Scriptores rei rusticae ex recensione Io. Gottlob Schneider cum notis tomus primus °quintus

161쪽

i 38 M. v 1RRONIS LIB. III, CAP. astoris. Et quum' villo non sit sine lando magno, oleo polito' cultura, tua ista Iseque agrum habet MI-6 luin, nec bovem, nec equam. Denique quid tua habet' simile villae it Iius, quam tuus avus' et proavus habebat 7 nec enim, ut illa, foenisicia videt' arida in tabulato ,' nec vindemiam in cella, neque in granario mes iri, Nam quod cxtra urbem est aedificium,

nihilo magis fideo μJ est villa , quum eorum aedilicia,

qui habitant extra portum suntonianam , aut in Ae et milianis. Appius subridens, quoniam ego ignoro, inquit, quid sit villa, veli in ine doceas, ne labar imprudentia ζ quod volo emere a M. Seio, in Ostiensn 'xillam. Quod si ea aedificia villae non sunt, quae asinum tuum, quem mihi quadraginta millibus eintum ostendebas apiui te, non habent, metuo ne pro villa emam Ostiae' in I itore Seianas aedes. Quod aedificium hic me L. Mecula impulit ut cuperem habere,

aeripli. Podiιο etii tira Vrs nus etitium ab .ileiebat, Gestier defendebat, nee la men dixit, quomodo sit interpretam dum vocabulum.

n ei aimii Cum librἰs primἰs 5el cimittit Vrsinus. Deinceps iii ut spurium inelusi. FBouentaniam 9 Nominat Festus. Liu Ius VI, 20. XXXu. 9. Hortensii villam ad portam eam nominat Cicero ad Atti eum VII, 3. Aemiliani s) xi sinus es inscrJplioue

in Aemiliamis, et laudat Suetonium In Claudἱo e. 8 , unde patet, in vieinia diei hil σἰi prope sepia in eampo Naelio suisse.

monuit ursinus, scribendum esse b. l. qua ingenuis.

terpretatus hine, eani ob causam.

Nerulam enim, qui interloquitur ei

162쪽

quum diceret nullam se accepisse villam, qua magis delectatus esset, quum apud eum dies aliquot fuisset. nec tamen ibi se vidisse tabulam pictam, neque si dignum aheneum, aut marmoreum ullum: nihilo ma

gis torcula vasa vindemiatoria, aut serias olearias, aut trapetas. ' Axius aspicit Merulam, et quid igi- 9tur , inquit, est ista villa, si nec urbana habet ornamenta , neque rustica membra 2 cui ' Ille, non minus villa tua erit ' ad angulum Velini, quam, neque pictor, neque tector Fidit unquam, quam in ' Rosea, quae est polita opere tectorio eleganter, quam dominus habes communem cum asino. Quum signiscas- soset nutu, nihilo minus esse villam eam,' quae esset simplex rustica, quam eam in qua esset utrumque ,

Br. apalium tamen erat relierum. gus P. 4. et Codd. Victorii. Aite Pol. 2.

G. q) ea quae praecedente eommate seu potius duobus punctis I. B. Br. B. cr) o I. B. Br. R. Deinceps et mali, scitiem re urbaria A. I. I. G. aedra iram lectionem ex libris suis restituti Victor. atque ita l. B. Br. B. ha. praesens indueitur, esse Cornelium, ut eap. 4 , non Luetum, quem absen

Vrsinus eorrig;t ae asias a reele i Sie etiam Maliger, qui ae disse de senis debat scriptum , ut supra dis QTmtis pro diaerasimvis. Vialgatam tamen lectionem ex li. l. retulit Nonius II, 45, et potest ita defendi, ut distum eem eamus, quasi esset a nulti se inlua metram aeti ocem Disse. Vindemiatoria ) Iloe voeabulum Vrsino spurium videtur.

genus. non inepta eo lectura. - m

id igitar, inquit. ln Pol. Codd.

Victor. s. Bepar. qtio pro initin est; stis in Caesen. rvi in Laurentiano, ubi sex syllabarum spatium vacuum adis est. Vnde Pontedera eoniiciebat: re

Me la ma est. Ita enim pro vulgato oria Coddc Pontederae. Nummius Ostin Pol. a Flor. et Caesen. Quo utintiminius Vindoh. Simptiae rusti ) Vrsinus verba misarieri , in mur esset is er ea et tiri a deleri iIsque substitui voluit haec : simplex quam eam , qtiae Moeripolitri et rogasset. Cesner verba el ea et tirbana damnavit et inclusit.

163쪽

I6o M. VARRONIS LIB. III, CAP. 2 et ea et urbana, et rogasset quid ' ex his rebus colli

geret , Quid ' inquit, si ' propter pastiones tuus sundus in Rosea probandus sit; et quod ibi pascitur pincus ac stabulatur, recte villa appellatur: haec quoque simili de causa debet vocari villa, in qua Propter pa-

Stiones Ductus cupiuntur ' magni. Quid enim refert, utrum Propter OveS, an ' propter aves fructus capias 2 anno dulcior est seu tus apud te ex bubulo pecore, unde apes' nascuntur,' quam ex apibus, quae ad villam Scit in alveariis' opus faciunt 7 et Duin Α pluris' nunc tu e villa illic natos verres lanio vendis, quam

i, hic apros macellurio ε Seius 7 Qui minus ego, inquit, Axius, istas habere possum in Reatina villa 2 nisi si apud Seium Siculum sit mel, Corsicum in Reatino et ut hic aprum glans quum pascit emticia, facit pin-

Quid, inquie) Merulam intelligi,

Proharidus iu) Beele Ursinus aiedelendum esse censet. Diaeior eui fructus Diaeior sitieris misso est eum Edd. pr. et Polit. deineeps indidem nauamis probat Pontedera. In aloeariis Si in aliae r Pol. 2 et a Florent. Hoartis Polit. probatile Poniedera , et quod ex Cod. Reparat. seri Deiane. Et rurari pluris eie. b Ptaria rura inualuisti: malos D. l. inruia, qtiam himam a maeciliario Seius ita h. l. eousiliuii Pontedera; in Edd. pr. Pol . et a Flor. est pliaria etia Diuia, deinde hine est ita Pol. et 3 reliquis Florent quod Potitedera unice probandum censebat, quoniam Sesus non aderat Lanio ) suillae carnis conellia Orem lanium vorat Varro II, 4, 8, macel. tum est eupidiarunt; igitur Varro --

rtariorum macellum et Oxiathones me

morat alibi ; lanius plebeias carnes vendebat. Corsi m Ex absinthio eollectum et amarum praedicat Dioscorides II, 402. Sieulum ea Hybla salia nolum

est.

164쪽

guem ; illic gratuita exilem. Appius, posse ad te fieri,

inquit, Seianus pastiones non negavit Merula : ego , non esse, ipse vidi. Duo euiln' genera quum sint sapastionum: unum agreste, in quo pecuariae sunt,

alterum villaticum, in quo sunt gallinae ac Columbae et apes et caetera, quae in villa solent pasci. do quibus et Poenus Mago et Cassius Dionysius et alii quid separatim ac dispersim in libris reliquerunt, quos Seius legisse videtur, et ideo ex his pastionibus ex una villa maiores Ductus capere, quam alii suciunt ex toto

fundo. Certe, inquit MeruIa. Nam ibi vidi greges tamagnos anserum, gallinarum, Columbarum, gruum,

Statims Passiones deleri volebat. Duo mim genera P Cum Edd. pH-mἰs enim omitii et deinceps hos sitis, etsi coluit Vrsitius. Otiati no seri . here Varro Atio generia mul Ptistionum debebat, aut Vr,ilii emendatici suis quenda est. Vulgalam defendebat Cestier comparati ne loci e. XVI, 2, tibi lamen ipse pronometi quiarum

incluserat.

paria Miit, Quam scriberet rindos Patito .m ea coeptos vigintiri , addidit, elemnias messis Hacere quam pracs , uti h e mme iatis inter primvis rem ttir , illiam nemo Delia viligis . Grues Me.

lieas inter delicias mensarum habet Gellius VII, 46. Horatius Serm. II, 8 , 86 : Muronomo meri magno discerptia ferentis memoria Arias variastile madio noti sine fiaris. Thessalietis χ ἀοσίας et γιραυρασlac memoral

Platonis Politiens p. 4 44 . ed. Fischeri. Tondem gula minat a rediit ad usum

ApἰcItis VI, 2. Geues eου Mela insula Romam perlatas ibique ira loe;s leue-hrieosis pingues saetas fuisse, ex Va rone apud Gellium et Plutaret i Ero seo ei Libro II de Caritium esu ndis monuit Mercurialis Var. Lecl. II.

P. 32.

165쪽

M. VARRONIS LIB. III , CAP. 2

Pavonum, nec non glirium , PiSeium, a prorum, et Caetera venationis. ex quibus rebus scriba librarius libertus eius. qui apparuit ' Varroni, et me absente

patrono hospitio accipiebat, in annos singidos plus quinquagenae millia' se villaJ capere dicebat. Axio

admiranti, Certe nosti, inquam, materterae meae

sundum in Sabinis, qui est ad quartum Et vicesimum 4 lapidem via salaria a Roma. Quidni, inquit 2 ubi aestate diem meridie dividere soleam, quum eo Reato ex urbe, aut quum inde venio hieme, noctu ponere castra. Atque in hac villa qui' est ornithon, ex eo uno quinque millia scio venissse turdorum denariis ternis, ut sexaginta millia ea pars reddiderit eo anno villae, bis tantum quam tuus fundus ducentum' iugerum Reate reddit. Quid 2 sexaginta l inquit Axius. 6 Lx l Lx l derides. Sexaginta inquam. Sed ut ' ad hunc bolum pervenias, opus erit tibi aut epulum aut triumphus alicuius, ut tunc suit Scipionis Metelli, aut collegiorum coenae, quae tunc innumerabiles

Caele Malim efferae venationis enm margine Durdr. Caeterae Mena a nes edd. pr. Polit. eaetera,e natio. nes s. Repar. inde eae era e nationis id est generis raeleri eorrigebat ει sedera.

L MaritiaJ Ckero Agr. II, 5, qui legem publiee propositam deseribit, librarium dixit. Varro eum, qui li.

im talionum rustiearum einat.

Qui eae I. e. abest. Vrsinus Deum Caesaris B. Civ. I. eonfert.

sinus probante Gestiero, qui personam Varronis hie interponendam esse monuit. Ceterum L. t. respexit Columella VIII, 4 0, 6.Sdraginetia minia ) Numiim sester Iorum; quatuor enim sestertii eiu-

ei uni denarium unum numum. Cons

renovii P. V. IV, a , p. 266. SeipionisI Q. Caetalii Metelli V. Seipion;s seu P. Seipionis Nasicae, qui a Metello Pio fuit ad latus

166쪽

DE RE RISTICA

excandefaciebant' annonam macelli. reliquis annis omnibus et hanc exspectabis summam. spero non tibi

decoquet nonJ ornithon. neque hoc accidit Φ his moribus, nisi raro, ut ' decipiaris. Quotus quisque enim

est annus, quo non videas epulum , aut triumphum,

aut collegia snonJ epulari, quae nunc ' innumerabiles incendunt annonam 2 Sed propter luxuriam, inquit, quodammodo epulum quotidianum est intra ianuas Romae. Nonne item L. Albutius homo ut scitis apprime doctus, cuius Luciliano charactere sunt libelli , dicebat in Albano landum suum pastionibus semper vinci a villa 2 agrum enim minus dona ' mil-Ita reddere, villam ' plus vicena. Idem secundum mare quo loco vellet, si parasSet viliam, Se supra

Annonam misee L Vrsimus male- hat esse maeesti , ego vero retineo; non enim omnem aranonam . sed cu

pediariorum exeandelaeiebant istae coenae. Annonae ine Hiis dixit Na-hiliis, IV, 468. MI Ursinus corrigit: si lume

speetrahis stimam, vero tibi nora dee. O . neque hoe aretari. Gesner arile

reliquis intelligendum esse γλ vel similem particulam ἐπαυορ timv. Alieram tamen negat;onem inelusit. Apud PlInium XXI, s. V i emetim adserim a tis ae singuia vi eae dec triviuaimillier interpretatus est l. Fr. Cron. tit h. l. dieitur. Qiarae nune - annonam9 Vrsinus malebat inti erutilia, Gesner exemtari repetit nomen emine. Mihi haec pars orationis inepte ex supeHorit eo repetita, aut hine illue tranua:a

esse vidotur.

F est ianus. Bune Titum earmine aliquo etiam Lucilius insἰgnem Reerat , cuius fragmentum habet Cieerode Finibus Bonoe. I, 3. Sed hune Varronis Albutium diversum et recentiorem esse , reele monuit Vici, vitis. Hie videtur Satyras seripsisse Liselliatio charactere. Pastionatis9 Vrsino apurium vide-halve hoe vocabulum. E AILI De sententia Vesini inelu sit Gestior, ipse tamen ex uti legi malebas.

167쪽

M. VARRONIS LIB. III, CAP. Σcentum millia c' villa recepturum. Age non M. Cato

nuper quum Luculli accepit tutelam, o piscinis etias quadraginta millibus sexi Priis vendidit pisces 3 Axius, 3 Merula mi, ' inquit, recipe me quaeso discipulum villaticae pastionis. Ille, Quin y simulae promiseris minervat, id est coenam , incipiam , inquit. Axius ,

Ego vero non recuso vel hodie, et ex ista pastion crebro. Appius, Credo simulae primum ex isto vi I- Intico pecore mortui erunt anseres aut pavones. Cui ille, Quid enim interest, utrum morticinus editis volu- Cres an pisces, quos niSi mortuos estis nunquam

Sed oro te, inquit, induce me in viam disciplina

villaticae pastionis, ac vim sormamque Cim expone. Merula non gra Vate,

eoenam vulgo leguntur post in iit. mane omittunt A. I. I-G. s) Ila Λ. I. I. G. Vulgri inquit, id eri eo vim. Ego Mero. i) Vulgo recuso, Mel hocile ex Correx. Gesner. et Pontedera. et sic Aldina habet. v) lia recie I. B. n. adraginta9 Vrsinus corrigebat radragies sestertium e Plinio IX, fit, tibi d. Lueullo XXX HS. e piata de Meto tuo Deniere sera. Eodem modo eorrigebat Columellam VIII, 4 6, 5 , et Nacrobium III, b , cuius haee sunt verba M. Vareo in Liris de asin titiria refert M. Catonem, qui postea mi e Periit, qui erra1ralamerito iaciati esset retiems, pisees de pisetari ritis XXXX IIS. Denaidisse. Ursicio assentitur Popma ; de

forma sestertiam etiam G nov. P. V. p. 22. lia sane summa grandis aeris

esseitur , quam Columella dixit. De haereditate, Catoni relieta, sallitur

Maerobius, reele monente PDpma, ei enim ui avunculo tutela obvenerat.

Vide Ciceron. de Finib. IlI, 2 ; ad Alitie. XIII, 6.

Miner l, id cia coena I Audacter verba id ese eo ram vulgo sIe posita ines; iam, inquit, id est eo vim. Ego Mero ele. hue retraxi, quamquam omni uci spuria esse vel hoe in loeo puto. Igitur malim ea ita eollorare , ui legam i Ego emim non recuso Mel hodie. De mineri di vido Ioea scriptorum posita in Gestieri Thes. L. L. initis, ego υero) Ita reete Edd. I. I-G quod miror Nee Gesnerum nee Potitederam monuisse, qui lamen in

emetidatione sequentium verborum cor sentiunt.

Vol hodie Vulgo erat re ara, vel Maia εα eie. Consentititit Pontedera et Gesner, ita haee esse emendandauit iaci, nisi quod ille mavult allati ex ista patrione eretro, quae lectio et milii magis plaeel. Nectilia rum pia le) liquam le-

168쪽

III. Pirimum, inquit. dominum Scientem esse oportet earum ' rerum quae in villa circumve eam ali ac pasci possint ,' ita ut domino sint fructui ac delectationi. eius disciplinac genera sunt tria, ornithones, le-POravia , piscinae. Nunc ornithonas dico ε omnium aulitum, quae intra parietes villae solent pasci. LepOParia te accipere Volo, non ea quae tritavi nostri dicebant. ubi soliti lepores sint, sed omnia Septa, aD sic in ' villae quae sunt, et habent inclusa animalia,

quae pascantur Similiter piscinas dico cas, quae in liqua dulci aut salsa inclusos habent pisces ad villam. Harum Singula genera minimum in hinas species di- 3 vidi possunt; in prima parte ut Sint, quae terra

modo sunt contenta ut sunt Ρavones, turtureS , turdi. altera species ' sunt, quae non sunt Contenta terra solum, sed etiam aquam requirunt, ut sunt an-

Seres , querquedulae, anates. Sic alterum genus illud

clionem suadente etiam Prinledera restitui. et post κωὐate postii comma, Non punctum; hare enim verba eum sequentis capitis initio etintinuantur sermone. Sie alibi Varror itie nougr alus Primo in imit. Cap. Ill. Eitis diaeti inae Gellius II. 2s: inuisti e pastionis genera stitie tria ex li. l. laudat.

oli habet ex h. l. monente I rsino , quam ieetionem praeserebat ipse victorius Var. Leci. 32. e. O , ei PDH- ledera . nisi sorte malis pnaei intelligere ad verbum soliti, manetile P n- edera. Sed mihi Cellἱaniim ML ei;am magis piaret.

victorius loeis Varronis. ubi MMDefetrae. virgis inserit, defetis et cubilia gallinarum Λfria firmiter sunt; alia exempla addidit Crotiovius ad Ausoriii Nosellam versia 337, monenterulioetiget . Gellius εx h. l. laudat sed omnia xemia aedis in tritiae quise

Atiora speciei Vrsintis vectet ma- lotiat.

169쪽

venaticum duas habet diversas species: unam, in quas est aper, caprea lepus. Altera item Extra villam quae ' Sunt, ut apes, cocleae,' glires. ' Tertii generis aquatilis item species duae , partim quod' habent Pisces in aqua dulci, partim quod' in marina. De his

sex partibus: ad ista tria genera artis Cum paranda, aucupes , Venatores , piscatores, aut ' ab his emenda, quae tuorum Servorum diligentia tuearis in foetura ad partus, et nata nutricere ' saginesquod in macellum ut perveniant.' Neque non etiam quaedam nSSumenda in villam sine retibus aucupis, Venatoris, Pis scatoris, ut glires, cocleae γ et gallinae. Earum rerum cultura instituta prima, ea quae in villa habentur. non enim ' solum augures Romani ad auspicia Primum Pararunt pullos , sed etiam patres familiae rore. Secunda, quae macerie ' ad villam venationis causa cluduntur, et propter alvearia.' apes enim

rerum extra.

Aquisitis) Spurium Vrsino visum

vocabulum.

Da his sex Ursinus malebali Ad has aea parua ista uia - avis ab his

Asa an Varronem suo more scripsisso assumendum, recte monuit Vrsinus; eu; respondet leelio librorum e lovis vi giatiinias.

170쪽

subter subgrundas' ab initio villatico usae tecto. Tertiae piscinae dulces fieri coeptae, et e fluminibus captos recepere ' ad se pisces. Omnibus tribus his ge- sneribus sunt bini gradus : superiores, quos frugalitas antiqua, inferiores, quos luxuria posterior adiecit. Primus enim ille gradus antiquus maiorum nostrOrum erat, in quo essent aviaria, duo duntaxat: in plano cohors, in qua pascebantur gallinae, et earum fructus erant' ova, et pulli. alte P sublimis, in quo

erant columbae in turribus, aut summa villa. Contra, nunc aviaria sunt nomine mutato, quod vocantur OP-nithones, quae palatum suave domini' paravit, ut tecta maiora habeant, quam tum habebant totas e villas , in quibus stabulentur' turdi ac pavones. Sic in secunda parti ac leporario pater tuus, Axi, prae- 3 terquam 1epusculum e Venatione vidit nunquam. Neque enim erat magnum id ' septum, quod nunc, ut habeant multos apPOs, ac Capreas ζ complura iugera

P. 4. et 2. M tiam P. teste etiam vietor;o. rotae initio A. Iurat-G. st ri titimur I. B. R. Br r parte a. V. Η Sl-D. s ad P. t) evras a. v. ipsis viliae ministi s exeisis, υel in Prodretis Imaelieittis ae pomariis. Murti in In Vitruvio II, s , αδ-Wisidia interpretatur Palladius XII, 5, frontem et extrem talem te- illorum. Vitruvii epitome e. 42 mg-grti iam nominat. Plititus 25, seel. tua , hypogeson in suggrundiis naseisit. Milicet γtisos dieitur latine grutida , ei υnογai v si ggrunda, vel suggrundium. Itali hodieque rasurpant x Mahulum Granda. Loeum securate des gnat ipse Varro insea eap. XVI, ecl. 4 5: non quod non in Diaue ρωιicu quoque quidiam . quo risitis essetit,aLe rivi collo rint. Itaqtie subgrundae sunt villae porticus. Tretiari Ita malui ex Pol. libro quam ex Vrsini coniectura Tertio scribere, annuente Cesne . Post virui vi Vrsinus malebat addi eonstrinit, aut,imile aliquod verbum. Ter stifllimis Cesnero, Hurtimatillimo legenii et ad aviarium reserenti , Non possum assentiri. Stio e domini in ieetione librorum Polii. dontim latere domnum, i. e. do

minorum, eumque numerum aequentium postulare verba, mouet ponte Hera.