceterum fama quae paulatim nascitur, & a gescit, quemadmodum minimum habet invidiae, ita maxime durabilis est ; ut indicat hoc ille Poetarum acatissimus Horatius : Crescit occulto , velut arbor, aevo Fama Marcelli. Proinde, si veram, si perpetuam,s livori quamminimum expositam, gloriam expetis, ausculta Socrati, qui dixit, quibusdam usu veni re, ut dum nimium properant initio , serius perve- luant ad finem. PA. Sed hominum vita brevis est. Su. Ergo ad beneficta properandum, non ad gloriam, i quaesita sponte consequitur. Non enim id consulis, opino quibus rationidus longaevus fieri possis. Nam isthuc a Parcarum munus est, quae sita ducunt & am - ' putant, cum ipsis est visum. pri. Vtinam isthuc quoque possis l SY Nunquam, d Philodoxe, divi tam ne runt benigni, ut uni ἐarent omnia. Quod annis detrahunt, nominis splendore pensant. Quibusdam,

i αν J Nin isto. est nuper dives factus, qui si bito divitias nactus nusquam non ostentat illas prius len

res domi vorans. 2 Terrae sillusi, homo obscurus ae incertat originis Pers Prasti e I mihi Manliu hares, Tyrogenies terrata dcc.. terra U iam Ilius o Iuv. dixit eodem sensu: fraterculus gigantum

3 Pareae hominum vitam metui dicuntur: tres cens . tur: Cloto Lachesis, Atropos.

694쪽

sed paucissimis, tam indulgenter Avent, ut vivi, que quodammodo superstites, posteritate sua fritantur. Sed rari sunt quos aequus amavit Jupiter. Hoc

fortassis aliqui diis geniti potuere, verum ista seliciatas non cadit in hanc consultationem. PH.Saepe me

cum admirari soleo seu fortunae seu naturae invi dentiam,quae nihil omnino commodi largitur mo talibus quod non aliquo temperet incommodo. SY. Quid igitur superest, amice, nisi ut homines nati, sertem humanam aequo feramus animo 3 Iam & iulud haud mediocriter conducit ad leniendam invudiam , si penitus cures habere perspecta nationum, ordinum,& singulorum hominum ingenia,nimirum ad eorum exemplum, qui bestiis cicurandis alendin inae dant operam. Siquidem horum praecipuum est studium animadvertere quibus rebus quodque anumal vel efferetur vel deliniatur. Non' jam loquoraantum de discrimine quod est inter avem & qu

drupedem , inter serpentem & piscem , aut quod est inter aquilam & vulturem , inter elephantum &equum, inter delphinum & phocam, inter viperam ει aspidem, sed de innumera varietate, quae est in sit gulis animantium generibus. PH. Exspecto quo sis

evasurus. Su . Omnes canes seb una specie contine

tur : sed haec species quam in innumeras Armas dustrahitur 3 ut dicas illos genere distingui, non specie. Iam prorsus in eadem specie quam varii sunt sanum mores, & inMnia Z PH. Immensa varietas. sv. Quod . de canibus dictum est, de singulis animantium gens ribus dictum puta: sed in nullo magis elucet esserumen, quam in equis. PH. Vera praealcas. Sed quo sim haec Z S x . Quidquid in animantirim generibus, vel insormis, vel in singulis animantibus varietatis

- , hoc onme puta esse in homine. Illicaeperies

695쪽

Iupos varios, canes inenarrabili varietate , elephantatos, camelos, asinos, leones, oves, viperas, simios

dracones, aquilas, vultures, hirundines, hirudines; α quid non 3 PH. Quid tum Z S Y . Nullum autem est animal tam etatum, quin arte tractatum aliquam de se praebeat utilitatem, aut certe non laedat. P Η . Nondum perspicio quid agas. SY. Est nonnihil dis criminis inter Hispanum, Italum, Germanum, Gaulum,& Anglum. PH. Est plane. SY . Adhaec , est si gulis in unoquoque genere peculiare quoddam ingenium. P H Fateor. Sa. Hanc varietatem si sagac . ter habueris animadversam, & singulorum moribus te accommodes, perfacile consequeri S,ut aut omneu habeas amicos,aut certe nullos inimicos.P H .Si i polypum me fieri jubes, ubi rectum ci honestum Z SY. Est in rebus communibus aliquod 'bsequium, mio Inullo pacto vitiat honestum, quod genu&, apud Ita .

. Ios osculo salutant viri viros: in Germania si facias idem, absurdum videatur, sed pro osculo dextram porrigunt rursus in Anglia viri salutant mulieres

etiam isi templo obvias: idem si fiat in Italia, flamtium habeatur. item in Anglia porrigere poculum tuum intervenienti in convivio, civilitatis est ; in Gallia contumeliae est. In his &allis hujusmodes, e ira rem laeturam licet omnibus obsecundare. PH. At perdifficile sit omnium gentium mores, ac singu- lorum hominum ingenia n0sse. SY. Verum, o Philodoxe, si gloriam insignem quaeris, eamque virtute partam, necesse est ut virtutem quoque praestes non vulgarem. Scis autem, virtutem circa difficilia ve siri, quemadmodum ante Peripateticum illum do

a De Polypo , vide suptii in notis: hoe praestitisse Aleia diadem testatur Plutareh. cin ipsius vita: mores mutabax quoties sedem mut3bat,

696쪽

cuit et Hesiodus. proinde α si mel cupis, apes seras oportet. PH Scio, & memini: sed mitigandae invidiae rationem quaerimus. S Y . Proin da operam, ut in bello dux esse malis quam miles: & in eo bello, quos gerendum cum invisis hostibus potius, quam cum civibus, aut sectis In Republica ea potissimum mu- nia capesse, quae popularia sunt & gratiosa. Velut defendere popularius est, quam accusare; honorar .

quam punire. Quod si qua incidunt, sicut incidere

necesse est, natura molesta, tamen ea quoque, si v t ri non postunt,commoditate sunt lenienda P H . Quo pacto 3 S Y. Sedes judex aut arbiter I altera pars non-

. nihil ostendenda est: sed ea rem aequitate geras, ut, si fieri possit, etiam victus gratias agat P H . Qui sic 3 SY. Puta: Intenditur actio sarii aut sacrilegii: muta, si potes, actionis sormulam, & Bout si actio rei

vindicandae. Heic protinus ita reum sublevas, ut inihil tamen decedat actori. Porro actionem omnemisc moderare, ut citra actoris dispendium reo vide ris aequus. Postremo damnati poenam nonnihil in tiga. Absit interim aut vultus torvitas , aut Verb Tum acerbitas,aut morositas , quae res faciunt ut quidam pejorem serant gratiam pro dato beneficio, quam alii pro negato. Interdum monendus es, amicus : sed si nulla spes emendationis, silere pro stat. Si res gravior est, & spets est prosectus, magni refert qualis sit admonitio. Nam saepemimero fit, ut qui sinistre aut intempestive admonet, de morbum e speret, & ex amico reddat inimicum. Maec'

697쪽

de' teritas magis etiam habet locum, si agas cum principe. Nam horum affectibus nonnunquin, incidit ut sit resistendum. Quod si sit comiter aedextre, paulo post qui obstitere, plus ferunt gratiae, quam qui obsecundarunt. Quod enim cupiditati placet, temporarium est;quod recta ratione geritur, perpetuo probatur. Longe vero maxima pars invidiae nascitur ex intemperantia linguae. Opantum odii nonnunquam unica voX temere excidens con ritat nonnullisl Quam multis dictum, aut et jocus intempestivus fuit exitio i Laudabis igitur, sed dignos; idque parce: sed vituperabis parcius, si ta- omen omnino quispiam vituperandus est : proinde itanda loquacitas. Dissicillimum enim sit , simul Somultavi opportune dicere. PH. Assentior istis omniabus. iSed mihi videtur praecipua ad parandam nomia 'nis celebritatem via, scribere libros. ST. Vera prindicas, nisi quod obstat scribentium turba. Ac, n ista placet rasio, cura ut exacte scribas potius, quam

inulta. Cum primis autem argumentum delige neque protritum, neque cum multiS commune ': al,

haec minime invidiosum : in id , quidquid insigne

complurium annorum lectione contractum est, conferas : .tractatione vero tale reddas, ut voluptatem habeat cum utilitate conjunctam: PH. Pruden rex tu quidem, Symbule ; meoque animo feceris satis , s unum illua adjeceris , quibus rebus ericippissit, ut maturius etiam contingat gloria. Multos enim video, qui vix sub ositum inclarescunt : nonnullos a rogo, qRod aiunt, demum innotescere. SY.Heic quod consulam, nihil habeo melius , quam

x Ita tonser qui Dionysii tyranni cervici novaeulam si adhibete glotiabatur criici est assixus... N

698쪽

OPULENTIA

quod tibicen siiasit tibicini. Fac ut his te ipsem pro bes, qui gloria iam vicerunt invidiam . in horum amici iam temet insinua, quorum honorifica de te praedicatio facile populare studium tibi conciliabit. PH. At si quando exoriatur invidia, quid ostendis remedii ZSY. Fac quod solent hi qui picem coquunt. si flamma effulserit, infundunt aquam; ac tum magis efferatur ac stridet incendium , ni id sectas con stanter ac saepius. PH. Quid isthue aenigmatis est PS v. Invidiam oboriemem beneficiis obrue potius, quam vindiela. Nihil egit Hercules resectis Hydrae ' Lernae e capitibus; igni Graeco devicit exitiabilemonstrum. PH. Sed quem vocas ignem Graecum di SY. Qui ardet etiam in mediis aquis. Eum adhibet, qui lacessitus injuria malorum, non cessat tamen de omnibus bene mereri. PH. Quid ego audio ξ benefi- 'centia igitur nunc aqua est , nunc ignis 3 SY. Quid vetat T quando Christus in i allegoriis nunc sol est, . nunc ignis, nunc lapis. Di, sedulo , si quid melius eris nactus, sequitor , meumque repudiato coh--.

citis: Ty Nde nobis tam exuccus, quasi cum ei dis. V interea i rore sis pastus 3 mihi nihil. aliud

Hydrae, Poluae quinquaginta capita assignarunt. quo- Dun resecto uno, illicis duo repullulabant: tandem ab Hersegittis confossa fuit. Virg. Proxima oriraeo suo. O

bus vocibus. χ virg. Dun

699쪽

miam 3 syphar hominis esse videris. G i. Apud in

veros umbrae malva & porro saturantur: at ego de

cem vixi menses, ubi ne id quidem contigit. J .

Vbinam Z te quaeso. num abreptus in navem gale itam ξ Gr. Nequaquam. sed Synodii. J A . In urbe talix opulenta, buli a periclitatus es 3 G I. Maxime. A . .

id in causar An deerat pecunia Z G1. Nec pecunia , nec amici.. J A . Quid igitur erat mali ξ G r. Mihi res erat cum hospite Antronio. J A . Cui , illo opulento 3 G i. Sed sordidissimo. J A . Monstri simile narras. G I. Minime ; sed sic fiunt divites quid summa emergunt inopia. I Q Quid ita libuit tot menses apud talem hospiteK coi morariὶ G i. Erat quod alligaret : & se tunc erat animus. J A. S ddic, obsecro , quo tandem vivit ille apparatu λ Gr. Dicam , quandoquidem actorum laborum solet esse iucunda commemoratio. J A . Mihi certe futura est. Gi. Illud ue accessit incommodi, cum illic agerem ; totos tres menses spirabat Boreas , nisi d illic nescio quo pacto nunquam perseverat . ultra diem octavum. J A . Quomodo igitur spirabat. totos tres menses 3 G I. Sub eum diem velut ex constituto mutabat stationem , sed post horas octo mugrabat in locum priorem. J A . Ibi tenui corpusculo, . opus erat soco luculento . Gi. Satis erat ignis , si suppetisset lignorum copia. Verum ne quid hete fiaceret impendii noster Antronius, t rusculis iusi- laribus evellebat arborum radices ab aliis negle-3 syphar serpentis exuvium: MetaphorieE senes ita umeat Lycoph. & Sophron in mimis. Antronino, Antron civitas fuit quae asinos insigni ma- .gnitudine aluit: vide supra in notis Antronii duri fuerunt.

. . .

700쪽

OPULENTIA

ctas , idque sere noctu. Ex his nondum bene cis struebatur ignis non absque simo, sed sine flamma : non qui calefaceret ; sed qui praestaret, nevere dici posset ibi nullum esse ignem. Unicus autem ignis durabat totum diem, adeo temperatum erat incendiumJA. Illic hibernare durum erat GI. Imo multo durius aestivare. J A. Qui sic 3 Gi . Quoniam ea domus tantum habebat pulicum ac cimicam , ut nec interdiu quietum esse, nec noctia somnum c pere liceret. J A. Divitias miseras : Get. Praesertim in hoc pecoris genere. J A . Oportet illic ignavas esse feminas. G r. Lati ano nec inter viros versam

tur. Ita fit ut illic nae nihil aliud sint quam

seminae , & viris desilit ea ministeria quae solent ab eo sexusippeὀitari. J A. Sed Antronium4nterim. non pigebat tractationis 3 Gr. Illi in hujusmodi sordibus educato praeter lucrum nihil erat dulce. Vbivis potius habitabat quam domi, nulla in re nonne*otiabatur. Scis autem eam urbem esse prae cinteris et Mercurialem. 2 Pictor ille nobilis deplorandum existimavit, si dies abiisset sine linea; Antr nius longὸ magis deplorabat , si dies praeterii et :absque lucro. Quod si quando evenisset, domi quaerebat Mercurium. I A. Quid faciebat Z GI. H bebat in aedibus cisternam ex ejus civitatis more, . illic hauriebat aliquot aquae situlas , dc infundebat

in vasa vinaria. mic erat certum lucrum. J A. Fortasse vinum erat aequo vehementius. Ga . Iano plus ierat quam vappa, nunquam enim emebat vinum nisi corruptum , quo minoris emeret. Ex eo ne quid'

a Mercurialim J mereatorum magna diplurimarie. Dtia tractantur.

α rictor: Apelles laudς celebratur: llu rio

perireti

SEARCH

MENU NAVIGATION