Casti Innocentii Ansaldi, Ordinis Praedicatorum, De forensi Judaeorum buccina commentarius

91쪽

De Forense Iad. Buccinas

do, quo NOCTURNus TUBICEM αλεκ- GaIIur , & modus quo Tu BA FORENSIS Obstrepere consueverat , κοκκυζω ducebatur . Nec enim rudes adeo sumus, ut Satyricam hic Graecorum Poesim, quae tota utique Dramatica, cum Romanorum confundamus Satyra. optamus animadverti m

do qilae Viri hisce in rebus docuere versatissimi r magna videlicet adfinitate itinerim olim cum Graecorum & L tii Comoedia Romanorum Satyrum fuisse , quae Sermo dicebatur, quod ejus oratio, quam πεζον λόγω pedestre et quium vocabant, sponte & sine cura fusa , quotidiano esset similis Sermoni s & nihil aeque quam rerum & dicendi simplicitatem, scui haud usitatae voces quam maxime adverse nihil aeque quam topica ct dominantia verba , receptissimosque dicendi modos, uti Lucilianam Satyram, ita exornasse etiam Comoediam. IJ Eo autem Aristophanem scripsisse stylo videntur credidisse, qui Graecarum in studio Antiquitatum vel olim cum laude versati sunt, vel hodie versantur, quod res illius Gentis iudiciarias , uti etiam cetera , ex hujus praesertim Comici operibus serio deducant. Egregie hac de re Emilius Portus Francisci Porti Cretensis Filius: Malta

in Aristophane valde damnanda fateor, multa tamen in eoisdem magnam laudem merentur. Omnem dictorum, omnem

faetorum impuritatem, ae impietatem damno: sed Attica Lino Pa puritas, elegantia , Coria, suavitar in variarum vocum Ut se ma compostione felicitas, MULTORUM. VOCABULORUM, RERUMQUE ad FoRuM, ad IUDICIA , variasque Scientiars

ctantiam Aterpretatis cur a me damnetur Ca

XLI. Usus est igitur voce Aristophanes ad Bu cinatorem Fori denotandum , quod Mulierum Concioni ,

pro serina Areopagitici Senatus convocandae ἀωρι- ορΘΔιον νόμον, coninu Tubicen buccinareset

ret x Casau n. De Roman. Sur1ν. Lib. II. Qip. 3. Genius In Noti ad ul. loci

92쪽

Commentarius. 63ret tempore, ceu profuturas ad Concilium e Amno excitasset, coegissetque Lectum diluculo relinquere. Jam enim ab Concionatricibus exauditum fuerat Concionis illius signum , stellae adhuc tamen fulgescebant, si, ἰπνω, I tempus Concionis nondum aderat, ad auroram usque erat expectandum ἡ εὐιλησία Ε - γ- τω. ta Usus verbo est Aristophanes καακυκεν, ratione striduli acutique sonitus , & similis stridori Galli Gallinacei, ratione etiam modi, quo, alitis illius instar, FORENs Is resonabat BUCCINA 3 Litterarum enim constitutionem ad ipsius rei, ipsius ad normam moduli concinnare siletu Poetae, quod a Latinis Vatibus factum non semel, uti in illis rAfiea terribili tremit horvida terra tkmultu. uadrupedante putrem sonitu quatit ungula campum.

Conspexit terra centum pereurrere Currus.

At Taba terribili sonitu Taratantara trusit. Sic gemitus audire vere credis apud Homerum legens r .

Laudatus imo etiam Homerus a non amico Homine Plutarcho, quod non editos etiam articulatim sonos scriptis expressisset tamen aliquando vocibus, uti in illis P σῖν,

, σίζε, quae talia porro sunt, ut significatiora non invenias. Apud AElium etiam Dionysium de illo, Si, ovium more, Be Be dicens ridebatur, eleganter

93쪽

nem, qua videlicet Veteres maxime , vocibus utebantur animalium ad humanos sonitus haud semel exprimendos, aut animalium vocis nomine ipsasmet hominum voces denotabant , familiarem demum , ac ethnicum cessisse in sermonem palam est . B α ρυματυ , Bubula is dicebatur protulisse verba , qui magna verba etsi disset; s r in & Καάλος τυχου Jον μιεγα- a J Bovina precare voee, videlicet immensa. XLII. Enimvero etsi frequentissimi in Onomotopoeia e sent Graeci, maxime autem Attici , etsi Graeci essent, uti ait sapientissime Vir Clarissimus BOTTAR Ius , imponendorum nominum Magistri, 3 nullum tamen aptiorem invenisse arbitror dicendi modum, eo quo Buccinatorem Fori adipellavere GALLu M. Si enim de ceteras caussas praetermittimus , quibus usi eo sunt Demades ac Aristophanes, &ad solam ejus etymologiam animum convertimus, Videre procul dubio erit, quam facile fuerit, metaphoram illam popularem evasisse , ac vulgatissime receptam . Alitem reapse

Auroram clara consuetum voce vocare

magno in Elymologico dictum legimus με, et α. inὀλεθτρωγν ι κοι ν υγὰς διεγιμ-ν. c ) quod videtucet Lectum nos relinquere, quod nos expergiscere faciat e somno . Alitibus id vero ac Graecorum BuCCINATORI-B s quis non aeque convenire videat 3 MATOTI No namque

TEMPORE Graecarum Urbium Tubicines, sive Praecone etiam, vocare ad forum Iudices, Clientes, Causidicos se bant , idque propemodum praestare voce ac Tuba sua , quod suo quoque praestare clangore solent , aut seruntur Vigiles nodiurni, quos in excitandis in opera Mortalibus , rumpendoque somno natura genuit. y ὶ Τestis illius moris

94쪽

cimmentarius. 6 Ioptime Pilitarchus , qui πευ κωροῦ σ--ίας hisce etiam vespertinum ac matutinum tempus rei peragendae idoneum minus esse contendit: Tta γαρ ω λαρε,

is Vesperam enim, mi Sodalis, laborum requiem, dilucu- ω luna labori initium novimus: illamque a solvendo dictusis Lysius Bacchus regit cum Terpsichora de Thalia r hocis nos ad opificem Minervam,& forensem Mercurium e is citat. Itaque vesperam cantus occupant, Choreae, Hy-γa menaei, Comique Caenae, o resonanti figula eantu his Mane audias malleorum sonitus, de stridores serrarum, ,, & Publicanorum antelucanas vociferationes , & PRAE- ,, CONUM CLANGORE S in Judicium vocantium , aut ad na-

vandam Regi vel Principi operam, quo tempore nullus,, Voluptati locus est, Cessatque Cyprii ct Adolescentum vigor , is neque Bacchi iam thyrsus, aut coronae usurpantur, cuinis ris se se incendentibus. is Quam belle igitur Praecones hosce, homines e somno, quum jam dilucesceret, in operuexcitantes , inque Iudicium vocantes , quam belle , inquam, Attici appellavere GALLost XLIII. Demadis igitur in sensu ea Veterum interpretanda loca arbitramur, quae exoriente luce, datoque dilu- euli tem re, exauditum quo de agimus repraesentant f nitum. Sic apud Theognidem illa: I ἀλλ' i IB. Sympos. IZ Quaest ε.

95쪽

Serotinaque egredior, ct matutina rurses ingredior Cum Galloram PRAECONUM) elangore exsustitaremur. Sic apud Auctorem Βατραχομυ--χιας Pallas z

Τbυ κοαλώ ἀλγοῦσα , ε - ,3οψεν ἀλεκτωρ. Ego autem insomnis jacebam Caput dolens, donec elamavit FORENSIs Gallur.

Melissa demum ad Bacchidem suo de Charino, Verum, in is summo mane a me discessit , statim ad Galli, hoc est pRAε-

interpretatione ac phrasi haec satius arbitror sumenda. Esto quippe suerit Demades Sophista, esto Graecorum in Sophistis poeticas frequentissime inveniamus loquutiones; ast cum

USU UDI GARI tamen aliquando convenientes. Quot enim voces, quot loquutiones allegoricae, in receptas vulgo transeunt, ac demum in Gentiles λ Poeticis loquutionibus deditum fuisse Gorgiam Oratorem in Vitis Sophistarum ed cet Philostratus, quot adhuc tamen Helladis universae limmines, quot florescentes Civitates , vulgari etiam in sermone, eidem Philostrato si fides λ Potuerunt igitur hac in re Demaditare, potuerunt sensim sine sensi, voce metaphorica GALLus uti Graeci, ad iniblicum Tubicinem denotandum. Quot reapse haud uutata in praesens, adparerent, recepta olim tamen , apud Graecorum Vulgus allegorica etiam nomina , ea si superesse potuissent, quae εν Umείς - αγμὸς collegerat Callimachus Quot cognoscerentur gentiliter olim apud Lacedaemonios dicta, si vocabula adhuc dum reliqua essent, olim ab Aristophane

96쪽

Commentarius. 6 Grammatico collecta i r Duo vulgarium in origine n

nainum, eorumque usu statuenda esse docent Sapientes omnes. Alterum quidem, contingentissimis caussis, eutrapetiar

aliquando, illustrissima deberi ac vulgatissima cπnomina atque nominar alterum, iis Vulgus facillime uti vocibus, quae rem sensui ad vivum magis exhibent, atque r praesentat. Certum autem est, clarius expressiusque nonnulla exprimi aliquando ac significari , translatis, ita ut dicam, quibusdam, allegoriis, ac metaphoris propriis nominibus, quae sere ex arbitrio significant, si generatim

maxime accipiantur, neque uni tantum rei , unoque tantum ejuslem rei muneri denotando destinata sint. Hocce autem proseisto discrimen inter nomen Σαλπιγκτώ Scaliud ἀλ- αορα inveniri quis non videat, antetaeam in Tabicine sensui ad vivum repraesentando p Primum quidem hominem exprimit Buccina clangentem , isnoratur quo tamen tempore, & qua de caussa, nuin videlicet ob festivitatem ac sacrificium λ num ad hilaritatem provocandam, num ad animos in praelia ciendos P Ἀλατωρ ex opposito illum statim menti repraesentat, qui clangore facto Mo tales excitat e somno, qui stridente sonitu re de sutura admonet , unde aptum pubIico Tulisini matutinam danti ad Iudisia signum nomen facile vel Populo videri . potuit, fi ri ae esse usitatum. Maiorem immo quam ceteris in vocibus significatione metaphorica usurpatis, intercessisse apud Veteres, Gatium inter ac Taticinem nexum ex eo palam est, quod quae alitis sunt, Bucci NATORI tribuere soliti essent ac PRAECONI, & qtiae sieinis, quae Praeonis erant, dicerent de Gallo . Athenienfitim nempe TUBICEN , publicus

dicebatur Atheniensium Galias, & Gallus appellabatur BUCCINus, sive BuccINATOR , ait siquidem illo de Alite Petronius: Non fine causa his BucCINus signum dedit. a De Praecone dicebatur, uti vidimus, καικοιν , qui sonus

97쪽

est Galli Gallinacei, de Gallo autem Κηρυσσειν dicebatur, quod munus est proprium Praeconis:

uti veterem apud Vatem; I Gallum etiam appellabant

Κ υκα -- ηδε προρήνην Ga ας, primum denique Cantorem rNμμεθα καμμες si ορθρον, εα ἔνια πρατος ἀοιδός

'Ed ,ινας . λὶ Redibimus ct nos , ubi PRIMus CANTORE e,siai suo insenuerit square haud procul dubio mirum, si se υναν Κ, in , MATUTINu M videlicet BUCCINATOREM , vocaverint elegantissime αλόκαρα ea videlicet mutua Catachresi , qua Σαλπιγξ Minerva dicebatur, quod Tubae fueris inventrix a st& laeditari vocabatur Tuba, quod inventa suerit a Minerva ). Metaphorae autem huiusmodi, quae mutua significatione , mutua conveniunt allegoria, ceu a natura constitutae , vulgatissimi cito evadunt dicendi modi , ac universales. XLIV. Hoc adeo in voce qua de agimus verum est, ut non prophanos modo Auctores atque Uates , verum &Scriptores etiam Ecclesiasticos, matutiaum Tasternem, pro recepta loquendi phrasi, facile credam solitos fuisse appetulare Galium. Constitutionii in siquidem Apostolicarum Auctor , de precibus verba faciens , quas statis horis prim rum concipiebam Christiani temporum, hisce horae signum, qua e somno excitati orare illi consueverant describit i

ρωίαν τοῦς -- is ) Claventibus Gallis, eo qaod tua h va nunc et adventum diei . Quinam vero illi GALLI , nisi publici Tu EICINEs, nisi Praeconum VOCES atque TUBAE ,

r gramm Graecor. Lib. VIL . Theocrit. Idvll. XVIII. 3 Lycophron. Cassandri c. 9I S liger. Lib. Poet. I. Cap. m.

98쪽

Commentarius. exorientis Lucis signum dantes, inque Iudic tum , aut ad navandam Principi operam vocantes λ Optime evincit id pulcherrimus magni Frontonis ad Constit utiOmim verba, pene dicam, Commentarius, ad quae procul dubio Virum Cl. respexisse arbitror, dum primorum de Cnrittianis temporum egit sapienter. Ita quippe scribit: Signis autem ad ea Religionis Acta in utuntur publicis , qua data fuere in Urbibus , quibus auroma surgens, b diei hora diversa significata sunt. t i J Et rursus: Mane dato pultico Agno exorientis Lu

cii , quod feri solebat in Ursibus , simul omnes c Christiani

surrexerunt. a ) Horas reapse tertiam, sextam ,& nonam - publico in Urbibus resonasse signo docuit Tertullianus, ubi eas Apostolori im in Actis memoratas ait, ut insignis--3 in rebus humanis , qua diem distribuant , qua negotia diastinguunt , qua PUBLICE REsONANT, itainsolenniores fuisse in orationisas dAinis di Hieronymus autem ad Eustochium de statis loquens uio tempore orationis horis r Ho-vam tertiam , sextam, nonam , DILUCULUM. qxoque o Hespe-vam nemo est qui nestat. Nempe hae omnes horae publico significabantur sgno, non Aris quidem Campani, quo vix sextum ante Saeculum incidentales usae sunt E clesiae, uti sapientissimo Cardinati olim LA, BERTINO m moratum; 1 sed signo a Tu BiCINE, seu PUBLICO PRAECONE facto, qui antelucani ratione sonitus Ganus diceretur 3 quare ad PRAECONEs advenientis Aurorae, surgentiisque Lucis signum dantes, Apostolicarum Ainstor Constitutionum res exisse dicendus est , quum Gallis adventum diei nune antibus , orandum, ceu dato signo stati temporis , constituit. Simile quid apud orientis Populos, in rum veterum tenacissimos adhuc dum obtinere legimus, quorum, uti ajunt, Sacerdotes super editas quasdam tur

99쪽

o De Forensi Iud. Buccina

res clamitando, Populum DILuCULo excitant ,& ad Or tionem convocant , uti notissimis ex Ain toribus palam

XLV. Iam vero non advenientis modo Lucis signum dabant ejusmodi Praecones, aut stata ad Judicia DILu Cui ovocabant, verum & CONCIONES etiam POPULI, matutino tempore, Tubar sonitu cogebant. Homericas omitto quum iam dilucesceret frequens celebratas: In posterioribus etiam Graeciae Scriptoribus invenire idem est. Heinc dc Meleander apud Barclajum, qui hac adhuc in re antiquos ritus in

Arsenide finxit sua : Optimi cives, inquiebat, a FHobiter , quos his dies in multiplicis foederis san/ctitatem eo git e agite o es , gratamini Regibus vestris, ct quod saperest Lucis , inter sacra impendite. Henire in erastinaim initaresos jubeo ad auia vestibulum . Iule o Populus praeterea , ct --

Iites implebunt CONCIONEM, ne quis Deorum con ia ignoret , qui nescio an aliis unquam verius quais nobis induis viat . UBI PROPE ORTUM SOL FUIT , quotquot Panormierant, impediti frondibus eaput , consuxerunt ad Regiam .... Postquam Reges praebuere se Populo PRAECO plausum compescuit, nonnihil moratus Meuander , inquit ste. Itaque &ad ejusmodi Conciones signum ANTE DIEM a Praeconibus fustum eleganter indigitavit Aiustor hisce versibus:

ctuos, postquam aηaeierant mortem , gravis impulis ira, Praconesque Tuba SOLIS IUSSERE su B ORTUM Troxarra Populos ad Regia Tecta vocare. Et interjectis paucis:

100쪽

CommentariuI. 7 III. praespites, RADIARE UT LUMINE MONTES Conspiciunt , summi petiere Palatia Regis. Jure igitur ac merito Aristophanes Praeconem, cum Xa thiae Plerum stata ad Iudicia, tum Mulieres etiam diluculare ad CONCILIUM evocantem, topica Atheniensium phras, appellavit GALLUM. XLVI. Hae immo eadem de caussa musicale Instrumentum quo diluculo clangebant, Graeci demum appellavere ἀλεκτορα , quod eruere ex idonea aliquorum est interpret tione carminum Ionis apud Athenaeum. Ita namque V tes ille: E ποῦ/λλα αλεν--ύμνον Αχαιων. I Resonatat Tisia e somno excitans Ddisi Hymna Achs M. Casau bonus enim Tibiam , in loco , , GALLUM nempe, di stam adserit, ei Gallus Gai inaceus, o Tisia eantus dormientes excitanis sa) eademque ratione Dale-

tes cantu instar Gallorum expergefaciat. Ego, aut sortasse fallor, rei nucleum mihi videor adtingere quodammodo, Jonemque respexisse morem arbitror, quo de memorat diligentissime Plutarchus. Plataeenses, inquit Graecus iste Auctor, instituerunt Gracis , qui eretrixant illis o humati fusrant, quotannis parentare: quod in hanc diem ad hune faciant modum . Memasterionis me. , qui apud Boeotios est Alalc

mentur, sexto decimo die pompam agunt, quam antecedit PRIMA LUCE TUBICEN CLASSICUM CANENS , plau-sra orti st coronamentorum plena , taurus niger , libamina in amphoris vias ct lactis, erossaque olei ct unguenti adου-