Desiderii Erasmi Roterodami Colloquia familiaria nunc emendatiora, quibus accedunt notae recognitae et auctae a Davide Constantio

발행: 1681년

분량: 838페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

751쪽

AMICITIA. 737

brassicam refugit, & perinde quasi senilat, Iii dive sam partem sese vertit. Quis admonet vitem, hostem esse in propinquo 3 Est eaim brassicae succus vino contrarius ; eoque solet edi adversus ebrietatent. Nec deest brassicae suus hostis. siquidem opposita rcyclamino & origano exarescit. Similis affectus ea .

inter cicutam & vinum ; cicura homini venenum est: a cicutae vinum. Quod est illud arcanum commercium inter lilium & allium, ut in propinquo nascentia mutuo sibi gratificentur ὶ Nam allio plus est vigoris , de lilii flores suavius olent. Qui g heic mem Item de conjugiis arborum , quarum sceminae steri-iescunt, nisi in propinquo sit masculai Oleum soli calci miscetur , cum utraque res pariter oderit aquam. Pix attrahit oleum,cum utrumque si pingue. Argento vivo innatant omnia, excepto auro. Id s tum ad se trahit & complectitur. Quis ille natur e sensus,ut adamas, quamlibet duris rem ensisanpuinet hircino mollescat i ini in & inter ipsa venena dissidial videas. Scorpius si forte repat per aeonitum, 'allescit

ac torpescit. Eldem adeo noxia est herba, i ii mencerastis , ut qui semen modo ejus tractarit diguis, impune eontrectet scorpium. Sed harum rerum ouae sunt innumerae,consideratio adret medicae pro- essores pertinet. aenam est illa vis vel amielsae, vel dissidii, inter chimbem de magnetem, ut material Ham primo loco in sympotiis proponi: gyptii ante omnia fercula coctas brassio, desultabant, ne possent vino inebriati. Haec ille. a Cyclaminus hac. vel cyclaminiim gau. pam deae ctra ea vinum J Nec hoc mirandum: quum illa sit om nium herbarum. & forte etiam venenorum . frigidissima: vinum vero egregie calidum a physici, proditur : unde de, vir Mara Misi apud Homerum. Lege de his Plinium. aiatur

752쪽

natura gravis ad lapidem inrrat , &Inbari ear, vesurosculo , & ab eodςm citra contactum relagiat Z Iam cum aqua se facile misceat rebus omnibus , in line sibi tamen sunt, quae tanquam odio mutuo mixtu ram refugiunt; velut amnis qui in Fucinum lacum lavectus vipermeat , in Larium I Addua, in Verba. num Ticinus, in Benacum Mincius. in Sevinum olutius , in i Lemanum Rhodanus ; e quibus nonnulli multorum millium transitu hospitales suas aquas tantum, nec largiores, quam intulere, evehunt. Tia vis influit in lacum Arethusam , ac per eVm velut sospes sertur, sic ut nec color, nec pistes, nec aquarum natura misceatur. Ad haec cum cetera sere B mina properent in mare procurrere, quaedam tamen Velut exosa mare, prius quam eo perveniant,3 a

dunt sese ih terram: Simile quiddam videmus ventis. Auster homini pestilens est, huic contrarius Boreas salubris. alter nubes contrahit, alter dissipat. Iam, si qua fides astr'logis, sunt & sideribus qiudam, amicitiae & inimicitiae : quaedam amica limmini, quaedam insesta. rursus sunt quae homini adversus nocentium vim opitulantur. Adeo nihil est in nulla naturae parte , quod non per haec dissiilla, coiscordiasque, & noxam, & remedium, hominipe; tet: io. rtasse & ultra caelos quid m de

prehendere liceat.Etenim si Magis credimus,unumquemque mortalium duo comitantur genii, alter amicus, alter malevolus. E P . Nobis, amice, satis est .

ad caelum usque pervenisse, etiamsi non hoc quoqazFueinui lacus Italiae vulgo la celano. 1 Latius lacus vulgo Lago di Como.

3 Abdunt se: ita inter aliasumina fluvius Anas in Ilin pania vulgo 2 diana: alii tamen hoc negant.

753쪽

AMICITIA. 739

septum transiliamus. Redeamus ad boves x equos. 1 o. Nae tu praeclarum facis saltum. E P . Illud nobis vagis admirandum est, quod in eadem prorsus ania nantium specie deprehendamus amoris & odii vestigia,nulla evidente causa. Sic enim nobis persuade- xe conantur equisones & bubulci: in iisdem pascuis, aut eodem in stabulo, bos bovem, equus equum ga det habere vicinum, qui alium non serat. Equidem arbitror , similes esse assectiis in omni animantium genere, praeter sexus favorem. Sed in nullo genere

evidentius quam in homine. Siquidem in plurimis mani sestum est , quod de suo in Volusium assectu.

profitetur Catullus: Non amo te, Volusi, nec possum dicere quare: Hoc tantum possiam dicere, Non amoxq. Verum in adultis fortasse divinet alius aliam Grassam: in pueris, qui solo naturae sensu ducuntur, quid est illud, quod ne hunc illi tanto amore conciliat , rursus aliam ab hoc tanto dissidio separat 3 Ipse

cum puer essem, natus annos plus minus qeto,incidi In quendam meae aetatis aut tortassis anno majorent, prodigiosae vanitatis, adeo ut ad omnem occasionein ex tempore monstrosa quaedam confin eret. Oecum

rebat mulier, Vides, inquit, hanc ξ Video. Cuna hac decies concubui Transibamus ponticulum aegustum' indiam. ubi vidIt me horrescentem ad conste- etiam aquae ob profunditatem nigrantis:In hanc, i

quit aquam aliquando prolapsus m. Qui4 ais3 illiereperi cadaver hominis, accinctum crumena ; in ea erant anuli tres. Quum nullus esset mentiendi finis, sic puer horrui puerum, ut viperam minus nulla ce ta ratione, cum talibus mendaciis alii deleel arentur, sed tantum arcano narurae sensu. Neque vero id

fuit temporarium t imo & hodie sic horreo natura vanos , ut conspectis illis sentiam totum corporis

habitum,

754쪽

habitum commoveri. Tale quiddam in Achille notat I Homerus, laum profitetur, mendaces sibi atque odiosos atque ipsas Inserorum portas. Hoc ingenio riuum natus sim , tamen hoc contra fato natus vi-HeOr , ut per omnem vitam mihi cum maendacibus& impostoribus fuerit res. Io. At nondum video scopum, quo totus hic sermo consertur. E P. Expediam paucis. Sunt qui selicitatem petam a magicis artibus, sunt qui abastris: ego nullam certiorem ad selicitatem viam arbitror inveniri posse , quam si quisque abstineat ab eo vitae genere , a quo naturae sensu tacito abhorret; ad id se conserat, quo prope sus est: sena per excludo turpi' Item ab eorum consuetudine se subducat , i eum quorum geniis sentit suo gento non convenire 3 5: his se copmer, ad quos arcano naturae fertur assectu. IV c Id si fiat.inter pameos erit amicitia. E p. Christiana caritas se dilatat ad universos , similiaritas autem 4uin paucis habenda

est. Et qui nullum quamvis malum laedit , gavis rus etiam si resipiscat, satis, opinor, Christiane diri

git omnes.

755쪽

α Cu R et O , AI P H ius . Cu. T Vbens ex te rerum plurimarum perito diusterem quiddam , si tibi non sit molestum. A L. Age, Curio, percunctare quod voles,ne non respondeas tuo nomini. C v. Equidem non gravabor

dici Citrio , modo ne addas animal illud monosyli bum , 3 Veneri juxta ac Minervae invisum. A L. Dic igitur quid velis. C v. Scire cupio quid sit, quod adipellamus grave & leve. A L . Eadem opera roga, quiar Troblema a problema dictus est hie dialogus: quod quaestiones quaedam in eo proponuntur, quibus responsio mox subjunsitur. Est enim problema quaestio proposita cum responitone. Ex quamvis hoc vocabulum de naturali- bus quaeitionibus praecipue dicatur, tamen omni etiam dubitabili quaestioni commune est. Nam di extant pluissessi problemata de rebus Romanorum:de sertur Alcippus quispiam problemata scripsisse de rebus domesticis. Cum inisterloquutor nomen habet tacite ac apertum. a cura scilieet di diligentia percontandi: hius vero a eandore respondendi; αλ ,ν siquidem Graece, candidum Latinis est, vel ab inveniendi de indagandi scientia, quod invenire& excolitare significet. Vnde homines Alphestae dicuntur repertores di excogitatores apud Homerum. α Curio quasi dicere vellet euriosum ac percontandi eu-pidum. Alphius vero a candore : αλ.αν enim idem est aecandidum: vel ab invenire : hine aIi jus rei reper- . tores. Alphestae Homero dicti sunt. s Uaneri iuxta ae Mimro, J Istud animal sus est. quod additum nomini curio, curiosus erit. Est autem Minervae : odiosa sus . propter immunditiem dc indocilitatem . ut ita loquar, t quum Minerva omnium artium praeses habeatur. Lege proverbium, Sin Minorvam. Quod vero Venus hanc Mitiam erosequatur odio, in causa in Adonidis amati ab Ela interitus. Nam dum incautius per silvas vagatur Ad .nis. a porco silvestri intercimpius est,ut refert Theo*ritu'.

756쪽

7 2 PROBLEMA. sit frigidum & calidum. Quin tu isthue problemabajulis proponis potius , quam mihi , aut, si mavis,

asinis, qui gravitatem oneris demissis auriculis i dicant. Cu. At ego non asininam sed philosophicam responsionem exbpecto , praesertim ab Alphio. A L. Grave est . quod suapte natura sertur deorsum ; leve, quod sursum. Cu. Cur igitur Antipodes , qui trista nos sunt , non decidunt in subiectam coelum Z AI. Pariter illi mirantur quam ob reni tu non decidas in coelum, non subiectum , sed imminens. Caelum enim est supra omnia , quae intus complectitur. Nec 1 Antipodes sunt infra te, nihilo minis, quarix tu supra illos: contra nos esse possunt , inoa nos non possunt, alioqui justius admirareris, cur rupes, quas sustinet Antipodum terra,non decidant, coelumque perrumpant. Cv. Quae est igitur nativa sedes gravium, quae contra levium Z A L . Ad terram nativo motu deseruntur omnia ξravia ; ad coelum levia. de motu violento aut animali jam non loquimur. C v. Est igitur motus aliquis, qui dicitur animalis 3 A LM. C v. Quinam 3 Aet. Is sertur juxta quatuor comroris situs 3 prorsim, retrorsum, ad dextram ac laevam,& in circulum .: & in principio ac fine celerior est,in medio lentior ; nam in initio vigor addit at

cIitatem ; in fine propinquo spes perveniendi quo

4 Demissis r demittere aurieulas illi dieuntur qui sunt abjecto animo, de qui sua spe frustrantes. Hor. sa.. lib. r.

s.1. auricul-, ut iniqua miniis assitu. . . . .

s Antipoues sunt qui habitant in oppositis paralelis, &diversis meridiani semicireulis. Dari Antipodes negarurit Augustinus de Lactantius : & taculo Bonifacius Moguntinorum Episcopiis. Virgilium saltaburgensem E scopum linquam haereti eum ad Zachariam Papam detulit . quod

g tendit

757쪽

pk o ALE M A. . . tendit animal. C v. Nescio quid aliis accidit anini libus ; sed habeo semulam , quae lassa est prius qua is

incipit, delassata prius quam opus absolvat. Verum xedi ad id quod agere coepisti. A L. Nativo, inquam, motu , quae gravia sunt, feruntur deorsum. Et quo quid De gravius est , hoc celeriore motu 'fertur ad verram ; quo levius hoc maiore impetu rapitur in coelum. Contra fit in motu violento, qui celerior inlitatio, paullatim segnescit ; quum contra fiat in m in naturali ; veluti sagitta in altum missa , &saxum ex alto decidens. C v. Atqui ego putabam, homines sic ter orbem Ierrae discurrere, quemadmodum minutissimae formicae cursitant in praegrandi sphaera, haerent undique, nec ulla decidit. ΑΣ. In causa sunt haerae superficies , nonnihil habens asperum, tum scabrities quaedari in Armicarum pedibus , quam habent insecta fere omnia, postremo corpusculorum lavitas: id si non credis , Ac sphaeram vitream benes evem & glabram, videbis solas formicas non decudere quae in summo versantur orbe. CY. Si quis Deus orbem terrae medium perterebret, hinc usque ad Antipodes perpendiculo- per centrum demitta, Memadmodum lent et Cosmographi, terrae totius utum ii, globis ligneis repraesentantes, tam si saxume jicias in seramen, quo perseraurὶ A L. Vsque ad terrae centrum: ibi quies est omnium gravium. C V. Quid , si Antipod es quoque ex adverso mittant lapiadem 3 A L. Tunc lapis occurret lapidi eirca centrum: ibi conquiescet uterque. C v. Agelsi verum est,quod dixisti , motum nativum progressu magis ac magis

incitari, si nihil obstet, lapis aut plumbum coma Cosmorinthi 'ui totum mundum desciabunt: ceci graphus autem is en qui globum teriaqueum duingunt. .

758쪽

jectum in foramen, ob motus vehemqntiam praeter curreret centrum , iamque praetermissis centro ru sum motus erit violentus. A L. Plumbum nunquam perveniret ad centrum, nisi liquefactum; sed lapis si praetereat centrum motu tam violento , primum 1egnius seretur: nec aliter redibit ad centrum, quam lapis vi in altum proiectus redit in terram. C V. Sed recurrens nativo motu, rursus concitato impetu praetervehetur centrum : itaque fiet, ri nunquam quiescat lapis. A L . Conquiescet tandem,praetercu rens , ac recurrens , donec perventum fuerit 1 ad

aequilibrium. C v . At si nihil est in rerum natura Vacuum , oportet foramen illud aere plenum esse, A L. Esto. Cu. Pendebit igitur in aere corpus natura grave. A L . id ni3quemadmodum chalybs in aere pendet, undique librantibus magnetibus. Quid autem prodigii, si unicum saxum pendeat in a meditullio aeris , cum tota terra tot rupibus onrista ad istum pendeat modum 3 C V. Sed ubi est terrae centrum 3 A L, Vbi est circuli centrum 3 C V. Id quidemeit punctam indivisibile. i tantinuni est terrae

centrum , quisquis per soraverit mediam terram, auseret centrum , nec habebunt gravia quo ferantur. A L. Nae tu satis otiose nugaris. Cv. Ne

quaesis succenseas : discendi studio loquor quidquid

loquor. Si quis terrae spbaeram perterebret, non peripium centrum, sed a latere , puta ut absit a cenu'

a Hoc est, ad eam partem medii, ubi aequo pondere suspendar oc libretur a ubi nec huc nec il. . luc cadat, sed in aequarpento de quasi trutina consistat. et Meditullio. i. e. in medio. Alias mediiuuium signifieat proprie terrae medium sed Hoeul amari, uminis

759쪽

centum 3 stadiis ; quo tum seretur coniectus lapis Ast. Non feretur recta per foramen ; imo potius octa, sed ad centrum : itaque prius, quam perve'niet ad medium , jam conquiescet in terra quae HIaevam est, si centrum est ad laevam. . Sed quid est hoc, quod reddit corpus grave aut levet A1. Ad ictuc respondeat tibi Deus, cur ignea, secerit oi satum levissimum, aerem proxima levitate, terram Fravissimam , proxima gravitate aquam. Cu. Cur agitur nubes aquae pendent in sublinii aere 3 A L. Quoniam a sole attrahente. concipiunt naturam agneam, quemadmodum fumus h lignis truthentibus violento calore exculsus. Cu. Cur igitur tanto Pondere decidunt, ut interdum montes in planitiema edigant i A L. Concretio densitasque addit pomdus. alioqui possunt sic videri si stineri ob acie tu jςcto, quemadmodum tenuis serri lamina sustinetur. Dimma aqua. Cu. Sic igitur putas, quod plurimum habet igneae naturae , esse aevissimum; quod terr nae, gravi stimum. AL. Haud procul abes a seopo. Cu. Atqui nec quivis aer pariter levis est, nec qumvla terra pariter gravis : idem de aqua fortasse H

Dendiim. A L. Nec mirum , cum ista quae nomin sti, non sint clementa pura, sed ex variis elementia mperata . Itaque probabile est, eam terram esse olarissimam,quae plurimum habet ignis aut aeris admixtum : eam aquam esse gravissimam , quae ravio- rena terram habet admixtam , qualem arbitror esse marinam, & qam unde eonficitur sal: itidem aes, aquae terraeve proXimus, gravior est, aut certe munus levis est, eo qui procul abest a terra. Cu. Vtri

a stadium est propriὶ locus in quo eursu exercemur runumquodque stadium continet ras passi s.centum au erua.dia es uni circiter tria milliatis communia

760쪽

habet plus terrenae naturae , lapis, an plumbum .ΑL. Lapis. Cu. Et tamen plumbum lapide gravius est, pro ratione portionis. AL. In caulla est densi . tas: lapis enim rarior est, eoque phas habet adris, quam plumbum. Hinc est quod videmus, quoddac terrae genus desiccatum , ii conjiciatur in Quam non subsidere, a sed natare': eadem de causa demus 1 totos agros natantes: sustinentur enim c . vis radicibus arundinum aliarumque palustrium herbarum inter seconnexis. Cu. Hinc sortassis Sepumicum levitas. A L . Quia pleni cavernis sunt, praeterea multo igni decocti: Iubmittuntur enim Elocis ardentibus. Cu. Vnde tanta suberi' levi iaspAL. Iam dictum est. raritas enim in causa est. Cum Vtrum est gravius, plumbum, an aurum 3 A L. Aurum opinor. Cu. Aurum tamen Metur habere plus igneae naturae. A t. Quia noctu velut ignis lu- .cet, 3 ut ait Pindarus. Cu. scilicet. A L. Sed denta. sitas in auro major. Cu. Vnde id deprehenditur 'AL. Respondebunt aurisces, nec argentum , nec plumbum, nec aes Cyprium, nec ullum simile genus latius diducitur malleo, quam aurum. Eadem ratione philosophi deprehenderunt, nihil esse liquita: dius melle & oleo : quod si quis haec inunctione dilatet, & latissime diffunditur humor& siccescit

serius. Cu. Sed utrum gravius est, oleum, an aquλ'. . sed natare: pumex& suber idem praedant. a Totos agros : Inib insulas semper fluctuantes dari anserunt Coinuetrapbi, plura ejusmodi Exempla peie ex Pii- .

3 ait Piada M J In primo hymno Olympiorum: o' s

. hoc est . Aurum vero tanquam lucidus lanis no pie detimer praecipua divitiarum. i

SEARCH

MENU NAVIGATION